TVP Nauka Piątek, 21.06.2024 06:10 JAK TO DZIAŁA - ODC. 29 SZYFROWANIE Magazyn, 25 min, Polska, 2012 Polacy rozszyfrowali Enigmę, teraz stworzyli Enigmę 2 - jedno z najlepszych urządzeń szyfrujących na świecie. Na czym polega szyfrowanie i czy każdy szyfr da się w końcu złamać? Do czego stosowane jest szyfrowanie w sieci? Zachęcamy widzów do korzystania z bezpiecznych stron, tzn. takich, których wrażliwe sekcje są odpowiednio zabezpieczone. 06:40 ASTRONARIUM - 16/21 (127) - SATELITY NAWIGACYJNE Magazyn, 22 min, Polska, 2021 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Agnieszka Słowikowska, Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Kosmiczna technologia, która wskazuje nam drogę do celu. Satelity nawigacyjne pozwalają dokładnie określić naszą pozycję na Ziemi. W tym programie pokażemy, jak działają i do czego można je wykorzystać. 07:20 CZY WIESZ, ŻE? - /112/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 22 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 07:50 PIWNICE JUKATANU - OGRODY BELIZE - GRAND CENOTE Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2012 25 - odcinkowy cykl "Piwnice Jukatanu - Ogrody Belize" to opowieść o zatopionej konstelacji największych systemów jaskiniowych na świecie oraz wyprawa w rajski ekosystem karaibskiej rafy koralowej. Przygoda, mająca miejsce na odległym krańcu świata, bierze swój początek we wnętrzu ziemi. To właśnie w jukatańskich cenotach Majowie składali ofiary z ludzi, aby przebłagać pradawnych bogów. Dla filmowców są one początkiem wyprawy, stanowiąc bramy do fantastycznego świata zatopionych jaskiń, z których niejednemu śmiałkowi nie udało się powrócić. 08:25 SONDY KOSMICZNE - CZERWONE ŁAZIKI (SPACE PROBES) Serial dokumentalny, 22 min, USA, 2017 Wraz z twórcami filmu wyruszamy na ekspedycję w kosmos i poznajemy sondy kosmiczne, które odwiedziły każdy świat w naszym Układzie Słonecznym, będąc naszymi oczami, uszami, rękami, a nawet nosem, oddalonymi o miliony mil od nas. Ten serial dokumentalny przygląda się cudom inżynierii ESA i NASA, które zrewolucjonizowały rozumienie naszego miejsca w kosmosie. 08:50 SONDY KOSMICZNE - WEWNĘTRZNE KRĘGI PIEKŁA (SPACE PROBES) Serial dokumentalny, 22 min, USA, 2017 Wraz z twórcami filmu wyruszamy na ekspedycję w kosmos i poznajemy sondy kosmiczne, które odwiedziły każdy świat w naszym Układzie Słonecznym, będąc naszymi oczami, uszami, rękami, a nawet nosem, oddalonymi o miliony mil od nas. Ten serial dokumentalny przygląda się cudom inżynierii ESA i NASA, które zrewolucjonizowały rozumienie naszego miejsca w kosmosie. 09:25 NEON Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2013 Reżyseria: Eric Bednarski Scenariusz: Eric Bednarski Zdjęcia: Jacek Knopp, Andrzej Wojciechowski, Tomasz Król, Michał Pałka - Keff Muzyka: Daniel Bloom Tematem filmu jest historia warszawskich neonów, reliktów okresu PRL - u. Film ukazuje ich funkcjonowanie jako elementu miejskiej architektury zaczerpniętego z kapitalistycznego świata konsumpcji, który został wprowadzony do socjalistycznej rzeczywistości by stworzyć iluzję i fasadę dla szarości, biedy i zapóźnienia gospodarczego. W filmie oprócz zdjęć realizowanych współcześnie, w tym wywiadów z twórcami neonów, architektami, historykami sztuki i varsavianistami, wykorzystany jest niezwykle bogaty filmowy i fotograficzny materiał archiwalny, m.in. ze zbiorów Telewizji Polskiej. 10:25 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 67 CIECHANÓW Magazyn, 23 min, Polska, 2018 Reżyseria: Adam Molak Scenariusz: Agata Winnicka Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Kolejnym przystankiem na trasie podróży Tomasza Bednarka jest Ciechanów, położony na północnym Mazowszu w dolinie rzeki Łydyni, zaledwie 100 km od stolicy. Losy tego średniowiecznego miasta na 300 lat splotły się z losami władających Mazowszem książąt. Pamiątką po tych dawnych dziejach jest monumentalna gotycka warownia wzniesiona przez jednego z nich ponad sześć wieków temu. Dzisiejsze serce miasta nadal bije w Zamku Książąt Mazowieckich położonym w malowniczym rzecznym zakolu niemal w centrum miasta. Trudno uwierzyć, że ta imponująca twierdza, przez długie lata pozostawała jedynie malowniczą ruiną i natchnieniem dla poetów i pisarzy, takich jak bywający tu Zygmunt Krasiński czy Henryk Sienkiewicz. Zrewitalizowany zamek odzyskał dawny blask, stając się dumą współczesnego Ciechanowa i symbolem Księstwa Mazowieckiego, w czasach którego powstał. Pomimo burzliwych dziejów w mieście zachowały się inne cenne zabytki, m.in. gotyckie kościoły czy zabytkowy Ratusz przy odrestaurowanym placu Jana Pawła II, dawnym rynku, którego zasadniczy układ pozostał niezmieniony od przełomu XIV i XV wieku. W pobliskiej Gołotczyźnie warto odwiedzić Muzeum Pozytywizmu, będące oddziałem Muzeum Szlachty Mazowieckiej. Przed ponad 100 laty, za sprawą Aleksandra Świętochowskiego i Aleksandry Bąkowskiej w tej malowniczej wsi powstały szkoły rolnicze dla dziewcząt i chłopców, czyniąc z niej modelowe ognisko oświaty. Tutejsze wystawy przybliżają sylwetki obojga pozytywistów oraz życie drobnej szlachty mazowieckiej z przełomu XIX i XX wieku. 10:55 NA WSZELKI WYPADEK! - PIERWSZA POMOC - ZATRUCIE OPARAMI I DWUTLENKIEM WĘGLA 22 min, Polska, 2023 Reżyseria: Alicja Chmielewska Scenariusz: Piotr Poraj - Poleski Nikt nie liczy się z tym, że niespodziewanie może spotkać go jakiś nagły wypadek czy uraz. Nikt też nie nosi cały czas przy sobie, tak na wszelki wypadek, apteczki pierwszej pomocy, leków czy środków opatrunkowych. Warto jednak wiedzieć, jak zachować się w różnych nagłych okolicznościach i jak można pomóc sobie lub innym w nieoczekiwanych sytuacjach, zwłaszcza takich, kiedy potrzebna jest natychmiastowa pomoc, a nie możemy wezwać karetki i liczyć na szybką i fachową pomoc medyczną. 11:30 ASTRONARIUM - 16/21 (127) - SATELITY NAWIGACYJNE Magazyn, 22 min, Polska, 2021 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Agnieszka Słowikowska, Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Kosmiczna technologia, która wskazuje nam drogę do celu. Satelity nawigacyjne pozwalają dokładnie określić naszą pozycję na Ziemi. W tym programie pokażemy, jak działają i do czego można je wykorzystać. 12:00 JAK TO DZIAŁA - ODC. 29 SZYFROWANIE Magazyn, 25 min, Polska, 2012 Polacy rozszyfrowali Enigmę, teraz stworzyli Enigmę 2 - jedno z najlepszych urządzeń szyfrujących na świecie. Na czym polega szyfrowanie i czy każdy szyfr da się w końcu złamać? Do czego stosowane jest szyfrowanie w sieci? Zachęcamy widzów do korzystania z bezpiecznych stron, tzn. takich, których wrażliwe sekcje są odpowiednio zabezpieczone. 12:40 CZY WIESZ, ŻE? - /113/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 24 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 13:15 PIWNICE JUKATANU - OGRODY BELIZE - GRAND CENOTE Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2012 25 - odcinkowy cykl "Piwnice Jukatanu - Ogrody Belize" to opowieść o zatopionej konstelacji największych systemów jaskiniowych na świecie oraz wyprawa w rajski ekosystem karaibskiej rafy koralowej. Przygoda, mająca miejsce na odległym krańcu świata, bierze swój początek we wnętrzu ziemi. To właśnie w jukatańskich cenotach Majowie składali ofiary z ludzi, aby przebłagać pradawnych bogów. Dla filmowców są one początkiem wyprawy, stanowiąc bramy do fantastycznego świata zatopionych jaskiń, z których niejednemu śmiałkowi nie udało się powrócić. 13:45 WYNALAZKI, KTÓRE ZMIENIŁY ŚWIAT - SAMOLOT. ODC. 2/6 (REVOLUTIONS: THE IDEAS THAT CHANGED THE WORLD) 50 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Nat Sharman Samochód. Samolot. Smartfon. Rakieta. Robot. Teleskop. Uznajemy te urządzenia za coś oczywistego, ale każde z nich jest szczytem ludzkich osiągnięć, a jego historia sięga daleko w przeszłość. Powstawały latami, często w wyniku zaskakujących przypadków albo dzięki wielkim, przełomowym odkryciom, a nawet cudom. Kosztowały lata walki i poświęcenia zdeterminowanych jednostek. Każdy z tych wynalazków zrodził się, aby zaspokoić podstawowe ludzkie potrzeby i zrealizować odwieczne marzenia człowieka: potrzebę komunikacji, pragnienie odnalezienia naszego miejsca we wszechświecie czy potrzeby odkrywania i podróżowania. Ta seria to podróż przez historię człowieka, opowiedziana z perspektywy tych sześciu technologicznych cudów. Ujawnia, jak nauka, wynalazczość, często przypadek rozwijały się i uzupełniały, w wyniku czego zmieniły świat na zawsze, ale i ukształtowały współczesnego człowieka. Bohaterem odcinka jest samolot. 14:50 SONDY KOSMICZNE - CZERWONE ŁAZIKI (SPACE PROBES) Serial dokumentalny, 22 min, USA, 2017 Wraz z twórcami filmu wyruszamy na ekspedycję w kosmos i poznajemy sondy kosmiczne, które odwiedziły każdy świat w naszym Układzie Słonecznym, będąc naszymi oczami, uszami, rękami, a nawet nosem, oddalonymi o miliony mil od nas. Ten serial dokumentalny przygląda się cudom inżynierii ESA i NASA, które zrewolucjonizowały rozumienie naszego miejsca w kosmosie. 15:20 SONDY KOSMICZNE - WEWNĘTRZNE KRĘGI PIEKŁA (SPACE PROBES) Serial dokumentalny, 22 min, USA, 2017 Wraz z twórcami filmu wyruszamy na ekspedycję w kosmos i poznajemy sondy kosmiczne, które odwiedziły każdy świat w naszym Układzie Słonecznym, będąc naszymi oczami, uszami, rękami, a nawet nosem, oddalonymi o miliony mil od nas. Ten serial dokumentalny przygląda się cudom inżynierii ESA i NASA, które zrewolucjonizowały rozumienie naszego miejsca w kosmosie. 15:50 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 67 CIECHANÓW Magazyn, 23 min, Polska, 2018 Reżyseria: Adam Molak Scenariusz: Agata Winnicka Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Kolejnym przystankiem na trasie podróży Tomasza Bednarka jest Ciechanów, położony na północnym Mazowszu w dolinie rzeki Łydyni, zaledwie 100 km od stolicy. Losy tego średniowiecznego miasta na 300 lat splotły się z losami władających Mazowszem książąt. Pamiątką po tych dawnych dziejach jest monumentalna gotycka warownia wzniesiona przez jednego z nich ponad sześć wieków temu. Dzisiejsze serce miasta nadal bije w Zamku Książąt Mazowieckich położonym w malowniczym rzecznym zakolu niemal w centrum miasta. Trudno uwierzyć, że ta imponująca twierdza, przez długie lata pozostawała jedynie malowniczą ruiną i natchnieniem dla poetów i pisarzy, takich jak bywający tu Zygmunt Krasiński czy Henryk Sienkiewicz. Zrewitalizowany zamek odzyskał dawny blask, stając się dumą współczesnego Ciechanowa i symbolem Księstwa Mazowieckiego, w czasach którego powstał. Pomimo burzliwych dziejów w mieście zachowały się inne cenne zabytki, m.in. gotyckie kościoły czy zabytkowy Ratusz przy odrestaurowanym placu Jana Pawła II, dawnym rynku, którego zasadniczy układ pozostał niezmieniony od przełomu XIV i XV wieku. W pobliskiej Gołotczyźnie warto odwiedzić Muzeum Pozytywizmu, będące oddziałem Muzeum Szlachty Mazowieckiej. Przed ponad 100 laty, za sprawą Aleksandra Świętochowskiego i Aleksandry Bąkowskiej w tej malowniczej wsi powstały szkoły rolnicze dla dziewcząt i chłopców, czyniąc z niej modelowe ognisko oświaty. Tutejsze wystawy przybliżają sylwetki obojga pozytywistów oraz życie drobnej szlachty mazowieckiej z przełomu XIX i XX wieku. 16:25 ASTRONARIUM - 16/21 (127) - SATELITY NAWIGACYJNE Magazyn, 22 min, Polska, 2021 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Agnieszka Słowikowska, Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Kosmiczna technologia, która wskazuje nam drogę do celu. Satelity nawigacyjne pozwalają dokładnie określić naszą pozycję na Ziemi. W tym programie pokażemy, jak działają i do czego można je wykorzystać. 17:00 NA WSZELKI WYPADEK! - PIERWSZA POMOC - ZATRUCIE OPARAMI I DWUTLENKIEM WĘGLA 22 min, Polska, 2023 Reżyseria: Alicja Chmielewska Scenariusz: Piotr Poraj - Poleski Nikt nie liczy się z tym, że niespodziewanie może spotkać go jakiś nagły wypadek czy uraz. Nikt też nie nosi cały czas przy sobie, tak na wszelki wypadek, apteczki pierwszej pomocy, leków czy środków opatrunkowych. Warto jednak wiedzieć, jak zachować się w różnych nagłych okolicznościach i jak można pomóc sobie lub innym w nieoczekiwanych sytuacjach, zwłaszcza takich, kiedy potrzebna jest natychmiastowa pomoc, a nie możemy wezwać karetki i liczyć na szybką i fachową pomoc medyczną. 17:30 ZIEMIA WIDZIANA Z KOSMOSU - ODC. 3 (EARTH FROM SPACE. 3. COLOURFUL PLANET) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Chloe Sarosh, Barny Revill Odcinek: 3. Colourful Planet. Zorza polarna. Największe naturalne widowisko na naszej planecie. Energia ze Słońca oddziałuje na naszą atmosferę i tworzy barwne światło. Na arktycznym niebie powiewają zielone, świetliste wstęgi. Ale widok zorzy polarnej z kosmosu jest jeszcze bardziej niezwykły. Jedynie z góry można było dostrzec, że tworzy ona okręgi okalające bieguny Ziemi. Z delikatnych wstęg wyrastają pionowe snopy światła wysokie na setki kilometrów. Naukowcy zaobserwowali, że 300 kilometrów nad Ziemią barwa światła zmienia się z zielonej na czerwoną. Wyraźnie widać to z orbity. Jest to efekt oddziaływania słonecznych cząstek na tlen. Widok z kosmosu pokazuje skalę i potęgę tego niezwykłego zjawiska. Dzięki zdjęciom satelitarnym możemy oglądać