TVP Historia Niedziela, 01.09.2024 06:05 BYŁ TAKI DZIEŃ - 1 WRZEŚNIA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1939 - Niemcy napadły na Polskę; 1967 - premiera filmu "Westerplatte"; 1977 - zmarł Henryk Wars; 1985 - odkryto wrak "Titanica"; 06:10 SZEROKIE TORY - JEDEN DZIEŃ Z ŻYCIA CELNIKA NA LOTNISKU W KIJOWIE Reportaż, 24 min, Polska, 2001 Scenariusz: Barbara Włodarczyk Zdjęcia: Wiktor Politow W tym wydaniu jeden dzień z życia celnika pracującego na lotnisku w Kijowie. 06:35 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE S.I - ODC. 25 SZYDŁOWIEC Magazyn, 22 min, Polska, 2016 Reżyseria: Jacek Sołtysiak Scenariusz: Dora Rosłońska Zdjęcia: Norbert Dachl, Jacek Banach Prowadzący: Tomasz Bednarek Tomasz Bednarek odwiedza Szydłowiec, miasto, w którym znajdują się zasoby bardzo cennego surowca - piaskowca. To jeden z polskich materiałów naturalnych, który wybitni architekci wykorzystywali od stuleci, nie tylko w naszym kraju. Za czasów dynastii Piastów i Jagiellonów Szydłowiec był prężnym i mocno znaczącym ośrodkiem w kraju przede wszystkim ze względu na szybki rozwój handlu i rzemiosła. Dziś warto odwiedzić to miasto, ze m.in. względu na wspaniałe zabytki oraz unikatową na skalę światową kolekcję ludowych instrumentów muzycznych oraz dawnych polskich samochodów i motocykli. 07:05 KORONA KRÓLÓW. JAGIELLONOWIE - ODC. 182 (SEZON 2 ODC. 57) Serial historyczny TVP, 24 min, Polska, 2024 Reżyseria: Krzysztof Łukaszewicz, Tomasz Matuszczak, Piotr Fiedziukiewicz Scenariusz: Anna Krasuska, Katarzyna Terechowicz-Cesarz, Małgorzata Jurczak Aktorzy: Maja Szopa, Mariusz Jakus, Marek Siudym, Dorota Gorjainow, Katarzyna Gumkowska, Sebastian Skoczeń, Maria Pawłowska, Przemysław Stippa, Arkadiusz Janiczek, Dariusz Toczek, Bartosz Obuchowicz, Daniel Mosior, Michał Chorosiński, Michał Chruściel, Klara Williams Gry wojenne. Lato 1428. Wojska Witolda (Michał Chorosiński) grzęzną w bagnie pod Nowogrodem. Jan z Czyżowa (Bartosz Obuchowicz) buduje drewniane pomosty, dzięki którym wojska wychodzą z opresji. Ale Moniwid (Mateusz Jordan - Młodzianowski) jest ciężko ranny. Umierając, ostrzega Witolda, że korona może mu przynieść nieszczęście. Z Rzymu wraca Wojciech Jastrzębiec (Arkadiusz Janiczek) i przywozi wiadomość od papieża - nie ma zgody na koronę dla Witolda. Jadwiga (Maja Szopa), która czuje się coraz gorzej, mdleje w ramionach Adama Świnki (Bartosz Jędraś). Niemira (Renia Gosławska) i Lech (Mariusz Jakus) zostają nakryci "na gorącym uczynku" przez Sobiesława (Marek Siudym). Przerażona kobieta zamyka męża w schowku. Planują z Lechem ucieczkę. Ale najpierw chcą znaleźć pieniądze i kosztowności. 07:30 OŁÓWKIEM I PĘDZLEM Film dokumentalny, 24 min, Polska, 2019 Reżyseria: Leszek Staroń Scenariusz: Leszek Staroń Zdjęcia: Krzysztof Skrzypczak, Krzysztof Stawowczyk Wawel. Kaplica Zygmuntowska. Piękno i bogactwo wystroju obiektu. Opowiada o nim bohater filmu, Antoni Chrzanowski. Demonstrowane są wykonane rysunki, a zestawienie narysowanych ołówkiem detali, w porównaniu z oglądanymi we wnętrzu Kaplicy, budzą podziw i zdumienie precyzją wykonania. O pracy nad wykonaniem dokumentacji opowiada syn bohatera filmu. Antoni Chrzanowski wspomina swoją drogę artysty. Pokazane rysunki i akwarele, które mają już charakter dokumentacji historycznej, zderzone są z aktualnym wyglądem przedstawianych obiektów architektonicznych. O twórczości Antoniego Chrzanowskiego opowiada przyjaciel i uczeń Antoniego Chrzanowskiego, profesor na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej Jan Kurek. Elementem, który łączy współczesność z historią, jest uroczystość otwarcia wystawy prac z okazji 90 - lecia urodzin jubilata w 1998 roku. 08:00 LITURGIA GRECKOKATOLICKA Z KATEDRY W OLSZTYNIE Transmisja, 56 min, Polska, 2024 Transmisja Boskiej Liturgii z Katedry greckokatolickiej w Olsztynie. 09:00 CZARNE CHMURY - ODC. 10/10 - POŚCIG Serial przygodowy, historyczny, 54 min, Polska, 1973 Reżyseria: Andrzej Konic Scenariusz: Ryszard Pietruski Zdjęcia: Antoni Wójtowicz Muzyka: Waldemar Kazanecki Aktorzy: Leonard Pietraszak, Stanisław Niwiński, Ryszard Pietruski, Maciej Rayzacher, Janusz Zakrzeński, Edmund Fetting, Anna Seniuk, Elżbieta Starostecka, Mariusz Dmochowski, Józef Nalberczak Porwanie szlachcica i pułkownika w biały dzień, w stolicy wolnego państwa, pod bokiem hetmana i króla, oburza brać szlachecką. Rusza pogoń. Tymczasem w nadgranicznym klasztorze na przyjazd czarnego powozu czeka kapitan Knothe ze swymi rajtarami. Jest tu również rotmistrz Zaremba, zaciekły wróg Dowgirda. Rotmistrz zrozumiał wreszcie, jakiemu panu służy i postanowił rzucić służbę u elektora brandenburskiego. Dowiedziawszy się o porwaniu Dowgirda, pragnie go odbić, zostaje jednak pojmany i wtrącony do lochu, w którym wcześniej uwięziono pułkownika. Na szczęście, do akcji przystępuje wachmistrz Kacper i jego towarzysze. Przebrani za mnichów organizują zasadzkę na rajtarów i niespodziewanie atakują ludzi elektora. Kapitan Knothe ginie z jego ręki, pan Krzysztof jest wolny. Niebawem popadnie w inną, słodką niewolę. W pałacu hetmana Sobieskiego trwają przygotowania do ślubu dwóch szczęśliwych par - pana Krzysztofa Dowgirda z piękną wychowanicą hetmana, Anną i dzielnego wachmistrza Kacpra z rezolutną Magdą. 10:05 GDAŃSK 1939 Film dokumentalny, 54 min, Polska, 2019 Reżyseria: Grzegorz Karbowski Scenariusz: Grzegorz Karbowski Film dokumentalny o wydarzeniach 1939 roku w Gdańsku oraz ich genezie, nawiązującej między innymi do utworzenia Wolnego Miasta Gdańska i jego nazyfikacji w latach 30. Do przedstawianych przez dokument zagadnień należą tragiczne losy polskiej i żydowskiej ludności tego miasta, a także bohaterska obrona Westerplatte czy gdańskiego gmachu Poczty Polskiej. W filmie wykorzystano liczne materiały archiwalne, w tym również te dotąd nieznane szerszej publiczności. Dopełniają je fragmenty notacji filmowych ze świadkami historii, zrealizowanych przez Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Warstwę merytoryczną uzupełniają komentarze historyków oraz badaczy historii Gdańska XX wieku. 11:05 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - URUGWAJ, KRAINA PROSTOTY (FLAVORS) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i sławne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. W tym odcinku - Urugwaj. Bywa nazywany Szwajcarią Ameryki Południowej. Ale nie dlatego, że znajdziesz tam najwyższe na kontynencie góry. To sytuacja ekonomiczna i gospodarcza tego kraju sprawia, że jest on porównywany do państwa czekolady, zegarków i bankierów. Urugwajczykom rzeczywiście żyje się spokojnie i dostatnio. Za to turystom na pewno będzie się po tym państwie dobrze podróżować. 12:20 SZWAJCARIA NIEUJARZMIONA - ODC. 1 GÓRNA ENGADYNA (UNTAMED SWITZERLAND 01. ENGADINE / WILDE SCHWEIZ 01. DAS OBERENGADIN) Serial dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2017 Reżyseria: Anne Wigger Szwajcaria jest dzika i piękna, mała, a jednocześnie tak różnorodna. Ten kraj w środku Europy, charakteryzujący się pasmami górskimi, rzekami, jeziorami i lasami, oferuje zapierający dech w piersiach wachlarz różnorodnych krajobrazów: prawie 1500 jezior, ponad 80 czterotysięczników, 150 lodowców i las, który zajmuje prawie jedną trzecią kraju. I nadal istnieją miejsca, które obiecują nieskalaną przyrodę: łagodne wzgórza i urwiste klify, tajemnicze wrzosowiska i potężne wodospady - wszystkie są ważnymi siedliskami dla nieśmiałej kozicy, pachnących róż alpejskich, dzikiego pstrąga i rzadkich orchidei. Czas je odkryć, zbadać i podziwiać. To będzie wyprawa do rezerwatów przyrody świata zwierząt i roślin, ale także odkrycie mitów i legend dotyczących poszczególnych regionów. W odcinku pierwszym - Engadyna. Jest to długa dolina górska w Gryzonii, na południu Szwajcarii. Rozciąga się na przestrzeni 100 kilometrów wzdłuż rzeki Inn, od jej górnego biegu przy przełęczy Maloja, w kierunku północno - wschodnim aż do miejsca, gdzie Inn wpływa na terytorium Austrii. Otoczona ze wszystkich stron wysokimi górami Engadyna słynie ze słonecznego klimatu, wspaniałych krajobrazów i tras wycieczkowych. 13:20 WOJOWNICY CZASU - REDUTY WRZEŚNIA, CZYLI PRZEDMOŚCIE KAZUŃSKIE 1939 Cykl reportaży, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Grzegorz Gajewski Scenariusz: Grzegorz Gajewski Zdjęcia: Krzysztof Krzyżanowski, Grzegorz Gajewski Muzyka: Krzysztof Ridan Kiedy niemiecki blitzkrieg rozpędził się już na dobre po drogach września, z Wielkopolski na pomaszerowały pomaszerowały dwie polskie armie, aby nad Bzurą stoczyć największą bitwę tej tragicznej kampanii. A jej ostatni akord miał miejsce u bram Warszawy w Puszczy Kampinoskiej i na na przedmościu kazuńskim. W programie "Wojownicy Czasu" Grzegorz Gajewski - podróżuje przez wieki i epoki pokazując realia ówczesnego życia dzięki pieczołowicie je odtwarzającym grupom rekonstrukcji historycznej. Dawne historie i współcześni pasjonaci to właśnie "Wojownicy" 14:00 TRAGARZ PUCHU Dramat, 86 min, Polska, 1983 Reżyseria: Stefan Szlachtycz Scenariusz: Jerzy Janicki Zdjęcia: Henryk Janas Muzyka: Waldemar Kazanecki Aktorzy: Elżbieta Kijowska, Krzysztof Gosztyła, Ewa Sałacka Krauze Jest to film o solidarności i pomocy ludzkiej: w tym wypadku mniej prześladowanej Polki bardziej prześladowanemu Żydowi. Bohaterami filmu są młoda kobieta Jadwiga, zarabiająca na życie karmieniem wszy w Instytucie, oraz zbiegły z getta Dalek, a później jego rzekoma siostra, a właściwie żona Fryda, którym Jadwiga udzieliła schronienia u siebie w mieszkaniu. Trójka bohaterów walczy o życie, o przetrwanie i w dodatku nie tylko o swoje, lecz również nienarodzonego dziecka Frydy. Nie uda im się to jednak, następuje splot tragicznych wydarzeń. Fryda wiedząc, że jej mąż Dalek nie wyjawi zakochanej w nim Jadwidze prawdy o nich, czyni to sama i bez pożegnania odchodzi do walczącego getta. Jej mąż podąża za nią. 15:35 POLSKIE 100 LAT - WOJNA POLSKA 1939 Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2019 Reżyseria: Jan Czarlewski Scenariusz: Mirosław Chojecki, Piotr Weychert Lektor: Tomasz Marzecki Wykonawcy: Kazimierz Kaczor Zdjęcia: Krzysztof Tchórzewski, Wiktor Skrzynecki, Jacek Knopp Muzyka: Michał Lorenc Jesienią 1938 roku polskie władze wojskowe przyjęły strategię obrony całości terytorium państwa. Skoncentrowanie się na linii obrony Wisły, choć uzasadnione strategicznie, wiązałoby się z poważnym zagrożeniem natury politycznej. Niemcy mogły zadowolić się opuszczonym przez armie polskie Pomorzem, Poznańskiem, Śląskiem, do których zgłaszali pretensje przed wojną i odwołać się do mediacji mocarstw, w celu polubownego rozstrzygnięcia konfliktu, jak to uczynili podczas konferencji monachijskiej, zajmując część Czechosłowacji. Rozmieszczenie wojsk na wszystkich odcinkach granicy z Niemcami utrudniało skuteczne prowadzenie walki, ale było strategiczną i polityczną koniecznością. Mimo układów z Francją i Wielką Brytanią kraje te poza wypowiedzeniem wojny Niemcom, niczego nie uczyniły. Nadto 17 września zaatakował Polską Związek Sowiecki. Wojna Polska 1939 została przegrana. Jednak walka w kraju, a niebawem na innych frontach II wojny światowej trwała nadal. 16:00 TAJEMNICE WYSP BRYTYJSKICH - ODC. 4/4 (BRITAIN'S SECRET ISLANDS) Serial dokumentalny, 44 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Stewart Mcpherson Podróż dookoła Wielkiej Brytanii, połączona ze zwiedzaniem mniejszych wysp, uznających Elżbietę II za swą królową. Jest ich ponad 6 tysięcy, niektóre wielkości boiska piłkarskiego. Rejs zaczyna się w Greenwich, pierwszy przystanek to archipelag Farne, a ostatni - opancerzone wieże Maunsella u ujścia Tamizy. Brytyjczycy ostrzeliwali z nich niemieckie samoloty, sposobiące się do bombardowania Londynu. Widzowie będą mieli okazję zobaczyć: latarnie morskie, megality, ruiny opactw i średniowiecznych zamków, pamiątki po wikingach i epoce rewolucji przemysłowej, florę i faunę oraz osobliwości geologiczne i krajobrazowe. Przed kamerę zapraszani są lokalni patrioci i historycy. Realizatorzy odwiedzą między innymi: Bass Rock - dawniej wyspa twierdza, potem więzienie, a obecnie raj dla tysięcy głuptaków. Szetlandy: mieszkańcy przebierają się za wikingów, których zresztą są często potomkami i maszerują z pochodniami. Tubylcy z Fair, najbardziej odosobnionej z zamieszkałych wysp brytyjskich, nie poddają się rozpaczy: hodują owce i z ich runa produkują słynne swetry. Z takich miejsc dobrze widać zorzę polarną, zaś mieszkańcom kulturowo i mentalnie blisko jest do Norwegów czy Islandczyków. Związki z Londynem poświadcza czerwona budka telefoniczna. Północne wody są niebezpieczne, wybrzeża skaliste i zdradliwe, na dnie morza zalega mnóstwo wraków. Koło Hebrydów pod wodą rdzewieją pozostałości niemieckiej floty, zatopionej po przegranej pierwszej wojnie światowej. Wybrzeża są usiane fortami i bunkrami, budowanymi w obawie przed inwazją Hitlera. Na wyspie Man kultywuje się celtyckie, pogańskie święta. Połączona mostem z Kornwalią arturiańska wyspa Tintagel wabi jaskinią, w której ponoć zamieszkiwał Merlin. Na wysepce Brownsea na kanale la Manche narodził się ruch skautowski: lord Baden - Powell w 1907 roku zorganizował tam obóz dla 20 młodzieńców. Narratorem i dowódcą ekspedycji jest 38 - letni Stewart McPherson, który zasłynął z serii książek o dzikiej przyrodzie, zrealizował też dla BBC i SkyVision wiele serii dokumentalnych. 16:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 1 WRZEŚNIA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1939 - Niemcy napadły na Polskę; 1967 - premiera filmu "Westerplatte"; 1977 - zmarł Henryk Wars; 1985 - odkryto wrak "Titanica"; 17:05 HISTORIA BRONI - WOJNA NA MORZU. ODC. 7/10 (HISTORY OF WEAPONS) Film dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2017 Od samego początku ludzkich dziejów człowiek tworzył broń i używał jej do zabijania. Broń służyła do krwawych podbojów i popełniania największych zbrodni, ale również była wykorzystywana przez bojowników o wolność, przez jednostki antyterrorystyczne i siły wyzwalające. Autorzy skupiają się w serii nie tylko na aspektach technicznych różnych rodzajów broni, pokazują też związki między opracowaniem nowego modelu broni, a następstwem jego użycia. Ta relacja ukształtowała kilka tysięcy lat ludzkiej historii. Historia broni to dziesięcioodcinkowy serial dokumentalny przybliżający historię różnych rodzajów oręża, które odegrały główne role w najważniejszych bitwach historii i były często motorem postępu technicznego w różnych epokach. 18:00 GDAŃSK '39 - ODC. 3 - KOŃ TROJAŃSKI Serial TVP, 54 min, Polska, 1989 Reżyseria: Zbigniew Kuźmiński Scenariusz: Kazimierz Radowicz Zdjęcia: Tomasz Tarasin Aktorzy: Krzysztof Ibisz, Ewa Skibińska, Edmund Fetting, Katarzyna Gniewkowska, Krzysztof Gordon, Emilia Krakowska, Lech Łotocki, Tomasz Zaliwski, Janusz Zakrzeński, Tadeusz Falana, Adam Marjański, Leon Niemczyk, Ryszard Kotys, Barbara Brylska, Włodzimierz Adamski Na Westerplatte przychodzi wiadomość, że w wypadku wojny tamtejszy oddział będzie się musiał bronić dłużej niż zakładano. Wywołuje to wzburzenie majora Sucharskiego. Helma zaręcza się z Zygmuntem. Ślub ma się odbyć 2 września. Prześladowane ludności polskiej w Gdańsku nasila się. Nawet głośne śpiewaniepo polsku może być niebezpieczne. Gorontzek donosi Maternie o planach ataku na Pocztę Polską, zaś w siedzibie Ligi Narodów gauleiter Forster oświadcza, że Hitler nie pragnie wojny. Tymczasem w Pszczółkach, gdzie pracuje Józef Paterek, dochodzi do kolejnej niemieckiej prowokacji. Hitlerowcy bezprawnie kontrolują pasażerów pociągu, co wywołuje zdecydowaną interwencję miejscowego personelu. Jednak w nazistowskiej prasie winą za zajście obarcza się Polaków. W placówce celnej w Dołach hitlerowcy niespodziewanie zakazują wstępu polskim celnikom. Świadkiem tego wydarzenia jest Zygmunt. Mimo ciągłych niemieckich prowokacji, politycy hitlerowscy zapewniają gdzie mogą, że ich "fuhrer" nie myśli o wojnie. Tymczasem do Zatoki Gdańskiej wpływa pancernik Schleswig - Holstein. 19:05 PLANETA SKARBÓW - ODC. 5 EUROPA (PLANET OF TREASURES EP. 5 EUROPE) Serial dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2020 Reżyseria: Gero Von Boehm Serial dokumentalny (6 odcinków). Ludzie od dawna tworzyli listy niezwykłych wyczynów twórczych, od starożytnych siedmiu cudów świata po listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, która obecnie liczy 1121 skarbów. Prawie połowa z tych miejsc jest zagrożona przez klęski żywiołowe, wojny, urbanizację lub rozpad. W serii "Planeta skarbów" historyk sir Christopher Clark zabiera widzów w podróż dookoła świata, aby przybliżyć najbardziej niesamowite pomniki przyrody i przykłady kulturowego dziedzictwa ludzkości. Jego droga prowadzi od Wielkiej Piramidy w Gizie w Egipcie do Parku Narodowego Serengeti w Tanzanii, od Pałacu Wiatrów w Indiach do jordańskiej pustyni, od laguny w Wenecji do meksykańskiego miasta Teotihuacan i miasta Hue w Wietnamie, wraz z wieloma innymi imponującymi miejscami dziedzictwa kultury i pomnikami przyrody. Odc. 5 - "Europa". W Hiszpanii przejdziemy szlakiem świętego Jakuba do Santiago di Compostela, we Francji odwiedzimy Paryż, w Niemczech zajrzymy w dolinę Renu do twórców organów i zwiedzimy zabytki z okresu rewolucji przemysłowej w Volklingen. Jednak podróż zacznie się od Wenecji. Otrzymaliśmy specjalną zgodę na przelot. Oglądając to miasto z lotu ptaka, zaczynamy rozumieć, czemu stanowi ono symbol naszego dziedzictwa. Wielkie place, pałace i kościoły na brzegach kanałów. Piękna architektura i sztuka. Lecz bez morza nic by z tego nie było. Europa to kontynent w ciągłym ruchu. Otaczające go wody zawsze grały tu ważną rolę. Europejczycy ciągle podróżowali. Europejska różnorodność nie ma sobie równych. Jej bogata kultura zrodzona w toku burzliwej historii wpływa na rozwój całego świata. Dlatego Europejczycy powinni o nią zadbać. Jednak skarby Europy to nie tylko przeszłość. Zjednoczona Europa tworzy nową historię, a jej dziedzictwo należy utrwalać dla przyszłych pokoleń. 20:00 WYŚCIG PO BOMBĘ ATOMOWĄ - ODC. 2. WALKA Z HITLEREM (ODC. 2.6 FRIENDS FIGHT HITLER.) Cykl dokumentalny, 52 min, Niemcy/Węgry, 2022 Reżyseria: Judith Lentze, Thomas Ammann Seria opowiada o grupie sześciu niezwykle utalentowanych i zdeterminowanych geniuszy, których prace i wynalazki zmieniły bieg historii XX wieku. Pochodzili oni z tego samego miasta i byli przyjaciółmi. Musieli uciekać z Europy, a celem ich podróży zostały Stany Zjednoczone Ameryki, gdzie każdy z nich zyskał światową sławę. Badania i osiągnięcia naukowe Johna von Neumanna, Edwarda Tellera, Eugene'a Paula Wignera i Leo Szillarda odegrały kluczową rolę w stworzeniu bomby atomowej, ale i współczesnych arsenałów. Robert Capa stał się najsłynniejszym fotografem wojennym na świecie. A film Michaela Curtiza "Casablanca" uważany jest za jeden z najbardziej kultowych filmów wszechczasów. Indywidualnie i zbiorowo - każdy z tych węgierskich Żydów - wypowiedział wojnę totalitaryzmowi. Każdy na swój sposób, ale wszyscy mieli ten sam cel, tę samą misję i tego samego wroga. Żaden z nich nie chciał "oddać" Europy bez walki. 21:05 VIRTUTI Dramat wojenny, 106 min, Polska, 1989 Reżyseria: Jacek Butrymowicz Scenariusz: Jacek Butrymowicz Zdjęcia: Włodzimierz Precht Muzyka: Henryk Kuźniak Aktorzy: Kazimierz Wysota, Dorota Pomykała, Arkadiusz Bazak, Zbigniew Buczkowski, Gustaw Lutkiewicz, Wojciech Wysocki Akcja "Virtuti" toczy się w drugiej połowie września 1939 roku, niedaleko od Bugu. Opowiada o kilkunastu godzinach z życia młodego oficera rezerwy, dowódcy rozbitego oddziału, który na drodze do niemieckiej niewoli jest świadkiem ścierania się przeciwstawnych postaw i racji. Reżyser z upodobaniem stawia swoich bohaterów przed wyborami, które ich przerastają, burzą dotychczasową hierarchię wartości, uświadamiają tragizm żołnierzy Września, skazanych na chaotyczną walkę z przeważającymi siłami nieprzyjaciela. Pozostawieni samym sobie, rozproszeni stawiają sobie pytania, na które bezskutecznie szukają odpowiedzi. Wartością filmu są monochromatyczne, zamglone plenery, podkreślające daremność i beznadziejność walki z najeźdźcą. Zwraca też uwagę brak patosu i narodowo - patriotycznej frazeologii w ukazaniu tragedii Września 1939 roku. Dzięki temu bohaterowie "Virtuti" stają się bardziej ludzcy i bliżsi widzowi. 23:00 STAWKA WIĘKSZA NIŻ ŻYCIE - ODC. 9/18 - GENIALNY PLAN PUŁKOWNIKA KRAFTA Serial TVP, 53 min, Polska, 1968 Reżyseria: Janusz Morgenstern Scenariusz: Andrzej Zbych Zdjęcia: Antoni Wójtowicz Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Stanisław Mikulski, Zdzisław Mrożewski, Maciej Damięcki, Józef Nalberczak, Joanna Jędryka, Jan Englert, Andrzej Jurczak Szef niemieckiego centrum dywersyjnego, pułkownik Kraft, wpada na genialny pomysł, który może mu przynieść szybki sukces i prestiż. Cały plan sprowadza się do sprytnej mistyfikacji z wykorzystaniem braci bliźniaków, których życiowe drogi się rozeszły. Wacek Słowikowski jest agentem wywiadu polskiego, Erich Getting - niemieckiego. Kraft proponuje Erichowi, by zajął miejsce brata. Erich godzi się na to pod warunkiem, że brat nie zostanie zabity. Oczywiście pułkownik nie zamierza dotrzymać umowy. Kloss dowiaduje się o jego zamiarach i skutecznie im przeciwdziała. 00:05 HISTORIA W POSTACIACH ZAPISANA - KSIĘŻNA DIANA, WIELKA I NIEZNANA (DIANA, CETTE ILLUSTRE INCONNUE) Cykl dokumentalny, 116 min, Francja, 2022 Reżyseria: Laure Delalex Lektor: Marek Ciunel "Historia w postaciach zapisana" to seria programów historycznych, realizowanych i emitowanych przez francuską telewizję publiczną. Prezenterem programu jest znany dziennikarz telewizyjny - Stephan Bern. Każdy z odcinków przedstawia losy wielkiej postaci historycznej. Z kamerą udajemy się do miejsc stanowiących prawdzie skarby światowego dziedzictwa kultury: zamków i pałaców, galerii sztuki oraz parków i ogrodów. 02:05 SZEROKIE TORY. BUNKRY SEWASTOPOLA Reportaż, 23 min, Polska, 2010 Autor: Barbara Włodarczyk Pasjonująca podróż po podziemiach Sewastopola. To słynne miasto na Krymie będące bazą Floty Czarnomorskiej (rosyjskiej i ukraińskiej) przez całe dziesięciolecia stanowiło jeden z najbardziej tajnych obiektów wojskowych w ZSRR. W podziemnych bunkrach mieściły się m. in. arsenały broni jądrowej, fabryki, porty łodzi podwodnych. Na rozkaz Stalina zaczęto też budować pod ziemią tzw. miasto bliźniacze. Miały tam być punkty dowodzenia, szkoły, szpitale. Niektóre z budynków mają po kilka pięter. Bohaterem reportażu jest były oficer Eduard Rogowski, który penetruje podziemny Sewastopol będący zwierciadłem tego, co jest na górze.