TVP3 Białystok Wtorek, 11.06.2024 06:30 OKRASA ŁAMIE PRZEPISY - KUCHNIA POLSKA. KOZIENICKIE PRZYSMAKI. Magazyn kulinarny, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Tomasz Rostworowski Scenariusz: Tomasz Rostworowski, Karol Okrasa Zdjęcia: Piotr Janczar, Adam Kubiak Prowadzący: Karol Okrasa W kolejnej wyprawie kulinarnej Karol Okrasa wyrusza w okolice Puszczy Kozienickiej. Kuchnia tego rejonu Mazowsza jest znacznie mniej znana niż kuchnia podlaska, śląska czy mazurska. Najstarsze drukowane relacje o pożywieniu lokalnej ludności pochodzą z pierwszej połowy XIX wieku i są zawarte między innymi w opracowaniach ks. Józefa Gackiego czy Oskara Kolberga. Dieta dawnych mieszkańców tych ziem oparta była na gospodarce rolniczo-hodowlanej oraz na naturalnych zasobach łąk i lasów. Wśród roślin uprawnych zdecydowanie przeważały zboża, które w postaci kaszy i mąki trafiały na stoły mieszkańców. Z warzyw uprawiano głównie rzepę, buraki, marchew, pietruszkę, cebulę. Wyjątkowo dużo spożywano kapusty, którą kiszono w wielkich dębowych kłodach lub beczkach zwanych śledziówkami. Do kiszenia kapusty, często w całych główkach, dodawano liście wiśniowe, leśne jabłka lub gruszki. Z kiszonych liści kapusty przygotowywano także gołąbki, faszerowane kaszą jaglaną. W każdej zagrodzie chłopskiej nie mogło także zabraknąć chleba. Wypiekany był na zakwasie z mąki żytniej razowej lub z mąki mieszanej zwanej spółką. Pieczono go na liściach chrzanu lub kapusty w chlebowych piecach opalanych drewnem. Zbieranie grzybów, jagód czy dziko rosnących roślin na obszarze puszczy było powszechnie praktykowane. W okresach głodu posiłki przyrządzano z dzikich roślin oraz z niedojrzałego ziarna zboża. Komosę białą zwaną lebiodką lub łopuchą, gotowano na zupę, którą zasypywano śrutą żytnią. Jako okrasy używano mleka. Zbierany szczaw wchodził w skład pożywienia codziennego tzw. barszczu. W okresach głodu sporządzano z niego kwaśne polewki zaprawione mlekiem lub mąką z dodatkiem posiekanych drobno ziemniaków. Oprócz szczawiu zbierano pokrzywę i powój polny zwany zajęczą kapustą. W trakcie swojej wędrówki Karol odwiedzi panią Justynę, która interesuje się lokalną kuchnią. Sama przygotowuje w domu wiele kozienickich przysmaków. Z niektórymi z nich podzieli się z naszym kucharzem. A co będzie w menu? 1/Zupa z rwokami czyli kluseczkami na bazie wiosennych ziół z jagnięciną; 2/ Parzybroda ze słodkiej kapusty z kiszonymi ziemniakami i sosem z rydzów, podana ze smażonym dorszem; 3/ Sójki kozienickie, czyli pieczone pierożki z farszem z kaszy jaglanej, kapusty, grzybów i serka koziego. 08:00 U ŹRÓDEŁ WIARY Program religijny, 29 min, Polska, 2024 W programie powrócimy do ważnych wydarzeń minionych dni – seminarium naukowego w Akademii Supraskiej, koncertu galowego hajnowskich dni muzyki cerkiewnej, zajrzymy też na strony nowego numeru Przeglądu Prawosławnego. Słowo pouczenia na przygotował ojciec mitrat Marek Ławreszuk, proboszcz parafii Zmartwychwstania Pańskiego w Białymstoku. 08:29 GOŚĆ OBIEKTYWU Wywiad, 10 min, Polska, 2024 08:39 KUCHNIA POLSKICH ŻYDÓW-ODC.5 DWA TALENTY PIEPRZU Magazyn kulinarny, 24 min, Polska, 2020 Reżyseria: Jerzy Grabowski Scenariusz: Łukasz Modelski Prowadzący: Łuasz Modelski Lektor: Jacek Sobieszczański W tym odcinku, poznamy przepis na potrawę zwaną mujaddara według przepisu Yotama Ottolenghi. Jest to ryż z soczewicą. Drugą potrawą jest żydowski kawior z podrobów. 09:04 SALA PRÓB-ODC.95 MUZAMAN 8 min, Polska, 2022 Zdjęcia: Michał Piskorski Muzaman - to pseudonim artystyczny pod jakim tworzy i występuje Przemysław Fryc. To beatboxer. Sam określa swoj styl jako organic electronic 09:13 ŚWIADKOWIE CZASU-ODC.164 DUSZA DOMU Reportaż, 17 min, Polska, 2024 Autor: Beata Hyży - Czołpińska Historia przedwojennej leśniczówki, zwanej dziś Dworkiem Rousseau, w Świnorojach na skraju Puszczy Białowieskiej 09:32 PODRÓŻE Z HISTORIĄ-320 METRÓW POD ZIEMIĄ Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2015 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Jak trudne życie wiódł górnik sto lat temu? Aby to sprawdzić, Radosław Kotarski wyrusza do Zabrza, by w zabytkowej Kopalni Węgla Kamiennego Guido na własnej skórze przekonać się o znojach pracy na dole. Na dodatek tłumaczy, dlaczego XIX - wieczni górnicy chodzili do pracy w eleganckich koszulach i sam, w podobnym ubraniu, zabiera się za fedrowanie węgla. Co najciekawsze, po paru dniach spędzonych w kopalni prowadzący zupełnie zmienia zdanie o współczesnym wyobrażeniu o górniku, którego praca jest jeszcze trudniejsza, niż mogłaby się wydawać na pierwszy rzut oka. 10:20 NA SYGNALE - ODC. 347 "TYLKO NIE ŚWIĘTA" Serial fabularyzowany TVP, 23 min, Polska, 2021 Reżyseria: Katarzyna Łęcka Scenariusz: Magdalena Millingen Zdjęcia: Wojciech Oleksiejuk Aktorzy: Edyta Bełza, Kamil Wodka, Wojciech Zygmunt, Natalia Rewieńska, Tomasz Piątkowski, Lea Oleksiak, Wojciech Kuliński, Dariusz Wieteska, Monika Mazur - Chrapusta, Anna Wysocka - Jaworska, Krystyna Tkacz, Paulina Zwierz, Hubert Jarczak, Jarosław Gruda Ratownicy szykują się do świąt, a doktor Góra planuje spędzić Boże Narodzenie w pracy. Jego matka wyraża jednak sprzeciw. Z kolei Benio otacza Czarka opieką i organizuje wszystko tak, by chłopiec mógł "odpracować" w stacji zaciągnięty u niego dług. Coraz bardziej zdesperowany Wiktor kolejny raz próbuje nakłonić brata do podjęcia leczenia. Tymczasem na dyżurze pacjentem Artura zostaje mężczyzna, który twierdzi, że zaatakowała go tarantula. Później na drodze ratowników staje "mikołaj", który jedynie udaje "świętego". 11:40 NATURALNIE LUBELSKIE II - 5 CUDÓW LUBELSKIEJ NATURY Cykl reportaży, 13 min, Polska, 2023 W ramach odcinka specjalnego zaprezentujemy naszym widzom subiektywne zestawienie 5 Cudów Lubelskiej Natury. Są zjawiska i miejsca, które zachwycają o każdej porze roku, ale są też takie, które można zobaczyć tylko wiosną czy jesienią. Jedno jest pewne każdy mieszkaniec Lubelszczyzny powinien je zobaczyć i mieć świadomość, że występują w naszym regionie. 12:00 FASCYNUJĄCE MIEJSCA - FASCYNUJĄCE ANDY (FASCINATING ANDES) Cykl dokumentalny, 14 min, Niemcy, 2014 Reżyseria: Steffen Sailer, Annette Scheurich Cykl filmów dokumentalnych, przedstawiających krótkie podróże do Ameryki Południowej, Afryki i Europy. Szybkie wypady do: Patagonii, w Andy lub do dżungli tropikalnej. To okazja poznania Kenii lub Gór Wogezów w sercu Europy. Atrakcja dla dla każdego widza. Odcinek pt. "Fascynujące Andy" to podróż w góry Ameryki Południowej. Niewiele jest miejsc na Ziemi, które byłyby bliższe do gwiazd niż Andy. To potężne, niepowtarzalne, tajemnicze i zdumiewające pasmo górskie. Jest niemal jak osobny wszechświat na naszej planecie. U stóp tych gór znajduje się największa rezerwa wody pitnej w Ameryce Południowej - Campo de Hielo Sur: olbrzymi Lądolód Patagoński Południowy - na granicy między Chile i Argentyną. Na wyżyny Andów prowadzi zwykła droga. Szlak wiedzie przez góry, przedzierając się przez gęste lasy deszczowe, aż dociera do fascynującego miejsca już w Chile. Południowo - zachodnie tereny środkowych Andów są wyjątkowo jałowe. Tu się znajduje największe solnisko na świecie Salar de Uyuni. Poza porą deszczową - miejsce wygląda jak pustynia z kryształów. Białe złoto. Są tu złoża 10 miliardów ton soli. Ogromne kaktusy kolumnowe znaczą punktowo odseparowaną skałami - białą pustynię. Warstwa soli dochodzi do 30 metrów grubości. Nawet najcięższy pojazd może bezpiecznie przejechać przez pozornie bezkresną, słoną równinę. Samochód z napędem na cztery koła jest najlepszym środkiem transportu na trasie przez Andy. Kamieniste drogi są trudne dla każdego pojazdu. Nieustanna walka o przeżycie trwa w cieniu Andów. 14:30 JA CIĘ UCZYĆ KAŻĘ-ODC.4 OBRAZEM LUB PAŁKĄ Program dokumentalny, 25 min, Polska, 2023 Scenariusz: Wiktor Szymborski, Paweł F. Nowakowski Zdjęcia: Wojciech Kursa Prowadzący: Paweł F. Nowakowski, Wiktor Szymborski Połączenie niestandardowego podejścia do historii nauczania i edukacji z ujęciami znanymi z opracowań dotyczących historii wychowania. Idea przyświecająca poszczególnym odcinkom polega na przełamaniu pewnych stereotypów dotyczących dziejów wychowania i nauczania w poszczególnych wiekach. 14:53 SZLAKIEM MIEJSC ŚWIĘTYCH-ODC.18 6 min, Polska, 2021 "Szlakiem miejsc świętych" to cykl, w którym pokazujemy kościoły, kapliczki i miejsca religijnego kultu. 16:00 NA SYGNALE - ODC. 415 "LOS BYWA ZDRADLIWY" Serial fabularyzowany TVP, 23 min, Polska, 2023 Reżyseria: Sara Bustamante - Drozdek Scenariusz: Łukasz Czapski Zdjęcia: Wojciech Oleksiejuk Aktorzy: Hubert Jarczak, Grzegorz Gierak, Natalia Rewieńska, Wojciech Zygmunt, Jarosław Gruda, Tomasz Piątkowski, Justyna Sieniawska, Lea Oleksiak, Wojciech Kuliński, Dariusz Wieteska, Monika Mazur Chrapusta, Kamil Wodka, Paulina Zwierz, Adam Turczyk, Maksymilian Balcerowski, Anna Kuc, Anna Wysocka - Jaworska Artur czuje ukłucie zazdrości, bo Beata postanawia dorabiać w klinice, z której jej mąż został zwolniony. Wyraźnie zaprzyjaźnia się ze swoim nowym szefem, doktorem Wieleckim. Lena wciąż ma problemy z pamięcią i leży w szpitalu. Odwiedzają ją Kuba i Nowy, cały czas o dziewczynę rywalizując. Gdy badania nie wykazują żadnych problemów, Lena wypisuje się na własne żądanie. Nie informuje swoich adoratorów... Na dyżurze ekipa doktora Góry jedzie do chorego na cukrzycę. Pacjent zasłabł w parku. Okazuje się być znanym "love coachem" i ekspertem od walki z zazdrością. Benio odpowiada na wezwanie do kobiety ze stanem przedzawałowym. Chora znowu skarży się na problemy z sercem. Zaczyna jednak flirtować z doktorem. 16:30 OBIEKTYW 16:30 14 min, Polska, 2024 17:00 POLACY NA RATUNEK ŻYDOM-ODC.118 RODZINA SZYLARÓW Magazyn historyczny, 12 min, Polska, 2021 Autor: Magdalena Kołodziejczyk Zdjęcia: Mariusz Kaźmierski 17:13 TO JE BOROWICZ.PODRÓŻE ZE SMAKIEM-ODC.16 Magazyn kulinarny, 21 min, Polska, 2019 Reżyseria: Michał Muzyczuk Scenariusz: Adam Borowicz, Tomasz Dziedzic Prowadzący: Adam Borowicz Podróżnik kulinarny Adam Borowicz opuszcza deszczowe Wyspy Brytyjskie. Kolejną wyprawę zacznie od Austrii, by następnie przenieść się na Wyspy Kanaryjskie, do Słowenii, Bośni i Hercegowiny, Albanii oraz Macedonii, by odkrywać tamtejszą kuchnię i poznawać ciekawe miejsca. Nie zabraknie też inspirującego łączenia śląskich smaków i tradycji z lokalnymi produktami oraz słynnej już "kosztpróby" Borowicza w miejscowych restauracjach. 17:35 ZWIERZAKI OD A DO Ż-ODC.9 Felieton, 6 min, Polska, 2024 Autor: Agata Bakunowicz Pszczoły to nie tylko małe, latające owady, ale prawdziwe skarby natury. Dzięki nim możemy cieszyć się pięknem kwitnących kwiatów oraz smakiem złocistego miodu. Jak wygląda ich codzienne życie w ulu? Jakie sekrety skrywają pszczele kolonie? 17:41 JA CIĘ UCZYĆ KAŻĘ-ODC.4 OBRAZEM LUB PAŁKĄ Program dokumentalny, 25 min, Polska, 2023 Scenariusz: Wiktor Szymborski, Paweł F. Nowakowski Zdjęcia: Wojciech Kursa Prowadzący: Paweł F. Nowakowski, Wiktor Szymborski Połączenie niestandardowego podejścia do historii nauczania i edukacji z ujęciami znanymi z opracowań dotyczących historii wychowania. Idea przyświecająca poszczególnym odcinkom polega na przełamaniu pewnych stereotypów dotyczących dziejów wychowania i nauczania w poszczególnych wiekach. 18:04 POLACY ŚWIATU-MIECZYSŁAW WOLFKE Magazyn, 5 min, Polska, 2021 Cykl etiud filmowych przybliżających widzom sylwetki wybitnych polskich naukowców żyjących w różnych zakątkach świata, którzy swoją pracą i odkryciami dali podstawy do rozwoju nauki. W krótkich filmach poznamy niezwykłe historie wybitnych Polaków, którzy pomimo odległości, jaka ich dzieliła od Ojczyzny, sercem oddani byli Polsce, ale swoim umysłem i talentem służyli innym narodom. 18:09 PRZEGLĄD SUWALSKI Magazyn, 15 min, Polska, 2024 18:24 WARTO TAM BYĆ Magazyn, 2 min, Polska, 2024 18:30 OBIEKTYW GŁÓWNY 23 min, Polska, 2024 18:53 GOŚĆ OBIEKTYWU Wywiad, 10 min, Polska, 2024 19:03 PROGNOZA POGODY 1 min, Polska, 2024 19:06 Z HISTORII PRAWOSŁAWIA W POLSCE. W OBRONIE TOLERANCJI 20 min, Polska, 2024 Autor: Katarzyna Popławska Dlaczego rok 1596 to jedna z tych dat, które szczególnie zapisały się w pamięci wiernych Cerkwi prawosławnej? Jakie okoliczności towarzyszyły podpisanej wtedy Unii Brzeskiej i jakie to przyniosło konsekwencje? Jak współcześnie oceniają ją badacze i wyznawcy prawosławia? 19:25 U ŹRÓDEŁ WIARY Program religijny, 29 min, Polska, 2024 W programie powrócimy do ważnych wydarzeń minionych dni – seminarium naukowego w Akademii Supraskiej, koncertu galowego hajnowskich dni muzyki cerkiewnej, zajrzymy też na strony nowego numeru Przeglądu Prawosławnego. Słowo pouczenia na przygotował ojciec mitrat Marek Ławreszuk, proboszcz parafii Zmartwychwstania Pańskiego w Białymstoku. 19:54 POLACY ŚWIATU-ODC.95 Z.GORGOLEWSKI Magazyn, 5 min, Polska, 2023 ODC. 95_Zygmunt Gorgolewski urodził sie w Solcu na terenie Wielkopolskiego Księstwa Poznańskiego. W 1866 roku wstąpił do Królewskiej Akademii Budowlanej w Berlinie, którą ukończył dyplomem inżyniera architekta. W 1880 roku został architektem w biurze budowlanym cesarza Wilhelma I. Dwukrotnie brał udział w konkursie na siedzibę Reichstagu, a jego projekty zawsze zajmowały wysokie miejsca. Choć Gogolewski na stałe mieszkał w Berlinie, starał się być blisko polskich spraw. Wspierał działalność "polskiego hotelu", w którym bezpłatnie mogli się zatrzymywać Polacy poszukujący noclegu. W 1885 roku Gorgolewskiemu powierzono budowę obiektów uniwersyteckich w Halle, Bonn i Getyndze. Mimo sukcesów zawodowych architekt tęsknił za ojczyzna. Chciał swoim córkom zapewnić polską edukację, a wówczas w zaborze pruskim było to niemożliwe. Jedynie w na terenie Galicji, można było rozwijać polskie szkoły. W 1893 roku Gorgolewski zrezygnował ze służby państwowej w Niemczech i objął posadę dyrektora Wyższej Szkoły Przemysłowej we Lwowie. To właśnie tam architekt otworzył kolejny rozdział swojej kariery zawodowej. W 1896 roku zwyciężył w konkursie, którego efektem było dzieło jego życia - Teatr Miejski we Lwowie, zbudowany z wykorzystaniem stylów architektury renesansu i baroku. Zmarł we Lwowie niedługo po ukończeniu prac nad budową Teatru Miejskiego. Zygmunt Gorgolewski został pochowany w kwaterze zasłużonych na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie. Tak pisano o profesorze Zygmuncie Gorgolewskim po jego śmierci: "Wielkopolanin, który zostawił swoje serce we Lwowie. Jego sztuka daje dobre świadectwo o ojczyźnie." Magiczne miejsce stworzone przez Zygmunta Gorgolewskiego we Lwowie - bo tak nazywają Teatr Wielki mieszkańcy Lwowa - zachwyca swoją przepiękną perspektywą również dzisiaj. 21:28 WARTO TAM BYĆ Magazyn, 2 min, Polska, 2024 21:30 OBIEKTYW WIECZORNY 20 min, Polska, 2024 21:50 PROGNOZA POGODY 1 min, Polska, 2024 21:52 PRZYSTANEK KULTURA-TWÓRCY-KRZYSZTOF KIZIEWICZ Magazyn kulturalno-społeczny, 5 min, Polska, 2024 Autor: Monika Śleszyńsksa Bohaterem odcinka jest Krzysztof Kiziewcz, autor animacji i multimediów do spektakli teatralnych, współtwórca teledysków, autor instalacji multimedialnych 21:57 SEKRETY ŚWIATA-ODC.24 SIENA Felieton, 2 min, Polska, 2012 Cykl miniatur filmowych poświęconych przybliżaniu widzom atrakcji turystycznych z różnych, także bardzo egzotycznych, zakątków świata. Prócz walorow krajobrazowych prezentowane w nim są ciekawostki czy legendy związane z danym miejscem. 22:45 PRZYSIĘGA S.III - ODC. 498 (YEMIN) Serial obyczajowy, 43 min, Turcja, 2020 Reżyseria: Ayhan Özen, Serkan Mut Scenariusz: Nazmiye Yilmaz Aktorzy: Özge Yagiz, Gökberk Demirci, Can Verel, Munise Özlem, Berkant Müftüler, Gül Arcan, Ali Dereli, Tugce Ersoy Narin próbuje przekonać Kemala, że zrobiła badania DNA, żeby mu pomóc. Nie chce, żeby żył w kłamstwie. Poza tym uważa, że Masal zechce w przyszłości poznać prawdę. Do Feride przyjeżdża ciotka z Niemiec. Myśli, że Feride wyszła za mąż. Dziewczyna musi jej wszystko wyjaśnić. Songul wciąż knuje i nastawia ciotkę przeciwko Feride. (YEMIN) 01:10 DZIEDZICTWO - ODC. 262 (EMANET) Serial obyczajowy, 44 min, Turcja, 2020 Reżyseria: Serkan Mut, Ayhan Özen Scenariusz: Basak Yazi Odasi Aktorzy: Melih Ozkaya, Halil Ibrahim Ceyhan, Sila Türkoglu, Berat Rüzgar Özkan Selim pokazuje Seher fałszywe dokumenty tożsamości. Dziewczyna jest przerażona jego desperacją i zachowaniem graniczącym z obłędem. Nie może uwierzyć, że kiedyś Selim był jej najbliższym przyjacielem. Firat ustala, że to Ikbal doprowadziła do kontrolnych wizyt opieki społecznej. Czarna troskliwie opiekuje się chorym Ibrahimem, który pragnie uczestniczyć w poszukiwaniach Selima. Mimo zaleceń Alego, Yaman nie jest w stanie bezczynnie czekać. Próbuje nakłonić Camgoza do mówienia. Gdy ten jednak jest nieugięty, postanawia inaczej wyciągnąć z niego informacje. Kradnie dostawę broni Camgoza. Ikbal dowiaduje się, że jest śledzona. Czarnej i Ibrahimowi udaje się ustalić przybliżone miejsce pobytu Selima. Podczas szamotaniny z Selimem, Seher rani mężczyznę. 02:05 DZIKIE PSZCZOŁY - ODC. 7 (AGRIES MELISSES) Serial obyczajowy , 45 min, Grecja, 2019 Reżyseria: Lefteris Charitos Scenariusz: Petros Kalkovalis Aktorzy: Maria Kitsou, Elli Tringou Sierżant Proussalis znajduje przy ciele Giannosa sygnet Sergiosa i list, w którym przyznaje się do morderstwa. Cała wieś plotkuje o Giannosie. Mówią, że Eleni miała do niego słabość, mimo tego, co jej zrobił Lambros. Thomas okazuje się wynajętym przez Mirsini zdolnym detektywem, który ma śledzić Eleni i jej siostry i udowodnić, że to one zabiły jej syna. Eleni wraca do domu z informacją, że chciała się przyznać do zabójstwa, ale zrobił to Giannos w swoim liście, zanim się powiesił. Ani siostry, ani ojciec Giannosa, ani Mirsini nie wierzą w jego samobójczą śmierć. Tymczasem Nestoras, za cichą zgodą sierżanta, robi denatowi zdjęcia własnym aparatem, bo też coś w tej sprawie podejrzewa. Mirsini zatrzymuje detektywa i nakazuje mu dalej węszyć. 04:20 CAŁKIEM NIEZŁA HISTORIA - RONDO NIEJEDNO MA IMIĘ Cykl reportaży, 10 min, Polska, 2022 Kierowcy, którzy są do rond nieprzyzwyczajeni, to czasami żartują, że od jeżdżenia przez ronda można dostać zawrotów głowy. Gdyby tak było naprawdę, to w Rybniku na Górnym Śląsku zawroty głowy byłyby zjawiskiem masowym, a tak nie jest! A rond w Rybniku jest całkiem sporo. Rekordzistą, jeśli chodzi o ronda, jest portugalskie miasto Viso, gdzie mają aż 400 rond. A ile jest w Polsce rond? Gdyby przeanalizować polską mapę drogową GPS, to dostaniemy informację, że jest ich około tysiąc. 04:35 TACY BYLIŚMY - /2/ NA ZAKUPACH Cykl reportaży, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Michał Bandurski Scenariusz: Michał Bandurski Sentymentalny cykl dokumentalno - rozrywkowy, który stanowi niezwykłą i barwną podróż w czasie do lat 70. i 80. minionego stulecia. Przypominamy, jak wyglądało wówczas życie i jacy wtedy byliśmy. Odc. 2 Z półek sklepowych braliśmy wszystko - sięgaliśmy po to, co akurat było. Aby jednak zrobić zakupy, trzeba było swoje odstać w kolejce. W programie odwiedzimy zarówno zwykłe sklepy, jak i modne domy towarowe. Fabryki i gospodarstwa rolne. Posłuchamy, co do powiedzenia mieli konsumenci oraz sprzedawcy. Czas na zakupy.