TVP3 Niedziela, 04.08.2024 06:00 DZIKA POLSKA - PEŁNA ENERGII - KONTEMPLOWANIE SŁOŃCA Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2010 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski Rozsiadły na wysokich wapiennych, nadwiślańskich skałach klasztor oo. benedyktynów w Tyńcu wygląda tak, jakby sam był tworem natury. Niewątpliwie jest perłą jurajskiego krajobrazu, a tej harmonii dopełniają dobiegające zeń chóralne pieśni. Ale jak tu mówić o harmonii z naturą, gdy zatruwa się atmosferę przestarzałą koksownią? I na dodatek nie ma z niej ciepła, ile trzeba? Gdy nastał tu opat o. Bernard Sawicki, duchowny idący z duchem czasu i mający menedżerskie zacięcie, to wszystko uległo zmianie. Klasztor jest ze swej natury ostoją tradycji, ale ojciec Bernard zwykł mawiać, że "podążanie z duchem czasu nie jest zdradą." Toteż odnowa klasztoru, niegdyś spalonego i zrujnowanego, postępuje wedle zasad nowoczesnego budownictwa, działa muzeum interaktywne, a każda tutejsza komnata ma nie tylko swego świętego patrona, ale też komputer. Częścią tej nowoczesności jest energetyka sprzyjająca tutejszemu, bogatemu środowisku i zarazem ekonomiczna. Ojcowie, choć na co dzień żyją w kontakcie z niebiosami, stąpają twardo po ziemi, a nawet sięgają pod ziemię. W ogrodzie przyklasztornym stanęły rzędy kolektorów słonecznych, a nieopodal wykonano 40 odwiertów - 40 dziur po 100 metrów głębokości każda, by w klasztorze wykorzystywać ciepło ziemi. Siłą systemu energetycznego w klasztorze ma być jego hybrydowość - powiązanie energii naturalnej z konwencjonalną, ale też w miarę czystą, opartą na spalaniu oleju i gazu. Mają ze sobą harmonizować jak ojcowie klasztorni podczas swych sławnych chóralnych śpiewów. System energetyczny przechodzi dopiero rozruch, ale w celach już jest cieplej, zwłaszcza że działa oszczędne ogrzewanie podłogowe. Otoczenie klasztoru jest bogate nie tylko tradycją, ale i przyrodą, hoduje się tu zioła, pielęgnuje park, wytwarza zdrową żywność. Ojcowie w tym otoczeniu często medytują nad harmonią matki natury. 06:25 SZLAKIEM MIEJSC NIEZWYKŁYCH - POMNIKI HISTORII S.I - GOSTYŃ Reportaż, 8 min, Polska, 2017 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Tomasz Drozdowicz Prowadzący: Krzysztof Grzybowski W kolejnym odcinku cyklu Pomniki Historii odwiedzimy Gostyń. Ta niewielka miejscowość znajduje się 70 kilometrów od Poznania, 37 km od Jarocina, 34 km od Leszna i 100 km od Wrocławia. Na wzniesieniu zwanym Świętą Górą położony jest zespół kościelno - klasztorny Filipinów. Jego główna część to kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny i św. Filipa Neri zbudowany na wzór weneckiej bazyliki Santa Maria della Salute w Wenecji. Świątynie zaprojektował Baltazar Longhena, a ufundowała ją rodzina Konarzewskich. Ten Pomnik Historii to największe sanktuarium Maryjne w Wielkopolsce. W rozmowie z księdzem Markiem Dudkiem, przełożonym kongregacji Oratorium św. Filipa Neri dowiemy się dlaczego świątynia powstała właśnie tutaj, skąd się wzięli Filipini oraz świadkiem jakich ciekawych wydarzeń była Święta Góra. Z kolei Wojciech Czeplik, skrzypek, członek Kapeli Świętogórskiej opowie nam co szczególnie cennego znajduje się w archiwach klasztornych, kim był Józef Zajdler i dlaczego uważano go za polskiego Mozarta. Zwiedzimy wnętrze świątyni, zajrzymy do zakrystii, przyjrzymy się bliżej niezwykłym freskom pod kopułą i odwiedzimy podziemia bazyliki. Przewodnikiem po tym miejscu będzie Krzysztof Grzybowski. 06:35 KLASZTORNE SMAKI WEDŁUG REMIGIUSZA RĄCZKI - PAULINI Z KRAKOWSKIEJ SKAŁKI Magazyn kulinarny, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Aneta Chwalba Scenariusz: Aneta Chwalba Prowadzący: Remigiusz Rączka Remigiusz Rączka odwiedza legendarny klasztor paulinów na Skałce w Krakowie. Zakonników sprowadził tu w XV w. Jan Długosz, by zaopiekowali się sanktuarium męczeństwa św. Stanisława. Skałka pełni tez rolę Panteonu Narodowego - w podziemiach znajduje się Krypta Zasłużonych, gdzie pochowani są m. in. Jan Długosz, Stanisław Wyspiański, Ignacy Kraszewski, Karol Szymanowski czy Czesław Miłosz. W tym ważnym dla polskiej historii miejscu Remigiusz przygotowuje z o. Robertem polędwiczki la Sapieha i krem z pieczonych buraków. 07:10 TURYSTYCZNA JAZDA - ODC. 165 LITWA: REGION KOWNO 2023 Magazyn turystyczny, 10 min, Polska, 2023 Autor: Grzegorz Skrzypak, Wojciech Lubiński W trakcie pobytu na Litwie ekipa programu odwiedziła region kowieński. W tym tygodniu prezentujemy m.in. klimatyczne uzdrowiska, leżące nad Niemnem i wyjaśniamy, dlaczego Litwini - w sposób szczególny - pamiętają o amerykańskim trębaczu Louisie Armstrongu. 07:20 CAŁKIEM NIEZŁA HISTORIA - ORKIESTRA NA ROWERZE Cykl reportaży, 10 min, Polska, 2022 Opowieść o niezwykłej formacji muzycznej, objeżdżającej kraj na sześcioosobowym jednośladzie i jednocześnie dającej na nim koncerty muzyczne. Na początku narracja prowadzona jest przez pryzmat wokalisty Adriana Zasady. Wątek warsztatu rowerowego, gdzie kontrabasista zespołu konserwuje i naprawia rower, na którym zadają szyku otoczeniu. Jak to się stało, że postaci, których zawodowe drogi potoczyły się rozmaicie, połączyła idea muzykowania na rowerze? 07:55 MIESZKAĆ PIĘKNIEJ - ODC. 8 - MAŁE OBIEKTY UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ Cykl reportaży, 20 min, Polska, 2022 Reżyseria: Kinga Dobrzyńska Scenariusz: Kinga Dobrzyńska Prowadzący: Aleksandra Napiórkowska Aleksandra Napiórkowska zabierze nas w inspirującą podróż szlakiem miejsc i ludzi niezwykłych, których twórczość i kreatywność upiększa otaczającą nas przestrzeń. Przyjrzymy się założeniom architektonicznym znanych parków, poznamy zarówno artystów, twórców murali i rzeźb upiększających nasze miasta, jak i zwykłych pasjonatów sztuki, którzy dzięki swojej determinacji czynią otoczenie miłym dla oka. W tym odcinku przyjrzymy się bliżej małym obiektom użyteczności publicznej, szczególnie tym położonym w obiektach postindustrialnych, m.in. w łódzkich ogrodach Geyera. 08:15 CAŁKIEM NIEZŁA HISTORIA - W DARZE DLA CAŁEGO ŚWIATA Cykl reportaży, 9 min, Polska, 2022 W sierpniu br. minęło 20 lat konsekracji Sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Łagiewnikach. Dokonał jej św. Jan Paweł II podczas ostatniej pielgrzymki do kraju. Przekazał wtedy światu orędzie Bożego Miłosierdzia, w którym sformułował swoje przesłanie na trudne czasy XXI wieku. Codziennie o godz. 15:00 na antenie TVP3 widzowie oglądają transmisję Koronki do Miłosierdzia Bożego z Łagiewnik. W reportażu zobaczymy kulisy realizacji telewizyjnej tego cieszącego się olbrzymią popularnością przekazu. Dowiemy się, co codzienna obecność kamer zmieniła w życiu sióstr zakonnych. Poznamy idee pojawienia się Koronki, jej znaczenie i odbiór na całym świecie. 08:30 FASCYNUJĄCE MIEJSCA - FASCYNUJĄCE WOGEZY - DZIKOŚĆ W ŚRODKU EUROPY (FASCINATING VOSGES - WILDERNESS IN THE HEART OF EUROPE) Cykl dokumentalny, 14 min, Niemcy, 2014 Reżyseria: Moritz Mayerle, Annette Scheurich W tym odcinku poznamy Wogezy - siedzibę licznych gatunków dzikich zwierząt. Są tam góry, doliny, rozległe lasy i pola. W południowych Wogezach krajobraz jest ukształtowany przez tradycyjną alpejską gospodarkę rolną. W Wogezach północnych z kolei lasy, bogate w gatunki często sięgają i po wyższe zbocza, poprzecinane tylko głęboko popękanymi wychodniami z piaskowca, górującymi nad drzewami. W rezerwacie przyrody w Wogezach północnych duże tereny są chronione przed wycinką i uprawami rolnymi. Kopulaste szczyty Wogezów południowych są w większości nieporośnięte. Zwane są balonami i tylko z rzadka można napotkać zahartowanego przez wiatr buka. W Wogezach północnych echo niesie pradawne odgłosy. Jesień zmienia las liściasty Wogezów w morze barw. Drzewa wkrótce potracą wszystkie liście. Las Wogezów musi czekać aż do wiosny, zanim znowu zbudzi się do życia. 08:50 CAŁKIEM NIEZŁA HISTORIA - WOLĘ SIEDZIEĆ W KRZAKACH Cykl reportaży, 8 min, Polska, 2023 Leśne Studio Filmowe to mała wytwórnia filmowa Lasów Państwowych zajmująca się produkcją filmów szkoleniowych, ale przede wszystkim filmów przyrodniczych. Lokalizacja - wieś Bedoń koło Łodzi. I stąd wyjeżdżają w Polskę by realizować filmy o wilkach, łosiach, żółwiach, lisach, niedźwiedziach oraz roślinach i miejscach charakterystycznych dla bogatej polskiej przyrody. W dwudziestoletnie historii Leśnego Studia Filmowego powstało już kilkadziesiąt filmów, które zyskały sobie jakością i atrakcyjnością - uznanie licznych międzynarodowych jury. Autorzy LSF w samym tylko ubiegłym roku otrzymali 5 nagród na festiwalach min. w RPA, Hiszpanii, Niemczech, Słowacji. Przy skromnych środkach budżetowych i technicznych ta 5 osobowa grupa pasjonatów przyrody i filmu realizuje produkcje porównywalne z filmami jakże bogatszego BBC. 12:00 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 330 SOSNOWIEC Magazyn, 22 min, Polska, 2024 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Weronika Mliczewska Zdjęcia: Jarosław Wątor, Jacek Banach Ponadczasowa seria podróżnicza, wpisująca się w cykl inicjatyw promujących i popularyzujących Polskę w oparciu o jej potencjał historyczny, kulturowy, przyrodniczy i rekreacyjny. Prowadzący odwiedza najpiękniejsze i najciekawsze miejsca w wielu zakątkach kraju, wędrując nie tylko szlakiem tłumnie odwiedzanym przez turystów, ale docierając również do miejsc, o których wiedzą nieliczni. Niegdyś Sosnowice, dziś Sosnowiec to miasto z bogatą przeszłością. Dzięki Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej pojawiło się tu wielu przedsiębiorców, którzy, jak Schoen i Dietel, pozostawili po sobie wyjątkowe pałace. Odwiedzamy miejsca historyczne, ale szukamy także współczesnych atrakcji. Zaglądamy do Centrum Edukacji Ekologicznej, podziwiamy aktywny w ziemie - stok narciarski Środula, który powstał dzięki wykorzystaniu materiału z likwidacji hałdy byłej kopalni. Sosnowiec to także miasto gwiazd. To tu urodził się śpiewak i aktor Jan Kiepura, a także kompozytor i pianista, Władysław Szpilman, także bardziej nam współcześni: aktor - Łukasz Simlat i słynny autor tekstów - Jacek Cygan. 15:50 NIEZWYKŁE MIEJSCA - PRAGA - KAPLICZKI PODWÓRKOWE Cykl reportaży, 5 min, Polska, 2023 Krótkie reportaże o charakterze edukacyjnym prezentujące niezwykłe miejsca w Polsce. Miejsca znane i mniej znane, często zapomniane i takie, które nie są niedostępne dla wszystkich. Miejsca skrywające wiele tajemnic, owiane legendą, miejsca o bogatej historii. Prowadzący przenoszą widza do minionych epok jednocześnie uwzględniając starania i dokonania współczesnych konserwatorów, historyków oraz pasjonatów historii Polski, malarstwa, kultury. W programie znajdują swoje miejsce współcześnie realizowane zdjęcia, jak również bogate i różnorodne materiały archiwalne. 23:45 SZLAKIEM MIEJSC NIEZWYKŁYCH - POMNIKI HISTORII S.I - CHEŁMNO Reportaż, 7 min, Polska, 2017 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Tomasz Drozdowicz Prowadzący: Krzysztof Grzybowski Chełmno, miasto o ośmiowiekowej tradycji, dziś turystów przyciąga listą wyjątkowych i doskonale zadbanych zabytków. Nazywane jest "małym Krakowem" oraz "polskim Carcassonne" Zespół staromiejski w Chełmnie leży na wysokiej skarpie, odległej półtora kilometra od Wisły. Nazwa miasta jest bardzo stara i ma charakter topograficzny. O tym co odróżnia układ Chełmna od innych miast średniowiecznych, opowie Anna Grzeszna - Kozikowska, starszy kustosz Muzeum Ziemi Chełmińskiej, przewodnik PTTK. Największe wrażenie Chełmno zrobi na miłośnikach średniowiecza. Krzyżacka przeszłość, gotyckie świątynie i to co najważniejsze. Doskonale zachowane mury obronne. Jedne z najdłuższych w Polsce i 23 stojące dziś baszty. W tym jedna, z duchem. Dumą Chełmna są świetnie zachowane gmachy kościelne. To 6 gotyckich świątyń w tym Fara Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. W jej wnętrzu znajdują się zabytkowe polichromie oraz relikwie św. Walentego. O tym skąd takie nagromadzenie świątyń w Chełmnie oraz jakie zabytki prócz tych sakralnych warto odwiedzić w mieście, opowie Anna Soborska - Zielińska, starszy kustosz Muzeum Ziemi Chełmińskiej. 01:50 MIESZKAĆ PIĘKNIEJ - ODC. 8 - MAŁE OBIEKTY UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ Cykl reportaży, 20 min, Polska, 2022 Reżyseria: Kinga Dobrzyńska Scenariusz: Kinga Dobrzyńska Prowadzący: Aleksandra Napiórkowska Aleksandra Napiórkowska zabierze nas w inspirującą podróż szlakiem miejsc i ludzi niezwykłych, których twórczość i kreatywność upiększa otaczającą nas przestrzeń. Przyjrzymy się założeniom architektonicznym znanych parków, poznamy zarówno artystów, twórców murali i rzeźb upiększających nasze miasta, jak i zwykłych pasjonatów sztuki, którzy dzięki swojej determinacji czynią otoczenie miłym dla oka. W tym odcinku przyjrzymy się bliżej małym obiektom użyteczności publicznej, szczególnie tym położonym w obiektach postindustrialnych, m.in. w łódzkich ogrodach Geyera. 02:10 SZLAKIEM MIEJSC NIEZWYKŁYCH - POMNIKI HISTORII S.I - TARNOWSKIE GÓRY Reportaż, 7 min, Polska, 2017 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Tomasz Drozdowicz W kolejnym odcinku programu Pomniki Historii odwiedzamy Tarnowskie Góry podziemia zabytkowej kopalni rud srebronośnych oraz sztolni Czarnego Pstrąga. Naszymi przewodnikami są Pani Teresa Szydłowska, przewodnik i Zbigniew Pawlak, wiceprezes Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Tarnogórskiej. Pierwsze wiadomości o górnictwie rud kruszcowych w rejonie Tarnowskich Gór pochodzą z dokumentu z 1136 roku. W 2017 roku Kopalnia ołowiu, srebra i cynku wraz z systemem gospodarowania wodami podziemnymi w Tarnowskich Górach została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. 02:20 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 330 SOSNOWIEC Magazyn, 22 min, Polska, 2024 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Weronika Mliczewska Zdjęcia: Jarosław Wątor, Jacek Banach Ponadczasowa seria podróżnicza, wpisująca się w cykl inicjatyw promujących i popularyzujących Polskę w oparciu o jej potencjał historyczny, kulturowy, przyrodniczy i rekreacyjny. Prowadzący odwiedza najpiękniejsze i najciekawsze miejsca w wielu zakątkach kraju, wędrując nie tylko szlakiem tłumnie odwiedzanym przez turystów, ale docierając również do miejsc, o których wiedzą nieliczni. Niegdyś Sosnowice, dziś Sosnowiec to miasto z bogatą przeszłością. Dzięki Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej pojawiło się tu wielu przedsiębiorców, którzy, jak Schoen i Dietel, pozostawili po sobie wyjątkowe pałace. Odwiedzamy miejsca historyczne, ale szukamy także współczesnych atrakcji. Zaglądamy do Centrum Edukacji Ekologicznej, podziwiamy aktywny w ziemie - stok narciarski Środula, który powstał dzięki wykorzystaniu materiału z likwidacji hałdy byłej kopalni. Sosnowiec to także miasto gwiazd. To tu urodził się śpiewak i aktor Jan Kiepura, a także kompozytor i pianista, Władysław Szpilman, także bardziej nam współcześni: aktor - Łukasz Simlat i słynny autor tekstów - Jacek Cygan. 02:40 SZLAKIEM MIEJSC NIEZWYKŁYCH - POMNIKI HISTORII S.I - REPORTAŻ 7 Reportaż, 13 min, Polska, 2015 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Tomasz Drozdowicz Prowadzący: Krzysztof Grzybowski Program prezentuje najciekawsze pomniki i zabytki polskiej kultury w tym odcinku są to: Lubiń i Ląd nad Wartą. Oratorium, ale nie muzyczne, lecz średniowieczne, unikalny zbiór relikwii, których opakowanie jest równie cenne jak jego zawartość, manierystyczne stalle, posiłki spożywane w milczeniu oraz nalewka, która leczy już od pięciu stuleci. Czyli dwa założenia klasztorne, leżące z dala od turystycznych szlaków i przez to trochę zapomniane, ale bez wątpienia bezcenne w swym architektonicznym pięknie i emanującej z nich duchowości. Ląd, czyli kompleks dawnego opactwa Cystersów; gotyckie w założeniu opactwo z unikalnym średniowiecznym oratorium - jedynym tej klasy w Polsce i jednym z nielicznych w Europie, kościół będący najlepszą realizacja sakralną włoskiego architekta, 38 - metrowa kopuła z fenomenalnymi barokowymi freskami oraz zbiorem relikwii związanych z legendą o św. Urszuli. Lubiń czyli 10 wieków tradycji klasztornych. Opactwo Benedyktnów, niezwykle piękne w swym barokowym wystroju, lecz przede wszystkim emanujące duchowością, otwarte na pielgrzymów zarówno pewnych swej wiary jak i tych poszukujących jej, a przez to często błądzących na ścieżkach swego życia. A jeśli modlitewne skupienie i posiłkowe milczenie nie pomogą w wyborze właściwych dla ducha ścieżek, to ostatnią deską ratunku pozostanie bendyktynka lecząca dolegliwości ciała i ducha. 03:25 GWIAZDY PRZEDWOJENNEGO KINA ALBO FILM DŹWIĘKOWY W II RP Film dokumentalny, 55 min, Polska, 2020 Reżyseria: Jacek Papis Zdjęcia: Jan Klima Ubrani we fraki muzycy Jazz Bandu zaczynają grać. Ich koncert stanowi muzyczny podkład i leitmotiv filmu. Eksperci przeprowadzają nas przez etapy rozwoju polskiego kina przedwojennego, koncentrując się na wybitnych osobowościach, gwiazdach aktorskich i reżyserskich. Materiał ilustrowany fotosami z epoki i fragmentami najstarszego zachowanego filmu polskiego "Pruska kultura". Małgorzata Hendrykowska opowiada, jak odnalazła ten film w 2000 roku. W etap kina niemego wprowadza nas Stanisław Janicki ("W starym kinie"). Kolejni eksperci przywołują sylwetki pierwszych rodzimych gwiazd filmowych - Jadwigi Smosarskiej, Eugeniusza Bodo, Adolfa Dymszy. Śledzimy ich kariery, przywołując najciekawsze fragmenty filmów z ich udziałem. Dowiadujemy się, jakim wyzwaniem było dla nich pojawienie się dźwięku w filmie, co prowadzi nas w stronę piosenki, która w przedwojennym polskim kinie stanowiła niemal nieodzowny element filmu (czego dowodem jest kariera Hanki Ordonówny). Dowiadujemy się, jak postrzegane były ówczesne gwiazdy, jaki był ich status społeczny, jak wyglądało ich życie prywatne. Spośród aktorów tamtych czasów, dwoje zrobiło międzynarodową: Pola Negri, która grała m.in. w Hollywood oraz śpiewak Jan Kiepura. Opowiadamy o meandrach ich losów zawodowych i prywatnych. Życiorysy przedstawianych bohaterów miały jeden wspólny mianownik: ich świetnie zapowiadające się kariery przerwała wojna. Kto z nich odznaczył się bohaterstwem? Komu udało się przeżyć i dalej występować w filmach? Przy pomocy ekspertów próbujemy dokonać całościowej oceny przedwojennej kinematografii, rozważając popularną opinię, że przed wojną mieliśmy znakomitych aktorów, ale filmy nie dorastały do ich poziomu. Próbujemy zweryfikować to stwierdzenie, szukając w tamtych filmach ponadczasowych wartości. 04:20 CAŁKIEM NIEZŁA HISTORIA - JANEK WIDZI ŚWIĘTYCH Cykl reportaży, 12 min, Polska, 2021 Janek Markiewicz (lat 25) jest absolwentem Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi. Maluje obrazy olejne, robi ilustracje, sitodruki, kolaże oraz graffiti. Interesuje go sztuka uliczna. Jego prace odnoszą się do jego duchowości. Przedstawiają świętych ze współczesnymi atrybutami (czapka baseballówka, szerokie spodnie, bluzy z kapturem) wkomponowanych w łódzką codzienność bloki, kamienice. Temat modlitwy podejmuje w stylu graffiti, gdzie Matka Boska, symbol krzyża, gołąb oraz modlący się wierni wpisani są niczym komiks uzupełniony tekstem w murze. Oto jak Janek łączy dwa interesujące go pola: duchowość oraz sztukę uliczną.