TVP Kultura Poniedziałek, 26.08.2024 06:45 TAMTE LATA, TAMTE DNI - ANDRZEJ TITKOW Magazyn, 24 min, Polska, 2020 Reżyseria: JOANNA MAKOWSKA Prowadzący: MARTA PERCHUĆ-BURZYŃSKA Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Rozmowy realizowane są w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie sentymentalne. Bohaterem odcinka jest twórca filmów dokumentalnych, scenarzysta i poeta Andrzej Titkow. W programie, oprócz dzieciństwa wspomina także lata studiów w szkole filmowej w Łodzi, przyjaźń z Krzysztofem Kieślowskim i początki pracy w Wytwórni Filmów Dokumentalnych i Fabularnych w Warszawie. 07:15 SZLAKIEM KOLBERGA - NIKOLA KOŁODZIEJCZYK Reportaż, 23 min, Polska, 2019 Reżyseria: Grzegorz Jankowski Scenariusz: Michał Pietrusiewicz Cykl dokumentalny prezentujący znanych polskich muzyków, którzy wyruszają w Polskę szlakiem Oskara Kolberga. Każdy odcinek będzie muzyczną podróżą w inny region Polski. Znani muzycy uczą się od artystów ludowych tradycyjnego repertuaru: śpiewają, grają na skrzypcach, akordeonie, tańczą. Pokazują piękno i niepowtarzalność polskiej muzyki ludowej. Razem z Nikolą Kołodziejczykiem pianistą jazzowym, kompozytorem, dyrygentem wyruszyliśmy Szlakiem Kolberga w Beskid Niski w okolice Gorlic na spotkanie z Kapelą Maliszów. Kapela (Jan Malisz i jego dzieci Kacper i Zuzanna) gra zarówno stare tradycyjne melodie wiejskie ze swojego regionu ale również komponuje własne utwory inspirowane muzyką z innych regionów Polski. W odcinku będzie dużo znakomitego grania: improwizacji, jazzu i muzyki tradycyjnej. Zobaczymy pracownię lutniczą Jana Malisza, a także piękne krajobrazy Beskidu Niskiego. 07:50 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.II - ODC. 19 NA TORACH HISTORII Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2016 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Radosław Kotarski tym razem dosłownie i w przenośni podąża torami historii. Sprawdza, jak dawniej podróżowano koleją i dowiaduje się czym było piąte koło u wozu. Poznaje także sekrety, które skrywa zabytkowa parowozownia w Wolsztynie oraz próbuje uruchomić dawne maszyny i drezyny. To prawdziwie historyczna podróż. 08:30 OD UCHA DO UCHA - O JANKU, CO PSOM SZYŁ BUTY 12 min, Polska, 1961 Autor: Juliusz Słowacki Reżyseria: Lidia Hornicka Scenariusz: Lidia Hornicka Wykonawcy: Mieczysław Voit Krótki film animowany. Film lalkowy inspirowany fragmentem pierwszego aktu "Kordiana" Juliusza Słowackiego. Historia Janka, który wciąż rozrabiał. Wyrzucono go ze szkoły za figle, długo nie wytrzymał na naukach u szewca. W końcu samotnie wyruszył w samotną podróż na północ, gdzie w końcu ktoś poznał się na jego talencie... (źródło: ninateka.pl) 08:40 OD UCHA DO UCHA - OPOWIADANIE KSIĘŻYCA Film animowany, 12 min, Polska, 1955 Autor: Hans Christian Andersen Reżyseria: Włodzimierz Haupe Scenariusz: Włodzimierz Haupe, Halina Bielińska Wykonawcy: Bronisław Pawlik, Seweryn Butrym Krótki film animowany. Adaptacja baśni Hansa Christiana Andersena o chłopcu, który według przepowiedni miał zostać królem. 