TVP Dokument Niedziela, 30.06.2024 05:25 PRZYRODNIK NA TROPIE - /27/ - RÓŻANKA Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Scenariusz: Łukasz Bożycki Prowadzący: Łukasz Bożycki Samica okonia składa jednorazowo około 30 000 jajeczek, a samica lina aż 300 000 ziaren ikry. Tymczasem różanka - bo to o niej dziś będzie mowa - składa tylko kilkanaście ziarenek ikry. Dlaczego? I co to jest rybie przedszkole? O tym i o oswajaniu małży opowiada Łukasz Bożycki, przyrodnik i fotograf. 05:55 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.II - ODC. 20 JAK POWSTAŁA POLSKA? Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2016 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Jak spośród setek tysięcy plemion i grup wyłoniło się polskie państwo? Autorzy cyklu sprawdzają tropy powiązane z ewentualnym wpływem wikingów na formowanie się naszego kraju oraz to, jakie znaczenie miało dla nas przyjęcie chrześcijaństwa. Odwiedzamy Gniezno, Wolin, Poznań i Ostrów Lednicki i sprawdzamy, jak wyglądało codzienne życie, system wierzeń i obyczaje w okresie Chrztu Polski. Radosław Kotarski podąża śladami naszych praprzodków. 06:30 NASZ DZIWACZNY ŚWIAT - / 14/ (WEIRD WONDERS OF THE WORLD, S. 02 EP. 6) Serial dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2016 Natura nie przestaje nas zaskakiwać - co rusz odkrywamy kolejne, dziwne zjawiska przyrodnicze czy niezwykłe zachowania zwierząt. Jaki jest wpływ słońca na muzykę klasyczną? Co łączy kozy i pająki? Czy z pajęczego jedwabiu da się zbudować kuloodporną skórę? Skąd małpy znają zasady reanimacji? To tylko kilka z wielu pytań, na które odpowiedź znajdziemy w kolejnych odcinkach cyklu "Nasz dziwaczny świat". Dzięki fascynującym eksperymentom, ciekawym i przystępnym wyjaśnieniom naukowców, niesamowitym opowieściom świadków i wyjątkowym materiałom filmowym odkryjemy tajemnice niezwykłych zjawisk, dziwnych zachowań, anomalii pogodowych czy medycznych cudów. 07:25 SZPIEDZY WŚRÓD ZWIERZĄT S.I - ODC. 2. INTELIGENCJA (SPY IN THE WILD) Cykl dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: John Downer Miniseria dokumentalna BBC Worldwide. Cztery odcinki opowieści o najsprytniejszych zwierzętach. Fascynujące podobieństwa w sposobach zachowania u zwierząt i ludzi. Przebiegłość, techniki szpiegowskie i oszustwa są tu na porządku dziennym. Kolejne części serii opowiedzą o blaskach i cieniach miłości, różnej inteligencji, odcieniach przyjaźni i łobuzerskich wyczynach w świecie fauny. Zwierzęta kochają, smucą się, oszukują i wymyślają sposoby na osiągnięcie celu zupełnie tak jak my, ludzie. Nowa generacja kamer szpiegowskich ujawni, jak bardzo zwierzęta przypominają nasze zachowania. Jak bystre są zwierzęta, gdy przychodzi im rozwiązywać problemy życiowe? W lasach na Borneo żyje jeden z najbliższych kuzynów człowieka, orangutan. Wspaniałe stworzenia mają 97% naszego DNA. Są to jedne z najinteligentniejszych zwierząt na Ziemi. Sfilmowanie zachowań tych bystrych naczelnych wymaga wyjątkowego szpiega udającego prawdziwego orangutana. Młode orangutany uczą się przez nieustanne badanie otoczenia. W zimnych i surowych warunkach na Alasce zwierzęta również polegają na sprycie, by przeżyć. Wydry morskie gromadzą się tu w grupach unoszących się na wodzie. Bardzo trudno się do nich zbliżyć, dlatego szpieg wydra jest rzadką szansą, by przeprowadzić infiltrację w ich świecie. Poznamy też innych szpiegów w różnych częściach świata. Następnym razem ekipa szpiegów sfilmuje niezwykłą przyjaźń zwierząt. Sprawdzimy, na ile podobna jest ona do naszej, ludzkiej. 08:25 BIG CATS ABOUT THE HOUSE - WIELKIE KOTY W DOMU ODC. 3 (BIG CATS ABOUT THE HOUSE EP. 3) Serial dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Jo Shimmer Dokument BBC, w którym śledzimy losy osieroconej malutkiej samiczki jaguara o imieniu Maya. Miała zaledwie 5 dni, gdy została uratowana przez Gilesa Clarka, specjalistę od "wielkich kotów" i zamieszkała w jego domu. Obserwujemy rozwój Mai, walkę z chorobą, zdobywanie kolejnych umiejętności, a także interakcję z Gilesem i jego rodziną. Jednocześnie jesteśmy świadkami codziennych wydarzeń w prowadzonym przez Gilesa ośrodku opieki dla różnych gatunków "wielkich kotów". Uważnie obserwując zachowania zwierząt i starając się poznać ich charaktery i zwyczaje, Giles i jego współpracownicy dążą do stworzenia jak najlepszych warunków życia mieszkańcom ośrodka. W tym odcinku Giles pomaga młodej samicy jaguara w decydujących o przetrwaniu pierwszych tygodniach jej życia. Giles Clark opiekuje się wielkimi kotami od ponad dwudziestu lat. Ostatnie dziesięć spędził w australijskim zoo pod Brisbane. Wychowywanie dzikich kotów przez człowieka budzi wiele kontrowersji. Część badaczy twierdzi, że u zwierząt mogą pojawiać się zaburzenia behawioralne. Na całym świecie wielkim kotom grozi wyginięcie. W ostatnich stu latach liczebność niektórych gatunków zmniejszyła się o ponad 90 procent. Badacze twierdzą, że wiele z nich może wyginąć w naturalnym środowisku w ciągu kolejnej dekady. 09:25 KORNWALIA Z SIMONEM REEVEM - CZĘŚĆ 2 (CORNWALL WITH SIMON REEVE) Film dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania, 2020 Simon Reeve podróżuje po pięknej Kornwalii, spotykając ludzi i miejsca dotknięte pandemią w 2020 roku. Krótkie brytyjskie lato jest dla gospodarki Kornwalii kluczowe, a turystyka ma fundamentalne znaczenie dla życia wielu ludzi. Pandemia w 2020 roku spowodowała niesamowity spokój w tym zwykle tętniącym życiem nadmorskim miejscu. W rezultacie wiele firm walczy o przetrwanie. Simon przygląda się również wyzwaniom środowiskowym, przed którymi stoi Kornwalia i po drodze spotyka wiele wspaniałych dzikich zwierząt, w tym foki szare, młode homary i nowo przywróconą populację bobrów. W tej części podróży po pięknym zakątku kraju natrafia na ludzi, walczących o ochronę przyrody i środowiska. Nie mogą z tego uciec! Także farmerów, próbujących wyżyć ze zrównoważonego rolnictwa. Nie można opowiadać o Kornwalii z pominięciem morza. Kornwalia jest niemal wyspą - 80% hrabstwa jest otoczone wodą. Tu Atlantyk zderza się z wybrzeżem, kształtując ląd i życie. Bioróżnorodność w kraju jest w fatalnym stanie. Pod względem bujności dzikiej przyrody Wielka Brytania jest na 189 miejscu na świecie! Ponad połowa lokalnych gatunków jest zagrożona, a jeden na siedem czeka wymarcie. Wielka Brytania jest jednym z najmniej sprzyjacjących naturze krajów na naszej planecie. 10:25 SZKOŁA PODSTAWOWA Film dokumentalny, 16 min, Polska, 1971 Reżyseria: Tomasz Zygadło Zdjęcia: Piotr Kwiatkowski Dokument na temat metod wychowawczych. Dla ich zilustrowania w filmie wykorzystano wypowiedzi dzieci jednej z polskich szkół podstawowych. 10:40 TROCHĘ SŁOŃCA... Film dokumentalny, 14 min, Polska, 1958 Reżyseria: Stanisław Bareja Aktorzy: Bogumił Kobiela Zdjęcia: Kurt Weber, Sergiusz Sprudin Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Turystyka na wesoło - na jeziorach mazurskich. 11:05 BUGIEM DO BOGA Reportaż, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Izabela Fatalska Scenariusz: Izabela Fatalska Klasztor św. Onufrego w Jabłecznej to miejsce, które zasłynęło kilkuwiekową tradycją kultu i pielgrzymek do przechowywanej w nim ikony patrona. Jako jedyny na terenach nadbużańskich oparł się następstwom unii brzeskiej i na przestrzeni swych dziejów zawsze funkcjonował jako prawosławny. W zachowanym opisie z 1766 r. pisano o nim: Jabłeczyński monaster św. Onufrego jest w województwie brzeskim, nad rzeką Bug, w dobrach Xsięcia Radziwiłła, w powiecie sławatyckim, niedaleko wsi Jabłeczna, od której i nazwę ma, w odległości od miasta Brześcia cztery mile [polskie], od majątku radziwiłłowskiego Sławatycze zwanego pół mili, między łąkami na niewielkiej wyspie, którą wiosną woda oblewa dookoła pod samo ogrodzenie, a czasami jesienną porą od rozlewów i powódź bywa i przez pięć do siedmiu tygodni nie ustępuje, od czego wielkie straty w zasiewach w miejscach niskich i sianokosach są... ". Historycy dziejów Kościoła prawosławnego przyjmują, że zachowane informacje pozwalają datować powstanie monasteru w Jabłecznej na lata 1497 - 1498. Film przedstawia historię tego ośrodka życia duchowego oraz historię dwóch pięknych ikon, które są związane z tym klasztorem. 11:45 SAGRADA FAMILIA - WYZWANIE DLA GAUDIEGO (SAGRADA FAMILIA, GAUDI'S CHALLENGE / SAGRADA FAMILIA, LE DEFI DE GAUDI) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2022 Reżyseria: Marc Jampolsky Film dokumentalny o słynnej Bazylice Sagrada Familia w Barcelonie. Począwszy od 1883 roku Sagrada Familia stanowi architektoniczny wyjątek porównywalny do średniowiecznych katedr, które budowano przez długie lata, a nawet wieki. Miała być spełnieniem odważnego i szalonego marzenia genialnego architekta - Antoniego Gaudiego. Od wstępnych szkiców do trwającej do dziś budowy - dzieje bazyliki są opowieścią o upartym dążeniu do ukończenia budowli, która przeczy prawom architektury. Wybudowana częściowo za życia swego twórcy, Sagrada Familia stała się artystyczną i twórczą przygodą dla kilku pokoleń architektów z całego świata. Niektórzy poświęcili jej całe swoje życie. Wyjątkowo trudnym wyzwaniem ponieważ w efekcie zawieruch dziejowych część planów i projektów genialnego twórcy uległo zniszczeniu już po jego śmierci. Jak jego następcy kontynuowali i udoskonali jego dzieło walcząc z przeciwnościami? Jaki architektoniczne sekrety i artystyczną brawurę Sagrada Familia ujawniła w czasie trwającej sto pięćdziesiąt lat budowy? Bazylice Sagrada Familia przekształcenie się z fantastycznej wizji swojego twórcy w zbiorowy wysiłek i sukces zajęło sporo czasu. Dziewięć wież i fasada Chwały zostaną ukończone w nadchodzących latach. Gdyby Gaudi mógł ujrzeć swoje niemal ukończone arcydzieło nie poczułby się zawiedziony. Raczej zadowolony z bycia siłą sprawczą takiego przedsięwzięcia przez ponad sto lat. 12:45 TAŃCZĄCA ZE ŚWIATEM - TUNEZJA - SEZON I ODC. 4/10 KAIRUAN Magazyn, 25 min, Polska, 2023 Program lifestylowo-podróżniczy, w którym prowadząca, Edyta Herbuś, pokazuje widzom piękno odwiedzanych miejsc. Podziwia malownicze krajobrazy, charakterystyczne rzemiosło, rozmawia z ludźmi o lokalnych tradycjach i obrzędach. Kosztuje regionalnych potraw, zwiedza najważniejsze zabytki, uczestniczy w lokalnych aktywnościach. Rozmawia o życiu i postrzeganiu kobiety w danym regionie. Uczy się lokalnych tańców i odnajduje w nich klucz do jego mieszkańców, ich historii, mentalności, kultury oraz obyczajów. Program ma charakter dokumentalny, co pozwoliło uchwycić prawdę życia w każdym z odwiedzanych krajów. Istotnym przesłaniem magazynu jest również piękno planety i jej ochrona. W tym odcinku zawitamy do świętego miasta islamu, Kairuan. Postaramy się dowiedzieć czegoś więcej o jednej z największych światowych religii monoteistycznych. Będziemy robili tradycyjne słodycze Makrut i odwiedzimy typowy islamski plac, gdzie tka się dywany kairuańskie. 13:15 PODRÓŻE MAŁEJ I DUŻEJ - SEZON IV ODC. 10 RODOS CZ. 2 Magazyn, 25 min, Polska, 2023 Relacje z podróży mamy, Moniki Witkowskiej, pilotki wycieczek i podróżniczki, z malutką córeczką Laurą, która poznaje nowe kraje od trzeciego tygodnia życia. Praktyczne porady dotyczące podróży z małym dzieckiem i ciekawostki turystyczne. 13:45 WYDRY I ICH SEKRETY (SUPERCHARGED OTTERS) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Mark Wheeler Film dokumentalny BBC, w którym poznamy wydry. Rzadko się je widuje. Wydry to mistrzowie lądu i wód. Charlie Hamilton James filmuje dziką przyrodę i kocha wydry. Te znakomite drapieżniki łączą dwa światy: suchy i mokry. Na świecie wiele z nich jest zagrożonych, ale umieją przetrwać. Za pomocą trzech osieroconych wyderek, przeprowadzonych eksperymentów i niesamowitych spotkań - odkrywa tajemnicę ich przetrwania i udowadnia, dlaczego wydry są tak niezwykłym gatunkiem. Te rzadkie i tajemnicze stworzenia są nerwowe i obawiają się ludzi. Jednak jest jedno miejsce, gdzie są śmielsze - to Floryda. Tu jest więcej wydr niż w jakimkolwiek miejscu na świecie. Wydry kanadyjskie pokonują ponad 40 km dziennie, a przepływają dystans 400 metrów bez zaczerpnięcia powietrza. Najciekawszy jest sposób, w jaki polują. Jest cecha, która łączy wszystkie wydry: mają podłużne, giętkie ciało, silny ogon i błony pławne. Mimo niezwykłych zdolności fizycznych na całym świecie ich liczba maleje. Ludzie polują na wydry dla sportu i futer. Wydry tracą źródła pożywienia na skutek pazerności człowieka, a ich środowisko jest zatruwane i niszczone. By dowieść, dlaczego wydry są tak wyjątkowe, prześledzimy losy trzech osieroconych samczyków. Dorastając będą zdobywać niezbędne umiejętności, potrzebne potem w życiu na wolności. 14:50 WIELKIE RZEKI ŚWIATA - CZ. 3 MISSISIPI (EARTH’S GREAT RIVERS. MISSISSIPPI) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Mark Flowers Trzyczęściowy serial dokumentalny BBC Studios o trzech największych rzekach na świecie: Amazonce, Nilu i Missisipi. Niezwykła i pełna emocji podróż po dzikim świecie rzek, z których każda jest osobnym ekosystemem. Z użyciem nowoczesnych technologii filmowania autorzy pokazują te rzeki z lotu ptaka i z niewidzianymi dotąd szczegółami. Śledzą te wodne arterie od ich źródeł aż po ujścia. Cudowne laguny Amazonki, niesamowitych rozmiarów węgorze, afrykańscy mieszkańcy Nilu, niespodzianki pięknej Missisipi. Potężna, mulista Missisipi. Serce i dusza amerykańskiego Południa. Źródło natchnienia wielu pokoleń pisarzy i muzyków. Jednak tak naprawdę to zaledwie ostatni fragment wielkiego systemu rzecznego. Dorzecze Missisipi obejmuje olbrzymią sieć dróg wodnych, która docierając do kilku stanów, zbiera wodę z niemal połowy obszaru Stanów Zjednoczonych. Początkowo jako górskie strumienie, z czasem kręte dopływy leniwie przemierzają otwartą prerię. Setki rzek scalają się w jedną, łącząc ze sobą zwierzęta i ludzi na przestrzeni tysięcy kilometrów. Nic tak nie zespala Stanów Zjednoczonych Ameryki jak rzeka Missisipi. Większość jej wód pochodzi z pasa o szerokości dwóch i pół tysiąca kilometrów, który biegnie przez północ Stanów Zjednoczonych i graniczy z górami. Najdłuższy dopływ Missisipi ma źródło na północnym zachodzie, pośród wysokich Gór Skalistych w stanie Wyoming, ponad pięć i pół tysiąca kilometrów w górę rzeki. W tej krainie zima trwa pięć miesięcy. W ostatnim fragmencie biegu Missisipi ludzie poświęcają miliony dolarów, by odtworzyć to, co niegdyś zachodziło naturalnie. W całym dorzeczu Missisipi zwierzęta zawdzięczają przetrwanie naturalnym zasobom rzeki. Przez wiele lat ludzie wykorzystywali jej wielkie możliwości, by łączyć i wzbogacać Stany Zjednoczone Ameryki Północnej. Missisipi, olbrzymia, mętna rzeka zawsze była potężnym nieposkromionym żywiołem. I wciąż pozostaje siłą napędową Ameryki. 15:55 NASZ DZIWACZNY ŚWIAT - /11/ (WEIRD WONDERS OF THE WORLD, S. 02 EP. 3) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2016 Natura nie przestaje nas zaskakiwać - co rusz odkrywamy kolejne dziwne zjawiska przyrodnicze czy niezwykłe zachowania zwierząt. Jaki jest wpływ słońca na muzykę klasyczną? Co łączy kozy i pająki? Czy z pajęczego jedwabiu da się zbudować kuloodporną skórę? Skąd małpy znają zasady reanimacji? To tylko kilka z wielu pytań, na które odpowiedź znajdziemy w kolejnych odcinkach cyklu "Nasz dziwaczny świat". Dzięki fascynującym eksperymentom, ciekawym i przystępnym wyjaśnieniom naukowców, niesamowitym opowieściom świadków i wyjątkowym materiałom filmowym okryjemy tajemnice niezwykłych zjawisk, dziwnych zachowań, anomalii pogodowych czy medycznych cudów. 17:00 NIESAMOWITE PODRÓŻE Z SIMONEM REEVEM - ODCINEK 2. (INCREDIBLE JOURNEYS WITH SIMON REEVE) Cykl dokumentalny, 58 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Gian Quaglieni Czteroodcinkowa seria BBC Studios. Simon Reeve przedstawia niektóre z najważniejszych wydarzeń ze swoich niesamowitych podróży po całym świecie. W ciągu ponad 15 - letniej kariery Simon odwiedził ponad sto krajów na sześciu różnych kontynentach, doświadczając niesamowitych krajobrazów i odkrywając poruszające i dramatyczne ludzkie historie. Teraz dogania niektóre z niezapomnianych postaci, które spotkał po drodze. Simon ujawnia kulisy wydarzeń i odkrywa niektóre z ogromnych zmian, których był świadkiem podróżując po całym świecie. 18:00 ZAPOMNIANE OBLICZA PALMIRY (THE 1, 001 FACES OF PALMYRA / LES VISAGES OUBLIES DE PALMYRE) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2020 Reżyseria: Meyar Al Roumi Na początku naszej ery na wschodzie Imperium Rzymskiego z pustyni wyłania się miasto, które od dwóch tysięcy lat przyciąga podróżnych. Palmira była usytuowana na skrzyżowaniu szlaków łączących syryjskie wybrzeże, Mezopotamię, Indie i Chiny. Po raz pierwszy archeolodzy z całego świata spotykają się w poszukiwaniu pogrzebowych, rzeźbiarskich portretów Palmyry rozpowszechnionych na całym świecie. To będzie opowieść o historii starożytnego miasta w sposób, który nigdy wcześniej nie był dokonany. Autorzy mają zamiar przedstawić twarze mieszkańców miasta. To będzie odkrywanie wewnętrznych tajników tych rzeźb i ukazanie genezy komercyjnego sukcesu miasta, unikalnego języka i specyficznego pisarstwa, środowiska, w którym mieszają się wpływy wschodnie i zachodnie. Stopniowo ujawnią wielokulturowość i fascynację, jaką miasto budziło na przestrzeni wieków, co dało powstanie tak wielu mitów, tak wielu legend i wyjątkowej ekspansji artystycznej. Wokół miasta rozciągają się rozległe nekropolie o grobach zdobionych rzeźbionymi twarzami. To wciąż mało znane dziedzictwo starej cywilizacji. Tajemnicze rzeźby bada archeolożka Rubina Raja. Szukanie portretów grobowych to zabawa w detektywa. Dzieła te pozwalają nam zrozumieć, jak palmireńczycy postrzegali siebie i świat. W Palmirze świat zmarłych był wszechobecny i otaczał żywych. Najsłynniejszą z nekropolii była Dolina Grobowców. Charakteryzują ją wieże, przepastne grobowce oraz wykute w skale hypogea. Ludzie, których portrety były rzeźbione z największą precyzją, należeli do ważnych rodzin. Biedni nie mieli nawet grobów. Byli zakopywani w piasku. 18:55 PIERRE CARDIN - PAZUR NOWOCZESNOŚCI (PIERRE CARDIN. A FIGURE OF MODERNITY / PIERRE CARDIN - LA GRIFFE DE LA MODERNIT) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2021 Reżyseria: Isabelle Szumny Scenariusz: Sophie Kurkdjian Filmowa, dokumentalna historia życia Pierre'a Cardina. To opowieść o jednym z najbardziej kontrowersyjnych francuskich projektantów mody, który od nieszczęśliwego dziecka, później jako włoski uchodźca, doszedł swoją ciężką pracą do wyjątkowego artystycznego i ekonomicznego sukcesu. To historia człowieka, który siłą swojego talentu zbudował imperium, wstrząsając skodyfikowanym światem Haute Couture, aby przejść przez niesamowite zmiany ostatnich 70 lat naszej historii. Był znany z awangardowego stylu, preferował geometryczne kształty i motywy. Jego imię i nazwisko stało się marką dla setek produktów. Ale Pierre Cardin to także tajemniczy mężczyzna, który mimo wspaniałych przyjaźni i namiętnych romansów zawsze był niezwykle dyskretny w swoim życiu prywatnym. Był uznawany za najstarszego żyjącego projektanta mody, a zarazem najdłużej pracującego w zawodzie. Do końca życia rysował, tworzył, wymyślał, myśląc o jedynej rzeczy, która go interesowała: o przyszłości. Cardin zbudował imperium siłą woli i talentu. W latach 90 - tych był jednym z pięciu najbardziej znanych Francuzów na świecie. Po raz pierwszy całe jego życie zobaczymy w tym dokumencie pełnym archiwaliów, niepublikowanych obrazów i chińskich rysunków, których jest autorem. A to wszystko zaczerpnięte ze świata wielkiego projektanta mody. Zmarł 29 grudnia 2020. 20:00 PRZEKLĘTE DZIECI (LES ENFANTS TERRIBLES) Film dokumentalny, 89 min, Francja/Niemcy/Turcja, 2022 Reżyseria: Ahmet Necdet Cupur Zeynep jest wychowywana w tradycyjnej, surowej rodzinie w wiosce w południowej Turcji. Pracuje w fabryce tekstyliów i marzy o wyjeździe na studia wbrew woli ojca. Jej bracia Cemal i Mahmut również przezywają trudne chwile. Cemal, podobnie jak Zeynep, poszukuje wolności, podczas gdy Mahmut czuje się uwięziony w pozbawionym miłości małżeństwie. Ich starszy brat, filmowiec Ahmet Necdet Cupur, po otrzymaniu wiadomości od Zeynep, wraca do rodzinnej wioski. Znajduje tam nieszczęśliwą rodzinę. Co wyniknie z tego międzypokoleniowego konfliktu? Intencją reżysera było sfilmowanie rodzeństwa i otaczających go ludzi podczas szukania rozwiązania. Pomyślał, że łatwiej będzie patrzeć przez obiektyw kamery, jakby to, co filmuje, nie było prawdziwym życiem, ale światem fantazji filmowca. Chciał uchwycić uczucia ludzi, ich bezradność podczas próby stworzenia własnego sposobu na życie. 21:45 MROCZNE OBLICZE HOLLYWOOD S.I - ODC. 4 "WROTA NIEBIOS" (THE DARK SIDE OF HOLLYWOOD - "HEAVEN'S GATE" EP. 3) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2020 Reżyseria: Claudia Collao Scenariusz: Claudia Collao Muzyka: Guillaume Tunzini Są filmy, które osiągają status kultowych. Zdarzają się też takie, które stają się największymi porażkami kasowymi, a później również osiągają status kultowych. Niektóre filmy nigdy nie zostały ukończone lub są nadmiernie skrócone, ale z perspektywy czasu uznawane są za świetne. Claudia Collao w swojej czteroczęściowej serii "Mroczne oblicze Hollywood" przygląda się kilku filmom cenionym dziś, ale ponoszącym kasową klęskę w momencie premiery lub zrealizowanych w formie zupełnie nieodpowiadającej wizji ich twórców. Czwarta część to oparty na faktach western opowiadający o krwawych starciach pomiędzy pionierami i europejskimi emigrantami. Niestety, wytwórnia United Artists nie zdołała zapanować nad rozrzutnością reżysera Michaela Cimino, który stracił kontrolę nad budżetem filmu. W rezultacie pierwsza, czterogodzinna wersja filmu spotkała się z nieprzychylną oceną publiczności i krytyki. Materiał został przemontowany i skrócony, ale nowa wersja była niezrozumiała dla widzów. Klęska filmu zrujnowała karierę Michaela Cimino. Pozostałe odcinki to "Chciwość" Ericha von Stroheima, "Zdobywca" Dicka Powella i "Kleopatra" Josepha L. Mankiewicza. 22:45 TAMTE LATA, TAMTE DNI - MACIEJ WOJTYSZKO Magazyn, 24 min, Polska, 2021 Reżyseria: Joanna Makowska Scenariusz: Joanna Makowska, Marta Perchuć - Burzyńska Prowadzący: Marta Perchuć - Burzyńska Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Rozmowy realizowane są w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie sentymentalne. Tym razem bohaterem programu jest Maciej Wojtyszko - reżyser, scenarzysta, autor komiksów i filmów animowanych, w tym cyklu dla dzieci "Bromba i inni". 23:25 NIESKOŃCZONOŚĆ WEDŁUG FLORIANA (INFINITY ACCORDING TO FLORIAN) Film dokumentalny, 70 min, Ukraina, 2022 Reżyseria: Oleksiy Radynski Układ słoneczny w stosunku do nieskończoności jest jak jeden podzielone przez nieskończoność. Matematyka podpowiada nam wynik jest nim zero. Na początku filmu słowa te wypowiada Florian Jurjew naukowiec, innowator, architekt i muzykolog, który zaprojektował salę koncertową w kształcie spodka, wybudowaną w centrum Kijowa. Florian to ukraiński Leonardo da Vinci, który tworzył instrumenty smyczkowe i łączył siedem barw natury z siedmioma tonalnościami muzyki. Dzieciństwo przeżył z rodzicami w łagrach na dalekiej północy Rosji. Do świata sztuki dostał się dzięki ugryzieniu kleszcza i chorobie, która zwolniła go z obowiązków wobec armii oraz państwa radzieckiego. Poznajemy go, gdy z grupą entuzjastów walczył o przyszłość swojego spodka, jednej z architektonicznych ikon Kijowa. Spodek ma stracić swoje założenie architektoniczne i stać się ozdobą największego centrum handlowego w stolicy Ukrainy. Florian założył, że musi dożyć 90 - ciu lat, bo oprócz tej walki ma też kilka innych spraw do załatwienia na tym i z tym światem. 00:45 NA KRAWĘDZIACH Film dokumentalny, 34 min, Polska, 2003 Reżyseria: Monika Górska Scenariusz: Monika Górska Zdjęcia: Marek Gajczak, Rafał Jerzak Dorota ma autystycznego syna i córkę chorą na ziarnicę złośliwą. Od 17 lat jej życie nie należy do niej. Każdy dzień od świtu do nocy podporządkowany jest chorym dzieciom. Film zbudowany jest na zasadzie wzajemnego przenikania się dwóch światów Doroty. Tego codziennego, pełnego troski, prac domowych, refleksji nad swoim trudnym losem, od którego chciałaby uciec choć na chwilę, zrobić coś, co byłoby nieodpowiedzialne, brawurowe, coś tylko dla siebie. I świata marzeń. Największym marzeniem Doroty było nauczenie się jazdy na nartach. "Na krawędziach" opowiada o spełnieniu marzeń i o tym, że dopiero ich spełnienie pomaga odkryć, że najpiękniejsze jest właśnie to, co na co dzień wydaje się nieraz szare i ciężkie, ale jest nasze, własne i niepowtarzalne. Prawdziwe życie. 01:25 WARIACJA NA WIOLONCZELĘ SOLO Film dokumentalny, 36 min, Polska, 2016 Reżyseria: Aleksandra Rek Scenariusz: Aleksandra Rek "Wariacja na wiolonczelę solo" to dokumentalne love story. Jednak bohaterami nie są kobieta i mężczyzna, tylko światowej sławy wiolonczelista Dominik Połoński i jego instrument. Śledzimy losy wybitnego muzyka, którego lewa ręka została sparaliżowana z powodu choroby. Dominik nie jest w stanie zagrać klasycznego repertuaru, ale z powodzeniem wykonuje muzykę współczesną i eksperymentalną. Koncertuje z największymi orkiestrami w Polsce i za granicą. Ponieważ typowe love story bazuje na ukazywaniu różnych odcieni i wariantów miłości, my także staramy się przyjrzeć, jak ewoluuje uczucie bohatera do wiolonczeli: począwszy od fascynacji, po tęsknotę, troskę, a nawet nienawiść. 02:25 CHODZI NIE O MNIE, ILE O LASY, GÓRY, POLA... Film dokumentalny, 40 min, Polska, 2010 Reżyseria: Adam Kulik Scenariusz: Adam Kulik Dokumentalny film o jednym z najwybitniejszych polskich malarzy - Leonie Wyczółkowskim. Był jednym z najbardziej wszechstronnych pejzażystów i portrecistów epoki, z równą łatwością malował w technice olejnej, akwarelowej, co pastelami. Do dzisiaj pozostaje najbardziej płodnym i wszechstronnym grafikiem polskim; tylko w grafice pracował w 10 technikach. Z czasem jego temperament i niecierpliwość spowodowały, że zarzucił całkowicie technikę olejną na rzecz znacznie "szybszych" pasteli i akwareli. Potrafił za jednym posiedzeniem w plenerze wykonać kilkadziesiąt rysunków i szkiców. Dzieciństwo i młodość spędził na Ziemi Lubelskiej, w okolicach Jeziorzan (d. Łysobyki), i Ryk, gdzie znajdował się dwór jego dziadków Falińskich. Po studiach w Monachium i w Krakowie u Jana Matejki osiadł w tym mieście, pracując jako profesor w Akademii Sztuk Pięknych. Wiele wówczas podróżował, odwiedzając Włochy, Hiszpanię, Anglię, Francję. Z czasem przeniósł się do Poznania, by osiąść na stałe w zakupionym dworku w Gościeradzu koło Bydgoszczy. Jednak pierwsze doznania z okresu dzieciństwa, sposób widzenia i odczuwania pejzażu, w ogóle przyrody, które stale są obecne w jego płótnach, grafice, wyniósł właśnie z Ziemi Lubelskiej, z okresu dzieciństwa. Wielkim przełomem dla jego twórczości okazał się kilkuletni pobyt na Ukrainie, podczas którego gruntownie zmienił technikę i sposób operowania światłem. Właśnie wtedy pojawił się impresjonizm Wyczółkowskiego mający proweniencję rodzimą, w każdym razie nie paryską, jak mówił sam malarz. Film pokaże kształtowanie się jego osobowości i smaku artystycznego, wrażliwości na ludzi i naturę. Do dzisiaj Wyczółkowski pozostaje najlepszym polskim malarzem oddającym istotę przyrody, jej ducha, z tego powodu wyeksponowane zostaną właśnie te akcenty, obecne w jego twórczości od samego początku aż do śmierci. Wyczółkowski szybko nużył się pewnymi tematami, np. przez całe życie lekceważąco traktował malowanie portretów, choć czas pokazał, że nie do końca miał rację. Inne, np. malarstwo historyczne, który starał się mu zaszczepić Matejko, czy karykaturę, traktował jako mało nieistotne, marginalne. Chociaż i tu potrafił osiągnąć znakomite rezultaty. Mimo sławy, jaką zdobył, za życia pozostał skromnym, dobrym człowiekiem. Przy całej krewkości charakteru (dwukrotnie pojedynkował się z innymi artystami na szable i szpady), cechowała go wielka dobroć oraz naturalna skłonność do pomagania innym. Co zresztą i studenci, i koledzy artyści, czasem bezwzględnie wykorzystywali przy całej wyrozumiałości artysty.