TVP Historia Piątek, 05.07.2024 06:15 BYŁ TAKI DZIEŃ - 5 LIPCA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1600 - ufundowano Akademię Zamoyską; 1943 - początek bitwy na Łuku Kurskim; 1946 - zaprezentowano kostium bikini; 1958 - wyrok na Hannę Rewską za kolportaż "Kultury" paryskiej; 06:20 JA CIĘ UCZYĆ KAŻĘ - ODC. 5 OCET, WERMUT CZY ALFABET PALCOWY? Program dokumentalny, 25 min, Polska, 2023 Scenariusz: Wiktor Szymborski, Paweł F. Nowakowski Zdjęcia: Wojciech Kursa Prowadzący: Wiktor Szymborski, Paweł F. Nowakowski Połączenie niestandardowego podejścia do historii nauczania i edukacji z ujęciami znanymi z opracowań dotyczących historii wychowania. Przełamanie pewnych stereotypów dotyczących dziejów wychowania i nauczania w poszczególnych wiekach. 06:45 ARCHIWUM ZIMNEJ WOJNY - NIELEGAŁOWIE W MISJACH SPECJALNYCH Magazyn, 30 min, Polska, 2019 Reżyseria: Jan Sosiński Scenariusz: Andrzej Mietkowski, Jan Sosiński Muzyka: Piotr Dziki Chancewicz Prowadzący: Andrzej Mietkowski "Nielegałowie w misjach specjalnych" Tajne komórki wywiadu koordynowały operacje agentów, zakonspirowanych pod przybraną tożsamością, bez osłony dyplomatycznej, namierzanych przez zachodnie kontrwywiady. Nielegałów PRL prowadził Oddział V Zarządu II Sztabu Generalnego. W Archiwum Zimnej Wojny - sekretne materiały szkoleniowe służb komunistycznych i rewelacje ekspertów na temat najbardziej efektownych akcji. Gośćmi Andrzeja Mietkowskiego są: dr Witold Bagieński, koordynator projektu badawczego IPN "Struktury i metody działania aparatur bezpieczeństwa w PRL" oraz dr Patryk Pleskot z IPN. Tematy: skąd wzięła się kwestia wykorzystywania nielegałów? Kto był pomysłodawcą tego projektu? Kim byli nielegałowie? Jakie musieli posiadać umiejętności? Pierwsza i druga fala tzw. nielegałów. Najbardziej spektakularne historie związane z nielegałami (kapitan Władysław Mróz, Adam Bitoński Beatrice, Zbigniew Kwiatkowski, Andrzej Madejczyk Lakar, Tomasz Turowski). Co stało się z siatkami nielegałów po 1990 roku? Czy Marian Zacharski, agent PRL - owskiego wywiadu w Stanach Zjednoczonych był nielegałem? Historia Jerzego Kaczmarka. Sukcesy działań nielegałów: sprawa Andrzeja Czechowicza. Jaką rolę pełni dzisiaj biały wywiad? 07:20 Z BIEGIEM LAT, Z BIEGIEM DNI - KRAKÓW 1901 Serial TVP, 56 min, Polska, 1980 Reżyseria: Andrzej Wajda, Edward Kłosiński, Anna Polony, Krystyna Grochowicz Scenariusz: Joanna Ronikier Zdjęcia: Edward Kłosiński, Witold Adamek Aktorzy: Mieczysław Grąbka, Ewa Kolasińska, Monika Niemczyk, Juliusz Grabowski, Jan Kochanowski, Anna Polony, Izabella Olszewska, Bolesław Nowak, Stanisław Gronkowski, Wiesław Wójcik, Jacek Romanowski, Andrzej Hudziak, Leszek Piskorz, Tadeusz Jurasz, Daniel Olbrychski 16 marca 1901 roku teatr krakowski wystawił jeden z najwybitniejszych polskich dramatów - "Wesele" Stanisława Wyspiańskiego. Kraków zrozumiał, że narodził się genialny artysta. Przełom w teatrze, jaki dokonał się dzięki Wyspiańskiemu, oznaczał jednak klęskę dla innych pisarzy, którzy uprawiali tradycyjne komedie mieszczańskie, jak np. najpopularniejszy dotąd pisarz krakowski Michał Bałucki. Bałucki nie mógł pogodzić się ze swoją klęską i postanowił odejść z tego świata. Zazdrości Wyspiańskiemu młody student prawa - Antoni Relski, który miał podobny - jak twierdzi - pomysł na dramat, ale proza życia nie pozwoliła mu go napisać. Zakochany w swej uczennicy Misi, najmłodszej z córek pani Chomińskiej - ucieka od niej w momencie, kiedy się dowiedział, że i ona się w nim zakochała. Tajemnica tego dziwnego postępku wydała się. Relski ma romans i dziecko z prostą dziewczyną, którą uwiódł w chwili słabości. (Filmpolski.pl) 09:00 KUCHNIA JAGIELLONÓW - ODC. 20 COMPENDIUM FERCULORUM CZYLI PIERWSZA POLSKA KSIĄŻKA KUCHARSKA Magazyn, 25 min, Polska, 2020 Reżyseria: Jerzy Grabowski Scenariusz: Łukasz Modelski Prowadzący: Łukasz Modelski W kolejnym odcinku "Kuchni Jagiellonów" poznamy przepis na polski rosół oraz tort z cielęciny. 09:35 HISTORIA POLSKI - GENERAŁ WŁADYSŁAW SIKORSKI Film dokumentalny, 39 min, Polska, 1992 Scenariusz: Zbigniew Wawer Zdjęcia: Stanisław Holnicki Program poświęcony postaci generała Władysława Sikorskiego przedstawiający przebieg jego kariery wojskowej i politycznej. W programie m. in. działalność generała w okresie międzywojennym. Wybuch II wojny światowej i wyjazd generała do Francji - odtwarzanie Polskich Sił Zbrojnych. Wojna francusko - niemiecka, ewakuacja wojsk polskich do Anglii. Organizacja Polskich Sił Zbrojnych w Anglii. Parada wojskowa przed Churchillem. Udział polskich żołnierzy w bitwie o Anglię. Kierunki polityki Sikorskiego. Projekt konfederacji polsko - czechosłowackiej, podróże do USA i Kanady, Układ Sikorski - Majski, utworzenie w ZSRR Armii Polskiej. Sikorski w Kujbyszewie, ujawnienie zbrodnii katyńskiej - zerwanie stosunków dyplomatycznych ZSRR z rządem londyńskim, front zachodni - powstanie brygady pancernej gen. Maczka. Podróż gen. Sikorskiego na środkowy wschód - Kair, Irak, katastrofa w Gibraltarze - pogrzeb generała. W filmie wykorzystano materiały archiwalne Instytutu Polskiego i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, archiwum WFDiF, ze zbiorów CBW. 10:20 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - DROGA DO WOJNY Cykl dokumentalny, 24 min, Polska, 1993 Scenariusz: Maciej Zakrocki, Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Ładysław Lipkowski Prowadzący: Bogusław Wołoszański Kolejny odcinek cyklu poświęcony jest wydarzeniom związanym z prowadzonymi przez Niemców przygotowaniami do wojny. Omówiono między innymi współpracę Hitlera z Mussolinim oraz działania prowadzące do aneksji Austrii. Program bogato ilustrowany archiwalnymi materiałami filmowymi. 10:55 POKOJÓWKA Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2022 Reżyseria: Rafał Bryll Scenariusz: Rafał Bryll Zdjęcia: Jakub Kowalczyk Muzyka: Marcin Sady Historia Ewy Waleckiej (oparta na jej wspomnieniach), która była więźniarką na Majdanku i przeżyła pobyt w obozie. Pracowała, między innymi, przez pewien czas, jako pokojówka w domu komendanta obozu. W obozie doświadczyła okrucieństwa i zła, ale także spotkała się z dobrocią, przyjaźnią i pomocą od tych, od których nigdy by się jej otrzymać nie spodziewała (jej przyjaźń z żoną komendanta obozu jest wręcz nierealna, a przecież wydarzyła się). Przeżyła obóz i po wojnie przez wiele lat, aż do śmierci, mieszkała w Lublinie, będąc aktywnym świadkiem wojny i działając na rzecz utrzymania pamięci o miejscach zagłady. Film ma formę klasycznego dokumentu, połączonego z sekwencjami animowanymi, które ilustrują najważniejsze epizody tej historii. Autorem animacji jest Łukasz Rusinek. Muzykę do filmu skomponował Marcin Sady, a autorem zdjęć jest Jakub Kowalczyk. 12:05 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - ZAMORDOWANY POMNIK Magazyn historyczny, 22 min, Polska, 2017 Autor: Adam Sikorski Lektor: Artur Kalicki "Zamordowany pomnik" Do Komorowa zaglądamy mniej więcej co pół roku i zawsze przecieramy oczy ze zdumienia. To co było smutna oazą zapomnienia, wygląda dziś imponująco. Mowa tu o odnowionej galerii pomników znajdujących się w miejscowym parku. Galeria ta ma pewna bolesną szczerbę. Gdy w 1944 roku weszli tu Sowieci i ujrzeli rzeźbę zatytułowaną Batory pod Pskowem, sięgnęli po materiały wybuchowe. Niedawno okazało się jednak, że fragmenty zniszczonego pomnika udało się odnaleźć. Teraz pojawił się pomysł przywrócenia rzeźby do życia. "Wykorzystać każdą szansę" Kolejna opowieść to kolejna próba zmierzenia się z tajemnicą miejsca pochówku majora Henryka Dobrzańskiego Hubala. Mierzymy się z tym wspólnie z kolegami ze Stowarzyszenia Wizna 39. W tym przypadku uparcie po zasypaniu każdego nieudanego wykopu decydujemy się iść dalej. Dziś kolejny raz podążamy śladem Hubala, licząc na to, że nawet w razie kolejnej porażki znajdzie się nowa wskazówka, która przybliży nas do prawdy. 12:35 SŁAWA I CHWAŁA - ODC. 7 RÓWNINA Serial historyczny, obyczajowy, 55 min, Polska, 1998 Autor: Jarosław Iwaszkiewicz Reżyseria: Kazimierz Kutz Scenariusz: Krzysztof Teodor Toeplitz Zdjęcia: Grzegorz Kędzierski Muzyka: Jan Kanty Pawluśkiewicz Aktorzy: Joanna Szczepkowska, Jakub Przebindowski, Mariusz Bonaszewski, Teresa Budzisz Krzyżanowska, Joanna Bogacka, Tomasz Bednarek, Agnieszka Sitek, Marta Bizoń, Anna Korcz, Magdalena Cielecka, Leszek Piskorz, Artur Krajewski, Piotr Cywrus, Stanisława Celińska, Andrzej Deskur Wybucha powstanie w getcie. Andrzej i Hubert prowadzą w lesie zajęcia z harcerzami. Podziemie wydaje wyrok śmierci na Marysię Tatarską. Andrzej dostaje rozkaz likwidacji kobiety, co też czyni. Elżbieta Szyller prowadzi w Warszawie restaurację. Spychała spotyka się z Olą, która nie może dojść do siebie po śmierci Antka. Niepokoją ją również zmiany zachodzące w psychice Andrzeja. Ola zdaje sobie doskonale sprawę, że to on zabił Walerego. Helenka przyjeżdża na stałe do Komorowa. Janusz zakochuje się w niej, co wywołuje zazdrość Jadwigi. Niebawem jednak Myszyński ginie zastrzelony przez Niemców. Nadchodzi rok 1944. W kierownictwie AK, do którego należy też Spychała, zapada decyzja o wybuchu powstania warszawskiego. Na chwilę przed "godziną zero" dochodzi do dramatycznej rozmowy Oli z synem. Andrzej zarzuca matce brak miłości do ojca i ma pretensję o związek ze Spychałą. Wkrótce młody Gołąbek ginie od kuli, a razem z nim Hubert i Helenka. Wojna dobiega końca. Alo powraca z Anglii. W podwarszawskim Milanówku odnajduje panią Royską, która obecnie pracuje w fabryce. Razem z nią mieszkają Ola Gołąbkowa i Aniela. Okazuje się, że po śmierci Janusza Alo, jako jego jedyny spadkobierca, zostaje prawowitym właścicielem Komorowa. 13:45 TAJEMNICE WYSP BRYTYJSKICH - ODC. 2/4 (BRITAIN'S SECRET ISLANDS) Serial dokumentalny, 60 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Stewart Mcpherson Podróż dookoła Wielkiej Brytanii, połączona ze zwiedzaniem mniejszych wysp, uznających Elżbietę II za swą królową. Jest ich ponad 6 tysięcy, niektóre wielkości boiska piłkarskiego. Rejs zaczyna się w Greenwich, pierwszy przystanek to archipelag Farne, a ostatni - opancerzone wieże Maunsella u ujścia Tamizy. Brytyjczycy ostrzeliwali z nich niemieckie samoloty, sposobiące się do bombardowania Londynu. Widzowie będą mieli okazję zobaczyć: latarnie morskie, megality, ruiny opactw i średniowiecznych zamków, pamiątki po wikingach i epoce rewolucji przemysłowej, florę i faunę oraz osobliwości geologiczne i krajobrazowe. Przed kamerę zapraszani są lokalni patrioci i historycy. Realizatorzy odwiedzą między innymi: Bass Rock - dawniej wyspa twierdza, potem więzienie, a obecnie raj dla tysięcy głuptaków. Szetlandy: mieszkańcy przebierają się za wikingów, których zresztą są często potomkami i maszerują z pochodniami. Tubylcy z Fair, najbardziej odosobnionej z zamieszkałych wysp brytyjskich, nie poddają się rozpaczy: hodują owce i z ich runa produkują słynne swetry. Z takich miejsc dobrze widać zorzę polarną, zaś mieszkańcom kulturowo i mentalnie blisko jest do Norwegów czy Islandczyków. Związki z Londynem poświadcza czerwona budka telefoniczna. Północne wody są niebezpieczne, wybrzeża skaliste i zdradliwe, na dnie morza zalega mnóstwo wraków. Koło Hebrydów pod wodą rdzewieją pozostałości niemieckiej floty, zatopionej po przegranej pierwszej wojnie światowej. Wybrzeża są usiane fortami i bunkrami, budowanymi w obawie przed inwazją Hitlera. Na wyspie Man kultywuje się celtyckie, pogańskie święta. Połączona mostem z Kornwalią arturiańska wyspa Tintagel wabi jaskinią, w której ponoć zamieszkiwał Merlin. Na wysepce Brownsea na kanale la Manche narodził się ruch skautowski: lord Baden - Powell w 1907 roku zorganizował tam obóz dla 20 młodzieńców. Narratorem i dowódcą ekspedycji jest 38 - letni Stewart McPherson, który zasłynął z serii książek o dzikiej przyrodzie, zrealizował też dla BBC i SkyVision wiele serii dokumentalnych. 14:35 SEKRETY STAROŻYTNYCH INŻYNIERÓW. S. 2 - EKSTREMALNE BUDOWLE. ODC. 7 (ANCIENT ENGINEERING S. 2) Serial dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2022 Serial dokumentalny (10 odcinków), prezentujący najciekawsze i najbardziej intrygujące osiągnięcia świata starożytnego, które zainspirowały i wpłynęły na współczesną inżynierię. Każdy odcinek pokazuje jedno przełomowe osiągnięcie, takie jak np. piramidy, Wielki Mur Chiński, rzymskie drogi czy Tadż Mahal. Filmy łączą materiały archiwalne, wywiady z ekspertami, rekonstrukcje, zapierające dech w piersiach zdjęcia lotnicze oraz czerpią z najnowszych osiągnięć technologii, dzięki czemu odkrywają tajemnice starożytnego świata. Autorzy rzucają nowe światło na technikę, materiały konstrukcyjne i myśl innowacyjną stojące za każdym starożytnym osiągnięciem inżynieryjnym i oferują nowe spojrzenie na ich intrygującą i ważną historię. 15:30 KORONA KRÓLÓW - ODC 20 Telenowela historyczna TVP, 24 min, Polska, 2017 Reżyseria: Wojciech Pacyna, Jerzy Krysiak, Jacek Sołtysiak Scenariusz: Ariadna Lewańska, Agnieszka Olejnik, Dariusz Banek Zdjęcia: Krzysztof Pakulski, Jacek Fabrowicz Muzyka: Marcin Przybyłowicz Aktorzy: Halina Łabonarska, Mateusz Król, Marta Bryła, Paulina Lasota, Piotr Gawron - Jedlikowski, Agnieszka Mandat, Robert Gonera, Sławomir Orzechowski, Marcin Rogacewicz, Dagmara Bąk, Miłosz Kwiecień, Paulina Kinaszewska, Blanka Wiatrowska, Julia Młynarczyk, Jacek Milczarski Odc. 20 Dwór obiega wieść o ciąży królowej Anny. Jadwiga rozważa powrót na zamek, bije się z myślami, nie jest pewna decyzji, jaką powinna podjąć. Kazimierz uczy Maćka władania mieczem. Młodzieniec przybył na zamek, kiedy podczas polowania w lesie król zaoferował mu pracę na dworze. Bardzo dobrze czują się w swoim towarzystwie. Kazimierz skazuje krewniaka biskupa Grota na ścięcie za przewinienia, jakich się dopuścił. Nabiera jednak wątpliwości z powodu szlacheckiego pochodzenia Krystyna. Pozostaje jednak nieugięty, pomimo nacisków ze strony biskupa. Konsekwentnie podtrzymuje swoją decyzję i winny zostaje stracony. 16:05 SENSACJE XX WIEKU - ZAMACH NA LENINA Cykl dokumentalny, 22 min, Polska, 1995 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański Odcinek poświęcony kulisom zamachu na Włodzimierza Lenina. Wydarzenie to miało miejsce 30 sierpnia 1918 roku. Zamachowczyni, która strzelała do Lenina, stwierdziła, że jest on zdrajcą. Program przedstawia nieznane dotąd fakty dotyczące współpracy Lenina z Niemcami. 16:35 SENSACJE XX WIEKU - DIEPPE Cykl dokumentalny, 24 min, Polska, 1989 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Wykonawcy: Bogusław Wołoszański Program cykliczny o charakterze sensacyjnym, popularyzujący wiedzę o historii XX wieku. Tematem odcinka jest desant przeprowadzony przez aliantów 19 sierpnia 1942 roku na francuskim wybrzeżu w rejonie portowego miasta Dieppe. 17:10 HISTORIA POLSKI - DROGA DO "OSTREJ BRAMY" Film dokumentalny, 33 min, Polska, 2004 Scenariusz: Ewa Szakalicka Historyczny dokument zrealizowany w 2004 roku dla uczczenia 60. rocznicy operacji pod kryptonimem "Ostra Brama" i akcji "Burza" na Wileńszczyźnie. Wspominają świadkowie tamtych wydarzeń, ludzie, którzy wówczas szli do boju, by bronić swej ojczyzny - Polski. Opowiadają o swoich odczuciach, emocjach i wielkich nadziejach, o motywach działania, wartościach, którymi się kierowali w życiu, ze łzami w oczach wskrzeszają pamięć poległych współtowarzyszy broni. Po raz pierwszy usłyszymy relacje byłych żołnierzy AK, którzy do dnia dzisiejszego mieszkają w Wilnie, jak Zygmunt Łunkiewicz, Mieczysław Bokiej, Wacław Pacyno, Jan Mickiewcz. Rejestrując wypowiedzi uczestników operacji, a także historyka, doktora Jarosława Wołkonowskiego, prof. Adama Dobrońskiego z uniwersytetu w Białymstoku, Kazimierza Krajewskiego z IPN - u i in. , autorzy dokumentu podjęli próbę przedstawienia kolejnych etapów zdobywania Wilna. Przy realizacji filmu wykorzystano archiwalne zdjęcia, materiały ze zbiorów: Centralnego Archiwum Wojskowego w Warszawie, Okręgu Nowogródzkiego i Wileńskiego, a także Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. Twórcą planu operacji "Ostra Brama" był oficer Nowogródzkiego Okręgu Maciej Kalinkiewicz. Plan został zaakceptowany w Komendzie Głównej Armii Krajowej. Pierwsze oddziały wileńskie AK powstały latem 1943 r. , a ich liczebność znacznie się zwiększyła przed akcją "Burza" i operacją "Ostra Brama", kiedy nastąpił masowy napływ ochotników, którzy porzucali domy, rodziny, by walczyć o polskie Wilno. W dniach 7 do 13 lipca 1944 roku podczas operacji "Ostra Brama" zginęło około 500 akowców. Akcja "Burza" na Wileńszczyźnie zakończyła się aresztowaniem i deportacją około 5 tysięcy żołnierzy AK. 17:50 ARCHIWUM ZIMNEJ WOJNY - NIELEGAŁOWIE W MISJACH SPECJALNYCH Magazyn, 30 min, Polska, 2019 Reżyseria: Jan Sosiński Scenariusz: Andrzej Mietkowski, Jan Sosiński Muzyka: Piotr Dziki Chancewicz Prowadzący: Andrzej Mietkowski "Nielegałowie w misjach specjalnych" Tajne komórki wywiadu koordynowały operacje agentów, zakonspirowanych pod przybraną tożsamością, bez osłony dyplomatycznej, namierzanych przez zachodnie kontrwywiady. Nielegałów PRL prowadził Oddział V Zarządu II Sztabu Generalnego. W Archiwum Zimnej Wojny - sekretne materiały szkoleniowe służb komunistycznych i rewelacje ekspertów na temat najbardziej efektownych akcji. Gośćmi Andrzeja Mietkowskiego są: dr Witold Bagieński, koordynator projektu badawczego IPN "Struktury i metody działania aparatur bezpieczeństwa w PRL" oraz dr Patryk Pleskot z IPN. Tematy: skąd wzięła się kwestia wykorzystywania nielegałów? Kto był pomysłodawcą tego projektu? Kim byli nielegałowie? Jakie musieli posiadać umiejętności? Pierwsza i druga fala tzw. nielegałów. Najbardziej spektakularne historie związane z nielegałami (kapitan Władysław Mróz, Adam Bitoński Beatrice, Zbigniew Kwiatkowski, Andrzej Madejczyk Lakar, Tomasz Turowski). Co stało się z siatkami nielegałów po 1990 roku? Czy Marian Zacharski, agent PRL - owskiego wywiadu w Stanach Zjednoczonych był nielegałem? Historia Jerzego Kaczmarka. Sukcesy działań nielegałów: sprawa Andrzeja Czechowicza. Jaką rolę pełni dzisiaj biały wywiad? 18:30 Z BIEGIEM LAT, Z BIEGIEM DNI - KRAKÓW 1902 Serial TVP, 63 min, Polska, 1980 Reżyseria: Andrzej Wajda, Edward Kłosiński, Anna Polony, Krystyna Grochowicz Scenariusz: Joanna Ronikier Zdjęcia: Edward Kłosiński, Witold Adamek Aktorzy: Mieczysław Grąbka, Izabella Olszewska, Bolesław Nowak, Teresa Budzisz - Krzyżanowska, Jerzy Radziwiłowicz, Andrzej Buszewicz, Jerzy Bińczycki, Maria Zając - Radwan, Stefan Szramel, Jerzy Stuhr, Jacek Romanowski, Ryszard Łukowski, Wiesław Wójcik, Stanisław Gronkowski, Andrzej Hudziak "Szalona Julka", którą poznaliśmy w III odcinku, dziś jest sędziną Rolewską, ma pieniądze, dziecko, kochającego męża i świadomość zmarnowanego życia. Burzy jej spokój dawny ukochany - poeta Jerzy Boreński, który opromieniony sławą przyjechał z Paryża do Krakowa. Dochodzi do spotkania i wyznań miłosnych. "Zabierz mnie ze sobą" - błaga Boreńskiego i nie może zrozumieć jego odmowy. Nie wie, że jego dni są policzone. Przyjechał do Krakowa, aby tu umrzeć. Dowiaduje się prawdy w ostatniej jego chwili. Boreński umiera w jej ramionach, deklamując, jak na modernistycznego poetę przystało, wiersz Baudelaire'a o śmierci. Przed szpitalem, gdzie rozegrała się ta dramatyczna scena, czeka poczciwy mąż w dorożce. Nieszczęsny poeta nie rozdzieli już tego związku. 20:20 OKRĘTY PODWODNE - CZ. 2. NIEBEZPIECZEŃSTWO Z GŁĘBIN (SUBMARINES) Film dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2020 Lektor: Marek Ciuniel Dwuczęściowy film dokumentalny. Dzisiejsze okręty podwodne to skomplikowane maszyny naszpikowane technologią i bronią. Ich konstrukcja jest równie imponująca, co ich niszczycielska siła. Mało która broń wywołuje tyle emocji, co okręt podwodny. Uderza z zaskoczenia i może użyć pocisków nuklearnych, by wciągnąć cały świat w dramatyczny konflikt. Okręty podwodne powstały z zupełnie innego powodu - z chęci ludzi do oglądania świata pod wodą. Jednak zainteresowanie wojskowym wykorzystaniem łodzi podwodnych wkrótce przeważyło. 21:25 WOJNA O TRONY. PRAWDZIWA HISTORIA EUROPY S.IV - LUDWIK XIV. PORAŻKA KRÓLA. 1689 - 1701. ODC. 6/6 (REAL WAR OF THRONES. ODC. 6/6) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2021 Reżyseria: Vanessa Pontet, Alain Brunard W burzliwych czasach średniowiecznej Europy żądne władzy dynastie walczyły o dominację na kontynencie. Walczono na polach bitew, jednak często decydujące boje rozgrywały się w kuluarach. Za grubymi murami zamków zawierano strategiczne sojusze, dochodziło do aktów cudzołóstwa, spisków, zdrad i morderstw. Bezlitosne intrygi doprowadziły do zerwania więzi w wielu znamienitych rodach i wpłynęły na sposób, w jaki kierowały one swoimi imperiami. Serial przybliża losy postaci bezpośrednio zaangażowanych w spory dynastyczne, przedstawia ich motywacje w dążeniu do osiągnięcia celu oraz prezentuje skutki ich dobrych i złych decyzji. Dokument ukazuje również, jak pragnienie władzy i ludzkie namiętności były istotnymi czynnikami w tworzeniu się narodów europejskich. 22:30 ZDRAJCA - ODC. 4 (TRAITOR, EP 4) Serial sensacyjny, 59 min, Estonia, 2018 Reżyseria: Ergo Kuld Aktorzy: Eva Koldits, Margo Mitt, Mart Nurk, Tambet Tuisk, Veiko Porkanen Serial inspirowany aferami szpiegowskimi współczesnej Estonii. Przełożony i przyjaciel Vinta, Oskar Roos, ma problemy z alkoholem. Agent rosyjski, Walerij Błok, naciska na Vinta, chcąc, żeby ten zdyskredytował Roosa i zajął jego miejsce. Pracowniczka ministerstwa, Rita, przyłapuje Alfreda na kopiowaniu tajnych dokumentów. Sytuacja się komplikuje. 23:40 SENSACJE XX WIEKU - WALLENBERG Cykl dokumentalny, 48 min, Polska, 2002 Reżyseria: Wojciech Pacyna Scenariusz: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Adam Sikora Jak to się stało, że Raoul Wallenberg, członek potężnej i wpływowej szwedzkiej rodziny bankierów, w 1945 roku, tuż przed końcem wojny znalazł się w radzieckim więzieniu i dwa lata później został zamordowany? Dyplomata, który uratował kilkadziesiąt tysięcy istnień ludzkich, został zamordowany w specjalnym oddziale więzienia na Łubiance. Wstrzyknięto mu truciznę. Dlaczego? 00:45 OCH, KAROL Komedia, 94 min, Polska, 1985 Reżyseria: Roman Załuski Scenariusz: Ilona Łepkowska Zdjęcia: Stanisław Moszuk Muzyka: Seweryn Krajewski Aktorzy: Jan Piechociński, Dorota Kamińska, Marta Klubowicz, Danuta Kowalska, Jolanta Nowak, Urszula Kasprzak, Zofia Czerwińska, Alina Jankowska, Bronisław Pawlik, Elżbieta Panas, Franciszek Trzeciak, Ewa Sałacka, Zdzisław Wardejn, Tadeusz Borowski Roman Załuski to reżyser obdarzony wszechstronnym talentem i wrażliwością, pozwalającą mu z powodzeniem przenikać różne sfery życia, realizować się w rozmaitych konwencjach i stylistykach. Znany z pasji do opisywania współczesności ("Dom", "Godzina za godziną", "Kardiogram", "Zaraza") ma też w dorobku wcale udane melodramaty ("Anatomia miłości" z pamiętną kreacją Barbary Brylskiej) oraz obliczone na czystą rozrywkę komedie ("Kogel - Mogel", "Galimatias, czyli Kogel - Mogel II", "Wyjście awaryjne", "Komedia małżeńska"). "Och, Karol" jest właśnie jedną z nich, reklamowaną swego czasu jako "erotyczna". Rzeczywiście, przed oczami widza paraduje tu cały legion skąpo odzianych i z reguły urodziwych pań. Wszystkie wzdychają do pewnego młodego architekta, którego scenariusz kreuje na króla życia. Gdziekolwiek się ów tytułowy Karol ruszy, zewsząd otaczają go namiętne, spragnione miłosnych igraszek kobiety. Pieniędzy mu nie brakuje, siły męskie ma w zasadzie niewyczerpane, wiedzie egzystencję dostatnią i wygodną, co w połowie lat osiemdziesiątych (wtedy powstał film) mogło być tylko marzeniem przeciętnego Polaka. Na tym zresztą zasadzała się ówczesna popularność komedii Załuskiego. Pokazać widowni (zwłaszcza męskiej) to, o czym może ona wyłącznie marzyć. Część krytyki miała nawet za złe reżyserowi, że nazbyt oddalił się od rzeczywistości. Z drugiej strony dopatrzono się w "Och, Karol" kilku głębszych refleksji na temat relacji mężczyzna - kobieta we współczesnym świecie. Karol Gierski, jak samo nazwisko wskazuje, lubuje się w grach i gierkach miłosnych. Mimo że ma atrakcyjną żonę Marię, nie przepuści żadnej okazji, by pójść do łóżka z inną. A to rodzi coraz większe komplikacje. Irena ciosa mu kołki na głowie, by wreszcie się rozwiódł (i ożenił z nią); Paulina spodziewa się jego dziecka; Wanda chce mu załatwić lukratywną pracę w Nigerii. Wkrótce doba okazuje się zbyt krótka, by zadowolić wszystkie panie, a oczekiwania rosną. Cierpliwość i tak zdumiewająco tolerancyjnej żony też się kończy. Wreszcie pewnego dnia kochliwy architekt zastaje wszystkie kobiety... u siebie w domu. Kochanki doszły do porozumienia z żoną i zdecydowały, że odtąd będą się zajmować Karolkiem wszystkie jednocześnie. Ponoć od przybytku głowa nie boli, jednak nadwiślański Casanova szybko nabiera przekonania, że bliższe prawdy jest inne porzekadło: "Co za dużo, to niezdrowo". Za radą przyjaciela Romana postanawia więc... ponownie się zakochać. Amor ustrzeliwuje dlań ponętną barmankę Basię, lecz opiekunki Karola nie śpią. Dość powiedzieć, że bufetowa rychło dochodzi z nimi do porozumienia. Kiedy przypadkiem w otoczeniu architekta pojawia się piękna geodetka, zdesperowany Karol rzuca się do panicznej ucieczki. W efekcie ulega wypadkowi i ląduje w szpitalu. Myśli, że tu wreszcie będzie miał spokój. Czyżby nie zauważył powłóczystych spojrzeń pewnej pielęgniarki?