TVP Nauka Piątek, 28.06.2024 06:10 JAK TO DZIAŁA - ODC. 4 GPS Magazyn, 23 min, Polska, 2011 Wyjaśnimy niezwykłe zasady fizyczne, które stoją u podstaw działania nowoczesnego systemu GPS (w tym zegary atomowe, czas płynący raz szybciej, raz wolniej, zgodnie z teorią względności Einsteina). Poznamy zasadę działania latarni morskich i współczesnych radiolatarni wykorzystywanych w nawigacji lotniczej i morskiej. Pokażemy także, jak zbudować archaiczny GPS. Okazuje się, że wystarczy zegarek, kawałek kartki i sznurek, aby z dużą dokładnością określić nasze położenie w dowolnym punkcie na kuli ziemskiej! 06:40 ASTRONARIUM - 1/22 (132) - KOSMICZNY TELESKOP JAMESA WEBBA Magazyn, 22 min, Polska, 2021 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Agnieszka Słowikowska, Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Teleskop, który ma zrewolucjonizować naszą wiedzę o Wszechświecie. Po wielu latach oczekiwania w przestrzeń kosmiczną trafił teleskop Jamesa Webba - największy i najdroższy instrument naukowy wysłany w kosmos przez człowieka. W programie pokażemy, jak powstał ten niezwykły przyrząd. I w jaki sposób może nam otworzyć nowe okno na Wszechświat. 07:20 CZY WIESZ, ŻE? - /138/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 07:50 PIWNICE JUKATANU - OGRODY BELIZE - RIO LAMPARA Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2012 25-odcinkowy cykl "Piwnice Jukatanu - Ogrody Belize" to opowieść o zatopionej konstelacji największych systemów jaskiniowych na świecie oraz wyprawa w rajski ekosystem karaibskiej rafy koralowej. Przygoda, mająca miejsce na odległym krańcu świata, bierze swój początek we wnętrzu ziemi. To właśnie w jukatańskich cenotach Majowie składali ofiary z ludzi, aby przebłagać pradawnych bogów. Dla filmowców są one początkiem wyprawy, stanowiąc bramy do fantastycznego świata zatopionych jaskiń, z których niejednemu śmiałkowi nie udało się powrócić. 08:25 SONDY KOSMICZNE - SERCE PLUTONA (SPACE PROBES) Serial dokumentalny, 22 min, Francja, 2017 Wraz z twórcami filmu wyruszamy na ekspedycję w kosmos i poznajemy sondy kosmiczne, które odwiedziły każdy świat w naszym Układzie Słonecznym, będąc naszymi oczami, uszami, rękami, a nawet nosem, oddalonymi o miliony mil od nas. Ten serial dokumentalny przygląda się cudom inżynierii ESA i NASA, które zrewolucjonizowały rozumienie naszego miejsca w kosmosie. 08:55 SONDY KOSMICZNE - PRZYSZŁE MISJE (SPACE PROBES) Serial dokumentalny, 22 min, USA, 2017 Wraz z twórcami filmu wyruszamy na ekspedycję w kosmos i poznajemy sondy kosmiczne, które odwiedziły każdy świat w naszym Układzie Słonecznym, będąc naszymi oczami, uszami, rękami, a nawet nosem, oddalonymi o miliony mil od nas. Ten serial dokumentalny przygląda się cudom inżynierii ESA i NASA, które zrewolucjonizowały rozumienie naszego miejsca w kosmosie. 09:25 LOTNICY KOSMONAUCI Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2009 Reżyseria: Marian Kiss Scenariusz: Marian Kiss Zdjęcia: Lars Barthel, Piotr Rosołowski, Nguyen Nhu Vu Ostatni socjalistyczni bohaterowie, lotnicy kosmonauci byli synami traktorzystów, pasterzy bawołów, szewców albo robotników tartaku. Bliscy narodowi, silni, promienni młodzi mężczyźni, którzy przez jedną noc stali się ulubieńcami. Po powrocie z orbity otrzymali wszystkie honory i przywileje, jakimi tylko dysponował socjalizm. Po zlikwidowaniu żelaznej kurtyny zrobiło się wokół nich cicho. Wszystko, co dotąd kojarzyło się z obozem socjalistycznym, opatrzono znakiem zapytania i poddano w wątpliwość. W tym również loty kosmiczne i rolę zdobywców nieba. Zainicjowany w roku 1978 program "Interkosmos" w wymiarze propagandowym miał cementować rysy pojawiające się na bloku państw socjalistycznych. Mija właśnie 30 lat od kiedy lotnicy kosmonauci - jeden po drugim - zdobywali przestrzeń kosmiczną. Autor filmu, Marian Kiss, przypomina te postaci i opowiada ich historię (niekiedy tragikomiczną) w pełnometrażowym filmie dokumentalnym. Mimo wspólnych przeżyć losy lotników kosmonautów różnią się od siebie jak dzień i noc. Skrajne załamania w biografiach stoją w kontraście do niezłomnych karier; jest to barwny przegląd osób: od zadowolonego z siebie milionera, poprzez wielce znaczącego ministra, aż do prostego robotnika ze zwyczajnego przedsiębiorstwa. 10:25 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 194 SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Ewa Grodzka Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Słowiński Park Narodowy zajmuje powierzchnię 32 tysięcy hektarów. Został utworzony w 1967 roku dla zachowania jezior przymorskich, bagien, torfowisk, nadmorskich borów i lasów, a przede wszystkim wydmowego pasa mierzei. To tu znajduje się tu największy obszar wędrującego piasku w Europie Środkowej. Przyroda nieożywiona czyli wydmy, zwłaszcza te wędrujące, są największym skarbem Parku. Znajdują się 7 kilometrów od centrum Łeby, na mierzei łebskiej między morzem a jeziorem Łebsko. Będąc na miejscu warto też powędrować w głąb lądu, by zwiedzić okoliczne miejscowości i atrakcje turystyczne. 10:55 NA WSZELKI WYPADEK! - ZŁAMAMIE OTWARTE 22 min, Polska, 2023 Reżyseria: Alicja Chmielewska Scenariusz: Piotr Poraj - Poleski Cykl, w którym ratownicy i lekarze uczą, jak skutecznie udzielać pierwszej pomocy. Nikt z nas przecież nie liczy się z tym, że niespodziewanie może spotkać go jakiś nagły wypadek czy uraz. Nikt też nie nosi cały czas przy sobie, tak na wszelki wypadek, apteczki pierwszej pomocy, leków czy środków opatrunkowych. Warto jednak wiedzieć, jak zachować się w różnych nagłych okolicznościach i jak można pomóc sobie lub innym w nieoczekiwanych sytuacjach, zwłaszcza takich, kiedy potrzebna jest natychmiastowa pomoc, a nie możemy wezwać karetki i liczyć na szybką i fachową pomoc medyczną. W tym odcinku pokazujemy, jak udzielić pierwszej pomocy przy złamaniach otwartych. Fachowo zaopatrzony w warunkach domowych pacjent nie ma komplikacji pourazowych. 11:30 ASTRONARIUM - 1/22 (132) - KOSMICZNY TELESKOP JAMESA WEBBA Magazyn, 22 min, Polska, 2021 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Agnieszka Słowikowska, Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Teleskop, który ma zrewolucjonizować naszą wiedzę o Wszechświecie. Po wielu latach oczekiwania w przestrzeń kosmiczną trafił teleskop Jamesa Webba - największy i najdroższy instrument naukowy wysłany w kosmos przez człowieka. W programie pokażemy, jak powstał ten niezwykły przyrząd. I w jaki sposób może nam otworzyć nowe okno na Wszechświat. 12:00 JAK TO DZIAŁA - ODC. 4 GPS Magazyn, 23 min, Polska, 2011 Wyjaśnimy niezwykłe zasady fizyczne, które stoją u podstaw działania nowoczesnego systemu GPS (w tym zegary atomowe, czas płynący raz szybciej, raz wolniej, zgodnie z teorią względności Einsteina). Poznamy zasadę działania latarni morskich i współczesnych radiolatarni wykorzystywanych w nawigacji lotniczej i morskiej. Pokażemy także, jak zbudować archaiczny GPS. Okazuje się, że wystarczy zegarek, kawałek kartki i sznurek, aby z dużą dokładnością określić nasze położenie w dowolnym punkcie na kuli ziemskiej! 12:40 CZY WIESZ, ŻE? - /139/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 13:15 PIWNICE JUKATANU - OGRODY BELIZE - RIO LAMPARA Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2012 25-odcinkowy cykl "Piwnice Jukatanu - Ogrody Belize" to opowieść o zatopionej konstelacji największych systemów jaskiniowych na świecie oraz wyprawa w rajski ekosystem karaibskiej rafy koralowej. Przygoda, mająca miejsce na odległym krańcu świata, bierze swój początek we wnętrzu ziemi. To właśnie w jukatańskich cenotach Majowie składali ofiary z ludzi, aby przebłagać pradawnych bogów. Dla filmowców są one początkiem wyprawy, stanowiąc bramy do fantastycznego świata zatopionych jaskiń, z których niejednemu śmiałkowi nie udało się powrócić. 13:45 WYNALAZKI, KTÓRE ZMIENIŁY ŚWIAT - ROBOT. ODC. 3/6 (REVOLUTIONS: THE IDEAS THAT CHANGED THE WORLD) 50 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Chris Riley Samochód. Samolot. Smartfon. Rakieta. Robot. Teleskop. Uznajemy te urządzenia za coś oczywistego, ale każde z nich jest szczytem ludzkich osiągnięć, a jego historia sięga daleko w przeszłość. Powstawały latami, często w wyniku zaskakujących przypadków albo dzięki wielkim, przełomowym odkryciom, a nawet cudom. Kosztowały lata walki i poświęcenia zdeterminowanych jednostek. Każde z nich zrodziło się, aby zaspokoić podstawowe ludzkie potrzeby i zrealizować odwieczne marzenia człowieka: potrzebę komunikacji, pragnienie odnalezienia naszego miejsca we wszechświecie czy potrzeby odkrywania i podróżowania. Ta seria to podróż przez historię człowieka, opowiedziana z perspektywy tych sześciu technologicznych cudów. Ujawnia, jak nauka, wynalazczość, często przypadek rozwijały się i uzupełniały, w wyniku czego zmieniły świat na zawsze, ale i ukształtowały współczesnego człowieka. Kolejny odcinek serii poświęcony jest robotom. 14:50 SONDY KOSMICZNE - SERCE PLUTONA (SPACE PROBES) Serial dokumentalny, 22 min, Francja, 2017 Wraz z twórcami filmu wyruszamy na ekspedycję w kosmos i poznajemy sondy kosmiczne, które odwiedziły każdy świat w naszym Układzie Słonecznym, będąc naszymi oczami, uszami, rękami, a nawet nosem, oddalonymi o miliony mil od nas. Ten serial dokumentalny przygląda się cudom inżynierii ESA i NASA, które zrewolucjonizowały rozumienie naszego miejsca w kosmosie. 15:10 SONDY KOSMICZNE - PRZYSZŁE MISJE (SPACE PROBES) Serial dokumentalny, 22 min, USA, 2017 Wraz z twórcami filmu wyruszamy na ekspedycję w kosmos i poznajemy sondy kosmiczne, które odwiedziły każdy świat w naszym Układzie Słonecznym, będąc naszymi oczami, uszami, rękami, a nawet nosem, oddalonymi o miliony mil od nas. Ten serial dokumentalny przygląda się cudom inżynierii ESA i NASA, które zrewolucjonizowały rozumienie naszego miejsca w kosmosie. 15:50 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 194 SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Ewa Grodzka Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Słowiński Park Narodowy zajmuje powierzchnię 32 tysięcy hektarów. Został utworzony w 1967 roku dla zachowania jezior przymorskich, bagien, torfowisk, nadmorskich borów i lasów, a przede wszystkim wydmowego pasa mierzei. To tu znajduje się tu największy obszar wędrującego piasku w Europie Środkowej. Przyroda nieożywiona czyli wydmy, zwłaszcza te wędrujące, są największym skarbem Parku. Znajdują się 7 kilometrów od centrum Łeby, na mierzei łebskiej między morzem a jeziorem Łebsko. Będąc na miejscu warto też powędrować w głąb lądu, by zwiedzić okoliczne miejscowości i atrakcje turystyczne. 16:25 ASTRONARIUM - 1/22 (132) - KOSMICZNY TELESKOP JAMESA WEBBA Magazyn, 22 min, Polska, 2021 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Agnieszka Słowikowska, Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Teleskop, który ma zrewolucjonizować naszą wiedzę o Wszechświecie. Po wielu latach oczekiwania w przestrzeń kosmiczną trafił teleskop Jamesa Webba - największy i najdroższy instrument naukowy wysłany w kosmos przez człowieka. W programie pokażemy, jak powstał ten niezwykły przyrząd. I w jaki sposób może nam otworzyć nowe okno na Wszechświat. 17:00 NA WSZELKI WYPADEK! - ZŁAMAMIE OTWARTE 22 min, Polska, 2023 Reżyseria: Alicja Chmielewska Scenariusz: Piotr Poraj - Poleski Cykl, w którym ratownicy i lekarze uczą, jak skutecznie udzielać pierwszej pomocy. Nikt z nas przecież nie liczy się z tym, że niespodziewanie może spotkać go jakiś nagły wypadek czy uraz. Nikt też nie nosi cały czas przy sobie, tak na wszelki wypadek, apteczki pierwszej pomocy, leków czy środków opatrunkowych. Warto jednak wiedzieć, jak zachować się w różnych nagłych okolicznościach i jak można pomóc sobie lub innym w nieoczekiwanych sytuacjach, zwłaszcza takich, kiedy potrzebna jest natychmiastowa pomoc, a nie możemy wezwać karetki i liczyć na szybką i fachową pomoc medyczną. W tym odcinku pokazujemy, jak udzielić pierwszej pomocy przy złamaniach otwartych. Fachowo zaopatrzony w warunkach domowych pacjent nie ma komplikacji pourazowych. 17:30 ZIEMIA WIDZIANA Z KOSMOSU - ODC. 4 (EARTH FROM SPACE. 4. CHANGING PLANET) Serial dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Chloe Sarosh, Barny Revill Odcinek: 4. Changing Planet. Ludzie zamieszkują każdy większy ląd na ziemi. Zakres naszej kolonizacji jest najbardziej widoczny nocą. Naukowcy połączyli wiele zdjęć i stworzyli szczegółowy nocny obraz całego globu. Nasze miasta rozciągają się na powierzchni ziemi. Dzięki zdjęciom robionym przez lata możemy zobaczyć, jak szybko te miasta się rozrastają. W ciągu ostatnich czterdziestu lat powierzchnia Las Vegas wzrosła trzykrotnie. Jego przedmieścia sięgają się na pustynię Nevada. W Tokio mieszka dziś 38 milionów ludzi. Więcej niż w jakimkolwiek innym mieście na świecie. W ciągu zaledwie trzydziestu pięciu lat mała wioska rybacka Shenzen w Chinach stała się nowoczesną, dziesięciomilionową metropolią. Po połączeniu z dziewięcioma sąsiednimi miastami powstało gigantyczne skupisko aglomeracji miejskich zamieszkane przez ponad 60 milionów ludzi. Jego powierzchnia ma ponad 50 tysięcy kilometrów kwadratowych. Każdego dnia człowiek zajmuje nowe obszary i wypiera z nich przyrodę. Z dużej wysokości ulice w Indiach wyglądają jak ciasny, szary, betonowy labirynt. To zmienia nasze pojęcie o funkcjonowaniu ziemi i o tym, jakie miejsce na niej zajmujemy. 18:30 PIWNICE JUKATANU - OGRODY BELIZE - RIO LAMPARA Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2012 25-odcinkowy cykl "Piwnice Jukatanu - Ogrody Belize" to opowieść o zatopionej konstelacji największych systemów jaskiniowych na świecie oraz wyprawa w rajski ekosystem karaibskiej rafy koralowej. Przygoda, mająca miejsce na odległym krańcu świata, bierze swój początek we wnętrzu ziemi. To właśnie w jukatańskich cenotach Majowie składali ofiary z ludzi, aby przebłagać pradawnych bogów. Dla filmowców są one początkiem wyprawy, stanowiąc bramy do fantastycznego świata zatopionych jaskiń, z których niejednemu śmiałkowi nie udało się powrócić. 19:00 JAK TO DZIAŁA - ODC. 4 GPS Magazyn, 23 min, Polska, 2011 Wyjaśnimy niezwykłe zasady fizyczne, które stoją u podstaw działania nowoczesnego systemu GPS (w tym zegary atomowe, czas płynący raz szybciej, raz wolniej, zgodnie z teorią względności Einsteina). Poznamy zasadę działania latarni morskich i współczesnych radiolatarni wykorzystywanych w nawigacji lotniczej i morskiej. Pokażemy także, jak zbudować archaiczny GPS. Okazuje się, że wystarczy zegarek, kawałek kartki i sznurek, aby z dużą dokładnością określić nasze położenie w dowolnym punkcie na kuli ziemskiej! 19:25 CZY WIESZ, ŻE? - /140/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 20:00 WYNALAZKI, KTÓRE ZMIENIŁY ŚWIAT - ROBOT. ODC. 3/6 (REVOLUTIONS: THE IDEAS THAT CHANGED THE WORLD) 50 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Chris Riley Samochód. Samolot. Smartfon. Rakieta. Robot. Teleskop. Uznajemy te urządzenia za coś oczywistego, ale każde z nich jest szczytem ludzkich osiągnięć, a jego historia sięga daleko w przeszłość. Powstawały latami, często w wyniku zaskakujących przypadków albo dzięki wielkim, przełomowym odkryciom, a nawet cudom. Kosztowały lata walki i poświęcenia zdeterminowanych jednostek. Każde z nich zrodziło się, aby zaspokoić podstawowe ludzkie potrzeby i zrealizować odwieczne marzenia człowieka: potrzebę komunikacji, pragnienie odnalezienia naszego miejsca we wszechświecie czy potrzeby odkrywania i podróżowania. Ta seria to podróż przez historię człowieka, opowiedziana z perspektywy tych sześciu technologicznych cudów. Ujawnia, jak nauka, wynalazczość, często przypadek rozwijały się i uzupełniały, w wyniku czego zmieniły świat na zawsze, ale i ukształtowały współczesnego człowieka. Kolejny odcinek serii poświęcony jest robotom. 21:05 W SIDŁACH FRANKENSTEINA - NARODZINY BOMBY ATOMOWEJ - KARA ZA GRZECHY (THE FRANKENSTEIN TEMPTATION) Film dokumentalny, 45 min, Japonia, 2018 Nauka pozwala ludziom marzyć, tworzyć dobro, ale może też być nieubłaganie okrutna. Takie właśnie okrutne okazało się dążenie młodego Frankensteina do stworzenia człowieka idealnego, bo powołało do życia istotę szpetną, odrażającą, ohydną. Serial niezwykle zajmująco i wnikliwie przedstawia takie właśnie przypadki ukryte w cieniu historii, ujawniając tym samym nieodparte pokusy nauki. Każdy odcinek oparty jest na prawdziwej historii, nawet jeśli trudno w nią uwierzyć i jest bogaty w efekty wizualne nadające całej serii niepowtarzalny styl. "W sidłach Frankensteina" zgłębia historie naukowców, którzy ostatecznie pochylili się w kierunku ciemnej strony mocy. Ten odcinek opowiada o naukowcach, którzy stali za Projektem Manhattan - ogromnym przedsięwzięciem, które stworzyło bombę atomową. Wszystko zaczęło się od listu Alberta Einsteina skierowanego do prezydenta USA, Franklina D. Roosevelta. W liście tym Einstein podkreślił, że nazistowskie Niemcy wykorzystywały energię jądrową do budowy niezwykle potężnej bomby nowego typu, która mogłaby niszczyć całe porty i skłonił Roosevelta do zlecenia prac nad opracowaniem bomby atomowej. Bohaterem głównym odcinka jest Robert Oppenheimer, ojciec bomby atomowej, który przewodził naukowcom, którzy nad nią pracowali; film ujawnia grzech i karę naukowców zaangażowanych w rozwój broni jądrowej. 22:10 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 194 SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Ewa Grodzka Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Słowiński Park Narodowy zajmuje powierzchnię 32 tysięcy hektarów. Został utworzony w 1967 roku dla zachowania jezior przymorskich, bagien, torfowisk, nadmorskich borów i lasów, a przede wszystkim wydmowego pasa mierzei. To tu znajduje się tu największy obszar wędrującego piasku w Europie Środkowej. Przyroda nieożywiona czyli wydmy, zwłaszcza te wędrujące, są największym skarbem Parku. Znajdują się 7 kilometrów od centrum Łeby, na mierzei łebskiej między morzem a jeziorem Łebsko. Będąc na miejscu warto też powędrować w głąb lądu, by zwiedzić okoliczne miejscowości i atrakcje turystyczne. 22:45 LOTNICY KOSMONAUCI Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2009 Reżyseria: Marian Kiss Scenariusz: Marian Kiss Zdjęcia: Lars Barthel, Piotr Rosołowski, Nguyen Nhu Vu Ostatni socjalistyczni bohaterowie, lotnicy kosmonauci byli synami traktorzystów, pasterzy bawołów, szewców albo robotników tartaku. Bliscy narodowi, silni, promienni młodzi mężczyźni, którzy przez jedną noc stali się ulubieńcami. Po powrocie z orbity otrzymali wszystkie honory i przywileje, jakimi tylko dysponował socjalizm. Po zlikwidowaniu żelaznej kurtyny zrobiło się wokół nich cicho. Wszystko, co dotąd kojarzyło się z obozem socjalistycznym, opatrzono znakiem zapytania i poddano w wątpliwość. W tym również loty kosmiczne i rolę zdobywców nieba. Zainicjowany w roku 1978 program "Interkosmos" w wymiarze propagandowym miał cementować rysy pojawiające się na bloku państw socjalistycznych. Mija właśnie 30 lat od kiedy lotnicy kosmonauci - jeden po drugim - zdobywali przestrzeń kosmiczną. Autor filmu, Marian Kiss, przypomina te postaci i opowiada ich historię (niekiedy tragikomiczną) w pełnometrażowym filmie dokumentalnym. Mimo wspólnych przeżyć losy lotników kosmonautów różnią się od siebie jak dzień i noc. Skrajne załamania w biografiach stoją w kontraście do niezłomnych karier; jest to barwny przegląd osób: od zadowolonego z siebie milionera, poprzez wielce znaczącego ministra, aż do prostego robotnika ze zwyczajnego przedsiębiorstwa. 23:50 NA WSZELKI WYPADEK! - ZŁAMANIE OTWARTE 22 min, Polska, 2023 Reżyseria: Alicja Chmielewska Scenariusz: Piotr Poraj - Poleski Cykl, w którym ratownicy i lekarze uczą, jak skutecznie udzielać pierwszej pomocy. Nikt z nas przecież nie liczy się z tym, że niespodziewanie może spotkać go jakiś nagły wypadek czy uraz. Nikt też nie nosi cały czas przy sobie, tak na wszelki wypadek, apteczki pierwszej pomocy, leków czy środków opatrunkowych. Warto jednak wiedzieć, jak zachować się w różnych nagłych okolicznościach i jak można pomóc sobie lub innym w nieoczekiwanych sytuacjach, zwłaszcza takich, kiedy potrzebna jest natychmiastowa pomoc, a nie możemy wezwać karetki i liczyć na szybką i fachową pomoc medyczną. W tym odcinku pokazujemy, jak udzielić pierwszej pomocy przy złamaniach otwartych. Fachowo zaopatrzony w warunkach domowych pacjent nie ma komplikacji pourazowych. 00:30 PIWNICE JUKATANU - OGRODY BELIZE - RIO LAMPARA Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2012 25-odcinkowy cykl "Piwnice Jukatanu - Ogrody Belize" to opowieść o zatopionej konstelacji największych systemów jaskiniowych na świecie oraz wyprawa w rajski ekosystem karaibskiej rafy koralowej. Przygoda, mająca miejsce na odległym krańcu świata, bierze swój początek we wnętrzu ziemi. To właśnie w jukatańskich cenotach Majowie składali ofiary z ludzi, aby przebłagać pradawnych bogów. Dla filmowców są one początkiem wyprawy, stanowiąc bramy do fantastycznego świata zatopionych jaskiń, z których niejednemu śmiałkowi nie udało się powrócić. 02:10 CZY WIESZ, ŻE? - /141/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie.