TVP Nauka Poniedziałek, 01.07.2024 06:45 ASTRONARIUM - 4/22 (135) - BRĄZOWE KARŁY Magazyn, 22 min, Polska, 2021 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Maciej Mikołajewski, Krzysztof Czart, Agnieszka Słowikowska, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Zbyt wielkie jak na planety, ale nie dość masywne na gwiazdy. Właśnie tak można opisać brązowe karły, przedziwne twory z pogranicza gwiazd i planet. Ich natura kryje wiele tajemnic. W tym programie pokażemy, co wiadomo na temat tych zdumiewających obiektów. 07:20 CZY WIESZ, ŻE? - /148/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 07:50 PIWNICE JUKATANU - OGRODY BELIZE - KARAIBSKA RAFA Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2012 25-odcinkowy cykl "Piwnice Jukatanu - Ogrody Belize" to opowieść o zatopionej konstelacji największych systemów jaskiniowych na świecie oraz wyprawa w rajski ekosystem karaibskiej rafy koralowej. Przygoda, mająca miejsce na odległym krańcu świata, bierze swój początek we wnętrzu ziemi. To właśnie w jukatańskich cenotach Majowie składali ofiary z ludzi, aby przebłagać pradawnych bogów. Dla filmowców są one początkiem wyprawy, stanowiąc bramy do fantastycznego świata zatopionych jaskiń, z których niejednemu śmiałkowi nie udało się powrócić. 08:25 W SIDŁACH FRANKENSTEINA - NARODZINY BOMBY ATOMOWEJ - KARA ZA GRZECHY (THE FRANKENSTEIN TEMPTATION) Film dokumentalny, 45 min, Japonia, 2018 Nauka pozwala ludziom marzyć, tworzyć dobro, ale może też być nieubłaganie okrutna. Takie właśnie okrutne okazało się dążenie młodego Frankensteina do stworzenia człowieka idealnego, bo powołało do życia istotę szpetną, odrażającą, ohydną. Serial niezwykle zajmująco i wnikliwie przedstawia takie właśnie przypadki ukryte w cieniu historii, ujawniając tym samym nieodparte pokusy nauki. Każdy odcinek oparty jest na prawdziwej historii, nawet jeśli trudno w nią uwierzyć i jest bogaty w efekty wizualne nadające całej serii niepowtarzalny styl. "W sidłach Frankensteina" zgłębia historie naukowców, którzy ostatecznie pochylili się w kierunku ciemnej strony mocy. Ten odcinek opowiada o naukowcach, którzy stali za Projektem Manhattan - ogromnym przedsięwzięciem, które stworzyło bombę atomową. Wszystko zaczęło się od listu Alberta Einsteina skierowanego do prezydenta USA, Franklina D. Roosevelta. W liście tym Einstein podkreślił, że nazistowskie Niemcy wykorzystywały energię jądrową do budowy niezwykle potężnej bomby nowego typu, która mogłaby niszczyć całe porty i skłonił Roosevelta do zlecenia prac nad opracowaniem bomby atomowej. Bohaterem głównym odcinka jest Robert Oppenheimer, ojciec bomby atomowej, który przewodził naukowcom, którzy nad nią pracowali; film ujawnia grzech i karę naukowców zaangażowanych w rozwój broni jądrowej. 09:25 ŻÓŁW BŁOTNY. OSOBLIWY RELIKT POLSKIEJ PRZYRODY Film dokumentalny, 55 min, Polska, 2021 Reżyseria: Michał Ogrodowczyk Scenariusz: Marek Maciantowicz Film dokumentalny o żółwiu błotnym żyjącym w naszym kraju. Na wiosnę żółwie wychodzą ze swoich podwodnych kryjówek po pierwszych kilku, cieplejszych dniach. To bardzo tajemnicze zwierzęta. Po przebudzeniu, jako zwierzęta zmiennocieplne uzupełniają zasoby energii, wygrzewając się w promieniach słońca już w marcu. Ten gatunek rozprzestrzenił się w Europie, przybywając z południowo wschodnich Bałkanów. W kwietniu żółwie rozpoczynają porę godową. Ludzie chronią ten gatunek w Polsce, budując przejścia dla nich pod drogami, zabezpieczając miejsca lęgowe przed drapieżnikami i kontynuując programy hodowli młodych osobników oraz ochrony całych kompleksów siedlisk tego gatunku. Producent: Lasy Państwowe 10:55 OPERACJA ZDROWIE - MAGAZYN MEDYCZNY - /4/ UZALEŻNIENIE OD E - PAPIEROSÓW. Magazyn medyczny, 25 min, Polska, 2024 Reżyseria: Piotr Poraj-Poleski Scenariusz: Piotr Poraj-Poleski Prowadzący: Małgorzata Wiśniewska Magazyn medyczny, który prezentuje innowacyjne metody diagnostyczne i terapie dostępne w Polsce. Każdy odcinek to inne schorzenie. Lekarze wskazują objawy, na które warto zwrócić uwagę i mówią, w jaki sposób diagnozuje się chorobę. Pacjenci opowiadają o swoich doświadczeniach związanych z leczeniem i co musieli zmienić w życiu, żeby uniknąć nawrotu choroby. W każdym odcinku wybitni lekarze, eksperci farmakologii, stowarzyszenia pacjentów, naukowcy prezentują dostępne w naszym kraju metody leczenia oraz diagnostyki. Autorzy prezentują również nowoczesne technologie medyczne ratujące życie a będące światowymi odkryciami naukowymi. Uzależnienie jest chorobą mózgu, która niszczy cały organizm. W Polsce pojawiła się nowa plaga: jednorazowe, smakowe e-papierosy. Według najnowszych badań, słodkie i owocowe smaki e-papierosów przyciągają coraz częściej dzieci i młodzież do ich spróbowania. Nawet jeśli nigdy wcześniej nie mieli styczności z tym nałogiem. Tymczasem pojawiają się już badania, które wskazują, że e-papierosy mają negatywny wpływ na zdrowie człowieka, a w szczególności na układ oddechowy i immunologiczny oraz sposób działania niektórych obszarów mózgu. Szacuje się, że ryzyko uzależnienia jest większe wśród użytkowników e-papierosów, a nałóg nikotynowy nabyty w młodym wieku zwiększa ryzyko pozostania palaczem na resztę życia. U młodych osób łatwiej bowiem dochodzi do rozwoju uzależnienia. Palący nastolatek staje się więc przeważnie palącym dorosłym. 11:30 ASTRONARIUM - 4/22 (135) - BRĄZOWE KARŁY Magazyn, 22 min, Polska, 2021 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Maciej Mikołajewski, Krzysztof Czart, Agnieszka Słowikowska, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Zbyt wielkie jak na planety, ale nie dość masywne na gwiazdy. Właśnie tak można opisać brązowe karły, przedziwne twory z pogranicza gwiazd i planet. Ich natura kryje wiele tajemnic. W tym programie pokażemy, co wiadomo na temat tych zdumiewających obiektów. 12:40 CZY WIESZ, ŻE? - /149/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 13:15 PIWNICE JUKATANU - OGRODY BELIZE - KARAIBSKA RAFA Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2012 25-odcinkowy cykl "Piwnice Jukatanu - Ogrody Belize" to opowieść o zatopionej konstelacji największych systemów jaskiniowych na świecie oraz wyprawa w rajski ekosystem karaibskiej rafy koralowej. Przygoda, mająca miejsce na odległym krańcu świata, bierze swój początek we wnętrzu ziemi. To właśnie w jukatańskich cenotach Majowie składali ofiary z ludzi, aby przebłagać pradawnych bogów. Dla filmowców są one początkiem wyprawy, stanowiąc bramy do fantastycznego świata zatopionych jaskiń, z których niejednemu śmiałkowi nie udało się powrócić. 13:45 WIELKIE WYNALAZKI - /4/ (GREAT INVENTIONS) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania/Niemcy/Niderlandy (Holandia), 2020 Nasi przodkowie z trudem rozpoznaliby świat, w którym my żyjemy dziś. Wszędzie, na całej planecie diametralnie zmienił się krajobraz, istniejące niegdyś nieprzyjazne człowiekowi środowiska zostały okiełznane w sposób, jaki naszych antenatów wprawiłby w najwyższe zdumienie i niedowierzanie. Zmieniło się życie codzienne, ale ludzkość sięgnęła także po to, co niecodzienne - wylądowaliśmy na Księżycu oraz spojrzeliśmy miliardy lat wstecz, bo chcieliśmy wiedzieć, jakie były początki wszechświata. Siłą napędową tych wszystkich osiągnięć jest niezwykły dar człowieka - wynalazczość. W tej 35-odcinkowej serii przyglądamy się sukcesom i porażkom człowieka na przestrzeni dziejów, jego genialnym pomysłom i niektórym... cóż, także niektórym mniej genialnym. Każdy odcinek celebruje wielkie wynalazki, które zmieniły nasz świat. 14:50 W SIDŁACH FRANKENSTEINA - NARODZINY BOMBY ATOMOWEJ - KARA ZA GRZECHY (THE FRANKENSTEIN TEMPTATION) Film dokumentalny, 45 min, Japonia, 2018 Nauka pozwala ludziom marzyć, tworzyć dobro, ale może też być nieubłaganie okrutna. Takie właśnie okrutne okazało się dążenie młodego Frankensteina do stworzenia człowieka idealnego, bo powołało do życia istotę szpetną, odrażającą, ohydną. Serial niezwykle zajmująco i wnikliwie przedstawia takie właśnie przypadki ukryte w cieniu historii, ujawniając tym samym nieodparte pokusy nauki. Każdy odcinek oparty jest na prawdziwej historii, nawet jeśli trudno w nią uwierzyć i jest bogaty w efekty wizualne nadające całej serii niepowtarzalny styl. "W sidłach Frankensteina" zgłębia historie naukowców, którzy ostatecznie pochylili się w kierunku ciemnej strony mocy. Ten odcinek opowiada o naukowcach, którzy stali za Projektem Manhattan - ogromnym przedsięwzięciem, które stworzyło bombę atomową. Wszystko zaczęło się od listu Alberta Einsteina skierowanego do prezydenta USA, Franklina D. Roosevelta. W liście tym Einstein podkreślił, że nazistowskie Niemcy wykorzystywały energię jądrową do budowy niezwykle potężnej bomby nowego typu, która mogłaby niszczyć całe porty i skłonił Roosevelta do zlecenia prac nad opracowaniem bomby atomowej. Bohaterem głównym odcinka jest Robert Oppenheimer, ojciec bomby atomowej, który przewodził naukowcom, którzy nad nią pracowali; film ujawnia grzech i karę naukowców zaangażowanych w rozwój broni jądrowej. 16:25 ASTRONARIUM - 4/22 (135) - BRĄZOWE KARŁY Magazyn, 22 min, Polska, 2021 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Maciej Mikołajewski, Krzysztof Czart, Agnieszka Słowikowska, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Zbyt wielkie jak na planety, ale nie dość masywne na gwiazdy. Właśnie tak można opisać brązowe karły, przedziwne twory z pogranicza gwiazd i planet. Ich natura kryje wiele tajemnic. W tym programie pokażemy, co wiadomo na temat tych zdumiewających obiektów. 17:00 OPERACJA ZDROWIE - MAGAZYN MEDYCZNY - /4/ UZALEŻNIENIE OD E - PAPIEROSÓW. Magazyn medyczny, 25 min, Polska, 2024 Reżyseria: Piotr Poraj-Poleski Scenariusz: Piotr Poraj-Poleski Prowadzący: Małgorzata Wiśniewska Magazyn medyczny, który prezentuje innowacyjne metody diagnostyczne i terapie dostępne w Polsce. Każdy odcinek to inne schorzenie. Lekarze wskazują objawy, na które warto zwrócić uwagę i mówią, w jaki sposób diagnozuje się chorobę. Pacjenci opowiadają o swoich doświadczeniach związanych z leczeniem i co musieli zmienić w życiu, żeby uniknąć nawrotu choroby. W każdym odcinku wybitni lekarze, eksperci farmakologii, stowarzyszenia pacjentów, naukowcy prezentują dostępne w naszym kraju metody leczenia oraz diagnostyki. Autorzy prezentują również nowoczesne technologie medyczne ratujące życie a będące światowymi odkryciami naukowymi. Uzależnienie jest chorobą mózgu, która niszczy cały organizm. W Polsce pojawiła się nowa plaga: jednorazowe, smakowe e-papierosy. Według najnowszych badań, słodkie i owocowe smaki e-papierosów przyciągają coraz częściej dzieci i młodzież do ich spróbowania. Nawet jeśli nigdy wcześniej nie mieli styczności z tym nałogiem. Tymczasem pojawiają się już badania, które wskazują, że e-papierosy mają negatywny wpływ na zdrowie człowieka, a w szczególności na układ oddechowy i immunologiczny oraz sposób działania niektórych obszarów mózgu. Szacuje się, że ryzyko uzależnienia jest większe wśród użytkowników e-papierosów, a nałóg nikotynowy nabyty w młodym wieku zwiększa ryzyko pozostania palaczem na resztę życia. U młodych osób łatwiej bowiem dochodzi do rozwoju uzależnienia. Palący nastolatek staje się więc przeważnie palącym dorosłym. 17:30 WIELKIE WYNALAZKI - /32/ (GREAT INVENTIONS) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania/Niemcy/Niderlandy (Holandia), 2020 Nasi przodkowie z trudem rozpoznaliby świat, w którym my żyjemy dziś. Wszędzie, na całej planecie diametralnie zmienił się krajobraz, istniejące niegdyś nieprzyjazne człowiekowi środowiska zostały okiełznane w sposób, jaki naszych antenatów wprawiłby w najwyższe zdumienie i niedowierzanie. Zmieniło się życie codzienne, ale ludzkość sięgnęła także po to, co niecodzienne - wylądowaliśmy na Księżycu oraz spojrzeliśmy miliardy lat wstecz, bo chcieliśmy wiedzieć, jakie były początki wszechświata. Siłą napędową tych wszystkich osiągnięć jest niezwykły dar człowieka - wynalazczość. W tej 35-odcinkowej serii przyglądamy się sukcesom i porażkom człowieka na przestrzeni dziejów, jego genialnym pomysłom i niektórym... cóż, także niektórym mniej genialnym. Każdy odcinek celebruje wielkie wynalazki, które zmieniły nasz świat. 18:30 PIWNICE JUKATANU - OGRODY BELIZE - KARAIBSKA RAFA Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2012 25-odcinkowy cykl "Piwnice Jukatanu - Ogrody Belize" to opowieść o zatopionej konstelacji największych systemów jaskiniowych na świecie oraz wyprawa w rajski ekosystem karaibskiej rafy koralowej. Przygoda, mająca miejsce na odległym krańcu świata, bierze swój początek we wnętrzu ziemi. To właśnie w jukatańskich cenotach Majowie składali ofiary z ludzi, aby przebłagać pradawnych bogów. Dla filmowców są one początkiem wyprawy, stanowiąc bramy do fantastycznego świata zatopionych jaskiń, z których niejednemu śmiałkowi nie udało się powrócić. 19:25 CZY WIESZ, ŻE? - /150/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 20:00 WIELKIE WYNALAZKI - /4/ (GREAT INVENTIONS) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania/Niemcy/Niderlandy (Holandia), 2020 Nasi przodkowie z trudem rozpoznaliby świat, w którym my żyjemy dziś. Wszędzie, na całej planecie diametralnie zmienił się krajobraz, istniejące niegdyś nieprzyjazne człowiekowi środowiska zostały okiełznane w sposób, jaki naszych antenatów wprawiłby w najwyższe zdumienie i niedowierzanie. Zmieniło się życie codzienne, ale ludzkość sięgnęła także po to, co niecodzienne - wylądowaliśmy na Księżycu oraz spojrzeliśmy miliardy lat wstecz, bo chcieliśmy wiedzieć, jakie były początki wszechświata. Siłą napędową tych wszystkich osiągnięć jest niezwykły dar człowieka - wynalazczość. W tej 35-odcinkowej serii przyglądamy się sukcesom i porażkom człowieka na przestrzeni dziejów, jego genialnym pomysłom i niektórym... cóż, także niektórym mniej genialnym. Każdy odcinek celebruje wielkie wynalazki, które zmieniły nasz świat. 21:05 TAJEMNICE PIRAMID - OSTATNIE TAJEMNICE /4/ (PYRAMIDS: SOLVING THE MYSTERY) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Jak zbudowano piramidy? Seria ta ma na celu rozszyfrowanie tajemnic budowy piramid i odtworzenie Egiptu sprzed ponad 5000 lat, dzięki wykorzystaniu CGI, obrazów satelitarnych i najnowocześniejszej archeologii lotniczej. 22:45 WIELKIE WYNALAZKI - /32/ (GREAT INVENTIONS) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania/Niemcy/Niderlandy (Holandia), 2020 Nasi przodkowie z trudem rozpoznaliby świat, w którym my żyjemy dziś. Wszędzie, na całej planecie diametralnie zmienił się krajobraz, istniejące niegdyś nieprzyjazne człowiekowi środowiska zostały okiełznane w sposób, jaki naszych antenatów wprawiłby w najwyższe zdumienie i niedowierzanie. Zmieniło się życie codzienne, ale ludzkość sięgnęła także po to, co niecodzienne - wylądowaliśmy na Księżycu oraz spojrzeliśmy miliardy lat wstecz, bo chcieliśmy wiedzieć, jakie były początki wszechświata. Siłą napędową tych wszystkich osiągnięć jest niezwykły dar człowieka - wynalazczość. W tej 35-odcinkowej serii przyglądamy się sukcesom i porażkom człowieka na przestrzeni dziejów, jego genialnym pomysłom i niektórym... cóż, także niektórym mniej genialnym. Każdy odcinek celebruje wielkie wynalazki, które zmieniły nasz świat. 23:50 OPERACJA ZDROWIE - MAGAZYN MEDYCZNY - /4/ UZALEŻNIENIE OD E - PAPIEROSÓW. Magazyn medyczny, 25 min, Polska, 2024 Reżyseria: Piotr Poraj-Poleski Scenariusz: Piotr Poraj-Poleski Prowadzący: Małgorzata Wiśniewska Magazyn medyczny, który prezentuje innowacyjne metody diagnostyczne i terapie dostępne w Polsce. Każdy odcinek to inne schorzenie. Lekarze wskazują objawy, na które warto zwrócić uwagę i mówią, w jaki sposób diagnozuje się chorobę. Pacjenci opowiadają o swoich doświadczeniach związanych z leczeniem i co musieli zmienić w życiu, żeby uniknąć nawrotu choroby. W każdym odcinku wybitni lekarze, eksperci farmakologii, stowarzyszenia pacjentów, naukowcy prezentują dostępne w naszym kraju metody leczenia oraz diagnostyki. Autorzy prezentują również nowoczesne technologie medyczne ratujące życie a będące światowymi odkryciami naukowymi. Uzależnienie jest chorobą mózgu, która niszczy cały organizm. W Polsce pojawiła się nowa plaga: jednorazowe, smakowe e-papierosy. Według najnowszych badań, słodkie i owocowe smaki e-papierosów przyciągają coraz częściej dzieci i młodzież do ich spróbowania. Nawet jeśli nigdy wcześniej nie mieli styczności z tym nałogiem. Tymczasem pojawiają się już badania, które wskazują, że e-papierosy mają negatywny wpływ na zdrowie człowieka, a w szczególności na układ oddechowy i immunologiczny oraz sposób działania niektórych obszarów mózgu. Szacuje się, że ryzyko uzależnienia jest większe wśród użytkowników e-papierosów, a nałóg nikotynowy nabyty w młodym wieku zwiększa ryzyko pozostania palaczem na resztę życia. U młodych osób łatwiej bowiem dochodzi do rozwoju uzależnienia. Palący nastolatek staje się więc przeważnie palącym dorosłym. 00:30 PIWNICE JUKATANU - OGRODY BELIZE - KARAIBSKA RAFA Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2012 25-odcinkowy cykl "Piwnice Jukatanu - Ogrody Belize" to opowieść o zatopionej konstelacji największych systemów jaskiniowych na świecie oraz wyprawa w rajski ekosystem karaibskiej rafy koralowej. Przygoda, mająca miejsce na odległym krańcu świata, bierze swój początek we wnętrzu ziemi. To właśnie w jukatańskich cenotach Majowie składali ofiary z ludzi, aby przebłagać pradawnych bogów. Dla filmowców są one początkiem wyprawy, stanowiąc bramy do fantastycznego świata zatopionych jaskiń, z których niejednemu śmiałkowi nie udało się powrócić. 01:05 ŻÓŁW BŁOTNY. OSOBLIWY RELIKT POLSKIEJ PRZYRODY Film dokumentalny, 55 min, Polska, 2021 Reżyseria: Michał Ogrodowczyk Scenariusz: Marek Maciantowicz Film dokumentalny o żółwiu błotnym żyjącym w naszym kraju. Na wiosnę żółwie wychodzą ze swoich podwodnych kryjówek po pierwszych kilku, cieplejszych dniach. To bardzo tajemnicze zwierzęta. Po przebudzeniu, jako zwierzęta zmiennocieplne uzupełniają zasoby energii, wygrzewając się w promieniach słońca już w marcu. Ten gatunek rozprzestrzenił się w Europie, przybywając z południowo wschodnich Bałkanów. W kwietniu żółwie rozpoczynają porę godową. Ludzie chronią ten gatunek w Polsce, budując przejścia dla nich pod drogami, zabezpieczając miejsca lęgowe przed drapieżnikami i kontynuując programy hodowli młodych osobników oraz ochrony całych kompleksów siedlisk tego gatunku. Producent: Lasy Państwowe 02:10 CZY WIESZ, ŻE? - /151/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie.