TVP Historia Sobota, 31.08.2024 06:15 BYŁ TAKI DZIEŃ - 31 SIERPNIA Felieton, 2 min, Polska, 2008 Autor: Janusz Weychert 1928 - odbyła się premiera "Opery za trzy grosze" Bertolta Brechta; 1939 - Niemcy dokonali napadu na radiostację w Gliwicach, a prowokacja ta miała dać Hitlerowi pretekst do wszczęcia wojny; 1963 - uruchomiono gorącą linię między Białym Domem a Kremlem; 1980 - był z kolei osiemnastym dniem polskiego Sierpnia; 06:25 SZEROKIE TORY - JEDEN DZIEŃ Z ŻYCIA "NOWEGO ROSJANINA" Z PETERSBURGA Reportaż, 24 min, Polska, 2002 Scenariusz: Barbara Włodarczyk Zdjęcia: Wiktor Politow W tym wydaniu dzień z życia prywatnego przedsiębiorcy z Petersburga, Siergieja Miedwiediewa, który należy do elity finansowej miasta. 06:50 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE S.I - ODC. 24 TRZEBNICA Magazyn, 22 min, Polska, 2016 Reżyseria: Jacek Sołtysiak Scenariusz: Dora Rosłońska Zdjęcia: Jarosław Wątor, Jacek Banach, Tomasz Jędrzejczak Prowadzący: Tomasz Bednarek Na północ od Wrocławia rozciągają się Wzgórza Trzebnickie oraz Dolina Baryczy. To dwie sąsiadujące ze sobą krainy, które przyciągają turystów nie tylko bogatą historią i wyjątkowymi zabytkami, ale i unikatową przyrodą. Wzgórza Trzebnickie to miejsce spektakularnych wykopalisk antropologicznych i najbardziej urozmaicona pod względem rzeźby część Wału Trzebnickiego zwanego popularnie Górami Kocimi. Z kolei Dolina Baryczy jest jednym z najcenniejszych miejsc w Polsce pod względem przyrodniczym - przede wszystkim ze względu na żyjące tam gatunki ptaków. Tomasz Bednarek rusza w podróż, odkrywając po drodze archeologiczne wykopaliska, średniowieczne klasztory, XIX - wieczne uzdrowisko i piękną przyrodę z unikatowym ptactwem i drzewami. 07:15 KORONA KRÓLÓW. JAGIELLONOWIE - ODC. 181 (SEZON 2 ODC. 56) Serial historyczny TVP, 24 min, Polska, 2024 Reżyseria: Krzysztof Łukaszewicz, Tomasz Matuszczak, Piotr Fiedziukiewicz Scenariusz: Anna Krasuska, Katarzyna Terechowicz - Cesarz, Beata Beata Deskur Aktorzy: Kacper Koter - Nastaga, Przemysław Stippa, Joanna Zwierzyńska, Anastazja Skoczeń, Bartosz Jędraś, Krzysztof Brzazgoń, Marek Siudym, Radosław Chabowski, Sebastian Skoczeń, Maria Pawłowska, Maja Szopa, Jacek Kopczyński, Dariusz Toczek, Mateusz Weber, Bartosz Obuchowicz Lato 1428. Do Jagiełły (Sebastian Skoczeń) przybywa poseł węgierski z wiadomością, że wojska Zygmunta poniosły klęskę, a Zawisza zaginął. Król wzywa Grzymka (Krzysztof Brzazgoń), który razem z Mszczujem (Dawid Czupryński) mają odnaleźć Zawiszę, polskich jeńców i ich wykupić z tureckiej niewoli. Pietrek (Mateusz Tomaszewski) i Sambor (Kacper Młynarkiewicz) dowiadują się, że niedługo mają być zabici. Jeśli nikt ich nie wykupi... Niemira (Renia Gosławska) szuka sposobu na Sobiesława (Marek Siudym) - swego jurnego małżonka. Zioła Grety nie pomogły, więc zwraca się o pomoc do Medyka Hiszpana (Łukasz Matecki). Ten zaleca długie spacery. Jan z Czyżowa (Bartosz Obuchowicz), aby nie ulec zauroczeniu Olgą (Klara Williams), prosi króla o zgodę na wyjazd na wojnę. 07:45 TRYKOT Z ORŁEM Film dokumentalny, 22 min, Polska, 2021 Reżyseria: Tomasz Kamiński Scenariusz: Marek Szczepanek, Tomasz Kamiński Zdjęcia: Michał Brożek, Wojciech Kursa, Sebastian Lewiński Lektor: Krzysztof Gadacz Film dokumentalny opowiada o kulisach pierwszego oficjalnego meczu polskiej reprezentacji w piłce nożnej, który został rozegrany z Węgrami w Budapeszcie, w grudniu 1921 r. Występują w nim polscy i węgierscy dziennikarze oraz historycy futbolu. W filmie można także zobaczyć miejsca w Budapeszcie związane z pobytem polskich piłkarzy i działaczy ponad 100 lat temu. W 1921 r. odbyły się również pierwsze oficjalne rozgrywki ligowe w Polsce, a mistrzem została Cracovia. Uczestnicy filmu przybliżają specyfikę ówczesnych meczów piłkarskich, prezentujemy także unikalne fotografie z tamtego okresu oraz sprzęt piłkarski. 