TVP Kultura Wtorek, 04.06.2024 09:05 MIASTO Z MORZA - ODC. 2/4 Serial historyczny, obyczajowy, 42 min, Polska, 2009 Autor: STANISLAWA FLESZEROWA-MUSKAT, na podstawie jej powieści "Tak trzymać" powstał scenariusz Reżyseria: Andrzej Kotkowski Scenariusz: Andrzej Kotkowski Zdjęcia: Adam Bajerski Aktorzy: Krzysztof Bień, Anna Brulińska, Maria Gładkowska, Bartosz Glogowski, Andrzej Grąziewicz, Krzysztof Janczar, Małgorzata Foremniak, Julia Pietrucha, Jakub Strzelecki, Paweł Domagała, Marian Dziędziel, Olgierd Łukaszewicz, Piotr Polk, Zbigniew Jankowski, Zdzisław Wardejn Odc. 2 Krzysztof i Wołodia pracują w biurze naczelnika budowy i projektanta portu, inżyniera Tadeusza Wendy. Francuscy inżynierowie oraz Krzysztof i Wołodia często bywają w restauracji Heleny, atrakcyjnej wdowy po oficerze. Kobieta namawia Krzysztofa, aby kontynuował naukę i zdawał eksternistyczną maturę w polskim gimnazjum w Gdańsku. Dzięki wstawiennictwu inżyniera Wendy i redaktora Gazety Gdańskiej, Krzysztof dostaje się do ostatniej klasy gimnazjum. Z Gdańska Krzysztof wraca z Łucką pociągiem. Na stacji w Gdyni ojciec dziewczyny urządza jej karczemną awanturę i zabrania spotykać się z chłopakiem. Łódź, w której Krzysztof mieszkał wraz z kolegami, zostaje skradziona. Błąka się więc po nocy i szuka schronienia. Nad ranem dociera do chaty brata Augustyna, Bernarda Konki, który przyjmuje go pod swój dach i daje pokój na strychu. Krzysztof wdaje się w bójkę z miejscowym Smelą, który ukradł łódź. W ostatniej chwli na ratunek przychodzi mu Augustyn, który jednak nadal go nie akceptuje. Nie chce Krzysztofa na swego zięcia. 10:00 BO OSZALAŁEM DLA NIEJ Komediodramat, 98 min, Polska, 1980 Reżyseria: Sylwester Chęciński Scenariusz: Jerzy Stefan Stawiński Zdjęcia: Witold Adamek Muzyka: Piotr Figiel Aktorzy: Zdzisław Wardejn, Gabriela Kownacka, Ignacy Gogolewski, Witold Pyrkosz, Witold Skaruch, Wiesław Drzewicz, Małgorzata Zajączkowska, Alicja Jachiewicz Adaptacja opowiadania Jerzego Stefana Stawińskiego pod tym samym tytułem. Główna postać filmu to Roman Kolatowski - skromny, prowincjonalny buchalter o aktorskich skłonnościach, marzący o stolicy, Teatrze Wielkim i pracy z Hanuszkiewiczem. Podczas występu w amatorskim teatrze zwraca na niego uwagę szef zaopatrzenia zakładów odzieżowych. Jego zdaniem uzdolnienia aktorskie Kolatowskiego znakomicie się przydadzą do pracy zaopatrzeniowca. I rzeczywiście. Pan Roman jest znakomity. Wyczuwając nastroje dostawców, raz zjednuje ich uśmiechem, raz jest bliski płaczu. Swój kunszt wspiera ofiarowywanymi "po kosztach własnych" najmodniejszymi garniturami. W efekcie do zakładów zaczyna płynąć strumień podszewek, guzików i innych niezbędnych artykułów. Niepostrzeżenie świat przemienia się w oczach Kolatowskiego w wielką teatralną scenę. W domu przykładny mąż i ojciec, w pracy szybko z zahukanego urzędnika przedzierzga się w ustosunkowanego fachmana, bywalca stołecznych restauracji i hoteli. Od tego już tylko krok do wykorzystania aktorskich umiejętności do podbojów miłosnych. Po pierwszych sukcesach Kolatowski wpada w pułapkę. Poderwawszy atrakcyjną blondynkę, zakochuje się w niej bez pamięci. Osadzony we współczesnych realiach film Chęcińskiego balansuje na granicy między satyryczną komedią a dramatem psychologicznym. Kpiąc z wynaturzeń i absurdów rzeczywistości, jest również poruszającą opowieścią o tęsknocie za czymś wielkim, szlachetnym i prawdziwym. 12:30 FRANK CAPRA: AMERYKAŃSKA OPOWIEŚĆ (FRANK CAPRA: AN AMERICAN TALE) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2020 Reżyseria: Dimitri Kourtchine Dokument przedstawia sylwetkę Franka Capry - amerykańskiego reżysera i producenta pochodzenia włoskiego i jednego z najbardziej znanych twórców kina hollywoodzkiego lat 30. XX wieku. Zdobywca czterech Oscarów w swoich najpopularniejszych obrazach - wzruszających komediach o prostych, zwyczajnych ludziach starał się pokazywać ludzką dobroć i braterstwo. W 1946 roku stworzył "To wspaniałe życie" - film o młodym mężczyźnie, który nie widząc sensu życia, zamierza popełnić popełnić samobójstwo, lecz w ostatniej chwili zostaje uratowany. Film jest jednym z najczęściej emitowanych w Stanach Zjednoczonych w okresie Bożego Narodzenia i wciąż bawi i wzrusza do łez, co zawsze było celem Capry. 13:35 CHCE SIĘ ŻYĆ Film obyczajowy, 106 min, Polska, 2013 Reżyseria: Maciej Pieprzyca Scenariusz: Maciej Pieprzyca Zdjęcia: Paweł Dyllus Muzyka: Bartosz Chajdecki Aktorzy: Dawid Ogrodnik, Kamil Tkacz, Dorota Kolak, Arkadiusz Jakubik, Anna Nehrebecka, Katarzyna Zawadzka, Mikołaj Roznerski, Anna Karczmarczyk, Janusz Chabior Na 37. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Montrealu w 2013 r. widownia przyjęła "Chce się żyć" owacjami na stojąco, a przypieczętowaniem sukcesu były festiwalowe nagrody jury i publiczności. Nie inaczej było tegoż roku w Gdyni, gdzie film również zdobył wielkie uznanie i został uhonorowany Srebrnymi Lwami oraz nagrodą publiczności. Poruszający obraz dedykowany pamięci przedwcześnie zmarłej dokumentalistki Ewy Pięty, autorki dokumentu "Jak motyl", który stał się inspiracją dla twórców "Chce się żyć". Bohaterem w filmie jest Mateusz, cierpiący na porażenie mózgowe. Podejmuje on walkę o godność i prawo do normalnego życia. Mimo choroby i trudności w komunikacji ze światem zewnętrznym, udowadnia wszystkim, jak wiele może zdziałać siła ludzkiego ducha. Urodził się z poważnym defektem. Lekarze nie dawali mu żadnych szans. Jego rodzice nie mogli się jednak pogodzić z lekarską diagnozą. Od początku wierzyli, że ich syn, mimo kalectwa jest w pełni sprawny intelektualnie. Mateusz dorasta w miłości, otoczony troskliwą opieką najbliższych. Ma też u swego boku wierną przyjaciółkę - mieszkającą w sąsiedztwie Ankę. Splot okoliczności sprawia jednak, że chłopiec musi przeżyć rozłąkę z rodziną. Zostaje umieszczony w specjalistycznym ośrodku. Nie poddaje się, próbuje walczyć o swoją przyszłość, choć jest mu bardzo ciężko. W końcu w jego życiu pojawia się iskierka nadziei. Wiele się zmienia, kiedy do ośrodka trafia młoda wolontariuszka. Ponadto pacjent zwraca uwagę lekarki pracującej nad eksperymentalnymi metodami leczenia porażenia. 16:55 MIASTO Z MORZA - ODC. 3/4 Serial historyczny, obyczajowy, 42 min, Polska, 2009 Autor: STANISLAWA FLESZAROWA-MUSKAT, na podstawie jej powieści "Tak trzymać" powstał scenariusz Reżyseria: Andrzej Kotkowski Scenariusz: Andrzej Kotkowski Zdjęcia: Adam Bajerski Aktorzy: Krzysztof Bień, Anna Brulińska, Maria Gładkowska, Bartosz Glogowski, Andrzej Grąziewicz, Krzysztof Janczar, Małgorzata Foremniak, Julia Pietrucha, Jakub Strzelecki, Paweł Domagała, Marian Dziędziel, Olgierd Łukaszewicz, Piotr Polk, Zbigniew Jankowski, Zdzisław Wardejn Odc. 3 Wskutek ulewnych deszczów osiadają tory kolejowe, którymi dowożono żwir do budowy portu. Zaczyna brakować materiałów. Krzysztof spotyka kolegę, który wraz z rodziną zamierza emigrować do Ameryki. W porcie czeka już statek. Namówiony przez kolegę Krzysztof chce razem z Łucką wyjechać z Polski. Dziewczyna się nie zgadza, ale biegnie za nim do portu. W ostatniej chwili Krzysztof postanawia zostać w Gdyni. Młodzi wyznają sobie miłość. Spędzają noc na strychu u stryja Bernarda. Potem, wbrew woli ojca, idą z Bernardem i Wołodią do kościoła na Oksywiu i dają na zapowiedzi. Ksiądz przepowiada im, że będą pierwszą rodziną nowej Gdyni. W porcie podczas burzy tonie pogłębiarka holowana z Danii. Wołodia umawia się na partyjkę pokera z wojskowym kapelanem i wygrywa tysiąc złotych. Krzysztof bardzo dobrze zdaje maturę. Dyrektor szkoły zachęca go do dalszej nauki. Bernard jest dumny z Krzysztofa, ofiarowuje mu srebrny zegarek z dewizką. Potem idzie z narzeczonymi do Augustyna. Chce, by ten wypił na zgodę kieliszek wódki i zaakceptował przyszłego zięcia. Augustyn wychodzi jednak bez słowa. 18:45 DURAN DURAN - PRAWDA, JAKIEJ NIE ZNACIE (DURAN DURAN: THERE’S SOMETHING YOU SHOULD KNOW) Film dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Zoe Dobson Film przedstawia historię Duran Duran, podkreślającą wzloty i upadki niezwykłej kariery, która trwała cztery dekady. W serii szczerych wywiadów zespół ujawnia, jak ich droga do sławy została skażona twórczymi napięciami i apetytem na autodestrukcję. Rozmowy z współpracownikami i przyjaciółmi zespołu o tym, co sprawia, że Duran Duran jest tak wyjątkowy, a zespół otwiera swoje muzyczne archiwum, aby odsłonić nigdy wcześniej niesłyszane piosenki i ujawnić swój proces twórczy. 20:00 PROCES Spektakl, 120 min, Polska 1980 Autor: Franz Kafka Reżyseria: Agnieszka Holland, Laco Adamik Przekład: Bruno Schulz Wykonawcy: Roman Wilhelmi (Józef K.), Jerzy Przybylski (Mecenas Huld), Zbigniew Zapasiewicz (Block), Piotr Fronczewski (Titorelli), Olgierd Łukaszewicz (Ksiądz), Krystyna Wachelko - Zaleska (Lenni), Andrzej Szalawski (Wuj), Krzysztof Zaleski, Krzysztof Stroiński (Strażnicy), Jerzy Kryszak (Nadzorca), Halina Łabonarska (Praczka Lanz), Andrzej Mrowiec (Woźny Lanz), Andrzej Pieczyński (Student), Barbara Rachwalska (Pani Grubach), Marek Barbasiewicz (Wicedyrektor), Antoni Pszoniak (Fabrykant), Jacek Bursztynowicz (Siepacz), Jerzy Kozłowski, Stanisław Staniek (Oprawcy), Dorota Kawęcka (Urzędniczka), Adam Ferency (Informator), Mieczysław Milecki (Oskarżony), Lech Ordon (Sędzia Śledczy), Stanisław Gawlik (Dyrektor Kancelarii), Maciej Borniński (Kulawy), Teodor Gendera (Woźny Bankowy), Michał Bajor (Syn Woźnego), Henryk Czyż (Urzędnik Bankowy) i inni Mało brakowało, a "najdoskonalszy sen w literaturze", jak określił "Proces" Erich Fromm, nigdy nie pojawiłby się na księgarskich półkach. Tuż przed śmiercią w 1924 roku, Franz Kafka polecił bowiem spalić wszystkie swoje papiery. Była wśród nich również powieść o urzędniku bankowym, który pewnego dnia niespodziewanie dowiaduje się, że ma sprawę w sądzie. Na szczęście Max Brod, najbliższy przyjaciel pisarza, nie zastosował się do jego ostatniej woli. Dzięki temu ocalało też inne arcydzieło: powieść "Zamek", a także "Ameryka", "Dzienniki 1910 - 1923", listy do Mileny Jesenskiej oraz kilka opowiadań. Kafka zaczął pisać "Proces" w roku 1914, a więc dziesięć lat przed śmiercią. Mimo to pracy nie ukończył. Jednak nawet w tej postaci "Proces" uważany jest obecnie za jedną z najważniejszych powieści dwudziestowiecznych. Doczekał się licznych adaptacji filmowych i teatralnych. W ujęciu Laco Adamika i Agnieszki Holland "Proces" zachowuje swoją tajemniczość i wieloznaczność. Autorzy spektaklu nie zawsze jednak dochowują wierności literackiemu pierwowzorowi. Największą zmianą jest postarzenie bohatera, który u Kafki miał trzydzieści lat. Roman Wilhelmi natomiast wygląda i gra człowieka po czterdziestce. Jego Józef K. Jest dobrze prosperującym urzędnikiem bankowym, z niejakimi nadziejami na dalsze awanse. Mieszka samotnie w kamienicy, prowadzi ustabilizowany tryb życia. Jednak pewnego ranka dwaj nieznajomi mężczyźni oświadczają mu, że jest aresztowany. Zachowują się przy tym dość bezczelnie. Nie pozwalają mu opuścić pokoju, zjadają jego śniadanie, zabierają ubrania, nic zarazem nie mówiąc przez kogo i o co jest oskarżony. K. wszakże to człowiek o zbyt dużym poczuciu godności, by spokojnie tolerować taki stan rzeczy. Udaje się do nadzorcy z żądaniem wyjaśnienia całej sprawy. Jednak i tu zostaje zbytyogólnikami. Nadzorca działa bowiem na polecenie władz wyższych, nie znając szczegółów procesu. Zaleca Józefowi spokojne poddanie się procedurze sądowej, tym bardziej, że aresztowany może przecież żyć jak dawniej, jedynie co pewien czas stawiając się na przesłuchania. Przekonany o własnej niewinności K. Postanawia ignorować proces. Jednak kiedy przychodzi wezwanie na pierwsze przesłuchanie, idzie pod wskazany adres. Z pewnym zdziwieniem przekonuje się, że sędzia śledczy urzęduje w obskurnym, zatłoczonym pokoju, wynajętym u stolarza Lanza. W gniewnej tyradzie K. dyskredytuje sąd i panujące w nim obyczaje, lecz w ciągu kolejnych tygodni coraz bardziej podporządkowuje swoje życie procesowi. Dzięki stosunkom wuja powierza swą sprawę znanemu mecenasowi Huldowi, nawiązując przy okazji romans z jego pokojówką Lenni. Pomimo energicznych działań Józefa, jego sprawa niemal stoi w miejscu, choć osoby wtajemniczone w arkana działalności sądu przekonują K. , że jest wręcz przeciwnie. Józefa powoli opuszcza pewność siebie, staje się coraz bardziej nerwowy, roztargniony, bliski histerii. Narasta w nim rozpaczliwie poczucie bezradności wobec osaczających go nieznanych, potężnych sił. 22:15 LEKKIE OBYCZAJE - SZEF ROKU (EL BUEN PATRÓN) Komedia, 115 min, Hiszpania, 2021 Reżyseria: Fernando Leon De Aranoa Scenariusz: Fernando Leon De Aranoa Aktorzy: Javier Bardem, Manolo Solo, Sonia Almarcha, Fernando Albizu, Almudena Amor Czekając na wizytę komitetu, który mógłby przyznać jego rodzinnej firmie nagrodę za doskonałość, Blanco - właściciel przedsiębiorstwa produkującego wagi przemysłowe, stara się rozwiązać do tego czasu wszelkie problemy swoich pracowników. Niestety, na drodze do realizacji idealnego planu staje mu szukający zemsty zwolniony pracownik, zakochana stażystka czy cierpiący na depresję kierownik. Aby dopiąć swego, ambitny szef bez skrupułów ingeruje w prywatne życie pracowników, przekraczając dopuszczalne granice i uruchamiając lawinę nieprzewidzianych konsekwencji. 00:25 S JAK STANLEY (S IS FOR STANLEY) Film dokumentalny, 78 min, Włochy, 2016 Scenariusz: Alex Infascelli Film opowiada historię Emilio D'Alessandro, osobistego kierowcy Stanleya Kubricka. Przyjaźń, która trwała przez 30 lat ich życia, połączyła dwóch pozornie skrajnie różnych ludzi, którzy wzajemnie wspierali się w sprawach codziennych i przy produkcji czterech arcydzieł kina. 01:45 KINO MOCNYCH WRAŻEŃ - TRZY DNI KONDORA (THREE DAYS OF THE CONDOR) Film sensacyjny, 112 min, USA, 1975 Reżyseria: Sydney Pollack Scenariusz: Lorenzo Semple Jr, David Rayfiel Aktorzy: Robert Redford, Faye Dunaway, Cliff Robertson, Max von Sydow, John Houseman, Addison Powell, Walter McGinn, Tina Chen, Michael Kane, Don McHenry, Michael Miller, Jess Osuna, Dino Narrizano Luźna adaptacja bestsellerowej powieści sensacyjnej Jamesa Grady'ego "Sześć dni Kondora", opowiadającej o handlu narkotykami. Pierwsza wersja scenariusza była wierna literackiemu pierwowzorowi. I kiedy według niego powstała już większa część filmu, w Ameryce ujawniono sensacyjne dane na temat działań CIA na Bliskim Wschodzie. Reżyser zdecydował się wówczas zmienić fabułę, by nawiązać do aktualnych wydarzeń. W rezultacie nakręcił pełen niespodziewanych zwrotów akcji polityczny dreszczowiec, który jest oskarżeniem metod CIA. Głównego bohatera, Joego Turnera, gra gwiazdor Hollywoodu Robert Redford, odtwórca pamiętnych ról w "Obławie", "Butch Cassidy i Sundance Kid", "Wielkim Gatsbym", "Żądło", "Pożegnaniu z Afryką", "Niemoralnej propozycji". Aktor sprawdził się również jako reżyser w nagrodzonych Oscarem "Zwykłych ludziach". W roli Kathy partneruje mu Faye Dunaway ("Bonnie i Clyde", "Sieć", "Chinatown"). Autorem interesujących zdjęć jest Owen Roizman, czterokrotnie nominowany do najwyższej nagrody filmowej za "Francuskiego łącznika", "Egzorcystę", "Sieć", "Tootsie". Choć "Trzy dni Kondora" okazały się wielką sensacją, Akademia przyznała nominacje do Oscara jedynie za montaż. Joe Turner pracuje w nowojorskim Towarzystwie Historyczno - Literackim, które w rzeczywistości jest utajnioną sekcją CIA. Do zadań pracowników agendy należy wnikliwa analiza literatury sensacyjno - szpiegowskiej, mająca na celu wykrycie ewentualnych "przecieków", a także zbieranie nowych, ciekawych pomysłów. Pewnego dnia w instytucie dochodzi do masakry, wszyscy pracownicy giną od kul zamachowców. Przy życiu pozostaje jedynie Joe Turner, który akurat wyszedł z firmy na lunch. Postanawia na własną rękę poprowadzić dochodzenie w sprawie tajemniczej śmierci kolegów. Gdy zawiadamia centralę o tragedii, nie podziewa się, że teraz jemu zagraża śmiertelne niebezpieczeństwo. Przybyły na spotkanie szef jego sekcji, Wicks, próbuje go zlikwidować. Joe uciekając terroryzuje nieznajomą młodą kobietę, którą zmusza do udzielenia mu schronienia. Opowiada jej całą historię, coraz bardziej czując do niej sympatię. Listonosz, który dzwoni do drzwi domu przerażonej Kathy, okazuje się nasłanym mordercą. Na szczęście, udaje się go zlikwidować. Polowanie na Joego dopiero się jednak zaczęło. 03:50 AUTOPORTRET ZA MGŁĄ. OLGA BOZNAŃSKA Film dokumentalny, 47 min, Polska, 2021 Reżyseria: Marta Węgiel Scenariusz: Marta Węgiel Zdjęcia: Maciej Mroziewski Muzyka: Stanisław Radwan Filmowy portret Olgi Boznańskiej - jako artystki i kobiety. Osadzenie w kontekście historycznym, miejsce kobiety w świecie malarskim, psychologiczne przemiany, wybory życiowe i artystyczne. Film dokumentalny "Autoportret za mgłą. Olga Boznańska" opowiada o życiu i etapach twórczości znanej polskiej malarki, portrecistki. Konieczność kształcenia za granicą, pobyty w Monachium i Paryżu, spotkania ze światowymi twórcami, realizowanie indywidualnej drogi artystycznej i jednocześnie trudne życiowe wybory, osobiste tragedie. Od dzieciństwa, przez dojrzewanie - do schyłku życia. O Oldze Boznańskiej opowiadają historycy sztuki, znawcy jej twórczości.