ziemskie zjawiska przyrodnicze z zupełnie nowej perspektywy. Wiosną ocean u wybrzeży Alaski przechodzi niezwykłe przeobrażenie. Zielono - turkusowe zawirowania to zakwity planktonu. Rozciągają się na długości setek kilometrów. Kształt nadają im prądy morskie. Te gigantyczne zakwity powstają z jednych z najmniejszych form życia, jakie spotykamy na naszej planecie. Obecnie satelity pozwalają nam skutecznie monitorować stan naszej planety. Sprawdzać, gdzie życie kwitnie i - co kluczowe - gdzie jest zagrożone. Jako ludzie mamy olbrzymi wpływ na nasz kolorowy dom, dlatego za wszelką cenę musimy go chronić. 18:30 PIWNICE JUKATANU - OGRODY BELIZE - GRAND CENOTE Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2012 25 - odcinkowy cykl "Piwnice Jukatanu - Ogrody Belize" to opowieść o zatopionej konstelacji największych systemów jaskiniowych na świecie oraz wyprawa w rajski ekosystem karaibskiej rafy koralowej. Przygoda, mająca miejsce na odległym krańcu świata, bierze swój początek we wnętrzu ziemi. To właśnie w jukatańskich cenotach Majowie składali ofiary z ludzi, aby przebłagać pradawnych bogów. Dla filmowców są one początkiem wyprawy, stanowiąc bramy do fantastycznego świata zatopionych jaskiń, z których niejednemu śmiałkowi nie udało się powrócić. 19:00 JAK TO DZIAŁA - ODC. 29 SZYFROWANIE Magazyn, 25 min, Polska, 2012 Polacy rozszyfrowali Enigmę, teraz stworzyli Enigmę 2 - jedno z najlepszych urządzeń szyfrujących na świecie. Na czym polega szyfrowanie i czy każdy szyfr da się w końcu złamać? Do czego stosowane jest szyfrowanie w sieci? Zachęcamy widzów do korzystania z bezpiecznych stron, tzn. takich, których wrażliwe sekcje są odpowiednio zabezpieczone. 19:25 CZY WIESZ, ŻE? - /114/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 24 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 20:00 WYNALAZKI, KTÓRE ZMIENIŁY ŚWIAT - SAMOLOT. ODC. 2/6 (REVOLUTIONS: THE IDEAS THAT CHANGED THE WORLD) 50 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Nat Sharman Samochód. Samolot. Smartfon. Rakieta. Robot. Teleskop. Uznajemy te urządzenia za coś oczywistego, ale każde z nich jest szczytem ludzkich osiągnięć, a jego historia sięga daleko w przeszłość. Powstawały latami, często w wyniku zaskakujących przypadków albo dzięki wielkim, przełomowym odkryciom, a nawet cudom. Kosztowały lata walki i poświęcenia zdeterminowanych jednostek. Każdy z tych wynalazków zrodził się, aby zaspokoić podstawowe ludzkie potrzeby i zrealizować odwieczne marzenia człowieka: potrzebę komunikacji, pragnienie odnalezienia naszego miejsca we wszechświecie czy potrzeby odkrywania i podróżowania. Ta seria to podróż przez historię człowieka, opowiedziana z perspektywy tych sześciu technologicznych cudów. Ujawnia, jak nauka, wynalazczość, często przypadek rozwijały się i uzupełniały, w wyniku czego zmieniły świat na zawsze, ale i ukształtowały współczesnego człowieka. Bohaterem odcinka jest samolot. 