TVP Nauka Sobota, 06.07.2024 06:00 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 195 JEZIORO WIGRY Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Ewa Grodzka Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Kolejnym przystankiem na mapie podróży po Polsce będzie jezioro Wigry - miejsce fascynujące i tajemnicze, nieco oddalone od najczęściej uczęszczanych szlaków turystycznych. Aby wycieczka po wigierskich szlakach lądowych lub wodnych była jak najciekawsza, warto rozpocząć ją od zwiedzania Muzeum Wigier. Dowiemy się w nim, jakie gatunki ryb żyją w lokalnych akwenach oraz jaka roślinność porasta ich brzegi. Makieta lodowca z trójwymiarowymi zdjęciami pozwoli przenieść się w czasie, a wirtualna podróż batyskafem zaprowadzi aż na dno jeziora. Zabytkiem, który koniecznie trzeba zobaczyć jest pokamedulski klasztor, górujący nad malowniczą linią brzegową jeziora Wigry. Został ufundowany w 1667 roku przez króla Jana Kazimierza II Wazę i należał do najokazalszych w Europie. Dziś nazywany jest perłą Suwalszczyzny. Jezioro Wigry to również raj dla wędkarzy - w zielonkawej, bardzo czystej wodzie żyje wiele cennych gatunków ryb. Króluje tu sieja - ryba o czerwonych oczach, ponadto występują: sielawa, węgorz, szczupak, okoń, sandacz, sum. Nad utrzymaniem populacji tych gatunków czuwają pracownicy wylęgarni ryb. 06:20 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 196 PUCK Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Ewa Grodzka Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Tym razem odwiedzamy Puck - najstarsze miasto na Kaszubach Północnych i najstarszy port słowiański nad wodami Bałtyku. Tu stacjonowała baza floty królewskiej i również tu odbyły się symboliczne Zaślubiny Polski z morzem w 1920 roku. Puck uzyskał prawa miejskie w 1348 roku i w tym czasie powstał istniejący do dziś układ urbanistyczny. Obecnie miasto ma dwa mola i dwa porty: jachtowy i rybacki. Półwysep Helski wyznacza horyzont, który przedziela niebo od tafli wód Zatoki Puckiej. W jej zakolu zatopiony jest wczesnośredniowieczny port. Podwodne stanowisko archeologiczne obejmuje obszar ponad 12 hektarów i należy do najważniejszych tego typu obiektów badawczych na świecie. Wody Zatoki Puckiej to również miejsce idealne do uprawiania sportów wodnych, szczególnie tych napędzanych wiatrem. Przez średnio 220 dni w roku wieje tu wiatr z prędkością nieprzekraczającą 30 km/h. W sprzyjających warunkach swojej pasji oddają się tutaj miłośnicy kitesurfingu. 06:55 PO DWÓCH STRONACH LUSTRA WODY Serial dokumentalny, 45 min, Polska, 2018 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Seria "Po dwóch stronach lustra wody" zabiera widza w podróż na dwa krańce Oceanu Spokojnego. Z jednej strony archipelag Komodo, w którym na lądzie niepodzielnie królują słynne smoki, a pod powierzchnią wody silne prądy omiatają usiane życiem rafy koralowe. Indonezja to także kraina niszczycielskich wulkanów, których erupcje niejednokrotnie naruszały porządek świata. Po drugiej stronie oceanu znajduje się, gęsto porośnięta lasem deszczowym, Kostaryka. Plaże obmywane są wodami zatoki, której nazwa pochodzi od nazwiska legendarnego, angielskiego korsarza Francisa Drake'a. Wody te zamieszkałe są przez niezliczone formy życia, które mogą być zarówno piękne, jak i niebezpieczne. Serial nie tylko odkrywa przed widzem tajemnice świata dzikiej przyrody, ale także buduje ludzką świadomość w kontekście wspólnej egzystencji wszystkiego, co żyje na Niebieskiej Planecie. "Po dwóch stronach lustra wody" to niezwykła wyprawa przez dwa światy, która prowadzi do pytania o miejsce człowieka za Ziemi. Seria składa się z 10 epizodów czterdziestopięciominutowych, a reżyserem jest Andrzej Misiuk autor wielu podwodnych produkcji dokumentalnych. Narratorem filmu jest magiczny głos Krystyny Czubówny. 07:50 TAJEMNICE SAL OPERACYJNYCH - DZIEDZICTWO LEONARDA Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2022 Reżyseria: Marta Gołąb - Kocięcka Scenariusz: Ireneusz Iwański, Marta Gołąb - Kocięcka Prowadzący: Łukasz Grabarczyk Odcinek pokazujący chirurgię robotyczną. Odwiedzimy Centrum Onkologii w Siedlcach, gdzie obejrzymy operację z użyciem robota Da Vinci. 08:25 ASTRONARIUM - 4/22 (135) - BRĄZOWE KARŁY Magazyn, 22 min, Polska, 2021 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Maciej Mikołajewski, Krzysztof Czart, Agnieszka Słowikowska, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Zbyt wielkie jak na planety, ale nie dość masywne na gwiazdy. Właśnie tak można opisać brązowe karły, przedziwne twory z pogranicza gwiazd i planet. Ich natura kryje wiele tajemnic. W tym programie pokażemy, co wiadomo na temat tych zdumiewających obiektów. 09:20 NA WSZELKI WYPADEK! - UŻĄDLENIA OWADÓW 22 min, Polska, 2023 Reżyseria: Alicja Chmielewska Scenariusz: Piotr Poraj - Poleski Nikt z nas przecież nie liczy się z tym, że niespodziewanie może spotkać go jakiś nagły wypadek czy uraz. Nikt też nie nosi cały czas przy sobie, tak na wszelki wypadek apteczki pierwszej pomocy, leków czy środków opatrunkowych. Warto jednak wiedzieć, jak zachować się w różnych nagłych okolicznościach i jak można pomóc sobie lub innym w nieoczekiwanych sytuacjach, zwłaszcza takich, kiedy potrzebna jest natychmiastowa pomoc, a nie możemy wezwać karetki i liczyć na szybką i fachową pomoc medyczną. W tym odcinku o użądleniach owadów. 09:30 PIWNICE JUKATANU - OGRODY BELIZE - KARAIBSKA RAFA Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2012 25-odcinkowy cykl "Piwnice Jukatanu - Ogrody Belize" to opowieść o zatopionej konstelacji największych systemów jaskiniowych na świecie oraz wyprawa w rajski ekosystem karaibskiej rafy koralowej. Przygoda, mająca miejsce na odległym krańcu świata, bierze swój początek we wnętrzu ziemi. To właśnie w jukatańskich cenotach Majowie składali ofiary z ludzi, aby przebłagać pradawnych bogów. Dla filmowców są one początkiem wyprawy, stanowiąc bramy do fantastycznego świata zatopionych jaskiń, z których niejednemu śmiałkowi nie udało się powrócić. 10:00 TAJEMNICE PIRAMID - OSTATNIE TAJEMNICE /4/ (PYRAMIDS: SOLVING THE MYSTERY) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Jak zbudowano piramidy? Seria ta ma na celu rozszyfrowanie tajemnic budowy piramid i odtworzenie Egiptu sprzed ponad 5000 lat, dzięki wykorzystaniu CGI, obrazów satelitarnych i najnowocześniejszej archeologii lotniczej. 11:10 ŻÓŁW BŁOTNY. OSOBLIWY RELIKT POLSKIEJ PRZYRODY Film dokumentalny, 55 min, Polska, 2021 Reżyseria: Michał Ogrodowczyk Scenariusz: Marek Maciantowicz Film dokumentalny o żółwiu błotnym żyjącym w naszym kraju. Na wiosnę żółwie wychodzą ze swoich podwodnych kryjówek po pierwszych kilku, cieplejszych dniach. To bardzo tajemnicze zwierzęta. Po przebudzeniu, jako zwierzęta zmiennocieplne uzupełniają zasoby energii, wygrzewając się w promieniach słońca już w marcu. Ten gatunek rozprzestrzenił się w Europie, przybywając z południowo wschodnich Bałkanów. W kwietniu żółwie rozpoczynają porę godową. Ludzie chronią ten gatunek w Polsce, budując przejścia dla nich pod drogami, zabezpieczając miejsca lęgowe przed drapieżnikami i kontynuując programy hodowli młodych osobników oraz ochrony całych kompleksów siedlisk tego gatunku. Producent: Lasy Państwowe 12:15 PIWNICE JUKATANU - OGRODY BELIZE - WODA ŻYCIA Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2012 25-odcinkowy cykl "Piwnice Jukatanu - Ogrody Belize" to opowieść o zatopionej konstelacji największych systemów jaskiniowych na świecie oraz wyprawa w rajski ekosystem karaibskiej rafy koralowej. Przygoda, mająca miejsce na odległym krańcu świata, bierze swój początek we wnętrzu ziemi. To właśnie w jukatańskich cenotach Majowie składali ofiary z ludzi, aby przebłagać pradawnych bogów. Dla filmowców są one początkiem wyprawy, stanowiąc bramy do fantastycznego świata zatopionych jaskiń, z których niejednemu śmiałkowi nie udało się powrócić. 13:25 CZY WIESZ, ŻE? - /168/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 14:00 ZOO QUEST W KOLORZE ODC. 2 (ZOO QUEST) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2016 Dzięki niezwykłemu odkryciu w BBC Film Vaults, najlepsze z wczesnych przygód Davida Attenborough Zoo Quest można teraz oglądać jak nigdy dotąd w kolorze, a wraz z nimi niezwykłą opowieść o tym, jak powstał ten pionierski serial telewizyjny. Po raz pierwszy wyemitowany w grudniu 1954 roku Zoo Quest był jednym z najpopularniejszych seriali telewizyjnych swoich czasów i zapoczątkował karierę młodego Davida Attenborough jako prezentera przyrody. Zoo Quest całkowicie zmienił sposób, w jaki widzowie postrzegali świat, ujawniając dziką przyrodę i społeczności plemienne, których nigdy wcześniej nie sfilmowano ani nawet nie widziano. 15:30 PO DWÓCH STRONACH LUSTRA WODY Serial dokumentalny, 45 min, Polska, 2018 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Seria "Po dwóch stronach lustra wody" zabiera widza w podróż na dwa krańce Oceanu Spokojnego. Z jednej strony archipelag Komodo, w którym na lądzie niepodzielnie królują słynne smoki, a pod powierzchnią wody silne prądy omiatają usiane życiem rafy koralowe. Indonezja to także kraina niszczycielskich wulkanów, których erupcje niejednokrotnie naruszały porządek świata. Po drugiej stronie oceanu znajduje się, gęsto porośnięta lasem deszczowym, Kostaryka. Plaże obmywane są wodami zatoki, której nazwa pochodzi od nazwiska legendarnego, angielskiego korsarza Francisa Drake'a. Wody te zamieszkałe są przez niezliczone formy życia, które mogą być zarówno piękne, jak i niebezpieczne. Serial nie tylko odkrywa przed widzem tajemnice świata dzikiej przyrody, ale także buduje ludzką świadomość w kontekście wspólnej egzystencji wszystkiego, co żyje na Niebieskiej Planecie. "Po dwóch stronach lustra wody" to niezwykła wyprawa przez dwa światy, która prowadzi do pytania o miejsce człowieka za Ziemi. Seria składa się z 10 epizodów czterdziestopięciominutowych, a reżyserem jest Andrzej Misiuk autor wielu podwodnych produkcji dokumentalnych. Narratorem filmu jest magiczny głos Krystyny Czubówny. 17:00 PIWNICE JUKATANU - OGRODY BELIZE - KARAIBSKA RAFA Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2012 25-odcinkowy cykl "Piwnice Jukatanu - Ogrody Belize" to opowieść o zatopionej konstelacji największych systemów jaskiniowych na świecie oraz wyprawa w rajski ekosystem karaibskiej rafy koralowej. Przygoda, mająca miejsce na odległym krańcu świata, bierze swój początek we wnętrzu ziemi. To właśnie w jukatańskich cenotach Majowie składali ofiary z ludzi, aby przebłagać pradawnych bogów. Dla filmowców są one początkiem wyprawy, stanowiąc bramy do fantastycznego świata zatopionych jaskiń, z których niejednemu śmiałkowi nie udało się powrócić. 17:30 CZY WIESZ, ŻE? - /169/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 18:00 NA WSZELKI WYPADEK! - UŻĄDLENIA OWADÓW 22 min, Polska, 2023 Reżyseria: Alicja Chmielewska Scenariusz: Piotr Poraj - Poleski Nikt z nas przecież nie liczy się z tym, że niespodziewanie może spotkać go jakiś nagły wypadek czy uraz. Nikt też nie nosi cały czas przy sobie, tak na wszelki wypadek apteczki pierwszej pomocy, leków czy środków opatrunkowych. Warto jednak wiedzieć, jak zachować się w różnych nagłych okolicznościach i jak można pomóc sobie lub innym w nieoczekiwanych sytuacjach, zwłaszcza takich, kiedy potrzebna jest natychmiastowa pomoc, a nie możemy wezwać karetki i liczyć na szybką i fachową pomoc medyczną. W tym odcinku o użądleniach owadów. 19:00 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 195 JEZIORO WIGRY Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Ewa Grodzka Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Kolejnym przystankiem na mapie podróży po Polsce będzie jezioro Wigry - miejsce fascynujące i tajemnicze, nieco oddalone od najczęściej uczęszczanych szlaków turystycznych. Aby wycieczka po wigierskich szlakach lądowych lub wodnych była jak najciekawsza, warto rozpocząć ją od zwiedzania Muzeum Wigier. Dowiemy się w nim, jakie gatunki ryb żyją w lokalnych akwenach oraz jaka roślinność porasta ich brzegi. Makieta lodowca z trójwymiarowymi zdjęciami pozwoli przenieść się w czasie, a wirtualna podróż batyskafem zaprowadzi aż na dno jeziora. Zabytkiem, który koniecznie trzeba zobaczyć jest pokamedulski klasztor, górujący nad malowniczą linią brzegową jeziora Wigry. Został ufundowany w 1667 roku przez króla Jana Kazimierza II Wazę i należał do najokazalszych w Europie. Dziś nazywany jest perłą Suwalszczyzny. Jezioro Wigry to również raj dla wędkarzy - w zielonkawej, bardzo czystej wodzie żyje wiele cennych gatunków ryb. Króluje tu sieja - ryba o czerwonych oczach, ponadto występują: sielawa, węgorz, szczupak, okoń, sandacz, sum. Nad utrzymaniem populacji tych gatunków czuwają pracownicy wylęgarni ryb. 19:30 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 196 PUCK Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Ewa Grodzka Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Tym razem odwiedzamy Puck - najstarsze miasto na Kaszubach Północnych i najstarszy port słowiański nad wodami Bałtyku. Tu stacjonowała baza floty królewskiej i również tu odbyły się symboliczne Zaślubiny Polski z morzem w 1920 roku. Puck uzyskał prawa miejskie w 1348 roku i w tym czasie powstał istniejący do dziś układ urbanistyczny. Obecnie miasto ma dwa mola i dwa porty: jachtowy i rybacki. Półwysep Helski wyznacza horyzont, który przedziela niebo od tafli wód Zatoki Puckiej. W jej zakolu zatopiony jest wczesnośredniowieczny port. Podwodne stanowisko archeologiczne obejmuje obszar ponad 12 hektarów i należy do najważniejszych tego typu obiektów badawczych na świecie. Wody Zatoki Puckiej to również miejsce idealne do uprawiania sportów wodnych, szczególnie tych napędzanych wiatrem. Przez średnio 220 dni w roku wieje tu wiatr z prędkością nieprzekraczającą 30 km/h. W sprzyjających warunkach swojej pasji oddają się tutaj miłośnicy kitesurfingu. 20:00 ZOO QUEST W KOLORZE ODC. 2 (ZOO QUEST) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2016 Dzięki niezwykłemu odkryciu w BBC Film Vaults, najlepsze z wczesnych przygód Davida Attenborough Zoo Quest można teraz oglądać jak nigdy dotąd w kolorze, a wraz z nimi niezwykłą opowieść o tym, jak powstał ten pionierski serial telewizyjny. Po raz pierwszy wyemitowany w grudniu 1954 roku Zoo Quest był jednym z najpopularniejszych seriali telewizyjnych swoich czasów i zapoczątkował karierę młodego Davida Attenborough jako prezentera przyrody. Zoo Quest całkowicie zmienił sposób, w jaki widzowie postrzegali świat, ujawniając dziką przyrodę i społeczności plemienne, których nigdy wcześniej nie sfilmowano ani nawet nie widziano. 21:05 PIWNICE JUKATANU - OGRODY BELIZE - WODA ŻYCIA Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2012 25-odcinkowy cykl "Piwnice Jukatanu - Ogrody Belize" to opowieść o zatopionej konstelacji największych systemów jaskiniowych na świecie oraz wyprawa w rajski ekosystem karaibskiej rafy koralowej. Przygoda, mająca miejsce na odległym krańcu świata, bierze swój początek we wnętrzu ziemi. To właśnie w jukatańskich cenotach Majowie składali ofiary z ludzi, aby przebłagać pradawnych bogów. Dla filmowców są one początkiem wyprawy, stanowiąc bramy do fantastycznego świata zatopionych jaskiń, z których niejednemu śmiałkowi nie udało się powrócić. 21:40 WĘDRÓWKA KONTYNENTÓW - OCEANIA: PIERŚCIEŃ OGNIA (VOYAGE OF CONTINENTS - OCEANIA: THE TECNONIC RING OF FIRE - ODC. 1) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2012 Reżyseria: Christopher Hooke Zdjęcia: Christopher Hooke Muzyka: Sylvain Moreau Od momentu powstania Ziemia nigdy nie przestała się zmieniać. Gigantyczne siły wypychały dna oceanów i zmieniały je w łańcuchy górskie. Na skutek kolizji sił tektonicznych tworzyły się kontynenty. Oczywiście siły te są nadal aktywne. Widać je w erupcjach wulkanów, w trzęsieniach ziemi i tsunami. Kształtują one nasz krajobraz, zmieniają klimat, wysuszają oceany i niszczą życie. Pięciodocinkowy angielski serial dokumentalny przedstawia wydarzenia z dalekiej i bliższej przeszłości z różnych miejsc na świecie, które zadecydowały o takim, a nie innym uformowaniu naszej planety. W pierwszym odcinku poznamy tektoniczne dzieje Oceanii. Historia tego najmniejszego kontynentu to jak historia samej Ziemi. Już u zarania kontynent ów doświadczył bowiem straszliwych zniszczeń. Największym lądem Oceanii jest Australia będąca w tej chwili najbardziej stabilnym geologicznie miejscem na naszej planecie. Przez miliony lat częścią Australii była Antarktyka. Około 50 mln lat temu Australia odłączyła się od Antarktyki. Po czym już jako oddzielny ląd przemieszczała się aż do kolizji z płytą tektoniczną przyszłej Azji. Sąsiadką Australii jest Nowa Zelandia, która nie ma tyle szczęścia, bo leży w samym środku tektonicznie niestabilnego regionu, zwanego pierścieniem ognia. Region ten obejmuje kraje wybrzeża Oceanu Spokojnego. Pierścień ognia to nieomal ciągły pas rowów oceanicznych oraz wulkanicznych łańcuchów górskich. Na tym obszarze, zwanym też okołopacyficznym pasem sejsmicznym, zdarza się przeszło 80% większych trzęsień ziemi i występuje 90% wszystkich czynnych wulkanów. 22:40 CZY WIESZ, ŻE? - /170/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 23:20 OPERACJA ZDROWIE - MAGAZYN MEDYCZNY - /4/ UZALEŻNIENIE OD E - PAPIEROSÓW. Magazyn medyczny, 25 min, Polska, 2024 Reżyseria: Piotr Poraj-Poleski Scenariusz: Piotr Poraj-Poleski Prowadzący: Małgorzata Wiśniewska Magazyn medyczny, który prezentuje innowacyjne metody diagnostyczne i terapie dostępne w Polsce. Każdy odcinek to inne schorzenie. Lekarze wskazują objawy, na które warto zwrócić uwagę i mówią, w jaki sposób diagnozuje się chorobę. Pacjenci opowiadają o swoich doświadczeniach związanych z leczeniem i co musieli zmienić w życiu, żeby uniknąć nawrotu choroby. W każdym odcinku wybitni lekarze, eksperci farmakologii, stowarzyszenia pacjentów, naukowcy prezentują dostępne w naszym kraju metody leczenia oraz diagnostyki. Autorzy prezentują również nowoczesne technologie medyczne ratujące życie a będące światowymi odkryciami naukowymi. Uzależnienie jest chorobą mózgu, która niszczy cały organizm. W Polsce pojawiła się nowa plaga: jednorazowe, smakowe e-papierosy. Według najnowszych badań, słodkie i owocowe smaki e-papierosów przyciągają coraz częściej dzieci i młodzież do ich spróbowania. Nawet jeśli nigdy wcześniej nie mieli styczności z tym nałogiem. Tymczasem pojawiają się już badania, które wskazują, że e-papierosy mają negatywny wpływ na zdrowie człowieka, a w szczególności na układ oddechowy i immunologiczny oraz sposób działania niektórych obszarów mózgu. Szacuje się, że ryzyko uzależnienia jest większe wśród użytkowników e-papierosów, a nałóg nikotynowy nabyty w młodym wieku zwiększa ryzyko pozostania palaczem na resztę życia. U młodych osób łatwiej bowiem dochodzi do rozwoju uzależnienia. Palący nastolatek staje się więc przeważnie palącym dorosłym. 23:55 WĘDRÓWKA KONTYNENTÓW - AZJA: ŻYCIE I ŚMIERĆ (VOYAGE OF CONTINENTS - THE TECTONICS OF LIFE AND DEATH - ODC. 2) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2012 Reżyseria: Yanick Rose Muzyka: Sylvain Moreau Na samym początku Ziemia była kulą ciekłej materii. Jakikolwiek utwardzony ląd natychmiast się topił w rozgrzanym do czerwoności jądrze Ziemi. W miarę schładzania się planety powstawały pływające wyspy stałej materii. Był to proces trwający miliardy lat. W tym odcinku poznamy historię tektoniczną Azji. Jest ona wyjątkowo burzliwa. Największy kontynent Ziemi doświadczał wybuchów wulkanów o sile skutkującej najstraszliwszymi w historii naszej planety spustoszeniami. Te procesy wciąż trwają. Od utworzenia się pierwszych mas lądu na Syberii aż po kolizję z Indiami Azja nigdy nie przestała się zmieniać. Jest największym i najbardziej różnorodnym kontynentem - domem dla 4 miliardów ludzi żyjących w 50 krajach! Wiemy już, że to siły tektoniczne Azji spowodowały największe masowe wymieranie życia w historii Ziemi. To tu zakończyło się panowanie dinozaurów i zostały uformowane najbardziej majestatyczne góry na świecie. Wiemy również, że ta sama energia zachowała życie na odizolowanym mikrokontynencie. Wraz z autorami filmu wędrujemy po całym kontynencie azjatyckim, a nasza wędrówka zaczyna się nad jeziorem Bajkał. To najstarsze i najgłębsze jezioro na świecie uważane jest za sanktuarium geologii azjatyckiej. Skały znalezione na jego brzegu opowiadają historię trzech miliardów lat, niemal od początku naszej planety. 01:00 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 195 JEZIORO WIGRY Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Ewa Grodzka Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Kolejnym przystankiem na mapie podróży po Polsce będzie jezioro Wigry - miejsce fascynujące i tajemnicze, nieco oddalone od najczęściej uczęszczanych szlaków turystycznych. Aby wycieczka po wigierskich szlakach lądowych lub wodnych była jak najciekawsza, warto rozpocząć ją od zwiedzania Muzeum Wigier. Dowiemy się w nim, jakie gatunki ryb żyją w lokalnych akwenach oraz jaka roślinność porasta ich brzegi. Makieta lodowca z trójwymiarowymi zdjęciami pozwoli przenieść się w czasie, a wirtualna podróż batyskafem zaprowadzi aż na dno jeziora. Zabytkiem, który koniecznie trzeba zobaczyć jest pokamedulski klasztor, górujący nad malowniczą linią brzegową jeziora Wigry. Został ufundowany w 1667 roku przez króla Jana Kazimierza II Wazę i należał do najokazalszych w Europie. Dziś nazywany jest perłą Suwalszczyzny. Jezioro Wigry to również raj dla wędkarzy - w zielonkawej, bardzo czystej wodzie żyje wiele cennych gatunków ryb. Króluje tu sieja - ryba o czerwonych oczach, ponadto występują: sielawa, węgorz, szczupak, okoń, sandacz, sum. Nad utrzymaniem populacji tych gatunków czuwają pracownicy wylęgarni ryb. 02:10 ŻÓŁW BŁOTNY. OSOBLIWY RELIKT POLSKIEJ PRZYRODY Film dokumentalny, 55 min, Polska, 2021 Reżyseria: Michał Ogrodowczyk Scenariusz: Marek Maciantowicz Film dokumentalny o żółwiu błotnym żyjącym w naszym kraju. Na wiosnę żółwie wychodzą ze swoich podwodnych kryjówek po pierwszych kilku, cieplejszych dniach. To bardzo tajemnicze zwierzęta. Po przebudzeniu, jako zwierzęta zmiennocieplne uzupełniają zasoby energii, wygrzewając się w promieniach słońca już w marcu. Ten gatunek rozprzestrzenił się w Europie, przybywając z południowo wschodnich Bałkanów. W kwietniu żółwie rozpoczynają porę godową. Ludzie chronią ten gatunek w Polsce, budując przejścia dla nich pod drogami, zabezpieczając miejsca lęgowe przed drapieżnikami i kontynuując programy hodowli młodych osobników oraz ochrony całych kompleksów siedlisk tego gatunku. Producent: Lasy Państwowe