TVP Kultura Wtorek, 06.08.2024 06:40 TAMTE LATA, TAMTE DNI - JÓZEF WILKOŃ Magazyn, 26 min, Polska, 2020 Reżyseria: JOANNA MAKOWSKA Prowadzący: MARTA PERCHUĆ-BURZYŃSKA Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Rozmowy realizowane są w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie sentymentalne. Tym razem lata dzieciństwa i rodzinny dom wspomina wybitny polski ilustrator Józef Wilkoń. 07:20 SZLAKIEM KOLBERGA - BŁAŻEJ KRÓL Reportaż, 25 min, Polska, 2018 Reżyseria: Grzegorz Jankowski Scenariusz: Michał Pietrusiewicz, Elżbieta Rottermund Cykl dokumentalny prezentujący znanych polskich muzyków, którzy wyruszają w Polskę szlakiem Oskara Kolberga. Każdy odcinek będzie muzyczną podróżą w inny region Polski. Znani muzycy uczą się od artystów ludowych tradycyjnego repertuaru: śpiewają, grają na skrzypcach, akordeonie, tańczą. Pokazują piękno i niepowtarzalność polskiej muzyki ludowej. Bohaterowie tego odcinka to: Edward Dębicki. Młodość spędził w cygańskim taborze. W tym samym, w którym żyła jego kuzynka Bronisława Wajs Papusza. Edward Dębicki jest spadkobiercą jej spuścizny literackiej. Od kilku lat tłumaczy niepublikowane rękopisy poetki. Jest kompozytorem i poetą, autorem między innymi, książki o wojennych losach Cyganów Ptak Umarłych. W 1955 roku założył Cygański Teatr Muzyczny Terno. Do Edwarda Dębickiego do Gorzowa Wielkopolskiego przyjechał Błażej Król. Błażej jest kompozytorem, wokalistą i autorem tekstów. Tworzy, przede wszystkim, muzykę alternatywną. 08:00 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.I - ODC. 13 PIĘKNO WYKUTE W STALI Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2015 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Jak trudne było wykuwanie dawnych przedmiotów w stali? Radosław Kotarski wciela się w rolę kowala (miecznika), który używa tradycyjnych metod rzemieślniczych, aby stworzyć własny miecz. Poznaje również trud pracy dawnych rzemieślników i sprawdza, co z ich fachu pozostało do dzisiaj. Poza tym wyjaśnia, jakie słowa i stwierdzenia zawdzięczamy kowalom. Czy uda mu się wykuć miecz? Odpowiedź na to pytanie w programie. 08:40 HASIOR. TRWAŁOŚĆ PRZEŻYCIA Reportaż, 20 min, Polska, 2024 Scenariusz: Małgorzata Nieciecka - Mac Reportaż opowiadać będzie o wystawie dzieł Władysława Hasiora, prezentowanych na Zamku Królewskim w Warszawie. To między innymi asamblaże, sztandary, rzeźby betonowe odlewane w ziemi. Wystawa zorganizowana jest w ramach obchodów jubileuszu 50 - lecia odbudowy Zamku Królewskiego w Warszawie i symbolicznie nawiązuje do wystawy dzieł Władysława Hasiora, która 50 lat temu miała miejsce w murach Zamku znajdującego się wówczas jeszcze w stanie surowym. Reportaż będzie miał dwutorową narrację opowiadającą o dziełach Hasiora a także o historii wystawy sprzed 50 lat. 09:05 DOM - ODC. 25/25 - DZIŚ KAŻDY MA DWADZIEŚCIA LAT Serial TVP, 88 min, Polska, 2000 Reżyseria: Jan Łomnicki, Marcin Łomnicki Scenariusz: Jerzy Janicki, Andrzej Mularczyk Muzyka: Piotr Hertel Aktorzy: Tomasz Borkowy, Halina Rowicka, Bożena Dykiel, Monika Kwiatkowska, Jolanta Fraszyńska, Waldemar Barwiński, Jan Englert, Adam Wojtyszko, Anna Romantowska, Jerzy Bończak Krzysio zostawia rodzinę, by poświęcić się opiece nad Jolą, która dopiero co dokonała aborcji. Prokop oświadcza się Lodzi. Klara wraca do Polski z zamiarem pozostania tu na stałe, lecz nie uzyskuje wymaganej zgody i zostaje deportowana do ZSRR. Ojciec Joli proponuje Krzysiowi pracę w ekipie rajdowej FSO pod warunkiem, że chłopak zostawi w spokoju jego córkę. Majka rodzi syna, a Prokop i Lodzia stają na ślubnym kobiercu. Rozpoczynają się strajki na Wybrzeżu. Wrotek niemal natychmiast jedzie z kamerą, by filmować zajścia. Samopoczucie Ewy systematycznie się pogarsza. Krzyś zawozi ją do uzdrowiciela Harrisa skradzionym samochodem. Zatrzymuje go milicja, lecz dzięki interwencji ojca Joli chłopak wychodzi z aresztu. Lermaszewscy wyprowadzają się z domu przy Złotej. Śmierć Ewy zbiega się w czasie z podpisaniem porozumień sierpniowych. Nad trumną zmarłej spotykają się wszyscy mieszkańcy kamienicy. 10:50 AWATAR, CZYLI ZAMIANA DUSZ Film TVP, 59 min, Polska, 1964 Autor: Theophile Gautier Reżyseria: Janusz Majewski Scenariusz: Janusz Majewski Zdjęcia: Kurt Weber Aktorzy: Wanda Koczeska, Jan Machulski, Henryk Boukołowski, Gustaw Holoubek, Kazimierz Rudzki, Krzysztof Litwin, Lucjan Zitrig, Ryszard Kotys, Stefania Kołodziejczyk, Inni Broński Bronisław i Znakomita adaptacja opowiadania Teofila Gautiera (1811 - 72), wybitnego pisarza francuskiego, autora m. in. cenionych poezji ("Emalie i kamee") oraz powieści "Panna de Maupin" i "Kapitan Fracasse". "Awatar, czyli zamianę dusz" zrealizował Janusz Majewski w ramach popularnego w latach sześćdziesiątych telewizyjnego cyklu "Opowieści niesamowite". Jest to zresztą bodaj najwyżej ceniony przez krytykę odcinek serii. Świetnie skonstruowany scenariusz, przekonująca stylizacja na XIX wiek, wyborne aktorstwo (Holoubek, Boukołowski, Machulski, Koczeska) oraz humor, który wytrzymał próbę czasu, to główne atuty tego filmu. Walory "Awataru..." doceniono również zagranicą. Film Majewskiego otrzymał nagrodę FIPRESCI na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Telewizyjnych w Monte Carlo (1966) oraz Złoty Asteroid na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Fantastycznych w Trieście (1967). XIX wiek, Paryż. W pałacu Faubourg Saint Honore mieszka szczerze kochające się hrabiowskie małżeństwo Magdaleny Natalii i Olgierda Łabińskich. Codziennie, niczym tajemne miłosne zaklęcie, cytują sobie werset z Mickiewicza: "Zawsze i wszędzie będę ja przy tobie..." Hrabina wspomina swój pobyt we Florencji i upartego adoratora, niejakiego Oktawiusza de Saville, którego wszakże pozbawiła wszelkich złudzeń. Młodzieniec nie potrafi jednak zapomnieć hrabiny i trawiony nie spełnioną namiętnością coraz mocniej zapada na zdrowiu. Po powrocie do Paryża wzywa słynnego doktora Cherbonneau, zwanego "braminem" z racji znajomości arkanów tajemnej wiedzy indyjskiej. Medyk, cieszący się dwuznaczną sławą szarlatana, proponuje znękanemu młodzieńcowi "awatar", czyli zamianę dusz. Wkrótce dusza zadurzonego Oktawiusza przyobleka się w ciało hrabiego Łabińskieggo i odwrotnie. Pomimo to kłopoty zakochanego młodzieńca wcale się nie kończą. Hrabina, zorientowawszy się, że jej "mąż" nie pamięta mickiewiczowskich wersetów, zamyka przed nim drzwi do sypialni. Decyzję swą uzasadnia miłością do ojczyzny: "Jestem zbyt wielką patriotką, żeby przyjmować kosmopolitycznych profanów..." Na domiar złego dusza hrabiego zdecydowanie nie może pogodzić się ze swą nową cielesną powłoką. 12:05 PORTRETY - MATISSE. W POSZUKIWANIU ŚWIATŁA (THE VOYAGES OF MATISSE: CHASING LIGHT) Film dokumentalny, 51 min, Francja, 2020 Reżyseria: Rafael Millet Zdjęcia: Rafael Millet Dokument przedstawia sylwetkę i malarstwo Henriego Matisse'a. 14:30 POD DACHAMI PARYŻA (SOUS LES TOITS DE PARIS) Film fabularny, 88 min, Francja, 1930 Reżyseria: Rene Clair Scenariusz: Rene Clair Zdjęcia: Georges Raulet, Georges Perinal Muzyka: R. Nazelles, Raoul Moretti Aktorzy: Gaston Modot, Jane Pierson, Albert Prejean Śpiewak uliczny Albert poznaje śliczną Polę. Odtąd pracują razem - on spiewa, ona sprzedaje nuty. Drań Fred na próżno próbuje ich poróżnić. Szczęście kochającej się pary zakłóca jednak policja, która przez pomyłkę oskarża Alberta o kradzież i aresztuje go. W czasie, gdy on siedzi w więzieniu, jego przyjaciel Luis opiekuje się Polą. Kiedy Albert wychodzi na wolność, dowiaduje się, że oboje się kochają... Po bójce z przyjacielem rezygnuje jednak z dziewczyny, widząc szczerość ich uczuć. Pierwszy film dźwiękowy Ren Claira pokazuje w melancholijnie poetycki sposób życie prostych ludzi - reżyser zawierza przede wszystkim wymowie obrazów. 16:10 KOLUMBOWIE - ODC. 1/5 - ŚMIERĆ PO RAZ PIERWSZY Serial TVP, 54 min, Polska, 1970 Reżyseria: Janusz Morgenstern Scenariusz: Roman Bratny Zdjęcia: Tadeusz Wieżan Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Antonina Gordon - Górecka, Bożena Kowalczyk, Karol Strasburger, Piotr Pawłowski, Renata Kossobudzka, Bolesław Idziak, Andrzej Zaorski, Lech Ordon Filmowa adaptacja najlepszej, zdaniem wielu krytyków, powieści Romana Bratnego - "Kolumbowie - rocznik 20", a właściwie jej dwóch pierwszych tomów. Serial Janusza Morgensterna opowiada o polskim ruchu oporu przeciw hitlerowskim okupantom, o młodzieży lat wojny, jej codziennym życiu i walce. Głównymi bohaterami są dwudziestoletni chłopcy, wplątani nagle w dramatyczną historię narodu i zmuszeni do podejmowania trudnych, nierzadko tragicznych decyzji. Z właściwą ich wiekowi fantazją, poświęceniem, ale i ze świadomością ogromu ryzyka i odpowiedzialności, podejmują nierówną walkę z wrogiem. Początkowo jest ona spontaniczna. Z czasem przeradza się jednak w zorganizowaną i dokładnie planowaną działalność dywersyjną. Wielką zaletą filmu jest to, że reżyser nie ograniczył się do ukazania swoich bohaterów tylko w pracy konspiracyjnej. Sporo miejsca poświęcił też mniej heroicznemu obliczu okupacji. Sugestywnie ukazał osobiste dramaty i rozterki Zygmunta, Jerzego, Kolumba, Niteczki, opowiedział o ich miłościach skażonych mrocznym cieniem wszechobecnej śmierci; o drobnych i większych radościach jakby na przekór nieludzkiej rzeczywistości; o ich mężnej postawie, kiedy przyszło oddać życie na szańcach powstania. Dzięki znakomitym kreacjom Jana Englerta, Władysława Kowalskiego i Jerzego Matałowskiego ich bohaterowie podbili współczesną widownię. Potrafili przemówić do niej językiem lat siedemdziesiątych, w niczym nie zubożając swej historycznej i literackiej wiarygodności. Stanisław Dygat tak charakteryzował ten fenomen na łamach "Ekranu": "Byłem wtedy młodzieżą i spotykałem się z Kolumbami. Z tymi "prawdziwymi"z epopei Bratnego i z filmu Morgensterna też. Nie było wtedy Niemena ani Brigitte Bardot. Ani beatu, ani autostopu, ani podróży międzyplanetarnych. Nie było swobody poruszania ani swobody obyczajów, ani telewizji. Była godzina policyjna, łapanki i huk salw karabinowych. Ale Kolumbowie szli na śmierć dlatego, że tak bardzo kochali życie. Kochali je tak samo, jak kocha je młodzież dzisiejsza i starali się wykorzystać każdy urok, który mogło ofiarować. Pod tym względem nie różnili się od młodzieży dzisiejszej... Morgenstern odkrył w "Kolumbach" nowe i szerokie możliwości, jakie daje polskiemu filmowi tematyka okupacyjna. To nieprawda, że ludzie mają dosyć tej tematyki. Mają jej dosyć w wersji sfałszowanej". Innym odkryciem Morgensterna było ukazanie losów Kolumbów bez pseudopatriotycznego zadęcia i sztucznego patosu. Bez świadomości, że uczestniczą w wielkim dziejowym wydarzeniu i że po latach historia uczyni z nich bohaterów. Ten klimat filmu doskonale oddaje autentyczny, krążący po okupacyjnej Warszawie wierszyk: "Pod Rostowem od krwi ślisko / A my idziem na boisko". Cynizm? Nie, raczej postawa obronna, wisielczy humor jako odtrutka na czyhającą za każdym rogiem możliwość łapanki i nieustanne poczucie zagrożenia. Są wreszcie "Kolumbowie" dalekim echem szkoły polskiej - nurtu naszej kinematografii, który wygasł z górą dziesięć lat przed premierą dzieła Morgensterna. Stało się tak głównie za sprawą powieści Bratnego, która ujrzała światło dzienne w chwili, gdy "szkoła polska" przeżywała swe najlepsze lata. Adaptacja Janusza Morgensterna, zarówno w wersji kinowej, jak i telewizyjnej, odniosła sukces. Reżyserska wizja powieści Bratnego przypadła do gustu widowni i krytyce. Dowodem jest m. in. wielokrotne wznawianie filmu zwłaszcza na małym ekranie. W pierwszym odcinku reżyser zaznajamia widza z głównymi bohaterami. Zygmunt, Kolumb, Jerzy i Siwy tworzą grupkę dywersyjną pod dowództwem pierwszego z nich. Pewnego dnia młodzi konspiratorzy otrzymują rozkaz przerzucenia tajnej drukarni w bezpieczne miejsce. Podczas akcji dochodzi do potyczki z hitlerowcami. W jej wyniku ginie Siwy. 17:20 ROZMOWY (NIE)WYGODNE 45 min, Polska, 2024 Autor: Mariusz Szczygieł Inspirujące rozmowy Mariusza Szczygła z wybitnymi osobowościami świata kultury i sztuki. Prowokujące pytania, wymagające nieszablonowych odpowiedzi i odkrywania swojej osobowości. Wywiady odbywać się będą we "Wrzenie Świata" - miejscu spotkań bohemy intelektualnej Warszawy. Gość: Katarzyna Nosowska, piosenkarka, autorka tekstów, kompozytorka, pisarka, felietonistka i prezenterka radiowa Tematy: Czym jest miłość? A czym "samość"? Co daje samotność? O dzieciństwie, marzeniach, uzależnieniach i wartości słów. 18:15 ORGANY. W POSZUKIWANIU BRZMIENIA (CHERCHEURS D'ORGUES) Film dokumentalny, 90 min, Francja, 2022 Reżyseria: Pascale Bouhenic Scenariusz: Pascale Bouhenic, Bernard Foccroulle Wyjątkowa podróż po Europie tropem zabytkowych organów i ich budowniczych z historią rozwoju technicznego instrumentów i próbkami repertuaru organowego od średniowiecza po czasy wspołczesne w tle. 20:00 LEKKIE OBYCZAJE - WESELNY TOAST (LE DISCOURS) Komedia, 84 min, Francja/Belgia, 2020 Reżyseria: Laurent Tirard Scenariusz: Laurent Tirard Aktorzy: Julia Piaton, Benjamin Lavernhe, Guilaine Londez, Francois Morel, Sara Giraudeau Ten wieczór jest dla Adriena koszmarem. Podczas rodzinnej kolacji, dowiaduje się, że będzie musiał wygłosić przemówienie na weselu siostry. Główny bohater jest neurotykiem, ma 35 lat i przeżywa głęboki kryzys. Dziewczyna, z którą właśnie się rozstał nie odpowiada na smsy, a bliscy skupiają się na absurdalnych rozmowach. Kto z Was nie chciałby uciec myślami z podobnego spotkania z bliskimi? 21:40 DOKUMENT W PODRÓŻY - RZEKA (RIVER) Film dokumentalny, 75 min, Australia, 2021 Reżyseria: Jennifer Peedom Filmowa i muzyczna podróż badająca niezwykłą relację między człowiekiem a rzeką. 23:05 TAMTE LATA, TAMTE DNI - JÓZEF WILKOŃ Magazyn, 26 min, Polska, 2020 Reżyseria: JOANNA MAKOWSKA Prowadzący: MARTA PERCHUĆ-BURZYŃSKA Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Rozmowy realizowane są w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie sentymentalne. Tym razem lata dzieciństwa i rodzinny dom wspomina wybitny polski ilustrator Józef Wilkoń. 23:45 KINO MISTRZÓW - POROZMAWIAJ Z NIĄ (HABLE CON ELLA / PARLE AVEC ELLE) Dramat, 108 min, Hiszpania, 2002 Reżyseria: Pedro Almodóvar Aktorzy: Javier Camara, Rosario Flores, Dario Grandinetti, Leonor Watling Każdy z filmów Pedro Almodovara na długo zapada w pamięć. Nawet jego zdecydowani przeciwnicy nie pozostają obojętni na twórczość reżysera z La Manchy. Bo też słynny Hiszpan potrafi opowiadać o sprawach najważniejszych dla każdego człowieka: miłości i pożądaniu, ale także o samotności, rozpaczy i cierpieniu, w sobie tylko właściwy, dość przewrotny sposób. Te wszystkie elementy odnajdujemy również w dramacie "Porozmawiaj z nią", choć jednocześnie jest to film nietypowy dla tego twórcy: porzuca on bowiem świat kobiet, które dominują w jego obrazach, by skupić się na mężczyznach – zresztą bardzo różniących się od siebie - i pokazać ich odmienne podejścia do partnerek, rozwój ich przyjaźni, dalsze koleje losu. To piękne, przejmujące dzieło doceniła Amerykańska Akademia Filmowa, przyznając mu w 2003 r. Oscara za scenariusz. Ponadto film otrzymał dwie nagrody BAFTA – dla najlepszego filmu nieanglojęzycznego i za scenariusz, a także Złoty Glob dla najlepszego filmu zagranicznego, Cezara i Europejską Nagrodę Filmową dla najlepszego filmu europejskiego oraz rozliczne wyróżnienia branżowe. Poznajemy obu bohaterów w chwili, gdy w jednym z madryckich teatrów oglądają spektakl baletowy w wykonaniu słynnej Piny Bausch. Nie znają się i tylko przypadek sprawił, że zajmują na widowni sąsiednie miejsca. Jeden z nich, Benigno, jest pielęgniarzem w szpitalu. Przez długie lata, aż do jej śmierci, opiekował się swoją ciężko chorą matką. Teraz z równie wielkim oddaniem zajmuje się młodą baletnicą Alicią, która potrącona przez samochód zapadła w śpiączkę. Benigno zakochał się w niej cztery lata wcześniej, gdy z okien swojego mieszkania obserwował ją podczas prób w sali baletowej. Próbując zbliżyć się do dziewczyny, umówił się nawet na wizytę u jej ojca, psychoanalityka, lecz Alicia nie zwróciła na niego uwagi. Od czasu jej wypadku Benigno regularnie chodzi na spektakle baletowe i ogląda nieme filmy, a w szpitalu stale mówi do Alicii, uśmiecha się do niej, pokazuje jej zdjęcia, głęboko wierząc, że dziewczyna mimo wszystko ma z nim kontakt. O swojej dziwnej miłości Benigno opowiada dziennikarzowi i pisarzowi Marcowi, którego kochanka Lydia, torreadorka, poturbowana na arenie przez rozjuszonego byka, również zapada w śpiączkę i trafia do tego samego szpitala. Ale w przeciwieństwie do Benigna Marco nie potrafi odezwać się do swojej ukochanej ani słowem, nie chce jej dotykać. Z czasem odkrywa też, że Lydia miała zamiar go porzucić i wrócić do swego poprzedniego partnera. Nie zdążyła jednak powiedzieć o tym Marcowi. Tymczasem wielka, niespełniona dotąd miłość Benigna do Alicii popycha pielęgniarza do karygodnego, niemoralnego czynu, za który zapłaci on najwyższą cenę, nieświadom, że jego występek przyniesie dziewczynie ocalenie. (HABLE CON ELLA) 01:50 PANORAMA KINA POLSKIEGO - JAK BYĆ KOCHANĄ Dramat, 96 min, Polska, 1962 Reżyseria: Wojciech Jerzy Has Scenariusz: Kazimierz Brandys Zdjęcia: Stefan Matyjaszkiewicz Aktorzy: Barbara Kraftówna, Zbigniew Cybulski, Artur Młodnicki, Wieńczysław Gliński, Wiesław Gołas, Zdzisław Maklakiewicz, Tadeusz Kalinowski, Wiesława Kwaśniewska, Andrzej Hrydzewicz, Zofia Jamry, Alicja Bobrowska, Krzysztof Litwin, Irena Orska, Mieczysław Pawlikowski, Kalina Jędrusik Kiedy film "Jak być kochaną" wchodził na ekrany widzowie i krytycy spodziewali się kolejnego utworu o okupacji. Tematyka wojenna była wówczas tym, czym obecnie jest kino akcji. Częstotliwość, z jaką pojawiała się w coraz to nowych filmach, stawała się męcząca. Wojciech Has zrobił jednak publiczności niespodziankę. Wprawdzie akcja "Jak być kochaną" toczy się głównie podczas okupacji, ale niemal zupełnie nie dotyczy zbrojnych akcji podziemia i hitlerowskiego terroru. Czas wojny służy tylko za tło poruszającej opowieści o tragicznej, niespełnionej miłości. Felicja - główna bohaterka filmu - jest młodą, początkującą aktorką, zakochaną bez wzajemności w koledze po fachu, Rawiczu. Gdy pada na niego podejrzenie o zabicie volksdeutscha, dziewczyna podejmuje się ukryć go pod swoim dachem. Marzy, że Rawicz mieszkając z nią, odwzajemni jej uczucie. Żeby mieć ukochanego przy sobie, gotowa jest na każde poświęcenie. I rzeczywiście, los wystawi ją kilkakrotnie na bardzo ciężką próbę. Felicja przetrzyma jednak wszystko w nadziei, że Rawicz zostanie z nią także, gdy wojna się skończy. Nie dostrzega, że jej ofiara stała się dla niego ciężarem nie do zniesienia. Nie przypuszcza, że kiedy tylko nadarzy się sposobność, aktor porzuci świadka swych upokorzeń, załamań i upadków. Rola Felicji w wykonaniu Barbary Krafftówny została okrzyknięta jedną z największych kreacji kobiecych w dziejach polskiego filmu. Aktorka świetnie oddała skomplikowaną i niebanalną osobowość swojej bohaterki. Mistrzowsko ukazała często sprzeczne uczucia, kierujące jej postępowaniem. Wiarygodnie nakreśliła ewolucję duchową dziewczyny, którą bolesne doświadczenia nauczyły gorzkiej, życiowej mądrości. Film "Jak być kochaną" otrzymał "Złote Wrota" dla najlepszego filmu oraz nagrody za scenariusz i kreację Barbary Krafftówny na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w San Francisco w 1963 roku. 03:35 AWATAR, CZYLI ZAMIANA DUSZ Film TVP, 59 min, Polska, 1964 Autor: Theophile Gautier Reżyseria: Janusz Majewski Scenariusz: Janusz Majewski Zdjęcia: Kurt Weber Aktorzy: Wanda Koczeska, Jan Machulski, Henryk Boukołowski, Gustaw Holoubek, Kazimierz Rudzki, Krzysztof Litwin, Lucjan Zitrig, Ryszard Kotys, Stefania Kołodziejczyk, Inni Broński Bronisław i Znakomita adaptacja opowiadania Teofila Gautiera (1811 - 72), wybitnego pisarza francuskiego, autora m. in. cenionych poezji ("Emalie i kamee") oraz powieści "Panna de Maupin" i "Kapitan Fracasse". "Awatar, czyli zamianę dusz" zrealizował Janusz Majewski w ramach popularnego w latach sześćdziesiątych telewizyjnego cyklu "Opowieści niesamowite". Jest to zresztą bodaj najwyżej ceniony przez krytykę odcinek serii. Świetnie skonstruowany scenariusz, przekonująca stylizacja na XIX wiek, wyborne aktorstwo (Holoubek, Boukołowski, Machulski, Koczeska) oraz humor, który wytrzymał próbę czasu, to główne atuty tego filmu. Walory "Awataru..." doceniono również zagranicą. Film Majewskiego otrzymał nagrodę FIPRESCI na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Telewizyjnych w Monte Carlo (1966) oraz Złoty Asteroid na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Fantastycznych w Trieście (1967). XIX wiek, Paryż. W pałacu Faubourg Saint Honore mieszka szczerze kochające się hrabiowskie małżeństwo Magdaleny Natalii i Olgierda Łabińskich. Codziennie, niczym tajemne miłosne zaklęcie, cytują sobie werset z Mickiewicza: "Zawsze i wszędzie będę ja przy tobie..." Hrabina wspomina swój pobyt we Florencji i upartego adoratora, niejakiego Oktawiusza de Saville, którego wszakże pozbawiła wszelkich złudzeń. Młodzieniec nie potrafi jednak zapomnieć hrabiny i trawiony nie spełnioną namiętnością coraz mocniej zapada na zdrowiu. Po powrocie do Paryża wzywa słynnego doktora Cherbonneau, zwanego "braminem" z racji znajomości arkanów tajemnej wiedzy indyjskiej. Medyk, cieszący się dwuznaczną sławą szarlatana, proponuje znękanemu młodzieńcowi "awatar", czyli zamianę dusz. Wkrótce dusza zadurzonego Oktawiusza przyobleka się w ciało hrabiego Łabińskieggo i odwrotnie. Pomimo to kłopoty zakochanego młodzieńca wcale się nie kończą. Hrabina, zorientowawszy się, że jej "mąż" nie pamięta mickiewiczowskich wersetów, zamyka przed nim drzwi do sypialni. Decyzję swą uzasadnia miłością do ojczyzny: "Jestem zbyt wielką patriotką, żeby przyjmować kosmopolitycznych profanów..." Na domiar złego dusza hrabiego zdecydowanie nie może pogodzić się ze swą nową cielesną powłoką.