TVP Nauka Wtorek, 16.07.2024 06:40 JAK TO DZIAŁA - ODC. 125 CUKRZYCA I GLUKOMETR Magazyn, 25 min, Polska, 2016 Jedną z najpowszechniejszych chorób cywilizacyjnych jest cukrzyca. W tym odcinku opowiemy o przyczynach cukrzycy typu I i II. Poznacie mechanizm odpowiedzialny za rozwój choroby w organizmie. Ale zobaczycie, że cukrzyca nie przeszkadza w normalnym życiu - uprawianiu sportów, nauce etc. Wytłumaczymy, jak działa nowoczesny glukometr, z którym diabetycy praktycznie się nie rozstają, i powiemy, dlaczego tak ważne jest, by go używać. A tymczasem zachęcamy do ograniczenia cukru w diecie! 06:45 ASTRONARIUM - 2/22 (133) - MOŻLIWOŚCI TELESKOPU JAMESA WEBBA Magazyn, 24 min, Polska, 2021 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Agnieszka Słowikowska, Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Za każdym razem, gdy w ręce naukowców trafia nowe narzędzie do badania Wszechświata, odkrywamy nieznane prawdy na jego temat. Kolejny taki przełom ma się stać faktem za sprawą Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba. W tym programie pokażemy, do czego posłuży ten niezwykły instrument i jakie odkrycia mogą stać się dzięki niemu możliwe. 07:20 CZY WIESZ, ŻE? - /204/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 07:50 SIWA - WROTA PUSTYNI - ODC. 2 SIWA Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2012 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Muzyka: Piotr Czubin Seria dokumentalna, która stanowi dokumentację niezwykłej wyprawy do Egiptu śladami ludzi, władców i ich bogów. Kiedy kosmiczny wiatr przygody, omiatający planetę Ziemia, rzuca wędrowca na brzeg Wielkiego Oceanu Piasku, perspektywa, z jakiej oglądał do tej pory wszechświat, nieodwracalnie zmienia się. Szlak słońca i wiatru bierze swój początek w oazie Siwa, położonej na krańcach Egiptu. To właśnie tu znajduje się wyrocznia Amona-Ra, gdzie pielgrzymujący Aleksander Wielki został obwołany boskim synem, a także słynne źródło Kleopatry. Starożytni władcy upodobali sobie Siwę. Czy odsłoni przed nami swoje tajemnice? Co spotka nas na Górze Umarłych? Wyruszając na wyprawę, wędrowiec miał nadzieję, że pustynia okaże mu więcej łaski niż zaginionej pięćdziesięciotysięcznej perskiej armii, wysłanej przez króla Kambyzesa. Siwą nie można władać, od Siwy można się jedynie uczyć. Pokora, z jaką udał się na zamieszkały przez tajemniczych ludzi kraniec świata, została nagrodzona. 08:25 TAJEMNICE PIRAMID - ZAGINIONA PIRAMIDA /6/ (PYRAMIDS: SOLVING THE MYSTERY) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Jak zbudowano piramidy? Seria ta ma na celu rozszyfrowanie tajemnic budowy piramid i odtworzenie Egiptu sprzed ponad 5000 lat, dzięki wykorzystaniu CGI, obrazów satelitarnych i najnowocześniejszej archeologii lotniczej. 09:25 LABORATORIUM WOLNOŚCI. POGROMCÓW MIKROBÓW PORTRETY RODZINNE Film dokumentalny, 54 min, Polska, 2021 Reżyseria: Grzegorz Styła Scenariusz: Grzegorz Styła, Marek Szczepanek Historia Polski drugiej połowy XIX i pierwszej połowy XX wieku pełna jest postaci o wyjątkowych zasługach dla kraju i jego mieszkańców, które zostały zepchnięte w potocznej świadomości w głęboki cień. Tak dzieje się m.in. z postaciami: prof. Odona Bujwida i prof. Rudolfa Weigla, którzy znani są w dość wąskim kręgu. Prof. Bujwid jako pierwszy polski bakteriolog (twórca polskiej bakteriologii lekarskiej), a prof. Weigel jako twórca największego sukcesu w tej dziedzinie w okresie od 1850 do 1950. Niewiele lub prawie nic nie wiadomo przy tym o ogromnych Bujwidowskich pasjach społecznych, zaangażowaniu nie tylko na polu nauki, a także o fenomenie rodziny Bujwidów, która wyjątkowo zasłużyła się dla budowania Polski niepodległej, wolnej, nowoczesnej i sprawiedliwej. Nie inaczej jest i z osiągnięciami Rudolfa Weigla, dwukrotnie nominowanego do Nagrody Nobla i dwukrotnie tej szansy pozbawionego. 10:25 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 203 JEDLINA ZDRÓJ Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Reżyseria: Adam Molak Scenariusz: Aleksandra Filipowicz Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Jedlina - Zdrój, położona w malowniczej dolinie. Jako osada znana była już w XII wieku. Jej nazwa wywodzi się od rosnących tu wówczas wspaniałych lasów jodłowych. Tutejsze widoki, spokój i mikroklimat sprawiają, że miasto ma wyjątkowy turystyczno - uzdrowiskowy charakter. Wizyta tu jest też prawdziwą gratką dla miłośników historii II wojny światowej. Pobyt w Jedlinie - Zdroju warto rozpocząć od zwiedzania Pałacu Jedlinka. Obiekt ten został wybudowany na początku XVII wieku jako barokowy dwór, a w XVIII wieku przebudowano go w stylu klasycystycznym. Z miejscem do dziś są związane liczne tajemnice. 10:55 TAJEMNICE SAL OPERACYJNYCH - TWARZ DZIECKA Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2022 Reżyseria: Marta Gołąb-Kocięcka Scenariusz: Ireneusz Iwański, Marta Gołąb-Kocięcka Prowadzący: Łukasz Grabarczyk Dwunastoletnia Laura jest jednym z pięciorga dzieci w kraju, które chorują na zespół MFDM, czyli dyzostozę twarzowo-żuchwową. Dziewczynka przeszła już około czterdziestu zabiegów i to nie koniec jej walki o zdrowie i życie. Laura znalazła pomoc w zespole doktora Krzysztofa Dowgierda z Centrum Wad Twarzoczaszki Wojewódzkiego Specjalistycznego Szpitala Dziecięcego w Olsztynie. W filmie przedstawiony jest zabieg osteotomii. Aby operacja mogła zostać zrealizowana, potrzebny jest cały sztab ludzi. Oprócz chirurgów, asystentów, anestezjologów i instrumentariuszek prezentowani będą także: główny operator oraz pozostałe osoby, które pojawią się podczas zabiegu. Szczegółowo omawiany będzie zakres ich obowiązków oraz rola, jaką pełnią na sali operacyjnej. Gospodarzem programu jest doktor Łukasz Grabarczyk, jedyny polski neurochirurg operujący w wojennych szpitalach w Ukrainie, wieloletni szef kliniki Budzik w Olsztynie, absolwent Uniwersytetu we Freiburgu, który swoje umiejętności doskonalił w USA i Japonii. 11:30 ASTRONARIUM - 2/22 (133) - MOŻLIWOŚCI TELESKOPU JAMESA WEBBA Magazyn, 24 min, Polska, 2021 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Agnieszka Słowikowska, Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Za każdym razem, gdy w ręce naukowców trafia nowe narzędzie do badania Wszechświata, odkrywamy nieznane prawdy na jego temat. Kolejny taki przełom ma się stać faktem za sprawą Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba. W tym programie pokażemy, do czego posłuży ten niezwykły instrument i jakie odkrycia mogą stać się dzięki niemu możliwe. 12:30 JAK TO DZIAŁA - ODC. 125 CUKRZYCA I GLUKOMETR Magazyn, 25 min, Polska, 2016 Jedną z najpowszechniejszych chorób cywilizacyjnych jest cukrzyca. W tym odcinku opowiemy o przyczynach cukrzycy typu I i II. Poznacie mechanizm odpowiedzialny za rozwój choroby w organizmie. Ale zobaczycie, że cukrzyca nie przeszkadza w normalnym życiu - uprawianiu sportów, nauce etc. Wytłumaczymy, jak działa nowoczesny glukometr, z którym diabetycy praktycznie się nie rozstają, i powiemy, dlaczego tak ważne jest, by go używać. A tymczasem zachęcamy do ograniczenia cukru w diecie! 12:40 CZY WIESZ, ŻE? - /205/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 13:15 SIWA - WROTA PUSTYNI - ODC. 2 SIWA Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2012 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Muzyka: Piotr Czubin Seria dokumentalna, która stanowi dokumentację niezwykłej wyprawy do Egiptu śladami ludzi, władców i ich bogów. Kiedy kosmiczny wiatr przygody, omiatający planetę Ziemia, rzuca wędrowca na brzeg Wielkiego Oceanu Piasku, perspektywa, z jakiej oglądał do tej pory wszechświat, nieodwracalnie zmienia się. Szlak słońca i wiatru bierze swój początek w oazie Siwa, położonej na krańcach Egiptu. To właśnie tu znajduje się wyrocznia Amona-Ra, gdzie pielgrzymujący Aleksander Wielki został obwołany boskim synem, a także słynne źródło Kleopatry. Starożytni władcy upodobali sobie Siwę. Czy odsłoni przed nami swoje tajemnice? Co spotka nas na Górze Umarłych? Wyruszając na wyprawę, wędrowiec miał nadzieję, że pustynia okaże mu więcej łaski niż zaginionej pięćdziesięciotysięcznej perskiej armii, wysłanej przez króla Kambyzesa. Siwą nie można władać, od Siwy można się jedynie uczyć. Pokora, z jaką udał się na zamieszkały przez tajemniczych ludzi kraniec świata, została nagrodzona. 13:45 WIELKIE WYNALAZKI - /35/ (GREAT INVENTIONS) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania/Niemcy/Niderlandy (Holandia), 2020 Nasi przodkowie z trudem rozpoznaliby świat, w którym my żyjemy dziś. Wszędzie, na całej planecie diametralnie zmienił się krajobraz, istniejące niegdyś nieprzyjazne człowiekowi środowiska zostały okiełznane w sposób, jaki naszych antenatów wprawiłby w najwyższe zdumienie i niedowierzanie. Zmieniło się życie codzienne, ale ludzkość sięgnęła także po to, co niecodzienne - wylądowaliśmy na Księżycu oraz spojrzeliśmy miliardy lat wstecz, bo chcieliśmy wiedzieć, jakie były początki wszechświata. Siłą napędową tych wszystkich osiągnięć jest niezwykły dar człowieka - wynalazczość. W tej 35-odcinkowej serii przyglądamy się sukcesom i porażkom człowieka na przestrzeni dziejów, jego genialnym pomysłom i niektórym... cóż, także niektórym mniej genialnym. Każdy odcinek celebruje wielkie wynalazki, które zmieniły nasz świat. 14:50 TAJEMNICE PIRAMID - ZAGINIONA PIRAMIDA /6/ (PYRAMIDS: SOLVING THE MYSTERY) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Jak zbudowano piramidy? Seria ta ma na celu rozszyfrowanie tajemnic budowy piramid i odtworzenie Egiptu sprzed ponad 5000 lat, dzięki wykorzystaniu CGI, obrazów satelitarnych i najnowocześniejszej archeologii lotniczej. 15:50 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 203 JEDLINA ZDRÓJ Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Reżyseria: Adam Molak Scenariusz: Aleksandra Filipowicz Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Jedlina - Zdrój, położona w malowniczej dolinie. Jako osada znana była już w XII wieku. Jej nazwa wywodzi się od rosnących tu wówczas wspaniałych lasów jodłowych. Tutejsze widoki, spokój i mikroklimat sprawiają, że miasto ma wyjątkowy turystyczno - uzdrowiskowy charakter. Wizyta tu jest też prawdziwą gratką dla miłośników historii II wojny światowej. Pobyt w Jedlinie - Zdroju warto rozpocząć od zwiedzania Pałacu Jedlinka. Obiekt ten został wybudowany na początku XVII wieku jako barokowy dwór, a w XVIII wieku przebudowano go w stylu klasycystycznym. Z miejscem do dziś są związane liczne tajemnice. 16:25 ASTRONARIUM - 2/22 (133) - MOŻLIWOŚCI TELESKOPU JAMESA WEBBA Magazyn, 24 min, Polska, 2021 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Agnieszka Słowikowska, Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Za każdym razem, gdy w ręce naukowców trafia nowe narzędzie do badania Wszechświata, odkrywamy nieznane prawdy na jego temat. Kolejny taki przełom ma się stać faktem za sprawą Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba. W tym programie pokażemy, do czego posłuży ten niezwykły instrument i jakie odkrycia mogą stać się dzięki niemu możliwe. 17:00 TAJEMNICE SAL OPERACYJNYCH - TWARZ DZIECKA Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2022 Reżyseria: Marta Gołąb-Kocięcka Scenariusz: Ireneusz Iwański, Marta Gołąb-Kocięcka Prowadzący: Łukasz Grabarczyk Dwunastoletnia Laura jest jednym z pięciorga dzieci w kraju, które chorują na zespół MFDM, czyli dyzostozę twarzowo-żuchwową. Dziewczynka przeszła już około czterdziestu zabiegów i to nie koniec jej walki o zdrowie i życie. Laura znalazła pomoc w zespole doktora Krzysztofa Dowgierda z Centrum Wad Twarzoczaszki Wojewódzkiego Specjalistycznego Szpitala Dziecięcego w Olsztynie. W filmie przedstawiony jest zabieg osteotomii. Aby operacja mogła zostać zrealizowana, potrzebny jest cały sztab ludzi. Oprócz chirurgów, asystentów, anestezjologów i instrumentariuszek prezentowani będą także: główny operator oraz pozostałe osoby, które pojawią się podczas zabiegu. Szczegółowo omawiany będzie zakres ich obowiązków oraz rola, jaką pełnią na sali operacyjnej. Gospodarzem programu jest doktor Łukasz Grabarczyk, jedyny polski neurochirurg operujący w wojennych szpitalach w Ukrainie, wieloletni szef kliniki Budzik w Olsztynie, absolwent Uniwersytetu we Freiburgu, który swoje umiejętności doskonalił w USA i Japonii. 17:30 WIELKIE WYNALAZKI - /18/ (GREAT INVENTIONS) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania/Niderlandy (Holandia)/Niemcy, 2020 Nasi przodkowie z trudem rozpoznaliby świat, w którym my żyjemy dziś. Wszędzie, na całej planecie diametralnie zmienił się krajobraz, istniejące niegdyś nieprzyjazne człowiekowi środowiska zostały okiełznane w sposób, jaki naszych antenatów wprawiłby w najwyższe zdumienie i niedowierzanie. Zmieniło się życie codzienne, ale ludzkość sięgnęła także po to, co niecodzienne - wylądowaliśmy na Księżycu oraz spojrzeliśmy miliardy lat wstecz, bo chcieliśmy wiedzieć, jakie były początki wszechświata. Siłą napędową tych wszystkich osiągnięć jest niezwykły dar człowieka - wynalazczość. W tej 35-odcinkowej serii przyglądamy się sukcesom i porażkom człowieka na przestrzeni dziejów, jego genialnym pomysłom i niektórym... cóż, także niektórym mniej genialnym. Każdy odcinek celebruje wielkie wynalazki, które zmieniły nasz świat. 18:30 SIWA - WROTA PUSTYNI - ODC. 2 SIWA Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2012 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Muzyka: Piotr Czubin Seria dokumentalna, która stanowi dokumentację niezwykłej wyprawy do Egiptu śladami ludzi, władców i ich bogów. Kiedy kosmiczny wiatr przygody, omiatający planetę Ziemia, rzuca wędrowca na brzeg Wielkiego Oceanu Piasku, perspektywa, z jakiej oglądał do tej pory wszechświat, nieodwracalnie zmienia się. Szlak słońca i wiatru bierze swój początek w oazie Siwa, położonej na krańcach Egiptu. To właśnie tu znajduje się wyrocznia Amona-Ra, gdzie pielgrzymujący Aleksander Wielki został obwołany boskim synem, a także słynne źródło Kleopatry. Starożytni władcy upodobali sobie Siwę. Czy odsłoni przed nami swoje tajemnice? Co spotka nas na Górze Umarłych? Wyruszając na wyprawę, wędrowiec miał nadzieję, że pustynia okaże mu więcej łaski niż zaginionej pięćdziesięciotysięcznej perskiej armii, wysłanej przez króla Kambyzesa. Siwą nie można władać, od Siwy można się jedynie uczyć. Pokora, z jaką udał się na zamieszkały przez tajemniczych ludzi kraniec świata, została nagrodzona. 19:00 JAK TO DZIAŁA - ODC. 125 CUKRZYCA I GLUKOMETR Magazyn, 25 min, Polska, 2016 Jedną z najpowszechniejszych chorób cywilizacyjnych jest cukrzyca. W tym odcinku opowiemy o przyczynach cukrzycy typu I i II. Poznacie mechanizm odpowiedzialny za rozwój choroby w organizmie. Ale zobaczycie, że cukrzyca nie przeszkadza w normalnym życiu - uprawianiu sportów, nauce etc. Wytłumaczymy, jak działa nowoczesny glukometr, z którym diabetycy praktycznie się nie rozstają, i powiemy, dlaczego tak ważne jest, by go używać. A tymczasem zachęcamy do ograniczenia cukru w diecie! 19:25 CZY WIESZ, ŻE? - /206/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 20:00 WIELKIE WYNALAZKI - /35/ (GREAT INVENTIONS) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania/Niemcy/Niderlandy (Holandia), 2020 Nasi przodkowie z trudem rozpoznaliby świat, w którym my żyjemy dziś. Wszędzie, na całej planecie diametralnie zmienił się krajobraz, istniejące niegdyś nieprzyjazne człowiekowi środowiska zostały okiełznane w sposób, jaki naszych antenatów wprawiłby w najwyższe zdumienie i niedowierzanie. Zmieniło się życie codzienne, ale ludzkość sięgnęła także po to, co niecodzienne - wylądowaliśmy na Księżycu oraz spojrzeliśmy miliardy lat wstecz, bo chcieliśmy wiedzieć, jakie były początki wszechświata. Siłą napędową tych wszystkich osiągnięć jest niezwykły dar człowieka - wynalazczość. W tej 35-odcinkowej serii przyglądamy się sukcesom i porażkom człowieka na przestrzeni dziejów, jego genialnym pomysłom i niektórym... cóż, także niektórym mniej genialnym. Każdy odcinek celebruje wielkie wynalazki, które zmieniły nasz świat. 21:05 WĘDRÓWKA KONTYNENTÓW - EUROPA: NIESPOKOJNA PRZYSZŁOŚĆ (VOYAGE OF CONTINENTS - TURBULENT FUTURE - ODC. 5/5) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2012 Reżyseria: Christopher Hooke Muzyka: Sylvain Moreau Kontynenty europejski i północnoamerykański zaczęły się rozdzielać 180 milionów lat temu. Dzięki temu powstał Atlantyk. Jednak krańce płyt tektonicznych, na których te kontynenty leżą, wciąż są bardzo blisko siebie. Na ich styku leży wulkaniczna Islandia, wyspa rozdarta przez ryft, który oddziela Europę od Ameryki Północnej. Jądro Ziemi uwalnia tędy swoje ciepło. Mamy tu gejzery, gotujące się błoto i szczeliny, które rozrywają Islandię. Zanurzając się w ten niespokojny uskok, praktycznie można dotykać jednocześnie Europy i Ameryki Północnej. W tym punkcie kontynenty odsuwają się od siebie dwa centymetry rocznie. Z kolei Europa Południowa, przy Morzu Śródziemnym, to miejsce najnowszych projektów w geologicznej historii Europy. 60 milionów lat temu kolizja Afryki z Europą przemieściła miliardy ton skał i wyniosła je na tysiące metrów ponad poziom morza. Tak powstały Alpy. Wznoszą się one na kontynencie do wysokości 4 800 metrów. Alpy zaś to idealny krajobraz dla poszukiwaczy kryształów, pięknych skarbów geologicznych, które dla badaczy są kapsułami czasu, zabierającymi nas do okresu formowania się Alp. Kryształy powstają w wyjątkowych warunkach. Kwarc, z którego wytworzył się kryształ, był w czasie kolizji Europy i Afryki wpychany w dół, w kierunku jądra Ziemi. Pod ciężarem obu kontynentów cząsteczki uległy dekompozycji, przemieściły się, skompresowały i w końcu zostały wypchnięte z powrotem do wnętrza Alp, aby tam utworzyć gładkie sześciościany kryształu. Autorzy tej niezwykłej serii dokumentalnej przekonują widzów, że wydarzenia tektoniczne są nieprzewidywalne. Energia z Ziemi jest siłą tak wielką, że może poruszać ogromne płyty tektoniczne, nieustannie zmieniając oblicze Europy. Poddawana olbrzymim siłom tektonicznym Europa nigdy nie będzie taka sama. Przyszłość naszego kontynentu rzeczywiście jest niespokojna. 22:10 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 203 JEDLINA ZDRÓJ Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Reżyseria: Adam Molak Scenariusz: Aleksandra Filipowicz Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Jedlina - Zdrój, położona w malowniczej dolinie. Jako osada znana była już w XII wieku. Jej nazwa wywodzi się od rosnących tu wówczas wspaniałych lasów jodłowych. Tutejsze widoki, spokój i mikroklimat sprawiają, że miasto ma wyjątkowy turystyczno - uzdrowiskowy charakter. Wizyta tu jest też prawdziwą gratką dla miłośników historii II wojny światowej. Pobyt w Jedlinie - Zdroju warto rozpocząć od zwiedzania Pałacu Jedlinka. Obiekt ten został wybudowany na początku XVII wieku jako barokowy dwór, a w XVIII wieku przebudowano go w stylu klasycystycznym. Z miejscem do dziś są związane liczne tajemnice. 22:45 WIELKIE WYNALAZKI - /18/ (GREAT INVENTIONS) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania/Niderlandy (Holandia)/Niemcy, 2020 Nasi przodkowie z trudem rozpoznaliby świat, w którym my żyjemy dziś. Wszędzie, na całej planecie diametralnie zmienił się krajobraz, istniejące niegdyś nieprzyjazne człowiekowi środowiska zostały okiełznane w sposób, jaki naszych antenatów wprawiłby w najwyższe zdumienie i niedowierzanie. Zmieniło się życie codzienne, ale ludzkość sięgnęła także po to, co niecodzienne - wylądowaliśmy na Księżycu oraz spojrzeliśmy miliardy lat wstecz, bo chcieliśmy wiedzieć, jakie były początki wszechświata. Siłą napędową tych wszystkich osiągnięć jest niezwykły dar człowieka - wynalazczość. W tej 35-odcinkowej serii przyglądamy się sukcesom i porażkom człowieka na przestrzeni dziejów, jego genialnym pomysłom i niektórym... cóż, także niektórym mniej genialnym. Każdy odcinek celebruje wielkie wynalazki, które zmieniły nasz świat. 23:50 TAJEMNICE SAL OPERACYJNYCH - TWARZ DZIECKA Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2022 Reżyseria: Marta Gołąb-Kocięcka Scenariusz: Ireneusz Iwański, Marta Gołąb-Kocięcka Prowadzący: Łukasz Grabarczyk Dwunastoletnia Laura jest jednym z pięciorga dzieci w kraju, które chorują na zespół MFDM, czyli dyzostozę twarzowo-żuchwową. Dziewczynka przeszła już około czterdziestu zabiegów i to nie koniec jej walki o zdrowie i życie. Laura znalazła pomoc w zespole doktora Krzysztofa Dowgierda z Centrum Wad Twarzoczaszki Wojewódzkiego Specjalistycznego Szpitala Dziecięcego w Olsztynie. W filmie przedstawiony jest zabieg osteotomii. Aby operacja mogła zostać zrealizowana, potrzebny jest cały sztab ludzi. Oprócz chirurgów, asystentów, anestezjologów i instrumentariuszek prezentowani będą także: główny operator oraz pozostałe osoby, które pojawią się podczas zabiegu. Szczegółowo omawiany będzie zakres ich obowiązków oraz rola, jaką pełnią na sali operacyjnej. Gospodarzem programu jest doktor Łukasz Grabarczyk, jedyny polski neurochirurg operujący w wojennych szpitalach w Ukrainie, wieloletni szef kliniki Budzik w Olsztynie, absolwent Uniwersytetu we Freiburgu, który swoje umiejętności doskonalił w USA i Japonii. 00:30 SIWA - WROTA PUSTYNI - ODC. 2 SIWA Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2012 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Muzyka: Piotr Czubin Seria dokumentalna, która stanowi dokumentację niezwykłej wyprawy do Egiptu śladami ludzi, władców i ich bogów. Kiedy kosmiczny wiatr przygody, omiatający planetę Ziemia, rzuca wędrowca na brzeg Wielkiego Oceanu Piasku, perspektywa, z jakiej oglądał do tej pory wszechświat, nieodwracalnie zmienia się. Szlak słońca i wiatru bierze swój początek w oazie Siwa, położonej na krańcach Egiptu. To właśnie tu znajduje się wyrocznia Amona-Ra, gdzie pielgrzymujący Aleksander Wielki został obwołany boskim synem, a także słynne źródło Kleopatry. Starożytni władcy upodobali sobie Siwę. Czy odsłoni przed nami swoje tajemnice? Co spotka nas na Górze Umarłych? Wyruszając na wyprawę, wędrowiec miał nadzieję, że pustynia okaże mu więcej łaski niż zaginionej pięćdziesięciotysięcznej perskiej armii, wysłanej przez króla Kambyzesa. Siwą nie można władać, od Siwy można się jedynie uczyć. Pokora, z jaką udał się na zamieszkały przez tajemniczych ludzi kraniec świata, została nagrodzona. 01:05 LABORATORIUM WOLNOŚCI. POGROMCÓW MIKROBÓW PORTRETY RODZINNE Film dokumentalny, 54 min, Polska, 2021 Reżyseria: Grzegorz Styła Scenariusz: Grzegorz Styła, Marek Szczepanek Historia Polski drugiej połowy XIX i pierwszej połowy XX wieku pełna jest postaci o wyjątkowych zasługach dla kraju i jego mieszkańców, które zostały zepchnięte w potocznej świadomości w głęboki cień. Tak dzieje się m.in. z postaciami: prof. Odona Bujwida i prof. Rudolfa Weigla, którzy znani są w dość wąskim kręgu. Prof. Bujwid jako pierwszy polski bakteriolog (twórca polskiej bakteriologii lekarskiej), a prof. Weigel jako twórca największego sukcesu w tej dziedzinie w okresie od 1850 do 1950. Niewiele lub prawie nic nie wiadomo przy tym o ogromnych Bujwidowskich pasjach społecznych, zaangażowaniu nie tylko na polu nauki, a także o fenomenie rodziny Bujwidów, która wyjątkowo zasłużyła się dla budowania Polski niepodległej, wolnej, nowoczesnej i sprawiedliwej. Nie inaczej jest i z osiągnięciami Rudolfa Weigla, dwukrotnie nominowanego do Nagrody Nobla i dwukrotnie tej szansy pozbawionego. 02:10 CZY WIESZ, ŻE? - /207/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie.