TVP Nauka Wtorek, 20.08.2024 06:10 JAK TO DZIAŁA - ODC. 57 PIENIĄDZ Magazyn, 25 min, Polska, 2013 Pieniądz zmienia powoli swoją definicję. Dzięki technologiom informatycznym możliwe jest powstawanie wirtualnych walut, o których powiemy w tym programie. Zaczniemy jednak od monet. Monety przez bardzo długi czas miały wartość wynikającą z materiału, z którego zostały wykonane. Papierowe pieniądze od samego początku były bezwartościowe, to znaczy papier, na którym zostały wydrukowane, nie przedstawiał niemal żadnej wartości. Złożymy wizytę w mennicy, gdzie dowiemy się, jak produkuje się pieniądze. Każdy pieniądz musi być jednak dobrze zabezpieczony przed fałszerstwem. Specjaliści od projektowania monet i banknotów mają więc ręce pełne roboty, wymyślając coraz to nowsze metody zabezpieczeń. 06:45 ASTRONARIUM - 104 - ZJAWISKA TYMCZASOWE Magazyn, 23 min, Polska, 2020 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Agnieszka Słowikowska, Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Pojawiają się na niebie bez ostrzeżenia, widoczne tylko przez chwilę, są świadectwem najbardziej fascynujących procesów we wszechświecie. Astronomowie nazywają je zjawiskami tymczasowymi. W programie pokażemy, co się za tym kryje. 07:20 CZY WIESZ, ŻE? - /24/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 19 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 07:45 PODWODNY RAJ BORNEO - LABUK BAY Film dokumentalny, 24 min, Polska, 2014 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Muzyka: Piotr Czubin Wokół pięciu rajskich wysepek otaczających Borneo, które odwiedzimy, rozsiane są bogate w życie rafy koralowe. Prawdziwą perłą wśród nich jest Sipadan, mekka płetwonurków. Czy jednak można wejść do raju, nie zetknąwszy się wcześniej ze śmiercią? W jaki sposób żywioł oceanu zawłaszcza i wykorzystuje spoczywający na dnie wrak Syreny? Wody Indo-Pacyfiku są pełne fascynujących i groźnych stworzeń. Dokąd prowadzi Aleja Żarłacza? Czy uda nam się odkryć tajemnicę i spenetrować niebezpieczną Jaskinię Żółwia, gdzie śmierć od stuleci zbiera żniwo? Eksplorując wody wokół północno-wschodniego Borneo, nie tylko staniemy oko w oko z rekinami, żółwiami, barrakudami czy płaszczkami, ale także spotkamy Morskich Cyganów. Kim są? Jak żyją? Nie tylko woda kryje w sobie tajemnice. Tropikalny las deszczowy Borneo także pełen jest zagadek. Jak daleko uda się zapuścić w jego głąb, płynąc dziką rzeką Kinabatangan? Podczas fascynującej borneańskiej wyprawy odwiedzimy rezerwaty ginących gatunków: Sepilog, centrum rehabilitacji orangutanów oraz Labuk Bay, jedyne na świecie sanktuarium nosaczy. W niezwykłą podróż zabierze nas Piotr Matejek, doświadczony płetwonurek z 25-letnim stażem, którego doświadczenie i wiedza przemienią wyprawę w prawdziwą przygodę. "Podwodny raj Borneo" to seria filmów dokumentalnych o świecie Borneo i zetknięciu z nim człowieka, dla którego podwodny świat jest całym życiem. 08:20 NIESKOŃCZONOŚĆ - WYMIAR SPRAW (INFINITY) Film dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania, 2021 Ta niezwykła miniseria szuka odpowiedzi na niektóre z najważniejszych pytań bez odpowiedzi naszych czasów. Czy istnieje nieskończoność? Co jest poza wszechświatem? Czy naprawdę może być nic? Jak to się wszystko zaczęło? W każdym z trzech odcinków twórcy filmu badają możliwość istnienia różnych wymiarów i nieskończonych wszechświatów w naszym zasięgu, a także zastanawiają się, czego jeszcze możemy się nauczyć z teorii Wielkiego Wybuchu. Rozmowy z czołowymi myślicielami ujawniają najnowsze badania naukowe, gdy zastanawiamy się, co jest poza naszym wszechświatem i pytamy, czy nauka ma swoje granice. 