Program 1                         Wtorek, 02.07.2024


Zmiany z dnia 25.06.2024
w stosunku do raportu z dnia 17.06.2024

(dodano pozycję programową)
11:35 KORONA KRÓLÓW. JAGIELLONOWIE. TAKA HISTORIA - ODC. 22

Telenowela dokumentalna, 24 min, Polska, 2023
Reżyseria: Piotr Fiedziukiewicz
Scenariusz: Marta Hryniak
Aktorzy: Wojciech Żołądkowicz, Paula Stępczyńska, Mariusz Jakus

"O pieniądzu w średniowieczu". Najstarsze znalezione pieniądze na ziemiach polskich pochodzą z pierwszych wieków naszej ery i są to monety z Imperium Rzymskiego, nie będące płacidłem w państwie pierwszych Piastów. Handel za pierwszych Słowian polegał na wymianie towar za towar, nie było więc potrzeby użycia pieniędzy, choć trafiały się jego namiastki, metalowe siekierki, które nazywano płacidłami. 
Pierwsza polska moneta pojawiła się już za pierwszych Piastów, były to jednak monety wybijane z okazji jakiejś uroczystości, nie stosowane jako środek płatniczy. W późnym średniowieczu głównym emitentem pieniądza, czyli osobą wprowadzającą na rynek, był król. To on określał wartość materiałów, z których robiona była moneta, będąc jednocześnie wyłącznym właścicielem zysków płynących z jej bicia. Fałszerstwa monet traktowane były jako "zbrodnia obrazy majestatu", a fałszerzy karano śmiercią. Dwukrotnie oskarżony o fałszerstwo został też książę mazowiecki Siemowit IV. System monetarny w polskim średniowieczu dzieli się na dwa okresy: denarowy i groszowy. Na denarze, wybijanym po koronacji Jagiełły na awersie widniał orzeł, herb Królestwa Polskiego, a na rewersie podwójny krzyż, czyli litewski herb dynastyczny Jagiełły. Potem zmieniono go na koronę. Główną jednostką obrachunkową była grzywna, na którą składały się 24 grosze monety polskiej. Główna mennica była w Krakowie, ale były także mennice w Poznaniu i we Wschowie. Kiedy było kiepsko ze srebrem, wybijano monety jednostronne, tzw. brakteaty.



(dodano pozycję programową)
12:55 RELACJA Z GRECKOKATOLICKICH UROCZYSTOŚCI ŚW. PIOTRA I PAWŁA W CHRZANOWIE

55 min, Polska, 2024

Uroczystości w Chrzanowie koło Ełku co roku gromadzą rzesze wiernych Kościoła greckokatolickiego. W tym roku odpust ku czci świętych Apostołów Piotra i Pawła po raz pierwszy odbędzie się zgodnie ze zreformowanym kalendarzem. Z powodu zmiany kalendarza w Kościele greckokatolickim w Polsce i w Ukrainie, święta stałe od 1 września 2023 roku, odbywają się dwa tygodnie wcześniej. Uroczystościom w kapliczce na placu cerkiewnym i Pontyfikalnej Boskiej Liturgii przewodniczy biskup Arkadiusz Trochanowski - ordynariusz eparchii olsztyńsko - gdańskiej, na terytorium której położone jest Chrzanowo. Parafia greckokatolicka w Chrzanowie dała początek wspólnotom Kościoła wschodniego w północno - wschodniej Polsce. Organizatorem i pierwszym duszpasterzem na tych ziemiach był ks. mitrat Mirosław Ripecki, który mimo zakazów władz państwowych posługiwał wśród przesiedlonych w 1947 roku w ramach "Akcji Wisła" wiernych.