TVP3 Gorzów Wielkopolski Niedziela, 07.07.2024 06:00 DZIKA POLSKA - POLOT TRZMIELA Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2009 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Artur Tabor Nie bąki, nie gzy, nie robaki i nie osy. To najprawdziwsze pszczoły. Taką informację słyszymy o trzmielach od ich badaczy i obrońców, działających w okolicach Spały w samym centrum Polski. Przygotowują budki, w których te owady mogą spokojnie urządzać gniazda. Propagują rośliny zapewniające trzmielom pożytek. Bo też i trzmiele zapewniają byt wielu roślinom, zapylając je. Są wśród nich gatunki, których nie mogą zapylić popularne pszczoły miodne. Często są to rośliny ważne dla naszej gospodarki. Tymczasem trzmiele giną, a nasi bohaterowie szukają sposobów na przywrócenie rodzimej przyrodzie tych pracowitych a niedocenianych przedstawicieli owadziego świata. 06:35 KLASZTORNE SMAKI WEDŁUG REMIGIUSZA RĄCZKI Magazyn kulinarny, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Aneta Chwalba Scenariusz: Aneta Chwalba Prowadzący: Remigiusz Rączka Remigiusz Rączka odwiedza klasztor nazaretanek w Ostrzeszowie. W pięknym pobernardyńskim zespole klasztornym siostry prowadzą przedszkole, organizują rekolekcje dla rodzin, uprawiają także duży ogród warzywny. Obiekt jest dostępny do zwiedzania. Wspólnie z siostra Salomeą, Remigiusz przygotowuje placki z kaszy gryczanej i cukini, a z siostrą Elwirą piecze pyszny sernik z brzoskwiniami. 07:10 TURYSTYCZNA JAZDA - ODC. 162 ZABRZE Magazyn, 10 min, Polska, 2023 Autor: Wojciech Lubiński, Grzegorz Skrzypak W tym tygodniu podróżujemy po naszym kraju. Odwiedzimy jedno z ciekawszych śląskich miast - Zabrze. Wyruszymy szlakiem zabytków techniki, zajrzymy do ogrodu botanicznego i przybliżymy historię miejscowego klubu sportowego. 07:55 MIESZKAĆ PIĘKNIEJ - ODC. 4 - RZEŹBY Cykl reportaży, 22 min, Polska, 2022 Reżyseria: Kinga Dobrzyńska Scenariusz: Kinga Dobrzyńska Prowadzący: Aleksandra Napiórkowska Aleksandra Napiórkowska zabierze nas w inspirującą podróż szlakiem miejsc i ludzi niezwykłych, których twórczość i kreatywność upiększa otaczającą nas przestrzeń. Przyjrzymy się założeniom architektonicznym znanych parków, poznamy zarówno artystów, twórców murali i rzeźb upiększających nasze miasta, jak i zwykłych pasjonatów sztuki, którzy dzięki swojej determinacji czynią otoczenie miłym dla oka. W tym odcinku poświęcimy uwagę rzeźbom, które upiększają nasze miasta. Odwiedzimy park bródnowski, który zdobią dzieła Pawła Althamera. Ukazane przez niego postacie łączą w sobie oddającą rzeczywistość prostotę, ale i metafizyczne tęsknoty człowieka. Z rzeźbami balansującymi zapoznamy się w pracowni Jerzego Kędziory. Naszą wędrówkę skończymy w Warszawie, gdzie w różnych miejscach miasta stołecznego podziwiać można rzeźby jednego z najbardziej utytułowanych polskich artystów - Igora Mitoraja. 08:30 FASCYNUJĄCE MIEJSCA - FASCYNUJĄCY MADAGASKAR - LASY PÓŁNOCY (FASCINATING MADAGASCAR - THE FORESTS OF THE NORTHEAST) Cykl dokumentalny, 14 min, Niemcy, 2014 Reżyseria: Steffen Sailer, Annette Scheurich Przyjrzymy się z bliska bujnym lasom Madagaskaru - państwa wyspiarskiego położonego w zachodniej części Oceanu Indyjskiego, u południowo - wschodnich wybrzeży Afryki. Madagaskar - rajska wyspa na Oceanie Indyjskim z niepowtarzalnym krajobrazem przyrody i mieszkańcami kochającymi zabawę. Wyspa leży 500 km od wybrzeży Afryki. To czwarta co do wielkości wyspa na Ziemi, odseparowana od reszty świata od 90 milionów lat. Półwysep Masoala w północno - wschodniej części kraju to jeden z najbogatszych w gatunki regionów na świecie. Największym miastem w regionie jest Maroantsetra z 22 tysiącami mieszkańców. To główne centrum wymiany handlowej rozmaitych towarów i punkt tranzytowy dla egzotycznych przypraw uprawianych na wyspie. Park narodowy na Półwyspie Masoala jest największym rezerwatem w północno - wschodnim Madagaskarze. Las dochodzi do oceanu. Las deszczowy Masoalas leży w regionie o jednym z największych opadów na świecie. Każdego roku spada 4 tysiące litrów deszczu na metr kwadratowy. Północno - wschodni region Madagaskaru zachował sporo dziewiczej przyrody. Jednak tylko wtedy, gdy pokolenia Malgaszy dalej będą szanować przyrodę, fascynujące dziedzictwo naturalne Madagaskaru ma przyszłość. 09:05 ROK W OGRODZIE 20 min, Polska, 2024 Autor: Marek Jezierski Scenariusz: Marek Jezierski Zdjęcia: Dariusz Gąsowski, Robert Wypych Prowadzący: Marek Jezierski, Marek Jezierski Lektor: Grzegorz Szponder, Grzegorz Szponder Audycja przeznaczona dla miłośników działek, ogrodów i balkonów. Przekazujemy w niej informacje na temat uprawy warzyw, owoców i kwiatów. Pokazujemy nowe odmiany oraz pomagamy doradzić w jaki sposób osiągnąć na własnej działce większe plony. Prezentujemy także najpiękniejsze ogrody i pokazujemy najnowsze sposoby ich pielęgnacji. W odcinku: W polskich ogrodach rozpoczyna się okres kwitnienia bylin. To dobra okazja, by zwrócić uwagę na barwne kwiaty i zastanowić się, które z nich są najchętniej odwiedzane przez zlatujące na rabaty pszczoły, motyle, trzmiele i inne pożyteczne owady. Zwrócimy uwagę na słonecznik i podpowiemy, dlaczego warto go mieć w ogrodzie. Zastanowimy się, jak dobierać rośliny, by posadzone obok siebie wspierały się w zmaganiach z zagrożeniami. Będzie również o podlewaniu. Jak to robić, by zużycie wody ograniczyć do niezbędnego minimum. 10:01 SPORT WEEKEND 06.07.2024 Magazyn, 10 min, Polska, 2024 Sukcesy i porażki naszych drużyn w rozgrywkach ligowych. Najświeższe wieści, nie tylko z lubuskich, stadionów, boisk, parkietów, basenów, torów żużlowych, strzelnic, bieżni, kortów i parkurów, czyli wszystko co kibic wiedzieć powinien. 10:11 PRZEGLĄD TYGODNIA 24 min, Polska, 2024 Program informacyjny zawierający najważniejsze informacje mijającego tygodnia. 10:36 PAMIĘTAJCIE O OGRODACH Magazyn przyrodniczy, 11 min, Polska, 2024 Bohaterami cyklu są osoby dla których własny ogródek działkowy jest całym światem. 11:00 NAD ODRĄ Magazyn, 50 min, Polska, 2024 Prawdziwie beztroskie wakacje to bezpieczne wakacje, dlatego zapraszamy do Opola - stolica polskiej piosenki stanie się stolicą bezpieczeństwa nad wodą. W programie pokaz umiejętności strażaków, ratowników medycznych, patrole policji, a także wiele ciekawych i przydatnych tematów. 11:50 TWÓJ PUNKT WIDZENIA - TWÓJ PUNKT WIDZENIA 3 min, Polska, 2024 TWÓJ PUNKT WIDZENIA - opinie i komentarze mieszkańców lubuskich miejscowości dotyczące najciekawszych wydarzeń, zjawisk i procesów społecznych. 11:54 OBALAMY MITY MEDYCZNE 04.05.2022 ODC. 5 Magazyn, 5 min, Polska, 2022 Anna Łukasik walczy ze stereotypowym i błędnym myśleniem o nowoczesnych metodach leczenia i współczesnych zdobyczach medycyny. 12:00 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 326 BYTÓW Magazyn, 22 min, Polska, 2024 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Weronika Mliczewska Zdjęcia: Jarosław Wątor, Jacek Banach Prowadzący: Tomasz Bednarek Ponadczasowa seria podróżnicza, wpisująca się w cykl inicjatyw promujących i popularyzujących Polskę w oparciu o jej potencjał historyczny, kulturowy, przyrodniczy i rekreacyjny. Prowadzący odwiedza najpiękniejsze i najciekawsze miejsca w wielu zakątkach kraju, wędrując nie tylko szlakiem tłumnie odwiedzanym przez turystów, ale docierając również do miejsc, o których wiedzą nieliczni. Tomasz Bednarek zaprasza na Kaszuby Zdaniem wielu, nie tylko Tomka - to jedno z najpiękniejszych miejsc w Polsce. Na pomorskich zielonych wzgórzach, otoczonych setkami jezior i lasów, leży Bytów. Tu wciąż coś się dzieje Na przybyszów czekają Zamek, historyczne pomniki, mnóstwo festiwali, lokalnych wydarzeń, także setki okolicznych jezior, lasy pełne przyrodniczych skarbów i oczywiście niezapomniane kaszubskie smaki. Kaszuby, Bytów i okolice są wyjątkowe, bez dwóch zdań. Tu trzeba przyjechać, by się o tym przekonać. 14:00 RĄCZKA GOTUJE Magazyn kulinarny, 25 min, Polska, 2023 Autor: Remigiusz Rączka Letnia kuchnia według Remigiusza Rączki. Tym razem dania z ogórków i cukinii oraz maszket z wiśni. Remigiusz Rączka pokazuje, jak przygotować zupę ze świeżych ogórków, bigos z cukinii i szpajzę czekoladową z frużeliną wiśniową. 14:30 INFORMACJE LUBUSKIE - FLESZ 07.07.2024 14:30 4 min, Polska, 2024 Codzienny program informacyjny w formie krótkiego flesza. 14:35 POGODA 07.07.2024 14:40 0 min, Polska, 2024 Prognoza pogody dla województwa lubuskiego 14:37 SPOTKANIA W ŚWIECIE CISZY Magazyn, 21 min, Polska, 2019 Program dedykowany osobom głuchym oraz wszystkim zainteresowanym poznaniem świata ciszy. Program nadawany jest w całości w języku migowym. 16:00 NA SYGNALE - ODC. 440 "JAK PIES Z KOTEM" Serial fabularyzowany TVP, 23 min, Polska, 2023 Reżyseria: Milena Dutkowska Scenariusz: Łukasz Czapski Zdjęcia: Wojciech Oleksiejuk Aktorzy: Justyna Sieniawska, Tomasz Piątkowski, Grzegorz Gierak, Adam Turczyk, Paulina Zwierz, Ewa Szykulska, Hubert Jarczak, Kamil Wodka, Wojciech Zygmunt, Monika Mazur-Chrapusta, Dariusz Wieteska, Jarosław Gruda Trwa kryzys w małżeństwie Góry. Bieliński, który pracuje w szpitalnej przychodni przyjmuje Artura jako pacjenta. Alek bierze w pracy wolne, by zająć się panią Stasią. Kobieta ma problemy neurologiczne. Pod jego opieką zostaje porażona prądem. Chora trafia do szpitala, a Klis znów zostaje bez dachu nad głową. Niespodziewanie koledze pomaga Benio. Na dyżurze zespół doktora Vicka trafia na rodzinną awanturę z udziałem znanego aktora i jego teściowej. Wściekła kobieta rzuca w zięcia doniczkami. Gwiazdor trafiony w głowę zaczyna się źle czuć. U kobiety ratownicy podejrzewają problemy z tarczycą. Po chwili okazuje się, że aktor ma przy sobie podejrzany proszek. 16:30 INFORMACJE LUBUSKIE 07.07.2024 (16:30) 8 min, Polska, 2024 Serwis informacyjny ukazujący najważniejsze wydarzenia mające miejsce w województwie lubuskim. 16:40 POGODA 07.07.2024 14:40 0 min, Polska, 2024 Prognoza pogody dla województwa lubuskiego 16:41 TWÓJ PUNKT WIDZENIA - TWÓJ PUNKT WIDZENIA 3 min, Polska, 2024 TWÓJ PUNKT WIDZENIA - opinie i komentarze mieszkańców lubuskich miejscowości dotyczące najciekawszych wydarzeń, zjawisk i procesów społecznych. 17:00 PSIA SŁUŻBA Cykl reportaży, 23 min, Polska, 2023 Opowieść, której bohaterami będą psy i ich opiekunowie działający w służbach mundurowych w Polsce. Wojsko, Policja, Straż Pożarna, Służby Celne i Straż Graniczna to formacje, gdzie psy pełnią odpowiedzialną i trudną służbę. Jej zróżnicowanie jest ogromne i zależy od wydziału, w jakim dany czworonóg pracuje. Mamy więc psy tropiące, patrolowe, do działań antyterrorystycznych, psy od narkotyków, materiałów wybuchowych, od wyszukiwania zapachu ludzkich zwłok i psy szkolone do badań osmologicznych. To tylko ułamek działań, w jakich biorą udział psy służbowe, a rozwój cywilizacyjny sprawia, że pojawiają się coraz to nowe wyzwania, tak było w przypadku psów szkolonych do wykrywania zapachu płyt CD i DVD, a obecnie do wykrywania COVID - 19. Można zaryzykować stwierdzenie, że każdy z psów na służbie, to materiał na osobną opowieść i dlatego chcemy najciekawsze z tych historii zaprezentować widzowi. 17:25 OBALAMY MITY MEDYCZNE 04.05.2022 ODC. 5 Magazyn, 5 min, Polska, 2022 Anna Łukasik walczy ze stereotypowym i błędnym myśleniem o nowoczesnych metodach leczenia i współczesnych zdobyczach medycyny. 17:31 NAD ODRĄ Magazyn, 50 min, Polska, 2024 Prawdziwie beztroskie wakacje to bezpieczne wakacje, dlatego zapraszamy do Opola - stolica polskiej piosenki stanie się stolicą bezpieczeństwa nad wodą. W programie pokaz umiejętności strażaków, ratowników medycznych, patrole policji, a także wiele ciekawych i przydatnych tematów. 18:22 SIEWCY SŁOWA - PROGRAM RELIGIJNY - 06.07.2024 Program religijny, 6 min, Polska, 2024 Autor: Sławomir Mazur Program przybliżający widzom treść niedzielnych Ewangelii. O komentarz proszeni są księża, proboszczowie, opiekunowie wspólnot i grup religijnych, czy ojcowie zakonni. 18:30 INFORMACJE LUBUSKIE - WYDANIE GŁÓWNE 07.07.2024 18:30 17 min, Polska, 2024 Codzienny program informacyjny zawierający najważniejsze i najświeższe wydarzenia województwa lubuskiego. 18:49 POGODA 07.07.2024 18:50 2 min, Polska, 2024 Prognoza pogody dla województwa lubuskiego 18:52 ICHTIS Magazyn, 13 min, Polska, 2024 Program poświęcony wydarzeniom z życia Kościoła w Diecezji Zielonogórsko - Gorzowskiej, prezentujący wydarzenia liturgiczne, działalność misyjną, pielgrzymki wiernych, Katolickie Stow. Młodzieży, Caritas, hospicja oraz sylwetki Świętych. 19:05 PIOSENKA U CIEBIE Cykl reportaży, 23 min, Polska, 2022 Autor: Iza Fatalska, Barłomiej Wieczorek Zdjęcia: Tomasz Smyk W melodii jest siła zaklęta, bowiem muzykę i pamięć łączy niezwykle silny związek. Dzięki piosenkom możemy przenosić się do różnych ważnych chwil z naszego życia i odzyskiwać wspomnienia. Przez usłyszaną piosenkę nagle wracają do nas zapachy, twarze, zapomniane sytuacje. Piosenka u Ciebie to program w którym bohaterem jest właśnie ten cudowny wehikuł czasu - piosenka. Wokół piosenek osnute są historie przedstawiane przez widzów. Melodie minionych dekad, które towarzyszyły im w różnych sytuacjach; stają się pretekstem do wspomnień związanych z danym utworem; rodzinnych wydarzeń, koncertów, wykonawców i wielu innych. Każdy z nas ma takie melodie, dlatego ekipa telewizyjna podróżuje po całej Polsce, przedstawiając pełne emocji historie widzów z wiązane z piosenką w stylu retro. Piosenka tym razem wybrała się na 41. Festiwal Shanties w Krakowie, w ramach którego odbył się wieczór wspomnień o Jerzym Porębskim "Dziękuję ci wielka wodo..." . Piosenka przypomina wybrane kompozycje zmarłego w sierpniu ub. r. barda ze Świnoujścia, układające się w muzyczną opowieść o prawdzie naszego losu, zrodzonej w morzu i wśród ludzi morza. Żeby żyć mądrzej, ładniej i z uśmiechem. Wspomnienia o Porębie jako muzyku, kompozytorze, człowieku morza, naukowcu, poecie i przyjacielu snują artyści wykonujący jego piosenki: Jolanta Gacka, Andrzej Korycki, Wojciech Dudziński, Dominika Żukowska, Marek Szurawski, Krzysztof Bobrowicz. 20:35 WODECKI FESTIWAL - PRZEBOJE TAMTYCH LAT - CZ. 2 Koncert, 50 min, Polska, 2024 Reżyseria: Bolesław Pawica Prowadzący: Magdalena Miśka - Jackowska, Wojciech Malajkat Koncert odbywa się w ramach trzydniowego Festiwalu WODECKI TWIST 2024 organizowanego przez Fundację im. Zbigniewa Wodeckiego przy współpracy Miasta Kraków. Koncert galowy odbywa się w piątek 07.06.24 w Sali Audytoryjnej ICE Krakow Congress Centre. Poświęcony będzie muzycznej scenie lat 70. - dekadzie, którą inspirował się soul, funk i disco, a w której prezentowały się publiczności barwne osobowości, znakomite głosy i wielkie talenty muzyki rozrywkowej. Ten czas odtworzymy w niepowtarzalnych aranżacjach i doborze piosenek, ale także w oprawie wizualnej koncertu pełnej archiwaliów. Filarem gali jest twórczość Zbigniewa Wodeckiego, ale nie zabraknie również muzyki Anny Jantar, Andrzeja Zauchy, Ady Rusowicz i innych. Udział w koncercie potwierdzili m.in. Natalia Kukulska, Anna Maria Jopek, Ania Rusowicz, Danuta Błażejczyk, Igo, polsko - francuski duet BeMy. Wokalistom towarzyszyć będzie Orkiestra Tomasza Szymusia. Tego wieczoru wręczona zostanie nagroda "W", która przyznawana jest za Wszechstronność, Wybitność, Wytrwałość najwybitniejszym polskim muzykom. Poprowadzi go Wojciech Malajkat i Magda Miśka - Jackowska. 21:30 INFORMACJE LUBUSKIE - WYDANIE GŁÓWNE 07.07.2024 21:30 14 min, Polska, 2024 Codzienny program informacyjny zawierający najważniejsze i najświeższe wydarzenia województwa lubuskiego. 21:45 SPORT WEEKEND 07.07.2024 Magazyn, 10 min, Polska, 2024 Sukcesy i porażki naszych drużyn w rozgrywkach ligowych. Najświeższe wieści, nie tylko z lubuskich, stadionów, boisk, parkietów, basenów, torów żużlowych, strzelnic, bieżni, kortów i parkurów, czyli wszystko co kibic wiedzieć powinien. 21:57 POGODA 07.07.2024 18:50 2 min, Polska, 2024 Prognoza pogody dla województwa lubuskiego 01:50 MIESZKAĆ PIĘKNIEJ - ODC. 4 - RZEŹBY Cykl reportaży, 22 min, Polska, 2022 Reżyseria: Kinga Dobrzyńska Scenariusz: Kinga Dobrzyńska Prowadzący: Aleksandra Napiórkowska Aleksandra Napiórkowska zabierze nas w inspirującą podróż szlakiem miejsc i ludzi niezwykłych, których twórczość i kreatywność upiększa otaczającą nas przestrzeń. Przyjrzymy się założeniom architektonicznym znanych parków, poznamy zarówno artystów, twórców murali i rzeźb upiększających nasze miasta, jak i zwykłych pasjonatów sztuki, którzy dzięki swojej determinacji czynią otoczenie miłym dla oka. W tym odcinku poświęcimy uwagę rzeźbom, które upiększają nasze miasta. Odwiedzimy park bródnowski, który zdobią dzieła Pawła Althamera. Ukazane przez niego postacie łączą w sobie oddającą rzeczywistość prostotę, ale i metafizyczne tęsknoty człowieka. Z rzeźbami balansującymi zapoznamy się w pracowni Jerzego Kędziory. Naszą wędrówkę skończymy w Warszawie, gdzie w różnych miejscach miasta stołecznego podziwiać można rzeźby jednego z najbardziej utytułowanych polskich artystów - Igora Mitoraja. 02:20 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 326 BYTÓW Magazyn, 22 min, Polska, 2024 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Weronika Mliczewska Zdjęcia: Jarosław Wątor, Jacek Banach Prowadzący: Tomasz Bednarek Ponadczasowa seria podróżnicza, wpisująca się w cykl inicjatyw promujących i popularyzujących Polskę w oparciu o jej potencjał historyczny, kulturowy, przyrodniczy i rekreacyjny. Prowadzący odwiedza najpiękniejsze i najciekawsze miejsca w wielu zakątkach kraju, wędrując nie tylko szlakiem tłumnie odwiedzanym przez turystów, ale docierając również do miejsc, o których wiedzą nieliczni. Tomasz Bednarek zaprasza na Kaszuby Zdaniem wielu, nie tylko Tomka - to jedno z najpiękniejszych miejsc w Polsce. Na pomorskich zielonych wzgórzach, otoczonych setkami jezior i lasów, leży Bytów. Tu wciąż coś się dzieje Na przybyszów czekają Zamek, historyczne pomniki, mnóstwo festiwali, lokalnych wydarzeń, także setki okolicznych jezior, lasy pełne przyrodniczych skarbów i oczywiście niezapomniane kaszubskie smaki. Kaszuby, Bytów i okolice są wyjątkowe, bez dwóch zdań. Tu trzeba przyjechać, by się o tym przekonać. 03:25 REPORTAŻ Z REGIONU - KOVAL I INNI Reportaż, 53 min, Polska, 2015 Autor: Romuald Bokun Filmowa opowieść o zjawisku polskiego ruchu szantowego. Inspiracją jest jubileusz (60. urodziny) Mirka Kovala Kowalewskiego. Należy on do grona artystów, obok Marka Szurawskiego, Jurka Porębskiego, śp. Michała Lucjusza Kowalczyka, i wielu innych, którzy mieli i mają przemożny wpływ na zainteresowanie szantami w Polsce i stworzyli podwaliny pod rodzimy fenomen. Ten wiecznie młody, rubaszny człowiek kończy właśnie 60 lat. Na przyjęciu urodzinowym, które odbywa się oczywiście na pokładzie jednostki pływającej, pojawiają się goście z muzycznymi prezentami i wspomnieniami. 04:20 SZLAKIEM MIEJSC NIEZWYKŁYCH - POMNIKI HISTORII S.I - DUSZNIKI ZDRÓJ Reportaż, 5 min, Polska, 2015 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Tomasz Drozdowicz W tym odcinku zwiedzamy zabytki Duszników Zdrój. Zapierające dech krajobrazy pogranicza polsko-czeskiego, bliskość Gór Stołowych i uzdrowiskowy klimat. To właśnie tutaj do wód Szlązkich przyjeżdżał sam Fryderyk Chopin. Ale to nie wszystko. Duszniki Zdrój to także miasto europejskich pionierów papiernictwa. Zbudowany w 1605 roku młyn papierniczy, unikatowy zabytek techniki, wpisany w 2011 roku na listę Pomników Historii, położony jest na południowych obrzeżach miasta. Pierwsze wzmianki o papierni dusznickiej i papierniku Ambrosiusie Tepperze pochodzą z drugiej połowy XVI w.