TVP Historia Niedziela, 01.09.2024 Zmiany z dnia 16.08.2024 w stosunku do raportu z dnia 19.07.2024 (dodano pozycję programową) 06:00 BYŁ TAKI DZIEŃ - 1 WRZEŚNIA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1939 - Niemcy napadły na Polskę; 1967 - premiera filmu "Westerplatte"; 1977 - zmarł Henryk Wars; 1985 - odkryto wrak "Titanica"; (zmodyfikowano opis: Omówienie) 07:00 KORONA KRÓLÓW. JAGIELLONOWIE - ODC. 182 (SEZON 2 ODC. 57) Serial historyczny TVP, 24 min, Polska, 2024 Reżyseria: Krzysztof Łukaszewicz, Tomasz Matuszczak, Piotr Fiedziukiewicz Scenariusz: Anna Krasuska, Katarzyna Terechowicz - Cesarz, Małgorzata Jurczak Aktorzy: Maja Szopa, Mariusz Jakus, Marek Siudym, Dorota Gorjainow, Katarzyna Gumkowska, Sebastian Skoczeń, Maria Pawłowska, Przemysław Stippa, Arkadiusz Janiczek, Dariusz Toczek, Bartosz Obuchowicz, Daniel Mosior, Michał Chorosiński, Michał Chruściel, Klara Williams Gry wojenne. Lato 1428. Wojska Witolda (Michał Chorosiński) grzęzną w bagnie pod Nowogrodem. Jan z Czyżowa (Bartosz Obuchowicz) buduje drewniane pomosty, dzięki którym wojska wychodzą z opresji. Ale Moniwid (Mateusz Jordan - Młodzianowski) jest ciężko ranny. Umierając, ostrzega Witolda, że korona może mu przynieść nieszczęście. Z Rzymu wraca Wojciech Jastrzębiec (Arkadiusz Janiczek) i przywozi wiadomość od papieża - nie ma zgody na koronę dla Witolda. Jadwiga (Maja Szopa), która czuje się coraz gorzej, mdleje w ramionach Adama Świnki (Bartosz Jędraś). Niemira (Renia Gosławska) i Lech (Mariusz Jakus) zostają nakryci "na gorącym uczynku" przez Sobiesława (Marek Siudym). Przerażona kobieta zamyka męża w schowku. Planują z Lechem ucieczkę. Ale najpierw chcą znaleźć pieniądze i kosztowności. (dodano pozycję programową) 07:30 OŁÓWKIEM I PĘDZLEM Film dokumentalny, 24 min, Polska, 2019 Reżyseria: Leszek Staroń Scenariusz: Leszek Staroń Zdjęcia: Krzysztof Skrzypczak, Krzysztof Stawowczyk Wawel. Kaplica Zygmuntowska. Piękno i bogactwo wystroju obiektu. Opowiada o nim bohater filmu, Antoni Chrzanowski. Demonstrowane są wykonane rysunki, a zestawienie narysowanych ołówkiem detali, w porównaniu z oglądanymi we wnętrzu Kaplicy, budzą podziw i zdumienie precyzją wykonania. O pracy nad wykonaniem dokumentacji opowiada syn bohatera filmu. Antoni Chrzanowski wspomina swoją drogę artysty. Pokazane rysunki i akwarele, które mają już charakter dokumentacji historycznej, zderzone są z aktualnym wyglądem przedstawianych obiektów architektonicznych. O twórczości Antoniego Chrzanowskiego opowiada przyjaciel i uczeń Antoniego Chrzanowskiego, profesor na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej Jan Kurek. Elementem, który łączy współczesność z historią, jest uroczystość otwarcia wystawy prac z okazji 90 - lecia urodzin jubilata w 1998 roku. (dodano pozycję programową) 08:00 LITURGIA GRECKOKATOLICKA Z KATEDRY W OLSZTYNIE Transmisja, 56 min, Polska, 2024 Transmisja Boskiej Liturgii z Katedry greckokatolickiej w Olsztynie. (usunięto pozycję programową) 10:05 KRZYŻ WESTERPLATTE (dodano pozycję programową) 10:05 GDAŃSK 1939 Film dokumentalny, 54 min, Polska, 2019 Reżyseria: Grzegorz Karbowski Scenariusz: Grzegorz Karbowski Film dokumentalny o wydarzeniach 1939 roku w Gdańsku oraz ich genezie, nawiązującej między innymi do utworzenia Wolnego Miasta Gdańska i jego nazyfikacji w latach 30. Do przedstawianych przez dokument zagadnień należą tragiczne losy polskiej i żydowskiej ludności tego miasta, a także bohaterska obrona Westerplatte czy gdańskiego gmachu Poczty Polskiej. W filmie wykorzystano liczne materiały archiwalne, w tym również te dotąd nieznane szerszej publiczności. Dopełniają je fragmenty notacji filmowych ze świadkami historii, zrealizowanych przez Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Warstwę merytoryczną uzupełniają komentarze historyków oraz badaczy historii Gdańska XX wieku. (usunięto pozycję programową) 11:05 TAJEMNICE WYSP BRYTYJSKICH - ODC. 1/4 (dodano pozycję programową) 11:10 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - URUGWAJ, KRAINA PROSTOTY (FLAVORS) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i sławne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. W tym odcinku - Urugwaj. Bywa nazywany Szwajcarią Ameryki Południowej. Ale nie dlatego, że znajdziesz tam najwyższe na kontynencie góry. To sytuacja ekonomiczna i gospodarcza tego kraju sprawia, że jest on porównywany do państwa czekolady, zegarków i bankierów. Urugwajczykom rzeczywiście żyje się spokojnie i dostatnio. Za to turystom na pewno będzie się po tym państwie dobrze podróżować. (dodano pozycję programową) 12:10 SZWAJCARIA NIEUJARZMIONA - ODC. 1 GÓRNA ENGADYNA (UNTAMED SWITZERLAND 01. ENGADINE / WILDE SCHWEIZ 01. DAS OBERENGADIN) Serial dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2017 Reżyseria: Anne Wigger Szwajcaria jest dzika i piękna, mała, a jednocześnie tak różnorodna. Ten kraj w środku Europy, charakteryzujący się pasmami górskimi, rzekami, jeziorami i lasami, oferuje zapierający dech w piersiach wachlarz różnorodnych krajobrazów: prawie 1500 jezior, ponad 80 czterotysięczników, 150 lodowców i las, który zajmuje prawie jedną trzecią kraju. I nadal istnieją miejsca, które obiecują nieskalaną przyrodę: łagodne wzgórza i urwiste klify, tajemnicze wrzosowiska i potężne wodospady - wszystkie są ważnymi siedliskami dla nieśmiałej kozicy, pachnących róż alpejskich, dzikiego pstrąga i rzadkich orchidei. Czas je odkryć, zbadać i podziwiać. To będzie wyprawa do rezerwatów przyrody świata zwierząt i roślin, ale także odkrycie mitów i legend dotyczących poszczególnych regionów. W odcinku pierwszym - Engadyna. Jest to długa dolina górska w Gryzonii, na południu Szwajcarii. Rozciąga się na przestrzeni 100 kilometrów wzdłuż rzeki Inn, od jej górnego biegu przy przełęczy Maloja, w kierunku północno - wschodnim aż do miejsca, gdzie Inn wpływa na terytorium Austrii. Otoczona ze wszystkich stron wysokimi górami Engadyna słynie ze słonecznego klimatu, wspaniałych krajobrazów i tras wycieczkowych. (usunięto pozycję programową) 12:15 DAISY. WSPOMNIENIE MINIONEGO ŚWIATA (dodano pozycję programową) 15:30 POLSKIE 100 LAT - WOJNA POLSKA 1939 Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2019 Reżyseria: Jan Czarlewski Scenariusz: Mirosław Chojecki, Piotr Weychert Lektor: Tomasz Marzecki Wykonawcy: Kazimierz Kaczor Zdjęcia: Krzysztof Tchórzewski, Wiktor Skrzynecki, Jacek Knopp Muzyka: Michał Lorenc Jesienią 1938 roku polskie władze wojskowe przyjęły strategię obrony całości terytorium państwa. Skoncentrowanie się na linii obrony Wisły, choć uzasadnione strategicznie, wiązałoby się z poważnym zagrożeniem natury politycznej. Niemcy mogły zadowolić się opuszczonym przez armie polskie Pomorzem, Poznańskiem, Śląskiem, do których zgłaszali pretensje przed wojną i odwołać się do mediacji mocarstw, w celu polubownego rozstrzygnięcia konfliktu, jak to uczynili podczas konferencji monachijskiej, zajmując część Czechosłowacji. Rozmieszczenie wojsk na wszystkich odcinkach granicy z Niemcami utrudniało skuteczne prowadzenie walki, ale było strategiczną i polityczną koniecznością. Mimo układów z Francją i Wielką Brytanią kraje te poza wypowiedzeniem wojny Niemcom, niczego nie uczyniły. Nadto 17 września zaatakował Polską Związek Sowiecki. Wojna Polska 1939 została przegrana. Jednak walka w kraju, a niebawem na innych frontach II wojny światowej trwała nadal. (usunięto pozycję programową) 16:00 GIGANCI HISTORII - POLSKA KAWALERIA W XX WIEKU (dodano pozycję programową) 16:00 TAJEMNICE WYSP BRYTYJSKICH - ODC. 4/4 (BRITAIN'S SECRET ISLANDS) Serial dokumentalny, 44 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Stewart Mcpherson Podróż dookoła Wielkiej Brytanii, połączona ze zwiedzaniem mniejszych wysp, uznających Elżbietę II za swą królową. Jest ich ponad 6 tysięcy, niektóre wielkości boiska piłkarskiego. Rejs zaczyna się w Greenwich, pierwszy przystanek to archipelag Farne, a ostatni - opancerzone wieże Maunsella u ujścia Tamizy. Brytyjczycy ostrzeliwali z nich niemieckie samoloty, sposobiące się do bombardowania Londynu. Widzowie będą mieli okazję zobaczyć: latarnie morskie, megality, ruiny opactw i średniowiecznych zamków, pamiątki po wikingach i epoce rewolucji przemysłowej, florę i faunę oraz osobliwości geologiczne i krajobrazowe. Przed kamerę zapraszani są lokalni patrioci i historycy. Realizatorzy odwiedzą między innymi: Bass Rock - dawniej wyspa twierdza, potem więzienie, a obecnie raj dla tysięcy głuptaków. Szetlandy: mieszkańcy przebierają się za wikingów, których zresztą są często potomkami i maszerują z pochodniami. Tubylcy z Fair, najbardziej odosobnionej z zamieszkałych wysp brytyjskich, nie poddają się rozpaczy: hodują owce i z ich runa produkują słynne swetry. Z takich miejsc dobrze widać zorzę polarną, zaś mieszkańcom kulturowo i mentalnie blisko jest do Norwegów czy Islandczyków. Związki z Londynem poświadcza czerwona budka telefoniczna. Północne wody są niebezpieczne, wybrzeża skaliste i zdradliwe, na dnie morza zalega mnóstwo wraków. Koło Hebrydów pod wodą rdzewieją pozostałości niemieckiej floty, zatopionej po przegranej pierwszej wojnie światowej. Wybrzeża są usiane fortami i bunkrami, budowanymi w obawie przed inwazją Hitlera. Na wyspie Man kultywuje się celtyckie, pogańskie święta. Połączona mostem z Kornwalią arturiańska wyspa Tintagel wabi jaskinią, w której ponoć zamieszkiwał Merlin. Na wysepce Brownsea na kanale la Manche narodził się ruch skautowski: lord Baden - Powell w 1907 roku zorganizował tam obóz dla 20 młodzieńców. Narratorem i dowódcą ekspedycji jest 38 - letni Stewart McPherson, który zasłynął z serii książek o dzikiej przyrodzie, zrealizował też dla BBC i SkyVision wiele serii dokumentalnych. (dodano pozycję programową) 16:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 1 WRZEŚNIA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1939 - Niemcy napadły na Polskę; 1967 - premiera filmu "Westerplatte"; 1977 - zmarł Henryk Wars; 1985 - odkryto wrak "Titanica"; (dodano pozycję programową) 02:25 SZEROKIE TORY. BUNKRY SEWASTOPOLA Reportaż, 23 min, Polska, 2010 Autor: Barbara Włodarczyk Pasjonująca podróż po podziemiach Sewastopola. To słynne miasto na Krymie będące bazą Floty Czarnomorskiej (rosyjskiej i ukraińskiej) przez całe dziesięciolecia stanowiło jeden z najbardziej tajnych obiektów wojskowych w ZSRR. W podziemnych bunkrach mieściły się m. in. arsenały broni jądrowej, fabryki, porty łodzi podwodnych. Na rozkaz Stalina zaczęto też budować pod ziemią tzw. miasto bliźniacze. Miały tam być punkty dowodzenia, szkoły, szpitale. Niektóre z budynków mają po kilka pięter. Bohaterem reportażu jest były oficer Eduard Rogowski, który penetruje podziemny Sewastopol będący zwierciadłem tego, co jest na górze.