TVP Historia Sobota, 17.08.2024 06:30 BYŁ TAKI DZIEŃ - 17 SIERPNIA Felieton, 2 min, Polska, 2008 Autor: Janusz Weychert 1908 - pierwszy film animowany; 1978 - pierwszy lot balonem nad Atlantykiem; 1980 - już czwarty dzień polskiego Sierpnia; 2002 - Jan Paweł II konsekrował świątynię w Łagiewnikach. 06:35 SZEROKIE TORY - JEDEN DZIEŃ Z ŻYCIA FRYZJERA W TIBILISI Cykl reportaży, 24 min, Polska, 2004 Autor: Barbara Włodarczyk Kolejny reportaż z Gruzji, gdzie dokonała się bezkrwawa rewolucja. Bohaterem programu jest fryzjer, który pracuje w jednym z najlepszych salonów Tbilisi. W zakładzie tym bywają przedstawiciele klasy średniej. Jego klienci, jak to zwykle w takich miejscach, żywo dyskutują o tym, co ich boli, a co cieszy. Kamera towarzyszy bohaterowi w domu i w pracy w salonie fryzjerskim oraz w mieszkaniach klientek, a także w łaźni, gdzie wieczorem spotyka się z przyjaciółmi. Reportaż przedstawia warunki pracy i życia klasy średniej w Gruzji po Rewolucji Róż. 07:00 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE S.I - ODC. 20 ZAMEK KSIĄŻ Magazyn, 22 min, Polska, 2016 Reżyseria: Natalia Kostenko Scenariusz: Tomasz Malkowski Zdjęcia: Jarosław Wątor, Jacek Banach, Tomasz Jędrzejczak Prowadzący: Tomasz Bednarek W tym odcinku Tomasz Bednarek odwiedzi zamek Książ. Jego malownicze położenie na wysokim skalnym cyplu, ponad lasami, stawia go w gronie najbardziej oryginalnych rezydencji arystokratycznych w Europie. Nazwany dolnośląskim Wersalem przez ponad cztery stulecia należał do potężnego pruskiego rodu Hochbergów. To tutaj mieszkała księżna Daisy, której sława i uroda przyćmiła nawet księżniczkę Sissi. Potężny zamek w czasie II wojny światowej był przebudowywany na kwaterę główną Hitlera, w skałach wydrążono wówczas tajemnicze podziemne korytarze. Dziś jest atrakcją turystyczną, która potrafi zachwycić dosłownie wszystkich. Miłośnicy flory odkryją tarasowe ogrody i palmiarnię sprzed ponad stu lat, pasjonaci stylowych wnętrz będą podziwiać pałacowe wnętrza, a amatorzy zagadek z czasów II wojny światowej mogą eksplorować tajemnicze tunele wybudowane przez hitlerowców. 07:25 KORONA KRÓLÓW. JAGIELLONOWIE - ODC. 177 (SEZON 2 ODC. 52) Serial historyczny TVP, 24 min, Polska, 2024 Reżyseria: Tomasz Matuszczak, Krzysztof Łukaszewicz, Piotr Fiedziukiewicz Scenariusz: Ewa Ratusińska, Anna Krasuska, Marta Hryniak Aktorzy: Michał Chruściel, Bartosz Jędraś, Marcin Urbanke, Mateusz Tomaszewski, Weronika Jaskółka, Jakub Wieczorek, Grzegorz Szypka, Adam Wnuczko, Maja Szopa, Dariusz Toczek, Bartosz Obuchowicz, Michał Chorosiński, Wojan Trocki, Marta Jarczewska, Klara Williams Hincza w tarapatach. Luty 1428. Jan Hincza (Kamil Szklany) jest w lochu, w ciężkim więzieniu na zamku w Chęcinach. Jan z Czyżowa (Bartosz Obuchowicz) obiecuje, że wstawi się u króla za nieszczęsnym więźniem. Zofia (Maria Pawłowska) zaczyna szukać męża dla Jadwigi (Maja Szopa). Jagiełło (Sebastian Skoczeń) wybacza księciu Witoldowi (Michał Chorosiński) jego konszachty z Krzyżakami i zgadza się na jego starania o koronę. Dowiaduje się od Witolda, że to Strasz (Paul Matura) donosił na królową. Lech (Mariusz Jakus) sugeruje Niemirze (Renia Gosławska), że rozwiązaniem ich problemu byłby jej ślub z bogatym starcem. Zygmunt Luksemburski (Wojan Trocki) i Barbara Cylejska (Marta Jarczewska) planują skłócić Witolda nie tylko z Jagiełłą, ale i z papieżem. Adam Świnka (Bartosz Jędraś) odkrywa, że Strasz jest szpiegiem Luksemburczyka. 08:05 W KOTLE HISTORII - Z HASTINGS DO CZERSKA. KOMES MAGNUS I JABŁKA Magazyn, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Jerzy Grabowski Scenariusz: Łukasz Modelski Prowadzący: Łukasz Modelski Zanim w mazowieckim Czersku pojawiła się królowa Bona, nim panował w nim książę Trojden, zamek był jedną z siedzib ambitnego Konrada Mazowieckiego. Ale to już wiek XIII. Prawdziwie elektryzujące teorie dotyczące Czerska opiewają na przełom stuleci XI i XII. Czy olbrzymi szkielet tajemniczego możnowładcy odkryty w zamku w roku 1968 może należeć do syna króla Haralda Godwinsona? Czy odnaleziony w Czersku wojownik to angielski królewicz pozbawiony dziedzictwa przez Wilhelma Zdobywcę? Wraz z naukowcami badamy losy komesa Magnusa i - jak w Anglii - gotujemy z (mazowieckich) jabłek. 08:35 ARSENAŁ. MAGAZYN MILITARNO - HISTORYCZNY - MISJA W IRAKU - HONKER Magazyn, 24 min, Polska, 2022 Reżyseria: Jerzy Grabowski, Grzegorz Płaza, Andrzej Borowiecki Scenariusz: Grzegorz Płaza, Andrzej Borowiecki, Jerzy Grabowski Zdjęcia: Maciej Brola, Rafał Biernacki Prowadzący: Przemysław Predygier Lektor: Jacek Sobieszczański Misja w Iraku - Honker. W drugiej połowie lat siedemdziesiątych XX w. powstała konstrukcja pojazdu wielozadaniowego o napędzie na cztery koła, przeznaczonego dla wojska. Pierwszy i jak do tej pory jedyny seryjnie produkowany polski samochód terenowy o nazwie Honker, był eksploatowany podczas misji w Iraku. W programie zaprezentujemy całą gamę produkowanych modeli. Opowiemy też o wojennych dokonaniach Honkerów. 09:15 CZARNE CHMURY - ODC. 5/10 - CZARNA SAKWA Serial przygodowy, historyczny, 46 min, Polska, 1973 Reżyseria: Andrzej Konic Scenariusz: Ryszard Pietruski Zdjęcia: Antoni Wójtowicz Muzyka: Waldemar Kazanecki Aktorzy: Leonard Pietraszak, Ryszard Pietruski, Edmund Fetting, Stanisław Niwiński, Tadeusz Białoszczyński, Anna Seniuk, Janusz Zakrzeński, Jerzy Zelnik, Mariusz Dmochowski, Józef Nalberczak, Bronisław Pawlik, Elżbieta Starostecka Rajtarzy kapitana Knothego dopadają zbiegów w karczmie, gdzie pułkownik i jego wachmistrz szukali schronienia. Wywiązuje się bójka, Dowgird i Kacper salwują się ucieczką. Knothe, mimo wyraźnego rozkazu namiestnika, aby pułkownika pojmać i doprowadzić żywego, strzela za odpływającymi w łódce i trafia Dowgirda. Jednak radość rajtarów jest przedwczesna. Namiestnik Hollstein wpada w gniew, że żołnierze nie usłuchali jego rozkazu. Nie wie, że Dowgird żyje, choć jest ciężko ranny. Opiekuje się nim miejscowy znachor, pan Krzysztof szybko wraca do zdrowia. Niebawem będzie mógł podjąć przerwaną podróż do stolicy. Kacper wyrusza na poszukiwanie dobrych koni, na drodze znajduje tajemniczą czarną sakwę, którą podróżujący dyliżansem wysłannicy mieli dostarczyć rezydentowi elektorskiemu w Warszawie. Jej zawartość musiała być bardzo cenna, skoro na wieść o utracie sakwy von Hollstein postanawia osobiście jechać do Warszawy i dopilnować odzyskania kompromitujących dokumentów. 10:15 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - MAROKO - TYSIĄCLETNIA CYWILIZACJA (FLAVORS) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i sławne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. W tym odcinku - Maroko. 11:20 CZTERY STRONY ŚWIATA - PERUWIAŃSKIE DROGI I BEZDROŻA. ODC. 8 (LANDS OF THE EARTH) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2022 Lektor: Maciej Guzowski Dziś zwiedzanie świata nie jest już tak odkrywcze jak dawniej. Niewiele jest bowiem zakątków naszej planety, które pozostają nieznane. Autorzy serii z wielką pasją i ciekawością eksplorują miejsca spoza utartych szlaków, małe wioski, których piękno do tej pory nie zostało odkryte. Docierają do nich pieszo, pociągiem lub łodzią i niezwykle uważnie przyglądają się temu, co napotkali. 12:25 ŻYCIODAJNE RZEKI PÓŁWYSPU IBERYJSKIEGO - ODC. 5 GWADALKIWIR (IBERIA'S RIVERS OF LIFE / FLÜSSE DES LICHTS EP. 5 GUADALQUIVIR) Serial dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2018 Reżyseria: Michael Gregor Seria dokumentalna opowiadająca o największych rzekach Hiszpanii i Portugalii. Wielkie rzeki z dala od destynacji turystycznych ukazują nieznany i mistyczny Półwysep Iberyjski. Podobnie jak ludzkie naczynia krwionośne, rzeki są ścieżkami życia. Niemal każda zaawansowana cywilizacja zawdzięcza swój rozwój istnieniu tych pulsujących strumieni życia. Rzeki były pierwszymi autostradami; transportowały wiedzę, dobra, odkrywców i zdobywców. Podążając za tymi wielkimi strumieniami, znajdujemy zapomniane krajobrazy, zamieszkane przez niezwykłych ludzi, z często wyjątkowymi biografiami. Odcinek piąty opowiada o Gwadalkiwir - rzece w Hiszpanii, o długości 680 km. Jej źródła znajdują się na stokach Caada de las Fuentes, na wysokości ok. 1400 m n.p.m. , na wschód od miasta Cazorla, na terenie Parku Narodowego Sierra de Cazorla, Segura i Las Villas. Rzeka uchodzi do Zatoki Kadyksu (Ocean Atlantycki). Jest żeglowna od Kordoby, do Sewilli dochodzą nawet statki morskie. Oprócz zastosowań transportowych jest wykorzystywana do produkcji energii elektrycznej i nawadniania. 13:30 WOJOWNICY CZASU - BONAPARTE NA ŚLĄSKU, CZYLI KŁODZKO 1807 Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Grzegorz Gajewski Scenariusz: Grzegorz Gajewski Zdjęcia: Grzegorz Gajewski, Krzysztof Krzyżanowski Muzyka: Krzysztof Ridan Prowadzący: Grzegorz Gajewski W 1806 roku, enfant terrible XIX - wiecznej Europy Napoleon Bonaparte miał już za sobą wiele błyskotliwych kampanii, których sukcesy spędzały sen z powiek europejskim władcom. Ich czwarta z kolei koalicja antyfrancuska zainicjowana przez Anglików zwróciła przeciwko cesarzowi Francuzów także Prusy i Rosję. Niebawem Wielka Armia gromiła pruskie korpusy, aby potem wyruszyć na Śląsk i zdobyć pruskie twierdze. Ostatnią z nich była twierdza w Kłodzku. 14:10 PUŁKOWNIK KWIATKOWSKI Komediodramat, 122 min, Polska, 1995 Reżyseria: Kazimierz Kutz Scenariusz: Jerzy Stefan Stawiński Zdjęcia: Grzegorz Kędzierski Muzyka: Jan Kanty Pawluśkiewicz Aktorzy: Marek Kondrat, Renata Dancewicz, Zbigniew Zamachowski, Adam Ferency, Artur Barciś Akcja filmu toczy się w roku 1945. Wszechwładne UB, wspomagane przez "towarzyszy radzieckich", coraz sumienniej i skuteczniej likwiduje polską "reakcję". W koszarowym szpitalu na Ziemiach Zachodnich pracuje lekarz nazwiskiem Andrzej Kwiatkowski. W cywilu ginekolog, w armii musiał przedzierzgnąć się w chirurga. Właśnie kończy operować Kiziora - pułkownika UB z Warszawy. Jedno niewłaściwe pociągnięcie skalpelem, jeden źle założony szef i eskulap może skończyć w kazamatach. A sprawa jest delikatna - Kizior jest ranny w twarz. Jednak Kwiatkowskiego ręka nie zawodzi. Ubecki dostojnik nie stanie się ofiarą złośliwych kpinek podwładnych. W nagrodę za dobrą robotę lekarz dostaje tydzień urlopu, który postanawia spędzić w rodzinnych stronach, czyli w Warszawie. Na gruzach swego dawnego domu przypadkiem odnajduje Krysię - przed wojną podlotka, teraz piękną kobietę. Zafascynowany urodą dziewczyny zaprasza ją na kolację do ekskluzywnej restauracji. Tu Krysię zaczyna napastować radziecki oficer. Kwiatkowskiemu nie pozostaje nic innego, jak znokautować natręta. Przebiegły medyk ratuje wszakże swą skórę, podając się za ważnego funkcjonariusza bezpieki. Maskarada udaje się, a Kwiatkowski zdobywa podziw Krysi. By zamienić go w miłość, postanawia pomóc kilku niewinnie uwięzionym ludziom, podając się za zastępcę ministra Radkiewicza. Mimo że rozgrywa się w tragicznych czasach, film Kutza tchnie niekłamanym komizmem. Reżyser w mistrzowski sposób cieniuje humor, dzięki czemu widz śmieje się nawet wówczas, gdy akcja przenosi się do katowni UB, więzień czy gabinetu diabolicznego (świetny Krzysztof Globisz) Mieczysława Moczara. Koniec zabawy wprawdzie jest raczej gorzki, lecz zakończenie "Pułkownika..." pozostaje otwarte. Nie burzy jednoznacznie nastroju, daje nadzieję. Kutz zrobił komedię przewrotną i inteligentną, serwując widzom jednocześnie uśmiech na twarzy i ponure mrowienie w duszy. Dopomógł w tym znakomity scenariusz, napisany zresztą na podstawie wydarzeń autentycznych, i popisowe aktorstwo, zwłaszcza odtwórcy głównej roli, Marka Kondrata. Srebrne Grona na XXVI Lubuskim Lecie Filmowym w Łagowie w 1996 roku. Nagrody dla Marka Kondratai Renaty Dancewicz na XX Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych Gdynia '95. "Pułkownik Kwiatkowski" był reklamowany na kasetach wideo jako "najlepsza komedia sezonu". Obsypany nagrodami film Kazimierza Kutza to z pewnością wydarzenie artystyczne dużej rangi, a także przednia próbka nieznanej strony talentu twórcy "Soli ziemi czarnej". Już we wcześniejszej o rok komedii pt. "Zawrócony" Kutz pokazał, że potrafi śmiać się z rzeczy ponurych i złowrogich, nie przekraczając przy tym granic dobrego smaku. W "Pułkowniku..." umiejętność tę jeszcze wydoskonalił. 16:20 SENSACJE XX WIEKU - DECYDUJĄCA BITWA CZ. 2 Cykl dokumentalny, 46 min, Polska, 2003 Reżyseria: Adek Drabiński Scenariusz: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Waldek Szmidt Prowadzący: Bogusław Wołoszański Poniedziałek 29 maja 1944 roku. Tego dnia niebo nad Anglią było czyste, wiał lekki wiatr, morze wokół wysp było spokojne. Amerykański dowódzca Dwight Eisenhower przejrzał prognozy pogody. Wskazywały, że dobre warunki utrzymają się przez najbliższy tydzień. Generał nakazał wysłać rozkaz "Ćwiczenia Hornpipe plus 6". Oznaczał on, że inwazja na Europę ma rozpocząć się 5 czerwca. Wielka machina inwazyjna, którą tworzyło 120 tysięcy żołnierzy, jacy mieli wylądować w pierwszym rzucie, 5 tysięcy okrętów i 10 tysięcy samolotów, zaczęła działać. Ta machina musiała rozpędzać się przez parę dni i zatrzymanie jej lub zawrócenie było praktycznie niemożliwe. 17:10 KALENDARIUM POWSTANIA WARSZAWSKIEGO Felieton, 1 min, Polska, 2018 Autor: Anna Szołajska Lektor: Krzysztof Ziemiec Kalendarium Powstania Warszawskiego obejmuje dni od 1 sierpnia do 3 października 1944 roku. Jest to cykl 63 felietonów, poświęconych wydarzeniom poszczególnych dni Powstania. 17:15 PODRÓŻE NA PÓŁNOC EUROPY - ODCINEK 4. FINLANDIA (WONDERS OF NORTHERN EUROPE / VOYAGES EN TERRES DU NORD EPISODE 4 - LAND OF A (HUNDRED) THOUSAND LAKES - BOREAL FINLAND;) Cykl dokumentalny, 52 min, Francja, 2020 Reżyseria: Xavier Lefebvre Finlandia jest krajem przemian geograficznych i kulturowych na styku Rosji i Skandynawii, posiadającym jednocześnie własną, wyrazistą tożsamość. Narodziła się ona w miejscowych pejzażach, które są wyjątkowo piękne, a ich cechą charakterystyczną są czyste wody niezliczonych jezior i wszechobecne ciemnozielone lasy. Zlodowacenia czwartorzędowe ukształtowały fiński krajobraz. Bagna i torfowiska to kolejny ważny atrybut lokalnego pejzażu, zajmują prawie 15 procent terytorium Finlandii. 18:10 KOLUMBOWIE - ODC. 2/5 - ŻEGNAJ BAŚKA Serial TVP, 53 min, Polska, 1970 Reżyseria: Janusz Morgenstern Scenariusz: Roman Bratny Zdjęcia: Tadeusz Wieżan Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Ignacy Machowski, Bożena Kowalczyk, Ryszarda Hanin, Marek Perepeczko, Krzysztof Machowski, Jerzy Markuszewski, Urszula Gałecka, Władysław Grabowski Grupa Zygmunta dostaje rozkaz likwidacji komendanta posterunku niemieckiej straży kolejowej, znanego z okrucieństwa bahnschutza Maltza. W czasie akcji Kolumb gubi dokumenty wraz z adresem mieszkania, w którym umówił się z Basią - swoją dziewczyną. Dokumenty dostają się w ręce hitlerowców. Pod wskazanym adresem gestapo urządza zasadzkę. Nieświadoma niczego Basia wpada w ręce niemieckich oprawców. 19:15 BYĆ KOBIETĄ W HIMALAJACH Film dokumentalny, 44 min, Polska, 2018 Reżyseria: Eliza Kubarska Scenariusz: Eliza Kubarska Opowieść o kobietach z dwóch krańców świata, które odważyły się przeciwstawić porządkowi świata oraz o ich wpływie na młode pokolenie alpinistek w Polsce i Nepalu. W 1992 roku Wanda Rutkiewicz, polska himalaistka, po zdobyciu K2 jako pierwsza kobieta świata, wyruszyła na zdobycie kolejnego ośmiotysięcznika, Kanczendzongi. Z wyprawy tej nigdy nie wróciła. Do dziś nie są znane jej dalsze losy. Jednak swoją energią i charyzmą zdążyła zainspirować kolejne pokolenie młodych alpinistek. W podobnym czasie w Nepalu działała inna wspinaczka, Pasang Lhamu Sherpa. W 1993 roku Pasang po raz trzeci wyruszyła na wyprawę na Everest, który ostatecznie zdobyła jako pierwsza Nepalka. Niestety, podobnie jak Wanda, nigdy nie wróciła na niziny. Ale jej legenda przeżyła do dziś. Obie kobiety łączy coś więcej jak tylko miłość do gór najwyższych. Zarówno Wanda, jak i Pasang realizując swoje marzenia musiały mierzyć się nie tylko z własnymi słabościami, wysokością, czy złą pogodą. Każda z nich musiała przeciwstawiać się męskiemu porządkowi świata, w którym przyszło im żyć. 25 lat po zaginięciu Wandy i Pasang, na arenie światowej, pojawiły się ich następczynie: Kinga Baranowska i Maya Sherpa. Zainspirowane walecznością bohaterek z ubiegłego stulecia, kontynuują tradycję kobiecego himalaizmu podnosząc kolejne poprzeczki. 20:10 POPIÓŁ I DIAMENT Dramat, 99 min, Polska, 1958 Reżyseria: Andrzej Wajda Scenariusz: Jerzy Andrzejewski, Andrzej Wajda Zdjęcia: Jerzy Wójcik Muzyka: Jan Krenz Aktorzy: Zbigniew Cybulski, Ewa Krzyżewska, Wacław Zastrzeżyński, Adam Pawlikowski, Bogumił Kobiela, Jan Ciecierski, Stanisław Milski, Zbigniew Skowroński, Barbara Krafftówna, Irena Orzecka, Artur Młodnicki, Grażyna Staniszewska, Józef Pieracki Powieść Jerzego Andrzejewskiego "Popiół i diament" była jednym z najbardziej przez komunistyczne władze popieranym polskim utworem literackim. Obowiązkowa lektura szkolna, ponad 20 wydań w czasach PRL - u - te fakty mówią same za siebie. Uznawano ją wówczas w Polsce (choć nie wszyscy) niemal za arcydzieło, za jedną z najważniejszych rodzimych powieści XX wieku. Nieco skromniej, lecz również z należytym pietyzmem, traktowano ekranizację Wajdy. Jedynie w drugim obiegu można było publikować opinie, odbiegające od urzędowego stereotypu. Andrzej Werner pisał: "W powieści, ale zwłaszcza w filmie (dzięki kondensacji niezwykle ekspresywnej formy), dokonano zabiegu, który można by nazwać stworzeniem fałszywego klimatu tragicznego. Dzieje się tak przez sugestię świadomości bohaterów, którym kazano działać w społecznej i moralnej próżni". Po przełomie politycznym w 1989 roku pojawiły się głosy oficjalnie krytykujące powieść Andrzejewskiego, a pośrednio również jej ekranową wersję. Nagle "jedna z najważniejszych polskich książek ostatniego półwiecza" okazała się "tendencyjna" (choć niepozbawiona walorów literackich), "zapowiadająca socrealizm", "pełna fałszywych tonów", pochwalna wobec "nowego porządku przyniesionego na sowieckich bagnetach". O ekranizacji "Popiołu i diamentu" (1958) pisano łaskawiej, ale i tu głosy były podzielone. Zarzucano Wajdzie, że pokazał nieprawdziwy obraz Polski tuż po wojnie, z drugiej jednak strony podkreślano, że to młody akowiec Maciek Chełmicki, a nie pepeerowiec Szczuka, stał się prawdziwym bohaterem filmu i reprezentantem prawdziwych wartości. Owo subtelne przesunięcie akcentów dostrzeżono zresztą również pod koniec lat 50. , ale wówczas uchodziło ono raczej za niemiły zgrzyt, a nawet przekłamanie, kładące się cieniem na "słusznej" wymowie filmu. Większość zarzutów pod adresem kinowej wersji "Popiołu i diamentu" dotyczyła jednak głównie interpretacji wydarzeń historycznych i sytuacji politycznej "zaraz po wojnie" (taki tytuł miała pierwotnie nosić powieść Andrzejewskiego). Nawet najsurowsi krytycy (tak "z lewa", jak i "z prawa") nie odważyli się podważać artystycznych walorów dzieła Wajdy. Zgodnie wskazywali na mistrzowskie operowanie zwięzłą metaforą (zamiast epickiej rozwlekłości) i ostrymi kontrastami oraz znakomite aktorstwo, zwłaszcza Zbigniewa Cybulskiego i Bogumiła Kobieli, których wielka kariera zaczęła się właśnie od tego filmu. Szczególnie kreacja Cybulskiego zwróciła uwagę krytyki i na długo zapadła w pamięć widzom. Jego Maciek Chełmicki zachowaniem bardziej przypominał bohaterów Jamesa Deana niż akowskiego konspiratora. Mentalność, którą reprezentował, bliższa była młodym ludziom anno 1958 niż ich rówieśnikom z połowy lat 40. Może właśnie dlatego tak zafascynowała współczesnych widzów. Może właśnie także dlatego legenda Cybulskiego jest żywa do dziś. 8 maja 1945 roku. Młody akowiec Maciek Chełmicki otrzymuje rozkaz zastrzelenia sekretarza KW PPR - Szczuki. Nieszczęśliwy zbieg okoliczności powoduje, że ginie ktoś inny. Maciek musi powtórzyć zamach. Miłość do przypadkowo poznanej barmanki Krystyny uświadamia mu bezsens zabijania na chwilę przed końcem wojny. Kolejny zbieg okoliczności każe Chełmickiemu zamieszkać w hotelu przez ścianę ze Szczuką. Mijają się na korytarzu, pozdrawiają, Maciek przypala Szczuce papierosa... "Prawie jak ojciec i syn" - mógłby powiedzieć ktoś, kto ich nie zna. Jednak rozkaz jest rozkazem, a wierność złożonej niegdyś przysiędze zobowiązuje. 22:05 NIEZNANA WOJNA NA PÓŁNOCY - ODC. 3/6 (UNTOLD ARCTIC WARS) Serial dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Teemu Hostikka, Anna - Reeta Eksyma Scenariusz: Teemu Hostikka, Anna - Reeta Eksyma To pierwsza w historii seria, która ujawnia rolę państw regionu arktycznego w II wojnie światowej i próbuje odtworzyć militarne zmagania w tym rejonie. Widzowie będą mogli obejrzeć w akcji nurków odnajdujących zatopione niemieckie wraki samolotów, archeologów badających ukryte masowe groby i historyków tropiących tajne nadmorskie fortece. W serii kolorowe materiały archiwalne oraz wysokiej jakości animacje komputerowe. 23:10 DOM POD DWOMA ORŁAMI - ODCINEK 10 Serial TVP, 46 min, Polska, 2021 Reżyseria: Waldemar Krzystek Scenariusz: Waldemar Krzystek, Małgorzata Kopernik Zdjęcia: Piotr Kukla Aktorzy: Agnieszka Mandat, Sonia Mietielica, Thomas Christian, Adrian Zaremba, Mateusz Rusin, Klara Williams, Jan Litvinovitch, Karolina Gruszka, Małgorzata Zajączkowska, Andrzej Konopka, Daria Polunina, Andrew Zhuravsky, Eryk Lenartowicz, Karolina Rzepa, Adam Ferency Liski przynosi Zofii wyczekiwaną wiadomość - znalazł jej syna, Zbyszka. Jadą do Jeleniej Góry, jednak na miejscu, zamiast syna Zofia rozpoznaje w przedstawionym jej mężczyźnie... Wasylkę. Żeby uniknąć zdemaskowania, on sięga po broń, ale Liski jest szybszy. Później Zofia jedzie do Lwowa, udaje jej się spotkać z Aksinią. Kobieta opowiada, że Zbyszek dokonywał rzezi, ale został złapany w przez UPA. Później Wasylko upił kompanów i uwolnił go, a Zbyszek w zamian dał mu swoje dokumenty. Brat Zofii, Maurycy, także przeżył ukraińską rzeź. W zakładzie dla nieuleczalnie chorych Zofia spotyka kompletnie łysego, pozbawionego brwi i rzęs staruszka. Mimo starań, Zofii nie udaje się zabrać brata do Polski. Maurycy jako obywatel radziecki musi żyć i umrzeć w ZSRR. Do Wrocławia przyjeżdża Karl Weber. Jest już stary i żegnając się ze światem chciałby jeszcze raz pobyć w Domu pod Dwoma Orłami. Gdy Karl widzi młodą Helenę, poznaje natychmiast córkę ukochanej siostry. Zofia i Karl umawiają się na następny dzień, ale Karl umiera w nocy w hotelowym pokoju. Ponad pół wieku później Paul przylatuje z Ukrainy do Wrocławia. Nie są już z Marianną tą samą beztroską, szczęśliwą parą jak niedawno. Są skupieni na tym czego się dowiedzieli o przeszłości swoich rodzin. Marianna uważa, że Helena nie można dłużej bać się okazywania uczuć, bólu, który paraliżował ją przez całe życie. Wyrzucanie z pamięci niemieckiej przeszłości było na nic. Marianna wyznaje matce swoje głębokie uczucie... ale w języku niemieckim. Ujawnienie prawdy wszystkim przynosi ulgę. 00:10 WOJNA KOREAŃSKA - ZAPOMNIANA WOJNA (THE KOREAN WAR) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Reżyseria: John Maggio Wielu historyków uznaje wojnę koreańską za najważniejszy konflikt od czasów II wojny światowej. Mimo milionów ofiar i uchodźców o wojnie tej często już się nie pamięta. Tymczasem tak naprawdę nigdy się ona nie zakończyła i wpływa na relacje między państwami do dziś. Po otwarciu archiwów w Rosji, Stanach Zjednoczonych, Chinach i Korei Południowej dostępne są nowe materiały historyczne, w tym kolorowe filmy i setki zdjęć, pozwalające odkryć na nowo ten mało znany konflikt, który ukształtował nasz świat. 01:20 BERŁO Z BRĄZU - SYMBOL ZMIANY CYWILIZACYJNEJ Dokument fabularyzowany, 72 min, Polska, 2022 Reżyseria: Krzysztof Paluszyński Scenariusz: Krzysztof Paluszyński "Berło z brązu - symbol zmiany cywilizacyjnej" to fabularyzowany dokument opowiadający o czasach sprzed około 4000 lat, kiedy to na obszarach dzisiejszej Polski i Europy nastąpiło przejście z epoki neolitu do epoki brązu. W tym właśnie okresie miał miejsce gwałtowny skok technologiczny i cywilizacyjny.