TVP Kultura Środa, 17.07.2024 07:00 TAMTE LATA, TAMTE DNI - TERESA LIPOWSKA Magazyn, 23 min, Polska, 2021 Reżyseria: Joanna Makowska Scenariusz: Marta Perchuć - Burzyńska, Joanna Makowska Prowadzący: Marta Perchuc - Burzyńska Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Rozmowy realizowane są w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie sentymentalne. Tym razem gościem programu jest popularna aktorka Teresa Lipowska. 07:35 SZLAKIEM KOLBERGA - NATALIA NYKIEL Reportaż, 24 min, Polska, 2018 Reżyseria: Grzegorz Jankowski Scenariusz: Michał Pietrusiewicz, Elżbieta Rottermund Cykl dokumentalny prezentujący znanych polskich muzyków, którzy wyruszają w Polskę szlakiem Oskara Kolberga. Każdy odcinek będzie muzyczną podróżą w inny region Polski. Znani muzycy uczą się od artystów ludowych tradycyjnego repertuaru: śpiewają, grają na skrzypcach, akordeonie, tańczą. Pokazują piękno i niepowtarzalność polskiej muzyki ludowej. Bohaterowie tego odcinka to PANI HONORATA I PAN STANISŁAW Śpiewa od dzieciństwa, tak jak jej sześć sióstr i matka. Śpiewała gdy prała w rzece, gdy pasła krowy i kaczki. Jak sama mówi najważniejsza jest dla niej praca w gospodarstwie, ale zaraz na drugim miejscu muzyka. Honorata Rajkowska urodziła się we wsi Rakowicze niedaleko Augustowa. Mieszka tam do dziś. Dla jej męża - Stanisława śpiew to lekarstwo na wszelkie troski. Oprócz muzyki jego pasją są stolarstwo i kowalstwo. 20 lat temu założył w Rakowiczach Rodzinny Zespół Śpiewaczy. Do Honoraty i Stanisława Rajkowskich przyjechała Natalia Nykiel piosenkarka i autorka tekstów. Jej debiutancki album Lupus Electro zdobył status Złotej Płyty, kolejny Discordia w 2018 został nominowany do Nagrody Przemysłu Fonograficznego Fryderyk. 08:15 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.IV - ODC. 37 ATOMOWA TAJEMNICA Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2017 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Jak w czasach zimnej wojny przygotowywano się do nadejścia atomowej katastrofy? Gdzie miały chronić się najważniejsze osoby w państwie? Jak miało wyglądać ich codzienne życie pod ziemią? Aby to sprawdzić, Radosław Kotarski rusza do obiektów, o których do niedawna wiedziało zaledwie kilkanaście osób w państwie, a umiejscowienie sekretnych budowli było jedną z najważniejszych tajemnic. Poza tym zastanawia się, czy na terenie Polski znajdowały się kiedyś głowice nuklearne, które mogły rozpocząć III wojnę światową. 09:00 DOM - ODC. 14/25 - TA MAŁA WIOLONCZELISTKA Serial obyczajowy, 86 min, Polska, 1996 Reżyseria: Jan Łomnicki Scenariusz: Jerzy Janicki, Andrzej Mularczyk Zdjęcia: Bogusław Lambach, Jerzy Gościk Muzyka: Waldemar Kazanecki Aktorzy: Halina Rowicka, Tomasz Borkowy, Tomasz Mędrzak, Anna Romantowska, Ewa Serwa, Joanna Szczepkowska, Jolanta Żółkowska, Jan Englert, Zygmunt Malanowicz, Gustaw Lutkiewicz, Jerzy Michotek Wiosna 1969 roku. Na poligonie wojskowym odbywają się ćwiczenia dla żołnierzy - studentów. Jest wśród nich Mietek, który z trudem znosi chamstwo i szykany przełożonych. Niebawem do jednostki przyjeżdża Gosia i załatwia mu przepustkę. Młodzi mają dla siebie tylko parę godzin. Spędzają je, oddając się miłości w starej opuszczonej dzwonnicy. Tymczasem Basia prosi Andrzeja, by wykorzystał dawną znajomość z pułkownikiem Poznańskim i wstawił się za wyrzuconym z pracy Łukaszem Zbrożnym. Niestety, Poznański jako Żyd z pochodzenia utracił wpływy i musi uciekać z Polski. Na Dworcu Gdańskim Andrzej, Ewa i Leszek żegnają odjeżdżających Poznańskich. Gdy pociąg już rusza, na peron wbiega zdyszana Basia. Jest w zaawansowanej ciąży. Bliska omdlenia osuwa się na ławkę. Zatroskany Andrzej odwozi ją do domu, co wywołuje wybuch zazdrości Ewy. Po powrocie do mieszkania zaczyna pakować walizki. Widząc to, Leszek grozi, że jeśli Ewa wyjedzie, jej mąż dowie się o ich spędzonej razem nocy. 10:35 POCIĄG Dramat, 93 min, Polska, 1959 Reżyseria: Jerzy Kawalerowicz Scenariusz: Jerzy Lutowski, Jerzy Kawalerowicz Zdjęcia: Jan Laskowski Muzyka: Andrzej Trzaskowski Aktorzy: Lucyna Winnnicka, Leon Niemczyk, Teresa Szmigielóówna, Zbigniew Cybulski, Helena Dąbrowska, Ignacy Machowski, Roland Głowacki, Aleksander Sewruk "Ten film mówi o głodzie, o tęsknocie uczuć, niekoniecznie zresztą miłosnych. Dziewczyna odczuwa niedosyt życia, u mężczyzny - pod jej wpływem - rodzi się poczucie samotności. Każdy człowiek jest w pewnym sensie niezadowolony z tego, co ma, i zostawia sobie jakąś furtkę, jakąś niejasną perspektywę. Tą tęsknotą uczuć zostali obdarzeni wszyscy bohaterowie "Pociągu". Nastąpił niejako podział jednego melodramatu na wiele osób" - mówił przed laty o swoim filmie Jerzy Kawalerowicz. W jego słowach brzmi daleki pogłos tego, co Witkacy nazywał "metafizycznym nienasyceniem". Nieustanna świadomość jakiegoś braku, poczucie trudnego do określenia niespełnienia - jakże to odmienne problemy od tych, które zaprzątały umysły i wrażliwość twórców szkoły polskiej. A przecież to głównie oni decydowali o kształcie polskiego kina pod koniec lat pięćdziesiątych. Trudno się też dziwić krytykom, którzy film Kawalerowicza umieszczali na marginesie lub nawet w opozycji do najważniejszych nurtów rodzimej kinematografii. Nie oznacza to, że "Pociąg" przyjęto nieżyczliwie. Wręcz przeciwnie. Recenzenci rozpisywali się o "wirtuozerskim popisie realizacyjnym", "wnikliwych portretach psychologicznych bohaterów", czy "nadaniu banalnym zdarzeniom wymiaru uniwersalnego". Dostrzegano też niepokojący klimat moralnej dwuznaczości, podkreślano przewrotne potraktowanie problemu winy i kary. Nie brakowało też opinii, że "Pociąg" to portret społeczeństwa "w pigułce". Ludzki mikrokosmos złożony z reprezentatywnych przedstawicieli różnych grup wiekowych i zawodowych. Jeśli przyjąć ten model interpretacji, to wnioski nie będą budujące. W ujęciu Kawalerowicza bowiem zbiorowość cechują przede wszystkim indolencja, głupota, okrucieństwo, a nade wszystko agresywna bezmyślność. W tym kontekście "Pociąg" antycypuje takie filmy, jak "Szpital Przemienienia" i "Wodzirej". Fabuła utworu jest prosta. W wagonie sypialnym spotykają się ksiądz i kobieciarz, młoda para i niedobrane małżeństwo, lekarz i adwokat, księgowy i meteorolog. W ciągu jednej nocy między pasażerami nawiązują się luźne i przypadkowe związki. Stopniowo poprzez banalne rozmowy zaczynają przezierać wewnętrzne dramaty bohaterów, ich lęki, obsesje, urazy. Nagle wszystkich elektryzuje wiadomość, że w pociągu znajduje się morderca. Film otrzymał Nagrodę im. Georgesa Meliesa, a Lucyna Winnicka - nagrodę za najlepszą kreację kobiecą na XX Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji. 12:25 PLEASE FIND - HENRYK MIKOŁAJ GÓRECKI Film dokumentalny, 58 min, Polska, 2012 Reżyseria: Violetta Rotter - Kozera Scenariusz: Violetta Rotter - Kozera Zdjęcia: Dariusz Radecki Wykonawcy: Henryk Mikołaj Górecki Portret Henryka Mikołaja Góreckiego - wybitnego kompozytora, zaliczanego do światowej czołówki. Górecki rozpoczynał swoją drogę twórczą jako skrajny awangardzista, nie bojąc się radykalnych wyborów. Po uproszczeniu języka muzycznego, którego najdobitniejszym przykładem jest słynna III Symfonia "Symfonia pieśni żałosnych" przez jednych został okrzyknięty geniuszem, przez innych dyletantem... Bezkompromisowość wobec siebie i innych to główna cecha twórcy, który powtarzał: "nikt mnie nigdy nie mógł do niczego zmusić. Ja zawsze byłem wolny". Henryk Mikołaj Górecki rozgłos w dużej mierze zawdzięcza Brytyjczykom. To oni w latach 90. odkryli dla świata polskiego kompozytora. Swego czasu polski kompozytor trafił na listę geniuszy sporządzoną przez brytyjski dziennik "The Telegraph". Twórca słynnej III Symfonii znalazł się na 32. miejscu i wyprzedził m.in. Placido Domingo, Leonarda Cohena, Davida Bowiego czy Meryl Streep. Na 32. miejscu wspólnie z Góreckim uplasował się Prince - ikona popkultury. "Papier wszystko wytrzyma, nawet różne głupoty. Ja mam swój ranking dwudziestowieczny, jeżeli bym się w nim umieścił to na trzecim miejscu" - komentował żartobliwie rewelacje brytyjskiego dziennika. Utwory Henryka Mikołaja Góreckiego wielokrotnie uzyskiwały nagrody na krajowych i międzynarodowych konkursach kompozytorskich. 13:40 ARABELA S.I - ODC. 3/13 - PETR I KRÓLEWNA (ODC. 3/13 - PETR A PRINCEZNA) Serial fantasy, 29 min, Czechosłowacja, 1979 Reżyseria: Vaclav Vorlicek Muzyka: Lubos Fiser Aktorzy: Jana Nagyova, Ondrej Kepka, Jana Brejchova Wykonawcy: Anna Gornostaj, Halina Chrobak, Mirosław Wieprzewski, Jacek Czyż, Irena Kownas, Zofia Saretok, Stanisław Zatłoka, Zofia Gładyszewska, Ryszard Dembiński, Wiesław Machowski, Krystian Tomczak, Agata Rzeszewska Poplątane bajki telewizyjne wnoszą do Królestwa Baśni coraz większy chaos. Chcąc przywrócić porządek, czarodziej Vigo wraz z królewnami Arabelą i Xenią udaje się do Krainy Ludzi na poszukiwanie pana Majera, żeby wymusić na nim opowiadanie tradycyjnych bajek. Arabela zakochuje się w Petrze, synu pana Majera. Zamieniona w muchę podpowiada mu nawet podczas egzaminu. Niestety, pan Majer nie dotrzymuje obietnicy zaprowadzenia ładu w bajkach. By nie doszło do jeszcze większego bałaganu, czarodziej Vigo zamienia pana Majera w jamnika, nie mając pojęcia, że to nie pan Majer jest winny, tylko zły Rumburak, który już się cieszy na myśl, że niedługo w jego ręce wpadnie królewna Arabela wraz z całym królestwem... (Wikipediia. org) 14:20 ARABELA S.I - ODC. 4/13 - JAMNIK KAREL MAJER (JEZEVCIK KAREL MAJER) Serial fantasy, 28 min, Czechosłowacja, 1979 Reżyseria: Vaclav Vorlicek Muzyka: Lubos Fiser Aktorzy: Ondrej Kepka, Jana Nagyova, Dagmar Patrasova Wykonawcy: Jacek Czyż, Krystian Tomczak, Agata Rzeszewska, Stanisław Zatłoka, Irena Kownas, Ewa Smolińska, Wiesław Machowski, Anna Gornostaj, Zofia Gładyszewska, Ryszard Dembiński, Zofia Saretok, Jerzy Tkaczyk Zamieniony w jamnika pan Majer i jego rodzina przeżywają trudne chwile. Tym bardziej, że nikt nie chce uwierzyć w taką odmianę. Tymczasem w Krainie Bajek zły Rumburak kolejny raz wciela się w postać pana Majera i opowiada w telewizji bajkę o Śpiącej Królewnie. Król Bajek rozkazuje, żeby zgodnie z tym, co dzieci usłyszały na dobranoc, Książę Willibald nie całował Śpiącej Królewny, ale w zamian okradł z kosztowności cały śpiący dwór. Taki obrót sprawy wykorzystuje królewna Xenia, która zamierza poślubić Willibalda. Następnego wieczoru Rumburak znowu podszywa się pod pana Majera i opowiada historię o tym, jak krasnoludki wysadzają w powietrze całe Królestwo Bajek. Zrozpaczony Król Hiacynt obiecuje pół królestwa i rękę królewny Arabeli temu, kto uratuje Krainę Baśni... 15:00 HOMOLKOWIE NA URLOPIE (HOMOLKA A TOBOLKA) Komedia, 85 min, Czechosłowacja, 1972 Reżyseria: Jaroslav Papousek Scenariusz: Jaroslav Papousek Aktorzy: Ladislav Smoljak, Frantisek Husak, Iva Janzurova, Marie Mottlova Trzecia z cyklu niezwykle zabawnych komedii, ukazujących w krzywym zwierciadle typową czeską rodzinę mieszczuchów. Tym razem Homolkowie wybierają się w komplecie na zimowe wczasy w Karkonosze, gdzie chcą "porządnie użyć za swoje pieniądze". 16:45 DOM - ODC. 15/25 - DŁUGA KSIĘŻYCOWA NOC Serial obyczajowy, 78 min, Polska, 1996 Reżyseria: Jan Łomnicki Scenariusz: Jerzy Janicki, Andrzej Mularczyk Zdjęcia: Bogusław Lambach Muzyka: Waldemar Kazanecki Aktorzy: Tomasz Borkowy, Halina Rowicka, Tomasz Mędrzak, Jan Englert, Bożena Dykiel, Zbigniew Buczkowski, Wirgiliusz Gryń, Leonard Andrzejewski, Helena Kowalczykowa, Jerzy Bończak i inni W tym odcinku Ula decyduje się odwiedzić Leszka, zaczynają się znów rozumieć, dziewczyna przestaje pić. Leszek wraca do zdrowia, w dniu lądowania kosmonautów na Księżycu są już razem z Ulą w domu. Wrotek realizuje film o pracowniku FSO, ale materiał zostaje odrzucony przez redakcję. Sam Wrotek tymczasem otrzymuje stanowisko kierownika innej redakcji. 19:00 REŻYSERZY S.VI - ROB REINER 7/10 SEZON 6 (ROB REINER 7/10 SEZON 6) Cykl dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Lyndy Saville Cykl dokumentalny poświęcony najważniejszym reżyserom kina. W tym odcinku przyglądamy się twórczości Roba Reinera, reżysera m.in. filmów: "Misery", "Ludzie honoru" czy "Kiedy Harry poznał Sally". 20:00 W TRZY MIESIĄCE DOOKOŁA ŚWIATA - PIĘKNA I BESTIE (AALA KAF IFRIT) Dramat, 100 min, Francja/Tunezja/Szwecja, 2017 Autor: Meriem Ben Mohamed, Ava Djamshidi Reżyseria: Kaouther Ben Hania Scenariusz: Kaouther Ben Hania Aktorzy: Mariam Al Ferjani, Ghanem Zrelli, Noomen Hamda, Anissa Daoud Dramat. Podczas studenckiej imprezy, Mariam, młoda Tunezyjka, spotyka tajemniczego Youssefa, z którym decyduje się opuścić lokal. Rozpoczyna się długa noc, podczas której Mariam będzie musiała walczyć o swoją godność. Tylko jak uzyskać sprawiedliwość, gdy prawo jest po stronie prześladowców? 21:50 KAFKA S.I - KAFKA ODC. 4 (KAFKA) Serial biograficzny, 45 min, Niemcy/Austria, 2024 Reżyseria: David Schalko Scenariusz: Reiner Stach, David Schalko, David Kehlmann Zdjęcia: Martin Gschlacht Muzyka: Kerre Kvam Aktorzy: Davis Kross, Joel Basman (Franz Kafka), Nicholas Ofczarek, Liv Lisa Fries Franz Kafka, najpoczytniejszy niemieckojęzyczny pisarz na świecie, zmarł 100 lat temu w czerwcu 1924 roku. Serial przedstawia historię życia autora Procesu, który powstał na podstawie bestselleru autorstwa Daniela Kehlmanna, jak również jednego ze scenarzystów. Za reżyserię odpowiada David Schalko, a Reiner Stach, który jest powszechnie znany jako autor biografii Kafki, pełnił rolę doradcy projektu. Głównym tematem miniserii są niezwykłe romanse Kafki z Felice Bauer, Mileną Jesenską i Dorą Diamant, jego trudna relacja z despotycznym ojcem, a także bliska przyjaźń z Maxem Brodem, który ostatecznie zdradził śmiertelnie chorego przyjaciela, zapewniając mu przy tym trwałą sławę. 22:50 LEKKIE OBYCZAJE - ÓSMY DZIEŃ (LE HUITIEME JOUR) Dramat, 112 min, Francja/Belgia, 1996 Reżyseria: Jaco Van Dormael Scenariusz: Jaco Van Dormael Zdjęcia: Walther Van Den Ende Muzyka: Pierre Van Dormael Aktorzy: Daniel Auteil, Pascal Duquenne, Miou - Miou Miou - Miou, Hernri Garcin Nocą, pod koła pędzącego autostradą samochodu wpada pies. Zwierzę ginie na miejscu. Kierowcą jest Harry - zabiegany biznesmen. Okazuje się, że pies był przyjacielem upośledzonego umysłowo młodego mężczyzny. Właśnie w takich okolicznościach samotny biznesmen poznaje uciekiniera z ośrodka dla ludzi z zespołem Downa. Nieświadomy realiów George szuka swojej matki, która od dawna nie żyje. Między mężczyznami nawiązuje się specyficzna przyjaźń... Film został okrzyknięty europejskim "Rain Manem". Odtwórców głównych ról, Daniela Auteuil i Pascala Duquenne, nagrodzono w Cannes oraz nominowano do Cezara i Złotego Globu. (Filmweb) 01:00 CYGANERIA - LA BOHEME - OPERA ROYAL DE WALLONIE - LIEGE (LA BOHEME - OPERA ROYAL DE WALLONIE - LIEGE) Opera, 120 min, Francja, 2021 Wykonawcy: Opra Royal De Wallonie - Lige Opera w czterech aktach Giacoma Pucciniego z 1896 roku na podstawie powieści "Sceny z życia cyganerii" Henriego Murgera. Autorami włoskiego libretta są Luigi Illica i Giuseppe Giacosa. Jest pierwszą z trzech najbardziej znanych oper Pucciniego. Akcja rozgrywa się w Paryżu około 1830 roku. Opera ukazuje obrazy z życia francuskiej cyganerii artystycznej w epoce balzakowskiej. 03:15 JAYNE MANSFIELD - UPADEK SEKSBOMBY (JAYNE MANSFIELD HOLLYWOOD DREAM FACTORY) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2014 Reżyseria: Patrick Jeudy 29 czerwca 1967 roku 34 - letnia Jayne Mansfield zginęła w wypadku samochodowym. Artystka o twarzy lalki i zmysłowym ciele była najczęściej fotografowaną aktorką w Hollywood, miała wszystko, by zostać gwiazdą. Ale zgodziła się na zbyt wiele kompromisów, tracąc status ikony i tworząc karykaturę Marilyn Monroe i samej siebie. Mimo to Mansfield pozostaje jednym z najsłynniejszych symboli seksu lat 50. Trzykrotnie zamężna i rozwiedziona, miała pięcioro dzieci. Pomimo krótkiej kariery filmowej odniosła kilka sukcesów kasowych i zdobyła m.in. Złotego Globa. Dokument ukazuje, jak dobrze zapowiadająca się gwiazda filmowa zostaje pierwszą hollywoodzką aktorką odgrywającą nagą scenę w amerykańskim filmie (1963) i jedną z pierwszych Playmates magazynu Playboy.