TVP Nauka Wtorek, 13.08.2024 06:10 JAK TO DZIAŁA - ODC. 47 DRUKARKI 3D Magazyn, 25 min, Polska, 2013 Jednym z pierwszych urządzeń, które trafiły do domów wraz z komputerami osobistymi, były drukarki. Najpierw igłowe, strasznie głośne i oferujące druk niskiej jakości, potem atramentowe i w końcu laserowe. Kiedy technika drukowania obrazów została opanowana, przyszedł czas na drukowanie przestrzennych przedmiotów. Wkrótce będziemy przesyłać sobie pliki z projektami kubka czy krzesła, a drukarka 3D zrobi za nas resztę. 06:40 ASTRONARIUM - 109 - ZAGADKA WENUS I ZIEMI Magazyn, 23 min, Polska, 2020 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Agnieszka Słowikowska, Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Wykonawcy: Maciej Gudowski Ziemia i Wenus siostrzane planety. Dwa światy, które na pierwszy rzut oka wydają się wprost bliźniaczo podobne. W rzeczywistości warunki na Wenus okazują się jednak skrajnie nieprzyjazne. W tym programie pokażemy na czym polegają różnice między Wenus a Ziemią. I dlaczego tak podobne planety spotkał tak odmienny los. 07:15 CZY WIESZ, ŻE? - /308/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 07:50 PODWODNY RAJ BORNEO - WIELKA PIĄTKA SIPADANU Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2014 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Muzyka: Piotr Czubin Wokół pięciu rajskich wysepek otaczających Borneo, które odwiedzimy, rozsiane są bogate w życie rafy koralowe. Prawdziwą perłą wśród nich jest Sipadan, mekka płetwonurków. Czy jednak można wejść do raju, nie zetknąwszy się wcześniej ze śmiercią? W jaki sposób żywioł oceanu zawłaszcza i wykorzystuje spoczywający na dnie wrak Syreny? Wody Indo-Pacyfiku są pełne fascynujących i groźnych stworzeń. Dokąd prowadzi Aleja Żarłacza? Czy uda nam się odkryć tajemnicę i spenetrować niebezpieczną Jaskinię Żółwia, gdzie śmierć od stuleci zbiera żniwo? Eksplorując wody wokół północno-wschodniego Borneo, nie tylko staniemy oko w oko z rekinami, żółwiami, barrakudami czy płaszczkami, ale także spotkamy Morskich Cyganów. Kim są? Jak żyją? Nie tylko woda kryje w sobie tajemnice. Tropikalny las deszczowy Borneo także pełen jest zagadek. Jak daleko uda się zapuścić w jego głąb, płynąc dziką rzeką Kinabatangan? Podczas fascynującej borneańskiej wyprawy odwiedzimy rezerwaty ginących gatunków: Sepilog, centrum rehabilitacji orangutanów oraz Labuk Bay, jedyne na świecie sanktuarium nosaczy. W niezwykłą podróż zabierze nas Piotr Matejek, doświadczony płetwonurek z 25-letnim stażem, którego doświadczenie i wiedza przemienią wyprawę w prawdziwą przygodę. "Podwodny raj Borneo" to seria filmów dokumentalnych o świecie Borneo i zetknięciu z nim człowieka, dla którego podwodny świat jest całym życiem. 08:25 NIESKOŃCZONOŚĆ - WSZYSTKO ALBO NIC? (INFINITY) Film dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania, 2021 Ta niezwykła miniseria szuka odpowiedzi na niektóre z najważniejszych pytań bez odpowiedzi naszych czasów. Czy istnieje nieskończoność? Co jest poza wszechświatem? Czy naprawdę może być nic? Jak to się wszystko zaczęło? W każdym z trzech odcinków twórcy filmu badają możliwość istnienia różnych wymiarów i nieskończonych wszechświatów w naszym zasięgu, a także zastanawiają się, czego jeszcze możemy się nauczyć z teorii Wielkiego Wybuchu. Rozmowy z czołowymi myślicielami ujawniają najnowsze badania naukowe, gdy zastanawiamy się, co jest poza naszym wszechświatem i pytamy, czy nauka ma swoje granice. 09:25 TAJEMNICA GROBU KOPERNIKA Film dokumentalny, 55 min, Polska, 2009 Reżyseria: Michał Juszczakiewicz Scenariusz: Michał Juszczakiewicz Film dokumentalny pokazujący historię poszukiwań i identyfikacji grobu Mikołaja Kopernika. "Tajemnica Grobu Kopernika" jest efektem pięciu lat dokumentacji unikalnych badań prowadzonych pod kierownictwem prof. Jerzego Gąssowskiego przez zespół naukowców z Polski i Szwecji. Ekipa filmowa uzyskała zgodę na towarzyszenie naukowcom podczas wszystkich etapów poszukiwań oraz identyfikacji pochówku polskiego astronoma. Dokumentaliści blisko sto dni towarzysząc naukowcom na terenie Polski i Szwecji zarejestrowali unikalne momenty, jak między innymi, odkrycie szczątków we Fromborku, ich pierwsze oględziny czy późniejsza identyfikacja przy pomocy analizy mitochondrialnego DNA. Ostatecznie doszło do uroczystości powtórnego pochówku Wielkiego Astronoma. 10:30 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 219 KOŚCIERZYNA Magazyn, 22 min, Polska, 2021 Reżyseria: Barbara Adamczyk Scenariusz: Barbara Adamczyk Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor W tym odcinku odwiedzamy Kościerzynę - miasto malowniczo położone w południowej części Pojezierza Kaszubskiego. Jest otoczone pięknymi jeziorami, a jego nazwa pochodzi od łacińskiej Costerina - taka wersja pojawia się w odnalezionych dokumentach z 1284 roku, wystawionych przez Księcia Mściwoja II. Lokalna legenda opowiada o złowrogim niedźwiedziu, który dawno temu terroryzował okolicę i wzbudzał strach wśród mieszkańców. Aż do momentu, gdy pojawił się śmiałek, który odwagą i sprytem, pokonał gagatka. Stąd wziął się herb miasta - czarny niedźwiedź, kroczący pod dębowym konarem. 11:00 TAJEMNICE SAL OPERACYJNYCH - MEDYCYNA WOJNY Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2022 Scenariusz: Natalia Karapuda Prowadzący: Łukasz Grabarczyk 24 lutego 2022 roku, czyli dzień, w którym Rosja napadła na Ukrainę, zmienił historię na zawsze. Hipokrates mawiał: "Chcesz być chirurgiem, idź na wojnę". Medycyna i wojna zawsze szły pod rękę. To doskonale wie neurochirurg z Olsztyna, dr Łukasz Grabarczyk, który operował w wojennych warunkach w Ukrainie. Angażuje się też w pomoc wschodnim sąsiadom, między innymi w pozyskiwaniu sprzętu do ratowania rannych. 11:30 ASTRONARIUM - 109 - ZAGADKA WENUS I ZIEMI Magazyn, 23 min, Polska, 2020 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Agnieszka Słowikowska, Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Wykonawcy: Maciej Gudowski Ziemia i Wenus siostrzane planety. Dwa światy, które na pierwszy rzut oka wydają się wprost bliźniaczo podobne. W rzeczywistości warunki na Wenus okazują się jednak skrajnie nieprzyjazne. W tym programie pokażemy na czym polegają różnice między Wenus a Ziemią. I dlaczego tak podobne planety spotkał tak odmienny los. 12:05 JAK TO DZIAŁA - ODC. 47 DRUKARKI 3D Magazyn, 25 min, Polska, 2013 Jednym z pierwszych urządzeń, które trafiły do domów wraz z komputerami osobistymi, były drukarki. Najpierw igłowe, strasznie głośne i oferujące druk niskiej jakości, potem atramentowe i w końcu laserowe. Kiedy technika drukowania obrazów została opanowana, przyszedł czas na drukowanie przestrzennych przedmiotów. Wkrótce będziemy przesyłać sobie pliki z projektami kubka czy krzesła, a drukarka 3D zrobi za nas resztę. 12:40 CZY WIESZ, ŻE? - /309/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 13:20 PODWODNY RAJ BORNEO - WIELKA PIĄTKA SIPADANU Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2014 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Muzyka: Piotr Czubin Wokół pięciu rajskich wysepek otaczających Borneo, które odwiedzimy, rozsiane są bogate w życie rafy koralowe. Prawdziwą perłą wśród nich jest Sipadan, mekka płetwonurków. Czy jednak można wejść do raju, nie zetknąwszy się wcześniej ze śmiercią? W jaki sposób żywioł oceanu zawłaszcza i wykorzystuje spoczywający na dnie wrak Syreny? Wody Indo-Pacyfiku są pełne fascynujących i groźnych stworzeń. Dokąd prowadzi Aleja Żarłacza? Czy uda nam się odkryć tajemnicę i spenetrować niebezpieczną Jaskinię Żółwia, gdzie śmierć od stuleci zbiera żniwo? Eksplorując wody wokół północno-wschodniego Borneo, nie tylko staniemy oko w oko z rekinami, żółwiami, barrakudami czy płaszczkami, ale także spotkamy Morskich Cyganów. Kim są? Jak żyją? Nie tylko woda kryje w sobie tajemnice. Tropikalny las deszczowy Borneo także pełen jest zagadek. Jak daleko uda się zapuścić w jego głąb, płynąc dziką rzeką Kinabatangan? Podczas fascynującej borneańskiej wyprawy odwiedzimy rezerwaty ginących gatunków: Sepilog, centrum rehabilitacji orangutanów oraz Labuk Bay, jedyne na świecie sanktuarium nosaczy. W niezwykłą podróż zabierze nas Piotr Matejek, doświadczony płetwonurek z 25-letnim stażem, którego doświadczenie i wiedza przemienią wyprawę w prawdziwą przygodę. "Podwodny raj Borneo" to seria filmów dokumentalnych o świecie Borneo i zetknięciu z nim człowieka, dla którego podwodny świat jest całym życiem. 13:50 WIELKIE WYNALAZKI - /22/ (GREAT INVENTIONS) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania/Niemcy/Niderlandy (Holandia), 2020 Nasi przodkowie z trudem rozpoznaliby świat, w którym my żyjemy dziś. Wszędzie, na całej planecie diametralnie zmienił się krajobraz, istniejące niegdyś nieprzyjazne człowiekowi środowiska zostały okiełznane w sposób, jaki naszych antenatów wprawiłby w najwyższe zdumienie i niedowierzanie. Zmieniło się życie codzienne, ale ludzkość sięgnęła także po to, co niecodzienne - wylądowaliśmy na Księżycu oraz spojrzeliśmy miliardy lat wstecz, bo chcieliśmy wiedzieć, jakie były początki wszechświata. Siłą napędową tych wszystkich osiągnięć jest niezwykły dar człowieka - wynalazczość. W tej 35-odcinkowej serii przyglądamy się sukcesom i porażkom człowieka na przestrzeni dziejów, jego genialnym pomysłom i niektórym... cóż, także niektórym mniej genialnym. Każdy odcinek celebruje wielkie wynalazki, które zmieniły nasz świat. 14:45 PODRÓŻE KOSMICZNE - NIEZWYKŁY JOWISZ (COSMIC JOURNEYS) Serial dokumentalny, 2 min, USA, 2017 Złożone z kilkunastu filmów krótkometrażowych "Podróże kosmiczne" zabierają widza na wycieczkę po kosmicznych przestworzach, ukazując niezwykłe widoki oraz fascynujące osobliwości naszego wszechświata. Przekazy z krążących wokół Ziemi satelitów, zdjęcia wykonane przez załogi stacji kosmicznych, obrazy sąsiednich planet to dla widza tej serii spotkanie twarzą w twarz z efektami najnowocześniejszych badań międzygwiezdnych i wiedzą naukową na ich temat. Gazowy olbrzym, jakim jest Jowisz, to największa planeta w naszym Układzie Słonecznym. W tym odcinku przyjrzymy się nowym mapom Jowisza, które powstały dzięki teleskopowi Hubble'a, a które ukazują niesławną wielką, czerwoną plamę na planecie - szalejącą na Jowiszu od stuleci burzę. 14:55 NIESKOŃCZONOŚĆ - WSZYSTKO ALBO NIC? (INFINITY) Film dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania, 2021 Ta niezwykła miniseria szuka odpowiedzi na niektóre z najważniejszych pytań bez odpowiedzi naszych czasów. Czy istnieje nieskończoność? Co jest poza wszechświatem? Czy naprawdę może być nic? Jak to się wszystko zaczęło? W każdym z trzech odcinków twórcy filmu badają możliwość istnienia różnych wymiarów i nieskończonych wszechświatów w naszym zasięgu, a także zastanawiają się, czego jeszcze możemy się nauczyć z teorii Wielkiego Wybuchu. Rozmowy z czołowymi myślicielami ujawniają najnowsze badania naukowe, gdy zastanawiamy się, co jest poza naszym wszechświatem i pytamy, czy nauka ma swoje granice. 15:50 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 219 KOŚCIERZYNA Magazyn, 22 min, Polska, 2021 Reżyseria: Barbara Adamczyk Scenariusz: Barbara Adamczyk Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor W tym odcinku odwiedzamy Kościerzynę - miasto malowniczo położone w południowej części Pojezierza Kaszubskiego. Jest otoczone pięknymi jeziorami, a jego nazwa pochodzi od łacińskiej Costerina - taka wersja pojawia się w odnalezionych dokumentach z 1284 roku, wystawionych przez Księcia Mściwoja II. Lokalna legenda opowiada o złowrogim niedźwiedziu, który dawno temu terroryzował okolicę i wzbudzał strach wśród mieszkańców. Aż do momentu, gdy pojawił się śmiałek, który odwagą i sprytem, pokonał gagatka. Stąd wziął się herb miasta - czarny niedźwiedź, kroczący pod dębowym konarem. 16:25 ASTRONARIUM - 109 - ZAGADKA WENUS I ZIEMI Magazyn, 23 min, Polska, 2020 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Agnieszka Słowikowska, Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Wykonawcy: Maciej Gudowski Ziemia i Wenus siostrzane planety. Dwa światy, które na pierwszy rzut oka wydają się wprost bliźniaczo podobne. W rzeczywistości warunki na Wenus okazują się jednak skrajnie nieprzyjazne. W tym programie pokażemy na czym polegają różnice między Wenus a Ziemią. I dlaczego tak podobne planety spotkał tak odmienny los. 17:00 TAJEMNICE SAL OPERACYJNYCH - MEDYCYNA WOJNY Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2022 Scenariusz: Natalia Karapuda Prowadzący: Łukasz Grabarczyk 24 lutego 2022 roku, czyli dzień, w którym Rosja napadła na Ukrainę, zmienił historię na zawsze. Hipokrates mawiał: "Chcesz być chirurgiem, idź na wojnę". Medycyna i wojna zawsze szły pod rękę. To doskonale wie neurochirurg z Olsztyna, dr Łukasz Grabarczyk, który operował w wojennych warunkach w Ukrainie. Angażuje się też w pomoc wschodnim sąsiadom, między innymi w pozyskiwaniu sprzętu do ratowania rannych. 17:30 WIELKIE WYNALAZKI - /14/ (GREAT INVENTIONS) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania/Niderlandy (Holandia)/Niemcy, 2020 Nasi przodkowie z trudem rozpoznaliby świat, w którym my żyjemy dziś. Wszędzie, na całej planecie diametralnie zmienił się krajobraz, istniejące niegdyś nieprzyjazne człowiekowi środowiska zostały okiełznane w sposób, jaki naszych antenatów wprawiłby w najwyższe zdumienie i niedowierzanie. Zmieniło się życie codzienne, ale ludzkość sięgnęła także po to, co niecodzienne - wylądowaliśmy na Księżycu oraz spojrzeliśmy miliardy lat wstecz, bo chcieliśmy wiedzieć, jakie były początki wszechświata. Siłą napędową tych wszystkich osiągnięć jest niezwykły dar człowieka - wynalazczość. W tej 35-odcinkowej serii przyglądamy się sukcesom i porażkom człowieka na przestrzeni dziejów, jego genialnym pomysłom i niektórym... cóż, także niektórym mniej genialnym. Każdy odcinek celebruje wielkie wynalazki, które zmieniły nasz świat. 18:30 PODWODNY RAJ BORNEO - WIELKA PIĄTKA SIPADANU Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2014 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Muzyka: Piotr Czubin Wokół pięciu rajskich wysepek otaczających Borneo, które odwiedzimy, rozsiane są bogate w życie rafy koralowe. Prawdziwą perłą wśród nich jest Sipadan, mekka płetwonurków. Czy jednak można wejść do raju, nie zetknąwszy się wcześniej ze śmiercią? W jaki sposób żywioł oceanu zawłaszcza i wykorzystuje spoczywający na dnie wrak Syreny? Wody Indo-Pacyfiku są pełne fascynujących i groźnych stworzeń. Dokąd prowadzi Aleja Żarłacza? Czy uda nam się odkryć tajemnicę i spenetrować niebezpieczną Jaskinię Żółwia, gdzie śmierć od stuleci zbiera żniwo? Eksplorując wody wokół północno-wschodniego Borneo, nie tylko staniemy oko w oko z rekinami, żółwiami, barrakudami czy płaszczkami, ale także spotkamy Morskich Cyganów. Kim są? Jak żyją? Nie tylko woda kryje w sobie tajemnice. Tropikalny las deszczowy Borneo także pełen jest zagadek. Jak daleko uda się zapuścić w jego głąb, płynąc dziką rzeką Kinabatangan? Podczas fascynującej borneańskiej wyprawy odwiedzimy rezerwaty ginących gatunków: Sepilog, centrum rehabilitacji orangutanów oraz Labuk Bay, jedyne na świecie sanktuarium nosaczy. W niezwykłą podróż zabierze nas Piotr Matejek, doświadczony płetwonurek z 25-letnim stażem, którego doświadczenie i wiedza przemienią wyprawę w prawdziwą przygodę. "Podwodny raj Borneo" to seria filmów dokumentalnych o świecie Borneo i zetknięciu z nim człowieka, dla którego podwodny świat jest całym życiem. 19:00 JAK TO DZIAŁA - ODC. 47 DRUKARKI 3D Magazyn, 25 min, Polska, 2013 Jednym z pierwszych urządzeń, które trafiły do domów wraz z komputerami osobistymi, były drukarki. Najpierw igłowe, strasznie głośne i oferujące druk niskiej jakości, potem atramentowe i w końcu laserowe. Kiedy technika drukowania obrazów została opanowana, przyszedł czas na drukowanie przestrzennych przedmiotów. Wkrótce będziemy przesyłać sobie pliki z projektami kubka czy krzesła, a drukarka 3D zrobi za nas resztę. 19:25 CZY WIESZ, ŻE? - /310/ (DID YOU KNOW?) Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 20:00 WIELKIE WYNALAZKI - /22/ (GREAT INVENTIONS) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania/Niemcy/Niderlandy (Holandia), 2020 Nasi przodkowie z trudem rozpoznaliby świat, w którym my żyjemy dziś. Wszędzie, na całej planecie diametralnie zmienił się krajobraz, istniejące niegdyś nieprzyjazne człowiekowi środowiska zostały okiełznane w sposób, jaki naszych antenatów wprawiłby w najwyższe zdumienie i niedowierzanie. Zmieniło się życie codzienne, ale ludzkość sięgnęła także po to, co niecodzienne - wylądowaliśmy na Księżycu oraz spojrzeliśmy miliardy lat wstecz, bo chcieliśmy wiedzieć, jakie były początki wszechświata. Siłą napędową tych wszystkich osiągnięć jest niezwykły dar człowieka - wynalazczość. W tej 35-odcinkowej serii przyglądamy się sukcesom i porażkom człowieka na przestrzeni dziejów, jego genialnym pomysłom i niektórym... cóż, także niektórym mniej genialnym. Każdy odcinek celebruje wielkie wynalazki, które zmieniły nasz świat. 