21:05 W SIDŁACH FRANKENSTEINA - LOBOTOMIA, CZYLI KROJENIE MÓZGU (THE FRANKENSTEIN TEMPTATION) Film dokumentalny, 45 min, Japonia, 2018 Nauka pozwala ludziom marzyć, tworzyć dobro, ale może też być nieubłaganie okrutna. Takie właśnie okrutne okazało się dążenie młodego Frankensteina do stworzenia człowieka idealnego, bo powołało do życia istotę szpetną, odrażającą, ohydną. Serial niezwykle zajmująco i wnikliwie przedstawia takie właśnie przypadki ukryte w cieniu historii, ujawniając tym samym nieodparte pokusy nauki. Każdy odcinek oparty jest na prawdziwej historii, nawet jeśli trudno w nią uwierzyć i jest bogaty w efekty wizualne nadające całej serii niepowtarzalny styl. "W sidłach Frankensteina" zgłębia historie naukowców, którzy ostatecznie pochylili się w kierunku ciemnej strony mocy. Lobotomia to operacja usunięcia części mózgu osoby chorej psychicznie w celu uspokojenia jej zachowań. Obecnie jest uważana za najgorszą operację chirurgiczną w historii, jako zabieg pozbawiający człowieczeństwa, ale do lat pięćdziesiątych XX wieku była często wykonywana na całym świecie i uznawana za operację cudotwórczą. Dlaczego lobotomia się narodziła i rozprzestrzeniła na cały świat? Przyglądając się życiu neurologa, który dokonał wycięcia części mózgu u 3500 pacjentów i poświęcił całe swoje życie na rozpowszechnianie i ulepszanie lobotomii, odnajdujemy odpowiedź na mroczną tajemnicę lobotomii. 22:10 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 67 CIECHANÓW Magazyn, 23 min, Polska, 2018 Reżyseria: Adam Molak Scenariusz: Agata Winnicka Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Kolejnym przystankiem na trasie podróży Tomasza Bednarka jest Ciechanów, położony na północnym Mazowszu w dolinie rzeki Łydyni, zaledwie 100 km od stolicy. Losy tego średniowiecznego miasta na 300 lat splotły się z losami władających Mazowszem książąt. Pamiątką po tych dawnych dziejach jest monumentalna gotycka warownia wzniesiona przez jednego z nich ponad sześć wieków temu. Dzisiejsze serce miasta nadal bije w Zamku Książąt Mazowieckich położonym w malowniczym rzecznym zakolu niemal w centrum miasta. Trudno uwierzyć, że ta imponująca twierdza, przez długie lata pozostawała jedynie malowniczą ruiną i natchnieniem dla poetów i pisarzy, takich jak bywający tu Zygmunt Krasiński czy Henryk Sienkiewicz. Zrewitalizowany zamek odzyskał dawny blask, stając się dumą współczesnego Ciechanowa i symbolem Księstwa Mazowieckiego, w czasach którego powstał. Pomimo burzliwych dziejów w mieście zachowały się inne cenne zabytki, m.in. gotyckie kościoły czy zabytkowy Ratusz przy odrestaurowanym placu Jana Pawła II, dawnym rynku, którego zasadniczy układ pozostał niezmieniony od przełomu XIV i XV wieku. W pobliskiej Gołotczyźnie warto odwiedzić Muzeum Pozytywizmu, będące oddziałem Muzeum Szlachty Mazowieckiej. Przed ponad 100 laty, za sprawą Aleksandra Świętochowskiego i Aleksandry Bąkowskiej w tej malowniczej wsi powstały szkoły rolnicze dla dziewcząt i chłopców, czyniąc z niej modelowe ognisko oświaty. Tutejsze wystawy przybliżają sylwetki obojga pozytywistów oraz życie drobnej szlachty mazowieckiej z przełomu XIX i XX wieku. 22:45 ZIEMIA WIDZIANA Z KOSMOSU - ODC. 3 (EARTH FROM SPACE. 3. COLOURFUL PLANET) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Chloe Sarosh, Barny Revill Odcinek: 3. Colourful Planet. Zorza polarna. Największe naturalne widowisko na naszej planecie. Energia ze Słońca oddziałuje na naszą atmosferę i tworzy barwne światło. Na arktycznym niebie powiewają zielone, świetliste wstęgi. Ale widok zorzy polarnej z kosmosu jest jeszcze bardziej niezwykły. Jedynie z góry można było dostrzec, że tworzy ona okręgi okalające bieguny Ziemi. Z delikatnych wstęg wyrastają pionowe snopy światła wysokie na setki kilometrów. Naukowcy zaobserwowali, że 300 kilometrów nad Ziemią barwa światła zmienia się z zielonej na czerwoną. Wyraźnie widać to z orbity. Jest to efekt oddziaływania słonecznych cząstek na tlen. Widok z kosmosu pokazuje skalę i potęgę tego niezwykłego zjawiska. Dzięki zdjęciom satelitarnym możemy oglądać ziemskie zjawiska przyrodnicze z zupełnie nowej perspektywy. Wiosną ocean u wybrzeży Alaski przechodzi niezwykłe przeobrażenie. Zielono - turkusowe zawirowania to zakwity planktonu. Rozciągają się na długości setek kilometrów. Kształt nadają im prądy morskie. Te gigantyczne zakwity powstają z jednych z najmniejszych form życia, jakie spotykamy na naszej planecie. Obecnie satelity pozwalają nam skutecznie monitorować stan naszej planety. Sprawdzać, gdzie życie kwitnie i - co kluczowe - gdzie jest zagrożone. Jako ludzie mamy olbrzymi wpływ na nasz kolorowy dom, dlatego za wszelką cenę musimy go chronić. 23:50 NA WSZELKI WYPADEK! - PIERWSZA POMOC - ZATRUCIE OPARAMI I DWUTLENKIEM WĘGLA 22 min, Polska, 2023 Reżyseria: Alicja Chmielewska Scenariusz: Piotr Poraj - Poleski Nikt nie liczy się z tym, że niespodziewanie może spotkać go jakiś nagły wypadek czy uraz. Nikt też nie nosi cały czas przy sobie, tak na wszelki wypadek, apteczki pierwszej pomocy, leków czy środków opatrunkowych. Warto jednak wiedzieć, jak zachować się w różnych nagłych okolicznościach i jak można pomóc sobie lub innym w nieoczekiwanych sytuacjach, zwłaszcza takich, kiedy potrzebna jest natychmiastowa pomoc, a nie możemy wezwać karetki i liczyć na szybką i fachową pomoc medyczną. 00:30 PIWNICE JUKATANU - OGRODY BELIZE - GRAND CENOTE Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2012 25 - odcinkowy cykl "Piwnice Jukatanu - Ogrody Belize" to opowieść o zatopionej konstelacji największych systemów jaskiniowych na świecie oraz wyprawa w rajski ekosystem karaibskiej rafy koralowej. Przygoda, mająca miejsce na odległym krańcu świata, bierze swój początek we wnętrzu ziemi. To właśnie w jukatańskich cenotach Majowie składali ofiary z ludzi, aby przebłagać pradawnych bogów. Dla filmowców są one początkiem wyprawy, stanowiąc bramy do fantastycznego świata zatopionych jaskiń, z których niejednemu śmiałkowi nie udało się powrócić. 01:05 NEON Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2013 Reżyseria: Eric Bednarski Scenariusz: Eric Bednarski Zdjęcia: Jacek Knopp, Andrzej Wojciechowski, Tomasz Król, Michał Pałka - Keff Muzyka: Daniel Bloom Tematem filmu jest historia warszawskich neonów, reliktów okresu PRL - u. Film ukazuje ich funkcjonowanie jako elementu miejskiej architektury zaczerpniętego z kapitalistycznego świata konsumpcji, który został wprowadzony do socjalistycznej rzeczywistości by stworzyć iluzję i fasadę dla szarości, biedy i zapóźnienia gospodarczego. W filmie oprócz zdjęć realizowanych współcześnie, w tym wywiadów z twórcami neonów, architektami, historykami sztuki i varsavianistami, wykorzystany jest niezwykle bogaty filmowy i fotograficzny materiał archiwalny, m.in. ze zbiorów Telewizji Polskiej. 02:10 CZY WIESZ, ŻE? - /115/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 25 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie.