TVP Dokument Niedziela, 09.06.2024 05:15 PRZYRODNIK NA TROPIE - /6/ - RYŚ Cykl dokumentalny, 24 min, Polska, 2019 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Scenariusz: Łukasz Bożycki Prowadzący: Łukasz Bożycki Program przyrodniczy, w którym prowadzący Łukasz Bożycki porusza różne aspekty życia zwierząt w kontekście ich wzajemnych powiązań i oddziaływań. Młody biolog, uznany międzynarodowy fotograf przyrody, podpatruje z kamerą w naturalnym środowisku wybrane gatunki rodzimej fauny i swoje spostrzeżenia oprawia lekkim i przystępnym komentarzem. Projekt znakomicie propaguje wiedzę o polskiej przyrodzie, uzupełniając ją o zupełnie nieznane, zaskakujące często wątki relacji między zwierzętami. Bohater tego odcinka prowadzi samotny tryb życia, chroniąc swoje terytorium przed intruzami. A ma co chronić, bo jego terytorium może obejmować aż 350 km kwadratowych lasów. Co oznacza, że na obszarze Warszawy mogłyby żyć jedynie dwa osobniki. Tymczasem w Warszawie żyje około 1, 7 miliona ludzi. Dobrze, że potrafimy żyć w takiej zgodzie, bo gdybyśmy byli bohaterem tego odcinka i bronili uparcie swojego terytorium, to na obszarze całej Polski żyłoby mniej niż 900 osób. 05:50 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE S.I - ODC. 7 PUŁAWY Magazyn, 21 min, Polska, 2016 Reżyseria: Jacek Sołtysiak Scenariusz: Dora Rosłońska Zdjęcia: Jarosław Wątor, Jacek Banach, Tomasz Jędrzejczak Prowadzący: Tomasz Bednarek W tym odcinku Tomasz Bednarek zaprasza do Puław. Miłośnicy historii mogą tu zobaczyć Pałac Czartoryskich, pasjonaci przyrody i ekolodzy - rezerwaty z lasami łęgowymi i wąwozami. Dla ludzi wysportowanych ideałem będą spływy kajakowe czy żeglarstwo na Wiśle. Miasto zaskakuje liczbą atrakcji. W XVII wieku na polecenie marszałka wielkiego koronnego Stanisława Herakliusza Lubomirskiego w Puławach powstał barokowy pałac. Na przełomie XVIII i XIX wieku za sprawą Izabeli z Flemmingów Czartoryskiej i jej męża księcia Adama Kazimierza miasto stało się ostoją dla artystów, pisarzy i naukowców. Czartoryska przebudowała pałac i stworzyła słynny romantyczny ogród angielski. Oprócz ciekawej historii, wielkim walorem Puław jest również przepływająca tędy Wisła ze swoimi rozlewiskami i małymi kanałami. Występują tu idealne warunki do uprawiania różnych form turystyki wodnej. 06:20 NASZ DZIWACZNY ŚWIAT - /11/ (WEIRD WONDERS OF THE WORLD, S. 02 EP. 3) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2016 Natura nie przestaje nas zaskakiwać - co rusz odkrywamy kolejne dziwne zjawiska przyrodnicze czy niezwykłe zachowania zwierząt. Jaki jest wpływ słońca na muzykę klasyczną? Co łączy kozy i pająki? Czy z pajęczego jedwabiu da się zbudować kuloodporną skórę? Skąd małpy znają zasady reanimacji? To tylko kilka z wielu pytań, na które odpowiedź znajdziemy w kolejnych odcinkach cyklu "Nasz dziwaczny świat". Dzięki fascynującym eksperymentom, ciekawym i przystępnym wyjaśnieniom naukowców, niesamowitym opowieściom świadków i wyjątkowym materiałom filmowym okryjemy tajemnice niezwykłych zjawisk, dziwnych zachowań, anomalii pogodowych czy medycznych cudów. 07:20 PISKLĘ WŚRÓD ŚNIEGU. OPOWIEŚĆ O MAŁYM PINGWINIE. (SNOW CHICK: A PENGUIN'S TALE) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2016 Reżyseria: John Downer Wzruszający film dokumentalny BBC Worldwide opowiadający historię życia małego pingwinka, od urodzin aż po trudny czas dorastania na Antarktydzie. W środku zimy na Antarktydzie rozpoczyna się jedna z najbardziej niezwykłych opowieści. Przez dwa miesiące zamieci, śnieżyc i przejmującego mrozu każdy z samców pingwina cesarskiego opiekował się cennym jajem. Aż tu nagle jeden po drugim witają swoje pisklęta przychodzące na świat. Jeszcze nie ze wszystkich jaj wylęgły się młode. Jeden z samców wciąż czeka. W końcu na świat przychodzi najmłodszy członek kolonii. Dorastanie w żłobku, gdzie panują ekstremalne warunki pogodowe, będzie dla niego nie lada wyzwaniem. W ciągu sześciu miesięcy musi zdobyć odpowiednią wiedzę i doświadczenie, by samodzielnie poradzić sobie w wodach wielkiego Oceanu Antarktycznego. Samice spieszą, by nakarmić młode. Mają wola pełne ryb dla swoich małych. Będziemy śledzić dramatyczne wydarzenia i walkę o przetrwanie tej pingwiniej rodziny i całej kolonii. Najmniejszy z nowo wyklutych pingwinów okazał się wystarczająco silny, by przetrwać mimo wszelkich przeciwności. Teraz prowadzi grupę rówieśników na rozległe wody Oceanu Antarktycznego. Pingwiny cesarskie spędzą tam najbliższe cztery lata. Następnie, śladem swoich rodziców, mały samiec wróci tu już jako dorosły, by szukać partnerki i cała historia zacznie się od nowa. Film miał rekordową oglądalność w Wielkiej Brytanii. 08:20 WYDRY I ICH SEKRETY (SUPERCHARGED OTTERS) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Mark Wheeler Film dokumentalny BBC, w którym poznamy wydry. Rzadko się je widuje. Wydry to mistrzowie lądu i wód. Charlie Hamilton James filmuje dziką przyrodę i kocha wydry. Te znakomite drapieżniki łączą dwa światy: suchy i mokry. Na świecie wiele z nich jest zagrożonych, ale umieją przetrwać. Za pomocą trzech osieroconych wyderek, przeprowadzonych eksperymentów i niesamowitych spotkań - odkrywa tajemnicę ich przetrwania i udowadnia, dlaczego wydry są tak niezwykłym gatunkiem. Te rzadkie i tajemnicze stworzenia są nerwowe i obawiają się ludzi. Jednak jest jedno miejsce, gdzie są śmielsze - to Floryda. Tu jest więcej wydr niż w jakimkolwiek miejscu na świecie. Wydry kanadyjskie pokonują ponad 40 km dziennie, a przepływają dystans 400 metrów bez zaczerpnięcia powietrza. Najciekawszy jest sposób, w jaki polują. Jest cecha, która łączy wszystkie wydry: mają podłużne, giętkie ciało, silny ogon i błony pławne. Mimo niezwykłych zdolności fizycznych na całym świecie ich liczba maleje. Ludzie polują na wydry dla sportu i futer. Wydry tracą źródła pożywienia na skutek pazerności człowieka, a ich środowisko jest zatruwane i niszczone. By dowieść, dlaczego wydry są tak wyjątkowe, prześledzimy losy trzech osieroconych samczyków. Dorastając będą zdobywać niezbędne umiejętności, potrzebne potem w życiu na wolności. 09:20 AFRYKA Z ADE ADEPITANEM - CZĘŚĆ 3. AFRYKA WSCHODNIA (AFRICA WITH ADE ADEPITAN) Serial dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Olly Bootle Czteroodcinkowa seria geograficzno - podróżnicza BBC Studios. Afryka jest najbardziej żywym i zróżnicowanym kontynentem na Ziemi, z ponad 50 krajami i setkami różnych kultur. Ade Adepitan podróżuje po Afryce, aby odkryć, jak zmienia się kontynent. Od dynamicznie rozwijającej się technologii Lagos po wspaniałe plaże Mozambiku i od zagrożonych goryli w DRK po rozdarte wojną ulice Somalii, Ade widzi w Afryce najlepsze i najgorsze. Dzięki jego bardzo osobistemu spojrzeniu na kontynent i niezwykłym spotkaniom, seria ta zadaje pytanie: tak jak ostatnie 30 lat zmieniło Azję, czy przyszłość należy do Afryki? Część 3 - "Afryka Wschodnia". W tej części podróży po Afryce Ade odwiedzi wschód kontynentu, Tanzanię, Etiopię i Somalię. Pozna ludzi pracujących w najgorętszym miejscu na Ziemi. Przybędzie do jednego z najszybciej rozwijających się miast Afryki. Różni się to od znanych wcześniej obrazów Etiopii. A w kraju rozdartym przez wojnę wszystko doszczętnie zdewastowane. Ten etap rozpocznie się w Tanzanii, na dzikim afrykańskim pustkowiu. Rezerwat Selu to ogromny azyl dla dzikich zwierząt. Zajmuje obszar prawie 52 tysięcy kilometrów kwadratowych, dwa razy więcej niż Walia. Afryka jest domem dla wielu niezwykłych gatunków. Ponad połowa ludności Tanzanii nie ma prądu. Problem dotyczy nie tylko tutejszych mieszkańców, ale większości Afrykanów. Następny przystanek wypada w Etiopii, kraju postrzeganym przez wielu jako najbiedniejszy z biednych. 10:30 NIEBO BEZ SŁOŃCA Reportaż, 27 min, Polska, 1966 Reżyseria: Jan Rybkowski Impresja dokumentalna przedstawiająca twórczość Brunona Schulza. Zdjęcia prac, przeplatane są animacjami oraz scenami fabularyzowanymi. Całość ilustruje muzyka ze Studia Eksperymentalnego Polskiego Radia. 11:00 MOJE MIASTO Film dokumentalny, 6 min, Polska, 1950 Zdjęcia: Olgierd Samucewicz Muzyka: Witold Krzemiński Obrazki z Krakowa lat trzydziestych. 11:15 GŁOSEM BOGA BYĆ - TU NIE MA ŚCIEMY 22 min, Polska, 2019 Scenariusz: Paweł Jeż, Anna Salawa Prowadzący: Michał Bukowski Gdybyś spotkał ich na ulicy, często z ostrożności przeszedłbyś na drugą stronę. Łyse głowy, tatuaże, wielkie bluzy z kapturem. Na pierwszy rzut oka nie wzbudzają zaufania. Wyglądają jak osiedlowe łobuzy. Okazuje się, że są to Boże łobuzy, a ich wygląd to tylko hip - hopowa stylizacja. Jest to reportaż o chrześcijańskiej scenie hip - hopowej. Przyglądamy się świadectwom młodych ludzi, którzy mając za sobą ciemną przeszłość, dziś są prawdziwymi posłańcami Chrystusa. Ich twórczość, a przede wszystkim autentyczność, pozwala odzyskać dla Kościoła młodych, przeważnie zagubionych życiowo ludzi. Prezentujemy historie młodych twórców, pokazując ich w różnych sytuacjach, wskazując nierzadko mocno pokręconą drogę do wiary. 11:45 BALMORAL: UKRYTA HISTORIA - ODC. 3. LATA 1992 - 2017 (INSIDE BALMORAL / BALMORAL: HIDDEN HISTORY) Serial dokumentalny, 43 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Tom Brisley, Ash Potterton Trzyodcinkowa miniseria dokumentalna o zamku Balmoral - szkockim domu rodziny królewskiej od 1852 roku, kiedy książę Albert kupił posiadłość jako prezent dla swojej żony, królowej Wiktorii, która kochała szkocką wieś. Serial dokumentalny jest spojrzeniem zza kulis na to odosobnione królewskie ustronie, ulubiony dom królowej Elżbiety. To 50 000 akrów szkockich Highlands i ponad 150 budynków. Posiadłość zatrudnia ponad 100 pracowników. Film daje rzadki wgląd w jedną z najbardziej fascynujących rezydencji w Wielkiej Brytanii. Odc. 3 - "Lata 1992 - 2017". Każdego roku w sierpniu królowa i jej rodzina opuszczają Anglię i jadą na północ, by spędzić dwa miesiące w sercu szkockich gór. Dziś monarchia cieszy się dużą sympatią poddanych. Ale 20 lat temu tak nie było. W połowie lat dziewięćdziesiątych Balmoral było miejscem, gdzie rodzina królewska mogła się schronić przed rosnącą krytyką ze strony mediów i społeczeństwa. Media szeroko komentowały kolejne królewskie skandale. Czterdzieści lat po objęciu tronu przez królową jej ukochana instytucja była ostro krytykowana. Jaka przyszłość czeka tę królewską posiadłość, kiedy tron po Elżbiecie II obejmie Karol III? 12:40 TAŃCZĄCA ZE ŚWIATEM - TUNEZJA - SEZON I ODC. 1/10 TUNIS Magazyn, 26 min, Polska, 2023 Program lifestylowo podróżniczy, w którym prowadząca Edyta Herbuś pokazuje widzom piękno odwiedzanych miejsc. Podziwia malownicze krajobrazy, charakterystyczne rzemiosło, rozmawia z ludźmi o lokalnych tradycjach i obrzędach. Kosztuje regionalnych potraw, zwiedza najważniejsze zabytki, uczestniczy w lokalnych aktywnościach. Rozmawia o życiu i postrzeganiu kobiety w danym regionie. Uczy się lokalnych tańców i odnajduje w nich klucz do jego mieszkańców, ich historii, mentalności, kultury oraz obyczajów. Program ma charakter dokumentalny, co pozwoliło