09:10 ASTRONOMIA NIEPODLEGŁA 100 LAT POLSKIEJ ASTRONOMII - ODC. 8/19 - PLANETARIA POLSKIE Film dokumentalny, 23 min, Polska, 2019 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Zdjęcia: Tomasz Stelmach, Adam Rubaszewski Planetaria zawsze dawały szczególną okazję do kontaktu z kosmosem. Odegrały także szczególną rolę w historii polskiej astronomii. Przez kilkadziesiąt lat kreowały kolejne pokolenia badaczy kosmosu. 09:40 TAJEMNICE ASTRONOMII KOPERNIKA 45 min, Polska, 2019 Reżyseria: Michał Juszczakiewicz Scenariusz: Michał Juszczakiewiecz, Robert Szaj Film dokumentalny z elementami fabularyzowanymi. Podróż śladami Mikołaja Kopernika i starożytnych badaczy Kosmosu. Twórcy filmu, podróżując w czasie do starożytnej Aleksandrii, Bagdadu, Wenecji, Rzymu i Watykanu, a także odwiedzając Frombork, Lubawę i Olsztyn, próbują odpowiedzieć na pytanie, w jaki sposób genialny polski astronom dokonał swojego wielkiego odkrycia. Gdzie znajdowało się legendarne obserwatorium - pavimentum Kopernika? Czym obserwował? Gdzie znajduje się jedyny instrument Kopernika, który dotrwał do naszych czasów? Czym zajmował się Kopernik podczas studiów we Włoszech? Czy na renesansowych dziełach Rafaela w Watykanie czy Giorgione w Wiedniu znajdują się wizerunki Mikołaja Kopernika? 10:30 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 223 SOPOT Magazyn, 22 min, Polska, 2021 Reżyseria: Adam Molak Scenariusz: Tomasz Malkowski Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Tym razem odwiedzimy Sopot - jeden z najbardziej renomowanych nadmorskich kurortów w Polsce, który słynie z pięknych plaż i eleganckich hoteli. Nie bez przyczyny mówiono niegdyś o nim Riwiera Północy. Znajduje się tu najdłuższe drewniane molo w Europie, a w tutejszej Operze Leśnej występowały największe gwiazdy muzyki rozrywkowej. Podobnie jak każdy szanujący się kurort, Sopot ma reprezentacyjny deptak, gdzie kuracjusze i turyści mogą przechadzać się lub wstąpić do kawiarni. To słynny na całą Polskę Monciak, czyli popularne określenie ulicy Bohaterów Monte Cassino, która jest chyba jednym z najbardziej rozpoznawalnych deptaków w Polsce. Na odcinku 600 metrów koncentruje się życie Sopotu. Ulica żyje w dzień i w nocy, bo wokół jest wiele kawiarni, restauracji i klubów. To przy Monciaku działa kultowy SPATiF, gdzie po wojnie balowała artystyczna bohema, w tym Zbigniew Cybulski, Kalina Jędrusik, Roman Polański. 11:00 TAJEMNICE SAL OPERACYJNYCH - EFEKT ANGELINY Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2022 Reżyseria: Marta Gołąb - Kocięcka Scenariusz: Marta Gołąb - Kocięcka, Ireneusz Iwański Prowadzący: Łukasz Grabarczyk Odcinek pokazujący operację usunięcia jajników. Pokazujemy nie tyko procedurę, ale przede wszystkim tłumaczymy powody jej wykonania, wracając do 2013 roku, kiedy hollywoodzka aktorka, Angelina Jolie, ogłosiła, że usunęła jajniki oraz piersi ze względu na obciążenie mutacją genową. Tłumacząc, czym są mutacje BRCA1, BRCA2 oraz PALB, omawiamy możliwości profilaktyki oparte o badanie genetyczne. 11:35 ASTRONARIUM - 104 - ZJAWISKA TYMCZASOWE Magazyn, 23 min, Polska, 2020 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Agnieszka Słowikowska, Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Pojawiają się na niebie bez ostrzeżenia, widoczne tylko przez chwilę, są świadectwem najbardziej fascynujących procesów we wszechświecie. Astronomowie nazywają je zjawiskami tymczasowymi. W programie pokażemy, co się za tym kryje. 12:05 JAK TO DZIAŁA - ODC. 57 PIENIĄDZ Magazyn, 25 min, Polska, 2013 Pieniądz zmienia powoli swoją definicję. Dzięki technologiom informatycznym możliwe jest powstawanie wirtualnych walut, o których powiemy w tym programie. Zaczniemy jednak od monet. Monety przez bardzo długi czas miały wartość wynikającą z materiału, z którego zostały wykonane. Papierowe pieniądze od samego początku były bezwartościowe, to znaczy papier, na którym zostały wydrukowane, nie przedstawiał niemal żadnej wartości. Złożymy wizytę w mennicy, gdzie dowiemy się, jak produkuje się pieniądze. Każdy pieniądz musi być jednak dobrze zabezpieczony przed fałszerstwem. Specjaliści od projektowania monet i banknotów mają więc ręce pełne roboty, wymyślając coraz to nowsze metody zabezpieczeń. 12:45 CZY WIESZ, ŻE? - /25/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 18 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 13:15 PODWODNY RAJ BORNEO - LABUK BAY Film dokumentalny, 24 min, Polska, 2014 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Muzyka: Piotr Czubin Wokół pięciu rajskich wysepek otaczających Borneo, które odwiedzimy, rozsiane są bogate w życie rafy koralowe. Prawdziwą perłą wśród nich jest Sipadan, mekka płetwonurków. Czy jednak można wejść do raju, nie zetknąwszy się wcześniej ze śmiercią? W jaki sposób żywioł oceanu zawłaszcza i wykorzystuje spoczywający na dnie wrak Syreny? Wody Indo-Pacyfiku są pełne fascynujących i groźnych stworzeń. Dokąd prowadzi Aleja Żarłacza? Czy uda nam się odkryć tajemnicę i spenetrować niebezpieczną Jaskinię Żółwia, gdzie śmierć od stuleci zbiera żniwo? Eksplorując wody wokół północno-wschodniego Borneo, nie tylko staniemy oko w oko z rekinami, żółwiami, barrakudami czy płaszczkami, ale także spotkamy Morskich Cyganów. Kim są? Jak żyją? Nie tylko woda kryje w sobie tajemnice. Tropikalny las deszczowy Borneo także pełen jest zagadek. Jak daleko uda się zapuścić w jego głąb, płynąc dziką rzeką Kinabatangan? Podczas fascynującej borneańskiej wyprawy odwiedzimy rezerwaty ginących gatunków: Sepilog, centrum rehabilitacji orangutanów oraz Labuk Bay, jedyne na świecie sanktuarium nosaczy. W niezwykłą podróż zabierze nas Piotr Matejek, doświadczony płetwonurek z 25-letnim stażem, którego doświadczenie i wiedza przemienią wyprawę w prawdziwą przygodę. "Podwodny raj Borneo" to seria filmów dokumentalnych o świecie Borneo i zetknięciu z nim człowieka, dla którego podwodny świat jest całym życiem. 13:50 WIELKIE WYNALAZKI - /23/ (GREAT INVENTIONS) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania/Niemcy/Niderlandy (Holandia), 2020 Nasi przodkowie z trudem rozpoznaliby świat, w którym my żyjemy dziś. Wszędzie, na całej planecie diametralnie zmienił się krajobraz, istniejące niegdyś nieprzyjazne człowiekowi środowiska zostały okiełznane w sposób, jaki naszych antenatów wprawiłby w najwyższe zdumienie i niedowierzanie. Zmieniło się życie codzienne, ale ludzkość sięgnęła także po to, co niecodzienne - wylądowaliśmy na Księżycu oraz spojrzeliśmy miliardy lat wstecz, bo chcieliśmy wiedzieć, jakie były początki wszechświata. Siłą napędową tych wszystkich osiągnięć jest niezwykły dar człowieka - wynalazczość. W tej 35-odcinkowej serii przyglądamy się sukcesom i porażkom człowieka na przestrzeni dziejów, jego genialnym pomysłom i niektórym... cóż, także niektórym mniej genialnym. Każdy odcinek celebruje wielkie wynalazki, które zmieniły nasz świat. 14:40 NOTACJE - ANDRZEJ TRAUTMAN. BYĆ FIZYKIEM Cykl dokumentalny, 10 min, Polska, 2009 Autor: Ewa Urbańska Andrzej Mariusz Trautman (ur. 4 stycznia 1933 r. w Warszawie), profesor zwyczajny doktor habilitowany inżynier fizyki teoretycznej, członek rzeczywisty PAN, polski fizyk mający znaczący wkład do teorii grawitacji, a w szczególności do ogólnej teorii względności, profesor Uniwersytetu Warszawskiego. W latach 1978 - 80 był wiceprezesem PAN. Otrzymał Nagrodę Państwową I stopnia (1976) i Nagrodę Fundacji im. A. Jurzykowskiego (1984). Polskie Towarzystwo Fizyczne wyróżniło go Medalem im. Mariana Smoluchowskiego (1986). W 1984 r. został członkiem zwyczajnym Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, a w roku 2000 - członkiem korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności. W 2001 r. Uniwersytet Śląski w Opawie (Czechy) nadał mu tytuł doktora honoris causa. W 2003 r. został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. W roku 1960 wraz z Ivorem Robinsonem odkrył ważną rodzinę ścisłych rozwiązań równania Einsteina. Później pracował m. in. nad teorią Einsteina - Cartana. 15:00 NIESKOŃCZONOŚĆ - WYMIAR SPRAW (INFINITY) Film dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania, 2021 Ta niezwykła miniseria szuka odpowiedzi na niektóre z najważniejszych pytań bez odpowiedzi naszych czasów. Czy istnieje nieskończoność? Co jest poza wszechświatem? Czy naprawdę może być nic? Jak to się wszystko zaczęło? W każdym z trzech odcinków twórcy filmu badają możliwość istnienia różnych wymiarów i nieskończonych wszechświatów w naszym zasięgu, a także zastanawiają się, czego jeszcze możemy się nauczyć z teorii Wielkiego Wybuchu. Rozmowy z czołowymi myślicielami ujawniają najnowsze badania naukowe, gdy zastanawiamy się, co jest poza naszym wszechświatem i pytamy, czy nauka ma swoje granice. 15:50 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 223 SOPOT Magazyn, 22 min, Polska, 2021 Reżyseria: Adam Molak Scenariusz: Tomasz Malkowski Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Tym razem odwiedzimy Sopot - jeden z najbardziej renomowanych nadmorskich kurortów w Polsce, który słynie z pięknych plaż i eleganckich hoteli. Nie bez przyczyny mówiono niegdyś o nim Riwiera Północy. Znajduje się tu najdłuższe drewniane molo w Europie, a w tutejszej Operze Leśnej występowały największe gwiazdy muzyki rozrywkowej. Podobnie jak każdy szanujący się kurort, Sopot ma reprezentacyjny deptak, gdzie kuracjusze i turyści mogą przechadzać się lub wstąpić do kawiarni. To słynny na całą Polskę Monciak, czyli popularne określenie ulicy Bohaterów Monte Cassino, która jest chyba jednym z najbardziej rozpoznawalnych deptaków w Polsce. Na odcinku 600 metrów koncentruje się życie Sopotu. Ulica żyje w dzień i w nocy, bo wokół jest wiele kawiarni, restauracji i klubów. To przy Monciaku działa kultowy SPATiF, gdzie po wojnie balowała artystyczna bohema, w tym Zbigniew Cybulski, Kalina Jędrusik, Roman Polański. 16:25 ASTRONARIUM - 104 - ZJAWISKA TYMCZASOWE Magazyn, 23 min, Polska, 2020 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Agnieszka Słowikowska, Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Pojawiają się na niebie bez ostrzeżenia, widoczne tylko przez chwilę, są świadectwem najbardziej fascynujących procesów we wszechświecie. Astronomowie nazywają je zjawiskami tymczasowymi. W programie pokażemy, co się za tym kryje. 17:00 TAJEMNICE SAL OPERACYJNYCH - EFEKT ANGELINY Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2022 Reżyseria: Marta Gołąb - Kocięcka Scenariusz: Marta Gołąb - Kocięcka, Ireneusz Iwański Prowadzący: Łukasz Grabarczyk Odcinek pokazujący operację usunięcia jajników. Pokazujemy nie tyko procedurę, ale przede wszystkim tłumaczymy powody jej wykonania, wracając do 2013 roku, kiedy hollywoodzka aktorka, Angelina Jolie, ogłosiła, że usunęła jajniki oraz piersi ze względu na obciążenie mutacją genową. Tłumacząc, czym są mutacje BRCA1, BRCA2 oraz PALB, omawiamy możliwości profilaktyki oparte o badanie genetyczne. 17:30 WIELKIE WYNALAZKI - /13/ (GREAT INVENTIONS) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania/Niemcy/Niderlandy (Holandia), 2020 Nasi przodkowie z trudem rozpoznaliby świat, w którym my żyjemy dziś. Wszędzie, na całej planecie diametralnie zmienił się krajobraz, istniejące niegdyś nieprzyjazne człowiekowi środowiska zostały okiełznane w sposób, jaki naszych antenatów wprawiłby w najwyższe zdumienie i niedowierzanie. Zmieniło się życie codzienne, ale ludzkość sięgnęła także po to, co niecodzienne - wylądowaliśmy na Księżycu oraz spojrzeliśmy miliardy lat wstecz, bo chcieliśmy wiedzieć, jakie były początki wszechświata. Siłą napędową tych wszystkich osiągnięć jest niezwykły dar człowieka - wynalazczość. W tej 35-odcinkowej serii przyglądamy się sukcesom i porażkom człowieka na przestrzeni dziejów, jego genialnym pomysłom i niektórym... cóż, także niektórym mniej genialnym. Każdy odcinek celebruje wielkie wynalazki, które zmieniły nasz świat. 18:30 PODWODNY RAJ BORNEO - LABUK BAY Film dokumentalny, 24 min, Polska, 2014 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Muzyka: Piotr Czubin Wokół pięciu rajskich wysepek otaczających Borneo, które odwiedzimy, rozsiane są bogate w życie rafy koralowe. Prawdziwą perłą wśród nich jest Sipadan, mekka płetwonurków. Czy jednak można wejść do raju, nie zetknąwszy się wcześniej ze śmiercią? W jaki sposób żywioł oceanu zawłaszcza i wykorzystuje spoczywający na dnie wrak Syreny? Wody Indo-Pacyfiku są pełne fascynujących i groźnych stworzeń. Dokąd prowadzi Aleja Żarłacza? Czy uda nam się odkryć tajemnicę i spenetrować niebezpieczną Jaskinię Żółwia, gdzie śmierć od stuleci zbiera żniwo? Eksplorując wody wokół północno-wschodniego Borneo, nie tylko staniemy oko w oko z rekinami, żółwiami, barrakudami czy płaszczkami, ale także spotkamy Morskich Cyganów. Kim są? Jak żyją? Nie tylko woda kryje w sobie tajemnice. Tropikalny las deszczowy Borneo także pełen jest zagadek. Jak daleko uda się zapuścić w jego głąb, płynąc dziką rzeką Kinabatangan? Podczas fascynującej borneańskiej wyprawy odwiedzimy rezerwaty ginących gatunków: Sepilog, centrum rehabilitacji orangutanów oraz Labuk Bay, jedyne na świecie sanktuarium nosaczy. W niezwykłą podróż zabierze nas Piotr Matejek, doświadczony płetwonurek z 25-letnim stażem, którego doświadczenie i wiedza przemienią wyprawę w prawdziwą przygodę. "Podwodny raj Borneo" to seria filmów dokumentalnych o świecie Borneo i zetknięciu z nim człowieka, dla którego podwodny świat jest całym życiem. 