TVP Historia Sobota, 03.08.2024 06:30 BYŁ TAKI DZIEŃ - 3 SIERPNIA Felieton, 2 min, Polska, 2008 Autor: Janusz Weychert 1778 - powstała La Scala; 1925 - zmarł Joseph Conrad; 1958 - USS "Nautilus" pod wodą minął biegun północny; 1981 - blokada ronda (dziś R. Dmowskiego) w Warszawie. 06:35 HISTORIA POLSKI - SZEROKIE TORY. GRUZIŃSKI POLICJANT Reportaż, 24 min, Polska, 2012 Autor: Barbara Włodarczyk Kiedyś byli aroganccy i bezkarni. Wszyscy się ich bali i nienawidzili, bo przy każdej okazji trzeba było im płacić. Dziś cieszą się powszechnym zaufaniem. Mowa o gruzińskich policjantach, którzy stali się symbolem sukcesu w walce z korupcją i kryminałem. A wszystko dzięki drastycznej i szybkiej reformie. W ciągu kilku miesięcy wymieniono aż 85% funkcjonariuszy, znacznie podniesiono im płace, wyposażono w najnowocześniejszy sprzęt i wprowadzono surowe kary za łapówkarstwo. W efekcie - Tbilisi to dziś najbezpieczniejsza stolica na Kaukazie. Bohaterem reportażu jest młody policjant, któremu towarzyszymy w pracy i w domu. Dzięki niemu poznajemy nie tylko istotę sztandarowej gruzińskiej reformy, ale także codzienne życie i problemy Tbilisi w cztery lata po wojnie z Rosją. Jest to barwna opowieść o pięknym kraju i otwartych gościnnych ludziach. 07:00 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE S.I - ODC. 15 STARGARD Magazyn, 22 min, Polska, 2016 Reżyseria: Jacek Sołtysiak Scenariusz: Dora Rosłońska Prowadzący: Tomasz Bednarek Zdjęcia: Jarosław Wątor, Jacek Banach, Tomasz Jędrzejczak W tym odcinku Tomasz Bednarek odwiedza Stargard nazywany klejnotem Pomorza. Znajdują się tutaj najcenniejsze zabytki średniowieczne w tej części świata, wpisane na Europejski Szlak Gotyku Ceglanego. Można tu wiele razy używać przedrostka naj: stoi tu najwyższa baszta w Polsce, a Kolegiata Mariacka - najpiękniejszy z kościołów - jest najwyżej sklepioną świątynią w kraju. Nie brakuje unikatów na skalę światową: średniowiecznej bramy rozpiętej nad rzeką czy największego krzyża pokutnego wykutego z jednego bloku kamiennego. Choć miasto bardzo ucierpiało w czasie II wojny światowej, nadal zachwyca turystów oraz pasjonatów historii. 07:30 KORONA KRÓLÓW. JAGIELLONOWIE - ODC. 173 (SEZON 2 ODC. 48) Serial historyczny TVP, 24 min, Polska, 2024 Reżyseria: Krzysztof Łukaszewicz, Tomasz Matuszczak, Piotr Fiedziukiewicz Scenariusz: Anna Krasuska, Ewa Ratusińska, Małgorzata Jurczak Aktorzy: Sebastian Skoczeń, Maria Pawłowska, Maja Szopa, Przemysław Stippa, Mateusz Weber, Agnieszka Wagner, Aleksandra Radwan, Zbigniew Stryj, Michał Bajor, Klara Williams, Joanna Moro, Anastazja Skoczeń, Adam Bilewicz, Wacław Warchoł, Robert Jarociński Rycerz królowej. 29 listopada 1427 rok. Świdrygiełło (Michał Chruściel) dobija Jagiełłę (Sebastian Skoczeń) rewelacjami o przedślubnym afekcie Hinczy (Kamil Szklany) i Zofii (Maria Pawłowska). Hincza jest w wawelskim lochu przesłuchiwany przez Głowacza (Mateusz Weber). A Jagiełło przesłuchuje Semena Holszańskiego (Zbigniew Stryj) i siostrę królowej Wasylisę (Aleksandra Radwan). Zofia przekonuje księżną Aleksandrę Mazowiecką (Agnieszka Wagner) do swej niewinności. Udaje się jej także pozyskać Oleśnickiego (Przemysław Stippa). Królowa zaczyna rodzić wcześniej niż to było przewidziane. Pietrek (Mateusz Tomaszewski) powoli odzyskuje pamięć. Prosi Oleśnickiego o pracę na Wawelu. Szewc Czesław (Jarosław Gruda) przyłapuje Niemirę (Renia Gosławska) i Lecha (Mariusz Jakus) na sianie. Gromek (Adam Zdrójkowski) ma szansę na wyzwolenie na mistrza pod warunkiem, że ożeni się z Niemirą. 08:00 DZIEWCZYNY Film dokumentalny, 21 min, Polska, 2009 Reżyseria: Małgorzata Brama, Rafał Skalski Scenariusz: Małgorzata Brama, Rafał Skalski Zdjęcia: Jan Prosiński, Filip Drożdż Ilustrowany archiwalnymi materiałami portret odchodzącego pokolenia, uczestniczek powstania warszawskiego. Tytułowe bohaterki tego filmu łączy właśnie wojenna przeszłość. To dziewczyny z batalionu Parasol. Czym obecnie żyją? Czy wojna była najważniejszym wydarzeniem w ich życiu? Czy wreszcie ich przyjaźń przetrwała próbę czasu? W 1944 r. "Dewajtis" miała zaledwie 15 lat, "Kama" 18, "Jeanette" 21, a "Wacka" 19. Oprócz pierwszej z nich, która poświęciła się karierze naukowej i zazwyczaj unika życia publicznego, pozostałe bohaterki filmu chętnie biorą udział w zjazdach, spotkaniach z młodzieżą i dziećmi, podczas których wspominają dramatyczne dni powstania, opowiadają o swoich wojennych przeżyciach i doświadczeniach. Mimo sędziwego już wieku doskonale pamiętają czasy młodości, kiedy najpiękniejsze lata życia bez żalu oddawały walce o wolność ojczyzny. Elżbieta Dziębowska "Dewajtis" brała udział w akcjach Kutschera i Koppe, walczyła w powstaniu jako łączniczka pułkownika "Radosława". W powojennej Polsce zapisała się jako wykładowczyni muzykologii na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz jako autorka encyklopedii muzycznej. Od ponad 30 lat mieszka we wsi Jurgów malowniczo położonej pod Tatrami. Trzy pozostałe bohaterki dokumentu są mieszkankami Warszawy. Janina Szczęsna "Jeanette" w powstaniu była sanitariuszką, jako jedyna dziewczyna po upadku Czerniakowa przepłynęła Wisłę. Po wojnie pracowała w Instytucie Wydawniczym PAX. Wacława Jurczakowska "Wacka" była sanitariuszką, została ciężko ranna na Starym Mieście. Po wojnie skończyła medycynę, wydział stomatologii. Maria Stypułkowska - Chojecka "Kama" brała udział w siedmiu zbrojnych akcjach, m. in. Kutschera, Koppe, Weffels. Jako sanitariuszka w powstaniu przeszła cały szlak bojowy batalionu Parasol. Obecnie jest wiceprzewodniczącą Rady Nadzorczej Stowarzyszenia Szarych Szeregów. W 2009 r. została powołana do Komitetu Honorowego obchodów 65. rocznicy Powstania Warszawskiego. Film dokumentalny, Polska 2009 Scenariusz i reżyseria: Małgorzata Brama, Rafał Skalski Zdjęcia: Jan Prosiński, Filip Drożdż, Jakub Giza 08:25 W KOTLE HISTORII - GORĄCZKA ARCHEOLOGICZNA. ODKRYCIE BISKUPINA Magazyn, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Jerzy Grabowski Scenariusz: Łukasz Modelski Prowadzący: Łukasz Modelski W 1933 roku na skutek melioracji obniżył się poziom wody w Jeziorze Biskupińskim. Spod tafli wody wychynęły regularne drewniane kształty. Tak rozpoczęła się największa przygoda polskiej archeologii pradziejowej i najważniejszy poligon archeologiczny międzywojnia. Biskupin badano w czasie II wojny, w PRL, bada się dziś. Tajemnicza osada kultury łużyckiej wciąż odsłania tajemnice, między innymi kulinarne. Próbujemy rekonstruować pradziejową kuchnię. 09:00 ARSENAŁ. MAGAZYN MILITARNO - HISTORYCZNY - BŁĘKITNA ARMIA - RENAULT FT Magazyn, 24 min, Polska, 2022 Reżyseria: Jerzy Grabowski, Grzegorz Płaza, Andrzej Borowiecki Scenariusz: Grzegorz Płaza, Andrzej Borowiecki, Jerzy Grabowski Zdjęcia: Maciej Brola, Rafał Biernacki Prowadzący: Przemysław Predygier Lektor: Jacek Sobieszczański Błękitna Armia - Renault FT. Wiosną 1919 roku sformowany został Pierwszy Pułk Czołgów. Pierwsza w dziejach Polski jednostka pancerna, wyposażona we francuskie czołgi FT wchodziła w skład tzw. Błękitnej Armii. Gdy w 1919 roku armia gen. Hallera przybyła do odradzającego się państwa polskiego, z dnia na dzień staliśmy się czwartą potęgą pancerną świata, a polskie czołgi odegrały ważną rolę w wojnie polsko - bolszewickiej. W programie poznamy historię pułku i możliwości wiernej repliki czołgu FT. 09:35 CZARNE CHMURY - ODC. 1/10 - SZAFOT Serial przygodowy, historyczny, 50 min, Polska, 1973 Reżyseria: Andrzej Konic Scenariusz: Ryszard Pietruski Zdjęcia: Antoni Wójtowicz Muzyka: Waldemar Kazanecki Aktorzy: Leonard Pietraszak, Ryszard Pietruski, Edmund Fetting, Stanisław Niwiński, Tadeusz Białoszczyński, Anna Seniuk, Janusz Zakrzeński, Jerzy Zelnik, Artur Młodnicki, Mariusz Dmochowski, Józef Nalberczak, Bronisław Pawlik, Mieczysław Stoor, Joanna Kostusiewicz, Elżbieta Starostecka Polski Fanfan, pierwszy polski serial spod znaku "płaszcza i szpady" - pisano o "Czarnych chmurach" w prasie z lat 70. Osią fabuły stały się dramatyczne epizody z walk o utrzymanie przy Polsce Prus Książęcych. Pozostawały one w lennej zależności od Rzeczypospolitej od 1525 r. , kiedy Albrecht Hohenzollern sekularyzował państwo zakonne i złożył w Krakowie hołd królowi polskiemu. W XVII wieku na mocy traktatów welawsko - bydgoskich ziemie te przypadły elektorowi brandenburskiemu. Polska była wówczas krajem wolności szlacheckich, w Prusach szlachcie wiodło się znacznie gorzej. Na czele opozycji przeciwko elektorowi Fryderykowi Wilhelmowi stanął pułkownik Krystian Ludwik Kalkstein-Stoliński. W 1670 r. musiał uciekać z Prus do Polski. Podstępnie zwabiony do rezydencji ambasadora Brandta w Warszawie, na rozkaz elektora został porwany, mimo protestów polskiej szlachty i osobistego wstawiennictwa króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego - skazany na karę śmierci i stracony w Kłajpedzie w 1672 r. Burzliwe dzieje Kalksteina-Stolińskiego stały się osnową scenariusza serialu telewizyjnego. Oczywiście, jak wielokrotnie podkreślał reżyser Andrzej Konic, w "Czarnych chmurach" nie można doszukiwać się zbyt dosłownych analogii do głośnej w Rzeczypospolitej "sprawy Kalksteina" ani bohaterowi serialu, pułkownikowi Krzysztofowi Dowgirdowi, przypisywać cech historycznego pierwowzoru. Jest to przede wszystkim film akcji, awanturniczo-przygodowy, a więc na pierwszy plan wysuwają się ucieczki, pogonie, pojedynki, intrygi i oczywiście miłość. Całość skonstruowana na zasadzie powieści-rzeki, składa się z dziesięciu godzinnych odcinków. Realizacja trwała przeszło rok, poza łódzkim atelier zdjęcia kręcono w pięknych wnętrzach w Baranowie, w Pałacu Biskupim w Kielcach i w Rytwianach pod Kielcami, w Łączynku, Krakowie i in. , a malownicze plenery, m. in. pod Augustowem. W głównych rolach upamiętnili się Leonard Pietraszak jako pułkownik Dowgird i Ryszard Pietruski jako jego wachmistrz i przyjaciel, kuty na cztery nogi sługa Kacper. Sercami nieustraszonych zabijaków zawładnęły: piękna starościanka Anna (Elżbieta Starostecka), wychowanica hetmana Sobieskiego (Mariusz Dmochowski), oraz impetyczna szlachcianka Magda (Anna Seniuk). Do Lecka zbliża się cwałem kilku jeźdźców pod wodzą pułkownika Dowgirda. W sali miejskiego ratusza toczy się właśnie proces przeciwko mieszczaninowi Stolpeckiemu oskarżonemu o zdradę stanu - działanie na rzecz powrotu Prus do Polski. Namiestnik elektora, von Hollstein, żąda kary śmierci. Na salę rozpraw wkracza na czele zbrojnych pułkownik rajtarii elektorskiej, Krzysztof Dowgird. Rzuca pod nogi namiestnika szpadę oficerską, publicznie protestując przeciw gwałceniu prawa. Wymówiwszy służbę elektorowi, on i jego ludzie stają do walki z dragonami rotmistrza Zaremby. Tym razem rotmistrz triumfuje - nie udaje się uwolnić oskarżonego Stolpeckiego, w walce giną najbliżsi przyjaciele Dowgirda, on sam trafia do więzienia. Na wolności pozostaje jedynie Kacper. W czasie uczty na zamku Hollsteina sprytny wachmistrz dostaje się do celi i uwalnia więźnia. 10:40 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - KOSTARYKA, CZYLI HARMONIA ZMYSŁÓW (FLAVORS) Serial dokumentalny, 51 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i sławne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. W tym odcinku - Kostaryka. 11:45 CZTERY STRONY ŚWIATA - IRLANDIA - CELTYCKA MAGIA. ODC. 6 (LANDS OF THE EARTH) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2022 Lektor: Maciej Guzowski Dziś zwiedzanie świata nie jest już tak odkrywcze jak dawniej. Niewiele jest bowiem zakątków naszej planety, które pozostają nieznane. Autorzy serii z wielką pasją i ciekawością eksplorują miejsca spoza utartych szlaków, małe wioski, których piękno do tej pory nie zostało odkryte. Docierają do nich pieszo, pociągiem lub łodzią i niezwykle uważnie przyglądają się temu, co napotkali. 12:45 ŻYCIODAJNE RZEKI PÓŁWYSPU IBERYJSKIEGO - ODC. 4 EBRO (IBERIA'S RIVERS OF LIFE / FLÜSSE DES LICHTS EP. 4 EBRO) Serial dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2018 Reżyseria: Michael Gregor Seria dokumentalna opowiadająca o największych rzekach Hiszpanii i Portugalii. Wielkie rzeki z dala od destynacji turystycznych ukazują nieznany i mistyczny Półwysep Iberyjski. Podobnie jak ludzkie naczynia krwionośne, rzeki są ścieżkami życia. Niemal każda zaawansowana cywilizacja zawdzięcza swój rozwój istnieniu tych pulsujących strumieni życia. Rzeki były pierwszymi autostradami; transportowały wiedzę, dobra, odkrywców i zdobywców. Podążając za tymi wielkimi strumieniami, znajdujemy zapomniane krajobrazy zamieszkane przez niezwykłych ludzi, z często wyjątkowymi biografiami. Odcinek czwarty opowiada o najdłuższej rzece w Hiszpanii - Ebro. W Górach Kantabryjskich w okolicy Fontibre (prowincja Kantabria) płynie w kierunku południowo - wschodnim przez Kotlinę Aragońską, dalej w postaci przełomu między Caspe i Tortosą przepływa przez nadbrzeżne Góry Katalońskie i deltą uchodzi do Morza Śródziemnego (prowincja Tarragona). Rzeka Ebro słynie z największych okazów suma w Europie. To tu rozegrała się największa operacja hiszpańskiej wojny domowej 1936 - 1939, nazywana bitwą nad Ebro. Miasto położone nad rzeką Ebro to Saragossa. 13:50 WOJOWNICY CZASU - "GOTUJ SIĘ!", CZYLI ŻOŁNIERSKA KUCHNIA Cykl reportaży, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Grzegorz Gajewski Scenariusz: Grzegorz Gajewski Zdjęcia: Krzysztof Krzyżanowski, Grzegorz Gajewski Muzyka: Krzysztof Ridan Wybitny wódz i strateg żyjący w XVII wieku, Raimondo Montecuccoli powiedział kiedyś, że więcej armii zostało zniszczonych przez brak pożywienia niż w wyniku bitwy. Rzeczywiście, o ileż łatwiej zmotywować się do walki żołnierzowi sytemu niż głodnemu. W tym odcinku zobaczymy, jak przez stulecia wojen karmiono wojowników, od których zależały losy królestw i imperiów. 14:30 W PUSTYNI I W PUSZCZY - CZ. 2 Film przygodowy, 91 min, Polska, 1973 Reżyseria: Władysław Ślesicki Scenariusz: Władysław Ślesicki Zdjęcia: Bogusław Lambach Muzyka: Andrzej Korzyński Aktorzy: Tomasz Mędrzak, Monika Rosca, Stanisław Jasiukiewicz, Edmund Fetting, Zygmunt Hobot, Ahmed Marei, Ahmet Hegazi, Ibrahim Shemi, Emos Bango, Malija Mekki Dalszy ciąg opowieści o przygodach Stasia i Nel - bohaterów popularnej powieści Henryka Sienkiewicza i zrealizowanego na jej podstawie filmu. W czasie wędrówki przez sawannę pełną dzikich zwierząt pewnej burzliwej nocy lwy pożerają konie. W zawalonym skałami wąwozie dzieci znajdują wygłodniałego słonia, na którym będą dalej podróżować. Nadają mu imię King. W ogromnym baobabie przeczekują porę deszczową. Nel zapada na malarię. Staś odnajduje obóz umierającego podróżnika i geografa Samuela Lindego, który oddaje mu zapasy lekarstw i amunicji oraz instruuje, w którym kierunku wędrować. Na wioskę murzyńską napadają handlarze niewolników, Staś pomaga pokonać napastników. Wdzięczni mieszkańcy wioski wyprawiają dzieci w dalszą drogę. Kiedy wyczerpana brakiem wody i wędrówką gromadka błądzi po pustyni - Staś dostrzega na horyzoncie sylwetki ludzi. Daje znaki strzałami ze sztucera. W odpowiedzi widzi wystrzelone race. 16:10 SENSACJE XX WIEKU - NAJWIERNIEJSZY ŻOŁNIERZ HITLERA Cykl dokumentalny, 22 min, Polska, 1995 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański Odcinek poświęcony sprawie udziału Erwina Rommla w spisku na Adolfa Hitlera. W 1944 roku feldmarszałek Erwin Rommel uważany za najwierniejszego oficera Hitlera przyłączył się do spisku antyhitlerowskiego. Program przedstawia nieznane dotąd fakty z frontu zachodniego, gdzie Niemcy i Amerykanie podjęli próbę zawarcia pokoju. Jednym z uczestników rokowań był Erwin Rommel. 16:40 SENSACJE XX WIEKU - NAJWIĘKSZA TAJEMNICA KSIĘCIA WINDSORU Cykl dokumentalny, 24 min, Polska, 1995 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Prowadzący: Bogusław Wołoszański Odcinek poświęcony sprawie abdykacji króla brytyjskiego Edwarda VIII, który porzucił tron dla Amerykanki Wallis Simpson. Sprawa ta została wyjaśniona tylko częściowo. Czy powodem abdykacji rzeczywiście była wielka miłość do dwukrotnej rozwódki? Wiele wskazuje na to, że w sprawę zamieszany był wywiad radziecki, a na pewno Anthony Blunt, zdemaskowany dopiero w 1979 roku. 17:05 KALENDARIUM POWSTANIA WARSZAWSKIEGO Felieton, 1 min, Polska, 2018 Autor: Anna Szołajska Lektor: Krzysztof Ziemiec Kalendarium Powstania Warszawskiego obejmuje dni od 1 sierpnia do 3 października 1944 roku. Jest to cykl 63 felietonów, poświęconych wydarzeniom poszczególnych dni Powstania. Każdego dnia zostanie wyemitowany 60 - sekundowy felieton na temat tego, co danego dnia działo się w Warszawie roku 1944. Kalendarium opatrzono specjalną grafiką, archiwalnymi zdjęciami oraz nagraniami obrazującymi wydarzenia z poszczególnych dni Powstania oraz wypowiedziami świadków. Walorem kalendarium jest także jego warstwa wizualna i muzyczna. Poszczególne felietony charakteryzują się dynamicznym montażem oraz muzyką. Opiekę merytoryczną nad projektem sprawowali historycy z Muzeum Powstania Warszawskiego oraz eksperci z TVP Historia. Kalendarium ma dynamiczną formę, dlatego każdy odcinek trwa dokładnie 1 minutę. 17:10 PODRÓŻE NA PÓŁNOC EUROPY - ODCINEK 2. LAPONIA (WONDERS OF NORTHERN EUROPE / VOYAGES EN TERRES DU NORD EPISODE 2 - LAND OF SNOWS - THE SAMI COUNTRY (FORMER LAPLAND)) Cykl dokumentalny, 51 min, Francja, 2020 Reżyseria: Xavier Lefebvre Laponia - kraina śniegu - kraj Sami. Zbadajmy najbardziej wysunięty na północ region Europy, poza kołem podbiegunowym: podzielony głównie między Norwegię, Szwecję i Finlandię. To ogromne terytorium, graniczące z krajami nordyckimi i obejmujące kilkaset tysięcy kilometrów kwadratowych. Na północnym zachodzie przechodzi w wybrzeża wzdłuż Norwegii, gdzie rozpada się na tysiące wysepek. Nieruchome fale krajobrazu komponują się z majestatycznymi obrazami, zwłaszcza na Lofotach słynących z dorsza i małych wiosek rybackich. Za naturalną barierą Alp Skandynawskich, kraj rozciąga swoje krajobrazy: wody, śniegi i lasy, sięgając daleko w głąb horyzontu. Pozornie nieskończony krajobraz polarny, który często jest zamarznięty; zima czasami trwa tutaj do ośmiu miesięcy. 18:10 1920. WOJNA I MIŁOŚĆ - ODC. 11/13 - SZWADRON Serial wojenny, historyczny, 44 min, Polska, 2010 Reżyseria: Maciej Migas Scenariusz: Janusz Petelski, Robert Miękus Aktorzy: Jakub Wesołowski, Wojciech Zieliński, Tomasz Borkowski, Karolina Chapko, Monika Kwiatkowska, Katarzyna Maciąg, Lesław Żurek, Karolina Nolbrzak, Michał Żurawski, Danuta Stenka, Marek Bukowski, Eryk Lubos, Mirosław Baka, Piotr Gąsowski, Krzysztof Globisz Zdjęcia: Marek Traskowski Muzyka: Zygmunt Konieczny Aleksander zostaje przyjęty do oddziału bolszewickiej piechoty jako szeregowiec zbiegły z polskiej niewoli. Oddział Władka podczas przeprawy przez płytką rzekę znajduje nieprzytomną Zosię. Ułani zabierają dziewczynę ze sobą. Wskutek traumatycznych przeżyć Zosia często miewa ataki histerii albo popada w odrętwienie. Władysław wie, że nie może jej pomóc, ale bardzo się o nią troszczy. Oddział piechoty z Aleksandrem atakuje kompanię karną. Polacy po krótkiej walce poddają się, a bolszewicy odnajdują oficerów. Aleksander rozpoznaje Bronka, wie, że ten jest byłym oficerem, ale sam też się ukrywa, więc nie zdradza jego prawdziwej tożsamości. Polski kontrwywiad jeszcze raz wykorzystuje Jadwigę w grze z sowieckim wywiadem, gdy w ręce bolszewików wpadają plany polskiej kontrofensywy. Jadwiga przekazuje dane potwierdzające te plany, ale bolszewicy już nie wierzą w prawdziwość jej meldunków. Po tej akcji Sabina zostaje aresztowana, a Jadwiga zwolniona z pracy. Józef wyjeżdża ze sztabem Piłsudskiego. W miejscu koncentracji spotyka Władka ze szwadronem. 19:00 GIGANCI HISTORII - ODC. 43. POWSTANIE WARSZAWSKIE Teleturniej, 45 min, Polska, 2020 Reżyseria: Tomasz Motyl Scenariusz: Mikołaj Korzyński Prowadzący: Przemysław Babiarz W największym zrywie oporu w Europie w czasie II wojny światowej zginęło 16 tysięcy żołnierzy i 200 tysięcy cywilów. Powstańcy warszawscy stanęli na ochotnika przeciwko niemieckiej okupacji 1 sierpnia 1944 roku. Marzenie o życiu w wolnej od Niemców i nadciągających Rosjan Polsce było większe niż strach. Przez dwa miesiące warszawiacy walczyli z miażdżącą przewagą wroga. Chcieli żyć normalnie. W tym czasie działały kina i odbywały się spektakle teatralne, na ślubnym kobiercu stanęło 256 par. Dzięki tym ludziom Warszawa przeżyła własną śmierć. Powstanie warszawskie, które wpłynęło na losy i postawy kolejnych pokoleń Polaków, będzie tematem tego odcinka teleturnieju. 20:00 RAPORT PILECKIEGO Dramat, 113 min, Polska, 2023 Reżyseria: Krzysztof Łukaszewicz Scenariusz: Krzysztof Łukaszewicz Zdjęcia: Arkadiusz Tomiak Muzyka: Michał Lorenc Aktorzy: Przemysław Wyszyński, Paulina Chapko, Mariusz Jakus, Przemysław Wyszyński, Paulina Chapko, Karol Wróblewski, Paweł Paprocki Historia wielkiego bohatera drugiej wojny światowej - rotmistrza Witolda Pileckiego. Po zakończeniu działań zbrojnych próbował przeciwstawiać się narzuconej Polsce sowieckiej dominacji. 22:05 NIEZNANA WOJNA NA PÓŁNOCY - ODC. 1/6 (UNTOLD ARCTIC WARS) Serial dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Anna - Reeta Eksyma, Teemu Hostikka Scenariusz: Teemu Hostikka, Anna - Reeta Eksyma To pierwsza w historii seria, która ujawnia rolę państw regionu arktycznego w II wojnie światowej i próbuje odtworzyć militarne zmagania w tym rejonie. Widzowie będą mogli obejrzeć w akcji nurków odnajdujących zatopione niemieckie wraki samolotów, archeologów badających ukryte masowe groby i historyków tropiących tajne nadmorskie fortece. Zobaczymy kolorowe materiały archiwalne oraz wysokiej jakości animacje komputerowe. 23:10 DOM POD DWOMA ORŁAMI - ODCINEK 8 Serial historyczny, 44 min, Polska, 2021 Reżyseria: Waldemar Krzystek Scenariusz: Małgorzata Kopernik, Waldemar Krzystek Zdjęcia: Piotr Kukla Aktorzy: Adam Szyszkowski, Dymitr Hołówko, Norbert Kaczorowski, Maria Semotiuk, Nam Bui Ngoc, Anna Seniuk, Mirosław Kropielnicki, Igor Aronov, Nina Czerkies, Zuzanna Puławska, Karolina Gruszka, Andrew Zhuravsky, Eryk Lenartowicz, Jan Frycz, Aleksandra Konieczna Dzięki pomocy dawnych mieszkańców Nowosioła Paul odnajduje żyjącą jeszcze starą Aksinię. Kobieta pamięta jego rodzinę i opowiada, co wydarzyło się przed laty. Wówczas, po wielu tygodniach tułaczki, półżywy Zbyszek powraca do rodzinnej wsi, teraz rządzonej przez radzieckich okupantów. Chłopak musi się ukrywać. A wciąż szalejący z zazdrości o Aksinię Wasylko ma okazję wydać brata. Zamiast tego grozi mu jednak śmiercią, jeśli dziewczyna kiedykolwiek zbliży się do niego. Tymczasem w łagrze, gdzieś w Kazachstanie, Zofia walczy o przetrwanie swoje i bliźniąt. Wydaje się jednak, że los jej dzieci, jak i wielu innych wywiezionych, jest przesądzony. Straszliwy głód popycha ludzi do niewyobrażalnych czynów. Zdarzają się przypadki kanibalizmu. Nowy pop nawołuje Ukraińców do mordu na polskich sąsiadach. Aksinia, narażając własne życie, przychodzi ostrzec Zbyszka. Jest jednak za późno. Ukraińska sotnia napada na starych już i zniedołężniałych rodziców Zofii, których bestialsko morduje. Dom zostaje spalony. Brat Zosi, niewidomy Maurycy, przepada bez śladu. 00:05 KOTWICA PW - TYLKO TRZY MAŹNIĘCIA PĘDZLEM... Cykl reportaży, 15 min, Polska, 2013 Scenariusz: Dominik Kaźmierski Film dokumentalny o historii i kulisach opracowania jednego z najbardziej znanych symboli polskiej konspiracji - kotwicy, będącej znakiem Polski Walczącej. 00:30 KGB: TARCZA I MIECZ - ODC. 2/3 (KGB - THE SWORD AND THE SHIELD) Cykl dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2019 Reżyseria: Jamie Doran Rosja to największy kraj na Ziemi. Przez wielu niezrozumiany, w innych wzbudzający przerażenie. W XX wieku historia Rosji była także historią jej służb bezpieczeństwa wykorzystywanych przez państwo sowieckie do tłumienia wszelkich przejawów sprzeciwu wobec władzy. Z ich rąk ucierpiały miliony osób. Ich agenci mają na swoim koncie masowe egzekucje, tajne wojny, zamachy stanu, kradzież bomby atomowej z USA, hakowanie i otrucia. To najbardziej niebezpieczne służby bezpieczeństwa na świecie. Ale choć w dzisiejszej Rosji wiele się zmieniło, służby te są prawdopodobnie silniejsze niż kiedykolwiek. Stało się tak za sprawą podoficera operacyjnego KGB, który został prezydentem, Władimira Putina. Film dokumentalny wyreżyserowany i wyprodukowany przez zdobywcę czterech nagród Emmy, Jamie Dorana. To historia opowiadana przez weteranów KGB i ich ofiary. Odcinek drugi opowiada o okresie stalinowskim oraz o roli, jaką odegrał w nim Ławrientij Beria. 01:35 UCZENNICA Dramat wojenny, obyczajowy, 57 min, Polska, 1981 Reżyseria: Ludmiła Niedbalska Scenariusz: Ludmiła Niedbalska, Stanisław Majewski Zdjęcia: Stefan Matyjaszkiewicz Muzyka: Andrzej Korzyński Film zrealizowany na podstawie książki Stanisława Majewskiego "Anna Maria" opowiada o losach Anny Marii Hinel, nazywanej przez bliskich Hanką, harcerki, uczennicy tajnych kompletów Liceum Ogólnokształcącego im. Królowej Jadwigi w Warszawie, konspiratorki, walczącej z niemieckim okupantem w czasie II wojny światowej. Młody dziennikarz otrzymuje od emerytowanego pracownika poczty, uczestnika okupacji niemieckiej w Warszawie, pamiętnik córki jego przyjaciela z okresu II wojny światowej. Analizując zapiski z pamiętnika, dziennikarz próbuje odtworzyć fragmenty z życia 16 - letniej Hani, młodej dziewczyny pragnącej walczyć z niemieckim okupantem tak samo jak dorośli. Aresztowana przez Gestapo Hania zostaje osadzona w warszawskim więzieniu - Pawiaku, skąd zostaje zesłana do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu. Na pozór delikatna i krucha dziewczyna w przełomowym momencie życia przechodzi przemianę w bardzo dzielną i dojrzałą osobę. W filmie wykorzystano zdjęcia archiwalne z Archiwum Wytwórni Filmów Dokumentalnych w Warszawie oraz kompozycje muzyczne: Andrzeja Korzyńskiego, Henryka Kuźniaka, Piotra Figla, Carla Teike.