uchwycić prawdę życia w każdym z odwiedzanych krajów. Istotnym przesłaniem magazynu jest również piękno planety i jej ochrona. W pierwszym odcinku Tańczącej ze światem Edyta Herbuś odwiedzi stolicę Tunezji Tunis, gdzie pokaże jak wygląda Medina arabskie stare miasto. Będzie podglądać jak tka się dywany, spróbuje arabskiego złota, czyli miętowej herbaty oraz pozna historię Kartaginy i term Antoniusza. Edyta Herbuś w programie pokaże również uliczny street dance, a z gwiazdą tunezyjskiego tańca Haifa uczyć się będzie popularnego i charakterystycznego tańca brzucha. Wszystko to nad malowniczą Zatoką Tuniską. 13:10 PODRÓŻE MAŁEJ I DUŻEJ - SEZON IV ODC. 7 PANAMA: GAMBOA Magazyn, 22 min, Polska, 2023 Relacje z podróży mamy, Moniki Witkowskiej, pilotki wycieczek i podróżniczki, z malutką córeczką Laurą, która poznaje nowe kraje od trzeciego tygodnia życia. Praktyczne porady dotyczące podróży z małym dzieckiem i ciekawostki turystyczne. 13:40 MÓJ RENIFER I JA (REINDEER FAMILY AND ME) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Anwar Mamon Znany prezenter filmów przyrodniczych Gordon Buchanan tym razem wybrał się do Laponii, aby zobaczyć największe widowisko natury, podziwiać oszałamiającą przyrodę i spotykać tubylców po drodze. Northern Lights są jednymi z najbardziej wyjątkowych zjawisk naturalnych na świecie. Gordon pokaże nam najpiękniejsze krajobrazy, a dołączy do niego nieoczekiwany towarzysz - skandynawski renifer. Przy mroźnych temperaturach i niebezpiecznych drapieżnikach warunki w Laponii mogą być trudne. Gordon rozpoczyna swoją podróż, ucząc się i żyjąc z ludem Sami - rdzennym klanem skandynawskich pasterzy reniferów, którzy od stuleci żyją i pracują w tym regionie. Gordon nauczy się tropić rysie, niedźwiedzie i rosomaki, pozna tajniki wędkarstwa podlodowego, ale przede wszystkim dowie się, jak najlepiej dbać o renifera. Pozna wszystko, czego potrzebuje, aby tu przeżyć. Z reniferami i przewodnikiem Sami, który mu pomaga, odwiedzi również pustynię, gdzie będzie podziwiał lemingi, złote orły i łosie. To tutaj jest jedno z najlepszych miejsc na świecie, aby zobaczyć aurorę borealis, a jest to nieziemski widok, ponieważ żywe, wielokolorowe gazy atmosferyczne tańczą po niebie, przedstawiając piękny, ciągle zmieniający się pokaz świetlny. 14:40 CAŁA PRAWDA O ZABIEGACH KOSMETYCZNYCH - CZĘŚĆ 2. (TRUTH ABOUT COSMETIC TREATMENTS) Film dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2020 Reżyseria: Paul Overton Dwuczęściowy film dokumentalny BBC Studios. Nigdy wcześniej kobiety i mężczyźni nie wydawali więcej na zabiegi kosmetyczne. Przemysł zabiegów kosmetycznych jest obecnie wart trzy miliardy funtów. Nauka poczyniła postępy, dzięki nim poprawki urody bez użycia skalpela są dostępne za dużo mniejsze pieniądze niż tradycyjne operacje. Ten film odkrywa współczesną rzeczywistość samodoskonalenia. Od płynnych zabiegów nosowych, które prostują nos w 10 minut na płasko, po zamrażanie tłuszczu, które usuwa zbędne kilogramy. Tylko dlatego, że możemy mieć dowolną twarz i ciało, czy powinniśmy? Jakie niebezpieczeństwa kryją się za obietnicami? Witamy w nowym, wspaniałym świecie kosmetycznych ulepszeń. W tym programie zbadamy szczegółowo zabiegi twarzy i całego ciała. Część 2. Nastąpił dramatyczny spadek ilości wykonywanych operacji plastycznych, jak lifting twarzy i liposukcja. Ale wzrosła ilości zabiegów niechirurgicznych, jak wypełnianie zmarszczek czy kriolipoliza. Tym razem opowiemy wszystko o ciele. Zacznę od najnowszego trendu w poprawkach sylwetki. Jak uzyskać bardziej krągłą pupę? Pogoń za idealnym ciałem spowodowała rozwój procedur znanych jako konturowanie ciała. Ich celem jest nieinwazyjne usunięcie uporczywego tłuszczu. Istnieją dwa podejścia do modelowania sylwetki. Jedno polega na wymrożeniu fragmentu tkanki tłuszczowej. Druga na wytapianiu go pod wpływem ciepła. W ostatniej części odcinka o ciele spojrzymy na coś, co często jest pomijane kiedy mówimy o przeciwdziałaniu starzeniu. Tuż po twarzy dłonie najlepiej zdradzają nasz wiek. 15:40 SEKRETY DOLINY KRZEMOWEJ - ODC. 2 - MACHINA PERSWAZJI (SECRETS OF SILICON VALLEY EP. 2 THE PERSUASION MACHINE) Serial dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: nie dotyczy Jamie Bartlett - dziennikarz, blogger, autor książki "The Dark Net" i dyrektor Centrum Analiz Mediów Społecznościowych brytyjskiego think tanku Demos, wyrusza w podróż do Doliny Krzemowej, by odkryć prawdziwe oblicze działających tam firm i sprawdzić, co kryje się za ich obietnicami zbudowania nowego wspaniałego świata. W tym odcinku przygląda się, jak są wykorzystywane prywatne dane milionów użytkowników Facebooka i w jaki sposób firmy i organizacje, które mają do nich dostęp, mogą wpływać nie tylko na nasze wybory konsumenckie, ale również na stan demokracji i systemy polityczne na świecie? Dzięki unikalnym informacjom uzyskanym ze sztabu Donalda Trumpa, dowiadujemy się, jaki wielki wpływ na sukces obecnego prezydenta miały media społecznościowe. Pojawia się uzasadnione pytanie, czy da się jeszcze zapanować nad wszechobecną inwigilacją, zalewem fakenewsów i dokonującą się na naszych oczach zmianą zasad, na których opierał się świat, jaki znamy. 16:40 SIMON REEVE I JEGO ŚRÓDZIEMNOMORSKIE PRZYGODY ODC. 3 (MEDITERRANEAN WITH SIMON REEVE 3) Cykl dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Eric McFarland W trzeciej części Simon Reeve, podróżując na zachód wzdłuż śródziemnomorskiego wybrzeża Afryki Północnej, przybywa do Tunezji, kraju, który od dawna jest celem turystycznym. Kierując się w głąb pustyni, w tle scen z filmów o gwiezdnych wojnach, Simon odwiedza forteczną wioskę Chenini, gdzie domy zostały wyrzeźbione w górach przez Amazighów, lepiej znanych jako Berberowie. Dziś Berberowie stanowią niewielką mniejszość w Tunezji, ale Simon znajduje człowieka, który podtrzymuje tradycje, wykorzystując siłę wielbłąda do produkcji oliwy z oliwek i ręcznie wykopując skały, aby budować nowe berberyjskie domy. Z Tunezji Simon wsiada na nocny prom na Sycylię. Znana jako klejnot Morza Śródziemnego, Sycylia od dawna słynie jako dom dla mafii. W ostatnich latach rządowe ataki i bunt publiczny znacznie osłabiły panowanie mafii na wyspie, ale na wsi pojawiają się niepokojące oznaki powrotu. Populacja jednej z najpiękniejszych wiosek na wyspie spadła o dwie trzecie w ciągu zaledwie jednego pokolenia, ale Simon wkrótce odkrywa, że są nowi przybysze. Migranci i uchodźcy, którzy podróżowali przez Morze Śródziemne do Europy, znajdują nowe domy we włoskich opustoszałych wioskach. 17:45 SAGRADA FAMILIA - WYZWANIE DLA GAUDIEGO (SAGRADA FAMILIA, GAUDI'S CHALLENGE / SAGRADA FAMILIA, LE DEFI DE GAUDI) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2022 Reżyseria: Marc Jampolsky Film dokumentalny o słynnej Bazylice Sagrada Familia w Barcelonie. Począwszy od 1883 roku Sagrada Familia stanowi architektoniczny wyjątek porównywalny do średniowiecznych katedr, które budowano przez długie lata, a nawet wieki. Miała być spełnieniem odważnego i szalonego marzenia genialnego architekta - Antoniego Gaudiego. Od wstępnych szkiców do trwającej do dziś budowy - dzieje bazyliki są opowieścią o upartym dążeniu do ukończenia budowli, która przeczy prawom architektury. Wybudowana częściowo za życia swego twórcy, Sagrada Familia stała się artystyczną i twórczą przygodą dla kilku pokoleń architektów z całego świata. Niektórzy poświęcili jej całe swoje życie. Wyjątkowo trudnym wyzwaniem ponieważ w efekcie zawieruch dziejowych część planów i projektów genialnego twórcy uległo zniszczeniu już po jego śmierci. Jak jego następcy kontynuowali i udoskonali jego dzieło walcząc z przeciwnościami? Jaki architektoniczne sekrety i artystyczną brawurę Sagrada Familia ujawniła w czasie trwającej sto pięćdziesiąt lat budowy? Bazylice Sagrada Familia przekształcenie się z fantastycznej wizji swojego twórcy w zbiorowy wysiłek i sukces zajęło sporo czasu. Dziewięć wież i fasada Chwały zostaną ukończone w nadchodzących latach. Gdyby Gaudi mógł ujrzeć swoje niemal ukończone arcydzieło nie poczułby się zawiedziony. Raczej zadowolony z bycia siłą sprawczą takiego przedsięwzięcia przez ponad sto lat. 18:45 BOHDAN SMOLEŃ. W CIENIU SCENY Film dokumentalny, 64 min, Polska, 2022 Reżyseria: Ksawery Szczepanik Film o Bohdanie Smoleniu jest opowieścią o wyjątkowym człowieku, wielkiej sławie i gorzkiej cenie artystycznego sukcesu. Poznajemy linię rozwoju kariery Bogdana Smolenia od kabaretowego debiutu artysty w krakowskim Kabarecie Pod Budą, poprzez karierę w Kabarecie Tey obok Zenona Laskowika, do kariery niejako solowej, choć de facto we współpracy z najpierw z Krzysztofem Jaślarem, a następnie z Krzysztofem Deszczyńskim. W filmie widzimy w nim to, czego zazwyczaj nie widać od strony widowni. Przedstawione zostaną kluczowe momenty w życiu artysty, co go kształtowało, skąd wynikały jego decyzje? W filmie, w którym sportretowany został przede wszystkim jego talent, autorzy nie unikają wątku słabości bohatera; w ich ocenie często decydujących dla jego kolei życia. W tle sławy i losu Bohdana Smolenia zobaczymy ważne wydarzenia z równolegle toczącej się historii Polski pozostające w jakże bliskim związku z jego życiorysem. 20:00 EFEKT MOTYLKA Film dokumentalny, 90 min, Polska, 2020 Reżyseria: Jarosław Szmidt Scenariusz: Jarosław Szmidt Muzyka: Jan A. P. Kaczmarek Historia o niezwykłej sile miłości i nadziei. To opowieść o solidarności tysięcy ludzi, których połączyła potrzeba ratowania życia dziewczynki chorej na rzadką, nieuleczalną chorobę genetyczną - E. B. Film jest wielowątkową relacją heroicznej walki 7 - letniej Zuzi Machety i jej rodziny z chorobą powodującą otwarte rany na całym ciele i z wszechobecnym bólem. Wielu nazywa Zuzię małym motylem, bo jej skóra jest wrażliwa jak skrzydła motyla. Po 7 latach walki z diaboliczną chorobą pojawiła się nadzieja. Rodzice Zuzi dowiadują się o nowatorskiej, eksperymentalnej terapii prof. Jakuba Tolara w USA, mogącej uratować życie ich dziecka i wyrwać z koszmaru cierpienia. Aby ocalić tego małego motylka, lekarze muszą przeszczepić jej szpik kostny i komórki macierzyste, które powinny zatrzymać powstawanie ran. Zuzi można pomóc, ale potrzebne jest aż 1, 5 mln. dolarów. Mimo to rodzice dziewczynki, którzy poświęcili cały swój majątek na dotychczasowe leczenie i codzienną walkę z bólem, nie tracą nadziei. Poprzez fundację "Się Pomaga" organizują publiczną zbiórkę pieniędzy. Niezwykle szczere i ujmujące wołanie o pomoc uśmiechniętej mimo bólu dziewczynki połączyło serca. Ludzie uwierzyli, że nawet ich niewielka pomoc ma znaczenie i razem można dokonać czegoś wielkiego i pozornie niemożliwego. Jej historia poruszyła do głębi także autora tego filmu, który po pierwsze ruszył z pomocą, a następnie chwycił za kamerę w poczuciu wartościowego tematu, który może budować mosty nadziei. W ten sposób poznaje Zuzię i jej rodzinę. Towarzyszy im z kamerą. Wiadomości o chorej Zuzi dzięki portalom społecznościowym oraz telewizji obiegają Polskę i świat. Spontaniczny odzew tysięcy ludzi wykracza poza granice. Wsparcie przychodzi nie tylko z Polski, ale także m.in. z Japonii, USA. Społeczna akcja pomocy i zbiórka pieniędzy rozpędza się, przechodząc wszelkie oczekiwania. Jest jak kula śnieżna zabierająca po drodze coraz więcej i więcej ludzi chcących pomóc cierpiącemu dziecku. Nieosiągalną dla rodziców Zuzi kwotę ponad 6 mln złotych, udaje się zebrać zaledwie w 55 dni dzięki zaangażowaniu ponad 100 tysięcy ludzi. Autor filmu wylatuje transportem medycznym do USA wraz z rodziną Zuzi, trzymając w ręku namalowany przez nią bilet. Leczenie dziewczynki może dojść do skutku, ale droga do jej zdrowia jest bardziej złożona. Terapia w USA może przynieść ok. 90% poprawy jej stanu zdrowia, ale ryzyko jest też olbrzymie. Aby doczekać jej 10. urodzin, rodzice Zuzi muszą położyć na szali jej życie. Przeszczep szpiku musi być poprzedzony podaniem chemioterapii. Na pierwszym spotkaniu prof. Tolar nie ukrywa, że będzie to piekielna próba niegwarantująca pełnego sukcesu. Pierwszy zabieg poszerzający zarastający przełyk udaje się i Zuzia zjada swoją pierwszą parówkę w życiu. Minneapolis staje się ich drugim domem, siostra Alicja, która będzie dawcą szpiku, idzie do amerykańskiej szkoły, poznajemy klinikę, ich nowy dom. Po długim oczekiwaniu jest zielone światło dla terapii, długiej, pełnej cierpienia i nadal niepewności. Zuzia składa własnoręczny podpis dający zgodę na przeszczep szpiku od Alicji. Przeszczep Zuzi się udaje, ale autor filmu musi już wracać do kraju. Prowadzona elektroniczna łączność nagle ustaje, zalega cisza, wreszcie przychodzi wiadomość mrożąca krew w żyłach - dziewczynka umiera. Los ponownie wystawia wszystkich na wielką próbę. Ale niemożliwe znowu staje się możliwe, płuca zaczynają pracować i wraca oddech. Widzimy prof. Tolara idącego korytarzem kliniki: uśmiech proszę, organizm Zuzi ma w sobie 100% komórek dawcy. Dziewczynka zaczyna coraz śmielej poruszać się, mimo podłączonych pomp i kroplówek, jeździ po szpitalnym korytarzu specjalnym wózkiem. 21:50 PODRÓŻ PRZEZ WŁOCHY - ODC. 4 SYCYLIA (VIA ITALIA LA SICILIA) Cykl dokumentalny, 52 min, Francja, 2020 Reżyseria: Benoit Felici Mini - seria dokumentalna (4 odcinki) - podróż po starych Włoszech. To najlepszy sposób na odkrycie pięknych i tajemniczych krain na Półwyspie Peloponeskim. Pojawiają się różne regiony Włoch. Podążamy za pięknymi krajobrazami i spotykamy tych wszystkich, którzy nadal je ożywiają. Odc. 4 Sycylia, zwana przez starożytnych Greków Trinakrią, od drugiego wieku przed naszą erą może poszczycić się siecią dróg oplatających całą wyspę. Położona w sercu Morza Śródziemnego wyspa miała ogromne znaczenie strategiczne. Podczas naszej wycieczki poznamy trzy rzymskie drogi, które ukształtowały tę wyspę. Przez wieki różne cywilizacje, zamieszkujące Sycylię, wykorzystywały je w celach handlowych i kulturalnych. Korzystając ze starożytnych rzymskich dróg, można odkryć niebywałe uroki wyspy. Via Valeria zaczyna się w Mesynie, a kończy w Palermo. Była to droga, którą wjeżdżano i wyjeżdżano z wyspy. Via Aurelia prowadziła na południe, przecinając pasma górskie i tereny rolnicze. Z Agrigento Via Selinuntina wiodła do portu w Syrakuzach. Trzy rzymskie drogi łączyły trzy wybrzeża Sycylii i jej strategiczne porty. Dziś naukowcy i pasjonaci próbują odkryć ich zapomnianą sieć. 22:55 TAMTE LATA, TAMTE DNI - MAGDALENA ZAWADZKA Magazyn, 25 min, Polska, 2020 Reżyseria: Joanna Makowska Prowadzący: Marta Perchuć - Burzyńska Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Rozmowy realizowane są w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie sentymentalne. Tym razem lata dzieciństwa i młodości wspomina popularna aktorka filmowa i teatralna, Magdalena Zawadzka. 23:30 TO NIE JEST FILM (THIS IS NOT A MOVIE) Film dokumentalny, 104 min, Kanada/Niemcy, 2019 Reżyseria: Yung Chang Dokumentalny portret zmarłego 30 października 2020 w Dublinie Roberta Fiska, legendarnego, brytyjskiego dziennikarza i reportera wojennego. W wieku 12 lat Fisk obejrzał film "Zagraniczny korespondent" Alfreda Hitchcocka i od razu wiedział, kim chce zostać w przyszłości. Spełnił swoje marzenia. Przez całe życie ujawniał to, co działo się w strefach wojennych, gdzie prawda jest pierwszą ofiarą. Rozpoczął karierę w "The Times", informując o brytyjskich żołnierzach walczących z dziećmi, które rzucają kamieniami, zabijając przy tym niewinnych ludzi. Na Bliskim Wschodzie relacjonował też kluczowe wydarzenia, takie jak masakra Sabry i Szatili w 1982 roku w Libanie. Z "The Times" odszedł do "The Independent" po tym, jak gazetę wykupił Rupert Murdoch i zaczął cenzurować publikacje, zwłaszcza zestrzelenie przez amerykańską marynarkę wojenną samolotu pasażerskiego Iran Air Flight 655 w 1988 roku. W swojej pracy zawsze starał się zachować emocjonalny dystans do tego, czego był świadkiem, argumentując, że nie można relacjonować wydarzeń, jeśli całkowicie się ich nie pozna. Fisk miał 73 lata i nadal był aktywnym reporterem wojennym. Zdawał sobie sprawę, że rzeczywistość nie jest możliwa do obiektywnego pokazania w filmie. Wojny nie są rozwiązywane przez dziennikarzy, a źli nie zawsze dostają to, na co zasłużyli, ale Fisk walczył o prawdę, opętany myślą, że musi relacjonować to, co dzieje się na świecie. 01:30 NADAL WRACAM. PORTRET RYSZARDA KRYNICKIEGO Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2015 Reżyseria: Adam Sikora, Adam Sikora Scenariusz: Andrzej Franaszek, Andrzej Franaszek Wykonawcy: Olgierd Walicki, Piotr Lutyński Ryszard Krynicki - jeden z najważniejszych polskich poetów współczesnych - przyszedł na świat podczas II wojny światowej, w obozie pracy w Dolnej Austrii, do którego zostali deportowani jego rodzice. Krynicki to "żywy klasyk", a zarazem poeta twórczy, swoimi rzadko pojawiającym się tomami przykuwający uwagę czytelników. Ale także człowiek tajemniczy, słynący z małomówności i skrytości, niezwykle rzadko odsłaniający prywatność. "Nadal wracam. Portret Ryszarda Krynickiego" nie jest dokumentem edukacyjnym, ściśle biograficznym, lecz filmem utkanym z obrazów, które w dzieciństwie zapisała pamięć poety. Poprzez strofy, sny, lęki chcemy odkryć twórcę słowa, który schronienia szuka w milczeniu. 02:30 ISTNIEJE TYLKO TO CO SIĘ WIDZI Film dokumentalny, 21 min, Polska, 1992 Scenariusz: Andrzej Sapija Lektor: Jan Blecki Zdjęcia: Tadeusz Owsianko Tytuł filmu to jeden z podpisów pod rysunkiem Tadeusza Kantora. Z kilkuset rysunków i fragmentów prywatnego dziennika powstała opowieść o życiu - wędrówce wielkiego artysty. Fragmenty dziennika czyta zza kadru Jan Blecki. 03:00 KOBIETA Z PRZESZŁOŚCIĄ Film dokumentalny, 34 min, Polska, 1978 Reżyseria: Anna Barcikowska Scenariusz: Anna Barcikowska Prowadzący: Agnieszka Osiecka Aktorzy: Halina Rowicka Wykonawcy: Eliza Czerwińska, Teresa Tutinas, Elżbieta Wojnowska, Iga Cembrzyńska, Łucja Prus, Anna Chodakowska, Maryla Rodowicz, Marian Kociniak, Zofia Kucówna, Skaldowie Program poświęcony twórczości Agnieszki Osieckiej, przedstawiający jej piosenki i wiersze, które tworzą liryczną biografię autorki. Agnieszka Osiecka komentuje swoje własne przeżycia i rozterki, wędrując po miejscach sobie bliskich, związanych z ważnymi wydarzeniami z jej życia, inspirującymi ją do napisania prezentowanych utworów. W programie wykorzystano fragmenty archiwalnych widowisk telewizyjnych w reżyserii Olgi Lipińskiej, Anny Minkiewicz, Romualda Szejda, Macieja Wojtyszki.