19:00 JAK TO DZIAŁA - ODC. 57 PIENIĄDZ Magazyn, 25 min, Polska, 2013 Pieniądz zmienia powoli swoją definicję. Dzięki technologiom informatycznym możliwe jest powstawanie wirtualnych walut, o których powiemy w tym programie. Zaczniemy jednak od monet. Monety przez bardzo długi czas miały wartość wynikającą z materiału, z którego zostały wykonane. Papierowe pieniądze od samego początku były bezwartościowe, to znaczy papier, na którym zostały wydrukowane, nie przedstawiał niemal żadnej wartości. Złożymy wizytę w mennicy, gdzie dowiemy się, jak produkuje się pieniądze. Każdy pieniądz musi być jednak dobrze zabezpieczony przed fałszerstwem. Specjaliści od projektowania monet i banknotów mają więc ręce pełne roboty, wymyślając coraz to nowsze metody zabezpieczeń. 19:25 CZY WIESZ, ŻE? - /26/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 16 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 19:45 PODRÓŻE KOSMICZNE - OKIEM TELESKOPU HUBBLE'A (COSMIC JOURNEYS) Serial dokumentalny, 6 min, USA, 2017 Złożone z kilkunastu filmów krótkometrażowych "Podróże kosmiczne" zabierają widza na wycieczkę po kosmicznych przestworzach, ukazując niezwykłe widoki oraz fascynujące osobliwości naszego wszechświata. Przekazy z krążących wokół Ziemi satelitów, zdjęcia wykonane przez załogi stacji kosmicznych, obrazy sąsiednich planet to dla widza tej serii spotkanie twarzą w twarz z efektami najnowocześniejszych badań międzygwiezdnych i wiedzą naukową na ich temat. W tym odcinku przechodzimy wraz z twórcami filmu przez oko Teleskopu Hubble'a, aby ujrzeć jedne z najbardziej niewiarygodnych zjawisk galaktycznych, jakie kiedykolwiek uchwycono na filmie. Podziwiamy niezwykłe widoki: wzajemnie na siebie oddziałujące galaktyki, mgławice planetarne i koła ogniste, a także te niebywale rzadkie - obłoki molekularne stopione przez promieniowanie gwiezdne oraz widok galaktycznego centrum Drogi Mlecznej. 19:55 PODRÓŻE KOSMICZNE - ROZBŁYSKI SŁONECZNE (COSMIC JOURNEYS) Serial dokumentalny, 2 min, USA, 2017 Złożone z kilkunastu filmów krótkometrażowych "Podróże kosmiczne" zabierają widza na wycieczkę po kosmicznych przestworzach, ukazując niezwykłe widoki oraz fascynujące osobliwości naszego wszechświata. Przekazy z krążących wokół Ziemi satelitów, zdjęcia wykonane przez załogi stacji kosmicznych, obrazy sąsiednich planet to dla widza tej serii spotkanie twarzą w twarz z efektami najnowocześniejszych badań międzygwiezdnych i wiedzą naukową na ich temat. W tym odcinku oglądamy erupcje słoneczne uchwycone z bliska - niezwykły materiał filmowy ukazuje "wrzącą" powierzchnię Słońca z jej ognistymi pętlami i rozbłyskami. 20:00 WIELKIE WYNALAZKI - /23/ (GREAT INVENTIONS) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania/Niemcy/Niderlandy (Holandia), 2020 Nasi przodkowie z trudem rozpoznaliby świat, w którym my żyjemy dziś. Wszędzie, na całej planecie diametralnie zmienił się krajobraz, istniejące niegdyś nieprzyjazne człowiekowi środowiska zostały okiełznane w sposób, jaki naszych antenatów wprawiłby w najwyższe zdumienie i niedowierzanie. Zmieniło się życie codzienne, ale ludzkość sięgnęła także po to, co niecodzienne - wylądowaliśmy na Księżycu oraz spojrzeliśmy miliardy lat wstecz, bo chcieliśmy wiedzieć, jakie były początki wszechświata. Siłą napędową tych wszystkich osiągnięć jest niezwykły dar człowieka - wynalazczość. W tej 35-odcinkowej serii przyglądamy się sukcesom i porażkom człowieka na przestrzeni dziejów, jego genialnym pomysłom i niektórym... cóż, także niektórym mniej genialnym. Każdy odcinek celebruje wielkie wynalazki, które zmieniły nasz świat. 21:00 WAŻNE CZY NIEWAŻNE - ODC. 17 - DEKODUJEMY PRZYSZŁOŚĆ. CZYM JEST METAVERSE? (WHY IT MATTERS: FUTURE TECH) Serial dokumentalny, 23 min, Wielka Brytania, 2022 Czym jest Metaverse? Jak możemy żyć ponad 100 lat? A czego możemy się nauczyć od otaczającego nas świata przyrody? Dołączymy do fanatyka technologii, Joshuy Lima, w jego podróży w przyszłość, aby odkryć najnowocześniejsze technologie, które zmieniają świat, jaki znamy. Od życia, pracy i zabawy w wirtualnym świecie po najnowsze osiągnięcia w dziedzinie technologii bezdotykowych i innowacji biomimikry. Od firm spożywczych wykorzystujących technologię blockchain w celu zabezpieczenia swojego łańcucha dostaw, po tych, którzy zarabiają na życie dzięki aplikacjom do przejmowania przejazdów, podróżujemy po całym świecie, aby dowiedzieć się, dlaczego to ma znaczenie. 21:30 WAŻNE CZY NIEWAŻNE - ODC. 18 - DEKODUJEMY PRZYSZŁOŚĆ. ZEJŚCIE POD ZIEMIĘ (WHY IT MATTERS: FUTURE TECH) Serial dokumentalny, 23 min, Wielka Brytania, 2022 Czym jest Metaverse? Jak możemy żyć ponad 100 lat? A czego możemy się nauczyć od otaczającego nas świata przyrody? Dołączymy do fanatyka technologii, Joshuy Lima, w jego podróży w przyszłość, aby odkryć najnowocześniejsze technologie, które zmieniają świat, jaki znamy. Od życia, pracy i zabawy w wirtualnym świecie po najnowsze osiągnięcia w dziedzinie technologii bezdotykowych i innowacji biomimikry. Od firm spożywczych wykorzystujących technologię blockchain w celu zabezpieczenia swojego łańcucha dostaw, po tych, którzy zarabiają na życie dzięki aplikacjom do przejmowania przejazdów, podróżujemy po całym świecie, aby dowiedzieć się, dlaczego to ma znaczenie. 22:00 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 223 SOPOT Magazyn, 22 min, Polska, 2021 Reżyseria: Adam Molak Scenariusz: Tomasz Malkowski Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Tym razem odwiedzimy Sopot - jeden z najbardziej renomowanych nadmorskich kurortów w Polsce, który słynie z pięknych plaż i eleganckich hoteli. Nie bez przyczyny mówiono niegdyś o nim Riwiera Północy. Znajduje się tu najdłuższe drewniane molo w Europie, a w tutejszej Operze Leśnej występowały największe gwiazdy muzyki rozrywkowej. Podobnie jak każdy szanujący się kurort, Sopot ma reprezentacyjny deptak, gdzie kuracjusze i turyści mogą przechadzać się lub wstąpić do kawiarni. To słynny na całą Polskę Monciak, czyli popularne określenie ulicy Bohaterów Monte Cassino, która jest chyba jednym z najbardziej rozpoznawalnych deptaków w Polsce. Na odcinku 600 metrów koncentruje się życie Sopotu. Ulica żyje w dzień i w nocy, bo wokół jest wiele kawiarni, restauracji i klubów. To przy Monciaku działa kultowy SPATiF, gdzie po wojnie balowała artystyczna bohema, w tym Zbigniew Cybulski, Kalina Jędrusik, Roman Polański. 22:35 WIELKIE WYNALAZKI - /13/ (GREAT INVENTIONS) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania/Niemcy/Niderlandy (Holandia), 2020 Nasi przodkowie z trudem rozpoznaliby świat, w którym my żyjemy dziś. Wszędzie, na całej planecie diametralnie zmienił się krajobraz, istniejące niegdyś nieprzyjazne człowiekowi środowiska zostały okiełznane w sposób, jaki naszych antenatów wprawiłby w najwyższe zdumienie i niedowierzanie. Zmieniło się życie codzienne, ale ludzkość sięgnęła także po to, co niecodzienne - wylądowaliśmy na Księżycu oraz spojrzeliśmy miliardy lat wstecz, bo chcieliśmy wiedzieć, jakie były początki wszechświata. Siłą napędową tych wszystkich osiągnięć jest niezwykły dar człowieka - wynalazczość. W tej 35-odcinkowej serii przyglądamy się sukcesom i porażkom człowieka na przestrzeni dziejów, jego genialnym pomysłom i niektórym... cóż, także niektórym mniej genialnym. Każdy odcinek celebruje wielkie wynalazki, które zmieniły nasz świat. 23:40 TAJEMNICE SAL OPERACYJNYCH - EFEKT ANGELINY Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2022 Reżyseria: Marta Gołąb - Kocięcka Scenariusz: Marta Gołąb - Kocięcka, Ireneusz Iwański Prowadzący: Łukasz Grabarczyk Odcinek pokazujący operację usunięcia jajników. Pokazujemy nie tyko procedurę, ale przede wszystkim tłumaczymy powody jej wykonania, wracając do 2013 roku, kiedy hollywoodzka aktorka, Angelina Jolie, ogłosiła, że usunęła jajniki oraz piersi ze względu na obciążenie mutacją genową. Tłumacząc, czym są mutacje BRCA1, BRCA2 oraz PALB, omawiamy możliwości profilaktyki oparte o badanie genetyczne. 00:15 PODWODNY RAJ BORNEO - LABUK BAY Film dokumentalny, 24 min, Polska, 2014 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Muzyka: Piotr Czubin Wokół pięciu rajskich wysepek otaczających Borneo, które odwiedzimy, rozsiane są bogate w życie rafy koralowe. Prawdziwą perłą wśród nich jest Sipadan, mekka płetwonurków. Czy jednak można wejść do raju, nie zetknąwszy się wcześniej ze śmiercią? W jaki sposób żywioł oceanu zawłaszcza i wykorzystuje spoczywający na dnie wrak Syreny? Wody Indo-Pacyfiku są pełne fascynujących i groźnych stworzeń. Dokąd prowadzi Aleja Żarłacza? Czy uda nam się odkryć tajemnicę i spenetrować niebezpieczną Jaskinię Żółwia, gdzie śmierć od stuleci zbiera żniwo? Eksplorując wody wokół północno-wschodniego Borneo, nie tylko staniemy oko w oko z rekinami, żółwiami, barrakudami czy płaszczkami, ale także spotkamy Morskich Cyganów. Kim są? Jak żyją? Nie tylko woda kryje w sobie tajemnice. Tropikalny las deszczowy Borneo także pełen jest zagadek. Jak daleko uda się zapuścić w jego głąb, płynąc dziką rzeką Kinabatangan? Podczas fascynującej borneańskiej wyprawy odwiedzimy rezerwaty ginących gatunków: Sepilog, centrum rehabilitacji orangutanów oraz Labuk Bay, jedyne na świecie sanktuarium nosaczy. W niezwykłą podróż zabierze nas Piotr Matejek, doświadczony płetwonurek z 25-letnim stażem, którego doświadczenie i wiedza przemienią wyprawę w prawdziwą przygodę. "Podwodny raj Borneo" to seria filmów dokumentalnych o świecie Borneo i zetknięciu z nim człowieka, dla którego podwodny świat jest całym życiem. 00:50 TAJEMNICE ASTRONOMII KOPERNIKA 45 min, Polska, 2019 Reżyseria: Michał Juszczakiewicz Scenariusz: Michał Juszczakiewiecz, Robert Szaj Film dokumentalny z elementami fabularyzowanymi. Podróż śladami Mikołaja Kopernika i starożytnych badaczy Kosmosu. Twórcy filmu, podróżując w czasie do starożytnej Aleksandrii, Bagdadu, Wenecji, Rzymu i Watykanu, a także odwiedzając Frombork, Lubawę i Olsztyn, próbują odpowiedzieć na pytanie, w jaki sposób genialny polski astronom dokonał swojego wielkiego odkrycia. Gdzie znajdowało się legendarne obserwatorium - pavimentum Kopernika? Czym obserwował? Gdzie znajduje się jedyny instrument Kopernika, który dotrwał do naszych czasów? Czym zajmował się Kopernik podczas studiów we Włoszech? Czy na renesansowych dziełach Rafaela w Watykanie czy Giorgione w Wiedniu znajdują się wizerunki Mikołaja Kopernika? 01:50 CZY WIESZ, ŻE? - /27/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 19 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie.