TVP Kultura Poniedziałek, 17.06.2024 08:30 OD UCHA DO UCHA - LISTEK (LISTEK / LEAF) Film animowany, 6 min, Czechy, 2020 Reżyseria: Aliona Baranova Scenariusz: Aliona Baranova Krótki film animowany. Marynarz dostaje od małej pasażerki statku jesienny liść. Jego kształt i zapach przypominają mu rodzinny dom, w którym dawno nie był. Przy najbliższym dobiciu do portu mężczyzna opuszcza pokład i rusza w miejsce swojego dzieciństwa. Czy się zmieniło? Co tam zastanie? (opis festiwalowy, źródło: kinodzieci.pl) 08:35 OD UCHA DO UCHA - ZŁOTA GODZINA (GOLDEN HOUR) Film animowany, 6 min, Francja, 2021 Reżyseria: Sophie Li, Yan Li, Gabriel Regnier, Quentin Rigaux, Adel Sabi, Jeremy Ye Wykonawcy: Elise Zhang Yu, Stephane Boucher, Lemmy Constantine Krótki film animowany. Produkcja filmu może czasami przebiegać bardzo chaotycznie. Allie przekona się o tym na własnej skórze, gdy spróbuje zrealizować szalony pomysł reżyser. 09:05 FRANCUSKIE ŚNIADANIE - THIERRY ŚMIAŁEK S.III - THIERRY ŚMIAŁEK SEZON 3 ODC. 3 (29) (THIERRY LA FRONDE) Serial przygodowo-historyczny, 26 min, Francja, 1963 Reżyseria: Robert Guez, Pierre Goudas Scenariusz: Jacques Harden, Jean - Claude Deret Zdjęcia: Jacques Loiseleux, Jean - Jacques Guyard, Claude Matalou Muzyka: Jacques Loussier Aktorzy: Clement Bichu, Jean - Claude Drout, Celine Leger, Robert Basil, Fernand Bellan Thierry, Boucicualt i Jehan udają się do Owernii, by przekazać Tristanowi wiadomość od hrabiego Blois. Lecz wiadomość nie zostaje dobrze przyjęta. Thierry i jego towarzysze zostają uwięzieni. W lochach zamku spotykają grupę więźniów. 09:45 FRANCUSKIE ŚNIADANIE - THIERRY ŚMIAŁEK S.III - THIERRY ŚMIAŁEK SEZON 3 ODC. 4 (30) (THIERRY LA FRONDE) Serial przygodowo-historyczny, 26 min, Francja, 1963 Reżyseria: Robert Guez, Pierre Goudas Scenariusz: Jacques Harden, Jean - Claude Deret Zdjęcia: Jacques Loiseleux, Jean - Jacques Guyard, Claude Matalou Muzyka: Jacques Loussier Aktorzy: Clement Bichu, Jean - Claude Drout, Celine Leger, Robert Basil, Fernand Bellan Wbrew temu, co sądzono, Florent przeżył i wraca do miasteczka. Postanawia odpokutować dawne winy i błaga Thierry’ego o wybaczenie. Lecz ten jest nieufny i stawia mu warunek. Florent musi udowodnić, że jest gotów działać na szkodę Anglików, w przeciwnym razie czeka go styczek. 10:25 ROZMOWY O ZMIERZCHU I ŚWICIE - ROZMOWA 1. DZIECIŃSTWO Program dokumentalny, 29 min, Polska, 1996 Reżyseria: Magda Umer Scenariusz: Magda Umer Prowadzący: Magda Umer Aktorzy: Adolf Dymsza, Lidia Wysocka Wykonawcy: Kalina Jędrusik, Maria Koterbska Pierwszy odcinek biograficznego cyklu przedstawiającego sylwetkę Agnieszki Osieckiej. Program ma formę wywiadu - rzeki, przeprowadzonego przez Magdę Umer, ilustrowanego materiałami archiwalnymi dotyczącymi okresu, o którym mówi bohaterka. W pierwszym odcinku Agnieszka Osiecka opowiada o najwcześniejszych latach swojego życia, które przypadły na okres wojny i okupacji. Rozmowa prowadzona jest o zmierzchu, w nastrojowej scenerii nadwiślańskiej plaży, w tle widoczne jest miasto. Agnieszka Osiecka urodziła się w 1936 roku w Warszawie. Jej ojciec był pianistą w "Casino de Lwów", matka kierowała salą w kawiarni SIM, należącej do Zofii Arciszewskiej. Miejsce to odwiedzali znani poeci, m. in. Julian Tuwim. Agnieszka przejęła od nich zamiłowanie do kawiarni literackich i kabaretu. Piosenki zaczęła pisać w laatch 50. , gdy studiowała dziennikarstwo na Uniwersytecie Warszawskim i reżyserię w łódzkiej szkole filmowej. Współpracowała z Bim - Bomem, Studenckim Teatrem Satyryków, Piwnicą pod Baranami, kabaretem Dudek i Pod Egidą. Utwory ze słowami Agnieszki Osieckiej zdobywały najwyższe nagrody na krajowych festiwalach i nie tylko, cieszyły się ogromną popularnością wśród słuchaczy. Jej piosenki śpiewali znakomici artyści polskiej estrady, m. in. Kalina Jędrusik, Skaldowie, Alibabki, Magda Umer, Krystyna Sienkiewicz, Seweryn Krajewski, Maryla Rodowicz. Piosenek "Listy śpiewające", "Na calych jeziorach Ty", "Gonić króliczka", "Małgośka", "Niech żyje bal!" słuchało kilka pokoleń Polaków. Agnieszka Osiecka napisała ich ponad dwa tysiące, wiele stało się przebojami. Ponadto jest autorką spektaklu muzycznego "Niech no tylko zakwitną jabłonie", musicalu "Apetyt na czereśnie" oraz powieści i wspomnień: "Zabiłam ptaka w locie", "Szpetni 40 - letni", "Czarna wiewiórka", "Rozmowy w tańcu", "Biała bluzka". Agnieszka Osiecka zmarła 7 marca 1997 roku. "Dla swojego pokolenia była kimś więcej niż poetką i autorką piosenek. Była Muzą ludzi, którzy wyrywali się z siermiężnej, smutnej, cenzurowanej rzeczywistości i marzyli o prawdzie i wolności, o odrobinie szaleństwa, o poezji". 11:05 PAMIĘTAJCIE O OSIECKIEJ (23 PRZEGLĄD PIOSENKI AKTORSKIEJ 2002) Widowisko, 56 min, Polska, 2002 Scenariusz: Jerzy Satanowski Prowadzący: Magda Umer Wykonawcy: Michał Rudaś, Klaudiusz Kauffman, Małgorzata Duda, Magdalena Piotrowska, Aneta Todorczuk, Dorota Osińska, Monika Brykalski, Arkadiusz Malec, Joanna Liszowska, Margita Ślizowska, Katarzyna Walczak, Katarzyna Warno, Magdalena Kumorek, Paweł Perliński, Wojciech Zieliński Koncert najpiękniejszych piosenek Agnieszki Osieckiej w wykonaniu młodych aktorów i studentów szkół teatralnych, laureatów organizowanego od czterech lat w Sopocie konkursu na najlepszą interpretację jej utworów. W piątą rocznicę śmierci poetki, w ramach koncertów 23. Przeglądu Piosenki Aktorskiej Wrocław 2002, w studiu wrocławskiego ośrodka telewizyjnego młodzi artyści prezentują znakomite i nowoczesne wersje niezapomnianych przebojów. Przypominają m.in. "Balladę o malarzu", "Nie ma jak pompa", "Uciekaj moje serce", "Zielono mi", "Kiedy mnie już nie będzie", "Sing Sing", "Dziś prawdziwych Cyganów już nie ma" i "Grajmy panu". Widowisko okazało się świeżym, nowym spojrzeniem młodych ludzi na klasykę polskiej piosenki, a jednocześnie hołdem składanym niezrównanej poetce. Wokalistom towarzyszy zespół muzyczny w składzie: Paweł Perliński (pianino), Wojciech Zieliński (instrumenty klawiszowe), Zbigniew Wegehaupt (kontrabas) i Wojciech Malina Kowalewski (perkusja). Koncert prowadzi Magda Umer. 12:20 REŻYSERZY S.VI - MIKE NICHOLS 2/10 SEZON 6 (MIKE NICHOLS 2/10 SEZON 6) Cykl dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Lyndy Saville Cykl dokumentalny poświęcony najważniejszym reżyserom kina. W tym odcinku przyglądamy się twórczości Mike’a Nicholsa, reżysera m.in. filmów: "Kto się boi Virginii Woolf", "Absolwent" czy "Paragraf 22". 13:15 KINEMATOGRAF - NARODZINY NOWEJ SZTUKI (THE CINEMATOGRAPH, BIRTH OF AN ART) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2021 Reżyseria: Stefan Cornic Dokument przypomina historię kinematografii i pierwszych odkryć, które umożliwiły rozwój kina. W drugiej połowie XIX wieku Thomas Edison konstruuje fonograf, na podstawie którego Louis Lumiere tworzy kinematograf, czyli maszynę ukazującą ruchomy świat. Już pierwsze filmy Lumiere’a zapisują obraz zmieniającego się świata, a jego kamerzyści pod koniec XIX wieku wyruszają w świat, żeby filmować codzienność na różnych kontynentach. Staje się to okazją do unowocześniania kinematografu, a odkrywanie nowych technik kinematograficznych bywa dziełem przypadku. Kamera staje się doskonałą maszyną do snucia opowieści, wykorzystując do tego motywy znane już wcześniej z historii i sztuki. Od 1907 roku filmy zdecydowanie się wydłużają, a kinematograf staje się kinem i ulubioną rozrywką mas. 15:25 RETRO KINO - HRABIA MONTE CHRISTO - CZ. 1/4 (COMTE DE MONTE CHRISTO) Serial przygodowy, 97 min, Francja, 1998 Reżyseria: Josee Dayan Aktorzy: Gerard Depardieu, Ornella Mutti, Sergio Rubini, Pierre Arditi Adaptacja bardzo lubianej przez filmowców powieści Aleksandra Dumasa. W głównego bohatera wcielił się Gerard Depardieu. To postać skazanego na dożywocie i wtrąconego do lochów zamku Edmunda Dantesa, który później jako hrabia Monte Christo mści się na swoich wrogach. W roku 1815 młody kapitan marynarki, Edmond Dantes, dopływa do portu w Marsylii. Wieczorem mają się odbyć jego zaręczyna z ukochaną Mercedes. Niestety, Dantes zostaje oskarżony, na podstawie donosu, o konszachty z zesłanym na Elbę Napoleonem i bez sądu osadzony w twierdzy. 17:15 SIEDLISKO - ODC. 6/9 Serial obyczajowy TVP, 50 min, Polska, 1998 Reżyseria: Janusz Majewski Scenariusz: Wanda Majerówna, Zofia Nasierowska Aktorzy: Anna Dymna, Leonard Pietraszak, Agnieszka Wagner, Piotr Machalica, Renata Dancewicz, Stanisława Celińska, Krzysztof Kowalewski, Danuta Szaflarska, Jerzy Zelnik Piotr Zarzecki przylatuje do Kalinowskich awionetką i przywozi im Jaśka - w Warszawie Iza skręciła nogę i nie mogła się nim zajmować. Następnego dnia dzwoni Jacek z hiobową wieścią - właściciel wyrzuca ich z mieszkania. Krzysztof i Marianna decydują się na przeprowadzkę do Panistrugi i oddanie swojego warszawskiego mieszkania Jackowi i Izie. Jadą do Warszawy. Krzysztof wpada na UW, by porozumieć się z dziekanem co do zmiany trybu swoich zajęć i spotyka tu Basię. Marianna zaś idzie do galerii, której właścicielka kupuje od niej obrazy. Spotyka swojego znajomego, Witolda Jaszczuka, od niedawna kochanka pani Zuzy. Po załatwieniu drobnych sprawunków organizują przeprowadzkę najważniejszych rzeczy, zwłaszcza książek, do Panistrugi. Tuż po powrocie gospodarzy przyjeżdża weterynarz, żeby zaszczepić psa. Szczepienie ma niecodzienny przebieg. 18:50 PORTRETY - ALICE GUY, ZAPOMNIANA KOBIETA - REŻYSER (ALICE GUY, THE FIRST FEMALE FILMMAKER) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2021 Reżyseria: Nathalie Masduraud, Valerie Urrea Opowieść o Alice Guy - Blache, jednej z pierwszych kobiet, które tworzyły początki kinematografii. Zaczynała jako sekretarka w firmie Gaumont, gdzie pozwolono jej kręcić pierwsze krótkie scenki, które odniosły duży sukces. Dzięki temu może tworzyć filmy fabularne, a w wieku 32 lat kieruje już największym ówczesnym studiem filmowym na świecie, co wzbudza zawiść w środowisku filmowym. W 1907 roku wraz z mężem wyjeżdża do Ameryki, gdzie wspólnie zakładają firmę producencką Solax i zostaje pierwszą na świecie kobietą producentką. W najlepszych czasach Solax produkuje po dwa filmy tygodniowo. Niestety później stopniowo mąż odsuwa ją od zarządzania studiem, które muszą w końcu sprzedać z powodu jego długów. Po rozwodzie wraca do Francji, gdzie odkrywa, że jej nazwisko zostało wykreślone z historii kina, a jej dzieła zaginęły. Ponad 500 filmów przepadło lub zostało przypisanych innym autorom. Po drugiej wojnie rozpoczęła batalię o odzyskanie swoich prac filmowych. 20:00 KINO MISTRZÓW - ABSOLWENT (THE GRADUATE) Film obyczajowy, 101 min, USA, 1967 Reżyseria: Mike Nichols Scenariusz: Calder Willingham, Buck Henry Zdjęcia: Robert Surtees Aktorzy: Dustin Hoffman, Anne Bancroft, Katharine Ross, William Daniels, Elizabeth Wilson, Murray Hamilton, Buck Henry, Brian Avery, Walter Brooke, Norman Fell, Alice Ghostley, Marion Lorne, Eddra Gale "Absolwent" był najbardziej kasowym filmem 1967 roku. Przyniósł dochody wielokrotnie przekraczające koszty produkcji, dzięki czemu w poważnym stopniu przyczynił się do uratowania bankrutującego wówczas Hollywoodu. Satyryczna opowieść o dojrzewaniu i młodzieńczych problemach w trudnych latach 60. święciła tryumfy nie tylko w rodzimej Ameryce, ale również w Europie bijąc takie przeboje, jak disneyowska "Księga dżungli", "Bonnie i Clyde", "Parszywa dwunastka" czy "Skrzypek na dachu". Mike Nichols, twórca "Kto się boi Virginii Woolf?" (5 Oscarów), "Paragrafu 22", "Pracującej dziewczyny" został uhonorowany złotą statuetką za reżyserię oraz Złotym Globem i nagrodą Brytyjskiej Akademii Filmowej. Do ogromnego sukcesu "Absolwenta" niewątpliwie przyczyniła się znakomita kreacja mało wówczas znanego Dustina Hoffmana, który potem potwierdził swój wielki talent aktorski m.in. jako Jack Crabbe w niekonwencjonalnym westernie "Mały Wielki Człowiek" (1970), troskliwy ojciec w "Sprawie Kramerów" (1979), student Levy w "Maratończyku" (1976) czy bezrobotny aktor przebierający się za kobietę w "Tootsie" (1982). Tego niewysokiego bruneta znanego ze swego perfekcjonizmu krytyka zaliczyła go najwybitnieszych aktorów amerykańskich. Punktem przełomowym w jego karierze była właśnie rewelacyjna rola tytułowego absolwenta w otoczonym kultem filmie Mike'a Nicholsa. "Ben Braddock w spontanicznej interpretacji Hoffmana to rzeczywiście jedna z najlepszych postaci chłopaka stającego się mężczyzną, jaką stworzono w filmie nie tylko amerykańskim. Emanuje napięciem i delikatnością, jest rozbrajająco dziecinny, ujmująco niezdecydowany, ale i niespodziewanie konsekwentny. To ciekawa z wyczuciem stworzona postać" - pisał jeden z recenzentów prasy filmowej. Tę rolę reżyser zamierzał powierzyć Robertowi Redfordowi, a kiedy ten odmówił zaproponował 30 - letniemu wówczas Hoffmanowi, aktorowi o wiele lat starszemu od swego filmowego bohatera. Był to, jak później pisali krytycy, "strzał w dziesiątkę". Sporo kłopotów miał Nichols również z obsadzeniem pani Robinson. Początkowo najpoważniejszą kandydatką była francuska aktorka Jean Moreau. Ostatecznie wybór padł na Anne Bancroft, znaną wtedy z oscarowej kreacji w "Cudotwórczyni" (1962). W "Absolwencie" uwagę zwracają szlagierowe piosenki duetu Simon i Garfunkel, m.in. "Scarborough Fair", "Sounds of Silence", "Mrs. Robinson". Po ukończeniu college'u Ben Braddock wraca z dyplomem w kieszeni do domu w Los Angeles, do zamożnych i wpływowych rodziców, którzy zrobią wszystko, by odpowiednio ustawić w życiu swego syna. Tymczasem on broni się przed zdobywaniem i utrzymywaniem pozycji społecznej i majątkowej za wszelką cenę. Na wydanym na jego cześć przyjęciu gromadzą się znajomi i przyjaciele rodziców. Chłopak czuje się wyobcowany i zagubiony w środowisku, którego stylu bycia nie umie zaakceptować. Szuka schronienia w swoim pokoju, gdzie odnajduje go pani Robinson, żona adwokata, wspólnika jego ojca. Na jej prośbę Ben odwozi ją do domu, nie przeczuwając podstępu. Tymczasem pełna temperamentu piękna kobieta stara się uwieść go. Niespodziewany powrót męża krzyżuje jej plany. Pani Robinson osiąga wreszcie swój cel i wkrótce spotyka się z niedoświadczonym młodym kochankiem w pokoju luksusowego hotelu. Ich romans trwa do czasu powrotu Elaine, córki Robinsonów, którą zresztą rodzice Bena wybrali mu na żonę. Początkowa niechęć chłopaka do dziewczyny przeradza się w prawdziwe uczucie. Pani Robinson stara się za wszelką cenę nie dopuścić do małżeństwa Elaine ze swoim kochankiem. Kiedy wychodzi na jaw jej romans okłamuje córkę, że została zgwałcona przez Bena. Oburzona Elaine wyjeżdża na studia i decyduje się zgodnie z wolą rodziców stanąć na ślubnym kobiercu z bogatym studentem Carlem Smithem, ale Ben nie daje za wygraną. 21:55 PANORAMA KINA POLSKIEGO - ETER (ETER) Dramat, 112 min, Włochy/Litwa/Polska/Węgry/Ukraina, 2018 Reżyseria: Krzysztof Zanussi Scenariusz: Krzysztof Zanussi Zdjęcia: Piotr Niemyjski Muzyka: Richard Wagner Aktorzy: Andrzej Chyra, Jacek Poniedziałek, Zsolt László, Ostap Vakuliuk, Maria Riaboshapka, Małgorzata Pritulak, Rafał Mohr Próba reinterpretacji mitu Fausta. Film opowiada historię wojskowego lekarza, który prowadzi eksperymenty medyczne na początku XX wieku, by zyskać władzę nad ludźmi. Eter, czyli quinta essentia. Film składa się z dwóch części. Pierwsza, nazwana jawną, jest w dużym stopniu realistyczną opowieścią o lekarzu, który na przełomie wieków gdzieś na kresach Imperium Rosyjskiego, dawnych terenach polskich, dopuścił się zbrodni, nadużywając eteru, z zamiarem pozbawienia świadomości panny, która była przedmiotem jego pożądania. Doktor uchodzi sprawiedliwości, pojawia się na dawnych terenach polskich w zaborze austriackim. Udaje patriotę, uciekiniera z Sybiru. Znajduje pracę w twierdzy, gdzie rozwija eksperymenty z użyciem eteru i innych środków pozwalających manipulować bólem i wolą poddanych mu ludzi. Ofiarą eksperymentów jest w pierwszej kolejności miejscowy ukraiński wyrostek, sierota, którego doktor całkowicie od siebie uzależnia. Do obowiązków doktora należy asystowanie przy wykonywaniu wyroku śmierci na rosyjskim szpiegu, który zostaje złapany, kiedy przyjeżdżaja z misją fotografowania nowo budowanych umocnień. Pod opieką doktora jest także dom publiczny, z którego korzysta załoga twierdzy. Eksperymenty doktora są kosztowne. Komendant twierdzy sugeruje mu łatwy sposób na zdobycie środków. Wystarczy potajemnie dostarczyć Rosjanom zdjęcia z budowy. Propozycja okazuje się pułapką zastawioną przez komendanta za sugestią austriackiego wywiadu. Szlachetny młody Ukrainiec na próżno próbuje wziąć na siebie winę, doktor ponosi śmierć przez rozstrzelanie. W drugiej, tajnej części opowieści, cofamy się do początku. Opowieść skupia się na Ziemskim Sędzi, który ratuje doktora przed karą za próbę zniewolenia dziewczyny eterem. Doktor sprzedaje w zamian duszę, przekonany, że oszukał kupca, bo dusza nie istnieje. W dalszej akcji Sędzia Ziemski ułatwia umowę z komendantem w sprawie sprzedaży fotografii twierdzy i utrudnia doktorowi kontakt z jego dawną ofiarą, dziewczyną, którą ten próbował zniewolić i która przebywa w klasztornym zakładzie dla obłąkanych. W finale opowieści doktor zostaje rozstrzelany, po czym okazuje się, że dusza nie przepadła i zawładnął nią Sędzia Ziemski. Przed wiecznym potępieniem doktora może uratować tylko modlitwa dziewczyny, którą próbował zniewolić, i ofiara młodego Ukraińca, który poświęca się, ratując rannych na polu bitwy rozpoczynającej się wojny. 00:50 POD POWIERZCHNIĄ (BREAKING SURFACE) Dramat, 82 min, Norwegia/Szwecja/Belgia, 2020 Reżyseria: Joachim Hedn Scenariusz: Joachim Hedn Aktorzy: Moa Gammel, Madeleine Martin Jak długo jesteś w stanie wytrzymać "Pod powierzchnią"? Film Joachima Hedena opowiada historię dwóch sióstr, których relacje nigdy nie były łatwe. Dziewczyny odziedziczyły po matce pasję do nurkowania, która pomaga im również w skracaniu dystansu pomiędzy nimi. Duża część filmu toczy się pod wodą, gdzie młodsza z sióstr, Tuva, zostaje przygnieciona przez skałę na dnie morza. Jej starsza siostra Ida musi jak najszybciej znaleźć pomoc, niestety w promieniu kilku kilometrów nie ma żywej duszy. Rozpoczyna się morderczy wyścig z czasem, w którym każda sekunda jest na wagę życia i śmierci. 02:20 MROCZNE OBLICZE HOLLYWOOD S.I - ODC. 3 "KLEOPATRA" (THE DARK SIDE OF HOLLYWOOD - "CLEOPATRE" EP. 3) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2020 Reżyseria: Claudia Collao Scenariusz: Claudia Collao Muzyka: Guillaume Tunzini Są filmy, które osiągają status kultowych. Zdarzają się też takie, które stają się największymi porażkami kasowymi, a później również osiągają status kultowych. Niektóre filmy nigdy nie zostały ukończone lub są nadmiernie skrócone, ale z perspektywy czasu uznawane są za świetne. Claudia Collao w swojej czteroczęściowej serii "Mroczne oblicze Hollywood" przygląda się kilku filmom cenionym dziś, ale ponoszącym kasową klęskę w momencie premiery lub zrealizowanym w formie zupełnie nieodpowiadającej wizji ich twórców. W trzeciej części poznajemy losy filmu "Kleopatra" Josepha L. Mankiewicza, najdroższej produkcji w dziejach kina, która doprowadziła do kłopotów finansowych wytwórni 20th Century Fox, mimo zdobycia czterech Oscarów i kilku nominacji do tej nagrody. Film zasłynął również z powodu gorącego romansu Elizabeth Taylor z Richardem Burtonem. Pozostałe odcinki to "Chciwość" Ericha von Stroheima, "Zdobywca" Dicka Powella i "Wrota niebios" Michaela Cimino. 03:30 ZONA LIMITE - BORDERLAND Film dokumentalny, 52 min, Włochy, 2021 Reżyseria: Stefano Di Buduo Dokument o twórczości Eugenio Barba, włoskim reżyserze teatralnym i dramatopisarzu, założycielu i kierowniku Odin Teatret w Oslo.