21:00 WAŻNE CZY NIEWAŻNE - ODC. 15 - OSZUKAĆ ŚMIERĆ. (WHY IT MATTERS: FUTURE TECH) Serial dokumentalny, 23 min, Wielka Brytania, 2022 Czym jest Metaverse? Jak możemy żyć ponad 100 lat? A czego możemy się nauczyć od otaczającego nas świata przyrody? Dołączymy do fanatyka technologii, Joshuy Lima, w jego podróży w przyszłość, aby odkryć najnowocześniejsze technologie, które zmieniają świat, jaki znamy. Od życia, pracy i zabawy w wirtualnym świecie po najnowsze osiągnięcia w dziedzinie technologii bezdotykowych i innowacji biomimikry. Od firm spożywczych wykorzystujących technologię blockchain w celu zabezpieczenia swojego łańcucha dostaw, po tych, którzy zarabiają na życie dzięki aplikacjom do przejmowania przejazdów, podróżujemy po całym świecie, aby dowiedzieć się, dlaczego to ma znaczenie. 21:30 WAŻNE CZY NIEWAŻNE - ODC. 16 - NIE DOTYKAJ MNIE. (WHY IT MATTERS: FUTURE TECH) Serial dokumentalny, 23 min, Wielka Brytania, 2022 Czym jest Metaverse? Jak możemy żyć ponad 100 lat? A czego możemy się nauczyć od otaczającego nas świata przyrody? Dołączymy do fanatyka technologii, Joshuy Lima, w jego podróży w przyszłość, aby odkryć najnowocześniejsze technologie, które zmieniają świat, jaki znamy. Od życia, pracy i zabawy w wirtualnym świecie po najnowsze osiągnięcia w dziedzinie technologii bezdotykowych i innowacji biomimikry. Od firm spożywczych wykorzystujących technologię blockchain w celu zabezpieczenia swojego łańcucha dostaw, po tych, którzy zarabiają na życie dzięki aplikacjom do przejmowania przejazdów, podróżujemy po całym świecie, aby dowiedzieć się, dlaczego to ma znaczenie. 22:00 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 219 KOŚCIERZYNA Magazyn, 22 min, Polska, 2021 Reżyseria: Barbara Adamczyk Scenariusz: Barbara Adamczyk Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor W tym odcinku odwiedzamy Kościerzynę - miasto malowniczo położone w południowej części Pojezierza Kaszubskiego. Jest otoczone pięknymi jeziorami, a jego nazwa pochodzi od łacińskiej Costerina - taka wersja pojawia się w odnalezionych dokumentach z 1284 roku, wystawionych przez Księcia Mściwoja II. Lokalna legenda opowiada o złowrogim niedźwiedziu, który dawno temu terroryzował okolicę i wzbudzał strach wśród mieszkańców. Aż do momentu, gdy pojawił się śmiałek, który odwagą i sprytem, pokonał gagatka. Stąd wziął się herb miasta - czarny niedźwiedź, kroczący pod dębowym konarem. 22:35 WIELKIE WYNALAZKI - /14/ (GREAT INVENTIONS) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania/Niderlandy (Holandia)/Niemcy, 2020 Nasi przodkowie z trudem rozpoznaliby świat, w którym my żyjemy dziś. Wszędzie, na całej planecie diametralnie zmienił się krajobraz, istniejące niegdyś nieprzyjazne człowiekowi środowiska zostały okiełznane w sposób, jaki naszych antenatów wprawiłby w najwyższe zdumienie i niedowierzanie. Zmieniło się życie codzienne, ale ludzkość sięgnęła także po to, co niecodzienne - wylądowaliśmy na Księżycu oraz spojrzeliśmy miliardy lat wstecz, bo chcieliśmy wiedzieć, jakie były początki wszechświata. Siłą napędową tych wszystkich osiągnięć jest niezwykły dar człowieka - wynalazczość. W tej 35-odcinkowej serii przyglądamy się sukcesom i porażkom człowieka na przestrzeni dziejów, jego genialnym pomysłom i niektórym... cóż, także niektórym mniej genialnym. Każdy odcinek celebruje wielkie wynalazki, które zmieniły nasz świat. 23:40 TAJEMNICE SAL OPERACYJNYCH - MEDYCYNA WOJNY Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2022 Scenariusz: Natalia Karapuda Prowadzący: Łukasz Grabarczyk 24 lutego 2022 roku, czyli dzień, w którym Rosja napadła na Ukrainę, zmienił historię na zawsze. Hipokrates mawiał: "Chcesz być chirurgiem, idź na wojnę". Medycyna i wojna zawsze szły pod rękę. To doskonale wie neurochirurg z Olsztyna, dr Łukasz Grabarczyk, który operował w wojennych warunkach w Ukrainie. Angażuje się też w pomoc wschodnim sąsiadom, między innymi w pozyskiwaniu sprzętu do ratowania rannych. 00:15 PODWODNY RAJ BORNEO - WIELKA PIĄTKA SIPADANU Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2014 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Muzyka: Piotr Czubin Wokół pięciu rajskich wysepek otaczających Borneo, które odwiedzimy, rozsiane są bogate w życie rafy koralowe. Prawdziwą perłą wśród nich jest Sipadan, mekka płetwonurków. Czy jednak można wejść do raju, nie zetknąwszy się wcześniej ze śmiercią? W jaki sposób żywioł oceanu zawłaszcza i wykorzystuje spoczywający na dnie wrak Syreny? Wody Indo-Pacyfiku są pełne fascynujących i groźnych stworzeń. Dokąd prowadzi Aleja Żarłacza? Czy uda nam się odkryć tajemnicę i spenetrować niebezpieczną Jaskinię Żółwia, gdzie śmierć od stuleci zbiera żniwo? Eksplorując wody wokół północno-wschodniego Borneo, nie tylko staniemy oko w oko z rekinami, żółwiami, barrakudami czy płaszczkami, ale także spotkamy Morskich Cyganów. Kim są? Jak żyją? Nie tylko woda kryje w sobie tajemnice. Tropikalny las deszczowy Borneo także pełen jest zagadek. Jak daleko uda się zapuścić w jego głąb, płynąc dziką rzeką Kinabatangan? Podczas fascynującej borneańskiej wyprawy odwiedzimy rezerwaty ginących gatunków: Sepilog, centrum rehabilitacji orangutanów oraz Labuk Bay, jedyne na świecie sanktuarium nosaczy. W niezwykłą podróż zabierze nas Piotr Matejek, doświadczony płetwonurek z 25-letnim stażem, którego doświadczenie i wiedza przemienią wyprawę w prawdziwą przygodę. "Podwodny raj Borneo" to seria filmów dokumentalnych o świecie Borneo i zetknięciu z nim człowieka, dla którego podwodny świat jest całym życiem. 00:55 TAJEMNICA GROBU KOPERNIKA Film dokumentalny, 55 min, Polska, 2009 Reżyseria: Michał Juszczakiewicz Scenariusz: Michał Juszczakiewicz Film dokumentalny pokazujący historię poszukiwań i identyfikacji grobu Mikołaja Kopernika. "Tajemnica Grobu Kopernika" jest efektem pięciu lat dokumentacji unikalnych badań prowadzonych pod kierownictwem prof. Jerzego Gąssowskiego przez zespół naukowców z Polski i Szwecji. Ekipa filmowa uzyskała zgodę na towarzyszenie naukowcom podczas wszystkich etapów poszukiwań oraz identyfikacji pochówku polskiego astronoma. Dokumentaliści blisko sto dni towarzysząc naukowcom na terenie Polski i Szwecji zarejestrowali unikalne momenty, jak między innymi, odkrycie szczątków we Fromborku, ich pierwsze oględziny czy późniejsza identyfikacja przy pomocy analizy mitochondrialnego DNA. Ostatecznie doszło do uroczystości powtórnego pochówku Wielkiego Astronoma. 02:00 CZY WIESZ, ŻE? - /1/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 18 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie. W tym odcinku kilka faktów o naszym nosie. Dlaczego miewamy katar? Jak oddychać, żeby uniknąć przeziębień i czym w ogóle jest przeziębienie? Co się dzieje wewnątrz nosa, gdy mamy katar? I jak pomóc organizmowi w przeziębieniu? A jak oduczyć dziecko dłubania w nosie? Choć nie lubimy kataru okazuje się, że jest on użyteczny!