TVP Dokument Wtorek, 16.07.2024 Zmiany z dnia 28.06.2024 w stosunku do raportu z dnia 17.06.2024 (dodano pozycję programową) 10:35 JEDEN DZIEŃ HENRYKA 26 min, Polska, 1971 Autor: Zbigniew Święch Henryk Victorini, niezwykła postać, jeden z pierwszych osadników w Bieszczadach. Osiedlił się tutaj w 1956 roku. Prowadził stanicę turystyczną w Sokolem, a jej bazę stanowił dawny pałacyk. Wraz z powstaniem zbiornika wodnego na Solinie teren wsi Sokole został zalany. Z materiałów pozostałych po rozbiórce pałacyku Victorini zbudował dom, który do dzisiaj jest jedyną pamiątką po nieistniejącej już wsi. Bohater filmu nadal prowadził gospodarstwo oraz hodowlę bydła i koni, działał też na rzecz ochrony bieszczadzkiej przyrody. Film przedstawia jeden dzień z jego życia. (dodano pozycję programową) 11:50 DOOKOŁA ŚWIATA - ODC. 19 PLAŻE MARZEŃ (AROUND THE GLOBE / REGARDE LE MONDE EP. 19 PLAGES DE REVE) Serial dokumentalny, 26 min, Francja, 2018 Reżyseria: Yann Streff Seria dokumentalna, geograficzno - podróżnicza. 2 sezony po 15 półgodzinnych odcinków. Jules Verne mawiał - "Życie jest krótkie, a świat jest szeroki." Przemierzając planetę z lekceważeniem odległości, ale z pragnieniem autentycznych spotkań, ten cykl oferuje niezwykłą wizualnie podróż dookoła świata: odkrycia, sport, przyroda, tradycja, gastronomia, niezwykłe środki transportu Każdy odcinek zawiera jeden motyw z pięcioma niesamowitymi miejscami docelowymi. Odc. 19 - "Plaże marzeń". Brazylia. Plaże Rio de Janeiro należą do najpiękniejszych i najsłynniejszych na świecie. Copacabana czy Ipanema to nazwy kojarzące się z zabawą i wypoczynkiem. Na plaży zacierają się różnice społeczne. Odwiedzimy też Portugalię. Algarve słynie z pięknych plaż i klifów, ciągnących się wzdłuż atlantyckiego wybrzeża. Dodatkowym atutem tego regionu jest wyjątkowe nasłonecznienie. Pora też na wizytę w Jordanii. Akaba to jedyny port morski i miejscowość wypoczynkowa w Jordanii. Umiarkowany klimat i ciepłe wody zatoki przyciągają turystów z kraju i z zagranicy. Przeniesiemy się na Mauritius. Turkusowa laguna, biały piasek i luksusowe hotele. Maurytyjski Raj przyciąga co roku blisko milion turystów. (dodano pozycję programową) 12:20 DOOKOŁA ŚWIATA - ODC. 20 DLA ZMOTORYZOWANYCH (AROUND THE GLOBE / REGARDE LE MONDE EP. 20 PLANATE MACANIQUE) Serial dokumentalny, 28 min, Francja, 2018 Reżyseria: Yann Streff Seria dokumentalna, geograficzno - podróżnicza. 2 sezony po 15 półgodzinnych odcinków. Jules Verne mawiał - "Życie jest krótkie, a świat jest szeroki." Przemierzając planetę z lekceważeniem odległości, ale z pragnieniem autentycznych spotkań, ten cykl oferuje niezwykłą wizualnie podróż dookoła świata: odkrycia, sport, przyroda, tradycja, gastronomia, niezwykłe środki transportu Każdy odcinek zawiera jeden motyw z pięcioma niesamowitymi miejscami docelowymi. Odc. 20 - "Dla zmotoryzowanych". Mieszkańcy Gwadelupy dbają o swoje pojazdy. Zarówno jednoślady, jak i cztery kółka zajmują w ich sercach wyjątkowe miejsce. Gwadelupczycy kochają samochody. Często je tuningują. Przeniesiemy się do Stanów Zjednoczonych. Specjalnością stanu Montana są tak zwane Demolition Derby. Zasada tej zabawy jest prosta - należy zbudować pojazd i rozbić go o inne wraki. Zajrzymy teraz na Maltę. Na całej Malcie jest około pięciu tysięcy starych samochodów. To dużo, jak na tę małą wyspę. Malta była kolonią brytyjską, dlatego tak wiele tutaj klasycznych, angielskich automobili. Przeniesiemy się do Wielkiej Brytanii. Taksówki to nieodzowny element londyńskiego pejzażu. Londyńscy taksówkarze znają nie tylko ulice miasta, lecz także ich historię i wszystkie zaułki. Na zakończenie odwiedzimy Indie. Motocykl jest jednym z najczęściej używanych środków transportu w Indiach. Większość używanych tu jednośladów pochodzi z Japonii. Jednak ulubioną marką pozostaje brytyjski Royal Enfield. (dodano pozycję programową) 17:50 DOOKOŁA ŚWIATA - ODC. 21 MIEJSKIE HISTORIE (AROUND THE GLOBE / REGARDE LE MONDE EP. 21 HISTOIRES DE VILLES) Serial dokumentalny, 26 min, Francja, 2018 Reżyseria: Yann Streff Seria dokumentalna, geograficzno - podróżnicza. 2 sezony po 15 półgodzinnych odcinków. Jules Verne mawiał - "Życie jest krótkie, a świat jest szeroki." Przemierzając planetę z lekceważeniem odległości, ale z pragnieniem autentycznych spotkań, ten cykl oferuje niezwykłą wizualnie podróż dookoła świata: odkrycia, sport, przyroda, tradycja, gastronomia, niezwykłe środki transportu Każdy odcinek zawiera jeden motyw z pięcioma niesamowitymi miejscami docelowymi. Odc. 21 - "Miejskie historie". Las Vegas Strip to ulica, przy której każdy znajdzie coś dla siebie: magia, rozrywka, rewie, spektakle dla dorosłych - dla każdego coś dobrego. Artyści marzą o występach w Vegas, jednak nie jest łatwo dotrzeć na szczyt. To jest jak gigantyczna ruletka. RPA. W Kapsztadzie można pocałować dziewczynę na ulicy. Każdego roku blisko milion osób odwiedza Kapsztad. Pora też na wizytę w Limie. Lima rozrasta się z roku na rok i jak magnes przyciąga ludzi, którzy pragną korzystać z dobrodziejstw tego rozwoju. Stolica Peru to dobry przykład bogactwa, jakie wynika z zetknięcia się różnych kultur. Zajrzyjmy też do Gibraltaru. To kawałek Anglii nad Morzem Śródziemnym. W tej brytyjskiej enklawie na andaluzyjskiej ziemi wszystko przypomina Zjednoczone Królestwo: puby, budki telefoniczne, a nawet audycje radiowe. (dodano pozycję programową) 18:25 DOOKOŁA ŚWIATA - ODC. 22 SKARBY ZIEMI (AROUND THE GLOBE / REGARDE LE MONDE EP. 22 L’OR DE LA TERRE) Serial dokumentalny, 26 min, Francja, 2018 Reżyseria: Yann Streff Seria dokumentalna, geograficzno - podróżnicza. 2 sezony po 15 półgodzinnych odcinków. Jules Verne mawiał - "Życie jest krótkie, a świat jest szeroki." Przemierzając planetę z lekceważeniem odległości, ale z pragnieniem autentycznych spotkań, ten cykl oferuje niezwykłą wizualnie podróż dookoła świata: odkrycia, sport, przyroda, tradycja, gastronomia, niezwykłe środki transportu Każdy odcinek zawiera jeden motyw z pięcioma niesamowitymi miejscami docelowymi. Odc. 22 - "Skarby Ziemi". Senegal. Nanercz to bardzo pożyteczne drzewo. Obecnie w Casamance nie ma cenniejszej rośliny. W mieście Kolan na południu kraju działają przetwórnie orzechów nerkowca. Zamówienia spływają z całej Europy. Te orzechy mają wiele wartości odżywczych. Są bogate zwłaszcza w białko. Korea Południowa. Tutejszy żeńszeń jest uznawany za najlepszy na świecie. Produkuje się go w mieście Geumsan. Koreańczycy spożywają żeńszeń od ponad czterech tysięcy lat. Mauritius. Wyspa ta przez długi czas była kolonią brytyjską i w większości zamieszkuje ją ludność pochodzenia hinduskiego, jednak uprawy herbaty zawdzięcza Francuzowi. Pod koniec XVIII wieku Pierre Poivre, gubernator Mauritiusu, przywiózł z Chin kilka sadzonek krzewów herbacianych. Oman. Jednym z najpopularniejszych towarów jest tu żywica olibanum, znana szerzej pod nazwą kadzidła. Sprzedaje się ją w kilogramowych paczkach. Omańczycy nie tylko palą ją, lecz także spożywają. Na koniec zajrzymy do Francji. Rejon Perigord słynie z wyśmienitych, lokalnych produktów. Trufle nazywane są "czarnymi diamentami" regionu. W 1938 roku pewien naukowiec wyodrębnił gatunek występujący wyłącznie w tej okolicy. Trufle rosną zimą. Ponieważ trudno je znaleźć, cena za kilogram wynosi około tysiąca euro. Rozwijają się w wapiennej glebie, pod określonymi gatunkami drzew. (dodano pozycję programową) 19:00 PROFESOR OD SERCA - ZBIGNIEW RELIGA Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2010 Reżyseria: Halina Szymura Scenariusz: Halina Szymura Zdjęcia: Sławomir Chudowski Kiedy mówimy Religa, w pierwszym momencie nasuwają nam się skojarzenia: pionier polskiej transplantacji, pierwszy przeszczep serca w Polsce. Ten wybitny lekarz i naukowiec wdrożył też wiele własnych, oryginalnych programów w zakresie leczenia skomplikowanych, wrodzonych wad serca, wprowadził ciekawe zabiegi z obszarów chirurgii naczyniowej. Jego największe dzieło to jednak stworzenie komory do mechanicznego wspomagania krążenia. Film nie jest notką biograficzną profesora, ale okazją do przypomnienia jego najważniejszych dokonań w medycynie, w życiu politycznym, społecznym i kulturalnym. Jego bogaty życiorys starczyłby zapewne na kilka filmów. Ten dokument skupia się na sprawach najważniejszych dla samego profesora, dla ludzi, którym ratował życie, dla grona jego współpracowników, których wychowywał, wpajając im najcenniejsze zasady etyki lekarskiej. Wykształcony w Polsce, odbył kilkuletnie staże w amerykańskich klinikach, m. in. u takich sław jak Adrian Kantrowitz czy Wojciechowski. Zdobyte tam umiejętności chciał przenieść do polskich klinik, choć nie zawsze spotykał się ze zrozumieniem. Całość jest oparta na wspomnieniach najbliższych mu osób w zawodzie i w życiu. O atmosferze, jaka towarzyszyła pierwszym transplantacjom, asystujący przy zabiegach dawni asystenci, dziś profesorowie renomowanych klinik: Andrzej Bochenek, Marian Zembala, Jerzy Foremny. Wszyscy są uwiecznieni w cennych archiwalnych materiałach z pierwszych przeszczepów serca, jakie miały miejsce w latach 1985 - 1990. O tym, jak sprawy zawodowe profesora wpływały na życie rodzinne mówią żona, córka i syn. Wzruszające są opowieści dawnych pacjentów, którzy nazywają go drugim ojcem. Tadeusz Żytkiewicz jest najdłużej żyjącym pacjentem z przeszczepionym sercem. To finał jego operacji obiegł cały świat za pośrednictwem zdjęcia Jamesa Steinfielda (National Geographic). Henryk Kubiak, najstarszy człowiek, któremu w Polsce przeszczepiono serce, opowiada o swoich sukcesach na międzynarodowych olimpiadach sportowych, mimo że ukończył 76 lat. O niezwykłych sytuacjach podczas współpracy lotnictwa wojskowego z prof. Religą opowiada lotnik, płk. inż. Mirosław Czechowski. Dramaty, jakie towarzyszyły tym lotom, uwiecznione na filmie dokumentalnym, zrealizowanym na potrzeby lotnictwa wojskowego, obrazują chwile grozy i determinacji w walce o ludzkie życie. Prezes Fundacji Rozwoju Kardiochirurgii, bliski przyjaciel profesora, wspomina koncerty z cyklu "Serce za serce". Były to wydarzenia, które elektryzowały całą Polskę. To na prośbę profesora po raz pierwszy wystąpili w Polsce, w Zabrzu: Placido Domingo, Jose Carreras, Monserat Cabaille, June Anderson i wielu innych artystów światowych estrad. O tym, kim jest prof. Zbigniew Religa dla młodych ludzi, mówią uczniowie szkoły w Miedniewicach, która nosi imię słynnego kardiochirurga. W filmie nie brak także archiwalnych wypowiedzi samego profesora, są to fragmenty studyjnych wywiadów, wystąpień publicznych oraz reportaży poświęconych działalności założonej przez niego Fundacji Rozwoju Kardiochirurgii. Film bardzo wzrusza, ale są w nim również momenty zabawne, zwłaszcza w opowiadaniach dawnych asystentów profesora, choć często rodziły się one w sytuacjach dramatycznych. Jest to obraz o charyzmatycznym chirurgu, ale też o człowieku o wielkim sercu i pogodzie ducha. (dodano pozycję programową) 00:25 ŻYCIE TO COŚ PIĘKNEGO Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2020 Reżyseria: Dagmara Drzazga Tematem filmu jest pisarz Jarosław Iwaszkiewicz, jego żona Anna i ich dom w Stawisku, zapamiętany przez przybranego syna Iwaszkiewiczów Wiesława Kępińskiego. Kępiński ma dzisiaj 88 lat. Większość jego rodziny (matka, ojciec, dwóch braci i bratowa) zostali zamordowani przez Niemców w tzw. czarna sobotę - 5 sierpnia 1944 roku podczas rzezi Woli. On też stał razem z nimi i kilkudziesięcioma innymi osobami w rowie na wprost karabinu maszynowego. Szczęśliwie uciekł z miejsca egzekucji. Po wojnie pomieszkiwał trochę u starszej siostry, ale nie uczył się, nie pracował i wszystko wskazywało na to, że zmarnuje sobie życie. Napisał wówczas list do "Ekspressu Wieczornego" z prośbą o pomoc. Pierwszymi osobami, które zainteresowały się sierotą byli Anna i Jarosław Iwaszkiewiczowie. W ten sposób Wiesiek z proletariackiej rodziny na Woli trafił do ich domu na Stawisku. Jak sam mówi, narodził się wówczas po raz drugi. Nowi opiekunowie zapewnili mu zarówno ciepły dom, jak i edukację. Iwaszkiewicz wkrótce zaczął traktować chłopca jak syna. Wiązało się to zapewne z bólem spowodowanym wcześniejszą utratą nienarodzonego dziecka. Między Kępińskim a Iwaszkiewiczem przez lata nagromadziło się mnóstwo listów. Pomieszczenie ich w jednej książce zajęło prawie 700 stron. Pod wpływem swojego przybranego ojca, Wiesław sam zaczął tworzyć krótkie formy literackie, malować. Od pojawienia się w Stawisku, czyli od 1947 roku do dzisiaj prowadzi dziennik! Kępiński jest bezcennym świadkiem wielu lat życia Iwaszkiewicza i to nie tylko jako wybitnego pisarza, ale gospodarza, męża i ojca przytłoczonego codziennymi troskami. (dodano pozycję programową) 02:05 BARBARA BITTNERÓWNA - LEGENDA BALETU Film dokumentalny, 56 min, Polska, 1994 Scenariusz: Zbigniew Dzięgiel Wykonawcy: Barbara Bittnerówna, Lesław Finze Zdjęcia: Henryk Janas Kameralna impresja przypominająca postać wspaniałej tancerki Barbary Bittnerównej, urodzonej w 1924 r. , niegdyś primabaleriny oper w Poznaniu, Bytomiu, a zwłaszcza Warszawie. Była doskonałą wykonawczynią partii Panny Młodej w "Harnasiach" Szymanowskiego i Julii w balecie "Romeo i Julia" Prokofiewa, znaną nie tylko w kraju, lecz i za granicą, gdzie często występowała w duecie z Witoldem Grucą. Barbara Bittnerówna mieszkała w Skolimowie w Domu Artystów Weteranów. W programie nagranym w 1994 r. wspomina swe dzieciństwo, Lwów, marzenia, pracę i ludzi, których znała. Dzieli się refleksjami o życiu, tańcu i karierze. Jej pełną osobistych zwierzeń opowieść, snutą zza kadru, ilustrują fotografie z prywatnego archiwum artystki, materiały filmowe TVP i WFDiF dokumentujące jej karierę, a także widoki Skolimowa i ulubionych miejsc w stolicy.