TVP Historia Niedziela, 14.07.2024 06:30 BYŁ TAKI DZIEŃ - 14 LIPCA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1918 - urodził Ingmar Bergmann; 1939 - zmarł Alfons Mucha; 1950 - początek nadawania "Głosu Ameryki"; 1984 - akt oskarżenia przeciwko ks. Jerzemu Popiełuszce. 06:35 SZEROKIE TORY - JEDEN DZIEŃ Z ŻYCIA INSPEKTORA STRAŻY RYBACKIEJ NA UKRAINIE Reportaż, 24 min, Polska, 2003 Autor: Barbara Włodarczyk Reportaż o ukraińskich kłusownikach, którzy nielegalnie łowią ryby w Morzu Czarnym i Dniestrze. Większość z nich pochodzi z małych wiosek i jest to dla nich jedyny sposób zdobywania środków do życia. Bohaterem reportażu jest inspektor patrolu straży morskiej, która zajmuje się walką z kłusownikami. 07:00 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE S.I - ODC. 10 HAJNÓWKA Magazyn, 22 min, Polska, 2016 Reżyseria: Jacek Sołtysiak Scenariusz: Dora Rosłońska Zdjęcia: Jarosław Wątor, Jacek Banach, Tomasz Jędrzejczak Prowadzący: Tomasz Bednarek Blisko granicy polsko - białoruskiej jest takie miejsce, które upodobały sobie żubry. To Puszcza Białowieska - jedyny polski obiekt przyrodniczy wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Teren Podlasia to malowniczy zakątek nie tylko pod względem unikalnych zjawisk natury. Przydrożne kapliczki, prawosławne krzyże czy cerkwie oraz wyjątkowa dla tych terenów wiejska architektura sprawiają, że Podlasie to wyjątkowy region Polski. Tomek rozpoczyna swoją wędrówkę po tej okolicy w Hajnówce, która nazywana jest Bramą Puszczy Białowieskiej. To największa miejscowość leżąca bezpośrednio przy majestatycznej puszczy. To właśnie tu, na skwerze stoi pomnik żubra - wizytówka całego powiatu. Ale Hajnówka zasłynęła w świecie nie tylko z powodu żubrów, ale także z niezwykłego chóralnego śpiewu. 07:30 KORONA KRÓLÓW. JAGIELLONOWIE - ODC. 168 (SEZON 2 ODC. 43) Telenowela historyczna TVP, 24 min, Polska, 2024 Reżyseria: Krzysztof Łukaszewicz, Piotr Fiedziukiewicz Scenariusz: Anna Krasuska, Ewa Bulanda, Marta Hryniak Aktorzy: Sebastian Skoczeń, Maria Pawłowska, Maja Szopa, Przemysław Stippa, Bartosz Obuchowicz, Michał Chorosiński, Emma Giegżno, Julia Łukowiak, Małgorzata Ostrowska-Królikowska, Kacper Młynarkiewicz, Krzysztof Brzazgoń, Mateusz Tomaszewski, Paul Matura, Sebastian Badurek, Iwona Katarzyna Pawlak Intryga Strasza. Wiosna 1427. Strasz (Paul Matura) jest w Wilnie i donosi Witoldowi (Michał Chorosiński), że Zofię (Maria Pawłowska) coś łączy z Janem Hinczą (Kamil Szklany). Hans Vochsee (Sebastian Badurek) przekazuje, że Zygmunt Luksemburski i zakon będą popierali starania księcia Witolda o królewską koronę. Oleśnicki (Przemysław Stippa) przekazuje królowi plotki z Wawelu, że królowa, podczas jego nieobecności, szukała rozrywek. Samborowi (Kacper Młynarkiewicz) grozi amputacja ręki. Greta (Iwona Katarzyna Pawlak), aby mu pomóc, musi wiedzieć, czym była zatruta strzała, która go trafiła. Pietrek (Mateusz Tomaszewski) chce się spotkać z tajemniczą dziewczyną. W czasie rozmowy z przyjaciółką z dzieciństwa okazuje się, że nadal prawie niczego nie pamięta. 08:00 MĘCZENNIK ZA AUTOKEFALIĘ Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2023 Autor: Izabela Fatalska Reżyseria: Izabela Fatalska Scenariusz: Izabela Fatalska Film przedstawia postać prawosławnego duchownego, arcybiskupa Jerzego (Jaroszewskiego) i jego trudną historię związaną z dążeniem Kościoła Prawosławnego w Polsce do autokefalii po pierwszej wojnie światowej, a później z jej uzyskaniem w 1924 roku. Usłyszymy opinie ekspertów, naukowców i duchownych na temat roli tego metropolity, ale również kondycji prawosławia po 1918 roku w odrodzonej Polsce. 08:25 METROPOLITA. DIONIZY WALEDYŃSKI Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2024 Reżyseria: Izabela Fatalska Scenariusz: Izabela Fatalska Film o jednej z najważniejszych i najciekawszych postaci w historii Kościoła prawosławnego - metropolicie Dionizym, wybitnym hierarsze, naukowcu, administratorze, misjonarzu, który całe swoje dojrzałe życie poświęcił polskiemu prawosławiu. Jego działalność związana jest z trudnym okresem w historii Cerkwi w II Rzeczypospolitej, w którym niejednokrotnie był zmuszany do podejmowania kontrowersyjnych decyzji, jednak to przede wszystkim dobro i rozwój Kościoła były tym, co charakteryzowało tę barwną i nietuzinkową postać, którą do dzisiaj trudno jednoznacznie ocenić. 09:00 ZAKLĘTY DWÓR - ODC. 3/7 W SIEDZIBIE UPIORA Serial przygodowy, historyczny, 54 min, Polska, 1976 Reżyseria: Antoni Krauze Scenariusz: Andrzej Wydrzyński Zdjęcia: Stefan Pindelski, Maciej Kijowski Aktorzy: Krzysztof Jasiński, Gustaw Lutkiewicz, Roman Wilhelmi, Jerzy Bińczycki, Wiesław Gołas, Jan Nowicki, Olgierd Łukaszewicz, Danuta Kowalska, Krzysztof Różycki, Wiesław Wójcik, Andrzej Domalik, Zygmunt Malawski, Zofia Czerwińska, Wiesława Mazurkiewicz, Zbigniew Józefowicz Nocą w zaklętym dworze maziarz prowadzi tajne zebranie patriotyczne. Wśród przyszłych uczestników rewolucji są szlachcic, mieszczanin, kilku chłopów. Tymczasem do dworu zakrada się Czorgut. Nie odkrywa jednak spiskowców, sam natomiast zostaje zauważony przez Bulija i omal nie ginie z jego ręki. Życie ratuje mu piękna dziewczyna podobna do Eugenii Żwirskiej. Rano Bulij wywozi ją z zamku. Widzi to Juliusz, a także Horawa. Horawa chce złożyć w cyrkule skargę na Bulija o okradanie zamku. Juliusz układa się z sędzią Gągolewskim, że ten zatrzyma Horawę w areszcie. Tymczasem komisarz Kraxelhuber żąda od Juliusza pomocy w wyłapywaniu emisariuszy - za jednego z nich uważa Czorguta. 10:00 TAJEMNICE POCZĄTKÓW POLSKI - MIASTO ZATOPIONYCH BOGÓW Cykl dokumentalny, 44 min, Polska, 2013 Reżyseria: Zdzisław Cozac Scenariusz: Zdzisław Cozac Zdjęcia: Andrzej Janowski, Mariusz Gala, Marek Skrzecz, Grzegorz Jóźwiak Lektor: Maciej Gudowski Dzieje wczesnośredniowiecznego Wolina - mające swoje odzwierciedlenie w zapisach kronikarzy, w staroskandynawskich sagach, a także w legendach - są niezwykle barwne. Obraz miasta, jaki wyłania się z tej filmowej opowieści, powstał na podstawie wyników wieloletnich badań prowadzonych przez naukowców. Przy dzisiejszym stanie wiedzy wydaje się jedną z najbardziej prawdopodobnych wizji grodu. Czy naukowcy są zgodni w swoich hipotezach? Widzowie poznają różne stanowiska, a które z nich są trafne, pokażą w przyszłości towarzyszące archeologii coraz to nowe metody badawcze. Wolin cieszy się wyjątkowym zainteresowaniem w świecie odtwórców historycznych dzięki corocznemu Festiwalowi Słowian i Wikingów. W filmie występuje ich kilkuset, w tym wielu obcokrajowców, w rolach dawnych rzemieślników, kupców i wojowników. Scenografią do większości scen był unikalny woliński skansen archeologiczny. Dopełnieniem są wirtualne rekonstrukcje całego kompleksu osadniczego nad Dziwną. Film "Miasto zatopionych bogów" jest efektem współpracy filmowców, naukowców, odtwórców historycznych i wielu ludzi dobrej woli, których połączyła pasja poznawania tajemnic początków Polski. Z nadzieją, że pasja ta będzie się udzielać także widzom. 10:50 HETMAN Film animowany, 12 min, Polska, 2020 Reżyseria: Krzysztof Czeczot Scenariusz: Krzysztof Czeczot, Wojciech Kalwata Wykonawcy: Danuta Stenka Film animowany "Hetman", w reżyserii Krzysztofa Czeczota upamiętnia, obchodzoną w 2020 roku, 400. rocznicę śmierci hetmana Stanisława Żołkiewskiego. Wojennemu kunsztowi i sprytowi hetmana Stanisława Żółkiewskiego zawdzięczamy m.in. zwycięstwo w bitwie pod Kłuszynem w 1610 roku. Gdy Żółkiewski zginął w potyczce z Turkami i Tatarami pod Cecorą w roku 1620, na jego nagrobku, który stanął w prezbiterium kolegiaty św. Wawrzyńca, wykuto symboliczny cytat z Eneidy: Exoriare aliquis nostris ex ossibus ultor (Powstanie kiedyś z kości naszych mściciel), który później odnoszono do słynnego prawnuka hetmana, króla Jana III z rodu Sobieskich. 11:10 KULTOWE ZABYTKI - ODC. 7 TAJEMNICE PAŁACU KSIĘCIA MONACO (MONACO: BUILDING A ROYAL PALACE) Cykl dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Reżyseria: Guenaelle Troly Seria dokumentalna (8 odcinków) opowiada o słynących ze swojego stylu architektonicznego, wartości historycznej i politycznej, najwspanialszych siedzibach, pałacach i katedrach Francji. Wypowiedzi najlepszych ekspertów, archiwalia i zdjęcia zabiorą nas w podróż po najsławniejszych zabytkach tego kraju. Odcinek 7 - "Tajemnice pałacu księcia Monaco". Pałac księcia Monako to jeden z najsłynniejszych symboli europejskich monarchii, siedziba władzy w sercu jednego z najmniejszych państw na świecie. Jego historia zaczyna się w trzynastym wieku na stromej skale, 65 metrów nad poziomem morza. W 1506 roku podczas oblężenia forteca ulega prawie doszczętnemu zniszczeniu. Następnie zostaje odbudowana według najnowszych ówcześnie technologii. Na reprezentacyjnym dziedzińcu historycy dokonują niebywałego odkrycia: setki metrów kwadratowych renesansowych fresków zamalowanych w XiX w. Skaner 3D umożliwia wykrycie jeszcze nieznanych pomieszczeń pałacu. Jak forteca stała się siedzibą władców Monako? Jakim poddano ją przebudowom, by zapewniła przeżycie małemu państwu? Oto dzieje nietypowego pałacu. 12:15 DZIKI BAŁTYK - ODC. 3 MIĘDZY FINLANDIĄ A SZWECJĄ (WILD BALTIC SEA / WILDE OSTSEE / 3. BETWEEN FINLAND AND SWEDEN) Serial dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2017 Reżyseria: Christoph Houschild Serial dokumentalny o dzikiej przyrodzie Bałtyku. Natura tego najbliższego nam morza oferuje wiele niespodzianek. Trzeci odcinek przenosi nas nad Zatokę Botnicką. Zimą dom dla nerpy. 300 kilometrów dalej na południe miliony ryb udają się na wybrzeże, aby złożyć jaja. Finlandia jest siedliskiem latającej wiewiórki. Wiosną samce zaczynają szukać samic. Do końca lutego to zamarznięty, biały ocean blisko 300 - kilometrowej długości i szerokości 150 km. Pokrywa lodowa, grubości nawet 120 cm, kryje cały Bałtyk Północny. W miesiącach zimowych słońce jest nisko nad horyzontem i wyzwala barwną grę świateł na niebie. Zorza polarna lśni, gdy wiatr słoneczny przenika do atmosfery ziemskiej. Północna część Bałtyku jest pod lodem od połowy października do maja. W Zatoce Botnickiej jest zasolenie zaledwie półprocentowe, więc woda zamarza tu szybciej niż w innych rejonach Bałtyku. To Bałtyk - dziecko ostatniej epoki lodowcowej. 13:20 WOJOWNICY CZASU - POLSKIE PODBOJE CESARZA, CZYLI KAMIENIEC SUSKI 1807 Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Grzegorz Gajewski Scenariusz: Grzegorz Gajewski Zdjęcia: Krzysztof Krzyżanowski, Grzegorz Gajewski Muzyka: Krzysztof Ridan Trwająca 200 dni kampania Cesarza Francuzów w Polsce obfitowała w bitwy i potyczki pełne huku dział, świstu karabinowych kul i dyplomatyczne podchody. Zdarzały się jednak sytuacje, kiedy amunicją były strzały. W dodatku strzały Amora. Tak było w czasie pobytu Napoleona na zamku w Kamieńcu Suskim wiosną 1807 roku... W programie "Wojownicy Czasu" Grzegorz Gajewski podróżuje przez wieki i epoki, pokazując realia ówczesnego życia dzięki pieczołowicie je odtwarzającym grupom rekonstrukcji historycznej. Dawne historie i współcześni pasjonaci to właśnie "Wojownicy". 14:00 DUŻE ZWIERZĘ Film obyczajowy, 70 min, Polska, 2000 Autor: Kazimierz Orłoś Reżyseria: Jerzy Stuhr Scenariusz: Krzysztof Kieślowski Zdjęcia: Paweł Edelman Aktorzy: Jerzy Stuhr, Anna Dymna, Dominika Bednarczyk, Błażej Wójcik, Andrzej Franczyk, Feliks Szajnert, Zbigniew Kaleta, Andrzej Kozak, Radosław Krzyżowski, Stanisław Banaś, Piotr Dąbrowski "Duże zwierzę" - czwarty film w reżyserskim dorobku Jerzego Stuhra - był już głośny na długo przed premierą. Stało się tak za sprawą scenariusza. Pierwszą jego wersję(na podstawie opowiadania Kazimierza Orłosia pt. "Wielbłąd") napisał bowiem w roku 1973 sam Krzysztof Kieślowski, noszący się wówczas z zamiarem debiutu fabularnego. Niestety, tekst nie spodobał się peerelowskim decydentom od kultury i musiał powędrować do szuflady. Przed kilkoma laty odnalazł go w Wiesbaden Janusz Morgenstern. Takiej okazji nie można było zmarnować. Morgenstern, zarezerwowawszy sobie rolę producenta, zaprosił do współpracy Jerzego Stuhra, jednego z ulubionych aktorów Kieślowskiego. Twórca "Tygodnia z życia mężczyzny" nie tylko wziął na swoje barki reżyserię i opracowanie scenariusza (w pierwotnej wersji były tylko dwie sceny z rozpisanym dialogiem), lecz także zagrał głównego bohatera. Realizacja "Dużego zwierzęcia" stała się dla aktora szczególnym doświadczeniem. "Po pierwsze dlatego, że w sensie symbolicznym znów byłem współpracownikiem Krzysztofa, mojego przyjaciela. Dane mi było nadać kształt czemuś, co było jego ideą, jego dążeniem. Po drugie, to był mój pierwszy film poetycki. Zawsze miałem skłonność do realistycznego oglądania świata. Odważyłem się na metaforę, spróbowałem znaleźć w sobie inną wrażliwość" - mówił w jednym z wywiadów. To jednak nie wszystko. Już w swych poprzednich filmach Stuhr - reżyser dowiódł, jak bliski jest mu temat tolerancji, zrozumienia dla inności i niedoskonałości bliźniego. Typ jego talentu kazał mu wszakże ukazywać ludzkie losy w konkretnym kontekście czasowo - przestrzennym, co z kolei zmuszało do balansowania na granicy doraźnej publicystyki. Dopiero scenariusz Kieślowskiego pozwolił autorowi "Historii miłosnych" na zmianę perspektywy i bardziej uniwersalne potraktowanie problemu. "Stuhr niemodny temat ujął w formę przypowieści, dotykającej za pośrednictwem mikrozdarzeń ponadczasowych prawideł" - pisała po premierze "Dużego zwierzęcia" recenzentka. Nie wszyscy podzielali jej zdanie. Film wywołał dyskusje. Jedni chwalili i nagradzali (Nagroda Specjalna na MFF w Karlovych Varach, nagroda publiczności na Lecie Filmowym w Kazimierzu Dolnym, Syrenka Warszawska w kategorii filmu fabularnego), inni zarzucali reżyserowi jałowe powielanie wzorców kina moralnego niepokoju. "Duże zwierzę" to kolejne niebanalne dokonanie Jerzego Stuhra, jednego z niewielu polskich artystów filmowych, którzy bez oglądania się na mody, konsekwentnie budują na ekranie własną, oryginalną wizję świata. (Jerzy Stuhr zmarł 9 VII 2024, w wieku 77 lat). Mała, górska miejscowość, gdzieś w Polsce. Pan Sawicki, szanowany obywatel, tak samo zwyczajny jak jego otoczenie, pewnego dnia zaczyna spacerować ulicami w towarzystwie wielbłąda. Zdziwieni mieszkańcy nie wiedzą, co o tym myśleć. Mijają kolejne dni, a zwierzę ciągle jest u Sawickich. Mało tego, zajmuje w ich życiu coraz ważniejsze miejsce. Dlaczego? - to pytanie coraz bardziej nurtuje całe miasteczko. Sawiccy nie potrafią odpowiedzieć. Po prostu polubili dwugarbnego czworonoga i tyle. Mieszkańcom wszakże to nie wystarcza. Nie wiedzieć czemu nie potrafią przystosować się do nowej sytuacji i reagują agresywnie. Odpowiednie urzędy nagle zaczynają domagać się rejestracji i opodatkowania wielbłąda. Pojawiają się donosy, że wielbłąd przeszkadza dzieciom w nauce, zanieczyszcza ulice, a także - czy są granice absurdu? - może roznosić groźną afrykańską odmianę choroby wenerycznej. W stosunku do Sawickich mnożą się szykany. Ona traci pracę w przedszkolu, jego nie chcą już w lokalnej orkiestrze. Przed ich domem hałasują protestacyjne pikiety. Mimo że odrzuceni i osamotnieni, Sawiccy nie zamierzają pozbyć się wielbłąda. Przeciwnie, są do niego coraz mocniej przywiązani. 15:20 GŁOSY Film dokumentalny, 34 min, Polska, 2012 Reżyseria: Konrad Szołajski Scenariusz: Konrad Szołajski Zdjęcia: Michał Ślusarczyk Muzyka: Dariusz Żebrowski Wykonawcy: Maciej Gutowski, Tomasz Knapik Dokumentalny film krótkometrażowy ukazujący specyfikę ginącego już w Polsce zawodu lektora i spikera radiowo - telewizyjnego, na przykładzie portretów legendarnych przedstawicieli tej profesji. Każdy z bohaterów ma na swoim koncie setki przeczytanych filmów, widzowie doskonale znają ich głosy, ale czy rozpoznaliby twarze? Dokument zawiera wiele wspomnień o lektorze legendzie, perfekcyjnym Lucjanie Szołajskim (1930 - 2013). Lucjan Szołajski miał jeden z najbardziej charakterystycznych głosów w historii telewizji. W ciągu kilkudziesięciu lat pracy użyczył swego głosu do ponad 20 tys. filmów i seriali. Widzowie pamiętają m.in. jego charakterystyczne brzmienie z bijącej rekordy oglądalności "Niewolnicy Isaury". Głos Lucjana Szołajskiego można usłyszeć również w wielu filmach telewizyjnych i kinowych, np. w ekranowym hicie "Terminator". Film "Głosy" to jednocześnie nostalgiczny i zabawny portret odchodzącej grupy zawodowej. W czasach, gdy istniała jedna antena telewizyjna, a amerykański film przyciągał przed telewizory miliony widzów, lektorzy pełnili rolę swego rodzaju celebrytów, wyznaczając zarazem standardy w zakresie poprawności językowej. W obrazie wystąpili m.in. Maciej Gudowski, Janusz Szydłowski, Tomasz Knapik, Mirosław Utta, Jacek Brzostyński, Jan Wilkans, Danuta Stachyra. 16:00 GIGANCI HISTORII - WIELKA WOJNA Z ZAKONEM KRZYŻACKIM (1409 - 1411) Teleturniej, 50 min, Polska, 2024 Reżyseria: Tomasz Motyl Scenariusz: Mikołaj Korzyński Prowadzący: Maciej Kurzajewski, Przemysław Babiarz 15 lipca 1410 roku. Jedna z największych bitew w historii średniowiecznej Europy, stoczona na polach pod Grunwaldem. Kto z nas nie zna tej daty? Kto z nas nie widział majestatycznego dzieła Jana Matejki "Bitwa pod Grunwaldem"? W najbliższym odcinku teleturnieju "Giganci historii" zgłębimy historię Wielkiej Wojny z Zakonem Krzyżackim. Pytać będziemy o przyczyny wybuchu wojny i jej przebieg, o wspomnianą już Bitwę pod Grunwaldem, o pokój toruński, skutki wojny i tradycję grunwaldzką. Postaramy się dowiedzieć, gdzie są dwa miecze, przekazane królowi polskiemu Władysławowi II Jagielle i wielkiemu księciu litewskiemu Witoldowi przez heroldów wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego Ulricha von Jungingena. Wręczenie nagich mieczy było symbolicznym pretekstem do rozpoczęcia bitwy pod Grunwaldem. 16:55 NAZISTOWSKI SZWADRON WIELORYBNICZY (THE NAZI WHALING SQUADRON) Film dokumentalny, 45 min, Francja/Niemcy/Wielka Brytania, 2020 Reżyseria: Frido Esser Działania III Rzeszy miały prowadzić do wygrania przez nią wojny, w tym celu nazistowskie Niemcy zbudowały trzecią co do wielkości flotę wielorybniczą na świecie. Co najmniej 15 000 płetwali błękitnych i płetwali zwyczajnych zostało zabitych przez niemiecką eskadrę wielorybniczą w latach 1936 - 1939. Była to tak ogromna ingerencja w naturę, że populacja wielorybów nigdy w pełni się po niej nie odbudowała. Reżim nazistowski chciał zamknąć tak zwaną "lukę tłuszczową", aby rozwiązać problem podaży tłuszczu w kraju. W latach 1935 - 1939 zakupiono siedem statków - przetwórni oraz ponad 50 statków rybackich uzbrojonych w nowoczesne harpuny. Pouczające i przejmujące głosy ostatnich żyjących naocznych świadków rekonstruują, jak największe zwierzęta na Ziemi zostały prawie wytępione, aby Niemcy mogły przystąpić do wojny. 17:45 MARIAN NA WOJNIE. ANIMOWANA HISTORIA MARIANA WALENTYNOWICZA Film animowany, 10 min, Polska, 2019 Reżyseria: Agata Mianowska Scenariusz: Wojciech Kalwat Lektor: Zbigniew Zamachowski Koziołek Matołek i małpka Fiki - Miki, zwierzaki wymyślone przez Kornela Makuszyńskiego, to najbardziej znane postaci, które wyszły spod ołówka Mariana Walentynowicza. Ale już niewiele osób wie, że ten sam rysownik służył także jako korespondent wojenny w 1. Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka. To, co widział, nie tylko opisywał, lecz także szkicował i malował. Pozostawione przez niego rysunki, dokumentujące szlak bojowy dywizji gen. Maczka, stały się inspiracją do stworzenia animowanej miniatury o wojennych losach samego Walentynowicza. 12 - minutowa animacja, utrzymana w tradycyjnej, wysmakowanej stylistyce, odbiegającej od współczesnych masowych produkcji, w przystępny i pogodny sposób przybliża najważniejsze wydarzenia z dziejów 1. Dywizji Pancernej. Film jest znakomitą pomocą edukacyjną dla nauczycieli pracujących z dziećmi i młodzieżą w wieku 10 - 14 lat i stanowi interesujący punkt wyjścia do rozmowy np. o historii Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Jego walory plastyczne, a także mistrzowska interpretacja Zbigniewa Zamachowskiego, narratora filmu, sprawią, że także dorośli towarzyszący młodszym widzom, będą mieli wiele radości z oglądania. 18:00 1920. WOJNA I MIŁOŚĆ - ODC. 6/13 - UCIECZKA Serial historyczny, wojenny, 42 min, Polska, 2010 Reżyseria: Maciej Migas Scenariusz: Janusz Petelski, Robert Miękus Aktorzy: Jakub Wesołowski, Wojciech Zieliński, Tomasz Borkowski, Karolina Chapko, Monika Kwiatkowska, Katarzyna Maciąg, Lesław Żurek, Karolina Nolbrzak, Michał Żurawski, Danuta Stenka, Marek Bukowski, Eryk Lubos, Mirosław Baka, Piotr Gąsowski, Krzysztof Globisz Zdjęcia: Marek Traskowski Muzyka: Zygmunt Konieczny Lulu odwiedza w więzieniu Bronka. Przypomina mu o dziecku. Wykorzystując osobisty wdzięk, budzi w Bronku chęć do życia i dodaje mu otuchy. Jadwiga otrzymuje instrukcje od Sabiny. Po powrocie do domu jej syn Tomek kaleczy się w rękę i mocno krwawi. Józef pomaga żonie w opatrywaniu chłopca, wtedy też zauważa dwa listy wystające z torebki Jadwigi, których w zamieszaniu nie zdążyła schować. Kierowany zazdrością Józef pod nieobecność żony odnajduje listy ukryte w skrytce w toaletce. Okazuje się, że Jadwiga dostała je od rodziców z Rosji, choć przedtem zapewniała, że oni nie żyją. Józef powiadamia o tym swoich przełożonych, a ci kontrwywiad. Ambroży, służący Olszyńskich, podsłuchuje rozmowę Aleksandra z synem Szczepana. Dowiaduje się prawdy o Aleksandrze i zawiadamia Olszyńskiego, a ten przekazuje sprawę policji. Aleksander zabija Olszyńskiego i ucieka na Wschód. Władek z oddziałem wojska odnajduje ukrywającego się w lesie Szczepana. 19:00 TAJEMNICE LODOWCÓW (FROZEN SECRETS (GEHEIMNISSE AUS DEM EIS)) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Frank Gensthaler Film jest fascynującą podróżą w czasie, której celem jest odkrycie ukrytych w lodowcach skarbów. Alpejskie lodowce topnieją z powodu zmian klimatycznych, uwalniając bezcenne skarby - zachowane w lodzie artefakty, ludzkie szczątki i inne świadectwa przeszłości. Historycy odnaleźli przedmioty z czasów I wojny światowej, kiedy linia frontu przebiegała na wysokości ponad 3000 metrów. Przedmioty te uświadamiają nam dziś, jak ciężkie było życie żołnierzy na tych wysokościach. Archeolodzy odnaleźli również drewniane szczątki z epoki brązu, które dostarczają nam interesujących informacji na temat życia około 4000 lat temu. Szczególnym odkryciem były szczątki pary, która zginęła na lodowcu 75 lat temu. Ich córka Marceline nigdy nie straciła nadziei, że jej rodzice pewnego dnia zostaną odnalezieni. 20:00 OBLICZA TERRORYZMU - ODC. 2. BAR (2. BAR - ALGIER, 1956 R.) Cykl dokumentalny, 50 min, Niemcy/Niderlandy (Holandia), 2019 Reżyseria: Joey Boink Ta wciągająca seria przybliża historie największych ataków terrorystycznych, które zmieniły świat. Wywiady ze świadkami, materiały archiwalne i rekonstrukcje pozwolą na dokładną analizę tych dramatycznych wydarzeń. Ich znaczenie staje się oczywiste tylko wtedy, gdy spojrzy się na nie z wielu perspektyw, umieszczając je w kontekście historycznym, a co najważniejsze, dzięki dokładnemu przyjrzeniu się ekonomii terroryzmu. Czołowi eksperci wypowiedzą się też na temat zmian dotyczących zjawiska terroryzmu na przestrzeni lat i jak wyglądał proces jego radykalizacji i deradykalizacji. 20:55 NIE LUBIĘ PONIEDZIAŁKU Komedia, 98 min, Polska, 1971 Reżyseria: Tadeusz Chmielewski Scenariusz: Tadeusz Chmielewski Zdjęcia: Mieczysław Jahoda Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Mieczysław Czechowicz, Jerzy Turek, Halina Kowalska, Kazimierz Witkiewicz, Zygmunt Apostoł, Bohdan Łazuka, Bogusz Bilewski, Mitchell Kowal, Kazimierz Rudzki, Adam Mularczyk, Andrzej Nardelli, Lech Ordon Jedna ze szlagierowych komedii Tadeusza Chmielewskiego - twórcy m.in. filmów "Ewa chce spać", "Gdzie jest generał?" i "Jak rozpętałem drugą wojnę światową". "Nie lubię poniedziałku" jest sprawnie zrealizowany, utrzymany w dobrym tempie, obsadzony aktorami o niepodważalnej vis comica. Rzecz dzieje się pewnego feralnego poniedziałku w Warszawie. Bohaterem zaś jest zbiorowość - kilkanaście osób, których pechowe i skomplikowane perypetie słabiej lub silniej zazębiają się ze sobą. Włoski przemysłowiec Francesco Romanelli (znakomity Kazimierz Witkiewicz) przyjeżdża do stolicy Polski w sprawach handlowych. Już na lotnisku wsiada jednak do niewłaściwego auta, co skutkuje lawiną nieporozumień i problemów. Milicjant kierujący ruchem musi równocześnie opiekować się małym synkiem, bo w przedszkolu panuje różyczka, a żona nie może zwolnić się z pracy, bo ma manko. Tymczasem delegat gminnej spółdzielni, desperacko poszukujący części do kombajnu, zupełnie przypadkowo naraża się porywczemu taksówkarzowi i od tej pory jego zdrowie znajdzie się w poważnym niebezpieczeństwie. W biurze matrymonialnym, gdzie pracuje żona milicjanta, niespodziewanie wykryto manko. Trwa kontrola i okazuje się, że brakuje jednego "dewizowego". Do biura trafia ponętna blondynka, która akurat upiera się przy romantycznym południowcu, itp. itd. Zręcznie napisany scenariusz i sporo udanych gagów zapewniły filmowi "Nie lubię poniedziałku" stałe miejsce w annałach polskiej kinematografii, choć po premierze nie brakowało głosów krytycznych. Mimo nie najlepszego przyjęcia przez recenzentów film Chmielewskiego po raz kolejny ujawnił talent reżysera do ukazywania w krzywym zwierciadle polskiej codzienności, efektownie fotografowanej przez Mieczysława Jahodę. W jego obiektywie Warszawa przełomu lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych to upstrzona kolorowymi neonami europejska metropolia, tętniąca życiem i ruchem. 22:50 STAWKA WIĘKSZA NIŻ ŻYCIE - ODC. 2/18 - HOTEL EXCELSIOR Serial TVP, 61 min, Polska, 1968 Reżyseria: Andrzej Konic Scenariusz: Andrzej Zbych Zdjęcia: Antoni Wójtowicz Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Stanisław Mikulski, Lucyna Winnicka, Halina Kosznik, Tadeusz Bartosik, Andrzej Konic, Mieczysław Kalenik, Bronisław Pawlik, Tadeusz Gwiazdowski Jeden z najpopularniejszych seriali telewizyjnych. Opowiada o bohaterskich przygodach oficera polskiego wywiadu działającego pod kryptonimem J - 23. W tej roli wystąpił Stanisław Mikulski. Aktor zyskał ogromną popularność we wszystkich krajach, gdzie serial był wyświetlany. Rok 1942. Kloss jedzie do Gdańska, aby wyjaśnić okoliczności śmierci szefa tutejszej siatki, Kopkego i spotkać się z jego następcą. Wspólnie z Georgiem, jednym z członków grupy, próbują znależć winnego śmierci dotychczasowego szefa. Kolejno sprawdzają wszystkich członków siatki. Zaczynają podejrzewać Ingrid Heisser, właścicielkę kawiarni. SD dowiedziało się, że miejscem spotkań grupy jest hotel "Excelsior" Po śmierci Kopkego umieściło tam swojego agenta. O umówionej porze do pokoju von Hagena w hotelu przychodzi Ingrid Heisser - to ona jest nowym szefem siatki. Kobieta ginie jednak z ręki Löblera - dyrektora hotelu. Dopiero teraz wychodzi na jaw, że śmierć Kopkego była przypadkowa. Pracujący dla francuskiego wywiadu Löbler był przez niego szantażowany. Kloss demaskuje dyrektora hotelu i walczy z nim na dachu. Löbler spada i zabija się. Siatka znowu jest czysta. 00:05 HISTORIA W POSTACIACH ZAPISANA - NIEZWYKŁA EPOPEJA RYSZARDA LWIE SERCE (L'INCROYABLE EPOPEE DE RICHARD COEUR DE LION) Cykl dokumentalny, 107 min, Francja, 2021 Reżyseria: Laure Delalex Lektor: Marek Ciunel "Historia w postaciach zapisana" (tytuł francuski "Secrets d'Histoire") to seria programów historycznych, realizowanych i emitowanych przez francuską telewizję publiczną. Prezenterem programu jest znany dziennikarz telewizyjny - Stephan Bern. Każdy z odcinków przedstawia losy wielkiej postaci historycznej. Z kamerą udajemy się do miejsc stanowiących prawdzie skarby światowego dziedzictwa kultury: zamków i pałaców, galerii sztuki oraz parków i ogrodów. 02:10 SZEROKIE TORY - JEDEN DZIEŃ Z ŻYCIA ARTYSTY SHOW EROTYCZNEGO W KIJOWIE Reportaż, 25 min, Polska, 2001 Scenariusz: Barbara Włodarczyk Zdjęcia: Wiktor Politow W tym wydaniu spotkanie z Aleksandrem, który występuje wraz z żoną w nocnych klubach Kijowa w iluzjonistyczno - erotycznym show. Ich pokazy przeznaczone są dla amatorów nocnych wrażeń. Bohater audycji wcześniej pracował w prestiżowym teatrze, porzucił jednak scenę, gdyż występy w nocnych klubach przynoszą dużo większe dochody.