TVP Nauka Środa, 17.07.2024 06:40 JAK TO DZIAŁA - ODC. 153 WIEM, ŻE NIE WIEM Magazyn, 24 min, Polska, 2018 Scenariusz: Radek Brzózka, Małgorzata Kosturkiewicz Prowadzący: Radek Brzózka W tym odcinku Brzózka przyznaje: "Wiem, że nie wiem naprawdę wielu rzeczy, zarówno tych, które dzieją się w naszym ciele, w atomach, z których jesteśmy zbudowani, ale jednocześnie we wszechświecie, którego jesteśmy malutkim fragmentem. Ogromna wiedza, którą dziś dysponuje ludzkość, jest niczym w porównaniu ze wszystkim tym, czego nie wiemy. W dodatku każde nowe odkrycie uświadamia nam, że nie wiemy jeszcze więcej!". 06:45 ASTRONARIUM - 17/21 (128) - RUBIEŻE UKŁADU SŁONECZNEGO Magazyn, 24 min, Polska, 2021 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Agnieszka Słowikowska, Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Gdzie kończy się Układ Słoneczny? I co takiego tam znajdziemy? Astronomowie od lat starają się badać dalekie zakątki naszego systemu planetarnego. Ale dopiero od niedawna wiemy o nich coś więcej. W tym programie pokażemy, co kryje się na rubieżach Układu Słonecznego. 07:20 CZY WIESZ, ŻE? - /208/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 07:50 SIWA - WROTA PUSTYNI - ODC. 3 GÓRA ŚMIERCI Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2012 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Muzyka: Piotr Czubin Seria dokumentalna, która stanowi dokumentację niezwykłej wyprawy do Egiptu śladami ludzi, władców i ich bogów. Kiedy kosmiczny wiatr przygody, omiatający planetę Ziemia, rzuca wędrowca na brzeg Wielkiego Oceanu Piasku, perspektywa, z jakiej oglądał do tej pory wszechświat, nieodwracalnie zmienia się. Szlak słońca i wiatru bierze swój początek w oazie Siwa, położonej na krańcach Egiptu. To właśnie tu znajduje się wyrocznia Amona-Ra, gdzie pielgrzymujący Aleksander Wielki został obwołany boskim synem, a także słynne źródło Kleopatry. Starożytni władcy upodobali sobie Siwę. Czy odsłoni przed nami swoje tajemnice? Co spotka nas na Górze Umarłych? Wyruszając na wyprawę, wędrowiec miał nadzieję, że pustynia okaże mu więcej łaski niż zaginionej pięćdziesięciotysięcznej perskiej armii, wysłanej przez króla Kambyzesa. Siwą nie można władać, od Siwy można się jedynie uczyć. Pokora, z jaką udał się na zamieszkały przez tajemniczych ludzi kraniec świata, została nagrodzona. 08:25 WĘDRÓWKA KONTYNENTÓW - EUROPA: NIESPOKOJNA PRZYSZŁOŚĆ (VOYAGE OF CONTINENTS - TURBULENT FUTURE - ODC. 5/5) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2012 Reżyseria: Christopher Hooke Muzyka: Sylvain Moreau Kontynenty europejski i północnoamerykański zaczęły się rozdzielać 180 milionów lat temu. Dzięki temu powstał Atlantyk. Jednak krańce płyt tektonicznych, na których te kontynenty leżą, wciąż są bardzo blisko siebie. Na ich styku leży wulkaniczna Islandia, wyspa rozdarta przez ryft, który oddziela Europę od Ameryki Północnej. Jądro Ziemi uwalnia tędy swoje ciepło. Mamy tu gejzery, gotujące się błoto i szczeliny, które rozrywają Islandię. Zanurzając się w ten niespokojny uskok, praktycznie można dotykać jednocześnie Europy i Ameryki Północnej. W tym punkcie kontynenty odsuwają się od siebie dwa centymetry rocznie. Z kolei Europa Południowa, przy Morzu Śródziemnym, to miejsce najnowszych projektów w geologicznej historii Europy. 60 milionów lat temu kolizja Afryki z Europą przemieściła miliardy ton skał i wyniosła je na tysiące metrów ponad poziom morza. Tak powstały Alpy. Wznoszą się one na kontynencie do wysokości 4 800 metrów. Alpy zaś to idealny krajobraz dla poszukiwaczy kryształów, pięknych skarbów geologicznych, które dla badaczy są kapsułami czasu, zabierającymi nas do okresu formowania się Alp. Kryształy powstają w wyjątkowych warunkach. Kwarc, z którego wytworzył się kryształ, był w czasie kolizji Europy i Afryki wpychany w dół, w kierunku jądra Ziemi. Pod ciężarem obu kontynentów cząsteczki uległy dekompozycji, przemieściły się, skompresowały i w końcu zostały wypchnięte z powrotem do wnętrza Alp, aby tam utworzyć gładkie sześciościany kryształu. Autorzy tej niezwykłej serii dokumentalnej przekonują widzów, że wydarzenia tektoniczne są nieprzewidywalne. Energia z Ziemi jest siłą tak wielką, że może poruszać ogromne płyty tektoniczne, nieustannie zmieniając oblicze Europy. Poddawana olbrzymim siłom tektonicznym Europa nigdy nie będzie taka sama. Przyszłość naszego kontynentu rzeczywiście jest niespokojna. 09:25 PO DWÓCH STRONACH LUSTRA WODY Serial dokumentalny, 45 min, Polska, 2018 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Seria "Po dwóch stronach lustra wody" zabiera widza w podróż na dwa krańce Oceanu Spokojnego. Z jednej strony archipelag Komodo, w którym na lądzie niepodzielnie królują słynne smoki, a pod powierzchnią wody silne prądy omiatają usiane życiem rafy koralowe. Indonezja to także kraina niszczycielskich wulkanów, których erupcje niejednokrotnie naruszały porządek świata. Po drugiej stronie oceanu znajduje się, gęsto porośnięta lasem deszczowym, Kostaryka. Plaże obmywane są wodami zatoki, której nazwa pochodzi od nazwiska legendarnego, angielskiego korsarza Francisa Drake'a. Wody te zamieszkałe są przez niezliczone formy życia, które mogą być zarówno piękne, jak i niebezpieczne. Serial nie tylko odkrywa przed widzem tajemnice świata dzikiej przyrody, ale także buduje ludzką świadomość w kontekście wspólnej egzystencji wszystkiego, co żyje na Niebieskiej Planecie. "Po dwóch stronach lustra wody" to niezwykła wyprawa przez dwa światy, która prowadzi do pytania o miejsce człowieka za Ziemi. Seria składa się z 10 epizodów czterdziestopięciominutowych, a reżyserem jest Andrzej Misiuk autor wielu podwodnych produkcji dokumentalnych. Narratorem filmu jest magiczny głos Krystyny Czubówny. 10:25 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 204 NYSA Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Reżyseria: Adam Molak Scenariusz: Aleksandra Filipowicz Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Nysa jest nazywana Śląskim Rzymem. W XVIII wieku została przeobrażona w twierdzę, której rozbudowa trwała 140 lat. Podczas I wojny światowej znajdował się tu obóz jeniecki, w którym przetrzymywany był m.in. Charles de Gaulle. Miasto kryje w sobie wiele zabytków. Jeden z najcenniejszych to kościół pod wezwaniem św. Jakuba i św. Agnieszki - potężny i zdecydowanie górujący nad całym miastem. Tuż obok niego znajduje się dzwonnica ze Skarbcem św. Jakuba. Jednym z charakterystycznych dla miasta zabytków jest Piękna Studnia, nazywana perłą nyskiego baroku. Została wykonana w drugiej połowie XVII wieku przez Wilhelma Hellewega, nadzorcę arsenału nyskiego. Ważąca 1600 kg krata została zwieńczona dwugłowym orłem habsburskim i jest doskonałą ilustracją umiejętności nyskiego cechu kowalskiego. 10:55 NA WSZELKI WYPADEK! - UKĄSZENIE ŻMII 22 min, Polska, 2023 Reżyseria: Alicja Chmielewska Scenariusz: Piotr Poraj - Poleski Nikt z nas przecież nie liczy się z tym, że niespodziewanie może spotkać go jakiś nagły wypadek czy uraz. Nikt też nie nosi cały czas przy sobie, tak na wszelki wypadek, apteczki pierwszej pomocy, leków czy środków opatrunkowych. Warto jednak wiedzieć, jak zachować się w różnych nagłych okolicznościach i jak można pomóc sobie lub innym w nieoczekiwanych sytuacjach, zwłaszcza takich, kiedy potrzebna jest natychmiastowa pomoc, a nie możemy wezwać karetki i liczyć na szybką i fachową pomoc medyczną. Ukąszenia żmij, pająków czy nawet ryb zostawiających toksyny w naszym organizmie mogą nas spotkać nie tylko podczas wyjazdów do wielu egzotycznych krajów, ale też podczas wakacyjnych wędrówek w lasach czy na łąkach. Jak zachować się w sytuacji, gdy jad zostanie wpuszczony do naszego organizmu? 11:30 ASTRONARIUM - 17/21 (128) - RUBIEŻE UKŁADU SŁONECZNEGO Magazyn, 24 min, Polska, 2021 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Agnieszka Słowikowska, Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Gdzie kończy się Układ Słoneczny? I co takiego tam znajdziemy? Astronomowie od lat starają się badać dalekie zakątki naszego systemu planetarnego. Ale dopiero od niedawna wiemy o nich coś więcej. W tym programie pokażemy, co kryje się na rubieżach Układu Słonecznego. 12:30 JAK TO DZIAŁA - ODC. 153 WIEM, ŻE NIE WIEM Magazyn, 24 min, Polska, 2018 Scenariusz: Radek Brzózka, Małgorzata Kosturkiewicz Prowadzący: Radek Brzózka W tym odcinku Brzózka przyznaje: "Wiem, że nie wiem naprawdę wielu rzeczy, zarówno tych, które dzieją się w naszym ciele, w atomach, z których jesteśmy zbudowani, ale jednocześnie we wszechświecie, którego jesteśmy malutkim fragmentem. Ogromna wiedza, którą dziś dysponuje ludzkość, jest niczym w porównaniu ze wszystkim tym, czego nie wiemy. W dodatku każde nowe odkrycie uświadamia nam, że nie wiemy jeszcze więcej!". 12:40 CZY WIESZ, ŻE? - /209/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 13:15 SIWA - WROTA PUSTYNI - ODC. 3 GÓRA ŚMIERCI Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2012 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Muzyka: Piotr Czubin Seria dokumentalna, która stanowi dokumentację niezwykłej wyprawy do Egiptu śladami ludzi, władców i ich bogów. Kiedy kosmiczny wiatr przygody, omiatający planetę Ziemia, rzuca wędrowca na brzeg Wielkiego Oceanu Piasku, perspektywa, z jakiej oglądał do tej pory wszechświat, nieodwracalnie zmienia się. Szlak słońca i wiatru bierze swój początek w oazie Siwa, położonej na krańcach Egiptu. To właśnie tu znajduje się wyrocznia Amona-Ra, gdzie pielgrzymujący Aleksander Wielki został obwołany boskim synem, a także słynne źródło Kleopatry. Starożytni władcy upodobali sobie Siwę. Czy odsłoni przed nami swoje tajemnice? Co spotka nas na Górze Umarłych? Wyruszając na wyprawę, wędrowiec miał nadzieję, że pustynia okaże mu więcej łaski niż zaginionej pięćdziesięciotysięcznej perskiej armii, wysłanej przez króla Kambyzesa. Siwą nie można władać, od Siwy można się jedynie uczyć. Pokora, z jaką udał się na zamieszkały przez tajemniczych ludzi kraniec świata, została nagrodzona. 13:45 WIELKIE WYNALAZKI - /30/ (GREAT INVENTIONS) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania/Niemcy/Niderlandy (Holandia), 2020 Nasi przodkowie z trudem rozpoznaliby świat, w którym my żyjemy dziś. Wszędzie, na całej planecie diametralnie zmienił się krajobraz, istniejące niegdyś nieprzyjazne człowiekowi środowiska zostały okiełznane w sposób, jaki naszych antenatów wprawiłby w najwyższe zdumienie i niedowierzanie. Zmieniło się życie codzienne, ale ludzkość sięgnęła także po to, co niecodzienne - wylądowaliśmy na Księżycu oraz spojrzeliśmy miliardy lat wstecz, bo chcieliśmy wiedzieć, jakie były początki wszechświata. Siłą napędową tych wszystkich osiągnięć jest niezwykły dar człowieka - wynalazczość. W tej 35-odcinkowej serii przyglądamy się sukcesom i porażkom człowieka na przestrzeni dziejów, jego genialnym pomysłom i niektórym... cóż, także niektórym mniej genialnym. Każdy odcinek celebruje wielkie wynalazki, które zmieniły nasz świat. 14:50 WĘDRÓWKA KONTYNENTÓW - EUROPA: NIESPOKOJNA PRZYSZŁOŚĆ (VOYAGE OF CONTINENTS - TURBULENT FUTURE - ODC. 5/5) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2012 Reżyseria: Christopher Hooke Muzyka: Sylvain Moreau Kontynenty europejski i północnoamerykański zaczęły się rozdzielać 180 milionów lat temu. Dzięki temu powstał Atlantyk. Jednak krańce płyt tektonicznych, na których te kontynenty leżą, wciąż są bardzo blisko siebie. Na ich styku leży wulkaniczna Islandia, wyspa rozdarta przez ryft, który oddziela Europę od Ameryki Północnej. Jądro Ziemi uwalnia tędy swoje ciepło. Mamy tu gejzery, gotujące się błoto i szczeliny, które rozrywają Islandię. Zanurzając się w ten niespokojny uskok, praktycznie można dotykać jednocześnie Europy i Ameryki Północnej. W tym punkcie kontynenty odsuwają się od siebie dwa centymetry rocznie. Z kolei Europa Południowa, przy Morzu Śródziemnym, to miejsce najnowszych projektów w geologicznej historii Europy. 60 milionów lat temu kolizja Afryki z Europą przemieściła miliardy ton skał i wyniosła je na tysiące metrów ponad poziom morza. Tak powstały Alpy. Wznoszą się one na kontynencie do wysokości 4 800 metrów. Alpy zaś to idealny krajobraz dla poszukiwaczy kryształów, pięknych skarbów geologicznych, które dla badaczy są kapsułami czasu, zabierającymi nas do okresu formowania się Alp. Kryształy powstają w wyjątkowych warunkach. Kwarc, z którego wytworzył się kryształ, był w czasie kolizji Europy i Afryki wpychany w dół, w kierunku jądra Ziemi. Pod ciężarem obu kontynentów cząsteczki uległy dekompozycji, przemieściły się, skompresowały i w końcu zostały wypchnięte z powrotem do wnętrza Alp, aby tam utworzyć gładkie sześciościany kryształu. Autorzy tej niezwykłej serii dokumentalnej przekonują widzów, że wydarzenia tektoniczne są nieprzewidywalne. Energia z Ziemi jest siłą tak wielką, że może poruszać ogromne płyty tektoniczne, nieustannie zmieniając oblicze Europy. Poddawana olbrzymim siłom tektonicznym Europa nigdy nie będzie taka sama. Przyszłość naszego kontynentu rzeczywiście jest niespokojna. 15:50 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 204 NYSA Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Reżyseria: Adam Molak Scenariusz: Aleksandra Filipowicz Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Nysa jest nazywana Śląskim Rzymem. W XVIII wieku została przeobrażona w twierdzę, której rozbudowa trwała 140 lat. Podczas I wojny światowej znajdował się tu obóz jeniecki, w którym przetrzymywany był m.in. Charles de Gaulle. Miasto kryje w sobie wiele zabytków. Jeden z najcenniejszych to kościół pod wezwaniem św. Jakuba i św. Agnieszki - potężny i zdecydowanie górujący nad całym miastem. Tuż obok niego znajduje się dzwonnica ze Skarbcem św. Jakuba. Jednym z charakterystycznych dla miasta zabytków jest Piękna Studnia, nazywana perłą nyskiego baroku. Została wykonana w drugiej połowie XVII wieku przez Wilhelma Hellewega, nadzorcę arsenału nyskiego. Ważąca 1600 kg krata została zwieńczona dwugłowym orłem habsburskim i jest doskonałą ilustracją umiejętności nyskiego cechu kowalskiego. 16:25 ASTRONARIUM - 17/21 (128) - RUBIEŻE UKŁADU SŁONECZNEGO Magazyn, 24 min, Polska, 2021 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Agnieszka Słowikowska, Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Gdzie kończy się Układ Słoneczny? I co takiego tam znajdziemy? Astronomowie od lat starają się badać dalekie zakątki naszego systemu planetarnego. Ale dopiero od niedawna wiemy o nich coś więcej. W tym programie pokażemy, co kryje się na rubieżach Układu Słonecznego. 17:00 NA WSZELKI WYPADEK! - UKĄSZENIE ŻMII 22 min, Polska, 2023 Reżyseria: Alicja Chmielewska Scenariusz: Piotr Poraj - Poleski Nikt z nas przecież nie liczy się z tym, że niespodziewanie może spotkać go jakiś nagły wypadek czy uraz. Nikt też nie nosi cały czas przy sobie, tak na wszelki wypadek, apteczki pierwszej pomocy, leków czy środków opatrunkowych. Warto jednak wiedzieć, jak zachować się w różnych nagłych okolicznościach i jak można pomóc sobie lub innym w nieoczekiwanych sytuacjach, zwłaszcza takich, kiedy potrzebna jest natychmiastowa pomoc, a nie możemy wezwać karetki i liczyć na szybką i fachową pomoc medyczną. Ukąszenia żmij, pająków czy nawet ryb zostawiających toksyny w naszym organizmie mogą nas spotkać nie tylko podczas wyjazdów do wielu egzotycznych krajów, ale też podczas wakacyjnych wędrówek w lasach czy na łąkach. Jak zachować się w sytuacji, gdy jad zostanie wpuszczony do naszego organizmu? 17:30 WIELKIE WYNALAZKI - /6/ (GREAT INVENTIONS) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania/Niderlandy (Holandia)/Niemcy, 2020 Nasi przodkowie z trudem rozpoznaliby świat, w którym my żyjemy dziś. Wszędzie, na całej planecie diametralnie zmienił się krajobraz, istniejące niegdyś nieprzyjazne człowiekowi środowiska zostały okiełznane w sposób, jaki naszych antenatów wprawiłby w najwyższe zdumienie i niedowierzanie. Zmieniło się życie codzienne, ale ludzkość sięgnęła także po to, co niecodzienne - wylądowaliśmy na Księżycu oraz spojrzeliśmy miliardy lat wstecz, bo chcieliśmy wiedzieć, jakie były początki wszechświata. Siłą napędową tych wszystkich osiągnięć jest niezwykły dar człowieka - wynalazczość. W tej 35-odcinkowej serii przyglądamy się sukcesom i porażkom człowieka na przestrzeni dziejów, jego genialnym pomysłom i niektórym... cóż, także niektórym mniej genialnym. Każdy odcinek celebruje wielkie wynalazki, które zmieniły nasz świat. 18:30 SIWA - WROTA PUSTYNI - ODC. 3 GÓRA ŚMIERCI Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2012 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Muzyka: Piotr Czubin Seria dokumentalna, która stanowi dokumentację niezwykłej wyprawy do Egiptu śladami ludzi, władców i ich bogów. Kiedy kosmiczny wiatr przygody, omiatający planetę Ziemia, rzuca wędrowca na brzeg Wielkiego Oceanu Piasku, perspektywa, z jakiej oglądał do tej pory wszechświat, nieodwracalnie zmienia się. Szlak słońca i wiatru bierze swój początek w oazie Siwa, położonej na krańcach Egiptu. To właśnie tu znajduje się wyrocznia Amona-Ra, gdzie pielgrzymujący Aleksander Wielki został obwołany boskim synem, a także słynne źródło Kleopatry. Starożytni władcy upodobali sobie Siwę. Czy odsłoni przed nami swoje tajemnice? Co spotka nas na Górze Umarłych? Wyruszając na wyprawę, wędrowiec miał nadzieję, że pustynia okaże mu więcej łaski niż zaginionej pięćdziesięciotysięcznej perskiej armii, wysłanej przez króla Kambyzesa. Siwą nie można władać, od Siwy można się jedynie uczyć. Pokora, z jaką udał się na zamieszkały przez tajemniczych ludzi kraniec świata, została nagrodzona. 19:00 JAK TO DZIAŁA - ODC. 153 WIEM, ŻE NIE WIEM Magazyn, 24 min, Polska, 2018 Scenariusz: Radek Brzózka, Małgorzata Kosturkiewicz Prowadzący: Radek Brzózka W tym odcinku Brzózka przyznaje: "Wiem, że nie wiem naprawdę wielu rzeczy, zarówno tych, które dzieją się w naszym ciele, w atomach, z których jesteśmy zbudowani, ale jednocześnie we wszechświecie, którego jesteśmy malutkim fragmentem. Ogromna wiedza, którą dziś dysponuje ludzkość, jest niczym w porównaniu ze wszystkim tym, czego nie wiemy. W dodatku każde nowe odkrycie uświadamia nam, że nie wiemy jeszcze więcej!". 19:25 CZY WIESZ, ŻE? - /210/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 20:00 WIELKIE WYNALAZKI - /30/ (GREAT INVENTIONS) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania/Niemcy/Niderlandy (Holandia), 2020 Nasi przodkowie z trudem rozpoznaliby świat, w którym my żyjemy dziś. Wszędzie, na całej planecie diametralnie zmienił się krajobraz, istniejące niegdyś nieprzyjazne człowiekowi środowiska zostały okiełznane w sposób, jaki naszych antenatów wprawiłby w najwyższe zdumienie i niedowierzanie. Zmieniło się życie codzienne, ale ludzkość sięgnęła także po to, co niecodzienne - wylądowaliśmy na Księżycu oraz spojrzeliśmy miliardy lat wstecz, bo chcieliśmy wiedzieć, jakie były początki wszechświata. Siłą napędową tych wszystkich osiągnięć jest niezwykły dar człowieka - wynalazczość. W tej 35-odcinkowej serii przyglądamy się sukcesom i porażkom człowieka na przestrzeni dziejów, jego genialnym pomysłom i niektórym... cóż, także niektórym mniej genialnym. Każdy odcinek celebruje wielkie wynalazki, które zmieniły nasz świat. 21:05 WĘDRÓWKA KONTYNENTÓW - ODC. 6 AMERYKA PÓŁNOCNA (VOYAGE OF THE CONTINENTS) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2014 Podróżujemy po całym świecie, aby spotkać naukowców, którzy prowadzą najnowocześniejsze badania nad najbardziej charakterystycznymi miejscami dla wydarzeń geologicznych. Dzięki naukowcom oraz ich pracy odkrywamy miejsca w nowym świetle, krajobrazy, które często widzimy, ale rzadko przyglądamy się im z bliska. Ustalamy również kluczowe momenty dla życia w geologicznej skali czasu - pojawienie się życia, roślin, życia naziemnego, dinozaurów i człowieka. 22:10 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 204 NYSA Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Reżyseria: Adam Molak Scenariusz: Aleksandra Filipowicz Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Nysa jest nazywana Śląskim Rzymem. W XVIII wieku została przeobrażona w twierdzę, której rozbudowa trwała 140 lat. Podczas I wojny światowej znajdował się tu obóz jeniecki, w którym przetrzymywany był m.in. Charles de Gaulle. Miasto kryje w sobie wiele zabytków. Jeden z najcenniejszych to kościół pod wezwaniem św. Jakuba i św. Agnieszki - potężny i zdecydowanie górujący nad całym miastem. Tuż obok niego znajduje się dzwonnica ze Skarbcem św. Jakuba. Jednym z charakterystycznych dla miasta zabytków jest Piękna Studnia, nazywana perłą nyskiego baroku. Została wykonana w drugiej połowie XVII wieku przez Wilhelma Hellewega, nadzorcę arsenału nyskiego. Ważąca 1600 kg krata została zwieńczona dwugłowym orłem habsburskim i jest doskonałą ilustracją umiejętności nyskiego cechu kowalskiego. 22:45 WIELKIE WYNALAZKI - /6/ (GREAT INVENTIONS) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania/Niderlandy (Holandia)/Niemcy, 2020 Nasi przodkowie z trudem rozpoznaliby świat, w którym my żyjemy dziś. Wszędzie, na całej planecie diametralnie zmienił się krajobraz, istniejące niegdyś nieprzyjazne człowiekowi środowiska zostały okiełznane w sposób, jaki naszych antenatów wprawiłby w najwyższe zdumienie i niedowierzanie. Zmieniło się życie codzienne, ale ludzkość sięgnęła także po to, co niecodzienne - wylądowaliśmy na Księżycu oraz spojrzeliśmy miliardy lat wstecz, bo chcieliśmy wiedzieć, jakie były początki wszechświata. Siłą napędową tych wszystkich osiągnięć jest niezwykły dar człowieka - wynalazczość. W tej 35-odcinkowej serii przyglądamy się sukcesom i porażkom człowieka na przestrzeni dziejów, jego genialnym pomysłom i niektórym... cóż, także niektórym mniej genialnym. Każdy odcinek celebruje wielkie wynalazki, które zmieniły nasz świat. 23:50 NA WSZELKI WYPADEK! - UKĄSZENIE ŻMII 22 min, Polska, 2023 Reżyseria: Alicja Chmielewska Scenariusz: Piotr Poraj - Poleski Nikt z nas przecież nie liczy się z tym, że niespodziewanie może spotkać go jakiś nagły wypadek czy uraz. Nikt też nie nosi cały czas przy sobie, tak na wszelki wypadek, apteczki pierwszej pomocy, leków czy środków opatrunkowych. Warto jednak wiedzieć, jak zachować się w różnych nagłych okolicznościach i jak można pomóc sobie lub innym w nieoczekiwanych sytuacjach, zwłaszcza takich, kiedy potrzebna jest natychmiastowa pomoc, a nie możemy wezwać karetki i liczyć na szybką i fachową pomoc medyczną. Ukąszenia żmij, pająków czy nawet ryb zostawiających toksyny w naszym organizmie mogą nas spotkać nie tylko podczas wyjazdów do wielu egzotycznych krajów, ale też podczas wakacyjnych wędrówek w lasach czy na łąkach. Jak zachować się w sytuacji, gdy jad zostanie wpuszczony do naszego organizmu? 00:30 SIWA - WROTA PUSTYNI - ODC. 3 GÓRA ŚMIERCI Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2012 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Muzyka: Piotr Czubin Seria dokumentalna, która stanowi dokumentację niezwykłej wyprawy do Egiptu śladami ludzi, władców i ich bogów. Kiedy kosmiczny wiatr przygody, omiatający planetę Ziemia, rzuca wędrowca na brzeg Wielkiego Oceanu Piasku, perspektywa, z jakiej oglądał do tej pory wszechświat, nieodwracalnie zmienia się. Szlak słońca i wiatru bierze swój początek w oazie Siwa, położonej na krańcach Egiptu. To właśnie tu znajduje się wyrocznia Amona-Ra, gdzie pielgrzymujący Aleksander Wielki został obwołany boskim synem, a także słynne źródło Kleopatry. Starożytni władcy upodobali sobie Siwę. Czy odsłoni przed nami swoje tajemnice? Co spotka nas na Górze Umarłych? Wyruszając na wyprawę, wędrowiec miał nadzieję, że pustynia okaże mu więcej łaski niż zaginionej pięćdziesięciotysięcznej perskiej armii, wysłanej przez króla Kambyzesa. Siwą nie można władać, od Siwy można się jedynie uczyć. Pokora, z jaką udał się na zamieszkały przez tajemniczych ludzi kraniec świata, została nagrodzona. 01:05 PO DWÓCH STRONACH LUSTRA WODY Serial dokumentalny, 45 min, Polska, 2018 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Seria "Po dwóch stronach lustra wody" zabiera widza w podróż na dwa krańce Oceanu Spokojnego. Z jednej strony archipelag Komodo, w którym na lądzie niepodzielnie królują słynne smoki, a pod powierzchnią wody silne prądy omiatają usiane życiem rafy koralowe. Indonezja to także kraina niszczycielskich wulkanów, których erupcje niejednokrotnie naruszały porządek świata. Po drugiej stronie oceanu znajduje się, gęsto porośnięta lasem deszczowym, Kostaryka. Plaże obmywane są wodami zatoki, której nazwa pochodzi od nazwiska legendarnego, angielskiego korsarza Francisa Drake'a. Wody te zamieszkałe są przez niezliczone formy życia, które mogą być zarówno piękne, jak i niebezpieczne. Serial nie tylko odkrywa przed widzem tajemnice świata dzikiej przyrody, ale także buduje ludzką świadomość w kontekście wspólnej egzystencji wszystkiego, co żyje na Niebieskiej Planecie. "Po dwóch stronach lustra wody" to niezwykła wyprawa przez dwa światy, która prowadzi do pytania o miejsce człowieka za Ziemi. Seria składa się z 10 epizodów czterdziestopięciominutowych, a reżyserem jest Andrzej Misiuk autor wielu podwodnych produkcji dokumentalnych. Narratorem filmu jest magiczny głos Krystyny Czubówny. 02:00 CZY WIESZ, ŻE? - /211/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie.