TVP Nauka Niedziela, 11.08.2024 06:00 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 217 LEŻAJSK Magazyn, 22 min, Polska, 2021 Reżyseria: Adam Molak Scenariusz: Barbara Adamczyk Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Tym razem zagościmy w Leżajsku. Zwiedzanie rozpoczniemy od Muzeum Ziemi Leżajskiej, znajdujące się w budynkach Zespołu Dworu Starościńskiego, którego historia sięga pierwszej połowy XVI wieku. Odwiedzimy też zespół kościelno-klasztorny oo. Bernardynów, wybudowany w roku 1608. To tu znajdują się organy, należące do najcenniejszych zabytków tego typu nie tylko w Polsce, ale i w Europie. Niespełna 3 km od Leżajska, we wsi Wierzawice, znajduje się wyjątkowa, malowniczo położona stadnina. Stajnie zamieszkuje 31 koni, różnych ras i maści, a grupa pasjonatów, wciela się tutaj w role żołnierzy 20 Pułku Ułanów im. Króla Jana III Sobieskiego. 06:20 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 218 ZOO WE WROCŁAWIU Magazyn, 22 min, Polska, 2022 Reżyseria: Adam Molak Scenariusz: Barbara Adamczyk Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Wrocławskie zoo to najstarszy i jeden z najbardziej znanych ogrodów zoologicznych w Polsce. Liczy sobie już przeszło 150 lat. Otwarte zostało dla publiczności 10 lipca 1865 roku. Odwiedzający mogli obejrzeć 452 okazy reprezentujące 120 gatunków zwierząt, częściowo nabytych dzięki hojności mieszkańców miasta. Obecnie jedną z atrakcji wrocławskiego zoo jest kompleks o wdzięcznej nazwie: Afrykarium. Prezentowane są tutaj różnorodne ekosystemy, związane ze środowiskiem wodnym Czarnego Kontynentu. Afrykarium to unikatowy kompleks na skalę światową, który powstał pod hasłem: "życiodajne wody". W zbiorniku o pojemności 15 000 000 litrów stworzono ekosystem rafy koralowej, gdzie w 21 basenach i akwariach, można podziwiać ponad 350 gatunków ryb. Możemy tutaj poznać liczne gatunki ryb, ptaków oraz hipopotamy, krokodyle, manaty, mrówniki, czy golce. W odcinku pokażemy też innych, ciekawych mieszkańców wrocławskiego zoo - m.in. małpy, leniwce, węże i kotiki. 06:55 CHIRURDZY - NEURORADIOLOGIA Serial dokumentalny, 45 min, Polska, 2023 Reżyseria: Piotr Poraj Poleski Scenariusz: Piotr Poraj Poleski Zdjęcia: Filip Pakuła Lektor: Paweł Bukrewicz Dr n. med. Michał Zawadzki ma medycynę we krwi. Jego ojciec był jednym z założycieli pracowni endoskopowej w szpitalu w Radomiu. Zarażony pasją ojca dr Zawadzki jest kierownikiem Pracowni Neuroradiologii Interwencyjnej i Radiologii w PIM MSWiA. To tu wraz z doświadczonym zespołem lekarzy i pielęgniarek walczy z udarami, wylewami i tętniakami starając się przywrócić pacjentom pełnię zdrowia i zabezpieczyć ich na przyszłość przed negatywnymi skutkami posiadanych chorób. Jakie sporty lubi uprawiać, kiedy nie pracuje? Czy jego dzieci również wiążą swoją przyszłość z medycyną? Który z zabiegów zapadł w pamięci dr Zawadzkiego szczególnie i dlaczego? W odcinku odpowiedzi na te i inne pytania dotyczące pracy i życia dra Zawadzkiego. 07:50 RAPORT NAUKOWY - 74 23 min, Polska, 2024 Cotygodniowy przegląd najważniejszych wydarzeń w dziedzinie nauki zarówno w Polsce, jak i na świecie. Odkrycia i dokonania naukowców, misje badające tajemnice kosmosu i naszego globu, fascynujące technologie i wydarzenia, które zmieniają historię. To niezbędnik tych, którzy chcą być na bieżąco z tym, co dzieje się w nauce, poznawać i rozumieć naszą rzeczywistość, a czasem wybiegać myślą w przyszłość. W tym programie nie zapomnimy także o ważnych rocznicach i historii nauki. 08:25 ASTRONARIUM - 3/21 (114) - KOSMICZNE DYNAMO Magazyn, 22 min, Polska, 2021 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Agnieszka Słowikowska, Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Wykonawcy: Maciej Gudowski Pole magnetyczne - niewidoczna sieć, która otacza naszą planetę i inne obiekty we Wszechświecie. Jego źródłem jest niezwykły mechanizm. To tak zwane dynamo magnetohydrodynamiczne. W tym programie pokażemy, jak działa. I jakie jest jego znaczenie dla warunków na Ziemi i w naszym kosmicznym otoczeniu. 08:55 OPERACJA ZDROWIE - MAGAZYN MEDYCZNY - /9/ KARDIOCHIRURGIA MAŁOINWAZYJNA Magazyn medyczny, 25 min, Polska, 2024 Reżyseria: Piotr Poraj - Poleski Scenariusz: Piotr Poraj - Poleski Magazyn medyczny, który prezentuje innowacyjne metody diagnostyczne i terapie dostępne w Polsce. Każdy odcinek - to inne schorzenie. Lekarze wskazują objawy, na które warto zwrócić uwagę i mówią, w jaki sposób diagnozuje się chorobę. Pacjenci opowiadają o swoich doświadczeniach związanych z leczeniem i co musieli zmienić w życiu, żeby uniknąć nawrotu choroby. W każdym odcinku wybitni lekarze, eksperci farmakologii, stowarzyszenia pacjentów, naukowcy prezentują dostępne w naszym kraju metody leczenia oraz diagnostyki. Autorzy prezentują również nowoczesne technologie medyczne ratujące życie a będące światowymi odkryciami naukowymi. Wymiana zastawki czy operacja bypassów. Dziś te zabiegi są już możliwe w formie małoinwazyjnej, nie wymagającej rozcinania mostka. W najnowszym odcinku Operacji Zdrowie zajrzymy na salę operacyjną, pokażemy nowoczesne zabiegi kardiochirurgiczne. Teraz skomplikowane operacje serca można przeprowadzać poprzez niewielkie nacięcie, przez tak zwaną dziurkę od klucza. Jeszcze niedawno wielu pacjentów nie miało możliwości leczenia, bo operacje na otwartym sercu były dla nich zbyt obciążające. Kardiochirurgia małoinwazyjna to ratunek dla większej liczby pacjentów i możliwość szybszej rekonwalescencji, a pacjenci już po 2 - 3 tygodniach wracają do pełnej sprawności. 09:30 PODWODNY RAJ BORNEO - MABUL Film dokumentalny, 24 min, Polska, 2014 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Muzyka: Piotr Czubin Wokół pięciu rajskich wysepek otaczających Borneo, które odwiedzimy, rozsiane są bogate w życie rafy koralowe. Prawdziwą perłą wśród nich jest Sipadan, mekka płetwonurków. Czy jednak można wejść do raju, nie zetknąwszy się wcześniej ze śmiercią? W jaki sposób żywioł oceanu zawłaszcza i wykorzystuje spoczywający na dnie wrak Syreny? Wody Indo-Pacyfiku są pełne fascynujących i groźnych stworzeń. Dokąd prowadzi Aleja Żarłacza? Czy uda nam się odkryć tajemnicę i spenetrować niebezpieczną Jaskinię Żółwia, gdzie śmierć od stuleci zbiera żniwo? Eksplorując wody wokół północno-wschodniego Borneo, nie tylko staniemy oko w oko z rekinami, żółwiami, barrakudami czy płaszczkami, ale także spotkamy Morskich Cyganów. Kim są? Jak żyją? Nie tylko woda kryje w sobie tajemnice. Tropikalny las deszczowy Borneo także pełen jest zagadek. Jak daleko uda się zapuścić w jego głąb, płynąc dziką rzeką Kinabatangan? Podczas fascynującej borneańskiej wyprawy odwiedzimy rezerwaty ginących gatunków: Sepilog, centrum rehabilitacji orangutanów oraz Labuk Bay, jedyne na świecie sanktuarium nosaczy. W niezwykłą podróż zabierze nas Piotr Matejek, doświadczony płetwonurek z 25-letnim stażem, którego doświadczenie i wiedza przemienią wyprawę w prawdziwą przygodę. "Podwodny raj Borneo" to seria filmów dokumentalnych o świecie Borneo i zetknięciu z nim człowieka, dla którego podwodny świat jest całym życiem. 10:05 WSZYSTKO I NIC - WSZYSTKO I NIC /2/ (EVERYTHING AND NOTHING) Serial dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania, 2011 Epicka podróż, aby odkryć prawdziwy rozmiar wszystkiego i niezwykłą naukę o pustej przestrzeni, w którą zabiera widzów i znakomicie prezentuje temat "wszystko" i "nic" profesor Jim Al - Khalili. W odcinku Everything’ Jim zadaje bardzo proste pytanie: dlaczego w nocy robi się ciemno? Podróż w poszukiwaniu odpowiedzi zabierze go przez niezwykłe historie do granic znanego nam wszechświata, aby zbadać, w jaki sposób nasze rozumienie kosmosu zostało ukształtowane zarówno przez matematykę, jak i astronomię. Odcinek Nothing’ zajmuje się nauką na samych granicach ludzkiej percepcji, gdzie leżą najgłębsze tajemnice wszechświata. Jim postanawia odpowiedzieć na jedno bardzo proste pytanie: czym jest nic? Jego podróż kończy się niezwykłym stwierdzeniem: wszystko powstało z niczego. Po części nauka, po części filozofia i po części historia, "wszystko" i "nic" (Everything’ and Nothing’) łączą wszystkie te elementy w porywającą i spektakularną narrację, która tworzy tę niezwykłą miniserię dokumentalną. 11:00 DOKTOR Film dokumentalny, 58 min, Polska, 2020 Reżyseria: Beata Hyży - Czołpińska Scenariusz: Beata Hyży - Czołpińska Prowadzący: Jarosław Perszko Zdjęcia: Jakub Klimaszewski Historię można pisać wielkimi literami, ale najbardziej fascynujące jest odkrywanie jej w losach zdawałoby się zwykłych, a przecież niezwykłych postaci, żyjących tuż obok. Jedną z nich jest Tadeusz Rakowiecki (1878 - 1965) - doktor medycyny, a jednocześnie światowej sławy astronom, krytyk literacki, lekarz wojskowy na frontach wojny rosyjsko - japońskiej, I wojny światowej i wojny z bolszewikami w 1920 r. , patriota i społecznik. Oferowano mu objęcie katedry astronomii we Lwowie na Uniwersytecie Jana Kazimierza, on jednak wybrał Hajnówkę, na skraju Puszczy Białowieskiej, liczącą 700 mieszkańców, bo twierdził, że tutaj jest bardziej potrzebny. Jego żona Pelagia towarzyszyła powstającym Legionom i była komendantką Oddziału Lubelskiego Polskiej Organizacji Wojskowej. Józef Piłsudski powierzył jej odręcznie napisany rozkaz utworzenia POW na terenie zaboru rosyjskiego, który przewiozła konno przez front do Warszawy. Przez całe życie wspierała męża w jego decyzjach. Razem działali społecznie, dla dobra tych najbardziej potrzebujących. Ich wspólną dewizą życiową było: uczciwość na pierwszym miejscu. "Moim filmem chciałabym przywrócić pamięci te, dziś nieco zapomniane osoby, bo mogą być wzorem nie tylko dla nas, ale także dla przyszłych pokoleń i zasługują na najwyższy szacunek". 12:15 PODWODNY RAJ BORNEO - SIPADAN Film dokumentalny, 24 min, Polska, 2014 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Muzyka: Piotr Czubin Wokół pięciu rajskich wysepek otaczających Borneo, które odwiedzimy, rozsiane są bogate w życie rafy koralowe. Prawdziwą perłą wśród nich jest Sipadan, mekka płetwonurków. Czy jednak można wejść do raju, nie zetknąwszy się wcześniej ze śmiercią? W jaki sposób żywioł oceanu zawłaszcza i wykorzystuje spoczywający na dnie wrak Syreny? Wody Indo-Pacyfiku są pełne fascynujących i groźnych stworzeń. Dokąd prowadzi Aleja Żarłacza? Czy uda nam się odkryć tajemnicę i spenetrować niebezpieczną Jaskinię Żółwia, gdzie śmierć od stuleci zbiera żniwo? Eksplorując wody wokół północno-wschodniego Borneo, nie tylko staniemy oko w oko z rekinami, żółwiami, barrakudami czy płaszczkami, ale także spotkamy Morskich Cyganów. Kim są? Jak żyją? Nie tylko woda kryje w sobie tajemnice. Tropikalny las deszczowy Borneo także pełen jest zagadek. Jak daleko uda się zapuścić w jego głąb, płynąc dziką rzeką Kinabatangan? Podczas fascynującej borneańskiej wyprawy odwiedzimy rezerwaty ginących gatunków: Sepilog, centrum rehabilitacji orangutanów oraz Labuk Bay, jedyne na świecie sanktuarium nosaczy. W niezwykłą podróż zabierze nas Piotr Matejek, doświadczony płetwonurek z 25-letnim stażem, którego doświadczenie i wiedza przemienią wyprawę w prawdziwą przygodę. "Podwodny raj Borneo" to seria filmów dokumentalnych o świecie Borneo i zetknięciu z nim człowieka, dla którego podwodny świat jest całym życiem. 12:50 JAK TO DZIAŁA - ODC. 45 SEGREGACJA ODPADÓW Magazyn, 25 min, Polska, 2013 Śmieci nie znikają tak po prostu. Jednym z największych zagrożeń dla środowiska są baterie i akumulatory zawierające wiele szkodliwych substancji, które muszą być odpowiednio zneutralizowane. Na szczęście, powstają specjalne zakłady, w których rozbraja się skutecznie nawet takie ekologiczne bomby. W tym odcinku wszystko o segregacji odpadów. 13:20 CZY WIESZ, ŻE? - /301/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 14:00 INTELIGENTNE ZWIERZĘTA - ODC. 4 ISTOTY SPOŁECZNE (ANIMAL EINSTEINS EP. 4 SOCIAL NETWORKERS) Serial dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Joanne Stevens W tym odcinku zajmiemy się sieciami społecznościowymi, które mogłyby się wydawać domeną ludzi. Przyjrzymy się zwierzętom, które dzięki inteligencji społecznej potrafią współdziałać w grupach. Od przyjaźni trwających 50 lat, po wkładanie koledze palca w oko i współpracę między różnymi gatunkami. Pokażemy korzyści, jakie zwierzęta czerpią z funkcjonowania w grupie. Zwierzęta to istoty społeczne. Jeden człowiek angażuje dwa psy do zagonienia sześciu kaczek. By ludzie i psy mogli współpracować w ten sposób, muszą zaistnieć pewne złożone elementy zwierzęcego zachowania: praca zespołowa, zdolność odczytywania subtelnych wskazówek, przyjaźń, lojalność, hierarchia. Oprócz tych składników niezbędna jest też psia inteligencja społeczna. To dzięki niej pies stał się najlepszym przyjacielem człowieka. Nasze obserwacje zaczynamy jednak od wielkich kotów. Lwy to jedne ze zwierząt najlepiej radzących sobie z funkcjonowaniem w grupie. Często polują w grupach. Tak jak w grach zespołowych, każdy osobnik ma tu ściśle przypisaną sobie rolę. 15:00 NA WSZELKI WYPADEK! - AMPUTACJA KOŃCZYNY 22 min, Polska, 2023 Reżyseria: Alicja Chmielewska Scenariusz: Piotr Poraj - Poleski Nikt z nas przecież nie liczy się z tym, że niespodziewanie może spotkać go jakiś nagły wypadek czy uraz. Nikt też nie nosi cały czas przy sobie, tak na wszelki wypadek, apteczki pierwszej pomocy, leków czy środków opatrunkowych. Warto jednak wiedzieć, jak zachować się w różnych nagłych okolicznościach i jak można pomóc sobie lub innym w nieoczekiwanych sytuacjach, zwłaszcza takich, kiedy potrzebna jest natychmiastowa pomoc, a nie możemy wezwać karetki i liczyć na szybką i fachową pomoc medyczną. Według statystyk do wielu niebezpiecznych wypadków dochodzi w trakcie wykonywania domowych remontów. Nie zawsze wiemy, jak prawidłowo posługiwać się młotkiem, piłą, pilarką tarczową. Chwila nieuwagi, brak umiejętności może skończyć się poważnym wypadkiem i utratą kończyny. W tym odcinku pokażemy, jak najskuteczniej udzielić pierwszej pomocy. 15:30 CHIRURDZY - NEURORADIOLOGIA Serial dokumentalny, 45 min, Polska, 2023 Reżyseria: Piotr Poraj Poleski Scenariusz: Piotr Poraj Poleski Zdjęcia: Filip Pakuła Lektor: Paweł Bukrewicz Dr n. med. Michał Zawadzki ma medycynę we krwi. Jego ojciec był jednym z założycieli pracowni endoskopowej w szpitalu w Radomiu. Zarażony pasją ojca dr Zawadzki jest kierownikiem Pracowni Neuroradiologii Interwencyjnej i Radiologii w PIM MSWiA. To tu wraz z doświadczonym zespołem lekarzy i pielęgniarek walczy z udarami, wylewami i tętniakami starając się przywrócić pacjentom pełnię zdrowia i zabezpieczyć ich na przyszłość przed negatywnymi skutkami posiadanych chorób. Jakie sporty lubi uprawiać, kiedy nie pracuje? Czy jego dzieci również wiążą swoją przyszłość z medycyną? Który z zabiegów zapadł w pamięci dr Zawadzkiego szczególnie i dlaczego? W odcinku odpowiedzi na te i inne pytania dotyczące pracy i życia dra Zawadzkiego. 16:25 JAK TO DZIAŁA - ODC. 45 SEGREGACJA ODPADÓW Magazyn, 25 min, Polska, 2013 Śmieci nie znikają tak po prostu. Jednym z największych zagrożeń dla środowiska są baterie i akumulatory zawierające wiele szkodliwych substancji, które muszą być odpowiednio zneutralizowane. Na szczęście, powstają specjalne zakłady, w których rozbraja się skutecznie nawet takie ekologiczne bomby. W tym odcinku wszystko o segregacji odpadów. 16:55 PODWODNY RAJ BORNEO - MABUL Film dokumentalny, 24 min, Polska, 2014 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Muzyka: Piotr Czubin Wokół pięciu rajskich wysepek otaczających Borneo, które odwiedzimy, rozsiane są bogate w życie rafy koralowe. Prawdziwą perłą wśród nich jest Sipadan, mekka płetwonurków. Czy jednak można wejść do raju, nie zetknąwszy się wcześniej ze śmiercią? W jaki sposób żywioł oceanu zawłaszcza i wykorzystuje spoczywający na dnie wrak Syreny? Wody Indo-Pacyfiku są pełne fascynujących i groźnych stworzeń. Dokąd prowadzi Aleja Żarłacza? Czy uda nam się odkryć tajemnicę i spenetrować niebezpieczną Jaskinię Żółwia, gdzie śmierć od stuleci zbiera żniwo? Eksplorując wody wokół północno-wschodniego Borneo, nie tylko staniemy oko w oko z rekinami, żółwiami, barrakudami czy płaszczkami, ale także spotkamy Morskich Cyganów. Kim są? Jak żyją? Nie tylko woda kryje w sobie tajemnice. Tropikalny las deszczowy Borneo także pełen jest zagadek. Jak daleko uda się zapuścić w jego głąb, płynąc dziką rzeką Kinabatangan? Podczas fascynującej borneańskiej wyprawy odwiedzimy rezerwaty ginących gatunków: Sepilog, centrum rehabilitacji orangutanów oraz Labuk Bay, jedyne na świecie sanktuarium nosaczy. W niezwykłą podróż zabierze nas Piotr Matejek, doświadczony płetwonurek z 25-letnim stażem, którego doświadczenie i wiedza przemienią wyprawę w prawdziwą przygodę. "Podwodny raj Borneo" to seria filmów dokumentalnych o świecie Borneo i zetknięciu z nim człowieka, dla którego podwodny świat jest całym życiem. 17:30 CZY WIESZ, ŻE? - /302/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 18:00 W SIDŁACH FRANKENSTEINA - ASPERGER I NAZIŚCI (THE FRANKENSTEIN TEMPTATION) Film dokumentalny, 45 min, Japonia, 2018 Nauka pozwala ludziom marzyć, tworzyć dobro, ale może też być nieubłaganie okrutna. Takie właśnie okrutne okazało się dążenie młodego Frankensteina do stworzenia człowieka idealnego, bo powołało do życia istotę szpetną, odrażającą, ohydną. Serial niezwykle zajmująco i wnikliwie przedstawia takie właśnie przypadki ukryte w cieniu historii, ujawniając tym samym nieodparte pokusy nauki. Każdy odcinek oparty jest na prawdziwej historii, nawet jeśli trudno w nią uwierzyć i jest bogaty w efekty wizualne nadające całej serii niepowtarzalny styl. Seria zgłębia historie naukowców, którzy ostatecznie pochylili się w kierunku ciemnej strony mocy. W tym odcinku: Dr Hans Asperger był austriackim pediatrą, od którego pochodzi nazwa Zespół Aspergera. Dr Asperger na nowo zdefiniował pojęcie autyzmu, któremu - jak uważano - towarzyszy niepełnosprawność intelektualna. Za swoją pracę był przez długi czas uważany za sumiennego lekarza, który chronił autystyczne dzieci przed eutanazją dokonywaną na dzieciach niepełnosprawnych przez nazistowskie Niemcy podczas II wojny światowej. Ale niedawne badania ujawniły inną stronę doktora Aspergera. Tak jak można było się spodziewać... 19:00 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 217 LEŻAJSK Magazyn, 22 min, Polska, 2021 Reżyseria: Adam Molak Scenariusz: Barbara Adamczyk Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Tym razem zagościmy w Leżajsku. Zwiedzanie rozpoczniemy od Muzeum Ziemi Leżajskiej, znajdujące się w budynkach Zespołu Dworu Starościńskiego, którego historia sięga pierwszej połowy XVI wieku. Odwiedzimy też zespół kościelno-klasztorny oo. Bernardynów, wybudowany w roku 1608. To tu znajdują się organy, należące do najcenniejszych zabytków tego typu nie tylko w Polsce, ale i w Europie. Niespełna 3 km od Leżajska, we wsi Wierzawice, znajduje się wyjątkowa, malowniczo położona stadnina. Stajnie zamieszkuje 31 koni, różnych ras i maści, a grupa pasjonatów, wciela się tutaj w role żołnierzy 20 Pułku Ułanów im. Króla Jana III Sobieskiego. 19:30 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 218 ZOO WE WROCŁAWIU Magazyn, 22 min, Polska, 2022 Reżyseria: Adam Molak Scenariusz: Barbara Adamczyk Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Wrocławskie zoo to najstarszy i jeden z najbardziej znanych ogrodów zoologicznych w Polsce. Liczy sobie już przeszło 150 lat. Otwarte zostało dla publiczności 10 lipca 1865 roku. Odwiedzający mogli obejrzeć 452 okazy reprezentujące 120 gatunków zwierząt, częściowo nabytych dzięki hojności mieszkańców miasta. Obecnie jedną z atrakcji wrocławskiego zoo jest kompleks o wdzięcznej nazwie: Afrykarium. Prezentowane są tutaj różnorodne ekosystemy, związane ze środowiskiem wodnym Czarnego Kontynentu. Afrykarium to unikatowy kompleks na skalę światową, który powstał pod hasłem: "życiodajne wody". W zbiorniku o pojemności 15 000 000 litrów stworzono ekosystem rafy koralowej, gdzie w 21 basenach i akwariach, można podziwiać ponad 350 gatunków ryb. Możemy tutaj poznać liczne gatunki ryb, ptaków oraz hipopotamy, krokodyle, manaty, mrówniki, czy golce. W odcinku pokażemy też innych, ciekawych mieszkańców wrocławskiego zoo - m.in. małpy, leniwce, węże i kotiki. 20:00 INTELIGENTNE ZWIERZĘTA - ODC. 4 ISTOTY SPOŁECZNE (ANIMAL EINSTEINS EP. 4 SOCIAL NETWORKERS) Serial dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Joanne Stevens W tym odcinku zajmiemy się sieciami społecznościowymi, które mogłyby się wydawać domeną ludzi. Przyjrzymy się zwierzętom, które dzięki inteligencji społecznej potrafią współdziałać w grupach. Od przyjaźni trwających 50 lat, po wkładanie koledze palca w oko i współpracę między różnymi gatunkami. Pokażemy korzyści, jakie zwierzęta czerpią z funkcjonowania w grupie. Zwierzęta to istoty społeczne. Jeden człowiek angażuje dwa psy do zagonienia sześciu kaczek. By ludzie i psy mogli współpracować w ten sposób, muszą zaistnieć pewne złożone elementy zwierzęcego zachowania: praca zespołowa, zdolność odczytywania subtelnych wskazówek, przyjaźń, lojalność, hierarchia. Oprócz tych składników niezbędna jest też psia inteligencja społeczna. To dzięki niej pies stał się najlepszym przyjacielem człowieka. Nasze obserwacje zaczynamy jednak od wielkich kotów. Lwy to jedne ze zwierząt najlepiej radzących sobie z funkcjonowaniem w grupie. Często polują w grupach. Tak jak w grach zespołowych, każdy osobnik ma tu ściśle przypisaną sobie rolę. 21:00 PODWODNY RAJ BORNEO - SIPADAN Film dokumentalny, 24 min, Polska, 2014 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Muzyka: Piotr Czubin Wokół pięciu rajskich wysepek otaczających Borneo, które odwiedzimy, rozsiane są bogate w życie rafy koralowe. Prawdziwą perłą wśród nich jest Sipadan, mekka płetwonurków. Czy jednak można wejść do raju, nie zetknąwszy się wcześniej ze śmiercią? W jaki sposób żywioł oceanu zawłaszcza i wykorzystuje spoczywający na dnie wrak Syreny? Wody Indo-Pacyfiku są pełne fascynujących i groźnych stworzeń. Dokąd prowadzi Aleja Żarłacza? Czy uda nam się odkryć tajemnicę i spenetrować niebezpieczną Jaskinię Żółwia, gdzie śmierć od stuleci zbiera żniwo? Eksplorując wody wokół północno-wschodniego Borneo, nie tylko staniemy oko w oko z rekinami, żółwiami, barrakudami czy płaszczkami, ale także spotkamy Morskich Cyganów. Kim są? Jak żyją? Nie tylko woda kryje w sobie tajemnice. Tropikalny las deszczowy Borneo także pełen jest zagadek. Jak daleko uda się zapuścić w jego głąb, płynąc dziką rzeką Kinabatangan? Podczas fascynującej borneańskiej wyprawy odwiedzimy rezerwaty ginących gatunków: Sepilog, centrum rehabilitacji orangutanów oraz Labuk Bay, jedyne na świecie sanktuarium nosaczy. W niezwykłą podróż zabierze nas Piotr Matejek, doświadczony płetwonurek z 25-letnim stażem, którego doświadczenie i wiedza przemienią wyprawę w prawdziwą przygodę. "Podwodny raj Borneo" to seria filmów dokumentalnych o świecie Borneo i zetknięciu z nim człowieka, dla którego podwodny świat jest całym życiem. 21:35 WSZYSTKO I NIC - WSZYSTKO I NIC /2/ (EVERYTHING AND NOTHING) Serial dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania, 2011 Epicka podróż, aby odkryć prawdziwy rozmiar wszystkiego i niezwykłą naukę o pustej przestrzeni, w którą zabiera widzów i znakomicie prezentuje temat "wszystko" i "nic" profesor Jim Al - Khalili. W odcinku Everything’ Jim zadaje bardzo proste pytanie: dlaczego w nocy robi się ciemno? Podróż w poszukiwaniu odpowiedzi zabierze go przez niezwykłe historie do granic znanego nam wszechświata, aby zbadać, w jaki sposób nasze rozumienie kosmosu zostało ukształtowane zarówno przez matematykę, jak i astronomię. Odcinek Nothing’ zajmuje się nauką na samych granicach ludzkiej percepcji, gdzie leżą najgłębsze tajemnice wszechświata. Jim postanawia odpowiedzieć na jedno bardzo proste pytanie: czym jest nic? Jego podróż kończy się niezwykłym stwierdzeniem: wszystko powstało z niczego. Po części nauka, po części filozofia i po części historia, "wszystko" i "nic" (Everything’ and Nothing’) łączą wszystkie te elementy w porywającą i spektakularną narrację, która tworzy tę niezwykłą miniserię dokumentalną. 22:45 CZY WIESZ, ŻE? - /303/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 23:25 NA WSZELKI WYPADEK! - AMPUTACJA KOŃCZYNY 22 min, Polska, 2023 Reżyseria: Alicja Chmielewska Scenariusz: Piotr Poraj - Poleski Nikt z nas przecież nie liczy się z tym, że niespodziewanie może spotkać go jakiś nagły wypadek czy uraz. Nikt też nie nosi cały czas przy sobie, tak na wszelki wypadek, apteczki pierwszej pomocy, leków czy środków opatrunkowych. Warto jednak wiedzieć, jak zachować się w różnych nagłych okolicznościach i jak można pomóc sobie lub innym w nieoczekiwanych sytuacjach, zwłaszcza takich, kiedy potrzebna jest natychmiastowa pomoc, a nie możemy wezwać karetki i liczyć na szybką i fachową pomoc medyczną. Według statystyk do wielu niebezpiecznych wypadków dochodzi w trakcie wykonywania domowych remontów. Nie zawsze wiemy, jak prawidłowo posługiwać się młotkiem, piłą, pilarką tarczową. Chwila nieuwagi, brak umiejętności może skończyć się poważnym wypadkiem i utratą kończyny. W tym odcinku pokażemy, jak najskuteczniej udzielić pierwszej pomocy. 23:55 NA KOSMICZNYM FRONCIE - WYMIERANIE PERMSKIE (COSMIC FRONT: UNRAVELING THE PERMIAN EXTINCTION) Film dokumentalny, 52 min, Japonia, 2018 250 milionów lat temu miało miejsce wydarzenie, które zniszczyło ponad 90% gatunków na Ziemi. Było to największe masowe wymieranie, jakiego kiedykolwiek zaznała nasza planeta, określane również jako granica permsko - triasowa. Nowe badania wskazują winę w nieoczekiwanym kierunku superkontynent. Przed tym Wielkim Wymieraniem kontynenty połączyły się, tworząc jeden gigantyczny ląd, całkowicie zmieniając ziemskie pole magnetyczne. Dotarło na Ziemię dużo więcej promieni kosmicznych, powodując globalne ochłodzenie, tzw. pióropuszową zimę. Ten dokument śledzi badania wulkanu w etiopskim Great Rift Valley oraz nowatorskie badania wykopaliskowe w Omanie. Dochodzenie rozpoczyna się we wnętrzu Ziemi i prowadzi nas w najdalsze zakątki kosmosu. 01:00 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 217 LEŻAJSK Magazyn, 22 min, Polska, 2021 Reżyseria: Adam Molak Scenariusz: Barbara Adamczyk Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Tym razem zagościmy w Leżajsku. Zwiedzanie rozpoczniemy od Muzeum Ziemi Leżajskiej, znajdujące się w budynkach Zespołu Dworu Starościńskiego, którego historia sięga pierwszej połowy XVI wieku. Odwiedzimy też zespół kościelno-klasztorny oo. Bernardynów, wybudowany w roku 1608. To tu znajdują się organy, należące do najcenniejszych zabytków tego typu nie tylko w Polsce, ale i w Europie. Niespełna 3 km od Leżajska, we wsi Wierzawice, znajduje się wyjątkowa, malowniczo położona stadnina. Stajnie zamieszkuje 31 koni, różnych ras i maści, a grupa pasjonatów, wciela się tutaj w role żołnierzy 20 Pułku Ułanów im. Króla Jana III Sobieskiego. 01:35 OPERACJA ZDROWIE - MAGAZYN MEDYCZNY - /9/ KARDIOCHIRURGIA MAŁOINWAZYJNA Magazyn medyczny, 25 min, Polska, 2024 Reżyseria: Piotr Poraj - Poleski Scenariusz: Piotr Poraj - Poleski Magazyn medyczny, który prezentuje innowacyjne metody diagnostyczne i terapie dostępne w Polsce. Każdy odcinek - to inne schorzenie. Lekarze wskazują objawy, na które warto zwrócić uwagę i mówią, w jaki sposób diagnozuje się chorobę. Pacjenci opowiadają o swoich doświadczeniach związanych z leczeniem i co musieli zmienić w życiu, żeby uniknąć nawrotu choroby. W każdym odcinku wybitni lekarze, eksperci farmakologii, stowarzyszenia pacjentów, naukowcy prezentują dostępne w naszym kraju metody leczenia oraz diagnostyki. Autorzy prezentują również nowoczesne technologie medyczne ratujące życie a będące światowymi odkryciami naukowymi. Wymiana zastawki czy operacja bypassów. Dziś te zabiegi są już możliwe w formie małoinwazyjnej, nie wymagającej rozcinania mostka. W najnowszym odcinku Operacji Zdrowie zajrzymy na salę operacyjną, pokażemy nowoczesne zabiegi kardiochirurgiczne. Teraz skomplikowane operacje serca można przeprowadzać poprzez niewielkie nacięcie, przez tak zwaną dziurkę od klucza. Jeszcze niedawno wielu pacjentów nie miało możliwości leczenia, bo operacje na otwartym sercu były dla nich zbyt obciążające. Kardiochirurgia małoinwazyjna to ratunek dla większej liczby pacjentów i możliwość szybszej rekonwalescencji, a pacjenci już po 2 - 3 tygodniach wracają do pełnej sprawności. 02:15 DOKTOR Film dokumentalny, 58 min, Polska, 2020 Reżyseria: Beata Hyży - Czołpińska Scenariusz: Beata Hyży - Czołpińska Prowadzący: Jarosław Perszko Zdjęcia: Jakub Klimaszewski Historię można pisać wielkimi literami, ale najbardziej fascynujące jest odkrywanie jej w losach zdawałoby się zwykłych, a przecież niezwykłych postaci, żyjących tuż obok. Jedną z nich jest Tadeusz Rakowiecki (1878 - 1965) - doktor medycyny, a jednocześnie światowej sławy astronom, krytyk literacki, lekarz wojskowy na frontach wojny rosyjsko - japońskiej, I wojny światowej i wojny z bolszewikami w 1920 r. , patriota i społecznik. Oferowano mu objęcie katedry astronomii we Lwowie na Uniwersytecie Jana Kazimierza, on jednak wybrał Hajnówkę, na skraju Puszczy Białowieskiej, liczącą 700 mieszkańców, bo twierdził, że tutaj jest bardziej potrzebny. Jego żona Pelagia towarzyszyła powstającym Legionom i była komendantką Oddziału Lubelskiego Polskiej Organizacji Wojskowej. Józef Piłsudski powierzył jej odręcznie napisany rozkaz utworzenia POW na terenie zaboru rosyjskiego, który przewiozła konno przez front do Warszawy. Przez całe życie wspierała męża w jego decyzjach. Razem działali społecznie, dla dobra tych najbardziej potrzebujących. Ich wspólną dewizą życiową było: uczciwość na pierwszym miejscu. "Moim filmem chciałabym przywrócić pamięci te, dziś nieco zapomniane osoby, bo mogą być wzorem nie tylko dla nas, ale także dla przyszłych pokoleń i zasługują na najwyższy szacunek".