TVP Kultura Czwartek, 15.08.2024 06:50 TAMTE LATA, TAMTE DNI - JERZY KISIELEWSKI Magazyn, 25 min, Polska, 2020 Reżyseria: JOANNA MAKOWSKA Prowadzący: MARTA PERCHUĆ-BURZYŃSKA Marta Perchuć-Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Rozmowy realizowane są w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie sentymentalne. Dziennikarz radiowy i telewizyjny Jerzy Kisielewski - syn znanego pisarza, muzyka i felietonisty Stefana Kisielewskiego oraz brat tragicznie zmarłego pianisty Wacława Kisielewskiego - opowiada o dzieciństwie i dorastaniu w artystycznej rodzinie, pełnej mocnych osobowości. 07:30 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.V - ODC. 50 JAK POWSTAŁY NASZE NAZWISKA? Cykl dokumentalny, 28 min, Polska, 2017 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Radosław Kotarski przybywa do średniowiecznej osady, aby w niej prześledzić procesy, które dały początek naszym, współczesnym nazwiskom. Stara się także znaleźć odpowiedź na pytanie kiedy przydomki zamieniły się w pełnoprawne nazwiska i jakimi drogami się to stało. Odpowiada również na pytanie czy faktycznie nazwiska z końcówką na - ski świadczą o pochodzeniu szlacheckim. 08:10 RZECZ POLSKA - KLOCKI ZOFII STRYJEŃSKIEJ Cykl dokumentalny, 12 min, Polska, 2018 Reżyseria: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Scenariusz: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Muzyka: Bartosz Kruczyński Wykonawcy: Marek Sosenko, Stanisław Lenartowicz 100 najlepszych polskich projektów na 100 - lecie Niepodległości! W pierwszym odcinku bohaterem będą klocki Zofii Stryjeńskiej. Projekt tej drewnianej zabawki powstał w 1918 roku i był związany z aktywnością artystki w ramach Warsztatów Krakowskich. Klocki miały przedstawiać 6 scen nawiązujących do tradycji ludowych jak np. puszczanie wianków na rzece czy oczepiny. W ten sposób Stryjeńska chciała edukować najmłodszych w polskich zwyczajach. Cykl TVP Kultura to propozycja przyjrzenia się krajowej sztuce projektowania. Będzie to zarówno odpowiedź na obserwowaną od jakiegoś czasu modę na przedmioty vintage, jak i promocja najciekawszych nowych rozwiązań projektowych. Choć polski design w ostatnich latach staje się jednym z naszych eksportowych hitów, to wciąż zbyt mało się o nim mówi. Program ma opowiadać o konkretnych przedmiotach, rekonstruując historię ich powstania, pokazując ich funkcję w przestrzeni, przedstawiając twórców i projektantów. Ta opowieść o rzeczach stanie się również opowieścią o najnowszej historii Polski. 08:35 KTÓRĘDY PO SZTUKĘ - VAN DONGEN Magazyn, 5 min, Polska, 2020 Reżyseria: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Scenariusz: Anna Zakrzewska, Tomasz Filiks Zdjęcia: Magda Seweryn, Kamil Hasiuk Wykonawcy: Ewa Ziembińska Antoni Cierplikowski - urodzony w 1884 roku w Sieradzu wielki kreator i stylista fryzur. Jako pierwszy w 1909 roku obciął kobiecie włosy na krótko i tym samym zapoczątkował modę na typ chłopczycy (a la garconne). Do Paryża przybył w 1903 roku, jako siedemnastolatek. W stolicy Francji szybko zrobił spektakularną karierę zostając Antoine de Paris. Był samoukiem, został zauważony i doceniony za kreatywność, oryginalność i talent. Czesał znane aktorki - od Sary Bernhard, gwiazd Hollywood po Brigitte Bardot. Słynna fryzura Josephine Baker z ufryzowanymi loczkami i paź Grety Garbo to jego dzieła. Osiągnął wielki sukces, miał kilkadziesiąt salonów fryzjerskich w Europie i ponad sto w USA. Mecenas i kolekcjoner sztuki. Przyjaźnił się z wieloma artystami. Jego oryginalne kreacje wzbudzały ogromne emocje na międzynarodowych balach. W jednej z nich uwiecznił go Kees van Dongen - światowej sławy portrecista holenderskiego pochodzenia tworzący w Paryżu. O obrazie znajdującym się w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie "Portret Antoine’a jako Buddy" opowie Ewa Ziembińska. 09:00 POLSKIE DROGI - ODC. 1/11 - MISJA SPECJALNA Serial TVP, 86 min, Polska, 1977 Reżyseria: Janusz Morgenstern Scenariusz: Jerzy Janicki Zdjęcia: Edward Kłosiński Muzyka: Andrzej Kurylewicz Aktorzy: Karol Strasburger, Kazimierz Kaczor, Marek Walczewski, Zofia Mrozowska, Aleksander Bardini, Stanisław Zaczyk, Jadwiga Jankowska-Cieślak, Beata Tyszkiewicz, Leszek Herdegen, Stanisław Mikulski, Ryszarda Hanin, Irena Laskowska, Anna Nehrebecka, Piotr Fronczewski, Ryszard Barycz "Polskie drogi" były jednym z najpopularniejszych polskich seriali lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych. Pokazany po raz pierwszy w roku 1977, doczekał wielu powtórek. Dzieło Jerzego Janickiego i Janusza Morgensterna to epicka (łącznie 17 godzin projekcji), wielowątkowa opowieść o losach Polaków w latach II wojny światowej. "Czas pogardy" ukazano przede wszystkim z punktu widzenia dwóch głównych bohaterów - porucznika Władysława Niwińskiego (Karol Strasburger) i Leona Kurasia (wielka rola Kazimierza Kaczora) - drobnego cwaniaka, niepozbawionego jednak znamion heroizmu. Autorzy serialu starali się pokazać zwłaszcza dzień powszedni okupacji hitlerowskiej w Polsce. Konspirację, akcje zbrojne, strzelaniny programowo odsunięto na drugi plan. W zamian "Polskie drogi" dawały przekrój przez wszystkie ówczesne warstwy społeczne. Opowiadały o ludziach częstokroć zaskoczonych przez historię, którzy stopniowo uczą się złowrogiej logiki hitlerowskiego terroru. Janusz Morgenstern potraktował pracę nad serialem jako dopełnienie swoich poprzednich filmów o II wojnie światowej: "Kolumbów" i "Potem nastąpi cisza". "Jest to kontynuacja o nieco odwróconej chronologii."Kolumbów" poświęciłem tylko losom żołnierzy Armii Krajowej. W "Polskich drogach" obszerniej zajmujemy się lewicą społeczną, nie zapominając o ugrupowaniach AK" - tłumaczył reżyser w jednym z wywiadów. We wrześniu 1939 r, podchorąży strzelców konnych Władysław Niwiński otrzymuje rozkaz eskortowania do Kamieńca Podolskiego ważnej przesyłki państwowej. W drodze natyka się na stacjonujący w dworze polski batalion, którego dowódca jest ranny. Do dworu przyjeżdża także kapitan Tadeusz Miszczyk z II Oddziału w nadziei, że zdobędzie tu trochę benzyny. W czasie nalotów i starć z Niemcami ginie sprowadzony lekarz, pozbawiony opieki medycznej dowódca batalionu umiera. Ginie także kapitan Miszczyk. Niwiński przejmuje wiezione przez niego ważne dokumenty. W nocy pluton Niwińskiego zostaje zdziesiątkowany przez grupę dywersyjną pod wodzą Johanna Heymanna, syna niemieckiego kolonisty, młynarza, który umiera nagle w trakcie walki. Niwiński znał Heymannów jeszcze sprzed wojny, gdy przyjeżdżał tam na wakacje. Johann poprzysięga mu zemstę za śmierć ojca. 10:40 DZWONNIK Z NOTRE DAME (NOTRE - DAME DE PARIS / THE HUNCHBACK OF NOTRE DAME) Film kostiumowy, 115 min, Francja, 1956 Autor: Victor Hugo Reżyseria: Jean Delannoy Scenariusz: Jean Aurenche, Jacques Prevert Aktorzy: Gina Lollobrigida, Anthony Quinn, Jean Danet, Alain Cuny Paryż, rok 1482. Nadchodzi czas Święta Głupców, które jak co roku odbywa się na placu przed katedrą Notre Dame. Wśród różnej maści artystów cyrkowych znajduje się zmysłowa cyganka Esmeralda (Gina Lollobrigida), która wykonuje urzekający taniec przed tłumem zachwyconych widzów. Z wieży katedry, spogląda na nią pożądliwie alchemik Frollo (Alain Cuny)i zauroczony jej urodą, zleca wiernemu słudze Quasimodo (Anthony Quinn) porwanie kobiety. Lecz gdy nieurodziwy dzwonnik zbliża się do Esmeraldy, sam ulega jej urokowi. 12:50 REŻYSERZY S.VII - STEVEN SPIELBERG 1/10 SEZON 7 (STEVEN SPIELBERG 1/10 SEZON 7) Cykl dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Lyndy Saville Cykl dokumentalny poświęcony najważniejszym reżyserom kina. W tym odcinku przyglądamy się twórczości Stevena Spielberga, reżysera m.in. filmów: "Lista Schindlera", "Kolor purpury" czy "Szeregowiec Ryan". 13:50 KARINO - ODC. 6/13 UJARZMIONY Serial TVP, 25 min, Polska, 1974 Autor: Jan Batory/Jan Dobraczyński/Marek Nowakowski Reżyseria: Jan Batory Scenariusz: Jan Batory, Jan Dobraczyński, Marek Nowakowski Zdjęcia: Jan Laskowski Muzyka: Wanda Warska Aktorzy: Claudia Reischel, Karol Strasburger, Tadeusz Schmidt, Zdzisław Maklakiewicz, Leon Niemczyk Trener Stolarek przystępuje do ujeżdżania Karino. Jego metody wydają się Grażynie zbyt brutalne, dlatego rankami z pomocą Małeckiego sama oswaja swego ulubieńca z siodłem. Kiedy podejmuje próbę ujeżdżania, Karino ją ponosi. Pędzi jak szalony przez las, przez łąkę, dopiero Stolarek ratuje dziewczynę z opresji. Wreszcie koń jest gotowy do startu na torach wyścigowych. Żegna go Grażyna, pracownicy stadniny i przyjaciel, cyrkowy koń Eryk. 14:20 KARINO - ODC. 7/13 DROGA DO SŁAWY Serial TVP, 25 min, Polska, 1974 Autor: Jan Batory/Jan Dobraczyński/Marek Nowakowski Reżyseria: Jan Batory Scenariusz: Jan Batory, Jan Dobraczyński, Marek Nowakowski Zdjęcia: Jan Laskowski Muzyka: Wanda Warska Aktorzy: Claudia Reischel, Karol Strasburger, Tadeusz Schmidt, Zdzisław Maklakiewicz, Leon Niemczyk Karino przybywa na Służewiec. Zostaje przydzielony młodemu dżokejowi Romkowi. Od początku koń i jeździec nie przypadają sobie do gustu. Koń zrzuca chłopca, Romek łamie rękę. Karino nie pozwala dosiadać się praktycznie nikomu poza młodziutkim praktykantem Felkiem. Dyrektor Służewca i główny trener nie mają innego wyjścia - decydują, że Felek zadebiutuje na wyścigach, jadąc na Karino. Starzy dżokeje umawiają się, że zamkną go przy bandzie, jednak Karino w wielkim stylu wygrywa swój pierwszy wyścig. 15:00 MÓJ PRZYJACIEL HACHIKO (HACHI: A DOG'S TALE) Film obyczajowy, 89 min, USA/Wielka Brytania, 2009 Reżyseria: Lasse Hallström Aktorzy: Richard Gere, Joan Allen, Sarah Roemer Oparty na historii z życia wziętej film o wielkim przywiązaniu i miłości, łączących psa i jego pana. Opowieść snuje Ronnie, wnuk właściciela uroczego pupila o imieniu Hachiko. To właśnie historię psa dziadka wybrał chłopiec do prezentacji w szkole na temat "Mój bohater". Profesor Parker Wilson znajduje na stacji kolejowej zagubionego szczeniaka, który odbył podróż z Japonii do USA i uciekł z transportu w pobliżu Providence. To tu mieszka profesor, który zabiera szczeniaka na noc do domu, by następnego dnia znaleźć jego właściciela. Poszukiwania kończą się jednak fiaskiem. I tak Hachiko zostaje w domu Parkera Wilsona, mimo początkowej niechęci żony profesora, Cate. Mijają dni i miesiące, Parkera i jego czworonożnego przyjaciela łączą coraz silniejsze więzi. Codziennie o siedemnastej Hachiko czeka na stacji kolejowej na powrót swego pana z pracy. Ale pewnego dnia Wilson ma wylew krwi do mózgu i już nie wraca do domu. Hachiko na próżno czeka na niego na stacji. Robi to codziennie, nie tracąc nadziei, że w końcu zobaczy swego ukochanego pana. W końcu Cate sprzedaje dom i przeprowadza się. Hachiko trafia do córki Wilsonów, Andy, jej męża Michaela i ich nowo narodzonego syna Ronniego. Pies ucieka jednak i wraca na stację, skąd nie chce się ruszyć. 10 lat później Cate opowiada wnukowi Ronniemu o Hachiko, który pozostał wierny swemu panu. 16:45 POLSKIE DROGI - ODC. 2/11 - OBYWATELE GG Serial TVP, 85 min, Polska, 1977 Reżyseria: Janusz Morgenstern Scenariusz: Jerzy Janicki Zdjęcia: Edward Kłosiński Muzyka: Andrzej Kurylewicz Aktorzy: Karol Strasburger, Kazimierz Kaczor, Marek Walczewski, Zofia Mrozowska, Aleksander Bardini, Andrzej Seweryn, Jadwiga Jankowska-Cieślak, Beata Tyszkiewicz, Leszek Herdegen, Stanisław Mikulski, Ryszarda Hanin, Irena Laskowska, Anna Nehrebecka, Piotr Fronczewski, Ryszard Barycz Podchorąży Władysław Niwiński z kapralem Leonem Kurasiem, już w cywilnych ubraniach, zatrzymują się na wiejskiej plebanii. Wpadają w ręce Niemców, ale dzięki sprytowi kaprala wykupują się. Kuraś zostaje jednak złapany na dworcu kolejowym i wysłany do stalagu. Niwiński udaje się do Krakowa. Tymczasem w Warszawie Johann Heimann - już w mundurze SS - szuka śladów po rodzinie Niwińskich, chce bowiem pomścić śmierć ojca. Władysław spotyka w Krakowie uratowanego przez siebie profesora, który oferuje mu pomoc w znalezieniu mieszkania i wyrobieniu nowych dokumentów. Wkrótce dochodzi do aresztowania profesora podczas osławionej niemieckiej akcji na Uniwersytecie Jagiellońskim. 18:50 RENOIR. PORTRECISTA ODCHODZĄCEJ EPOKI (RENOIR, PORTRAIT OF CHANGING TIMES) Film dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2022 Reżyseria: Linn Sackarnd Zdjęcia: Jrme Colin Auguste Renoir uznawany jest za jednego z twórców impresjonizmu zrywającego z wielowiekową tradycją. Ten nowy styl malarstwa, a także nowe motywy wydają się współczesnej publiczności radykalnie odmienne. Jednak sam Renoir postrzega swoje obrazy jako echa dawno minionej epoki. Film jest portretem zmieniających się czasów, jest kroniką tego, jak młody Renoir inspiruje się obrazami z epoki rokoka, pracując jako malarz porcelany w zmieniającym się społeczeństwie. Jak współpracuje z innymi studentami kierunków artystycznych, aby znaleźć nowy sposób malowania na te nowe czasy. I jak jego miłość do starych mistrzów będzie nadal wpływać na jego twórczość. Zarówno sposób malowania Renoira jest wystarczająco szokujący dla ówczesnych artystów, jak i przedmiot jego zainteresowań, nie szlachta społeczna ani bogowie z mitologii, lecz zwykli paryżanie spędzający miłą niedzielę na bulwarach Montmartre lub wzdłuż brzegów Sekwany. Impresjonistyczne obrazy Renoira są pomnikami współczesnego życia w Paryżu lat 70. XIX wieku i przedstawiają czas wkrótce po wojnie domowej oraz rewolucyjną przemianę od Drugiego Cesarstwa do Trzeciej Republiki Francuskiej. W porównaniu z obrazami z okresu francuskiego rokoka z XVIII wieku, wydają się one jednocześnie echem dawno minionej epoki. W filmie poznamy rewolucyjnego malarza, który w obliczu wielkich przewrotów artystycznych i społecznych nawiązuje do starych francuskich tradycji. Obraz przenosi nas w korzenie arcydzieł Renoira, szuka w nim nawiązań do rokoka i zestawia jego twórczość z perspektywą współczesnych fotografii, by w pełni uchwycić impresjonizm. Jak później napisał jego syn, Renoir uwielbiał bajki. Podobnie jak wyimaginowany, baśniowy świat rokoka, malarstwo impresjonistyczne Renoira nie jest przedstawieniem rzeczywistości, lecz fikcją ponadczasowego piękna. 20:00 KOBRA - KRZYŻÓWKA Spektakl teatralny, 63 min, Polska, 1977 Autor: Robert F. Lane Reżyseria: Piotr Szulkin Zdjęcia: Ryszard Jaworski Aktorzy: Arkadiusz Bazak, Marian Opania, Andrzej Chrzanowski, Janusz Bylczyński, Borys Marynowski, Stanisław Gawlik, Hanna Giza, Jerzy Januszewicz, Rałaf Mickiewicz, Jerzy Molga, Irena Oberska, Andrzej Siedlecki, Anna Szczepaniak, Piotr Szulkin, Piotr Wyszomirski Przedstawienie Teatru Sensacji Kobra z 1977 roku. Pod pseudonimem autora sztuki kryje się nie kto inny jak dobrze wszystkim znany Feliks Falk. Spektakl wyreżyserował Piotr Szulkin. Philip Reynolds (w tej roli Janusz Bylczyński), właściciel motelu i stacji benzynowej, ginie tragicznie pod kołami samochodu. Nic nie wskazuje na to by był to nieszczęśliwy wypadek. Śledztwo w sprawie morderstwa prowadzi inspektor Stark (Arkadiusz Bazak). Wśród podejrzanych są syn i pasierb denata. Steve (Andrzej Chrzanowski) jest hazardzistą i narkomanem, gra na wyścigach, ma długi. Z kolei Harry (Marian Opania) jest zaangażowany w prowadzenie motelu i marzy by zostać jego właścicielem. Barman (Borys Marynowski) otwiera własny bar, ale nie jest jasne skąd wziął na to pieniądze. Wiadomo natomiast, że przed śmiercią Philip był szantażowany. 23:10 GALERIA SZTUKI NA EKRANIE - OGRÓD ARTYSTY. AMERYKAŃSKI IMPRESJONIZM (EXHIBITION ON SCREEN EP. 30 HE ARTIST'S GARDEN: AMERICAN IMPRESSIONISM) Cykl dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Phil Grabsky Seria dokumentalna. To spotkanie z najbardziej znanymi artystami i dziełami sztuki na świecie. Każdy odcinek opowie o innym artyście i przybliży jego życie, odkrywając miejsca, w których żył i pracował, relacje z przyjaciółmi czy rodziną, za pomocą prywatnych listów i ożywiając ich osobiste historie. Wystawa na ekranie zapewnia uprzywilejowany dostęp do arcydzieł artystów zakulisowych w wiodących muzeach i galeriach na świecie. M. in. Leonardo, Rembrandt; Cezanne, Monet, Picasso. Odcinek 20. Degas. Perfekcjonista. Degas w XXI w. wciąż fascynuje i jest nam bliski, ponieważ bardziej interesował go proces tworzenia niż efekt. U podstaw jego twórczości widać intelektualny namysł, zwłaszcza zainteresowanie sztuką wcześniejszych epok. Zabiegał o to, by nie być znanym. Nie lubił ludzi, którzy piszą o nim i jego dziełach. Większości prac nie zamierzał pokazywać. Znaleziono je po śmierci artysty w jego pracowni. Niezmordowanie eksperymentował w rozmaitych dziedzinach sztuki. Pisał poezję, rzeźbił, robił fantastyczne grafiki, malował pastele i obrazy olejne. Zobaczymy więc nie tylko obrazy olejne, pastele i rysunki, ale też grafiki, w tym monotypie, rzeźbę z brązu i trzy posążki z wosku. Podtytuł, Perfekcjonista, zaczerpnięto ze wspomnień Ambroise’a Vollarda. Opisał w ten sposób Degasa, broniąc go przed opiniami, że maluje raz po raz ten sam temat lub warianty jednej kompozycji ponieważ brakuje mu wyobraźni. Producent: Seventh Art 00:15 W TRZY MIESIĄCE DOOKOŁA ŚWIATA - DO UTRATY TCHU (A BOUT DE SOUFFLE) Dramat sensacyjno - obyczajowy, 86 min, Francja, 1959 Reżyseria: Jean Luc Godard Aktorzy: Jean Paul Belmondo, Jean Seberg, Daniel Boulanger, Jean Pierre Melville Czołowe dzieło francuskiej nowej fali, debiut Jeana - Luca Godarda, rozpoczynający również karierę Jeana - Paula Belmondo. Film manifest, który burzył tradycyjną estetykę kina. Młody przestępca Michael podróżuje skradzionym samochodem z Marsylii do Paryża. Zabija ze skradzionego pistoletu ścigającego go policjanta. Na Polach Elizejskich poznaje Patricię, Amerykankę studiującą we Francji. Ukrywa się w jej mieszkaniu przed policyjną obławą. Zakochany w Patrycji namawia ją na wspólny wyjazd do Włoch. Dziewczyna, typowa amerykańska racjonalistka zaczyna bać się związku z fascynującym ją Michaelem i denuncjuje go na policji. Przestępca odrzuca możliwość ucieczki i prowokuje swą śmierć. 02:00 KINO NOCNE - RAN (RAN) Dramat, 153 min, Japonia/Francja, 1985 Reżyseria: Akira Kurosawa Lektor: Tomasz Soudak Aktorzy: Tatsuya Nakadai, Akira Terao, Jinpachi Nezu, Daisuke Ryu, Mieko Harada Film Akiry Kurosawy z 1985 roku, oparty na fabule Króla Leara Williama Shakespeare'a. Akcja toczy się w Japonii okresu Sengoku. Postać króla Leara została w filmie zastąpiona przez Wielkiego Pana Hidetorę Ichimonjiego, starzejącego się władcę. Zamiast córek ma on trzech synów: Taro, Jiro i Saburo (który jest odpowiednikiem szekspirowskiej Cordelii). Hidetora postanawia oddać władzę w swoim królestwie w ręce Taro, najstarszego syna, podczas gdy Jiro i Saburo otrzymają we władanie Pierwszy i Drugi Zamek. Jiro i Saburo mają wspierać Taro. Saburo jednak krytykuje plan Hidetory - twierdzi, iż jest on głupcem myśląc, że bracia będą żyli ze sobą w pokoju. Tango, jeden ze sług Hidetory, staje w obronie Saburo, a Lord skazuje ich obu na wygnanie. Niedługo potem Hidetora zostaje odtrącony przez swoich synów i jest zmuszony tułać się wraz z Tango i błaznem Kyoami. Jiro pokonuje Taro, a potem sam zostaje pokonany przez innego władcę, który sprzymierzył się z Saburo. W końcu Saburo odnajduje Hidetorę, ale w chwilę później zostaje zabity przez zbłąkaną kulę, a Hidetora umiera z rozpaczy. Film zawiera wiele misternych wątków pobocznych dotyczących zdrady i zabójstw wewnątrz rodzin, obnażających próżność i fałszywość dworskiego życia. Ran uważany jest za jeden z najlepszych filmów Kurosawy. W 1985 roku zdobył Oscara za najlepsze kostiumy. Ścieżka dźwiękowa do filmu została jest autorstwa Toru Takemitsu.