TVP Nauka Sobota, 20.07.2024 06:00 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 203 JEDLINA ZDRÓJ Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Reżyseria: Adam Molak Scenariusz: Aleksandra Filipowicz Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Jedlina - Zdrój, położona w malowniczej dolinie. Jako osada znana była już w XII wieku. Jej nazwa wywodzi się od rosnących tu wówczas wspaniałych lasów jodłowych. Tutejsze widoki, spokój i mikroklimat sprawiają, że miasto ma wyjątkowy turystyczno - uzdrowiskowy charakter. Wizyta tu jest też prawdziwą gratką dla miłośników historii II wojny światowej. Pobyt w Jedlinie - Zdroju warto rozpocząć od zwiedzania Pałacu Jedlinka. Obiekt ten został wybudowany na początku XVII wieku jako barokowy dwór, a w XVIII wieku przebudowano go w stylu klasycystycznym. Z miejscem do dziś są związane liczne tajemnice. 06:20 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 204 NYSA Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Reżyseria: Adam Molak Scenariusz: Aleksandra Filipowicz Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Nysa jest nazywana Śląskim Rzymem. W XVIII wieku została przeobrażona w twierdzę, której rozbudowa trwała 140 lat. Podczas I wojny światowej znajdował się tu obóz jeniecki, w którym przetrzymywany był m.in. Charles de Gaulle. Miasto kryje w sobie wiele zabytków. Jeden z najcenniejszych to kościół pod wezwaniem św. Jakuba i św. Agnieszki - potężny i zdecydowanie górujący nad całym miastem. Tuż obok niego znajduje się dzwonnica ze Skarbcem św. Jakuba. Jednym z charakterystycznych dla miasta zabytków jest Piękna Studnia, nazywana perłą nyskiego baroku. Została wykonana w drugiej połowie XVII wieku przez Wilhelma Hellewega, nadzorcę arsenału nyskiego. Ważąca 1600 kg krata została zwieńczona dwugłowym orłem habsburskim i jest doskonałą ilustracją umiejętności nyskiego cechu kowalskiego. 06:55 PO DWÓCH STRONACH LUSTRA WODY Serial dokumentalny, 45 min, Polska, 2018 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Seria "Po dwóch stronach lustra wody" zabiera widza w podróż na dwa krańce Oceanu Spokojnego. Z jednej strony archipelag Komodo, w którym na lądzie niepodzielnie królują słynne smoki, a pod powierzchnią wody silne prądy omiatają usiane życiem rafy koralowe. Indonezja to także kraina niszczycielskich wulkanów, których erupcje niejednokrotnie naruszały porządek świata. Po drugiej stronie oceanu znajduje się, gęsto porośnięta lasem deszczowym, Kostaryka. Plaże obmywane są wodami zatoki, której nazwa pochodzi od nazwiska legendarnego, angielskiego korsarza Francisa Drake'a. Wody te zamieszkałe są przez niezliczone formy życia, które mogą być zarówno piękne, jak i niebezpieczne. Serial nie tylko odkrywa przed widzem tajemnice świata dzikiej przyrody, ale także buduje ludzką świadomość w kontekście wspólnej egzystencji wszystkiego, co żyje na Niebieskiej Planecie. "Po dwóch stronach lustra wody" to niezwykła wyprawa przez dwa światy, która prowadzi do pytania o miejsce człowieka za Ziemi. Seria składa się z 10 epizodów czterdziestopięciominutowych, a reżyserem jest Andrzej Misiuk autor wielu podwodnych produkcji dokumentalnych. Narratorem filmu jest magiczny głos Krystyny Czubówny. 07:50 TAJEMNICE SAL OPERACYJNYCH - TWARZ DZIECKA Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2022 Reżyseria: Marta Gołąb-Kocięcka Scenariusz: Ireneusz Iwański, Marta Gołąb-Kocięcka Prowadzący: Łukasz Grabarczyk Dwunastoletnia Laura jest jednym z pięciorga dzieci w kraju, które chorują na zespół MFDM, czyli dyzostozę twarzowo-żuchwową. Dziewczynka przeszła już około czterdziestu zabiegów i to nie koniec jej walki o zdrowie i życie. Laura znalazła pomoc w zespole doktora Krzysztofa Dowgierda z Centrum Wad Twarzoczaszki Wojewódzkiego Specjalistycznego Szpitala Dziecięcego w Olsztynie. W filmie przedstawiony jest zabieg osteotomii. Aby operacja mogła zostać zrealizowana, potrzebny jest cały sztab ludzi. Oprócz chirurgów, asystentów, anestezjologów i instrumentariuszek prezentowani będą także: główny operator oraz pozostałe osoby, które pojawią się podczas zabiegu. Szczegółowo omawiany będzie zakres ich obowiązków oraz rola, jaką pełnią na sali operacyjnej. Gospodarzem programu jest doktor Łukasz Grabarczyk, jedyny polski neurochirurg operujący w wojennych szpitalach w Ukrainie, wieloletni szef kliniki Budzik w Olsztynie, absolwent Uniwersytetu we Freiburgu, który swoje umiejętności doskonalił w USA i Japonii. 08:25 ASTRONARIUM - 1/22 (132) - KOSMICZNY TELESKOP JAMESA WEBBA Magazyn, 22 min, Polska, 2021 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Agnieszka Słowikowska, Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Teleskop, który ma zrewolucjonizować naszą wiedzę o Wszechświecie. Po wielu latach oczekiwania w przestrzeń kosmiczną trafił teleskop Jamesa Webba - największy i najdroższy instrument naukowy wysłany w kosmos przez człowieka. W programie pokażemy, jak powstał ten niezwykły przyrząd. I w jaki sposób może nam otworzyć nowe okno na Wszechświat. 08:55 NA WSZELKI WYPADEK! - UKĄSZENIE ŻMII 22 min, Polska, 2023 Reżyseria: Alicja Chmielewska Scenariusz: Piotr Poraj - Poleski Nikt z nas przecież nie liczy się z tym, że niespodziewanie może spotkać go jakiś nagły wypadek czy uraz. Nikt też nie nosi cały czas przy sobie, tak na wszelki wypadek, apteczki pierwszej pomocy, leków czy środków opatrunkowych. Warto jednak wiedzieć, jak zachować się w różnych nagłych okolicznościach i jak można pomóc sobie lub innym w nieoczekiwanych sytuacjach, zwłaszcza takich, kiedy potrzebna jest natychmiastowa pomoc, a nie możemy wezwać karetki i liczyć na szybką i fachową pomoc medyczną. Ukąszenia żmij, pająków czy nawet ryb zostawiających toksyny w naszym organizmie mogą nas spotkać nie tylko podczas wyjazdów do wielu egzotycznych krajów, ale też podczas wakacyjnych wędrówek w lasach czy na łąkach. Jak zachować się w sytuacji, gdy jad zostanie wpuszczony do naszego organizmu? 09:30 SIWA - WROTA PUSTYNI - ODC. 1 SHALI Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2012 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Muzyka: Piotr Czubin Serial dokumentalny, który stanowi dokumentację niezwykłej wyprawy do Egiptu śladami ludzi, władców i ich bogów. Kiedy kosmiczny wiatr przygody, omiatający planetę Ziemia, rzuca wędrowca na brzeg Wielkiego Oceanu Piasku, perspektywa, z jakiej oglądał do tej pory wszechświat nieodwracalnie zmienia się. Szlak słońca i wiatru bierze swój początek w oazie Siwa, położonej na krańcach Egiptu. To właśnie tu znajduje się wyrocznia Amona - Ra, gdzie pielgrzymujący Aleksander Wielki został obwołany boskim synem, a także słynne źródło Kleopatry. Starożytni władcy upodobali sobie Siwę. Czy odsłoni przed nami swoje tajemnice? Co spotka nas na Górze Umarłych? Wyruszając na wyprawę, wędrowiec miał nadzieję, że pustynia okaże mu więcej łaski niż zaginionej pięćdziesięciotysięcznej perskiej armii, wysłanej przez króla Kambyzesa. Siwą nie można władać, od Siwy można się jedynie uczyć. Pokora, z jaką udał się na zamieszkały przez tajemniczych ludzi kraniec świata, została nagrodzona. 10:00 TAJEMNICE PIRAMID - ZAGINIONA PIRAMIDA /6/ (PYRAMIDS: SOLVING THE MYSTERY) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Jak zbudowano piramidy? Seria ta ma na celu rozszyfrowanie tajemnic budowy piramid i odtworzenie Egiptu sprzed ponad 5000 lat, dzięki wykorzystaniu CGI, obrazów satelitarnych i najnowocześniejszej archeologii lotniczej. 11:10 ZAPORA. ENERGIA DLA NIEPODLEGŁEJ Film dokumentalny, 40 min, Polska, 2019 Reżyseria: Ewa Święs - Kucybała Scenariusz: Marek Szczepanek Zdjęcia: Tomasz Radziemski, Maciej Mroziewski W 1934 roku Podhale nawiedziła powódź, która przyniosła niebywałe straty, również w ludziach. Szkody wyceniono na 100 milionów złotych. Rok później rozpoczęto budowę zapory w Rożnowie, której plany przygotowywane były już wcześniej. W 1939 roku, gdy prace zaawansowane były w 80 procentach, wybuchła wojna. Niemcy postanowili dokończyć budowę. Film opowiada burzliwą historię rożnowskiej zapory. 12:15 SIWA - WROTA PUSTYNI - ODC. 2 SIWA Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2012 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Muzyka: Piotr Czubin Seria dokumentalna, która stanowi dokumentację niezwykłej wyprawy do Egiptu śladami ludzi, władców i ich bogów. Kiedy kosmiczny wiatr przygody, omiatający planetę Ziemia, rzuca wędrowca na brzeg Wielkiego Oceanu Piasku, perspektywa, z jakiej oglądał do tej pory wszechświat, nieodwracalnie zmienia się. Szlak słońca i wiatru bierze swój początek w oazie Siwa, położonej na krańcach Egiptu. To właśnie tu znajduje się wyrocznia Amona-Ra, gdzie pielgrzymujący Aleksander Wielki został obwołany boskim synem, a także słynne źródło Kleopatry. Starożytni władcy upodobali sobie Siwę. Czy odsłoni przed nami swoje tajemnice? Co spotka nas na Górze Umarłych? Wyruszając na wyprawę, wędrowiec miał nadzieję, że pustynia okaże mu więcej łaski niż zaginionej pięćdziesięciotysięcznej perskiej armii, wysłanej przez króla Kambyzesa. Siwą nie można władać, od Siwy można się jedynie uczyć. Pokora, z jaką udał się na zamieszkały przez tajemniczych ludzi kraniec świata, została nagrodzona. 12:55 JAK TO DZIAŁA - ODC. 54 IMPLANTY Magazyn, 25 min, Polska, 2013 Implanty pozwalają dziś na powrót do normalnego życia milionom ludzi na całym świecie. Pomagamy naturze tam, gdzie nie radzi sobie sama, kiedy w trakcie rozwoju organizmu pojawiły się jakieś wady czy błędy lub kiedy nasze ciało ulega uszkodzeniu w wyniku wypadku. Albo kiedy potrzebujemy części zamiennych, bo te naturalne się zużyły. Jednymi z najbardziej fascynujących implantów są implanty pozwalające odzyskać władzę nad zmysłami. Ale to nie takie proste. Sztuczne materiały, które produkuje człowiek, nie tak chętnie współpracują ze środowiskiem, jakie stworzyła natura w naszym ciele. W dodatku te nowe części też się kiedyś zużywają, czasem o wiele szybciej, niż byśmy sobie tego życzyli. 13:25 CZY WIESZ, ŻE? - /220/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 14:00 INTELIGENTNE ZWIERZĘTA - ODC. 2 MISTRZOWIE KOMUNIKACJI (ANIMAL EINSTEINS EP. 2 COMMUNICATORS) Serial dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Joanne Stevens W tym odcinku wysłuchamy pogawędki szympansów - zdumiewające odkrycie. Poznamy słownik pszczół, rozszyfrujemy sekretne wiadomości pewnego skorupiaka. W naszym mniemaniu świetnie radzimy sobie z przekazywaniem informacji, ale w świecie zwierząt też nie brakuje specjalistów od komunikacji. Zmysły pozwalają nam reagować na otaczający nas świat i komunikować się z nim. Tak naprawdę jednak ograniczone możliwości naszego wzroku, węchu, słuchu i dotyku dają nam niepełny obraz tego, co dzieje się wokół. Nie jesteśmy dostrojeni do otaczającego nas świata tak jak zwierzęta. Pełne jego zrozumienie z pewnością by nas przytłoczyło, ponieważ w świecie zwierząt roi się od mistrzów komunikacji. 15:00 RAPORT NAUKOWY - 71 23 min, Polska, 2024 Cotygodniowy przegląd najważniejszych wydarzeń w dziedzinie nauki zarówno w Polsce, jak i na świecie. Odkrycia i dokonania naukowców, misje badające tajemnice kosmosu i naszego globu, fascynujące technologie i wydarzenia, które zmieniają historię. To niezbędnik tych, którzy chcą być na bieżąco z tym, co dzieje się w nauce, poznawać i rozumieć naszą rzeczywistość, a czasem wybiegać myślą w przyszłość. W tym programie nie zapomnimy także o ważnych rocznicach i historii nauki. 15:30 PO DWÓCH STRONACH LUSTRA WODY Serial dokumentalny, 45 min, Polska, 2018 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Seria "Po dwóch stronach lustra wody" zabiera widza w podróż na dwa krańce Oceanu Spokojnego. Z jednej strony archipelag Komodo, w którym na lądzie niepodzielnie królują słynne smoki, a pod powierzchnią wody silne prądy omiatają usiane życiem rafy koralowe. Indonezja to także kraina niszczycielskich wulkanów, których erupcje niejednokrotnie naruszały porządek świata. Po drugiej stronie oceanu znajduje się, gęsto porośnięta lasem deszczowym, Kostaryka. Plaże obmywane są wodami zatoki, której nazwa pochodzi od nazwiska legendarnego, angielskiego korsarza Francisa Drake'a. Wody te zamieszkałe są przez niezliczone formy życia, które mogą być zarówno piękne, jak i niebezpieczne. Serial nie tylko odkrywa przed widzem tajemnice świata dzikiej przyrody, ale także buduje ludzką świadomość w kontekście wspólnej egzystencji wszystkiego, co żyje na Niebieskiej Planecie. "Po dwóch stronach lustra wody" to niezwykła wyprawa przez dwa światy, która prowadzi do pytania o miejsce człowieka za Ziemi. Seria składa się z 10 epizodów czterdziestopięciominutowych, a reżyserem jest Andrzej Misiuk autor wielu podwodnych produkcji dokumentalnych. Narratorem filmu jest magiczny głos Krystyny Czubówny. 16:25 JAK TO DZIAŁA - ODC. 54 IMPLANTY Magazyn, 25 min, Polska, 2013 Implanty pozwalają dziś na powrót do normalnego życia milionom ludzi na całym świecie. Pomagamy naturze tam, gdzie nie radzi sobie sama, kiedy w trakcie rozwoju organizmu pojawiły się jakieś wady czy błędy lub kiedy nasze ciało ulega uszkodzeniu w wyniku wypadku. Albo kiedy potrzebujemy części zamiennych, bo te naturalne się zużyły. Jednymi z najbardziej fascynujących implantów są implanty pozwalające odzyskać władzę nad zmysłami. Ale to nie takie proste. Sztuczne materiały, które produkuje człowiek, nie tak chętnie współpracują ze środowiskiem, jakie stworzyła natura w naszym ciele. W dodatku te nowe części też się kiedyś zużywają, czasem o wiele szybciej, niż byśmy sobie tego życzyli. 17:00 SIWA - WROTA PUSTYNI - ODC. 3 GÓRA ŚMIERCI Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2012 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Muzyka: Piotr Czubin Seria dokumentalna, która stanowi dokumentację niezwykłej wyprawy do Egiptu śladami ludzi, władców i ich bogów. Kiedy kosmiczny wiatr przygody, omiatający planetę Ziemia, rzuca wędrowca na brzeg Wielkiego Oceanu Piasku, perspektywa, z jakiej oglądał do tej pory wszechświat, nieodwracalnie zmienia się. Szlak słońca i wiatru bierze swój początek w oazie Siwa, położonej na krańcach Egiptu. To właśnie tu znajduje się wyrocznia Amona-Ra, gdzie pielgrzymujący Aleksander Wielki został obwołany boskim synem, a także słynne źródło Kleopatry. Starożytni władcy upodobali sobie Siwę. Czy odsłoni przed nami swoje tajemnice? Co spotka nas na Górze Umarłych? Wyruszając na wyprawę, wędrowiec miał nadzieję, że pustynia okaże mu więcej łaski niż zaginionej pięćdziesięciotysięcznej perskiej armii, wysłanej przez króla Kambyzesa. Siwą nie można władać, od Siwy można się jedynie uczyć. Pokora, z jaką udał się na zamieszkały przez tajemniczych ludzi kraniec świata, została nagrodzona. 17:30 CZY WIESZ, ŻE? - /221/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 18:00 NA WSZELKI WYPADEK! - UKĄSZENIE ŻMII 22 min, Polska, 2023 Reżyseria: Alicja Chmielewska Scenariusz: Piotr Poraj - Poleski Nikt z nas przecież nie liczy się z tym, że niespodziewanie może spotkać go jakiś nagły wypadek czy uraz. Nikt też nie nosi cały czas przy sobie, tak na wszelki wypadek, apteczki pierwszej pomocy, leków czy środków opatrunkowych. Warto jednak wiedzieć, jak zachować się w różnych nagłych okolicznościach i jak można pomóc sobie lub innym w nieoczekiwanych sytuacjach, zwłaszcza takich, kiedy potrzebna jest natychmiastowa pomoc, a nie możemy wezwać karetki i liczyć na szybką i fachową pomoc medyczną. Ukąszenia żmij, pająków czy nawet ryb zostawiających toksyny w naszym organizmie mogą nas spotkać nie tylko podczas wyjazdów do wielu egzotycznych krajów, ale też podczas wakacyjnych wędrówek w lasach czy na łąkach. Jak zachować się w sytuacji, gdy jad zostanie wpuszczony do naszego organizmu? 18:30 RAPORT NAUKOWY - 71 23 min, Polska, 2024 Cotygodniowy przegląd najważniejszych wydarzeń w dziedzinie nauki zarówno w Polsce, jak i na świecie. Odkrycia i dokonania naukowców, misje badające tajemnice kosmosu i naszego globu, fascynujące technologie i wydarzenia, które zmieniają historię. To niezbędnik tych, którzy chcą być na bieżąco z tym, co dzieje się w nauce, poznawać i rozumieć naszą rzeczywistość, a czasem wybiegać myślą w przyszłość. W tym programie nie zapomnimy także o ważnych rocznicach i historii nauki. 19:00 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 203 JEDLINA ZDRÓJ Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Reżyseria: Adam Molak Scenariusz: Aleksandra Filipowicz Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Jedlina - Zdrój, położona w malowniczej dolinie. Jako osada znana była już w XII wieku. Jej nazwa wywodzi się od rosnących tu wówczas wspaniałych lasów jodłowych. Tutejsze widoki, spokój i mikroklimat sprawiają, że miasto ma wyjątkowy turystyczno - uzdrowiskowy charakter. Wizyta tu jest też prawdziwą gratką dla miłośników historii II wojny światowej. Pobyt w Jedlinie - Zdroju warto rozpocząć od zwiedzania Pałacu Jedlinka. Obiekt ten został wybudowany na początku XVII wieku jako barokowy dwór, a w XVIII wieku przebudowano go w stylu klasycystycznym. Z miejscem do dziś są związane liczne tajemnice. 19:30 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 204 NYSA Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Reżyseria: Adam Molak Scenariusz: Aleksandra Filipowicz Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Nysa jest nazywana Śląskim Rzymem. W XVIII wieku została przeobrażona w twierdzę, której rozbudowa trwała 140 lat. Podczas I wojny światowej znajdował się tu obóz jeniecki, w którym przetrzymywany był m.in. Charles de Gaulle. Miasto kryje w sobie wiele zabytków. Jeden z najcenniejszych to kościół pod wezwaniem św. Jakuba i św. Agnieszki - potężny i zdecydowanie górujący nad całym miastem. Tuż obok niego znajduje się dzwonnica ze Skarbcem św. Jakuba. Jednym z charakterystycznych dla miasta zabytków jest Piękna Studnia, nazywana perłą nyskiego baroku. Została wykonana w drugiej połowie XVII wieku przez Wilhelma Hellewega, nadzorcę arsenału nyskiego. Ważąca 1600 kg krata została zwieńczona dwugłowym orłem habsburskim i jest doskonałą ilustracją umiejętności nyskiego cechu kowalskiego. 20:00 INTELIGENTNE ZWIERZĘTA - ODC. 2 MISTRZOWIE KOMUNIKACJI (ANIMAL EINSTEINS EP. 2 COMMUNICATORS) Serial dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Joanne Stevens W tym odcinku wysłuchamy pogawędki szympansów - zdumiewające odkrycie. Poznamy słownik pszczół, rozszyfrujemy sekretne wiadomości pewnego skorupiaka. W naszym mniemaniu świetnie radzimy sobie z przekazywaniem informacji, ale w świecie zwierząt też nie brakuje specjalistów od komunikacji. Zmysły pozwalają nam reagować na otaczający nas świat i komunikować się z nim. Tak naprawdę jednak ograniczone możliwości naszego wzroku, węchu, słuchu i dotyku dają nam niepełny obraz tego, co dzieje się wokół. Nie jesteśmy dostrojeni do otaczającego nas świata tak jak zwierzęta. Pełne jego zrozumienie z pewnością by nas przytłoczyło, ponieważ w świecie zwierząt roi się od mistrzów komunikacji. 21:05 SIWA - WROTA PUSTYNI - ODC. 2 SIWA Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2012 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Muzyka: Piotr Czubin Seria dokumentalna, która stanowi dokumentację niezwykłej wyprawy do Egiptu śladami ludzi, władców i ich bogów. Kiedy kosmiczny wiatr przygody, omiatający planetę Ziemia, rzuca wędrowca na brzeg Wielkiego Oceanu Piasku, perspektywa, z jakiej oglądał do tej pory wszechświat, nieodwracalnie zmienia się. Szlak słońca i wiatru bierze swój początek w oazie Siwa, położonej na krańcach Egiptu. To właśnie tu znajduje się wyrocznia Amona-Ra, gdzie pielgrzymujący Aleksander Wielki został obwołany boskim synem, a także słynne źródło Kleopatry. Starożytni władcy upodobali sobie Siwę. Czy odsłoni przed nami swoje tajemnice? Co spotka nas na Górze Umarłych? Wyruszając na wyprawę, wędrowiec miał nadzieję, że pustynia okaże mu więcej łaski niż zaginionej pięćdziesięciotysięcznej perskiej armii, wysłanej przez króla Kambyzesa. Siwą nie można władać, od Siwy można się jedynie uczyć. Pokora, z jaką udał się na zamieszkały przez tajemniczych ludzi kraniec świata, została nagrodzona. 21:40 WĘDRÓWKA KONTYNENTÓW - EUROPA: NIESPOKOJNA PRZYSZŁOŚĆ (VOYAGE OF CONTINENTS - TURBULENT FUTURE - ODC. 5/5) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2012 Reżyseria: Christopher Hooke Muzyka: Sylvain Moreau Kontynenty europejski i północnoamerykański zaczęły się rozdzielać 180 milionów lat temu. Dzięki temu powstał Atlantyk. Jednak krańce płyt tektonicznych, na których te kontynenty leżą, wciąż są bardzo blisko siebie. Na ich styku leży wulkaniczna Islandia, wyspa rozdarta przez ryft, który oddziela Europę od Ameryki Północnej. Jądro Ziemi uwalnia tędy swoje ciepło. Mamy tu gejzery, gotujące się błoto i szczeliny, które rozrywają Islandię. Zanurzając się w ten niespokojny uskok, praktycznie można dotykać jednocześnie Europy i Ameryki Północnej. W tym punkcie kontynenty odsuwają się od siebie dwa centymetry rocznie. Z kolei Europa Południowa, przy Morzu Śródziemnym, to miejsce najnowszych projektów w geologicznej historii Europy. 60 milionów lat temu kolizja Afryki z Europą przemieściła miliardy ton skał i wyniosła je na tysiące metrów ponad poziom morza. Tak powstały Alpy. Wznoszą się one na kontynencie do wysokości 4 800 metrów. Alpy zaś to idealny krajobraz dla poszukiwaczy kryształów, pięknych skarbów geologicznych, które dla badaczy są kapsułami czasu, zabierającymi nas do okresu formowania się Alp. Kryształy powstają w wyjątkowych warunkach. Kwarc, z którego wytworzył się kryształ, był w czasie kolizji Europy i Afryki wpychany w dół, w kierunku jądra Ziemi. Pod ciężarem obu kontynentów cząsteczki uległy dekompozycji, przemieściły się, skompresowały i w końcu zostały wypchnięte z powrotem do wnętrza Alp, aby tam utworzyć gładkie sześciościany kryształu. Autorzy tej niezwykłej serii dokumentalnej przekonują widzów, że wydarzenia tektoniczne są nieprzewidywalne. Energia z Ziemi jest siłą tak wielką, że może poruszać ogromne płyty tektoniczne, nieustannie zmieniając oblicze Europy. Poddawana olbrzymim siłom tektonicznym Europa nigdy nie będzie taka sama. Przyszłość naszego kontynentu rzeczywiście jest niespokojna. 22:40 CZY WIESZ, ŻE? - /222/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 23:20 OPERACJA ZDROWIE - MAGAZYN MEDYCZNY - /6/ BEZSENNOŚĆ Magazyn medyczny, 25 min, Polska, 2024 Reżyseria: Piotr Poraj - Poleski Scenariusz: Piotr Poraj - Poleski Magazyn medyczny, który prezentuje innowacyjne metody diagnostyczne i terapie dostępne w Polsce. Każdy odcinek - to inne schorzenie. Lekarze wskazują objawy, na które warto zwrócić uwagę i mówią, w jaki sposób diagnozuje się chorobę. Pacjenci opowiadają o swoich doświadczeniach związanych z leczeniem i co musieli zmienić w życiu, żeby uniknąć nawrotu choroby. W każdym odcinku wybitni lekarze, eksperci farmakologii, stowarzyszenia pacjentów, naukowcy prezentują dostępne w naszym kraju metody leczenia oraz diagnostyki. Autorzy prezentują również nowoczesne technologie medyczne ratujące życie a będące światowymi odkryciami naukowymi. Nasi przodkowie spali podobno 11 godzin. Dzisiaj na sen poświęcamy o wiele mniej czasu, a coraz częściej cierpimy na bezsenność. Ten problem dotyka już od 35 do 50 procent ludzi na całym świecie. Na bezsenność coraz częściej cierpi też młodzież, a nawet dzieci. BEZSENNOSC. A przecież spokojny i głęboki sen to ABSOLUTNA KONIECZNOŚĆ, sen to podstawa regeneracji i odpoczynku naszego organizmu. Ograniczenie snu powoduje poważne problemy i szkody dla naszego zdrowia. O tym co to znaczy dobry sen i jak się do niego przygotować, oraz o tym jak radzic sobie z bezsennością - w najnowszym odcinku programu "Operacja Zdrowie" 23:55 WĘDRÓWKA KONTYNENTÓW - ODC. 6 AMERYKA PÓŁNOCNA (VOYAGE OF THE CONTINENTS) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2014 Podróżujemy po całym świecie, aby spotkać naukowców, którzy prowadzą najnowocześniejsze badania nad najbardziej charakterystycznymi miejscami dla wydarzeń geologicznych. Dzięki naukowcom oraz ich pracy odkrywamy miejsca w nowym świetle, krajobrazy, które często widzimy, ale rzadko przyglądamy się im z bliska. Ustalamy również kluczowe momenty dla życia w geologicznej skali czasu - pojawienie się życia, roślin, życia naziemnego, dinozaurów i człowieka. 01:00 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 203 JEDLINA ZDRÓJ Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Reżyseria: Adam Molak Scenariusz: Aleksandra Filipowicz Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Jedlina - Zdrój, położona w malowniczej dolinie. Jako osada znana była już w XII wieku. Jej nazwa wywodzi się od rosnących tu wówczas wspaniałych lasów jodłowych. Tutejsze widoki, spokój i mikroklimat sprawiają, że miasto ma wyjątkowy turystyczno - uzdrowiskowy charakter. Wizyta tu jest też prawdziwą gratką dla miłośników historii II wojny światowej. Pobyt w Jedlinie - Zdroju warto rozpocząć od zwiedzania Pałacu Jedlinka. Obiekt ten został wybudowany na początku XVII wieku jako barokowy dwór, a w XVIII wieku przebudowano go w stylu klasycystycznym. Z miejscem do dziś są związane liczne tajemnice. 01:35 RAPORT NAUKOWY - 71 23 min, Polska, 2024 Cotygodniowy przegląd najważniejszych wydarzeń w dziedzinie nauki zarówno w Polsce, jak i na świecie. Odkrycia i dokonania naukowców, misje badające tajemnice kosmosu i naszego globu, fascynujące technologie i wydarzenia, które zmieniają historię. To niezbędnik tych, którzy chcą być na bieżąco z tym, co dzieje się w nauce, poznawać i rozumieć naszą rzeczywistość, a czasem wybiegać myślą w przyszłość. W tym programie nie zapomnimy także o ważnych rocznicach i historii nauki. 02:10 ZAPORA. ENERGIA DLA NIEPODLEGŁEJ Film dokumentalny, 40 min, Polska, 2019 Reżyseria: Ewa Święs - Kucybała Scenariusz: Marek Szczepanek Zdjęcia: Tomasz Radziemski, Maciej Mroziewski W 1934 roku Podhale nawiedziła powódź, która przyniosła niebywałe straty, również w ludziach. Szkody wyceniono na 100 milionów złotych. Rok później rozpoczęto budowę zapory w Rożnowie, której plany przygotowywane były już wcześniej. W 1939 roku, gdy prace zaawansowane były w 80 procentach, wybuchła wojna. Niemcy postanowili dokończyć budowę. Film opowiada burzliwą historię rożnowskiej zapory.