TVP Kultura Czwartek, 08.08.2024 07:05 HASIOR. TRWAŁOŚĆ PRZEŻYCIA Reportaż, 20 min, Polska, 2024 Scenariusz: Małgorzata Nieciecka - Mac Reportaż opowiadać będzie o wystawie dzieł Władysława Hasiora, prezentowanych na Zamku Królewskim w Warszawie. To między innymi asamblaże, sztandary, rzeźby betonowe odlewane w ziemi. Wystawa zorganizowana jest w ramach obchodów jubileuszu 50 - lecia odbudowy Zamku Królewskiego w Warszawie i symbolicznie nawiązuje do wystawy dzieł Władysława Hasiora, która 50 lat temu miała miejsce w murach Zamku znajdującego się wówczas jeszcze w stanie surowym. Reportaż będzie miał dwutorową narrację opowiadającą o dziełach Hasiora a także o historii wystawy sprzed 50 lat. 07:35 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.V - ODC. 54 ZWYKŁA HISTORIA NIEZWYKŁYCH NAZW Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2017 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Skąd wzięły się nazwy polskich miast i miasteczek? Jak to się stało, że dzisiaj mieszkamy na terenie zwanym Warszawą, Lublinem czy Szczecinem? Co o tym zdecydowało? Na te pytania stara się odpowiedzieć Radosław Kotarski. Rusza w podróż po Polsce, aby odkryć historie stojące za nazwami, którymi posługujemy się na co dzień. 08:10 RZECZ POLSKA - PANGENERATOR Cykl dokumentalny, 12 min, Polska, 2021 Reżyseria: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Scenariusz: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Zdjęcia: Nicolas Villegas, Piotr Pawlus Muzyka: Adam Walicki, Bartosz Kruczyński "panGenerator" to interdyscyplinarna grupa artystyczna, która postawiła sobie za cel łączenie designu i ekspresji artystycznej z nowymi technologiami. Tworzą obiekty, które stają się łącznikami między światem tradycji i nowoczesności. Bardzo ważny jest dla nich odbiorca, czytelny przekaz, edukacja i współpraca z przedstawicielami różnych dyscyplin. Piotr Barszczewski, Krzysztof Cybulski, Krzysztof Goliński oraz Jakub Koźniewski spotkali się podczas pierwszego w Polsce Obozu Kultury MediaLab, zorganizowanego w 2010 roku w Chrzelicach i od tego czasu razem pracują. Na swoim koncie mają liczne nagrody i sukcesy, zdobyli między innymi Złotego Lwa w Cannes, Paszporty Polityki, nominację do Design Alive Awards. "Świat sztuki przestał nadążać za zmianami technologicznymi; w renesansie artyści korzystali z nowych osiągnięć naukowych. Potem ich drogi się rozeszły, a według nas to powinna być ścisła współpraca, coś co się napędza wzajemnie" - mówią członkowie kolektywu. Ta idea przyświeca ich pracy. Nowoczesna technologia nigdy nie jest dla nich celem samym w sobie. Jest tylko narzędziem. Artyści płynnie łączą najnowsze osiągnięcia technologiczne z technikami analogowymi. Od początku istnienia podkreślali, że ważne jest dla nich tworzenie projektów interdyscyplinarnych, integrujących osiągnięcia przedstawicieli różnych dziedzin - muzyków, programistów, elektroników, designerów. Głównym tematem odcinka jest instalacja "Apparatum", stworzona przez kolektyw w 2018 roku, instalacja zainspirowana - jeśli chodzi o formę - "Czarnym Studiem" Zofii i Oskara Hansenów oraz historią i dorobkiem Studia Eksperymentalnego Polskiego Radia (SEPR). "Apparatum" pozwala każdemu odbiorcy wcielić się w rolę kompozytora i realizatora dźwięku. Skomponowany przez odbiorców utwór zostaje wgrany na serwer w postaci pliku mp3, a graficzna partytura zostaje wydrukowana w formie przypominającej paragon. Do opowieści o instalacji wykorzystamy materiały archiwalne dokumentujące działalność SEPR. Członków grupy odwiedzimy z kamerą w ich pracowni. Porozmawiamy o genezie "Apparatum" i idei instalacji, ale przyjrzymy się także innym pracom. 08:40 KTÓRĘDY PO SZTUKĘ - SIMON VOUET Magazyn, 4 min, Polska, 2020 Reżyseria: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Scenariusz: Anna Zakrzewska, Tomasz Filiks Zdjęcia: Nicolas Villegas, Kamil Hasiuk Wykonawcy: Joanna Kilian Caravaggio nie miał swoich uczniów, ale miał za to licznych naśladowców. Jednym z nich był Simon Vouet, francuski malarz wczesnego baroku. Jego niewielki ale niezwykle hipnotyczny i bardzo ciekawy formalnie obraz "Niedobrana Para", znajduje się w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie. O zagadkach i znaczeniach ukrytych w bogatej symbolice gestów i przedstawionych w nim przedmiotów opowie Joanna Kilian. 09:00 KOLUMBOWIE - ODC. 2/5 - ŻEGNAJ BAŚKA Serial TVP, 53 min, Polska, 1970 Reżyseria: Janusz Morgenstern Scenariusz: Roman Bratny Zdjęcia: Tadeusz Wieżan Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Ignacy Machowski, Bożena Kowalczyk, Ryszarda Hanin, Marek Perepeczko, Krzysztof Machowski, Jerzy Markuszewski, Urszula Gałecka, Władysław Grabowski Grupa Zygmunta dostaje rozkaz likwidacji komendanta posterunku niemieckiej straży kolejowej, znanego z okrucieństwa bahnschutza Maltza. W czasie akcji Kolumb gubi dokumenty wraz z adresem mieszkania, w którym umówił się z Basią - swoją dziewczyną. Dokumenty dostają się w ręce hitlerowców. Pod wskazanym adresem gestapo urządza zasadzkę. Nieświadoma niczego Basia wpada w ręce niemieckich oprawców. 10:05 MŁYN I KRZYŻ (MILL AND THE CROSS, THE) Film kostiumowy, 91 min, Polska/Szwecja, 2010 Reżyseria: Lech Majewski Scenariusz: Michael Francis Gibson, Lech Majewski Zdjęcia: Adam Sikora, Lech Majewski Muzyka: Lech Majewski, Józef Skrzek Aktorzy: Rutger Hauer, Michael York, Charlotte Rampling, Joanna Litwin, Dorota Lis Rok 1564. Władana przez arcykatolickich Habsburgów Flandria skłania się ku kalwinizmowi i żąda autonomii. Filip II Hiszpański wprowadza politykę terroru dla innowierców. Szaleje inkwizycja. Pieter Bruegel (Rutger Hauer), na zamówienie antwerpskiego bankiera i kolekcjonera dzieł sztuki Nicolaesa Jonghelincka (Michael York), maluje "Drogę na Kalwarię". W centralnym miejscu obrazu znajduje się młyn wzniesiony na skale, w dole tłum postaci różnych stanów i warstw społecznych zajętych swoimi codziennymi sprawami. Z domów wybiegają dzieci, handlarze przygotowują towary na sprzedaż, inni zajmują się posiłkiem, piciem wina, tańcem, miłością. Tylko Maria (Charlotte Rampling) rozpacza nad losem syna. Hiszpańscy siepacze prowadzą Jezusa na miejsce kaźni. Gdy nieszczęśnik upada pod ciężarem krzyża, mało kto pośród krzątaniny i zgiełku zwraca na to uwagę. Droga Krzyżowa jest tylko elementem pejzażu, który młynarz (Marian Makula) ogląda z krużganka kamiennego wiatraka... 11:50 REŻYSERZY S.VI - J LEE THOMPSON 10/10 SEZON 6 (J LEE THOMPSON 10/10 SEZON 6) Cykl dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Lyndy Saville Cykl dokumentalny poświęcony najważniejszym reżyserom kina. W tym odcinku przyglądamy się twórczości J Lee Thompsona, reżysera m.in. filmów: "Kopalnie króla Salomona", "Złoto MacKenny" czy "Działa Navarony". 14:10 OPOWIEŚCI HOFFMANNA (THE TALES OF HOFFMANN) Film fabularny, 119 min, Wielka Brytania, 1951 Reżyseria: Michael Powell, Emeric Pressburger Scenariusz: Dennis Arundell, Michael Powell Zdjęcia: Christopher Challis Muzyka: Jacques Offenbach Aktorzy: Ludmilla Tcherina, Moira Shearer, Robert Helpmann, Lionel Harris, Robert Rounseville, Meinhart Maur Musicalowa baśń ze znakomitą muzyką Jacquesa Offenbacha. W Norymberdze, w winiarni Lutra, zjawia się zakochany poeta Hoffmann. Piękna śpiewaczka Stella odwzajemnia obecnie jego uczucie, chociaż kiedyś je odrzuciła. Wysłała wówczas nawet do niego list, ale przejął go radca Lindorf rywal Hoffmanna. Poeta, podczas biesiady, opowiada zgromadzonym historie swoich poprzednich miłości: do Olimpii, która okazała się być zwykłą, mechaniczną lalką, czego zaślepiony ogromnym uczuciem Hoffmann tego nie widział, do młodej śpiewaczki Antonii, która straciła życie przez wysiłek związany właśnie ze śpiewem i do Gulietty, weneckiej kurtyzany, przez którą stracił swoje lustrzane odbicie. Zebrani biesiadnicy siedzą w milczeniu, panuje nastrój smutku i niewiary w szczęście. Hoffmann zaczyna pić do utraty przytomności. W tym czasie radca Lindorf sprowadza do winiarni Stellę, w celu skompromitowania poety w jej oczach. 16:35 KOLUMBOWIE - ODC. 3/5 - A JEŚLI BĘDZIE WIOSNA... Serial TVP, 61 min, Polska, 1970 Reżyseria: Janusz Morgenstern Scenariusz: Roman Bratny Zdjęcia: Tadeusz Wieżan Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Antonina Gordon Górecka, Piotr Pawłowski, Edward Wichura, Czesław Roszkowski, Stefan Friedmann, Tomasz Lengren, Bolesław Idziak, Halina Czengery Wołejko Gestapo wpada na ślad tajnej radiostacji zainstalowanej w mieszkaniu "Jerzego". Wszyscy obsługujący ją młodzi konspiratorzy zostają aresztowani. "Jerzy" dzięki przytomnie odegranej roli nieświadomego gospodarza domu, cudem wychodzi z opresji. Ściąga jednak na siebie podejrzenie o współpracę z Niemcami. Grozi mu nawet wyrok śmierci za zdradę. Tylko najwierniejsi przyjaciele nie wierzą w jego kolaborację. Dzięki ich staraniom sprawa zostaje szczęśliwie wyjaśniona, a domniemany "zdrajca" zrehabilitowany. 17:50 TAMTE LATA, TAMTE DNI - JÓZEF WILKOŃ Magazyn, 26 min, Polska, 2020 Reżyseria: JOANNA MAKOWSKA Prowadzący: MARTA PERCHUĆ-BURZYŃSKA Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Rozmowy realizowane są w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie sentymentalne. Tym razem lata dzieciństwa i rodzinny dom wspomina wybitny polski ilustrator Józef Wilkoń. 18:30 KONCERT NA DWOJE Film dokumentalny, 75 min, Polska, 2018 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Maria Nockowska, Maria Nockowska Urodzony w Grodnie Jerzy Maksymiuk (rocznik 1936), dyrygent, kompozytor, pianista. Jest w pełni aktywny, wymagający wobec siebie i innych, niezwalniający tempa, bezlitosny dla złego rzemiosła, wciąż zafascynowany muzyką i skupiony na swoich partyturach aż po granicę szaleństwa. Kochany przez wybitnych, drażniący i nielubiany przez wyrobników muzyki. Prywatnie, wciąż chłopak z małomiasteczkowego drewniaka, zaprzyjaźniony z "wykluczonymi" bywalcami parkowych ławek i dzielący się z nimi tym co ma. Charyzmatyczny "maestro", podziwiany w Londynie, Glasgow i Paryżu, w życiu codziennym całkowicie bezradny bez pomocy żony i przez nią kierowany. Film realizowany w Polsce, Anglii, Szkocji i Francji pokaże Maksymiuka w trakcie pracy z wybitnymi muzykami i orkiestrami, a także w trakcie komponowania muzyki. Wraz z bohaterem odbędziemy zaskakującą podróż w poszukiwaniu podstawowych definicji: czym jest muzyka i na czym polega jej działanie. Poznamy także artystę skrajnie "prywatnego". Ten drugi portret, pełen barwnych epizodów, drobnych słabości, ale i natręctw zahaczających momentami o granice psychicznej normy, ilustruje jedną z najbardziej skrajnych wersji losu artysty. Tę, w której ceną wybitnego talentu jest samotność w przeciętnym, "normatywnym" świecie. Równorzędną bohaterką filmu jest żona Jerzego Maksymiuka - Ewa Piasecka, osoba, która nie dzieląc przecież z muzykiem jego daru, jest mu zarazem absolutnie niezbędna jako warunek tworzenia i trwania. Film jest opowieścią o miłości, wielkiej pasji, talencie i jeszcze większej cenie płaconej za ten talent. 20:00 KOBRA - STRZAŁ O ŚWICIE 61 min, Polska, 1976 Reżyseria: Jerzy Sztwiertnia, Barbara Nabiałczyk Aktorzy: Janusz Kłosiński, Bohdana Majda, Pola Raksa, Halina Kossobudzka, Janusz Gajos, Andrzej Szczepkowski, Anna Milewska, Tadeusz Borowski, Czesław Roszkowski, Krzysztof Wieczorek, Bogdan Baer Telewizyjna adaptacja sensacyjnej książki Antoniego Marczyńskiego. Akcja spektaklu rozgrywa się w pałacu w Jeleniowie w marcu 1905 roku. Właściciel pałacu Jan Bolton zaprosił swoich krewnych uprawnionych do spadku, by zdecydować komu przepisze swój majątek. W nocy Jan zostaje zastrzelony. Śledztwo prowadzi inspektor Rafał Haber z pomocą jednego ze spadkobierców Michała Boltona. Wkrótce dochodzi do kolejnych morderstw. Michałowi udaje się rozwiązać zagadkę - wpada na ślad nieznanego siostrzeńca Jana. 21:40 SERIALOWA NOSTALGIA - TRZECI OFICER - ODC. 9/13 - WITAJ, GRAND Serial sensacyjny TVP, 45 min, Polska, 2008 Reżyseria: Maciej Dejczer Scenariusz: Wojciech Tomczyk Aktorzy: Paweł Małaszyński, Borys Szyc, Cezary Pazura, Katarzyna Cynke, Katarzyna Różczka Śledząc Beatę, Kruszon podjeżdża pod hospicjum. W jednej z sal znajduje sparaliżowanego Granda. Borys i Zosia jadą na bazar po zakupy. Przy jednym ze stoisk Rita paralizatorem obezwładnia Borysa i jako Aldona Ginko wzywa karetkę prowadzoną przez Romka. Kruszon zastanawia się, jak zdobyć zaufanie Wiktora. Matejewski doradza mu, żeby rozkochał w sobie jego córkę, Zosię. Kruszon orientuje się, że nie ma wyjścia. Wywiad aresztował bowiem Alę i Sznajdera, a teraz przetrzymuje ich jako zakładników. Kaj dostarcza Wiktorowi kopertę ze zdjęciami zabitych: Koneckiego, Babinicza i Parola. Przypomina mu, w jakim celu przyjechał do Warszawy. Grozi Wiktorowi, że zabije Sophie. Wiktor zwraca się do Kruszona o pomoc w odnalezieniu Borysa. Uważa, że jego ochroniarz został porwany. Kruszon nie może skontaktować się z Aldoną. Kiedy przyjeżdża do mieszkania, odkrywa, że Aldona się wyprowadziła. Samar i jego ludzie napadają na Kruszona. Z opresji ratuje go Sent. Rita i Wiesiek torturują Borysa. Chcą wyciągnąć od niego informacje na temat prawdziwego powodu przyjazdu jego i Wiktora do Polski. 22:40 W TRZY MIESIĄCE DOOKOŁA ŚWIATA - PEŁNIA ŻYCIA (BREATHE) Film obyczajowy, 112 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Andy Serkis Aktorzy: Andrew Garfield, Claire Foy, Tom Hollander Życie bohatera filmu, Robina Cavendisha, dotychczas było jednym pasmem samych sukcesów. Spełniony zawodowo i prywatnie, przystojny, uzdolniony mężczyzna miał u swych stóp cały świat. Nagle wszystko się zmienia. Rok 1958, Kenia. Robin spędza tu czas ze swoją świeżo poślubioną żoną, piękną Dianą. Niespodziewanie zapada na zdrowiu. Ma zaledwie 28 lat i dowiaduje się o nieuleczalnej chorobie, polio. Jest nieodwracalnie sparaliżowany od szyi w dół i może oddychać tylko za pomocą respiratora. Lekarze dają mu zaledwie trzy miesiące życia. Zostaje przetransportowany do swojego kraju, do Wielkiej Brytanii. Przykuty do szpitalnego łóżka pogrąża się w głębokiej depresji, nie chce widzieć żony, ani swego nowo narodzonego syna Jonathana. Czeka już tylko na śmierć, żąda, by odłączono go od respiratora. Diana nie poddaje się jednak, walczy o życie męża. Pod jej wpływem Robin powoli odzyskuje równowagę psychiczną, rozpromienia się jeszcze bardziej, gdy żona nalega, by lekarze pozwolili jej zabrać go do domu. Diana całym sercem poświęca się dla męża, chce mu dać choć namiastkę normalnego życia. I okazuje się, że jest to możliwe. Robin czuje się świetnie w domu, bawi się z synem, żartuje, spotyka się z przyjaciółmi. Tym samym daje też wielką nadzieję innym chorym i cierpiącym ludziom. Udaje się skonstruować dla niego specjalny fotel na kółkach, połączony z respiratorem. Dzięki temu ma więcej swobody, może nawet podróżować z rodziną. "Pełnia życia" to przede wszystkim poruszająca opowieść o wielkiej miłości, oddaniu i niewyobrażalnej sile. Film został oparty na faktach, a jego producentem jest Jonathan Cavendish, syn Robina Cavendisha. Sparaliżowany Robin Cavendish zmienił swoje życie, ale też życie tysięcy innych niepełnosprawnych osób. Znalazł sponsora na seryjną produkcję wózków z respiratorem. 00:45 KINO NOCNE - JASKÓŁKI Z KABULU (LES HIRONDELLES DE KABOUL / THE SWALLOWS OF KABUL) Film animowany, 77 min, Francja/Luksemburg/Szwajcaria, 2019 Reżyseria: Zabou Breitman, Elea Gobbe - Mevellec Scenariusz: Zabou Breitman, Sebastien Tavel, Patricia Mortagne Wykonawcy: Simon Abkarian, Zita Hanrot, Swann Arlaud Pełnometrażowy film animowany. Akcja filmu rozgrywa się latem 1998 roku w stolicy Afganistanu, wkrótce po dojściu do władzy fundamentalistycznych Talibów. Młodzi i zakochani w sobie historyk Moshen i artystka Zunaira, która była nauczycielką, starają się żyć, jak dawniej, z nadzieją powrotu do normalności. Tymczasem naczelnik więzienia Atiq i jego śmiertelnie chora żona, Mussarat są pogrążeni w marazmie i smutku. Atiq, który widział w swoim życiu wiele grozy i cierpienia, nie jest w stanie pokazać umierającej kobiecie ile dla niego znaczy. Z powodu nieostrożności Moshena pewnego dnia losy tych dwóch par splatają się, zmuszając bohaterów do dramatycznych wyborów. 02:20 GALERIA SZTUKI NA EKRANIE - EDVARD MUNCH (EXHIBITION ON SCREEN EP. 27 MUNCH) Cykl dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Phil Grabsky Odcinek 28. Edvard Munch. "Munch 150" to największa dotąd retrospektywa twórczości norweskiego artysty i wyjątkowa okazja, by zobaczyć w jednym miejscu jego wszystkie ważne prace. Ten być może najsławniejszy w dziejach Norweg namalował między innymi obraz, który stał się synonimem jego nazwiska: Krzyk. Niewiele dzieł sztuki zapada w pamięć tak mocno. I rzadko budzą tak wielkie zainteresowanie poza okresem, w którym powstały. W roku 2012 jedna z wersji Krzyku została sprzedana za prawie 120 milionów dolarów, ustanawiając rekord aukcji publicznych. Wzmocniło to renomę obrazu i jego twórcy, Edvarda Muncha. 03:20 MŁYN I KRZYŻ (MILL AND THE CROSS, THE) Film kostiumowy, 91 min, Polska/Szwecja, 2010 Reżyseria: Lech Majewski Scenariusz: Michael Francis Gibson, Lech Majewski Zdjęcia: Adam Sikora, Lech Majewski Muzyka: Lech Majewski, Józef Skrzek Aktorzy: Rutger Hauer, Michael York, Charlotte Rampling, Joanna Litwin, Dorota Lis Rok 1564. Władana przez arcykatolickich Habsburgów Flandria skłania się ku kalwinizmowi i żąda autonomii. Filip II Hiszpański wprowadza politykę terroru dla innowierców. Szaleje inkwizycja. Pieter Bruegel (Rutger Hauer), na zamówienie antwerpskiego bankiera i kolekcjonera dzieł sztuki Nicolaesa Jonghelincka (Michael York), maluje "Drogę na Kalwarię". W centralnym miejscu obrazu znajduje się młyn wzniesiony na skale, w dole tłum postaci różnych stanów i warstw społecznych zajętych swoimi codziennymi sprawami. Z domów wybiegają dzieci, handlarze przygotowują towary na sprzedaż, inni zajmują się posiłkiem, piciem wina, tańcem, miłością. Tylko Maria (Charlotte Rampling) rozpacza nad losem syna. Hiszpańscy siepacze prowadzą Jezusa na miejsce kaźni. Gdy nieszczęśnik upada pod ciężarem krzyża, mało kto pośród krzątaniny i zgiełku zwraca na to uwagę. Droga Krzyżowa jest tylko elementem pejzażu, który młynarz (Marian Makula) ogląda z krużganka kamiennego wiatraka...