TVP Historia                         Poniedziałek, 29.07.2024


Zmiany z dnia 12.07.2024
w stosunku do raportu z dnia 01.07.2024

(usunięto pozycję programową)
17:45 SPÓR O HISTORIĘ - POLSKIE FORMACJE WOJSKOWE W LATACH 1914 - 1918



(dodano pozycję programową)
17:45 SPÓR O HISTORIĘ - ORSZA 1514

Debata, 31 min, Polska, 2014
Scenariusz: Elżbieta Szumiec -Zielińska, Wykonawcy: Mirosław Nagielski, Tomasz Kempa, Andrzej Smoliński, Marek Zając

8 września 1514 roku nieopodal Orszy liczące około trzydziestu tysięcy siły litewsko - polskie dowodzone przez hetmana litewskiego księcia Konstantego Ostrogskiego starły się z armią moskiewską kniazia Iwana Czeladnina. Pomimo przewagi liczebnej Moskwicinów - było ich około 80 tysięcy - batalia zakończyła się sukcesem oddziałów Ostrogskiego. Leżąca nad Dnieprem Orsza była w tym czasie, podobnie jak Smoleńsk, ważnym punktem oporu w tzw. Bramie Smoleńskiej, zabezpieczającej wschodnie granice Rzeczypospolitej. Konflikt między Rzeczpospolitą a prącym na Zachód Wielkim Księstwem Moskiewskim nasilał się od początku XVI w. W 1512 r. Wasyl III rozpoczął kolejną wojnę z Litwą. W lutym 1514 r. zawiązano w Moskwie wymierzony w Jagiellonów sojusz cesarsko - krzyżacko - moskiewski. Kilka miesięcy później, w lipcu wojska moskiewskie zajęły twierdzę smoleńską. Wobec zagrożenia granicy wschodniej, Zygmunt Stary zaczął mobilizować siły. W drugiej połowie sierpnia rozpoczęły one marsz w kierunku Smoleńska. Mimo że nie został on odbity, to Zygmuntowi Staremu udało się osłabić sojusz antyjagielloński i powstrzymać na kilkadziesiąt lat ekspansję Moskwy na ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego.