TVP Historia Czwartek, 20.06.2024 05:45 BYŁ TAKI DZIEŃ - 20 CZERWCA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1793 - urodził się Aleksander hr. Fredro; 1934 - początek wykopalisk w Biskupinie; 1970 - początek aresztowań opozycyjnej grupy "Ruch"; 1983 - rozwiązano ZPAP; 05:50 SZEROKIE TORY - JEDEN DZIEŃ Z ŻYCIA "NOWEGO ROSJANINA" Z PETERSBURGA Reportaż, 24 min, Polska, 2002 Scenariusz: Barbara Włodarczyk Zdjęcia: Wiktor Politow W tym wydaniu dzień z życia prywatnego przedsiębiorcy z Petersburga, Siergieja Miedwiediewa, który należy do elity finansowej miasta. 06:15 ARCHIWUM ZIMNEJ WOJNY - NA CELOWNIKU AGENTURY Magazyn, 25 min, Polska, 2018 Reżyseria: Jan Sosiński Scenariusz: Andrzej Mietkowski, Jan Sosiński Muzyka: Piotr Dziki Chancewicz Prowadzący: Andrzej Mietkowski Od Szczecina nad Bałtykiem do Triestu nad Adriatykiem opadła żelazna kurtyna w poprzek kontynentu"- mówił Winston Churchill w przemówieniu w 1946 roku. To był początek zimnej wojny. TVP Historia prezentuje 18 - częściowy cykl autorstwa Andrzeja Mietkowskiego i Jana Sosińskiego, oparty m.in. na unikatowych nagraniach z weteranami tej wojny, która zdaniem wielu ekspertów wciąż trwa. Zobaczymy mało znane nagrania i archiwa z tamtego okresu, przypomnimy wydarzenia które w dużym stopniu kształtowały późniejszy układ sił. Cykl powstał we współpracy z Instytutem Pamięci Narodowej. 07:00 WOJENNE DZIEWCZYNY S.V - ODC. 61 (SERIA V ODC. 9) Ваенныя дзяўчаты (Wojenne dziewczyny), серыял Serial wojenny, 43 min, Polska, 2021 Reżyseria: Filip Zylber Scenariusz: Wojciech Lepianka Muzyka: Piotr Komorowski, Bartosz Chajdecki Aktorzy: Karolina Rzepa, Michał Czernecki, Piotr Nerlewski, Maciej Brzoska, Krzysztof Cybulski, Maurycy Popiel, Vanessa Aleksander, Maja Szopa, Mateusz Rzeźniczak, Peter Wolf Margarethe zamierza napisać list do znajomego admirała, w celu przeniesienia Schneidera po jego kompromitującym przeszukaniu Złoczewic. A Schneider nakazuje Odrowążowi zdobyć dowody na obecność Żydów w pałacu, w zamian za darowanie życia. Magda nalega, by Chaim przeniósł się gdzie indziej, ale on chce zostać z rodziną w pałacu. Tymczasem Ewa i Sońka udają się na zwiady. Ich celem jest warsztat naprawczy, z którego mają być przewiezione do Radomia tokarki z fabryki Mausera. Będą one niezbędne do produkcji stenów. Akcja przejęcia tokarek kończy się powodzeniem. W tym samym czasie dotarł nowy szyfrunek z Londynu. Badania Lunda są zbyt cenne, by je przerywać. Dowództwo chce je przejąć. Serial wojenny, 07:50 CZARNA WOŁGA - ODC. 8 PORYWACZE Cykl dokumentalny, 40 min, Polska, 2023 Reżyseria: Piotr Litka Scenariusz: Piotr Litka, Przemysław Semczuk Zdjęcia: Jeremi Grzywa, Marian Bobrowski, Michał Bożek Wykonawcy: Przemysław Semczuk W styczniu 1975 roku doszło do dwóch prób wymuszenia okupu przez szantażystów, którzy zastraszyli dyrekcję lotniska Okęcie groźbą wysadzenia samolotów. Jeden z nich leciał do Nowego Jorku, drugi do Moskwy. W jaki sposób sprawcy negocjowali przekazanie okupu? Co robiła załoga samolotu? Czy sprawcy wpadli? Jakie były ich motywacje? 08:30 KUCHNIA JAGIELLONÓW - ODC. 9. DŁUGIE RZĄDY ZYGMUNTA STAREGO KOSMOPOLITYCZNA KUCHNIA RENESANSU W SZCZYTOWEJ FORMIE. Magazyn, 25 min, Polska, 2020 Reżyseria: Jerzy Grabowski Scenariusz: Łukasz Modelski Prowadzący: Łukasz Modelski W kolejnym odcinku prowadzący zdradza tajniki przyrządzania szparagów w sosie holenderskim oraz risotta lombardzkiego według przepisu Baltoromea Scappiego. 09:00 HISTORIA POLSKI - MARUSARZ - TATRZAŃSKI ORZEŁ Film biograficzny, 53 min, Polska, 2021 Reżyseria: Marek Bukowski Scenariusz: Maciej Dancewicz, Marek Bukowski Zdjęcia: Artur Zdral Aktorzy: Mateusz Janicki, Marta Maria Wiśniewska, Mateusz Bożek, Janka Cholewa, Olga Szostak, Krzysztof Szczepaniak, Marcin Stępniak, Robert Czebotar, Maciej Mikołajczyk, Paweł Okraska, Konrad Makowski, Tomasz Augustynowicz, Juliusz Krzysztof Warunek, Beata Schimscheiner, Dorota Ruskowska Historia Stanisława Marusarza, legendy i prekursora polskich skoków narciarskich na światowym poziomie. Bez jego legendy, która przyczyniła się do spopularyzowania w Polsce tej dyscypliny sportu, mogłoby nie być sukcesów Wojciecha Fortuny, Adama Małysza i Wojciecha Skupnia, a skoki narciarskie nie stałyby się polskim, narodowym sportem zimowym. "Dziadek", bo tak był nazywany ze względu na trwającą niemal 30 lat karierę sportową, przecierał szlaki późniejszym wielkim mistrzom. Czterokrotny olimpijczyk, dwudziestokrotny Mistrz Polski w skokach narciarskich, dwukrotny rekordzista w długości skoku narciarskiego. Wicemistrz Świata z 1938 r. w Lahti, kiedy to złoty medal przegrał tylko na skutek stronniczej decyzji sędziów. Jeden z kandydatów do medalu niedoszłej olimpiady zimowej w 1940 r. w Garmisch - Partenkirchen. Od pierwszych okupacyjnych miesięcy działał w konspiracji. Będąc kurierem Państwa Podziemnego przedzierał się na Węgry. Został aresztowany wiosną 1940 r. Jego skok z okna więzienia gestapo na Montelupich w Krakowie i ucieczka przez wysoki mur przeszły do legendy. Po wojnie był jednym z najdłużej czynnie uprawiających skoki narciarskie sportowców na świecie, jednak do przedwojennej formy już nigdy nie powrócił. Powszechnie szanowany został honorowym gościem Turnieju Czterech Skoczni w sezonie 1965 - 66. Na słynnej Grosse Olymiaschanze stanął mając 53 lata. Ten słynny skok Marusarza w garniturze staje się pretekstem do przedstawienia jego losów. Drugą bohaterką filmu jest jego siostra Helena. Młoda, piękna i utalentowana narciarka. Podobnie jak brat - żołnierz Związku Walki Zbrojnej i tatrzański kurier. 10:05 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - OBRONA HELU CZ. 3 Cykl dokumentalny, 20 min, Polska, 1995 Scenariusz: Maciej Zakrocki, Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Prowadzący: Bogusław Wołoszański Trzecia część cyklu poświęconego obronie Helu w 1939 roku. 10:30 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - PIRENEJE - GÓRY POŁUDNIA FRANCJI (FLAVORS) Serial dokumentalny, 53 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i sławne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. W tym odcinku - Pireneje. 11:30 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - KRYPTONIM 665 Magazyn historyczny, 22 min, Polska, 2017 Autor: Adam Sikorski Lektor: Artur Kalicki Zapewne historia odpowie na pytanie: co stoi za istną eksplozją grup rekonstrukcji historycznych. Wnukowie, gdy czas pozwala, wkładają mundury i ruszają upominać się o pamięć i honor dziadków. Poruszająca jest ich konsekwencja i skuteczność. Od pewnego czasu towarzyszymy grupie Wir z Biłgoraja, odbudowującej historyczny klimat partyzanckiej republiki w Puszczy Solskiej. Najpierw zrekonstruowali na Kaplicznej Górze schron swego patrona Konrada Bartoszewskiego - Wira. Teraz zaś przyszła kolej na przedsięwzięcie jeszcze trudniejsze - rekonstrukcję leśnego szpitala 665. 12:00 PRZECZYTAJ MI TĘ HISTORIĘ - ODC. 106 Felieton, 5 min, Polska, 2021 Scenariusz: Andrzej Kaczmarczyk Prowadzący: Emilia Kowalska To cykliczny program rekomendujący książki dla dzieci o tematyce historycznej, co należy rozumieć dość szeroko. To np. historia Polski i świata, ale też historia naturalna, historia wynalazków, ważne postaci etc. Każdy odcinek zawiera propozycje dwóch książek, dla najmłodszych i nieco starszych, przedzielone sondą z przedszkolakami i uczniami początkowych klas szkół podstawowych. Książki prezentuje, znana z "Pytania na śniadanie", Emka Kowalska, a sondy przygotowuje Joanna Ficińska. 12:05 PRZEPROWADZKI - ODC. 6/10 - NOCNIK PANNY AGATY TURSKIEJ Serial historyczny, obyczajowy, 51 min, Polska, 2000 Reżyseria: Leszek Wosiewicz Scenariusz: Cezary Harasimowicz Zdjęcia: Krzysztof Ptak, Piotr Śliskowski, Jacek Januszyk Muzyka: Michał Lorenc Aktorzy: Kinga Preis, Krzysztof Banaszyk, Leon Charewicz, Maja Ostaszewska, Dawid Łepkowski, Anna Samusionek, Agnieszka Wagner, Cezary Harasimowicz, Olaf Lubaszenko, Małgorzata Lorentowicz, Paweł Deląg Rok 1920. Armia Czerwona zbliża się do Warszawy. Szczygieł zgłasza się na ochotnika do wojska polskiego. Dostaje rozkaz sformowania oddziału transportowego. Wojenna zawierucha rzuca Cześka i jego towarzyszy broni w pobliże Radzymina, a dokładnie do posesji państwa Kubiczów. Służąca Agata zakochuje się w Szczygle. Dziewczyna usługuje starej pani Kubicz, bez przerwy domagającej się "la tasse de nuit", czyli po prostu nocnika. Obowiązkowość Agaty przeradza się w heroizm, kiedy na posiadłość napadają bolszewicy. Nie waha się narazić życia, byle tylko uchronić nocnik od zguby. Na szczęście, w sukurs służącej przychodzi polska konnica. Serial obyczajowy, 13:05 POLACY W KOSMOSIE - MAŁY KROK DLA CZŁOWIEKA Film dokumentalny, 23 min, Polska, 2023 "To mały krok dla człowieka, ale wielki skok dla ludzkości" - te słowa stały się symbolem jednego z największych osiągnięć naszej cywilizacji. Neil Armstrong nie mógłby ich jednak wygłosić, gdyby nie wysiłek całej rzeszy ludzi w programie Apollo. Wśród nich byli także Polacy. Werner Ryszard Kirchner opracował specjalne paliwo dla lądownika Eagle. Zaprzyjaźnił się z Neilem Armstrongiem oraz Buzzem Aldrinem. Podczas spotkania z prezydentem Nixonem, już po udanym lądowaniu na Księżycu, podkreślali oni rolę Polaka w powodzeniu misji Apollo 11. Stanisław Rogalski był inżynierem firmy Grumman Aerospace, która zbudowała lądownik księżycowy. Kazimierz Piwoński zaprojektował Randezvous Radar do komunikacji między lądownikiem księżycowym a modułem serwisowym, który umożliwiał namierzenie się pojazdów na orbicie i bezpieczne dokowanie podczas powrotu z powierzchni. 13:35 ROCAMADOUR - ŚREDNIOWIECZNE MIASTO (THE MEDIEVAL CITY OF ROCAMADOUR) Film dokumentalny, 49 min, Francja, 2022 Reżyseria: Eloise Daviaud Rocamadour to zapierająca dech w piersiach średniowieczna cytadela zbudowana na krawędzi klifu w centralnej Francji. Pozornie przecząc prawom grawitacji, stoi na wysokości 364 metrów, 40 metrów wyżej niż wieża Eiffla. 14:40 NARODZINY NAZIZMU S.II - WOJNA DYKTATORÓW. STALINGRAD (RISE OF THE NAZIS) Serial dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Julian Jones, Julian Jones Ta niezwykła seria przybliża decydujące starcie II wojny światowej, kiedy to Hitler stawił czoła równie bezwzględnemu dyktatorowi: Stalinowi. Będąc u szczytu swej potęgi, Hitler próbuje oszukać sowieckiego przywódcę, przedstawiając plan inwazji na Wielką Brytanię, jednocześnie potajemnie przygotowując atak na Związek Sowiecki. Stalin ma jednak szpiega w kwaterze głównej Hitlera. Obaj dyktatorzy przejmują dowodzenie nad własnymi armiami. Ludzie Hitlera składają fałszywe obietnice, a w Stalinie Hitler znalazł swojego przeciwnika. W obliczu klęski Niemiec na froncie wschodnim Hitler zostaje zmuszony do odwrotu. Pojawiają się głębokie konflikty, a jego najbliższy krąg walczy o władzę. W miarę jak narasta opór przeciwko niemu, a wewnętrzny wróg knuje, jak go zabić, Hitler popycha Niemcy ku zniszczeniu. Wniknięcie w umysły dwóch dyktatorów, których złudzenie niezwyciężoności doprowadziło do ich własnej klęski, to opowieść o tym, dlaczego dyktatury upadają. Jest to również przerażający opis pychy, decyzji i mrocznej sztuki politycznej, która sprzysięgła się, by zniszczyć wolność, ale ostatecznie zniszczyła samą siebie. 15:40 KORONA KRÓLÓW - ODC 9 Telenowela historyczna TVP, 25 min, Polska, 2017 Reżyseria: Wojciech Pacyna, Jacek Sołtysiak, Jerzy Krysiak Scenariusz: Maria Ciunelis, Agata Danielowska -Flejszman Zdjęcia: Krzysztof Pakulski, Jacek Fabrowicz Muzyka: Marcin Przybyłowicz Aktorzy: Halina Łabonarska, Mateusz Król, Marta Bryła, Paulina Lasota, Sławomir Orzechowski, Wojciech Żołądkowicz, Anna Grycewicz, Renata Berger, Blanka Wiatrowska, Julia Młynarczyk, Mariusz Ostrowski, Katarzyna Piechota, Anna Bykowska, Wojciech Czerwiński, Jan Hussakowski Odc. 9 Anna i dzieci są przestraszone, boją się o swoje życie. Kazimierz stara się zadbać o ich bezpieczeństwo i coraz częściej podejmuje decyzje sam, czym sprawia Jadwidze wielki zawód. Jest wdzięczny Olgierdowi za uratowanie życia jego córek, dlatego zaprasza go wraz z Giedyminem na swoją koronację. Brat w rozmowie z Anną porusza temat jej dawnej miłości. Przyszła królowa jest zrozpaczona, nie potrafi zapanować nad wspomnieniami. Jadwiga opiekuje się złożoną chorobą córką Kunegundą, która ma żal do matki o niewystarczającą opiekę nad nią. Egle widzi boginię śmierci, Anna jest przerażona. Telenowela historyczna, 25 min, Polska, 2017 16:15 "SENSACJE XX WIEKU" - WŁASOW (GEN. WŁASOW) Widowisko, 44 min, Polska/Wielka Brytania, 2015 Reżyseria: Robert Wichrowski Scenariusz: Bogusław Wołszański Aktorzy: Mirosław Baka, Adam Woronowicz, Bartosz Porczyk, Marek Kasprzyk, Anita Jańcia, Bartłomiej Krat Tego człowieka dwukrotnie skazano na śmierć: w 1946 roku, na mocy wyroku sowieckiego sądu, został powieszony na strunie fortepianowej, co miało przedłużyć jego mękę. Po raz drugi skazano go na śmierć cywilną, gdy propaganda rozpowszechniała fałszywe informacje o jego żołnierzach, którzy mieli mordować powstańców i ludność cywilną w Warszawie w 1944 roku. Było to oczywiste kłamstwo, gdyż w Warszawie nie było żołnierzy, a zbrodnie popełniali degeneraci Kamińskiego. Kim był generał Andrej Własow? Dlaczego ten bohater bitwy pod Moskwą w 1941 roku, decydującej dla dalszego biegu wojny, podjął kolaborację z Niemcami? Jak to się stało, że w 1945 roku, już po zakończonej wojnie, został schwytany przez NKWD? Dopiero teraz, na podstawie ujawnionych dokumentów, można odtworzyć dramatyczne wydarzenia. Jednakże wciąż nieznana pozostaje relacja Własowa i pułkownika (późniejszego generała) Reinharda Gehlena, szefa wywiadu wojskowego Fremde Heere Ost. Dlaczego ten oficer tak zabiegał o utworzenie armii Własowa, na co Hitler zgodził się dopiero w ostatnim okresie wojny? Jedyne źródło, w którym można szukać odpowiedzi na to pytanie - pamiętnik Gehlena - jest absolutnie niewiarygodne. A może przebiegłym szefem FHO nie kierowały pobudki patriotyczne, lecz chęć wykorzystania żołnierzy i zwolenników Własowa w siatce szpiegowskiej, którą budował na terenie ZSRR i którą bardzo sprawnie wykorzystał po wojnie. 17:05 HISTORIA POLSKI - ŚLĄSCY BOHATEROWIE - HISTORIA III POWSTANIA ŚLĄSKIEGO Reportaż, 49 min, Polska, 2021 Reżyseria: Kamil Niesłony Scenariusz: Kamil Niesłony Zdjęcia: Kamil Niesłony Muzyka: Adam Romański Historia III Powstania Śląskiego w dokumentach i relacjach rodzin powstańców. 18:05 ARCHIWUM ZIMNEJ WOJNY - WOLNA EUROPA WCZORAJ I DZISIAJ Magazyn, 25 min, Polska, 2018 Reżyseria: Jan Sosiński Scenariusz: Andrzej Mietkowski, Jan Sosiński Muzyka: Piotr Dziki Chancewicz Prowadzący: Andrzej Mietkowski Od Szczecina nad Bałtykiem do Triestu nad Adriatykiem opadła żelazna kurtyna w poprzek kontynentu"- mówił Winston Churchill w przemówieniu w 1946 roku. To był początek zimnej wojny. TVP Historia prezentuje 18 - częściowy cykl autorstwa Andrzeja Mietkowskiego i Jana Sosińskiego, oparty m.in. na unikatowych nagraniach z weteranami tej wojny, która zdaniem wielu ekspertów wciąż trwa. Zobaczymy mało znane nagrania i archiwa z tamtego okresu, przypomnimy wydarzenia które w dużym stopniu kształtowały późniejszy układ sił. Cykl powstaje we współpracy z Instytutem Pamięci Narodowej. 18:40 WOJENNE DZIEWCZYNY S.V - ODC. 62 (SERIA V ODC. 10) Ваенныя дзяўчаты (Wojenne dziewczyny), серыял Serial wojenny, 42 min, Polska, 2021 Reżyseria: Filip Zylber Scenariusz: Marcin Ciastoń Muzyka: Bartosz Chajdecki, Piotr Komorowski Aktorzy: Maja Szopa, Karolina Rzepa, Michał Czernecki, Mateusz Rzeźniczak, Maciej Brzoska, Krzysztof Cybulski, Maurycy Popiel, Peter Wolf, Vanessa Aleksander, Piotr Nerlewski, Renata Dancewicz, Kathrin Buhring Nitka spędza czas na błoniach pałacowych, kiedy nagle ktoś ją porywa i wywozi w nieznane. Uprowadził ją Odrowąż, który zamierza wydobyć z niej informacje, które uratują mu życie. Zyga znajduje konia Nitki w lesie. Zaczyna podejrzewać Odrowąża. Okazuje się, że wśród jeńców wykorzystywanych do badań w ośrodku jest jedna z pilotek elitarnego oddziału nocnych bombowców. Zostaje zabrana do Warszawy na przesłuchanie. Meier informuje Sońkę o sytuacji. Magda ma dowodzić akcją odbicia pilotki. Serial wojenny, 19:30 WALECZNE Z GÓR - ODC. 1 HELENA BŁAŻUSIAK Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2023 Scenariusz: Agata Puścikowska Zdjęcia: Kacper Solan, Wojciech Kursa, Sebastian Lewiński Prowadzący: Agata Puścikowska Helenka Błażusiak w czasie wojny wspierała ojca - członka ZWZ AK. Potem sama wstąpiła do AK. Po nieudanym powstaniu szczawnickim, na stałe działa w schronisku na Lubaniu - jako sanitariuszka. Aresztowana przez Niemców, trafia do Palace, katowni Podhala. Torturowana, nikogo nie wydaje. Wybitym zębem pisze wstrząsającą modlitwę na ścianie katowni. Wieziona do obozu zagłady, ucieka z transportu. Po wojnie mieszka w Wadowicach. Przyjmuje nazwisko męża, jest znana jako Wanda Pawlik. Wychowuje pięcioro dzieci. Dopiero przed śmiercią, spisuje krótkie wspomnienia. W latach 70. za namową kuriera Wincentego Galicy, kompozytor Mikołaj Górecki dopisuje do jej napisu - modlitwy, muzykę. Powstaje Trzecia Symfonia Pieśni Żałosnych. 20:00 SZWEDZKIE GÓRY Film dokumentalny, 43 min, Polska, 2022 Reżyseria: Hanna Zofia Etemadi Scenariusz: Hanna Zofia Etemadi Zdjęcia: Tomasz Woźniak, Mirosław Basaj Tytułowe Szwedzkie Góry, znajdujące się na terenie warszawskiej dzielnicy Bemowo, są miejscem egzekucji Polaków, do jakiej doszło 6 stycznia 1940 roku. Szwedzkie Góry to część tzw. warszawskiego pierścienia śmierci, którą to nazwą określa się otaczające Warszawę miejsca straceń patriotów polskich. Należą do nich Palmiry, Wawer i kilkanaście innych miejscowości, będących świadkami tylko jednej okupacyjnej tragedii, jak właśnie Szwedzkie Góry. Kim były ofiary niemieckich okupantów? Spośród 96 osób zdołano dotychczas zidentyfikować tylko kilka. Dlaczego właśnie oni zginęli? Dlaczego wybrano Szwedzkie Góry i termin 6 stycznia? Co przechowali w swej pamięci mieszkańcy Wawrzyszewa, którzy byli świadkami tego mordu i którzy wskazali po latach jego miejsce? Film "Szwedzkie Góry" w reżyserii Hanny Zofii Etemadi jest próbą odpowiedzi na te dramatyczne pytania, zarówno w rekonstrukcjach fabularnych, jak i w części dokumentalnej, przedstawiającej historyków i pasjonatów, którzy doprowadzili do przypomnienia i upamiętnienia tej okupacyjnej tragedii. W filmie występują: Małgorzata Jóźwiak, Aniceta Ochnicka, Jerzy Pożarowski, Jolanta Fijałkowska - Pilarczyk, Wojciech Magdziak, Sebastian Pudzianowski, Piotr Nowicki, Jacek Zieliński oraz Grupa Rekonstrukcyjno - Filmowa Bemowo. 20:45 BAT 21 Dramat, 100 min, USA, 1988 Reżyseria: Peter Markle Scenariusz: William C. Anderson, George Gordon Aktorzy: Danny Glover, Gene Hackman, Jarry Reed, David Marshall Grant, Clayton Rohner, Erich Anderson, Joe Dorsey Film wojenny o Wietnamie, odbiegający od kasowych dzieł tego gatunku. Reżyser Peter Markle świadomie unika spektakularnych efektów pirotechnicznych, widowiskowych scen walk, krwawej strzelaniny i przesadnego pokazywania siły bohatera typu Rambo, koncentrując się raczej na ludzkim aspekcie sprawy. Zainspirowany rzeczywistymi wydarzeniami film opowiada o ryzykownej akcji ratowania amerykańskiego oficera zagubionego na ogarniętym wojną terytorium wroga. Ukazuje dramat człowieka, który, choć swoje życie zawodowe poświęcił karierze wojskowej, po raz pierwszy znajduje się w samym centrum działań wojennych. Dotychczas na odległość wydawał rozkazy, teraz ma okazję przyjrzeć się konfliktowi od środka, przekonać się, jaką cenę płacą niewinni ludzie za bezsensowną wojnę na górze. Wietnam, rok 1972. Podczas lotu rozpoznawczego nad terytorium wroga nad dżunglą zostaje zestrzelony amerykański bombowiec. Z płonącej maszyny ratuje się na spadochronie jedynie 53 - letni podpułkownik Iceal Hambleton (Gene Hackman), kryptonim Bat 21, ekspert w dziedzinie uzbrojenia rakietowego sił powietrznych Stanów Zjednoczonych. Komunistyczna partyzantka próbuje pojmać wroga. Na pomoc zestrzelonemu oficerowi spieszy kapitan Bartholomew Clark (Danny Glover), pilot samolotu zwiadowczego, któremu udaje się zlokalizować rozbitka. Ponieważ w miejscu otoczonym siłami wroga natychmiastowa akcja jest zbyt ryzykowna, Hambleton musi spędzić noc w dżungli. Przerażonego sytuacją, wyczerpanego i wygłodniałego oficera podtrzymuje na duchu Clark, który przez cały czas nawiązuje z nim kontakt radiowy. Hambleton musi sam stawić czoło wielu niebezpieczeństwom. Podczas kradzieży żywności zostaje zaatakowany przez wietnamskiego wieśniaka, którego zabija w obronie własnej. Niebawem jest świadkiem śmierci pilota helikoptera, Rossa Carvera (David Marshall Grant), który miał wyrwać go z piekła. Tymczasem lotnictwo amerykańskie przygotowuje się do zaplanowanej od dawna operacji zbombardowania okolicy, gdzie został odkryty konwój czołgów nieprzyjaciela. Dziesiątkom niewinnych Wietnamczyków grozi śmiertelne niebezpieczeństwo. W zagrożeniu jest również życie podpułkownika Hambletona. Dzięki interwencji przełożonego Clarka, pułkownika George'a Walkera (Jerry Reed), rozpoczęcie ataku udaje się odwlec o 24 godziny. Obowiązuje jednak całkowity zakaz wszelkich lotów zwiadowczych i ratowniczych. Chcąc ocalić Iceala Hambletona, zdesperowany kapitan Clark uprowadza helikopter Walkera, choć nie potrafi sterować maszyną. (BAT 21) 22:40 SENSACJE XX WIEKU - HISTORIA NIKCZEMNOŚCI Widowisko historyczne, 49 min, Polska, 2005 Autor: Bogusław Wołoszański Reżyseria: Adek Drabiński Zdjęcia: Waldemar Szmidt Aktorzy: Jan Frycz ( Konrad ), Borys Szyc ( Fegelain ), Piotr Grabowski, Adam Woronowicz, Zbigniew Paterak, Ziemowit Pędziwiatr, Andrzej Warcaba, Adam Kopciuszewski, Dorota Liliental, Kasia Danysz O życiu Franza Konrada przed drugą wojną światową nie wiadomo wiele. Urodził się w Wiedniu w 1906 roku. 11 miesięcy swojego życia spędził w więzieniu skazany za kradzież. Przestępcza przeszłość nie zaszkodziła jednak Konradowi, kiedy wstępował do niemieckiej partii nazistowskiej NSDAP. Przeciwnie, już wkrótce jego talenty miały okazać się bardzo pożyteczne. Faszystowskie Niemcy potrzebowały środków na zbrojenia. Dzięki Anschlussowi III Rzesza zyskała bogate zasoby złota i walut z austriackich banków oraz zapasy surowców i silny przemysł. Późniejsze zagarnięcie Czech umożliwiło uzbrojenie 36. Dywizji Wehrmachtu. Eksploatacja podbitego kraju trwała. Z czeskich banków wywieziono do Niemiec 25 mln dolarów w złocie. Rabunkowa polityka państwa faszystowskiego nie znała umiaru. Nie przestrzegano umów międzynarodowych, rabowano także dzieła sztuki i obiekty sakralne. Kiedy wybuchła druga wojna światowa, ideologia nienawiści dała III Rzeszy nowe źródło funduszy umożliwiających prowadzenie działań na wielką skalę. Wrogowie Niemiec na podbitych terenach mieli zostać starci z powierzchni ziemi, lecz przedtem także ograbieni ze wszystkich wartościowych przedmiotów. Do opanowanych przez faszystów zakątków Europy zjeżdżali ludzie, którzy mieli się zająć tym programowym rabunkiem. Jednym z nich był Franz Konrad. Jego kariera zaczęła się w 1940 roku, gdy jako Leiter fuer Wertersfassung in Warschau Ghetto przybył do Warszawy. Stał się odpowiedzialny za przejęcie przez Rzeszę mienia żydowskiego w wydzielonej dzielnicy stolicy podbitej Polski. Wyszukiwał w majątku Żydów rzeczy wartościowe, nieraz podstępem wydzierał tajemnice o ukrytych dobrach. Zorganizował w Warszawie 15 magazynów zagrabionych przedmiotów. Nie działał wyłącznie na rzecz Niemiec, część łupów, które wpadły mu w ręce, chował na własny użytek i wywoził do zamku Fischorn w pobliżu Zell am See. Wkrótce Konrad zyskał ponure miano "króla getta" i w swojej złodziejskiej karierze awansował do stopnia Hauptsturmfuehrera SS. W 1942 roku los Konrada zetknął go z SS - Gruppenfuehrerem Hermannem Fegeleinem, dowódcą dywizji Waffen - SS "Florian Geyer". Esesman potrzebował zręcznego administratora grabieży podczas wojny ze Związkiem Radzieckim. Ofiarą rabusiów Fegeleina padło co najmniej 20 tysięcy ludzi. Wiele łupów Fegelein i Konrad zagarnęli dla siebie. Ale nie dane im było nacieszyć się złupionym bogactwem. W 1944 roku III Rzesza przegrywała wojnę. Fegelein został oddelegowany przez samego Hitlera do zamku Fischorn, gdzie miano ukryć zrabowane przez lata wojny dzieła sztuki i kosztowności. Wśród niezliczonych bogactw, przewożonych w skrzyniach do zamku, był też inny skarb. 23:45 OPERACJA LATO '76 (RADOM '76) Film dokumentalny, 43 min, Polska, 2021 Reżyseria: Ewa Sochacka - Kraśko Scenariusz: Ewa Sochacka - Kraśko, Mirosław Chojecki Zdjęcia: Jacek Knopp Muzyka: Joanna Badełek Kryptonim OPERACJA "LATO - '76" to nazwa esbeckiej operacji tłumiącej strajki, które wybuchły w wyniku ogłoszenia, przez premiera Piotra Jaroszewicza, ogromnych podwyżek cen w czerwcu 1976 roku. Dziś, zwłaszcza dla młodego pokolenia wydaje się to tak surrealistyczne, jak wówczas normą było to, że o codzienności obywateli decydował Komitet Centralny PZPR. Operacja "LATO - 76" pokazuje, jak komuniści zorganizowali system przemocy wobec protestujących robotników. Pokazuje kryminalne metody, jakie stosowano wobec niegodzących się na ogromne podwyżki cen ludzi, którzy po prostu bali się głodu. Ale pokazuje też, że Operacja "Lato '76 przegrywa z robotniczą solidarnością w prawie 90 zakładach pracy. Bo to dzięki niej podwyżki cen zostały wycofane. W odwecie tej niechlubnej operacji powstał Komitet Obrony Robotników. Dlaczego ten film jest ważny? Bo pokazuje młodemu pokoleniu, a starszemu przypomina, że kiedyś w Polsce był taki system władzy, który dziś wydaje się być nierealnym, niemożliwym, a zwłaszcza dla tych, których wtedy jeszcze na świecie nie było. Pokazuje, że wydarzenia z czerwca 1976 roku doprowadziły do powstania KOR, potem Solidarności i jeszcze potem do wolnych, demokratycznych wyborów w 1990 roku do samorządów. I dziś już nikt za nas nie decyduje, kto ma rządzić. Nie przywozi się już towarzyszy w tak zwanych teczkach. To my wybieramy swoich przedstawicieli, którzy wobec nas mają pełnić służebną rolę. Film przedstawia jak to się stało, że było to możliwe. 00:45 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - KRYPTONIM 665 Magazyn historyczny, 22 min, Polska, 2017 Autor: Adam Sikorski Lektor: Artur Kalicki Zapewne historia odpowie na pytanie: co stoi za istną eksplozją grup rekonstrukcji historycznych. Wnukowie, gdy czas pozwala, wkładają mundury i ruszają upominać się o pamięć i honor dziadków. Poruszająca jest ich konsekwencja i skuteczność. Od pewnego czasu towarzyszymy grupie Wir z Biłgoraja, odbudowującej historyczny klimat partyzanckiej republiki w Puszczy Solskiej. Najpierw zrekonstruowali na Kaplicznej Górze schron swego patrona Konrada Bartoszewskiego - Wira. Teraz zaś przyszła kolej na przedsięwzięcie jeszcze trudniejsze - rekonstrukcję leśnego szpitala 665. 01:20 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - ROMMEL Cykl dokumentalny, 19 min, Polska, 1996 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Prowadzący: Bogusław Wołoszański Cykliczna audycja popularyzująca wiedzę o historii II wojny światowej. Odcinek poświęcony niemieckiemu feldmarszałkowi Erwinowi Rommlowi. Obraz tworzą czarno - białe archiwalne materiały filmowe.