TVP Nauka Sobota, 17.08.2024 06:00 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 219 KOŚCIERZYNA Magazyn, 22 min, Polska, 2021 Reżyseria: Barbara Adamczyk Scenariusz: Barbara Adamczyk Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor W tym odcinku odwiedzamy Kościerzynę - miasto malowniczo położone w południowej części Pojezierza Kaszubskiego. Jest otoczone pięknymi jeziorami, a jego nazwa pochodzi od łacińskiej Costerina - taka wersja pojawia się w odnalezionych dokumentach z 1284 roku, wystawionych przez Księcia Mściwoja II. Lokalna legenda opowiada o złowrogim niedźwiedziu, który dawno temu terroryzował okolicę i wzbudzał strach wśród mieszkańców. Aż do momentu, gdy pojawił się śmiałek, który odwagą i sprytem, pokonał gagatka. Stąd wziął się herb miasta - czarny niedźwiedź, kroczący pod dębowym konarem. 06:20 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 220 KASZUBSKI PARK KRAJOBRAZOWY Magazyn, 22 min, Polska, 2021 Reżyseria: Barbara Adamczyk Scenariusz: Barbara Adamczyk Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Wędkowanie to jedna z wielu aktywności na świeżym powietrzu, która przyciąga zwiedzających do Kaszubskiego Parku Krajobrazowego. W czystych wodach parku żyje około 40 gatunków ryb, takich jak karp, szczupak, okoń, sandacz, węgorz. Jeziora Raduńskie to swoista wizytówka Kaszubskiego Parku Krajobrazowego. Tzw. zespół jezior rynnowych zajmuje obszar głębokiej rynny polodowcowej, przez którą przepływa rzeka Radunia. Największe akweny to jezioro Raduńskie Dolne i Górne, które przedzielone są Bramą Kaszubską, czyli wąskim przesmykiem na końcu leśnego wąwozu prowadzącego z Kartuz. 06:55 PO DWÓCH STRONACH LUSTRA WODY Serial dokumentalny, 45 min, Polska, 2018 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Seria "Po dwóch stronach lustra wody" zabiera widza w podróż na dwa krańce Oceanu Spokojnego. Z jednej strony archipelag Komodo, w którym na lądzie niepodzielnie królują słynne smoki, a pod powierzchnią wody silne prądy omiatają usiane życiem rafy koralowe. Indonezja to także kraina niszczycielskich wulkanów, których erupcje niejednokrotnie naruszały porządek świata. Po drugiej stronie oceanu znajduje się, gęsto porośnięta lasem deszczowym, Kostaryka. Plaże obmywane są wodami zatoki, której nazwa pochodzi od nazwiska legendarnego, angielskiego korsarza Francisa Drake'a. Wody te zamieszkałe są przez niezliczone formy życia, które mogą być zarówno piękne, jak i niebezpieczne. Serial nie tylko odkrywa przed widzem tajemnice świata dzikiej przyrody, ale także buduje ludzką świadomość w kontekście wspólnej egzystencji wszystkiego, co żyje na Niebieskiej Planecie. "Po dwóch stronach lustra wody" to niezwykła wyprawa przez dwa światy, która prowadzi do pytania o miejsce człowieka za Ziemi. Seria składa się z 10 epizodów czterdziestopięciominutowych, a reżyserem jest Andrzej Misiuk autor wielu podwodnych produkcji dokumentalnych. Narratorem filmu jest magiczny głos Krystyny Czubówny. Serial dokumentalny, 07:50 TAJEMNICE SAL OPERACYJNYCH - MEDYCYNA WOJNY Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2022 Scenariusz: Natalia Karapuda Prowadzący: Łukasz Grabarczyk 24 lutego 2022 roku, czyli dzień, w którym Rosja napadła na Ukrainę, zmienił historię na zawsze. Hipokrates mawiał: "Chcesz być chirurgiem, idź na wojnę". Medycyna i wojna zawsze szły pod rękę. To doskonale wie neurochirurg z Olsztyna, dr Łukasz Grabarczyk, który operował w wojennych warunkach w Ukrainie. Angażuje się też w pomoc wschodnim sąsiadom, między innymi w pozyskiwaniu sprzętu do ratowania rannych. 08:25 ASTRONARIUM - 110 - POLARYZACJA ŚWIATŁA W KOSMOSIE Magazyn, 23 min, Polska, 2020 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Agnieszka Słowikowska, Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Światło to główne źródło naszej wiedzy o Wszechświecie. Astronomowie wykorzystują każdy sposób, by ze światła gwiazd i innych ciał niebieskich wyczytać ich sekrety. Jednym z najciekawszych jest mierzenie jego polaryzacji. W programie pokażemy, skąd bierze się to zjawisko. I w jaki sposób może nam pomóc zrozumieć tajemnice Wszechświata. 08:55 NA WSZELKI WYPADEK! - ZAKSZTUSZENIE I ZADŁAWIENIE 22 min, Polska, 2023 Reżyseria: Alicja Chmielewska Scenariusz: Piotr Poraj - Poleski Cykl, w którym ratownicy i lekarze uczą, jak skutecznie udzielać pierwszej pomocy. Nikt z nas przecież nie liczy się z tym, że niespodziewanie może spotkać go jakiś nagły wypadek czy uraz. Nikt też nie nosi cały czas przy sobie, tak na wszelki wypadek, apteczki pierwszej pomocy, leków czy środków opatrunkowych. Warto jednak wiedzieć, jak zachować się w różnych nagłych okolicznościach i jak można pomóc sobie lub innym w nieoczekiwanych sytuacjach, zwłaszcza takich, kiedy potrzebna jest natychmiastowa pomoc, a nie możemy wezwać karetki i liczyć na szybką i fachową pomoc medyczną. Zadławienie, o którym jest mowa w odcinku, to zamknięcie dróg oddechowych przez ciało obce. Może się to wydarzyć na skutek szybkiego, łapczywego spożywania pokarmów czy połknięcia przez dziecko małego przedmiotu. Zadławienie jest stanem zagrożenia życia, dlatego ważna jest wiedza, jak skutecznie i szybko pomóc w takim przypadku. 09:25 PODWODNY RAJ BORNEO - REKINY RAFOWE Film dokumentalny, 23 min, Polska, 2014 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Muzyka: Piotr Czubin Wokół pięciu rajskich wysepek otaczających Borneo, które odwiedzimy, rozsiane są bogate w życie rafy koralowe. Prawdziwą perłą wśród nich jest Sipadan, mekka płetwonurków. Czy jednak można wejść do raju, nie zetknąwszy się wcześniej ze śmiercią? W jaki sposób żywioł oceanu zawłaszcza i wykorzystuje spoczywający na dnie wrak Syreny? Wody Indo-Pacyfiku są pełne fascynujących i groźnych stworzeń. Dokąd prowadzi Aleja Żarłacza? Czy uda nam się odkryć tajemnicę i spenetrować niebezpieczną Jaskinię Żółwia, gdzie śmierć od stuleci zbiera żniwo? Eksplorując wody wokół północno-wschodniego Borneo, nie tylko staniemy oko w oko z rekinami, żółwiami, barrakudami czy płaszczkami, ale także spotkamy Morskich Cyganów. Kim są? Jak żyją? Nie tylko woda kryje w sobie tajemnice. Tropikalny las deszczowy Borneo także pełen jest zagadek. Jak daleko uda się zapuścić w jego głąb, płynąc dziką rzeką Kinabatangan? Podczas fascynującej borneańskiej wyprawy odwiedzimy rezerwaty ginących gatunków: Sepilog, centrum rehabilitacji orangutanów oraz Labuk Bay, jedyne na świecie sanktuarium nosaczy. W niezwykłą podróż zabierze nas Piotr Matejek, doświadczony płetwonurek z 25-letnim stażem, którego doświadczenie i wiedza przemienią wyprawę w prawdziwą przygodę. "Podwodny raj Borneo" to seria filmów dokumentalnych o świecie Borneo i zetknięciu z nim człowieka, dla którego podwodny świat jest całym życiem. 10:00 NIESKOŃCZONOŚĆ - WSZYSTKO ALBO NIC? (INFINITY) Film dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania, 2021 Ta niezwykła miniseria szuka odpowiedzi na niektóre z najważniejszych pytań bez odpowiedzi naszych czasów. Czy istnieje nieskończoność? Co jest poza wszechświatem? Czy naprawdę może być nic? Jak to się wszystko zaczęło? W każdym z trzech odcinków twórcy filmu badają możliwość istnienia różnych wymiarów i nieskończonych wszechświatów w naszym zasięgu, a także zastanawiają się, czego jeszcze możemy się nauczyć z teorii Wielkiego Wybuchu. Rozmowy z czołowymi myślicielami ujawniają najnowsze badania naukowe, gdy zastanawiamy się, co jest poza naszym wszechświatem i pytamy, czy nauka ma swoje granice. 