08:10 W KOTLE HISTORII - POŻEGNANIE Z BRONIĄ. OSTATNIA BITWA I RP Magazyn, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Jerzy Grabowski Scenariusz: Łukasz Modelski Prowadzący: Łukasz Modelski 10 października 1794 roku miała miejsce ostatnia wielka bitwa Insurekcji Kościuszkowskiej. Maciejowice okazały się klęską - zarówno powstania, jak i I Rzeczpospolitej, za moment miał nastąpić III rozbiór. Dania mazowieckich kosynierów i ostatnie przepisy dla Stanisława Augusta. 08:45 ARSENAŁ. MAGAZYN MILITARNO - HISTORYCZNY - BITWA NAD BZURĄ - SAMOCHÓD PANCERNY WZ 34 Magazyn, 24 min, Polska, 2022 Reżyseria: Jerzy Grabowski, Grzegorz Płaza, Andrzej Borowiecki Scenariusz: Grzegorz Płaza, Andrzej Borowiecki, Jerzy Grabowski Zdjęcia: Maciej Brola, Rafał Biernacki Prowadzący: Przemysław Predygier Lektor: Jacek Sobieszczański Bitwa nad Bzurą. Samochód pancerny WZ 34. W latach 30. XX w. podstawowym opancerzonym pojazdem kołowym armii polskiej był samochód pancerny WZ 34. We wrześniu 1939 roku, zgodnie z planem mobilizacyjnym pojazdy te sformowano w dziesięć szwadronów włączonych do dywizjonów pancernych. Te samodzielne pododdziały rozpoznawcze podporządkowane zostały brygadom kawalerii i odegrały ważną rolę podczas wojny obronnej. Pokażemy w akcji repliki tych pojazdów, stworzone przez Fundację Historii Polskiej Broni Pancernej z Torunia. Opowiemy też, dlaczego ich misja w wojnie obronnej nie zakończyła się sukcesem. 09:20 CZARNE CHMURY - ODC. 9/10 - ZARĘCZYNY Serial przygodowy, historyczny, 51 min, Polska, 1973 Reżyseria: Andrzej Konic Scenariusz: Ryszard Pietruski Zdjęcia: Antoni Wójtowicz Muzyka: Waldemar Kazanecki Aktorzy: Leonard Pietraszak, Stanisław Niwiński, Ryszard Pietruski, Maciej Rayzacher, Janusz Zakrzeński, Edmund Fetting, Tadeusz Białoszczyński, Anna Seniuk, Jerzy Zelnik, Mariusz Dmochowski, Józef Nalberczak, Bronisław Pawlik, Elżbieta Starostecka Dowgird z Andrzejem dostają się do lochów i uwalniają porwanych delegatów, lecz ich ucieczkę zaobserwowali członkowie bandy. Rozpoczyna się pościg. Przybywa pomoc z Anną i Magdą na czele. W drodze powrotnej piękna szlachcianka przyjmuje oświadczyny pułkownika. Margrabia Ansbach nie ustaje w swoich knowaniach. Uzależnia uwolnienie więzionego w Prusach chorążego Odrowąża od wydania przez pułkownika porwanej wcześniej listy. Gdy podczas umówionego spotkania okazuje się, że Dowgird jej nie przyniósł, rajtarzy napadają na niego. Związany trafia do powozu poczty elektorskiej. Margrabia ma nadzieję, że wykona rozkaz elektora - przewiezie żywego pułkownika do Prus Książęcych. Tymczasem hetman Sobieski i szlachta zebrana na wieczornych zrękowinach zaczyna się niepokoić nieobecnością Dowgirda. 10:25 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - WYBRZEŻE BRETANII (FLAVORS) Serial dokumentalny, 51 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i sławne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. W tym odcinku - wybrzeże Bretanii. 11:30 CZTERY STRONY ŚWIATA - BIJĄCE SERCE MAŁYCH ANTYLI. ODC. 10 (LANDS OF THE EARTH) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2022 Lektor: Maciej Guzowski Dziś zwiedzanie świata nie jest już tak odkrywcze jak dawniej. Niewiele jest bowiem zakątków naszej planety, które pozostają nieznane. Autorzy serii z wielką pasją i ciekawością eksplorują miejsca spoza utartych szlaków, małe wioski, których piękno do tej pory nie zostało odkryte. Docierają do nich pieszo, pociągiem lub łodzią i niezwykle uważnie przyglądają się temu, co napotkali. 12:35 ZIEMIA WIDZIANA Z KOSMOSU - ODC. 2 (EARTH FROM SPACE. 2. PATTERNED PLANET) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Barny Revill, Chloe Sarosh Wykonawcy: Janusz Szydłowski Odcinek: 2. Patterned Planet U wybrzeży lądów w strefach tropikalnych często występują rafy koralowe. Na pierwszy rzut oka ich kształty wydają się zupełnie przypadkowe. Istnieją w nich jednak pewne stałe elementy - jasne kręgi otaczające ciemną plamę koralowców. Dzięki zdjęciom satelitarnym naukowcy znaleźli ten charakterystyczny kształt w rafach koralowych na całym świecie. Zrozumienie mechanizmu ich powstawania pozwala lepiej ocenić stan oceanów i stan zdrowia zwierząt zamieszkujących rafy koralowe. Ryby, których życie jest związane z rafą, w różny sposób znajdują pożywienie. Niektóre żerują bezpośrednio na koralowcach. Inne przeszukują dno morskie wokół rafy. Ale żerowanie w otwartej przestrzeni bywa niebezpieczne. Drapieżniki takie jak grańce koralowe czy rekiny patrolują okolice rafy. Dlatego małe ryby tylko wyjątkowo się od niej oddalają. Pilnują, żeby bezpieczne schronienie zawsze było w pobliżu. Z czasem dno wokół każdego fragmentu rafy zostaje ogołocone z pożywienia. Powstają w ten sposób jasne kręgi gołego piasku. Przez miliony lat siły przyrody kształtowały ziemski krajobraz. Ale teraz to my decydujemy o tym, jak w przyszłości będzie wyglądała nasza planeta. 13:40 WOJOWNICY CZASU - DYPLOMACJA PO KRZYŻACKU, CZYLI MAZOWSZE 1409 Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Grzegorz Gajewski Scenariusz: Grzegorz Gajewski Zdjęcia: Krzysztof Krzyżanowski, Grzegorz Gajewski Muzyka: Krzysztof Ridan Kiedy w 1226 roku Konrad Mazowiecki, samodzielny książę Kujaw i Mazowsza zaprosił na swoje ziemie wojowniczych mnichów z Niemiec, zwanych krzyżakami, dla obrony przed pogańskimi Prusami, dokonał niechcący operacji, którą dziś określa się powiedzeniem "zamienił stryjek siekierkę na kijek". Wkrótce bowiem okazało się, że zaproszeni do zbożnego dzieła Teutoni ani myślą opuścić oczyszczone z pogan ziemie. Zapoczątkowało to serię wojen polsko - krzyżackich, z których największa rozgorzała na początku XV wieku. 14:20 OPERACJA HIMMLER Dramat, 80 min, Polska, 1979 Reżyseria: Zbigniew Chmielewski Scenariusz: Włodzimierz Kowalski, Eugeniusz Kozłowski Zdjęcia: Jan Janczewski Muzyka: Piotr Marczewski Aktorzy: Eugeniusz Kujawski, Stanisław Frąckowiak, Andrzej Mrożewski, Janusz Sykutera, Wirgiliusz Gryń, Ryszard Pietruski, Tomasz Zaliwski, Wiesław Grabek 31 sierpnia 1939 roku w Gliwicach miała miejsce zorganizowana przez SS i niemiecki wywiad wojskowy antypolska prowokacja. Akcją, której kryptonim brzmiał "Himmler", kierowali szef policji Heydrich i szef Abwehry Canaris. O godz 20.00 grupa esesmanów w polskich mundurach wtargnęła do miejscowej rozgłośni radiowej. Po opanowaniu budynku wygłosili komunikat w języku polskim nawołujący do wojny z Niemcami. Jako dowód tego, że napadu dokonali Polacy, pozostawiono zwłoki jednego z napastników. W rzeczywistości był to niemiecki więzień kryminalny dowieziony na miejsce akcji i zastrzelony. Dokonana w przeddzień wybuchu wojny prowokacja miała stanowić pretekst i usprawiedliwioną przyczynę napaści na Polskę. Autorzy filmu z dokumentalną wiernością odtworzyli tamte wydarzenia. Przedstawili dzień po dniu, godzina po godzinie przygotowania do akcji i sam jej przebieg. Zrezygnowali jednak z przedstawienia kulis polityki na najwyższym szczeblu. Nie ma tu gabinetowych dyskusji, jest tylko przemówienie Hitlera (gra go Ryszard Pietruski) z 22 sierpnia 1939 roku. Zdjęcia kręcono w autentycznej scenerii - w tym samym studiu radiowym, z tą samą aparaturą, a produkcja filmu trwała zaledwie dwa i pół miesiąca. 15:45 PŁONĄCA GRANICA Cykl reportaży, 15 min, Polska, 2011 Scenariusz: Sławomir Koehler, Włodzimierz Frąckiewicz Zdjęcia: Jarosław Rączyński Lektor: Tomasz Marzecki Jest to reportaż o tym, gdzie naprawdę rozpoczęła się II wojna światowa i o nieznanych zbrodniach Wehrmahtu na ludności cywilnej, których dokumentacja przepadła, pośrednio przez niefrasobliwość pracowników Głównej Komisji Badań Zbrodni Hitlerowskich, a których świadkowie jeszcze żyją. Powszechnie uważa się, że II wojna światowa rozpoczęła się pierwszego września 1939, o godzinie 4: 45, salwą oddaną przez pancernik Schleswik Holstein w kierunku polskiej placówki na Westerplatte. Okazuje się, że na Podłężu Królewskim w okolicach Wielunia wojna zaczęła się już przed godziną drugą. W reportażu godzina po godzinie będziemy próbowali odtworzyć nie tylko przebieg militarnych zmagań, ale także tragiczny los ludności cywilnej. Wypowiedzą się: profesor Instytutu Historii PAN Tadeusz Kondracki oraz autor książki pt. Blask dawnych Krzepic Romuald Cieśla. Ponadto mieszkańcy Krzepic, Parzymiechów, Podłęża Królewskiego, Wielunia, między innymi: Zofia Burchacińska, Eugeniusz Kołodziejczyk i Jan Kamiński. 16:05 KALENDARIUM POWSTANIA WARSZAWSKIEGO Felieton, 1 min, Polska, 2018 Autor: Anna Szołajska Lektor: Krzysztof Ziemiec Kalendarium Powstania Warszawskiego obejmie dni od 1 sierpnia do 3 października 1944 roku. Jest to cykl 63 felietonów, poświęconych wydarzeniom poszczególnych dni Powstania. Każdego dnia zostanie wyemitowany 60 - sekundowy felieton na temat tego, co danego dnia działo się w Warszawie roku 1944. Kalendarium opatrzone zostanie specjalną grafiką, archiwalnymi zdjęciami oraz nagraniami obrazującymi wydarzenia z poszczególnych dni Powstania oraz wypowiedziami świadków. 31 sierpnia. Powstańcom nie udaje się przerwać niemieckiego okrążenia Starego Miasta i przygotować naziemnych korytarzy do ewakuacji. Jedynym przypadkiem udanego przedostania się przez kordon niemiecki i przejścia ze Starówki do Śródmieścia był brawurowy przemarsz żołnierzy kompanii Rudy z batalionu Zośka dowodzonych przez porucznika Andrzeja Romockiego pseudonim Morro’. Podszywając się pod niemiecki oddział, przeszli nocą przez stanowiska nieprzyjaciela w Ogrodzie Saskim. Od rana nieprzyjaciel rozpoczyna generalny szturm na Starówkę. Pod gruzami zbombardowanego Pasażu Simonsa zginęło około 200 osób, wśród nich 120 żołnierzy Batalionu Chrobry I. Niemcy wywożą z Pruszkowa do obozu koncentracyjnego Stutthof około 3.100 osób, w tym wielu powstańców. 16:10 SENSACJE XX WIEKU - GOERING Cykl dokumentalny, 46 min, Polska, 2003 Reżyseria: Adek Drabiński Scenariusz: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Bogdan Stachurski Prowadzący: Bogusław Wołoszański Aktorzy: Cezary Żak, Łukasz Nowicki, Marek Barbasiewicz, Karolina Gruszka, Zygmunt Józefczak, Zbigniew Ruciński, Andrzej Dopierała, Zbigniew Kosowski, Błażej Peszek, Grzegorz Przybył, Urszula Sadowińska Egzekucja skazanych na śmierć dwunastu niemieckich hitlerowskich dostojników miała rozpocząć się w sali gimnastycznej odległej o kilkadziesiąt metrów od więzienia w Norymberdze, o godzinie 1 w nocy 16 października. Pierwszy na szafot miał wejść Herman Goering, jednak umknął katu. Przez dziesiątki lat sposób, w jaki to zrobił, był tajemnicą. Dzisiaj spróbujemy odpowiedzieć na to pytanie. Goering zapłacił za swoją śmierć, był niezmiernie bogaty. I w tym miejscu łączą się dwie tajemnice: sposób, w jaki zgromadził skarby i jak nimi zapłacił za swoją śmierć. 17:05 WYSPY OWCZE - SEKRETNE PIĘKNO (DIE FÄRÖER - RAUE SCHÖNHEIT IM ATLANTIK) Film dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2021 Reżyseria: Lars Pffeifer Scenariusz: Holger Riedel Film dokumentalny o Wyspach Owczych i heroicznych historiach w tym jednym z najbardziej odległych regionów Europy. Wyspy Owcze na północnym Atlantyku, położone pośrodku Prądu Zatokowego między Szkocją a Islandią, to archipelag osiemnastu zielonych wysp wulkanicznych, na których w ciągu ostatniego tysiąca lat rozwinęła się wyjątkowa kultura. Jako bezpośredni potomkowie wikingów, mieszkańcy Wysp Owczych czują się przywiązani do swoich tradycji i trzymają się zwyczajów, nie tracąc przy tym zalet współczesnego i zglobalizowanego świata - od archaicznej kultury myśliwych i pasterskich po sztukę współczesną. Z najwyższym wskaźnikiem urodzeń w Europie i najniższymi nierównościami społecznymi na świecie, zaledwie pięćdziesiąt tysięcy mieszkańców Wysp Owczych to wyjątkowy lud żyjący w jednym z ostatnich naturalnych rajów w Europie. 17:55 GDAŃSK '39 - ODC. 2 - MOURIR POUR DANZIG? Serial TVP, 58 min, Polska, 1989 Reżyseria: Zbigniew Kuźmiński Scenariusz: Kazimierz Radowicz Zdjęcia: Tomasz Tarasin Aktorzy: Krzysztof Ibisz, Ewa Skibińska, Aleksander Bednarz, Edmund Fetting, Katarzyna Gniewkowska, Emilia Krakowska, Janusz Zakrzeński, Ryszard Kotys, Lech Łotocki, Leon Niemczyk W małej przystani rybackiej na terenie Wolnego Miasta celnicy znajdują skrzynki z granatami. Nie ma wątpliwości, że pochodzą z przemytu, a służyć mają zbrojącym się Niemcom. Zygmunt Paterek przegrywa walkę bokserską z Niemcem Oskarem. Jednak zwycięzca znajduje w sobie tyle honoru, by oświadczyć w polskiej szatni, że jego zdaniem wygrał Polak. Tymczasem bojówki hitlerowskie demolują sklep Mahlzera w odwecie za wynajmowanie mieszkania Paterkom. Na tym nie kończą się kłopoty polskiej rodziny. Zygmunt zostaje zwolniony z pracy w stoczni. Na szczęście znajomy załatwia mu posadę praktykanta w Inspektoracie Ceł. Niemcy, podżegani przez hitlerowca Grunaua próbują podpalić polską placówkę celną w Kałdowie. W czasie tej akcji dochodzi do tragedii. Prasa niemiecka przedstawia ją jednak tendencyjnie, jako sprowokowaną przez Polaków. Zwerbowany przez polski wywiad Gorontzek składa Maternie meldunek o przygotowaniach Niemców do wojny. Trudna sytuacja Paterków chwilowo się normalizuje. Znajdują mieszkanie w domu piekarza Torlemansa - ojca Helmy, narzeczonej Zygmunta. 19:00 LUFTWAFFE 39: ZBRODNIA NIEUKARANA. Film dokumentalny, 44 min, Polska, 2019 Reżyseria: Rafał Geremek Film dokumentalny ukazujący okrucieństwo wojny z punktu widzenia niemieckich pilotów bombardujących polskie miasta. 19:55 JUTRO IDZIEMY DO KINA Film fabularny, 100 min, Polska, 2007 Reżyseria: Michał Kwieciński Scenariusz: Jerzy Stefan Stawiński Zdjęcia: Piotr Wojtowicz Muzyka: Misza Hairulin Aktorzy: Mateusz Damięcki, Antoni Pawlicki, Jakub Wesołowski, Anna Gzyra, Grażyna Szapołowska, Daniel Olbrychski, Krzysztof Stelmaszyk, Bożena Adamek, Krzysztof Banaszyk, Barbara Bierkowska, Anna Maria Buczek, Jerzy Celiński, Wojciech Czerwiński, Marek Frąckowiak, Tomasz Gęsikowski Film przejmujący i piękny. Prostymi środkami, bez zbędnego patosu i taniego sentymentalizmu, twórcy filmu ukazali - na przykładzie losów trzech przyjaciół, maturzystów z 1938 r. - tragiczne losy pokolenia ówczesnych dwudziestolatków. Ludziom tym, urodzonym już w świeżo odzyskanej ojczyźnie, wojna odebrała u progu dorosłości przyszłość, nadzieję, bliskich, cały dobytek, szanse na normalne życie, a bardzo często w ogóle życia pozbawiła. Z trzydziestu osób klasy maturalnej, do której uczęszczali bohaterowie, dwadzieścia nie przeżyło wojny, a kilka zostało skazanych na śmierć w stalinowskiej Polsce. Lecz nawet ci, co przeżyli, nie zdołali nigdy - jak głoszą napisy końcowe - nadrobić straconych lat. Autor scenariusza, Jerzy Stefan Stawiński, zaczerpnął wiele wątków z własnej biografii, z doświadczeń krewnych i znajomych. Jak twierdzi, każdy z bohaterów ma pewne jego rysy, doświadcza tego, co on sam przeżył. Całość wyreżyserował Michał Kwieciński, jeden z triumfatorów FPFF w Gdyni w 2006 r. , gdzie jego film "Statyści" zdobył aż 6 nagród, w tym Nagrodę Specjalną Jury. Andrzej Skowroński, Jerzy Bolesławski i Piotr Dołowy kończą właśnie jedno z warszawskich gimnazjów. Jako świeżo upieczeni maturzyści anno Domini 1938 r. stają na progu dorosłości. Rozsadza ich energia i radość, snują rozległe plany na przyszłość i oczywiście marzą o wielkiej miłości. Jurek, najlepszy uczeń w klasie, inteligentny, pewny siebie i wygadany, syn wysokiego urzędnika, wybiera się na studia, ale jeszcze nie wybrał kierunku. Żeby trochę odwlec ostateczną decyzję, postanawia wstąpić na razie do szkoły podchorążych w Zegrzu. Rodzinne wojskowe tradycje zamierza kontynuować twardy, trochę chmurny i pełen determinacji Andrzej, syn oficera, wychowywany po śmierci matki przez ciotkę. Zgłasza się do pułku kawalerii w Grudziądzu. Piotr, nieśmiały okularnik, który mieszka tylko z matką, staje - podobnie jak koledzy - przed komisją wojskową, ale z powodu wrodzonej wady serca zostaje odrzucony. Rozpoczyna więc studia na wydziale medycyny. Mijają kolejne miesiące. W czasie przepustek przyjaciele spotykają się z Piotrem, spędzając czas na rozmowach i młodzieńczych szaleństwach. Na urodzinach Jurka piją za przyjaźń i za to, "żeby nigdy się nie zgubili". Wierzą, że są "nieśmiertelni", że nic złego nie może ich spotkać, bo przecież jeszcze tyle chcą w życiu zrobić, doświadczyć. Wiele się dzieje także w ich życiu prywatnym. Jurek zabiega o względy Krysi, panny z zamożnego domu, ambitnej i trochę wyniosłej studentki romanistyki. Ta skutecznie studzi jego zapały, ale nie pozbawia nadziei. Andrzej odwiedza ponętną Marinę, właścicielkę restauracji, traktującą młodego kochanka z niemal matczyną czułością. Chłopak nie chwali się jednak tą znajomością kolegom. Piotr chce się zakochać na całe życie, pragnie - ku rozbawieniu kolegów - miłości czystej i niewinnej. Gdy pewnego dnia zauważa na ulicy skromnie ubraną, śliczną blondynkę Zosię, zakochuje się w niej od pierwszego wejrzenia. Ale Zosia traktuje go z dystansem, nie chce nic o sobie mówić. Niebawem Piotr poznaje przyczyny jej milczenia, lecz to nie zmienia temperatury jego uczuć. Latem 1939 r. atmosfera polityczna w kraju staje się coraz bardziej napięta. Coraz częściej mówi się o wojnie, choć jednocześnie nikt nie dopuszcza do siebie myśli, że może ona wybuchnąć. Andrzej, który zakochał się tymczasem w pięknej Ani, córce starosty szykującej się do studiów malarskich we Lwowie, umawia się z nią w końcu na randkę. Mają się spotkać szóstego września, gdy on wróci z ćwiczeń z Pomorza, a ona ze Lwowa. Spotkanie pierwszego września wyznaczają sobie z kolei Krysia i Jurek, któremu udało się wreszcie przełamać opory dziewczyny. Mają iść do kina, a później do niej. Piotr i Zosia są w tym czasie nad morzem, na pierwszych wspólnych wakacjach. Wieść o wybuchu wojny spada na nich wszystkich jak grom. Dla niektórych jej pierwszy dzień będzie zarazem ostatnim. 21:50 SIERPIEŃ Film dokumentalny, 33 min, Polska, 1980 Scenariusz: Ireneusz Engler Zdjęcia: Leon Kotowski, Adam Górski Film jest rejestracją wydarzeń w Stoczni Gdańskiej w drugim tygodniu historycznego strajku uwieńczonego podpisaniem pamiętnych porozumień ze stroną rządową. Zapis ten powstał w warunkach ówczesnych ograniczeń cenzuralnych i licznych utrudnień, z którymi musiała się borykać ekipa realizatorów. Pomimo to otrzymaliśmy wiarygodny dokument, który utrwalił realia i niepowtarzalny klimat tamtych dni. Przypomnienie tego filmu stwarza dobrą okazję do refleksji i dyskusji nad bilansem zapoczątkowanych wówczas przemian ustrojowych. 22:30 MOKRA 1939 Film dokumentalny, 29 min, Polska, 2019 Reżyseria: Przemysław Bednarczyk Scenariusz: Przemysław Bednarczyk Filmowa opowieść o bitwie pod Mokrą, zrealizowana w konwencji reportażu z pola walki. Narrator prowadzący relacjonuje przebieg bitwy w zaaranżowanej na potrzeby filmu scenografii, nawiązującej do polowego sztabu. Przebieg działań prowadzący prezentuje na dużej mapie sztabowej, posługując się znakomitymi modelami pojazdów, armat i sylwetek żołnierzy w skali 1:72 i 1:35. Dzięki wykorzystaniu zdjęć z drona, omawiane wydarzenia wojenne przenoszone są we współczesną przestrzeń gminy Miedźno, pozwalając widzowi odnaleźć w terenie historyczne miejsca związane z bitwą. W filmie wykorzystano także liczne sceny fabularyzowane z udziałem rekonstruktorów oraz filmowe materiały archiwalne. Film zrealizowano w ramach obchodów 80. rocznicy bitwy pod Mokrą, organizowanych przez gminę Miedźno. 23:10 ERYNIE - LICZBA NIERZĄDNICY Serial kryminalny, 45 min, Polska, 2021 Reżyseria: Borys Lankosz Scenariusz: Igor Brejdygant, Magdalena Lankosz, Władysław Pasikowski, Borys Lankosz Zdjęcia: Marcin Koszałka Aktorzy: Wojciech Mecwaldowski, Aleksandar Milćević, Irena Wójcik-Świtała, Krzysztof Szczepaniak, Aniela Czartoryska, Andrzej Walden, Wojciech Czerniatowicz, Katarzyna Baszak, Kacper Bator, Maja Luxenberg, Artur Steranko, Tomasz Olejnik, Bartłomiej Bobrowski, Marian Czerski, Zuzanna Zielińska Zniecierpliwiony brakiem postępów policji, w sprawę Bajdykowej włącza się jej syn. Inżynier Bajdyk, bogaty, ekscentryczny, nafciarz proponuje Popielskiemu duże wynagrodzenie za znalezienie mordercy matki. Popielski przyjmuje pieniądze i obiecuje dostarczyć mordercę do Bajdyka. Ten będzie mógł się nad nim poznęcać, zanim przekażą go Policji. Jednocześnie Popielski rozkochuje w sobie Renatę i wchodzi w burzliwy erotyczny związek. Popielski z pomocą młodego Żyda oraz Leokadii orientuje się, że kod hebrajski to ciąg matematyczny, w którym każda litera jest przyporządkowana cyfrze. Powstałe w ten sposób kwadraty zwane magicznymi (pewnego rodzaju macierze matematyczne) pozwalają mu przybliżyć się do rozwiązania zagadki. Szef lwowskiej Policji, Zubik, po namowach Zaremby, wbrew Kocowskiemu oraz pod presją opinii publicznej, obiecuje Edwardowi, powrót do Policji w zamian za złapanie Hebraisty. Popielski postanawia złapać mordercę i jednocześnie skorzystać z oferty Bajdyka. W życiu prywatnym Edward stale romansuje z Renatą. Lodzia wyczuwa sytuację i jest zazdrosna. Podczas pewnego upojnego spotkania z Renatą, pod wpływem promieni słonecznych Edward doznaje ataku epilepsji. U Renaty wywołuje to odrazę, obrzydzenie. Ostatecznie ucieka od kochanka. Upokorzony Popielski rzuca się w wir śledztwa. W archiwum lwowskim odkrywa, że gematria i suma liczb w nazwiskach: Luba Bajdykowa oraz Lija Kochówna wynosi 68 zatem kolejna ofiara, też musi mieć tę samą gematrię. W archiwalnym spisie mieszkańców Lwowa odnajduje Chaję Lejbach, której gematria wynosi 68. Okazuje się jednak, że dziś ta kobieta nazywa się hrabina Maria Bekierska. Fakt ten zaczyna wiązać oba śledztwa. Jednocześnie jest to dowód, że hrabia Bekierski jest Żydem. Cóż za chichot historii. Antysemita okazał się Żydem. W archiwum Popielski, trafia też na ślad matematyka, nijakiego Leona Bujko, mieszkającego na Zadwórzańskiej. Udaje się do Bójki. Na miejscu spotyka Renatę Sperling. 00:10 III RZESZA ZATRZYMANA W KADRZE - ODC. 1. PYCHA (LOST HOME VIDEOS OF NAZI GERMANY) Film dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2022 Na tysiącach niemieckich strychów niezliczone prywatne filmy pokryły się kurzem. Te filmowe rolki pokazują inną historię III Rzeszy Hitlera - życie zwyczajnych Niemców w ich domach i ich losy na linii frontu. Dwuczęściowy dokument odkrywa te prywatne kolekcje i pokazuje jak Niemcy - cywile i wojskowi - zarejestrowali powstanie Rzeszy, która według nich miała przetrwać tysiąc lat. Zwykli obywatele, organizacje partyjne, strażacy, lokalni urzędnicy i żołnierze na froncie z oddaniem dokumentowali swoje życie, emanując zarówno narodową, jak i obywatelską dumą. Po zakończeniu wojny wiele z tych materiałów filmowych zostało ukryte. Teraz, gdy pokolenie wojenne odchodzi, ich dzieci i wnuki odnajdują filmy i dzielą się nimi. Wyłania się z nich szczere spojrzenie na to, jak naprawdę wyglądało życie ludzi żyjących pod rządami Hitlera. 01:15 GDZIE JEST POROZUMIENIE GDAŃSKIE? Film dokumentalny, 39 min, Polska, 2017 Reżyseria: Krzysztof Brożek Scenariusz: Krzysztof Brożek Prowadzący: Jakub Baran Dziennikarskie śledztwo, poszukiwanie zaginionych w tajemniczych okolicznościach egzemplarzy porozumień podpisanych 31 sierpnia 1980 roku w Stoczni Gdańskiej. Nawet wśród historyków mało kto wie, że dziś nie ma oryginałów Porozumień, a przecież wciąż czeka na nie miejsce na Światowej Liście Dziedzictwa Ludzkości UNESCO. Jest jednak szansa na ich znalezienie lub chociażby zrekonstruowanie ich losów. W tym celu od jesieni 2016 r. spotykamy się z rozmówcami w Gdańsku, Gdyni, Sopocie, Tczewie, Warszawie, Legionowie, Częstochowie, Krakowie, Myślenicach, rekonstruując i odrzucając kolejne hipotezy na temat zaginięcia Porozumień Gdańskich. Skradzione przez SB? Celowo lub przypadkowo zniszczone? Przechowywane - jak twierdzi jeden z rozmówców - jako Święty Graal? Wywiezione za granicę? Z zarejestrowanego już materiału wynika, że często rozmówców zawodzi pamięć, ale też równie często niechętnie opowiadają o okolicznościach ukrywania, przechowywania czy przewożenia cennych dokumentów, na które polowała Służba Bezpieczeństwa. A jednak z mozolnego śledztwa, konfrontowania i porównywania wielu wypowiedzi układa się kilka tropów, które mogą doprowadzić do miejsca przechowywania lub ukrycia Porozumień Gdańskich. W filmie dokumentalnym jest również mowa o tym, że strajk 1980 r. był początkiem przemian nie tylko w Polsce, ale i w tej części świata. Przypominamy o idei, która przyświecała Wolnym Związkom Zawodowym. Zapominanie o Porozumieniach Gdańskich, niedbanie o pamięć o Sierpniu 1980 przyczyniło się do tego, że na plan pierwszy w międzynarodowej świadomości wybiły się inne symbole, na przykład mur berliński.