TVP Dokument Niedziela, 14.07.2024 05:15 PRZYRODNIK NA TROPIE - /41/ KONIK POLSKI Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2022 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Scenariusz: Łukasz Bożycki Prowadzący: Łukasz Bożycki Serial przyrodniczy, w którym dr Łukasz Bożycki porusza różne aspekty życia zwierząt w kontekście ich wzajemnych powiązań i oddziaływań. Młody biolog, jednocześnie uznany międzynarodowy fotograf przyrody, podpatruje z kamerą w naturalnym środowisku wybrane gatunki rodzimej fauny i flory. Tym razem dociekliwy prowadzący przyjrzy się bliżej konikom polskim. Koniki polskie to zwierzęta do zadań specjalnych. Z powodzeniem utrzymują w dobrej kondycji nawet te murawy, które dostarczają im mało wartościowy pokarm. Nie tylko w Polsce wiadomo, że ekstensywny wypas koni to dobra rzecz, więc jest prowadzony w różnych miejscach na świecie m.in. we Francji, Mongolii, Japonii, a także w Ameryce Północnej. 05:50 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.IV - ODC. 36 JAK POWSTAJE PAPIER? Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2017 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Papier to rzecz na tyle zwyczajna, że właściwie nie zwracamy na niego większej uwagi na co dzień. Nie wyobrażamy sobie jednak życia bez papieru. Dlatego warto poznać tajniki jego historycznej produkcji. W tym celu Radosław Kotarski rusza do Dusznik Zdroju i sam ręcznie wytwarza arkusze papieru. Przy tej okazji zastanawia się, dlaczego produkcję papieru nazywamy czerpaniem i jak możliwe jest wykonanie znaku wodnego. Nie obędzie się bez wytężonej pracy. 06:25 NASZ DZIWACZNY ŚWIAT - /16/ (WEIRD WONDERS OF THE WORLD, S. 02 EP. 8) Serial dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2016 Natura nie przestaje nas zaskakiwać - co rusz odkrywamy kolejne, dziwne zjawiska przyrodnicze czy niezwykłe zachowania zwierząt. Jaki jest wpływ słońca na muzykę klasyczną? Co łączy kozy i pająki? Czy z pajęczego jedwabiu da się zbudować kuloodporną skórę? Skąd małpy znają zasady reanimacji? To tylko kilka z wielu pytań, na które odpowiedź znajdziemy w kolejnych odcinkach cyklu "Nasz dziwaczny świat". Dzięki fascynującym eksperymentom, ciekawym i przystępnym wyjaśnieniom naukowców, niesamowitym opowieściom świadków i wyjątkowym materiałom filmowym odkryjemy tajemnice niezwykłych zjawisk, dziwnych zachowań, anomalii pogodowych czy medycznych cudów. 07:20 SZPIEDZY WŚRÓD ZWIERZĄT S.I - ODC. 4. ZŁE ZACHOWANIE (SPY IN THE WILD) Cykl dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: John Downer Zwierzęta kochają, smucą się, oszukują i wymyślają sposoby na osiągnięcie celu zupełnie tak jak my ludzie. Nowa generacja kamer szpiegowskich ujawni, jak bardzo zwierzęta przypominają nasze zachowania. Zwierzęta są mistrzami wrednych zachowań, ale co sprawia, że łamią zasady? Gdy trzeba zrobić wielką zadymę, małpy są wyjątkowymi mistrzami. Uczenie odpowiedniego zachowania jest jeszcze istotniejsze w ekstremalnych warunkach... Na arktycznych terenach Kanady to sprawa przeżycia. Gdy zwierzęta żyjące wspólnie muszą nauczyć się zasad, inne myślą tylko o sobie. Gdziekolwiek "tajni agenci" się udali, ukazywali nam intymny świat zwierząt. Być może tak naprawdę odkryli, że zwierzęta są bardziej do nas podobne niż myśleliśmy. 08:25 WIELKIE RZEKI ŚWIATA - NIL CZ. 2 (EARTH’S GREAT RIVERS NILE) Serial dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Mark Flowers Wykonawcy: Krystyna Czubówna Cykl dokumentalny BBC Studios o największych rzekach na świecie: Amazonce, Nilu, Missisipi. Będzie to niezwykła podróż po dzikim świecie rzek, z których każda jest osobnym ekosystemem. Przy użyciu nowoczesnych technologii filmowania zobaczymy te rzeki z lotu ptaka i ze szczegółami, których nigdy dotąd nie widziano. Prześledzimy te wodne arterie od ich źródeł aż po ujścia. Cudowne laguny Amazonki, niesamowitych rozmiarów węgorze, afrykańskich mieszkańców Nilu, niespodzianki pięknej Missisipi. Nil, najdłuższa rzeka świata. Płynie od równika przez Afrykę Północą do Morza Śródziemnego, mijając zadziwiające, ukryte krainy. Zmienia swe oblicze na każdym z licznych zakrętów w czasie wędrówki liczącej 6650 kilometrów. Dała początek wielkim cywilizacjom. Jej wody sprowadzają życie na obszary, które inaczej byłyby pustkowiem. Źródła Nilu przez tysiące lat spowijała tajemnica. Starożytni Grecy dopatrywali się początków rzeki w mitycznych Górach Księżycowych, dziś utożsamianych z potężnym masywem górskim Ruwenzori. Górujące nad Demokratyczną Republiką Konga i Ugandą to najwyżej położone i najbardziej widowiskowe źródło Nilu. Nazywano Nil matką wszystkich ludzi i wychwalano cudowne zdolności rzeki do tworzenia życia wszędzie tam, gdzie bez wody nie mogłoby ono zaistnieć. Dziś Nil jest wychwalany wszędzie wzdłuż swojego całego biegu. Od górskich źródeł po egipskie pustynie. Ci, którzy żyją nad Nilem, wykorzystują wody rzeki na najrozmaitsze, często zaskakujące sposoby. Po przepłynięciu ponad sześciu i pół tysiąca kilometrów przez Afrykę potężna rzeka kończy swój bieg w Morzu Śródziemnym. Po drodze ożywia wszystko, z czym się zetknie. 09:20 SIMON REEVE I JEGO ŚRÓDZIEMNOMORSKIE PRZYGODY ODC. 2 (MEDITERRANEAN WITH SIMON REEVE 2) Cykl dokumentalny, 58 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Eric McFarland W drugiej części Simon udaje się z Cypru na Bliski Wschód - to region Morza Śródziemnego, gdzie także nie są obce konflikty i podziały. W Libanie Simon odkrywa kraj zapierających dech w piersiach krajobrazów, z niezwykłą linią brzegową, szybującymi górami i świętą doliną zwaną Qadisha, świętym miejscem dla libańskich chrześcijan. Nocując w opustoszałym klasztorze, wyrzeźbionym w skale, Simon dowiaduje się, że na muzułmańskim Bliskim Wschodzie chrześcijanie są prześladowani. Następnym przystankiem w podróży Simona na południe jest Izrael, kraj, którego przetrwanie jest bardzo zależne od Morza Śródziemnego. Izrael musi bowiem transportować większość swoich towarów drogą morską. Simon dołącza do izraelskiej marynarki wojennej, która patroluje wybrzeże i chroni krajowe rezerwy ropy, wykorzystując najnowszą broń i technologię wojskową, w tym bezzałogowe łodzie gotowe do walki. Z Izraela Simon przekracza jedną z najmocniej ufortyfikowanych granic świata, aby dotrzeć do Strefy Gazy. Palestyńczycy i Izraelczycy znosili niekończącą się przemoc, czego rezultatem były ogromne zniszczenia. Transport materiałów budowlanych w Strefie Fazy jest blokowany przez Izrael, ale Simon spotyka pomysłową młodą kobietę, która pomogła w odbudowie, wymyślając genialną metodę wytwarzania cegieł z popiołu. To rzadki promyk nadziei w jednym z najbardziej niespokojnych regionów Morza Śródziemnego. 10:30 JAK WIELE DRÓG Film dokumentalny, 13 min, Polska, 1979 Reżyseria: Bohdan Kosiński Historia grupy mężczyzn, którzy poszukują swojego miejsca w życiu i osiedlają się w Bieszczadach, gdzie trudnią się wypasaniem owiec. Sytuacja ta nie podoba się władzy ludowej, która stara się im uprzykrzyć życie. 10:45 POWÓDŹ Film dokumentalny, 13 min, Polska, 1947 Film opowiada o powodzi, jaka nawiedziła Polskę w 1947 roku. 11:05 CHEŁMSKA HODEGETRIA Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Autor: Izabela Fatalska, Bartek Wieczorek Według siedemnastowiecznej legendy Chełmska Ikona Matki Bożej powstała w Jerozolimie, a jej autorem był św. apostoł Łukasz. Następnie przewieziono ją do Konstantynopola, skąd trafiła na Ruś. W dawnych czasach przypisując autorstwo ikony św. Łukaszowi było zabiegiem mającym wskazać na jej specjalną moc. W rzeczywistości Ikona Matki Bożej Chełmskiej powstała w nieznanej bizantyjskiej pracowni i nigdy właściwie nie dowiemy się dokładnie gdzie. Na jej bizantyjskie pochodzenie wskazuje, zarówno materiał (deska cyprysowa), na którym powstała oraz styl malarski, który podobnie jak użyty materiał pozwala na datację ikony. Film dokumentalny przedstawia ciekawą opowieść o ikonie, która wrosła w historię Rzeczpospolitej. Jest jednym z najstarszych zabytków ikonograficznych, który przyciągał do Chełma pielgrzymów, znawców sztuki sakralnej i mieszkańców regionu. Dziś ikona znajduje się w Wołyńskim Muzeum Ikon w Łucku. Po wielu latach "zagubienia" odnalazła się tam i pozostaje jednym z najważniejszych dzieł w nim przechowywanych. 11:40 DOOKOŁA ŚWIATA - ODC. 15. ŚWIĘTA I CEREMONIE (AROUND THE GLOBE / REGARDE LE MONDE EP. 15 UN MONDE EN FETES) Serial dokumentalny, 25 min, Francja, 2018 Reżyseria: Yann Streff Seria dokumentalna, geograficzno - podróżnicza. 2 sezony po 15 półgodzinnych odcinków. Jules Verne mawiał - "Życie jest krótkie, a świat jest szeroki." Przemierzając planetę z lekceważeniem odległości, ale z pragnieniem autentycznych spotkań, ten cykl oferuje niezwykłą wizualnie podróż dookoła świata: odkrycia, sport, przyroda, tradycja, gastronomia, niezwykłe środki transportu Każdy odcinek zawiera jeden motyw z pięcioma niesamowitymi miejscami docelowymi. Odc. 15 - "Święta i ceremonie". Laos. Ban Long Lane to wioska w sercu gór. Jej mieszkańcy, przedstawiciele ludu Mong, wiodą tradycyjny tryb życia, oparty na wierzeniach animistycznych. Szaman Phac Qo (pak ko) oczyszcza swój dom, przeganiając z niego złe duchy. Bierzemy kurs na wyspę Reunion. Większość członków hinduskiej społeczności wyspy Reunion posiada tamilskie korzenie. Przenosimy się do Indii. Pongal to jedno z najważniejszych świąt w południowych Indiach. Odbywa się co roku w połowie stycznia, i ma charakter dożynek. Na Martynice rodzina to jedna z najważniejszych wartości. Wiara nie zna żadnych ograniczeń. Boże Narodzenie można obchodzić w każdym zakątku świata. 12:10 DOOKOŁA ŚWIATA - ODC. 16 BAWMY SIĘ! (AROUND THE GLOBE / REGARDE LE MONDE EP. 16 AMUSEZ - VOUS!) Serial dokumentalny, 27 min, Francja, 2018 Reżyseria: Yann Streff Seria dokumentalna, geograficzno - podróżnicza. 2 sezony po 15 półgodzinnych odcinków. Jules Verne mawiał - "Życie jest krótkie, a świat jest szeroki." Przemierzając planetę z lekceważeniem odległości, ale z pragnieniem autentycznych spotkań, ten cykl oferuje niezwykłą wizualnie podróż dookoła świata: odkrycia, sport, przyroda, tradycja, gastronomia, niezwykłe środki transportu Każdy odcinek zawiera jeden motyw z pięcioma niesamowitymi miejscami docelowymi. Odc. 16 - "Bawmy się!" Japonia. Akihabara to tokijska dzielnica znana wśród miłośników gier wideo. Można tu znaleźć wszystko, co dotyczy mangi i superbohaterów. Młode dziewczyny w strojach służących zapraszają przechodniów do baru innego niż wszystkie. Przeniesiemy się teraz do Stanów Zjednoczonych, gdzie muzyka country ma wielu miłośników. Melodie, które towarzyszyły narodzinom Dzikiego Zachodu, nadal cieszą się popularnością, zwłaszcza wśród mieszkańców stanu Wyoming. Zajrzymy teraz do indyjskiej fabryki snów. Indie mogą się pochwalić najbardziej dochodowym przemysłem filmowym na świecie. Rocznie powstaje tu średnio 1300 filmów. Zatrzymamy się też na chwilę w Singapurze. Poukładana i poważna stolica finansowa Azji staje się jedną z najważniejszych świątyń rozrywki w tym rejonie świata. Na zakończenie zajrzymy do Hiszpanii. Po upadku reżimu frankistowskiego, Madryt stał się jedną z klubowych stolic Europy. 12:45 TAŃCZĄCA ZE ŚWIATEM - GRECJA - SEZON II ODC. 2/5 - SAMOS Magazyn, 23 min, Polska, 2023 Scenariusz: Piotr Poraj - Poleski Samos to dla większości polskich turystów ciągle jeszcze mało znana wyspa i to właśnie jeden z jej atutów. Nie ma tu głośnych kurortów, jest za to wręcz obezwładniający spokój i widoki, które zapierają dech w piersiach. Najbardziej urzekające są tajemnicze plaże i zatoki. Edyta Herbuś poszuka na tej wyspie smaków, kolorów i zapachów, które mogą uwieść odkrywców i poszukiwaczy przygód. Wielkie Greckie Wesele będzie ukoronowaniem tej podróży. 13:15 PODRÓŻE MAŁEJ I DUŻEJ - SEZON IV ODC. 12 LAPONIA Magazyn, 24 min, Polska, 2023 Monika razem z córeczką Laurką (4 lata i 1 miesiąc) odwiedzają Wioskę Świętego Mikołaja w Rovaniemi. Zanim spotkają się z celebrytą wszech czasów, ulubieńcem małych i dużych, pokażą Wam, jak wygląda oficjalna poczta Świętego Mikołaja, do której, poza listami z całego świata, przychodzą i prezenty dla Mikołaja. Wreszcie twarzą w twarz porozmawiają z samym Mikołajem! Po spotkaniu czeka je nie mniej atrakcji, które oferuje Laponia. Dowiedzą się, gdzie odpoczywają renifery Mikołaja i jak wyglądają te kilkutygodniowe maluchy. Co jeszcze na nie czeka? Park dzikich zwierząt podbiegunowych, wspólny spływ canoe, fińska sauna na łonie natury i prawdziwa, czynna kopalnia ametystu! Czy dziewczyny wrócą do domu z fioletowymi kamieniami i czy w tym roku były grzeczne? 13:45 ROZBÓJNICY WŚRÓD ZWIERZĄT - ODC. 2 WALKA O POŻYWIENIE (NATURAL BORN REBELS EP. 2 HUNGER WARS) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Holly Spearing Zwierzęta nie przetrwają bez pożywienia. Dzień po dniu stają przed podobnym wyzwaniem: muszą zdobyć posiłek. A to niełatwa sztuka. Nic dziwnego, że zdeterminowane, uciekają się do drastycznych praktyk: od kradzieży po zaskakujące sztuczki, łamanie zasad współpracy, a nawet stosowanie przemocy. Jeśli wziąć pod uwagę, jakim wyzwaniom muszą sprostać, trudno nie docenić ich zachowania. U zwierząt walczących o przetrwanie wykształciły się wyjątkowe strategie, dzięki którym mogą one zdobyć pożywienie. Okazuje się, że skłonności przestępcze nie są wyłącznie ludzką cechą. Również wśród zwierząt zdarzają się gangsterzy, oszuści, złodzieje czy porywacze, którzy niecnymi metodami zdobywają pożywienie, terytorium, możliwość przekazania swoich genów czy przychylność silniejszych. W tym trzyodcinkowym dokumencie BBC podglądamy zaskakujące zwyczaje papug kakadu, pawi, makaków królewskich, hien, krabów palmowych czy nieświszczuków (piesków preriowych). Co ciekawe, podobnie jak u ludzi, i wśród zwierząt są również takie osobniki, które "łamią prawo" bez żadnego usprawiedliwienia. 14:45 BIG CATS ABOUT THE HOUSE - WIELKIE KOTY W DOMU ODC. 2 (BIG CATS ABOUT THE HOUSE EP. 2) Serial dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Jo Shinner W tym odcinku Giles Clark pomaga młodej samicy jaguara w decydujących o przetrwaniu pierwszych tygodniach jej życia. Giles Clark opiekuje się wielkimi kotami od ponad dwudziestu lat. Ostatnie dziesięć spędził w australijskim zoo pod Brisbane. Wychowywanie dzikich kotów przez człowieka budzi wiele kontrowersji. Część badaczy twierdzi, że u zwierząt mogą pojawiać się zaburzenia behawioralne. Na całym świecie wielkim kotom grozi wyginięcie. W ostatnich stu latach liczebność niektórych gatunków zmniejszyła się o ponad 90 procent. Badacze twierdzą, że wiele z nich może wyginąć w naturalnym środowisku w ciągu kolejnej dekady. 15:45 NASZ DZIWACZNY ŚWIAT - /13/ (WEIRD WONDERS OF THE WORLD, S. 02 EP. 5) Serial dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2016 Natura nie przestaje nas zaskakiwać - co rusz odkrywamy kolejne dziwne zjawiska przyrodnicze czy niezwykłe zachowania zwierząt. Jaki jest wpływ słońca na muzykę klasyczną? Co łączy kozy i pająki? Czy z pajęczego jedwabiu da się zbudować kuloodporną skórę? Skąd małpy znają zasady reanimacji? To tylko kilka z wielu pytań, na które odpowiedź znajdziemy w kolejnych odcinkach cyklu "Nasz dziwaczny świat". Dzięki fascynującym eksperymentom, ciekawym i przystępnym wyjaśnieniom naukowców, niesamowitym opowieściom świadków i wyjątkowym materiałom filmowym, okryjemy tajemnice niezwykłych zjawisk, dziwnych zachowań, anomalii pogodowych czy medycznych cudów. 16:45 NIESAMOWITE PODRÓŻE Z SIMONEM REEVEM - ODCINEK 4. (INCREDIBLE JOURNEYS WITH SIMON REEVE) Cykl dokumentalny, 58 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Gian Quaglieni Czteroodcinkowa seria BBC Studios. Simon Reeve przedstawia niektóre z najważniejszych wydarzeń ze swoich niesamowitych podróży po całym świecie. W ciągu ponad pietnastoletniej kariery Simon odwiedził ponad sto krajów na sześciu różnych kontynentach, doświadczając niesamowitych krajobrazów i odkrywając poruszające i dramatyczne ludzkie historie. Teraz dogania niektóre z niezapomnianych postaci, które spotkał po drodze. Simon ujawnia kulisy wydarzeń i odkrywa niektóre z ogromnych zmian, których był świadkiem podróżując po całym świecie. Odcinek 4. Simon przybył na wyspę Lundy, by lepiej poznać jeden z najstarszych rezerwatów przyrody. Przy okazji przedstawi inne dzikie miejsca, do których udało mu się dotrzeć, wspaniałe ostoje przyrody na naszej zielonej planecie. Poznamy sposoby jak przeciwdziałać skutkom zmian klimatu, zobaczymy niezwykłe krajobrazy, jakie mógł podziwiać na całym świecie. Wokół nas wciąż nie brak obszarów dzikiej przyrody, urzekających pięknem. Przed nami wielkie wyzwanie. Musimy ochronić te skarby natury. By dobrze poznać dzikie zakątki naszej planety, warto spędzić trochę czasu z żyjącymi tam ludźmi. W krainie Indian z plemienia Kogi kultura sięga czasów sprzed Krzysztofa Kolumba, przetrwała w stanie niemal nienaruszonym. Kogi wciąż żyją zgodnie z prastarą tradycją. Zwykle nie dopuszczają przybyszów z zewnątrz. Wielu nigdy nie widziało obcokrajowca. 17:50 DOOKOŁA ŚWIATA - ODC. 17 FRANCUZI POZA FRANCJĄ (AROUND THE GLOBE / REGARDE LE MONDE EP. 17 FRANAAIS SANS LA FRANCE) Serial dokumentalny, 26 min, Francja, 2018 Reżyseria: Yann Streff Seria dokumentalna, geograficzno - podróżnicza. 2 sezony po 15 półgodzinnych odcinków. Jules Verne mawiał - "Życie jest krótkie, a świat jest szeroki." Przemierzając planetę z lekceważeniem odległości, ale z pragnieniem autentycznych spotkań, ten cykl oferuje niezwykłą wizualnie podróż dookoła świata: odkrycia, sport, przyroda, tradycja, gastronomia, niezwykłe środki transportu Każdy odcinek zawiera jeden motyw z pięcioma niesamowitymi miejscami docelowymi. Odc. 17 - "Francuzi poza Francją". Baleary. Stolica Majorki, Palma, stanowi udane połączenie rajskich plaż z miejskim pejzażem. Siedemdziesiąt procent dochodów wyspy pochodzi z turystyki. Niektórzy turyści tak dobrze czują się na wyspie, że postanowili osiąść na niej na stałe. Spokojna starość na Balearach to marzenie wielu zamożnych Europejczyków. Zajrzyjmy też do Kanady. Co roku w Quebeku osiedla się od trzech do czterech tysięcy Francuzów. W Montrealu znacznie łatwiej jest zmienić zawód. Nikt nikogo nie szufladkuje. Przeniesiemy się do Nowego Jorku. Na koniec udamy się do Kataru. Od pewnego czasu zacieśniają się relacje między Katarem a Francją. Odkąd Katar został członkiem Międzynarodowej Organizacji Frankofonii, nauka francuskiego stała się bardzo ważna. Katar inwestuje dużo pieniędzy we Francji i w Paryżu. To bardzo nowoczesny kraj. To już nie tylko pustynia i Beduini. Wiele się zmieniło. 18:20 DOOKOŁA ŚWIATA - ODC. 18 DUCHOWE WĘDRÓWKI (AROUND THE GLOBE / REGARDE LE MONDE EP. 18 AINSI SOIENT - ILS) Serial dokumentalny, 27 min, Francja, 2018 Reżyseria: Yann Streff Seria dokumentalna, geograficzno - podróżnicza. 2 sezony po 15 półgodzinnych odcinków. Jules Verne mawiał - "Życie jest krótkie, a świat jest szeroki." Przemierzając planetę z lekceważeniem odległości, ale z pragnieniem autentycznych spotkań, ten cykl oferuje niezwykłą wizualnie podróż dookoła świata: odkrycia, sport, przyroda, tradycja, gastronomia, niezwykłe środki transportu Każdy odcinek zawiera jeden motyw z pięcioma niesamowitymi miejscami docelowymi. Odc. 18 - "Duchowe wędrówki". Turcja. W mauzoleum Mevlany trwają przygotowania do przyjęcia pielgrzymów. Tu, od XIII wieku spoczywa wielki perski poeta Rumi, nazywany Mevlaną. We wczesnej młodości przybył do miasta Konya wraz z rodziną. Już za życia został ogłoszony świętym. Od początków XX wieku twórczość Rumiego znana jest na całym świecie, a zwłaszcza w Stanach Zjednoczonych. Rumi to poeta, który najlepiej objaśnił, czym jest ludzkość, miłość, przyjaźń, braterstwo i pokój. W grudniu, w rocznicę śmierci Rumiego, do mauzoleum przybywają pielgrzymi z całego świata. Przeniesiemy się do Japonii. Mówi się, że w Japonii jest dwa razy więcej wierzących niż mieszkańców, bo wielu Japończyków praktykuje dwie religie jednocześnie. Pora też na wizytę w Singapurze. W tym nowoczesnym państwie - mieście, wierzenia i duchowość zajmują ważne miejsce. 18:55 LUBIĘ WRACAĆ TAM, GDZIE BYŁEM Film dokumentalny, 56 min, Polska, 2023 Reżyseria: Maciej Dancewicz Filmowa biografia jednego z najpopularniejszych i lubianych artystów jakim był Zbigniew Wodecki, opowiedziana poprzez wspomnienia zaprzyjaźnionych osób, kolegów z branży, współpracowników, ale też zwykłych ludzi. Bogato ilustrowana i oparta na materiałach archiwalnych - fragmentach koncertów, programów telewizyjnych, a także zarejestrowanych wywiadów z bohaterem - znajdujących się w archiwach TVP. Opowieści tej towarzyszą utwory muzyczne w wykonaniu Zbigniewa Wodeckiego lub te, w których powstaniu brał udział jako muzyk. 20:00 KRZYSZTOF KRAWCZYK - CAŁE MOJE ŻYCIE Film dokumentalny, 101 min, Polska, 2020 Reżyseria: Krystian Kuczkowski, Michał Bandurski Scenariusz: Krystian Kuczkowski, Michał Bandurski Zdjęcia: Filip Pakuła, Mateusz Sawicki Muzyka: Ryszard Kniat, Wiesław Wolnik, Ryszard Kniat Wykonawcy: Krzysztof Krawczyk, Sława Mikołajczyk, Jerzy Krzemiński, Sławomir Kowalewski, Marian Lichtman, Andrzej Piaseczny, Sławomir Kowalewski, Krzysztof Krawczyk, Jerzy Krzemiński, Marian Lichtman, Ryszard Poznakowski, Ryszard Poznakowski, Krzysztof Krawczyk, Edyta Bartosiewicz Biograficzny film dokumentalny poświęcony ikonie polskiej muzyki rozrywkowej, Krzysztofowi Krawczykowi. Pół wieku na scenie, równie długa lista sukcesów, jak i porażek. Chwile wzlotów, upadków, momenty polskiej eksplozji popularności i amerykańskich, niespełnionych snów o wielkiej karierze. Chwile, w których raz serce biło szybciej, raz niosło rozczarowanie, a raz wyrzuty sumienia. To w końcu życiorys, w którym nie obyło się też bez tragicznych zakrętów, momentu, w którym bohater wraz ze swoimi bliskimi otarł się o śmierć. Życie Krzysztofa Krawczyka napisało emocjonujący scenariusz godny filmu fabularnego. Niech pierwszym etapem tej podróży śladem artysty będzie jednak obraz dokumentalny, który pozwoli nam jeszcze raz przejść wraz z nim przez życie, przywołując najważniejsze wspomnienia i emocje. 21:55 OSTATNI GÓRALE Film dokumentalny, 48 min, Polska, 2017 Reżyseria: Filip Luft Zdjęcia: Sierhei Marchyk, Radek Wikiera, Jan Wierzejski Film dokumentalny o polskich góralach. Od zarania dziejów, wśród najwyższych szczytów Tatr i żywiołów, żyją ludzie z popadającej w zapomnienie grupy etnicznej z Podhala. Ta grupa jest jedną z najbardziej wyróżniających się w Europie. Mają niepowtarzalny styl ubioru, ekonomię, metody konstrukcji domów, własną kulturę, architekturę, tradycję i folklor. Film koncentruje się też na odwiecznych stosunkach człowieka z naturą. Oprócz wspaniałych górskich widoków, poznamy czterech niezwykłych bohaterów. Jarek, który jest specjalistą od drewna; Staszek, który większość czasu spędza z owcami w bacówce; Jan, który ma warsztat i umie wszystko zrobić oraz Piotr - muzyk, dzięki któremu będziemy na góralskim weselu. Przekonamy się, że czas w górach zatrzymał się wraz z siłą, odwagą, umiejętnościami i miłością do wolności ich mieszkańców. 23:00 TAMTE LATA, TAMTE DNI - TERESA LIPOWSKA Magazyn, 23 min, Polska, 2021 Reżyseria: Joanna Makowska Scenariusz: Marta Perchuć - Burzyńska, Joanna Makowska Prowadzący: Marta Perchuc - Burzyńska Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Rozmowy realizowane są w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie sentymentalne. Tym razem gościem programu jest popularna aktorka Teresa Lipowska. 23:35 NAJDŁUŻSZE POŻEGNANIE (THE LONGEST GOODBYE) Film dokumentalny, 87 min, Kanada/Izrael, 2023 Reżyseria: Ido Mizrahy Zdjęcia: Boaz Freund Naukowcy przewidują, że w ciągu następnej dekady NASA po raz pierwszy wyśle astronautów na Marsa i sprowadzi ich bezpiecznie na Ziemię. Podczas trzyletniej podróży, oddzieleni od naszej planety i niezdolni do komunikowania się z nią w czasie rzeczywistym członkowie załogi doświadczą skrajnej izolacji, która może poważnie wpłynąć na ich stan psychiczny i tym samym całą misję. Zamknięcie, brak prywatności i kontaktów społecznych będą podstawą ich codzienności. Dr. Al Holland, psycholog NASA, bada skutki przedłużającej się separacji człowieka od Ziemi. Film pokazuje efekty tych badań. Jesteśmy świadkami, jak psycholog testuje różne sposoby zapewnienia wsparcia przyszłym astronautom i opracowuje mechanizmy radzenia sobie przez nich z izolacją. Obserwujemy rozdarcie między marzeniem o odkryciu nieznanego a potrzebą interakcji, między potrzebą dotarcia do nowych granic a chęcią pozostania w kontakcie z domem. Zdajemy sobie sprawę, że ten konflikt wykracza poza podróże kosmiczne. Nagroda: 2023 FF Sundance Producent: Restless Pictures. 01:05 ŚWIAT MOICH WUJKÓW Film dokumentalny, 33 min, Polska, 2000 Reżyseria: Krzysztof Magowski Scenariusz: Krzysztof Magowski Paweł Doerffer był synem Karla Julisa, ewangelickiego pastora, który ożenił się z przyjaciółką hrabiostwa Mycielskich - Polką, katoliczką, noszącą nazwisko Szafarska. Ich syn Paweł, całkiem już spolonizowany, w 1886 roku objął administrację dóbr w wielkopolskich Pawłowicach. Syn Stefan, zdobywszy odpowiednie wykształcenie, poszedł w jego ślady i 21 lat później został w Pawłowicach plenipotentem. Administrował dobrami obejmującymi trzy klucze - w Pawłowicach, Łęce Wielkiej i Mchach. Wchodzące w ich skład majątki i folwarki to ponad 10 tysięcy ha gruntów uprawnych, obory, stajnie, gorzelnie, krochmalnie, młyn, tartaki, cegielnie... Stefan Doerffer miał siedmioro dzieci. Wśród nich - syna Stefana, który już jako chłopiec fotografował, a z czasem jego pasją stało się filmowanie. Kupił w Poznaniu amerykańską kamerę Cine Kodak i utrwalał na taśmie sceny z życia rodziny. Kiedy wybuchła wojna, film, kamerę i projektor ukryto w konwi na mleko. W 1946 roku Stefan Doerffer wyjął pamiątki ze skrytki i przechowuje je do dziś. W 1998 roku rodzina zdecydowała, że film można zaprezentować publicznie. Miał się tym kto zająć - pasję Stefana przejawił po latach jego siostrzeniec, Krzysztof Magowski, dziś reżyser filmowy. I oto Magowski, rekomendując i wykorzystując film wujka, wprowadza widza w tamten odległy świat. Pod okiem współczesnej kamery sędziwy dziś Stefan wędruje po dawnych śladach, w czym towarzyszą mu równie wiekowi bracia - Jerzy i Antoni. Starsi panowie wjeżdżają w dzieciństwo i młodość lśniącym studebackerem, jakby wyjętym z sepiowych kadrów kręconych sześćdziesiąt lat temu. Niezbyt pewnie, podpierając się laseczkami, przemierzają wnętrza, wspinają na schody, zatrzymują w alejach, po których biegali jako dzieci, a jako nastolatkowie pędzili z hukiem na swoich ukochanych motocyklach. Przekomarzają się i strofują, szukając w pamięci szczegółów, wspominają dawne zdarzenia i anegdoty z przeszłości, do której powracają z sentymentem i radością, bo - jak mówią - żyli w bardzo udanej i szczęśliwej rodzinie. Ze wzruszeniem i rozbawieniem oglądają razem film Stefana i w dzisiejszym pejzażu Pawłowic, Łęki, Brzostwoni, Żytowiecka i Księża Wielkopolskiego starają się odnaleźć ślady tamtych ujęć, powtórzyć sceny, przywrócić ich atmosferę. Pałac w Pawłowicach szczęśliwie nadal stoi, równie piękny i okazały, służąc dziś Zootechnicznemu Zakładowi Doświadczalnemu. Zachowano też dawne parowe maszyny - takie same jak te, które Stefan uwiecznił na polach ojca. Stoi też pałac w Łęce, gdzie psotni chłopcy uczyli kury latać. Trwa Brzostownia - do której rodzina przeniosła się w 1933 roku, kościół w Żytowiecku, gdzie Doerfferowie chrzcili dzieci. Jest i stacja w Księżu Wielkim, z której Jerzy w sierpniu 1939 roku odjeżdżał, by podjąć studia na Wydziale Okrętowym Uniwersytetu w Glasgow. Jego pies biegł jakiś czas za pociągiem, a potem usiadł na torach - zardzewiałych dziś i zarośniętych trawą, bo nieużywanych od 1996 roku - i żegnał pana wyciem, jakby czując, że już go nigdy nie zobaczy... Jest też komórka w Księżu, w której Niemcy zamknęli ich ojca, by wkrótce potem rozstrzelać - za to, że nie chciał podpisać volkslisty. Nie ma już świata, który Stefan utrwalał na taśmie. Mimo że przecież jakiś ciąg dalszy nastąpił... 01:50 KONSTANTY PUZYNA - TEATR ŻYCIE Film dokumentalny, 51 min, Polska, 1991 Reżyseria: Wojciech Majcherek, Ireneusz Dobrowolski Scenariusz: Ireneusz Dobrowolski, Wojciech Majcherek Zdjęcia: Hubert Waliszewski Muzyka: Tadeusz Kowalewski Aktorzy: Zbigniew Zapasiewicz Monografia filmowa wybitnego polskiego krytyka teatralnego Konstantego Puzyny (1929 - 89) obejmująca chronologicznie okres całego życia twórczego. Program ukazuje go także jako teatrologa, poetę i niezwykłego człowieka. Puzynę wspominają m.in. Erwin Axer, Jan Błoński, Tadeusz Nyczek, Jerzy Timoszewicz. 02:50 ŻYWOT MICHAŁA Film dokumentalny, 47 min, Polska, 2003 Reżyseria: Beata Januchta Scenariusz: Beata Januchta Zdjęcia: Piotr Sędzikowski Jak nisko trzeba upaść, by wreszcie zapragnąć podnieść się z dna? Jak silnym trzeba być, by tego dokonać? Michał Marian Pawełczyk, bohater przejmującego filmu dokumentalnego Beaty Januchty, doświadczył na własnej skórze i skrajnego upodlenia, i cudu odradzania się. Filmowa historia Michała obejmuje dwa i pół roku z jego życia. Michał pije od 30 lat, z czego od 20 lat intensywnie. To alkohol sprawił, że stracił rodzinę: żona odeszła od niego, zabierając dwuletniego wówczas synka, Maćka. Wyjechała z dzieckiem do Szwecji, gdzie Michał ma ciotkę. To ona pomogła Ninie urządzić się w nowym miejscu. Od czasu ich wyjazdu, wkrótce po stanie wojennym, Michał praktycznie nie miał z nimi kontaktu. Ledwo pamięta syna, który teraz jest już dorosły. Z czasem nałóg odebrał mu także pracę i dach nad głową. Michał mieszkał w altankach, kanałach, ruderach do rozbiórki. Bywało, że wypijał 6 - 7 butelek alkoholu dziennie. Gdy nie starczało pieniędzy na wódkę czy wino, pił to, co akurat wpadło w rękę: denaturat, borygo itp. Ten inteligentny i prawdopodobnie wykształcony mężczyzna wstydził się pokazywać na oczy dawnym znajomym, nie chciał czuć smrodu własnego ciała i spoglądać na siebie trzeźwo. Dobrze czuł się tylko wśród takich jak on, bo tylko oni go nie odtrącali. Kilkakrotnie podejmował desperackie próby wyjścia z nałogu, ale po paru tygodniach, spotkawszy się znowu z kumplami od kieliszka, wracał do punktu wyjścia. Kiedy zaczyna się film, jest czerwiec 2000 r. Brudny, zarośnięty, wiecznie zamroczony Michał, budzi bardziej odrazę niż litość. Rok później, po paromiesięcznym leczeniu w poradni AA, znów jest w melinie, praktycznie nie trzeźwieje. Ale podejmuje kolejną próbę wyjścia z matni. Zjawia się we wrocławskim Schronisku św. Brata Alberta, kierowanym przez Dariusza Dobrowolskiego. Dostaje swoje łóżko, czyste ubranie, jedzenie, lekarstwa na odtrucie, a przede wszystko życzliwość i zrozumienie. Powoli wraca do normalnego świata i coraz dotkliwiej odczuwa samotność, brak miłości. Tak bardzo tęskni za synem, tak wiele, by dał, żeby go zobaczyć. Tym razem musi wytrwać. W listopadzie 2001 r. nadal nie sięga po kieliszek. Odzyskał siły, dostał pracę w skupie złomu. Choć wciąż jeszcze balansuje między nadzieją i rozpaczą, wiarą i zwątpieniem, trwa w swoim postanowieniu. Odkłada każdy grosz na podróż do Szwecji. Z niechęcią patrzy na swych dawnych, zapijaczonych kumpli. W październiku 2002 r. składa podanie o paszport, z pomocą Darka kupuje nowe, porządne ubrania na podróż. Nie chce przynieść synowi wstydu, kiedy już dojdzie do spotkania. Bo Michał nie traci nadziei, że Maciek zechce się z nim zobaczyć, tak jak on sam zdecydował się przed laty spotkać z własnym ojcem, który go porzucił. Michał nie robi sobie złudzeń, że chłopak rzuci mu się w ramiona, ale na pewno zechce go wysłuchać, może nawet spróbuje zrozumieć i wybaczyć zmarnowane dzieciństwo? Nie uprzedził go o swoim przyjeździe, chce zobaczyć spontaniczną reakcję Maćka. O planowanej wizycie wie tylko ciotka. Obiecuje pomoc w skontaktowaniu z synem. W połowie grudnia Michał wsiada na prom. Czy spełni się jego największe marzenie? Film Beaty Januchty otrzymał Grand Prix "Białą Kobrę" na łódzkim XIII Festiwalu Mediów "Człowiek w zagrożeniu" w 2003 r.