TVP Nauka Sobota, 03.08.2024 06:00 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 211 KARPACZ Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Reżyseria: Adam Molak Scenariusz: Tomasz Malkowski Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Tym razem odwiedzimy Karpacz - popularny górski kurort, w którym można zobaczyć jedyny w Polsce kościół przeniesiony z krainy Wikingów. Nad miastem góruje Śnieżka. Tylko tu podczas wspinaczki można natknąć się na prawdziwe latające talerze! Karpacz to dziś bardzo popularna miejscowość turystyczna. Obok Szklarskiej Poręby jest najchętniej odwiedzanym kurortem w Karkonoszach. Zimą przyciąga narciarzy i snowboardzistów, latem turystów spragnionych wspinaczki i pieszych wędrówek. 06:20 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 212 ZAMEK CZOCHA Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Reżyseria: Adam Molak Scenariusz: Tomasz Malkowski Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Ponadczasowa seria podróżnicza, wpisująca się w cykl inicjatyw promujących i popularyzujących Polskę na podstawie jej potencjału historycznego, kulturowego, przyrodniczego i rekreacyjnego. Tomasz Bednarek odwiedza najpiękniejsze i najciekawsze miejsca w wielu zakątkach kraju, wędrując nie tylko szlakiem tłumnie odwiedzanym przez turystów, ale docierając również do miejsc, o których wiedzą nieliczni. Zamek Czocha jest jednym z najpiękniejszych w Polsce. Cechuje go wyjątkowa zagadkowość. Jego mury dosłownie skrywają tajemnice, gdyż znajdują się w nich liczne ukryte przejścia. Bajkowa architektura to efekt XX - wiecznej przebudowy, jednak historia budowli sięga średniowiecza. Twierdza powstała w XIII wieku - pierwotnie jako warownia strzegąca pogranicza śląsko - łużyckiego. Zamek zbudowano na wysokiej skale w zakolu rzeki Kwisy. Takie położenie wzmacniało obronny charakter twierdzy. Obecnie malowniczo wznoszącą się na cyplu warownię oblewają wody Jeziora Leśniańskiego sztucznego zbiornika powstałego na początku XX wieku przez spiętrzenie nurtu Kwisy. 06:55 PO DWÓCH STRONACH LUSTRA WODY Serial dokumentalny, 45 min, Polska, 2018 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Seria "Po dwóch stronach lustra wody" zabiera widza w podróż na dwa krańce Oceanu Spokojnego. Z jednej strony archipelag Komodo, w którym na lądzie niepodzielnie królują słynne smoki, a pod powierzchnią wody silne prądy omiatają usiane życiem rafy koralowe. Indonezja to także kraina niszczycielskich wulkanów, których erupcje niejednokrotnie naruszały porządek świata. Po drugiej stronie oceanu znajduje się, gęsto porośnięta lasem deszczowym, Kostaryka. Plaże obmywane są wodami zatoki, której nazwa pochodzi od nazwiska legendarnego, angielskiego korsarza Francisa Drake'a. Wody te zamieszkałe są przez niezliczone formy życia, które mogą być zarówno piękne, jak i niebezpieczne. Serial nie tylko odkrywa przed widzem tajemnice świata dzikiej przyrody, ale także buduje ludzką świadomość w kontekście wspólnej egzystencji wszystkiego, co żyje na Niebieskiej Planecie. "Po dwóch stronach lustra wody" to niezwykła wyprawa przez dwa światy, która prowadzi do pytania o miejsce człowieka za Ziemi. Seria składa się z 10 epizodów czterdziestopięciominutowych, a reżyserem jest Andrzej Misiuk autor wielu podwodnych produkcji dokumentalnych. Narratorem filmu jest magiczny głos Krystyny Czubówny. Serial dokumentalny, 07:50 TAJEMNICE SAL OPERACYJNYCH - - #CHIRURGPAWEL Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2022 Reżyseria: Aleksander Krempeć Scenariusz: Aleksander Krempeć, Ireneusz Iwański Prowadzący: Łukasz Grabarczyk Jeszcze niedawno diagnoza "rak piersi" brzmiała jak wyrok. Niemal zawsze znaczyła utratę piersi i trwałe okaleczenie. Dziś, dzięki nowoczesnej diagnostyce i coraz rozleglejszej wiedzy oraz umiejętnościom chirurgów, mastektomia (usunięcie piersi) to zaledwie kilkanaście procent wszystkich operacji raka piersi. Dominują operacje oszczędzające. Uczestniczymy w takiej właśnie operacji przeprowadzanej w Uniwersyteckim Centrum Klinicznym w Gdańsku. Operatorem jest doktor Paweł Kabata. 08:25 ASTRONARIUM - 9/21 (120) - PROMIENIOWANIE KOSMICZNE Magazyn, 24 min, Polska, 2021 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Agnieszka Słowikowska, Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Wykonawcy: Maciej Gudowski Cząstki pędzące przez Wszechświat z niewyobrażalną wręcz prędkością. Pojedyncze drobiny materii niosące ze sobą energie, o jakich na Ziemi nawet nam się nie śniło. To tak zwane promieniowanie kosmiczne. W programie pokażemy, czego możemy się dzięki niemu dowiedzieć. I jaki może mieć ono wpływ na naszą planetę. 08:50 NA WSZELKI WYPADEK! - PODTOPIENIA 22 min, Polska, 2023 Reżyseria: Alicja Chmielewska Scenariusz: Piotr Poraj - Poleski Nikt z nas przecież nie liczy się z tym, że niespodziewanie może spotkać go jakiś nagły wypadek czy uraz. Nikt też nie nosi cały czas przy sobie, tak na wszelki wypadek apteczki pierwszej pomocy, leków czy środków opatrunkowych. Warto jednak wiedzieć, jak zachować się w różnych nagłych okolicznościach i jak można pomóc sobie lub innym w nieoczekiwanych sytuacjach, zwłaszcza takich, kiedy potrzebna jest natychmiastowa pomoc, a nie możemy wezwać karetki i liczyć na szybką i fachową pomoc medyczną. Wakacje, relaks, zabawa, ale także alkohol, bezmyślność, brawura - i o tragedię bardzo łatwo. Co roku nad jeziorami, rzekami czy nad morzem dochodzi do podtopień i utonięć. Jak zachować się w przypadku, gdy tonący wzywa pomocy i jak udzielić pierwszej pomocy osobie, która się topiła? 09:30 PODWODNY RAJ BORNEO - ŚWIĄTYNIE Film dokumentalny, 24 min, Polska, 2014 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Muzyka: Piotr Czubin Wokół pięciu rajskich wysepek otaczających Borneo, które odwiedzimy, rozsiane są bogate w życie rafy koralowe. Prawdziwą perłą wśród nich jest Sipadan, mekka płetwonurków. Czy jednak można wejść do raju, nie zetknąwszy się wcześniej ze śmiercią? W jaki sposób żywioł oceanu zawłaszcza i wykorzystuje spoczywający na dnie wrak Syreny? Wody Indo-Pacyfiku są pełne fascynujących i groźnych stworzeń. Dokąd prowadzi Aleja Żarłacza? Czy uda nam się odkryć tajemnicę i spenetrować niebezpieczną Jaskinię Żółwia, gdzie śmierć od stuleci zbiera żniwo? Eksplorując wody wokół północno-wschodniego Borneo, nie tylko staniemy oko w oko z rekinami, żółwiami, barrakudami czy płaszczkami, ale także spotkamy Morskich Cyganów. Kim są? Jak żyją? Nie tylko woda kryje w sobie tajemnice. Tropikalny las deszczowy Borneo także pełen jest zagadek. Jak daleko uda się zapuścić w jego głąb, płynąc dziką rzeką Kinabatangan? Podczas fascynującej borneańskiej wyprawy odwiedzimy rezerwaty ginących gatunków: Sepilog, centrum rehabilitacji orangutanów oraz Labuk Bay, jedyne na świecie sanktuarium nosaczy. W niezwykłą podróż zabierze nas Piotr Matejek, doświadczony płetwonurek z 25-letnim stażem, którego doświadczenie i wiedza przemienią wyprawę w prawdziwą przygodę. "Podwodny raj Borneo" to seria filmów dokumentalnych o świecie Borneo i zetknięciu z nim człowieka, dla którego podwodny świat jest całym życiem. 10:00 NA KOSMICZNYM FRONCIE - KSIĘŻYCOWA GORĄCZKA (COSMIC FRONT: MOON RUSH - THE DAWNING AGE OF LUNAR COLONIZATION) Film dokumentalny, 51 min, Japonia, 2020 Dzięki odkryciu ogromnych rezerw wody i minerałów opuszczony niegdyś Księżyc szybko staje się nową granicą. Stany Zjednoczone, ze swoją historią umieszczania ludzi na Księżycu od czasu misji Apollo, a także Chiny i Indie weszły do walki o dalszą eksplorację załogową. Europa opublikowała koncepcję księżycowej wioski. Co przyniesie ta nowa gorączka Księżyca? Najnowsze dzieje eksploracji Księżyca i co może ona oznaczać dla naszej przyszłości. 11:05 NIELETNI INŻYNIEROWIE Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2021 Reżyseria: Hanna Polak, Aleksandra Skowron Polscy inżynierowie skonstruowali i testują nowatorski żagiel deorbitacyjny, który umieszczany przy satelitach może stać się przełomem dla branży kosmicznej na całym świecie. Modele do testów żagla przygotowały pod ich nadzorem 12-14-letnie dzieci. I to one właśnie, ze wsparciem Centrum Badań Kosmicznych, dostarczą inżynierom informacji, które przydadzą się w misji. Bohaterów filmu spotykamy w chwili rozpoczęcia edukacji w gimnazjum. Nowa szkoła, nowi koledzy i nauczyciele. Nauka kojarzy im się z przymusem i obowiązkiem. Obserwujemy narodziny pasji, otwieranie się na wiedzę. Przewodnikiem po świecie nauki jest Ignacy, nietuzinkowy nauczyciel przypominający genialną kreację Robina Williamsa z filmu "Stowarzyszenie Umarłych Poetów". Jest on jednak postacią realną i bardziej charyzmatyczną. "Nieletni inżynierowie" to opowieść o tym, jak dzieci współpracują z polskimi inżynierami. Co istotne, w filmie nie ma tzw. młodych geniuszy, ale dzieci ze zwykłych rodzin. Dzieci, które każdy z widzów może odnaleźć wokół siebie. Film o marzeniach, odkryciu pasji i o tym, jak spotkanie odpowiedniej osoby (w tym przypadku nauczyciela fizyki) na swojej drodze może odmienić nastoletnie życie. 12:10 PODWODNY RAJ BORNEO - MANTA BUAN Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2014 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Muzyka: Piotr Czubin Wokół pięciu rajskich wysepek otaczających Borneo, które odwiedzimy, rozsiane są bogate w życie rafy koralowe. Prawdziwą perłą wśród nich jest Sipadan, mekka płetwonurków. Czy jednak można wejść do raju, nie zetknąwszy się wcześniej ze śmiercią? W jaki sposób żywioł oceanu zawłaszcza i wykorzystuje spoczywający na dnie wrak Syreny? Wody Indo-Pacyfiku są pełne fascynujących i groźnych stworzeń. Dokąd prowadzi Aleja Żarłacza? Czy uda nam się odkryć tajemnicę i spenetrować niebezpieczną Jaskinię Żółwia, gdzie śmierć od stuleci zbiera żniwo? Eksplorując wody wokół północno-wschodniego Borneo, nie tylko staniemy oko w oko z rekinami, żółwiami, barrakudami czy płaszczkami, ale także spotkamy Morskich Cyganów. Kim są? Jak żyją? Nie tylko woda kryje w sobie tajemnice. Tropikalny las deszczowy Borneo także pełen jest zagadek. Jak daleko uda się zapuścić w jego głąb, płynąc dziką rzeką Kinabatangan? Podczas fascynującej borneańskiej wyprawy odwiedzimy rezerwaty ginących gatunków: Sepilog, centrum rehabilitacji orangutanów oraz Labuk Bay, jedyne na świecie sanktuarium nosaczy. W niezwykłą podróż zabierze nas Piotr Matejek, doświadczony płetwonurek z 25-letnim stażem, którego doświadczenie i wiedza przemienią wyprawę w prawdziwą przygodę. "Podwodny raj Borneo" to seria filmów dokumentalnych o świecie Borneo i zetknięciu z nim człowieka, dla którego podwodny świat jest całym życiem. 12:45 JAK TO DZIAŁA - ODC. 39 METRO Magazyn, 25 min, Polska, 2013 Historia warszawskiego metra sięga lat międzywojennych. Jak dotąd mamy tylko jedną linię. W porównaniu z Londynem, Paryżem, Pragą czy Budapesztem wygląda to naprawdę skromnie. Ale możemy już podziwiać imponującą budowę centralnego odcinka drugiej linii, choć nie obeszło się bez problemów podczas prac budowlanych. W tym odcinku zobaczymy nie tylko gotowe nowe tunele, ale też m.in. myjnię dla pociągów i nowoczesny wagon rozłożony na części. Metro jednak jest nie tylko środkiem transportu. To przestrzeń, w której krzyżuje się wiele dziedzin sztuki, w tym także kultura. Do historii przeszedł pewien eksperyment na jednej ze stacji waszyngtońskiego metra, gdzie słynny skrzypek Joshua Bell wcielił się w rolę przygodnego grajka. Jak się skończyła ta historia? 13:20 CZY WIESZ, ŻE? - /272/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 14:00 INTELIGENTNE ZWIERZĘTA - ODC. 4 ISTOTY SPOŁECZNE (ANIMAL EINSTEINS EP. 4 SOCIAL NETWORKERS) Serial dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Joanne Stevens W tym odcinku zajmiemy się sieciami społecznościowymi, które mogłyby się wydawać domeną ludzi. Przyjrzymy się zwierzętom, które dzięki inteligencji społecznej potrafią współdziałać w grupach. Od przyjaźni trwających 50 lat, po wkładanie koledze palca w oko i współpracę między różnymi gatunkami. Pokażemy korzyści, jakie zwierzęta czerpią z funkcjonowania w grupie. Zwierzęta to istoty społeczne. Jeden człowiek angażuje dwa psy do zagonienia sześciu kaczek. By ludzie i psy mogli współpracować w ten sposób, muszą zaistnieć pewne złożone elementy zwierzęcego zachowania: praca zespołowa, zdolność odczytywania subtelnych wskazówek, przyjaźń, lojalność, hierarchia. Oprócz tych składników niezbędna jest też psia inteligencja społeczna. To dzięki niej pies stał się najlepszym przyjacielem człowieka. Nasze obserwacje zaczynamy jednak od wielkich kotów. Lwy to jedne ze zwierząt najlepiej radzących sobie z funkcjonowaniem w grupie. Często polują w grupach. Tak jak w grach zespołowych, każdy osobnik ma tu ściśle przypisaną sobie rolę. 15:00 RAPORT NAUKOWY - 73 23 min, Polska, 2024 Cotygodniowy przegląd najważniejszych wydarzeń w dziedzinie nauki zarówno w Polsce, jak i na świecie. Odkrycia i dokonania naukowców, misje badające tajemnice kosmosu i naszego globu, fascynujące technologie i wydarzenia, które zmieniają historię. To niezbędnik tych, którzy chcą być na bieżąco z tym, co dzieje się w nauce, poznawać i rozumieć naszą rzeczywistość, a czasem wybiegać myślą w przyszłość. W tym programie nie zapomnimy także o ważnych rocznicach i historii nauki. 15:30 PO DWÓCH STRONACH LUSTRA WODY Serial dokumentalny, 45 min, Polska, 2018 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Seria "Po dwóch stronach lustra wody" zabiera widza w podróż na dwa krańce Oceanu Spokojnego. Z jednej strony archipelag Komodo, w którym na lądzie niepodzielnie królują słynne smoki, a pod powierzchnią wody silne prądy omiatają usiane życiem rafy koralowe. Indonezja to także kraina niszczycielskich wulkanów, których erupcje niejednokrotnie naruszały porządek świata. Po drugiej stronie oceanu znajduje się, gęsto porośnięta lasem deszczowym, Kostaryka. Plaże obmywane są wodami zatoki, której nazwa pochodzi od nazwiska legendarnego, angielskiego korsarza Francisa Drake'a. Wody te zamieszkałe są przez niezliczone formy życia, które mogą być zarówno piękne, jak i niebezpieczne. Serial nie tylko odkrywa przed widzem tajemnice świata dzikiej przyrody, ale także buduje ludzką świadomość w kontekście wspólnej egzystencji wszystkiego, co żyje na Niebieskiej Planecie. "Po dwóch stronach lustra wody" to niezwykła wyprawa przez dwa światy, która prowadzi do pytania o miejsce człowieka za Ziemi. Seria składa się z 10 epizodów czterdziestopięciominutowych, a reżyserem jest Andrzej Misiuk autor wielu podwodnych produkcji dokumentalnych. Narratorem filmu jest magiczny głos Krystyny Czubówny. Serial dokumentalny, 16:25 JAK TO DZIAŁA - ODC. 39 METRO Magazyn, 25 min, Polska, 2013 Historia warszawskiego metra sięga lat międzywojennych. Jak dotąd mamy tylko jedną linię. W porównaniu z Londynem, Paryżem, Pragą czy Budapesztem wygląda to naprawdę skromnie. Ale możemy już podziwiać imponującą budowę centralnego odcinka drugiej linii, choć nie obeszło się bez problemów podczas prac budowlanych. W tym odcinku zobaczymy nie tylko gotowe nowe tunele, ale też m.in. myjnię dla pociągów i nowoczesny wagon rozłożony na części. Metro jednak jest nie tylko środkiem transportu. To przestrzeń, w której krzyżuje się wiele dziedzin sztuki, w tym także kultura. Do historii przeszedł pewien eksperyment na jednej ze stacji waszyngtońskiego metra, gdzie słynny skrzypek Joshua Bell wcielił się w rolę przygodnego grajka. Jak się skończyła ta historia? 17:00 PODWODNY RAJ BORNEO - EWOLUCJA Film dokumentalny, 24 min, Polska, 2014 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Muzyka: Piotr Czubin Wokół pięciu rajskich wysepek otaczających Borneo, które odwiedzimy, rozsiane są bogate w życie rafy koralowe. Prawdziwą perłą wśród nich jest Sipadan, mekka płetwonurków. Czy jednak można wejść do raju, nie zetknąwszy się wcześniej ze śmiercią? W jaki sposób żywioł oceanu zawłaszcza i wykorzystuje spoczywający na dnie wrak Syreny? Wody Indo-Pacyfiku są pełne fascynujących i groźnych stworzeń. Dokąd prowadzi Aleja Żarłacza? Czy uda nam się odkryć tajemnicę i spenetrować niebezpieczną Jaskinię Żółwia, gdzie śmierć od stuleci zbiera żniwo? Eksplorując wody wokół północno-wschodniego Borneo, nie tylko staniemy oko w oko z rekinami, żółwiami, barrakudami czy płaszczkami, ale także spotkamy Morskich Cyganów. Kim są? Jak żyją? Nie tylko woda kryje w sobie tajemnice. Tropikalny las deszczowy Borneo także pełen jest zagadek. Jak daleko uda się zapuścić w jego głąb, płynąc dziką rzeką Kinabatangan? Podczas fascynującej borneańskiej wyprawy odwiedzimy rezerwaty ginących gatunków: Sepilog, centrum rehabilitacji orangutanów oraz Labuk Bay, jedyne na świecie sanktuarium nosaczy. W niezwykłą podróż zabierze nas Piotr Matejek, doświadczony płetwonurek z 25-letnim stażem, którego doświadczenie i wiedza przemienią wyprawę w prawdziwą przygodę. "Podwodny raj Borneo" to seria filmów dokumentalnych o świecie Borneo i zetknięciu z nim człowieka, dla którego podwodny świat jest całym życiem. 17:35 CZY WIESZ, ŻE? - /273/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 18:05 NA WSZELKI WYPADEK! - PODTOPIENIA 22 min, Polska, 2023 Reżyseria: Alicja Chmielewska Scenariusz: Piotr Poraj - Poleski Nikt z nas przecież nie liczy się z tym, że niespodziewanie może spotkać go jakiś nagły wypadek czy uraz. Nikt też nie nosi cały czas przy sobie, tak na wszelki wypadek apteczki pierwszej pomocy, leków czy środków opatrunkowych. Warto jednak wiedzieć, jak zachować się w różnych nagłych okolicznościach i jak można pomóc sobie lub innym w nieoczekiwanych sytuacjach, zwłaszcza takich, kiedy potrzebna jest natychmiastowa pomoc, a nie możemy wezwać karetki i liczyć na szybką i fachową pomoc medyczną. Wakacje, relaks, zabawa, ale także alkohol, bezmyślność, brawura - i o tragedię bardzo łatwo. Co roku nad jeziorami, rzekami czy nad morzem dochodzi do podtopień i utonięć. Jak zachować się w przypadku, gdy tonący wzywa pomocy i jak udzielić pierwszej pomocy osobie, która się topiła? 18:30 RAPORT NAUKOWY - 73 23 min, Polska, 2024 Cotygodniowy przegląd najważniejszych wydarzeń w dziedzinie nauki zarówno w Polsce, jak i na świecie. Odkrycia i dokonania naukowców, misje badające tajemnice kosmosu i naszego globu, fascynujące technologie i wydarzenia, które zmieniają historię. To niezbędnik tych, którzy chcą być na bieżąco z tym, co dzieje się w nauce, poznawać i rozumieć naszą rzeczywistość, a czasem wybiegać myślą w przyszłość. W tym programie nie zapomnimy także o ważnych rocznicach i historii nauki. 19:00 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 211 KARPACZ Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Reżyseria: Adam Molak Scenariusz: Tomasz Malkowski Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Tym razem odwiedzimy Karpacz - popularny górski kurort, w którym można zobaczyć jedyny w Polsce kościół przeniesiony z krainy Wikingów. Nad miastem góruje Śnieżka. Tylko tu podczas wspinaczki można natknąć się na prawdziwe latające talerze! Karpacz to dziś bardzo popularna miejscowość turystyczna. Obok Szklarskiej Poręby jest najchętniej odwiedzanym kurortem w Karkonoszach. Zimą przyciąga narciarzy i snowboardzistów, latem turystów spragnionych wspinaczki i pieszych wędrówek. 19:30 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 212 ZAMEK CZOCHA Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Reżyseria: Adam Molak Scenariusz: Tomasz Malkowski Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Ponadczasowa seria podróżnicza, wpisująca się w cykl inicjatyw promujących i popularyzujących Polskę na podstawie jej potencjału historycznego, kulturowego, przyrodniczego i rekreacyjnego. Tomasz Bednarek odwiedza najpiękniejsze i najciekawsze miejsca w wielu zakątkach kraju, wędrując nie tylko szlakiem tłumnie odwiedzanym przez turystów, ale docierając również do miejsc, o których wiedzą nieliczni. Zamek Czocha jest jednym z najpiękniejszych w Polsce. Cechuje go wyjątkowa zagadkowość. Jego mury dosłownie skrywają tajemnice, gdyż znajdują się w nich liczne ukryte przejścia. Bajkowa architektura to efekt XX - wiecznej przebudowy, jednak historia budowli sięga średniowiecza. Twierdza powstała w XIII wieku - pierwotnie jako warownia strzegąca pogranicza śląsko - łużyckiego. Zamek zbudowano na wysokiej skale w zakolu rzeki Kwisy. Takie położenie wzmacniało obronny charakter twierdzy. Obecnie malowniczo wznoszącą się na cyplu warownię oblewają wody Jeziora Leśniańskiego sztucznego zbiornika powstałego na początku XX wieku przez spiętrzenie nurtu Kwisy. 20:00 INTELIGENTNE ZWIERZĘTA - ODC. 4 ISTOTY SPOŁECZNE (ANIMAL EINSTEINS EP. 4 SOCIAL NETWORKERS) Serial dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Joanne Stevens W tym odcinku zajmiemy się sieciami społecznościowymi, które mogłyby się wydawać domeną ludzi. Przyjrzymy się zwierzętom, które dzięki inteligencji społecznej potrafią współdziałać w grupach. Od przyjaźni trwających 50 lat, po wkładanie koledze palca w oko i współpracę między różnymi gatunkami. Pokażemy korzyści, jakie zwierzęta czerpią z funkcjonowania w grupie. Zwierzęta to istoty społeczne. Jeden człowiek angażuje dwa psy do zagonienia sześciu kaczek. By ludzie i psy mogli współpracować w ten sposób, muszą zaistnieć pewne złożone elementy zwierzęcego zachowania: praca zespołowa, zdolność odczytywania subtelnych wskazówek, przyjaźń, lojalność, hierarchia. Oprócz tych składników niezbędna jest też psia inteligencja społeczna. To dzięki niej pies stał się najlepszym przyjacielem człowieka. Nasze obserwacje zaczynamy jednak od wielkich kotów. Lwy to jedne ze zwierząt najlepiej radzących sobie z funkcjonowaniem w grupie. Często polują w grupach. Tak jak w grach zespołowych, każdy osobnik ma tu ściśle przypisaną sobie rolę. 21:05 PODWODNY RAJ BORNEO - MANTA BUAN Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2014 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Muzyka: Piotr Czubin Wokół pięciu rajskich wysepek otaczających Borneo, które odwiedzimy, rozsiane są bogate w życie rafy koralowe. Prawdziwą perłą wśród nich jest Sipadan, mekka płetwonurków. Czy jednak można wejść do raju, nie zetknąwszy się wcześniej ze śmiercią? W jaki sposób żywioł oceanu zawłaszcza i wykorzystuje spoczywający na dnie wrak Syreny? Wody Indo-Pacyfiku są pełne fascynujących i groźnych stworzeń. Dokąd prowadzi Aleja Żarłacza? Czy uda nam się odkryć tajemnicę i spenetrować niebezpieczną Jaskinię Żółwia, gdzie śmierć od stuleci zbiera żniwo? Eksplorując wody wokół północno-wschodniego Borneo, nie tylko staniemy oko w oko z rekinami, żółwiami, barrakudami czy płaszczkami, ale także spotkamy Morskich Cyganów. Kim są? Jak żyją? Nie tylko woda kryje w sobie tajemnice. Tropikalny las deszczowy Borneo także pełen jest zagadek. Jak daleko uda się zapuścić w jego głąb, płynąc dziką rzeką Kinabatangan? Podczas fascynującej borneańskiej wyprawy odwiedzimy rezerwaty ginących gatunków: Sepilog, centrum rehabilitacji orangutanów oraz Labuk Bay, jedyne na świecie sanktuarium nosaczy. W niezwykłą podróż zabierze nas Piotr Matejek, doświadczony płetwonurek z 25-letnim stażem, którego doświadczenie i wiedza przemienią wyprawę w prawdziwą przygodę. "Podwodny raj Borneo" to seria filmów dokumentalnych o świecie Borneo i zetknięciu z nim człowieka, dla którego podwodny świat jest całym życiem. 21:40 WĘDRÓWKA KONTYNENTÓW - ODC. 9 POWSTANIE AFRYKI (VOYAGE OF THE CONTINENTS) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2015 Podróżujemy po całym świecie, aby spotkać naukowców, którzy prowadzą najnowocześniejsze badania nad najbardziej charakterystycznymi miejscami dla wydarzeń geologicznych. Dzięki naukowcom oraz ich pracy odkrywamy miejsca w nowym świetle, krajobrazy, które często widzimy, ale rzadko przyglądamy się im z bliska. Ustalamy również kluczowe momenty dla życia w geologicznej skali czasu - pojawienie się życia, roślin, życia naziemnego, dinozaurów i człowieka. 22:40 CZY WIESZ, ŻE? - /274/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 23:20 OPERACJA ZDROWIE - MAGAZYN MEDYCZNY - /8/LIPEDEMA - CHOROBA GRUBYCH NÓG Magazyn medyczny, 25 min, Polska, 2024 Reżyseria: Piotr Poraj - Poleski Scenariusz: Piotr Poraj - Poleski Magazyn medyczny, który prezentuje innowacyjne metody diagnostyczne i terapie dostępne w Polsce. Każdy odcinek - to inne schorzenie. Lekarze wskazują objawy, na które warto zwrócić uwagę i mówią, w jaki sposób diagnozuje się chorobę. Pacjenci opowiadają o swoich doświadczeniach związanych z leczeniem i co musieli zmienić w życiu, żeby uniknąć nawrotu choroby. Nazwa lipedema pochodzi z połączenia dwóch określeń: z języka greckiego - lipos znaczy tłuszcz oraz z języka angielskiego edema. - oznaczającego obrzęk. To choroba przewlekła charakteryzująca się nieproporcjonalnym przyrostem komórek tłuszczowych na kończynach dolnych lub rzadziej górnych. W istocie jednak, nie jest to obrzęk, a patologiczna, hormonozależna dyslokacja tkanki tłuszczowej określana potocznie - choć niewłaściwie - jako obrzęk tłuszczowy. Rzeczywiste przyczyny prowadzące do rozwoju patologicznego rozrostu tkanki tłuszczowej nie są znane. Ponieważ choroba ta występuje zwykle u kobiet, zakłada się, że ma przyczyny hormonalne i genetyczne. Czynnikami wyzwalającymi tę przewlekłą chorobę są głównie zmiany hormonalne zachodzące w organizmie, w okresie dojrzewania, ciąży lub menopauzy. 23:55 WĘDRÓWKA KONTYNENTÓW - ODC. 10 AFRYKA DZIŚ (VOYAGE OF THE CONTINENTS) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2015 Podróżujemy po całym świecie, aby spotkać naukowców, którzy prowadzą najnowocześniejsze badania nad najbardziej charakterystycznymi miejscami dla wydarzeń geologicznych. Dzięki naukowcom oraz ich pracy odkrywamy miejsca w nowym świetle, krajobrazy, które często widzimy, ale rzadko przyglądamy się im z bliska. Ustalamy również kluczowe momenty dla życia w geologicznej skali czasu - pojawienie się życia, roślin, życia naziemnego, dinozaurów i człowieka. 01:00 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 211 KARPACZ Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Reżyseria: Adam Molak Scenariusz: Tomasz Malkowski Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Tym razem odwiedzimy Karpacz - popularny górski kurort, w którym można zobaczyć jedyny w Polsce kościół przeniesiony z krainy Wikingów. Nad miastem góruje Śnieżka. Tylko tu podczas wspinaczki można natknąć się na prawdziwe latające talerze! Karpacz to dziś bardzo popularna miejscowość turystyczna. Obok Szklarskiej Poręby jest najchętniej odwiedzanym kurortem w Karkonoszach. Zimą przyciąga narciarzy i snowboardzistów, latem turystów spragnionych wspinaczki i pieszych wędrówek. 01:35 RAPORT NAUKOWY - 73 23 min, Polska, 2024 Cotygodniowy przegląd najważniejszych wydarzeń w dziedzinie nauki zarówno w Polsce, jak i na świecie. Odkrycia i dokonania naukowców, misje badające tajemnice kosmosu i naszego globu, fascynujące technologie i wydarzenia, które zmieniają historię. To niezbędnik tych, którzy chcą być na bieżąco z tym, co dzieje się w nauce, poznawać i rozumieć naszą rzeczywistość, a czasem wybiegać myślą w przyszłość. W tym programie nie zapomnimy także o ważnych rocznicach i historii nauki. 02:15 NIELETNI INŻYNIEROWIE Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2021 Reżyseria: Hanna Polak, Aleksandra Skowron Polscy inżynierowie skonstruowali i testują nowatorski żagiel deorbitacyjny, który umieszczany przy satelitach może stać się przełomem dla branży kosmicznej na całym świecie. Modele do testów żagla przygotowały pod ich nadzorem 12-14-letnie dzieci. I to one właśnie, ze wsparciem Centrum Badań Kosmicznych, dostarczą inżynierom informacji, które przydadzą się w misji. Bohaterów filmu spotykamy w chwili rozpoczęcia edukacji w gimnazjum. Nowa szkoła, nowi koledzy i nauczyciele. Nauka kojarzy im się z przymusem i obowiązkiem. Obserwujemy narodziny pasji, otwieranie się na wiedzę. Przewodnikiem po świecie nauki jest Ignacy, nietuzinkowy nauczyciel przypominający genialną kreację Robina Williamsa z filmu "Stowarzyszenie Umarłych Poetów". Jest on jednak postacią realną i bardziej charyzmatyczną. "Nieletni inżynierowie" to opowieść o tym, jak dzieci współpracują z polskimi inżynierami. Co istotne, w filmie nie ma tzw. młodych geniuszy, ale dzieci ze zwykłych rodzin. Dzieci, które każdy z widzów może odnaleźć wokół siebie. Film o marzeniach, odkryciu pasji i o tym, jak spotkanie odpowiedniej osoby (w tym przypadku nauczyciela fizyki) na swojej drodze może odmienić nastoletnie życie.