11:10 TAJEMNICE DE REVOLUTIONIBUS Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2017 Reżyseria: Michał Juszczakiewicz Aktorzy: Florian Staniewski, Sebastian Wolf Mikołaj Kopernik, to jedna z najwybitniejszych postaci w historii polskiej, ale i światowej nauki. Jego dzieło "De Revolutionibus" zrewolucjonizowało pogląd człowieka na wszechświat. Jak się okazuje, duży wpływ na publikację miały pobyty astronoma na Ziemi Lubawskiej i to właśnie tam odbyły się zdjęcia do najnowszego filmu o życiu Mikołaja Kopernika. 12:15 PODWODNY RAJ BORNEO - WIELKA PIĄTKA SIPADANU Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2014 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Muzyka: Piotr Czubin Wokół pięciu rajskich wysepek otaczających Borneo, które odwiedzimy, rozsiane są bogate w życie rafy koralowe. Prawdziwą perłą wśród nich jest Sipadan, mekka płetwonurków. Czy jednak można wejść do raju, nie zetknąwszy się wcześniej ze śmiercią? W jaki sposób żywioł oceanu zawłaszcza i wykorzystuje spoczywający na dnie wrak Syreny? Wody Indo-Pacyfiku są pełne fascynujących i groźnych stworzeń. Dokąd prowadzi Aleja Żarłacza? Czy uda nam się odkryć tajemnicę i spenetrować niebezpieczną Jaskinię Żółwia, gdzie śmierć od stuleci zbiera żniwo? Eksplorując wody wokół północno-wschodniego Borneo, nie tylko staniemy oko w oko z rekinami, żółwiami, barrakudami czy płaszczkami, ale także spotkamy Morskich Cyganów. Kim są? Jak żyją? Nie tylko woda kryje w sobie tajemnice. Tropikalny las deszczowy Borneo także pełen jest zagadek. Jak daleko uda się zapuścić w jego głąb, płynąc dziką rzeką Kinabatangan? Podczas fascynującej borneańskiej wyprawy odwiedzimy rezerwaty ginących gatunków: Sepilog, centrum rehabilitacji orangutanów oraz Labuk Bay, jedyne na świecie sanktuarium nosaczy. W niezwykłą podróż zabierze nas Piotr Matejek, doświadczony płetwonurek z 25-letnim stażem, którego doświadczenie i wiedza przemienią wyprawę w prawdziwą przygodę. "Podwodny raj Borneo" to seria filmów dokumentalnych o świecie Borneo i zetknięciu z nim człowieka, dla którego podwodny świat jest całym życiem. 12:50 JAK TO DZIAŁA - ODC. 46 DIAGNOSTYKA MEDYCZNA Magazyn, 25 min, Polska, 2013 Diagnostyka medyczna jest bardzo istotnym elementem procesu leczenia. Obejmuje diagnostykę laboratoryjną, badania USG, radiologiczne, EKG i wiele innych. Nie bez znaczenia pozostaje sprzęt, na którym te badania są wykonywane. Aparaty najnowszej generacji pozwolą skuteczniej i bardziej precyzyjnie zdiagnozować stan chorobowy. 13:25 CZY WIESZ, ŻE? - /14/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 19 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie. Ten jest o letnich potrawach, które przygotowujemy, gdy piękna pogoda zachęca do wyjazdu na piknik. O tym, jak chronić produkty spożywcze przed upałem i co sprawia, że działają chłodziarki oraz jak bezpiecznie grillować i zaskoczyć gości na grillu niecodziennym smakiem codziennych potraw. 14:00 INTELIGENTNE ZWIERZĘTA - ODC. 6 WĘDROWCY (ANIMAL EINSTEINS EP. 6 TRAVELLERS) Serial dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Joanne Stevens W tym odcinku dowiemy się, jak zwierzęta radzą sobie w czasie wędrówki i jak znajdują właściwą drogę, skąd płetwale błękitne wiedzą, gdzie uzupełniać zapasy pożywienia na długim szlaku migracji, jak to się dzieje, że węże i pająki mogą latać i jak żuki wykorzystują Drogę Mleczną w nawigacji. W wędrówce przez życie zwierzęta potrzebują sprawnego umysłu i wytrzymałości, aby bezpiecznie dotrzeć do celu. Wędrowcy. Dzięki tym zwierzętom przez tysiące lat pokonywaliśmy najsurowsze z krain. Wielbłądy są doskonale przystosowane do życia na pustyni. Latem mogą przetrwać bez jedzenia i wody cały tydzień. Gdy dotrą do wodopoju, wypijają jednorazowo nawet do stu litrów wody. Ich długie rzęsy chronią oczy przed piaskiem, szerokie stopy pomagają rozkładać ciężar ciała podczas wędrówki przez pustynię. Wielbłąd pokonuje nawet 40 kilometrów dziennie. Prowadzone przez dorosłego samca wielbłądy dwugarbne - baktriany wędrują przez monotonny krajobraz. Szukając pastwisk, migrują, by uniknąć ekstremalnych zimowych temperatur. Bez tych zwierząt nie przemierzylibyśmy pustyni. Z czasem jednak nasz sposób podróżowania znacznie się udoskonalił. 14:50 ENCYKLOPEDIA TVP NAUKA - DOM KOPERNIKA 3 min, Polska, 2023 Autor: Piotr Kot Mikołaj Kopernik urodził się w 19 lutego 1473 roku w Toruniu. Dom Mikołaja Kopernika to średniowieczna kamienica, która w drugiej połowie XV wieku należała do rodziny Koperników. Wielu historyków wskazuje ją jako miejsce, gdzie przyszedł na świat wielki astronom. Dom, podobnie jak w innych miastach hanzeatyckich, pełnił w czasach Kopernika jednocześnie funkcje mieszkania i magazynu. Obecnie wewnątrz tej i sąsiedniej, również gotyckiej, kamienicy mieści się oddział toruńskiego Muzeum Okręgowego noszący nazwę Dom Mikołaja Kopernika. 15:00 RAPORT NAUKOWY - 75 23 min, Polska, 2024 Cotygodniowy przegląd najważniejszych wydarzeń w dziedzinie nauki zarówno w Polsce, jak i na świecie. Odkrycia i dokonania naukowców, misje badające tajemnice kosmosu i naszego globu, fascynujące technologie i wydarzenia, które zmieniają historię. To niezbędnik tych, którzy chcą być na bieżąco z tym, co dzieje się w nauce, poznawać i rozumieć naszą rzeczywistość, a czasem wybiegać myślą w przyszłość. W tym programie nie zapomnimy także o ważnych rocznicach i historii nauki. 15:30 PO DWÓCH STRONACH LUSTRA WODY Serial dokumentalny, 45 min, Polska, 2018 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Seria "Po dwóch stronach lustra wody" zabiera widza w podróż na dwa krańce Oceanu Spokojnego. Z jednej strony archipelag Komodo, w którym na lądzie niepodzielnie królują słynne smoki, a pod powierzchnią wody silne prądy omiatają usiane życiem rafy koralowe. Indonezja to także kraina niszczycielskich wulkanów, których erupcje niejednokrotnie naruszały porządek świata. Po drugiej stronie oceanu znajduje się, gęsto porośnięta lasem deszczowym, Kostaryka. Plaże obmywane są wodami zatoki, której nazwa pochodzi od nazwiska legendarnego, angielskiego korsarza Francisa Drake'a. Wody te zamieszkałe są przez niezliczone formy życia, które mogą być zarówno piękne, jak i niebezpieczne. Serial nie tylko odkrywa przed widzem tajemnice świata dzikiej przyrody, ale także buduje ludzką świadomość w kontekście wspólnej egzystencji wszystkiego, co żyje na Niebieskiej Planecie. "Po dwóch stronach lustra wody" to niezwykła wyprawa przez dwa światy, która prowadzi do pytania o miejsce człowieka za Ziemi. Seria składa się z 10 epizodów czterdziestopięciominutowych, a reżyserem jest Andrzej Misiuk autor wielu podwodnych produkcji dokumentalnych. Narratorem filmu jest magiczny głos Krystyny Czubówny. Serial dokumentalny, 16:25 JAK TO DZIAŁA - ODC. 46 DIAGNOSTYKA MEDYCZNA Magazyn, 25 min, Polska, 2013 Diagnostyka medyczna jest bardzo istotnym elementem procesu leczenia. Obejmuje diagnostykę laboratoryjną, badania USG, radiologiczne, EKG i wiele innych. Nie bez znaczenia pozostaje sprzęt, na którym te badania są wykonywane. Aparaty najnowszej generacji pozwolą skuteczniej i bardziej precyzyjnie zdiagnozować stan chorobowy. 16:55 PODWODNY RAJ BORNEO - GOMANTONG Film dokumentalny, 24 min, Polska, 2014 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Muzyka: Piotr Czubin Wokół pięciu rajskich wysepek otaczających Borneo, które odwiedzimy, rozsiane są bogate w życie rafy koralowe. Prawdziwą perłą wśród nich jest Sipadan, mekka płetwonurków. Czy jednak można wejść do raju, nie zetknąwszy się wcześniej ze śmiercią? W jaki sposób żywioł oceanu zawłaszcza i wykorzystuje spoczywający na dnie wrak Syreny? Wody Indo-Pacyfiku są pełne fascynujących i groźnych stworzeń. Dokąd prowadzi Aleja Żarłacza? Czy uda nam się odkryć tajemnicę i spenetrować niebezpieczną Jaskinię Żółwia, gdzie śmierć od stuleci zbiera żniwo? Eksplorując wody wokół północno-wschodniego Borneo, nie tylko staniemy oko w oko z rekinami, żółwiami, barrakudami czy płaszczkami, ale także spotkamy Morskich Cyganów. Kim są? Jak żyją? Nie tylko woda kryje w sobie tajemnice. Tropikalny las deszczowy Borneo także pełen jest zagadek. Jak daleko uda się zapuścić w jego głąb, płynąc dziką rzeką Kinabatangan? Podczas fascynującej borneańskiej wyprawy odwiedzimy rezerwaty ginących gatunków: Sepilog, centrum rehabilitacji orangutanów oraz Labuk Bay, jedyne na świecie sanktuarium nosaczy. W niezwykłą podróż zabierze nas Piotr Matejek, doświadczony płetwonurek z 25-letnim stażem, którego doświadczenie i wiedza przemienią wyprawę w prawdziwą przygodę. "Podwodny raj Borneo" to seria filmów dokumentalnych o świecie Borneo i zetknięciu z nim człowieka, dla którego podwodny świat jest całym życiem. 17:30 CZY WIESZ, ŻE? - /15/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 19 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie. Gdy latem doskwierają upały, w naszych czterech ścianach zazwyczaj także bywa bardzo gorąco. Jak dowiemy się z tego odcinka, mieszkanie można chłodzić, nie mając klimatyzacji. Eksperci wskażą proste i zaskakujące metody, dzięki którym temperaturę obniży się o 2 stopnie bez remontu i kosztownych inwestycji. Upalne lato to dla wielu także problemy ze snem. Jak zaradzić letniej bezsenności? Domy bioklimatyczne - co to jest? 17:50 KTÓRĘDY PO SZTUKĘ - KATEDRA W FARAS Magazyn, 5 min, Polska, 2020 Reżyseria: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Scenariusz: Anna Zakrzewska, Tomasz Filiks Zdjęcia: Nicolas Villegas, Kamil Hasiuk Galeria Faras w Muzeum Narodowym w Warszawie to jedyne miejsce w Europie, gdzie możemy zobaczyć malowidła pochodzące z Faras w Sudanie. W związku z budową wysokiej tamy asuańskiej, która miała doprowadzić do zalania olbrzymich połaci zarówno Egiptu jak i Sudanu, istniała realna obawa, że nie uda się ocalić dziedzictwa ludzkości, które znajdowało się na tym terenie. Na zaproszenie lokalnego rządu wybitny polski archeolog, Profesor Kazimierz Michałowski wraz z polską misją archeologiczną wyruszył do Faras by odkryć, zabezpieczyć i uratować ponad 120 malowideł i innych obiektów, które tam odnaleziono. O unikatowych przedstawieniach świętych i biskupów (biskup Marinos z I połowy XI w) odkrytych w tamtejszej katedrze opowie Aleksandra Sulikowska. 18:00 NA WSZELKI WYPADEK! - ZAKSZTUSZENIE I ZADŁAWIENIE 22 min, Polska, 2023 Reżyseria: Alicja Chmielewska Scenariusz: Piotr Poraj - Poleski Cykl, w którym ratownicy i lekarze uczą, jak skutecznie udzielać pierwszej pomocy. Nikt z nas przecież nie liczy się z tym, że niespodziewanie może spotkać go jakiś nagły wypadek czy uraz. Nikt też nie nosi cały czas przy sobie, tak na wszelki wypadek, apteczki pierwszej pomocy, leków czy środków opatrunkowych. Warto jednak wiedzieć, jak zachować się w różnych nagłych okolicznościach i jak można pomóc sobie lub innym w nieoczekiwanych sytuacjach, zwłaszcza takich, kiedy potrzebna jest natychmiastowa pomoc, a nie możemy wezwać karetki i liczyć na szybką i fachową pomoc medyczną. Zadławienie, o którym jest mowa w odcinku, to zamknięcie dróg oddechowych przez ciało obce. Może się to wydarzyć na skutek szybkiego, łapczywego spożywania pokarmów czy połknięcia przez dziecko małego przedmiotu. Zadławienie jest stanem zagrożenia życia, dlatego ważna jest wiedza, jak skutecznie i szybko pomóc w takim przypadku. 18:25 RAPORT NAUKOWY - 75 23 min, Polska, 2024 Cotygodniowy przegląd najważniejszych wydarzeń w dziedzinie nauki zarówno w Polsce, jak i na świecie. Odkrycia i dokonania naukowców, misje badające tajemnice kosmosu i naszego globu, fascynujące technologie i wydarzenia, które zmieniają historię. To niezbędnik tych, którzy chcą być na bieżąco z tym, co dzieje się w nauce, poznawać i rozumieć naszą rzeczywistość, a czasem wybiegać myślą w przyszłość. W tym programie nie zapomnimy także o ważnych rocznicach i historii nauki. 18:55 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 219 KOŚCIERZYNA Magazyn, 22 min, Polska, 2021 Reżyseria: Barbara Adamczyk Scenariusz: Barbara Adamczyk Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor W tym odcinku odwiedzamy Kościerzynę - miasto malowniczo położone w południowej części Pojezierza Kaszubskiego. Jest otoczone pięknymi jeziorami, a jego nazwa pochodzi od łacińskiej Costerina - taka wersja pojawia się w odnalezionych dokumentach z 1284 roku, wystawionych przez Księcia Mściwoja II. Lokalna legenda opowiada o złowrogim niedźwiedziu, który dawno temu terroryzował okolicę i wzbudzał strach wśród mieszkańców. Aż do momentu, gdy pojawił się śmiałek, który odwagą i sprytem, pokonał gagatka. Stąd wziął się herb miasta - czarny niedźwiedź, kroczący pod dębowym konarem. 19:30 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 220 KASZUBSKI PARK KRAJOBRAZOWY Magazyn, 22 min, Polska, 2021 Reżyseria: Barbara Adamczyk Scenariusz: Barbara Adamczyk Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Wędkowanie to jedna z wielu aktywności na świeżym powietrzu, która przyciąga zwiedzających do Kaszubskiego Parku Krajobrazowego. W czystych wodach parku żyje około 40 gatunków ryb, takich jak karp, szczupak, okoń, sandacz, węgorz. Jeziora Raduńskie to swoista wizytówka Kaszubskiego Parku Krajobrazowego. Tzw. zespół jezior rynnowych zajmuje obszar głębokiej rynny polodowcowej, przez którą przepływa rzeka Radunia. Największe akweny to jezioro Raduńskie Dolne i Górne, które przedzielone są Bramą Kaszubską, czyli wąskim przesmykiem na końcu leśnego wąwozu prowadzącego z Kartuz. 20:00 INTELIGENTNE ZWIERZĘTA - ODC. 6 WĘDROWCY (ANIMAL EINSTEINS EP. 6 TRAVELLERS) Serial dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Joanne Stevens W tym odcinku dowiemy się, jak zwierzęta radzą sobie w czasie wędrówki i jak znajdują właściwą drogę, skąd płetwale błękitne wiedzą, gdzie uzupełniać zapasy pożywienia na długim szlaku migracji, jak to się dzieje, że węże i pająki mogą latać i jak żuki wykorzystują Drogę Mleczną w nawigacji. W wędrówce przez życie zwierzęta potrzebują sprawnego umysłu i wytrzymałości, aby bezpiecznie dotrzeć do celu. Wędrowcy. Dzięki tym zwierzętom przez tysiące lat pokonywaliśmy najsurowsze z krain. Wielbłądy są doskonale przystosowane do życia na pustyni. Latem mogą przetrwać bez jedzenia i wody cały tydzień. Gdy dotrą do wodopoju, wypijają jednorazowo nawet do stu litrów wody. Ich długie rzęsy chronią oczy przed piaskiem, szerokie stopy pomagają rozkładać ciężar ciała podczas wędrówki przez pustynię. Wielbłąd pokonuje nawet 40 kilometrów dziennie. Prowadzone przez dorosłego samca wielbłądy dwugarbne - baktriany wędrują przez monotonny krajobraz. Szukając pastwisk, migrują, by uniknąć ekstremalnych zimowych temperatur. Bez tych zwierząt nie przemierzylibyśmy pustyni. Z czasem jednak nasz sposób podróżowania znacznie się udoskonalił. 21:00 PODWODNY RAJ BORNEO - WIELKA PIĄTKA SIPADANU Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2014 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Muzyka: Piotr Czubin Wokół pięciu rajskich wysepek otaczających Borneo, które odwiedzimy, rozsiane są bogate w życie rafy koralowe. Prawdziwą perłą wśród nich jest Sipadan, mekka płetwonurków. Czy jednak można wejść do raju, nie zetknąwszy się wcześniej ze śmiercią? W jaki sposób żywioł oceanu zawłaszcza i wykorzystuje spoczywający na dnie wrak Syreny? Wody Indo-Pacyfiku są pełne fascynujących i groźnych stworzeń. Dokąd prowadzi Aleja Żarłacza? Czy uda nam się odkryć tajemnicę i spenetrować niebezpieczną Jaskinię Żółwia, gdzie śmierć od stuleci zbiera żniwo? Eksplorując wody wokół północno-wschodniego Borneo, nie tylko staniemy oko w oko z rekinami, żółwiami, barrakudami czy płaszczkami, ale także spotkamy Morskich Cyganów. Kim są? Jak żyją? Nie tylko woda kryje w sobie tajemnice. Tropikalny las deszczowy Borneo także pełen jest zagadek. Jak daleko uda się zapuścić w jego głąb, płynąc dziką rzeką Kinabatangan? Podczas fascynującej borneańskiej wyprawy odwiedzimy rezerwaty ginących gatunków: Sepilog, centrum rehabilitacji orangutanów oraz Labuk Bay, jedyne na świecie sanktuarium nosaczy. W niezwykłą podróż zabierze nas Piotr Matejek, doświadczony płetwonurek z 25-letnim stażem, którego doświadczenie i wiedza przemienią wyprawę w prawdziwą przygodę. "Podwodny raj Borneo" to seria filmów dokumentalnych o świecie Borneo i zetknięciu z nim człowieka, dla którego podwodny świat jest całym życiem. 21:35 WAŻNE CZY NIEWAŻNE - ODC. 15 - OSZUKAĆ ŚMIERĆ. (WHY IT MATTERS: FUTURE TECH) Serial dokumentalny, 23 min, Wielka Brytania, 2022 Czym jest Metaverse? Jak możemy żyć ponad 100 lat? A czego możemy się nauczyć od otaczającego nas świata przyrody? Dołączymy do fanatyka technologii, Joshuy Lima, w jego podróży w przyszłość, aby odkryć najnowocześniejsze technologie, które zmieniają świat, jaki znamy. Od życia, pracy i zabawy w wirtualnym świecie po najnowsze osiągnięcia w dziedzinie technologii bezdotykowych i innowacji biomimikry. Od firm spożywczych wykorzystujących technologię blockchain w celu zabezpieczenia swojego łańcucha dostaw, po tych, którzy zarabiają na życie dzięki aplikacjom do przejmowania przejazdów, podróżujemy po całym świecie, aby dowiedzieć się, dlaczego to ma znaczenie. 22:05 WAŻNE CZY NIEWAŻNE - ODC. 16 - NIE DOTYKAJ MNIE. (WHY IT MATTERS: FUTURE TECH) Serial dokumentalny, 23 min, Wielka Brytania, 2022 Czym jest Metaverse? Jak możemy żyć ponad 100 lat? A czego możemy się nauczyć od otaczającego nas świata przyrody? Dołączymy do fanatyka technologii, Joshuy Lima, w jego podróży w przyszłość, aby odkryć najnowocześniejsze technologie, które zmieniają świat, jaki znamy. Od życia, pracy i zabawy w wirtualnym świecie po najnowsze osiągnięcia w dziedzinie technologii bezdotykowych i innowacji biomimikry. Od firm spożywczych wykorzystujących technologię blockchain w celu zabezpieczenia swojego łańcucha dostaw, po tych, którzy zarabiają na życie dzięki aplikacjom do przejmowania przejazdów, podróżujemy po całym świecie, aby dowiedzieć się, dlaczego to ma znaczenie. 22:30 CZY WIESZ, ŻE? - /16/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 19 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie. Ten odcinek spędzimy w ogrodzie, aby poradzić sobie z uprawą wszystkich roślin, nawet tych egzotycznych. Będziemy także ogrodnikami w samym sercu miasta, by w swoim mieszkaniu cieszyć się własnymi warzywami. 23:05 OPERACJA ZDROWIE - MAGAZYN MEDYCZNY - /10/ NIKOTYNIZM Magazyn medyczny, 25 min, Polska, 2024 Reżyseria: Piotr Poraj - Poleski Scenariusz: Piotr Poraj - Poleski Magazyn medyczny, który prezentuje innowacyjne metody diagnostyczne i terapie dostępne w Polsce. Każdy odcinek - to inne schorzenie. Lekarze wskazują objawy, na które warto zwrócić uwagę i mówią, w jaki sposób diagnozuje się chorobę. Pacjenci opowiadają o swoich doświadczeniach związanych z leczeniem i co musieli zmienić w życiu, żeby uniknąć nawrotu choroby. W każdym odcinku wybitni lekarze, eksperci farmakologii, stowarzyszenia pacjentów, naukowcy prezentują dostępne w naszym kraju metody leczenia oraz diagnostyki. Autorzy prezentują również nowoczesne technologie medyczne ratujące życie a będące światowymi odkryciami naukowymi. Nikotynizm - to fizyczne i psychiczne uzależnienie od nikotyny. Według danych Polskiej Akademii Nauk, blisko 30 procent polskiej populacji choruje na nikotynizm i ten odsetek wzrósł w czasie pandemii koronawirusa. Nikotyna działa niekorzystnie na wszystkie narządy naszego ciała - pod jej wpływem dochodzi do przyspieszenia czynności serca, wzrostu ciśnienia tętniczego oraz skurczu naczyń obwodowych. Przy nadmiarze nikotyny dochodzi do porażenia ośrodka oddechowego. Ale palacze szkodzą nie tylko sobie - spośród osób palących aż 80% pali w otoczeniu osób niepalących, a 25% Polaków może być narażonych na bierne palenie w swoich domach. Jak edukować młodzież i uświadamiać dzieciom, że palenie jest szkodliwe? O tym, że nikotynizm jest chorobą, którą można skutecznie wyleczyć w najnowszym odcinku programu "Operacja Zdrowie" 23:40 JIMA AL - KHALILI PRZEWODNIK PO ŻYCIU, WSZECHŚWIECIE I CAŁEJ RESZCIE/2/ (JIM AL - KHALILI`S GUIDE TO LIFE, THE UNIVERSE AND EVERYTHING) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2021 Znany fizyk i profesor, Jim Al - Khalili, zabiera widzów w podróż przez dziwny i cudowny mikroskopijny świat mechaniki kwantowej, badając, w jaki sposób stoi ona za całą strukturą wszechświata i podstawowymi procesami życia. To jest przewodnik ku odpowiedzi na jedną z największych zagadek: jak się tu dostaliśmy? 00:40 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 219 KOŚCIERZYNA Magazyn, 22 min, Polska, 2021 Reżyseria: Barbara Adamczyk Scenariusz: Barbara Adamczyk Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor W tym odcinku odwiedzamy Kościerzynę - miasto malowniczo położone w południowej części Pojezierza Kaszubskiego. Jest otoczone pięknymi jeziorami, a jego nazwa pochodzi od łacińskiej Costerina - taka wersja pojawia się w odnalezionych dokumentach z 1284 roku, wystawionych przez Księcia Mściwoja II. Lokalna legenda opowiada o złowrogim niedźwiedziu, który dawno temu terroryzował okolicę i wzbudzał strach wśród mieszkańców. Aż do momentu, gdy pojawił się śmiałek, który odwagą i sprytem, pokonał gagatka. Stąd wziął się herb miasta - czarny niedźwiedź, kroczący pod dębowym konarem. 01:20 RAPORT NAUKOWY - 75 23 min, Polska, 2024 Cotygodniowy przegląd najważniejszych wydarzeń w dziedzinie nauki zarówno w Polsce, jak i na świecie. Odkrycia i dokonania naukowców, misje badające tajemnice kosmosu i naszego globu, fascynujące technologie i wydarzenia, które zmieniają historię. To niezbędnik tych, którzy chcą być na bieżąco z tym, co dzieje się w nauce, poznawać i rozumieć naszą rzeczywistość, a czasem wybiegać myślą w przyszłość. W tym programie nie zapomnimy także o ważnych rocznicach i historii nauki. 01:55 TAJEMNICE DE REVOLUTIONIBUS Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2017 Reżyseria: Michał Juszczakiewicz Aktorzy: Florian Staniewski, Sebastian Wolf Mikołaj Kopernik, to jedna z najwybitniejszych postaci w historii polskiej, ale i światowej nauki. Jego dzieło "De Revolutionibus" zrewolucjonizowało pogląd człowieka na wszechświat. Jak się okazuje, duży wpływ na publikację miały pobyty astronoma na Ziemi Lubawskiej i to właśnie tam odbyły się zdjęcia do najnowszego filmu o życiu Mikołaja Kopernika.