09:05 FRANCUSKIE ŚNIADANIE - THIERRY ŚMIAŁEK S.IV - THIERRY ŚMIAŁEK SEZON 4 ODC. 10 (49) (THIERRY LA FRONDE) Serial przygodowo-historyczny, 26 min, Francja, 1963 Reżyseria: Pierre Goudas, Robert Guez Scenariusz: Jean - Claude Deret, Jacques Harden Zdjęcia: Jean - Jacques Guyard, Jacques Loiseleux, Claude Matalou Muzyka: Jacques Loussier Aktorzy: Clement Bichu, Celine Leger, Robert Basil, Jean - Claude Drout, Fernand Bellan Po 50 latach pustelniczego życia stary templariusz czując zbliżającą się śmierć, udaje się do miasteczka, by wyjawić tajemnicę o ukrytym w grocie skarbie. Niestety słowa umierającego nie mają wiele sensu. Thierry i kawaler De Gerse próbują rozwikłać tajemniczy przekaz starca. 09:35 FRANCUSKIE ŚNIADANIE - THIERRY ŚMIAŁEK S.IV - THIERRY ŚMIAŁEK SEZON 4 ODC. 11 (50) (THIERRY LA FRONDE) Serial przygodowo-historyczny, 26 min, Francja, 1963 Reżyseria: Pierre Goudas, Robert Guez Scenariusz: Jean - Claude Deret, Jacques Harden Zdjęcia: Jean - Jacques Guyard, Jacques Loiseleux, Claude Matalou Muzyka: Jacques Loussier Aktorzy: Clement Bichu, Celine Leger, Robert Basil, Jean - Claude Drout, Fernand Bellan Gdy Bertrand du Guesclin gości u siebie Thierry’ego i jego przyjaciół, na zamek dociera straszna wiadomość. Anglicy szykują się do ataku na Fougres. Cała drużyna jest gotowa udać się na miejsce, by wesprzeć francuskich rycerzy lecz ktoś musi czuwać na bezpieczeństwem kobiet, które zostaną same w Pontorson. Thierry postanawia samotnie wyruszyć w niebezpieczną misję. 10:15 WSPOMNIENIE O ANNIE GERMAN Film dokumentalny, 39 min, Polska, 1993 Scenariusz: Ryszard Wolański Wykonawcy: Anna German Program montażowy przypominający sylwetkę znakomitej piosenkarki i kompozytorki Anny German. Historia jej kariery i tragicznego wypadku we Włoszech, rekonwalescencji i powrotu do Polski, założenia rodziny, choroby i przedwczesnej śmierci. Ta opowieść złożona z fragmentów filmów, reportaży i wywiadów ilustrowana jest największymi przebojami Anny German. W filmie wykorzystano reportaże i filmy z lat 60. , wywiad z artystką nagrany w latach 70. dla TVP oraz piosenki z programów muzycznych i fragmenty innych materiałów archiwalnych TVP, WFDiF, Czołówki oraz ikonografię ze zbiorów Zbigniewa Rabińskiego. 11:10 ROZRYWKA RETRO - NA FESTIWALOWEJ SCENIE - ANNA GERMAN Widowisko rozrywkowe, 18 min, Polska, 2016 Reżyseria: Marian Jonkajtys Scenariusz: Rafał Podraza Wykonawcy: Anna German, Stefan Rachoń, Orkiestra Polskiego Radia I Telewizji, Henryk Debich Kiedy przeboje lansowało radio i telewizja, marzeniem każdego artysty było zaprezentowanie się publicznością na festiwalu, to one bowiem wyznaczały trendy i status wykonawcy. Jak na festiwalowej scenie radzili sobie niegdyś najlepsi Dowiecie się z nowego programu TVP Rozrywka Na festiwalowej scenie... 11:45 REŻYSERZY S.VII - WES ANDERSON 3/10 SEZON 7 (WES ANDERSON 3/10 SEZON 7) Cykl dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Lyndy Saville Cykl dokumentalny poświęcony najważniejszym reżyserom kina. W tym odcinku przyglądamy się twórczości Wesa Andersona, reżysera m.in. filmów: "Grand Budapest Hotel", "Pociąg do Darjeeling" czy "Wyspa psów". 12:40 SAMOCHODZIK I TEMPLARIUSZE - ODC. 2/5 FAŁSZYWY BRODACZ Serial TVP, 31 min, Polska, 1971 Reżyseria: Hubert Drapella Scenariusz: Zbigniew Nienacki Zdjęcia: Wacław Dybowski Muzyka: Piotr Marczewski Aktorzy: Stanislaw Mikulski, Grażyna Marzec, Lech Ordon, Ewa Szykulska, Danuta Szaflarska, Zygmunt Apostoł, Tadeusz Gwiazdowski, Jan Tesarz, Roman Sykała, Michał Szewczyk, Roman Mosior, Stefan Niemirowski, Tomasz Samosionek Obawy pana Tomasza zaczynają się sprawdzać - skarbu templariuszy poszukuje coraz więcej osób. Pan Samochodzik i jego mali pomocnicy spotykają na szlaku nie tylko Karen i jej ojca, kapitana Petersena. Niespodziewanie pojawia się młoda dziewczyna, która pilnie śledzi poczynania poszukiwaczy, w pobliżu kręcą się też jakieś podejrzane typy. Petersen próbuje nawiązać kontakt z tajemniczym osobnikiem, który podobno jest w posiadaniu dokumentu umożliwiającego dotarcie do skarbu. Bogaty Anglik jest gotów sporo zapłacić, byle tylko zdobyć potrzebne informacje. Harcerze i Pan Samochodzik zamierzają zorganizować zasadzkę, jednak sprytnie obmyślony plan zawodzi. 13:20 SAMOCHODZIK I TEMPLARIUSZE - ODC. 3/5 TAJEMNICA BAHOMETA Serial TVP, 33 min, Polska, 1971 Reżyseria: Hubert Drapella Scenariusz: Zbigniew Nienacki Zdjęcia: Wacław Dybowski Muzyka: Piotr Marczewski Aktorzy: Stanislaw Mikulski, Grażyna Marzec, Lech Ordon, Ewa Szykulska, Alina Janowska, Danuta Szaflarska, Tadeusz Gwiazdowski, Michał Szewczyk, Roman Mosior, Stefan Niemirowski, Tomasz Samosionek Wędrówka po Pojezierzu Suwalskim nie przynosi spodziewanych rezultatów. Pan Samochodzik i harcerze nie zdołali trafić na żaden ślad, który przybliżyłby ich do skarbu templariuszy. Postanawiają jechać do Malborka. Mają nadzieję, że na miejscu uda im się rozszyfrować sens słów "Tam skarb twój, gdzie serce twoje" - przecież Krzyżacy nazywali swoją stolicę "Serce Twoje". Gdy pan Tomasz w towarzystwie chłopców i przygodnych wycieczkowiczów zwiedza zamek, ktoś przekazuje mu wiadomość podpisaną imieniem pogańskiego bożka. Tajemniczy Bahomet ostrzega, że jeśli Pan Samochodzik natychmiast się stąd nie wyniesie, będzie z nim źle. 14:10 RETRO KINO - AFRYKAŃSKA KRÓLOWA (THE AFRICAN QUEEN) Film fabularny, 104 min, USA/Wielka Brytania, 1951 Reżyseria: John Houston Aktorzy: Katharine Hepburn, Humphrey Bogart, Robert Morley Po ataku oddziałów niemieckich na położoną w afrykańskim buszu wioskę, kanadyjski kapitan, Charlie Allnut, opiekuje się córką misjonarza Rose, której udało się przeżyć atak. Mężczyzna pragnie spokojnie spędzać czas na swoim frachtowcu, popijając gin i paląc cygara. Jednakże Rose w swym misjonarskim zapale odzwyczaja Charlie'go od palenia, picia i przeklinania. Z nieokrzesanego pijaczyny Allnut zmienia się w dzielnego człowieka. 16:05 POLSKIE DROGI - ODC. 7/11 - LEKCJA POLONEZA Serial TVP, 95 min, Polska, 1977 Reżyseria: Janusz Morgenstern Scenariusz: Jerzy Janicki Zdjęcia: Witold Adamek Muzyka: Andrzej Kurylewicz Aktorzy: Karol Strasburger, Kazimierz Kaczor, Jan Englert, Stanisław Zaczyk, Beata Tyszkiewicz, Zdzisław Maklakiewicz, Marek Walczewski, Piotr Fronczewski, Zbigniew Zapasiewicz, Andrzej Seweryn, Arkadiusz Bazak, Henryk Talar, Jerzy Michotek, Jolanta Lothe Wielokrotnie nagradzany, jeden z najpopularniejszych polskich seriali lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych. Epicka, wielowątkowa opowieść o losach Polaków w latach II wojny światowej. Wojnę pokazano z punktu widzenia dwóch głównych bohaterów - porucznika Władysława Niwińskiego i Leona Kurasia - drobnego cwaniaka, nie pozbawionego jednak znamion heroizmu. Autorzy serialu starali się pokazać dzień powszedni okupacji hitlerowskiej w Polsce. Wiosna 1941 roku. Władysław Niwiński wraca z Krakowa do Warszawy. Równocześnie przybywa tam Heimann, aby pod postacią Nowaczyka - inkasenta elektrowni penetrować środowisko polskich komunistów. Niwiński bierze udział w bojowej akcji grupy Mundka, ale nie podejmuje się szerszej współpracy z nimi, szuka kontaktów z dawnymi kolegami szkolnymi. Jako "czerwony" zostaje jednak odsunięty od pracy w podziemiu. Zamieszkuje i pracuje u Kurasia, który prowadzi pralnię chemiczną. Odkrywa ślad Miszczykowej, którą chce zawiadomić o śmierci męża, ale również wywiad niemiecki i gestapo wpadają na jej ślad. Niwiński spotyka byłego kierowcę Miszczyka - Bugajczyka, dzięki któremu rozszyfrowany zostaje Gorączko - współpracownik majora Heinckesa. W czasie próby konfrontacji agent Abwehry popełnia samobójstwo. 17:55 UKRAIŃSKA CZYTANKA - JURIJ WYNNYCZUK (UKRAIŃSKA CZYTANKA) 8 min, Czechy/Polska, 2016 Cykl Ukraińska czytanka przedstawi 16 współczesnych ukraińskich autorów, którzy w lipcu 2015 roku uczestniczyli w festiwalu Miesiąc spotkań autorskich. Miesiąc spotkań autorskich to największy festiwal literacki w Europie Środkowej, które do Czech (Polski, Słowacji i na Ukrainę) co roku zaprasza autorów literatury z innego kraju (gość honorowy festiwalu). Jest to telewizyjna antologia ukraińskich autorów, która oczyma czeskich, słowackich i polskich dokumentalistów zobrazowała nie tylko konkretnego autora i jego dzieła, ale też mapę danej literatury. 18:20 PORTRETY - RICO. HISTORIA RICHARDA DEMARCA (RICO (THE RICHARD DEMARCO STORY)) Film dokumentalny, 84 min, Wielka Brytania, 2022 Reżyseria: Marco Federici Rico to porywająca opowieść o Richardzie Demarco - szkockim artyście współczesnym, ikonie powojennej artystycznej awangardy i legendzie Festiwalu Edynburskiego, któremu towarzyszył od powstania, aktywnie w nim uczestniczył i wspierał. Przez wiele lat zajmował się produkcjami teatralnymi, wystawami sztuki, wydarzeniami kulturalnymi oraz kierownictwem festiwalu "Fringe". Przez 40 lat Demarco popularyzował swoją koncepcję leczenia ran wojny językiem sztuki, promując artystów zza żelaznej kurtyny, w tym szczególnie polskich twórców, takich jak Tadeusz Kantor, Magdalena Abakanowicz, Jerzy Nowosielski czy Leon Tarasewicz. Szczególne godne uwagi są przedsięwzięcia podejmowane wraz z Tadeuszem Kantorem i grupą Cricot 2 w latach 70. i 80. Za znaczące osiągnięcia w propagowaniu polskiej kultury teatralnej na świecie w 1992 otrzymał nagrodę im. Stanisława Ignacego Witkiewicza przyznaną przez Zarząd Polskiego Ośrodka Międzynarodowego Instytutu Teatralnego. Narratorem filmu jest Brian Cox - przyjaciel Demarco, szkocki aktor i gwiazda serialu Succession. 20:00 KINO MISTRZÓW - WYRZUTKI (THE OUTSIDERS) Dramat, 110 min, USA, 1983 Reżyseria: Francis Ford Coppola Scenariusz: Kathleen Rowell Muzyka: Carmine Coppola Aktorzy: Patrick Swayze, Rob Lowe, C. Thomas Howell, Matt Dillon, Ralph Macchio Rywalizacja między dwoma młodzieżowymi gangami doprowadza do tragicznych wydarzeń po obu stronach. 22:05 PANORAMA KINA POLSKIEGO - CZŁOWIEK Z MARMURU Dramat, 153 min, Polska, 1976 Reżyseria: Andrzej Wajda Scenariusz: Aleksander Ścibor-Rylski Zdjęcia: Edward Kłosiński Muzyka: Andrzej Korzyński Aktorzy: Jerzy Radziwiłłowicz, Krystyna Janda, Tadeusz Łomnicki, Michał Tarkowski, Piotr Cieślak, Wiesław Wójcik, Krystyna Zachwatowicz, Bogusław Sobczuk "Człowiek z marmuru" rodził się w bólach. Trzeba było wielu starań i zabiegów, by przekonać urzędników i dyrektorów od kultury, że ten film nie będzie oskarżeniem komunistycznego państwa. Czy nie był? Był, i to na tyle celnym i dotkliwym, że wywołał popłoch. Dzieło Wajdy przeznaczono do ograniczonej dystrybucji, co - miast zmniejszyć - zwiększyło jego rezonans i popularność. Utwór, będący mistrzowskim połączeniem niekłamanego artyzmu z otwartą krytyką kłamstwa, przemocy i zniewolenia, miał w sobie niezwykłą siłę oddziaływania. Stał się też wielkim wydarzeniem, nie tylko kulturalnym. Oficjalne media próbowały wypaczyć jego sens. Pisano i mówiono, że "Człowiek z marmuru" jest li tylko pożytecznym głosem w konstruktywnej, socjalistycznej dyskusji, dotyczącej - potępionego już przez partię - "okresu błędów i wypaczeń". "Wola Partii" jednak i tym razem rozminęła się z "wolą narodu". Dramatyczne losy Mateusza Birkuta widzowie słusznie odczytali jako metaforę zmagań jednostki z totalitaryzmem. "Walka Birkuta o prawdę nie skończyła się przecież w latach pięćdziesiątych" - zdawał się mówić za pośrednictwem swego filmu Wajda - "trwa ona także dziś, czego dowodem jest choćby rozpaczliwa szamotanina Agnieszki z telewizyjną nomenklaturą". Na sukces "Człowieka z marmuru" złożyły się talent i praca wielu ludzi, zwłaszcza reżysera i odtwórców głównych ról. Porywającą kreację Mateusza Birkuta stworzył młody aktor krakowskiego Starego Teatru Jerzy Radziwiłowicz, znany wcześniej z zaledwie dwu większych ról filmowych. Debiutantką na ekranie była natomiast ekspresyjna Krystyna Janda (Agnieszka) - dwudziestopięcioletnia wówczas aktorka warszawskiego Teatru Ateneum. Uwagę krytyki zwróciła też konstrukcja dzieła Wajdy. Jest ono bowiem nie tylko pasjonującą opowieścią o człowieku zniszczonym przez historię, lecz także skrupulatnym zapisem powstawania filmu. Niełatwej często drogi twórcy, na której piętrzą się niezliczone przeszkody w postaci braku pieniędzy, złej woli decydentów, problemów technicznych. Dziś "Człowiek z marmuru" jest już klasykiem i legendą. Mimo to wciąż ogląda się go z zainteresowaniem, nieustępującym "kinu akcji". Rok 1976. Na korytarzu gmachu telewizji Agnieszka - dyplomantka szkoły filmowej - przekonuje "ważnego" redaktora o potrzebie powstania filmu o Mateuszu Birkucie, przed laty przodowniku pracy, którego błyskotliwa kariera skończyła się nagle i niespodziewanie gdzieś około roku 1952. Po pertraktacjach dziewczyna dostaje wreszcie taśmę i niezbędny sprzęt. Rozpoczyna prywatne "śledztwo", mające ustalić przyczyny sukcesu i upadku Birkuta. Dowiaduje się, że Birkut został wykreowany na bohatera, ale jego życie wyglądało zupełnie inaczej niż wymyślona o nim legenda. Stopniowo spadał z piedestału, na którym postawiła go władza ludowa, gdy było to potrzebne "ideologicznie". Agnieszka odnajduje przyjaciela Mateusza Birkuta, Witka, jego żonę Hankę oraz syna Maćka. Z zachowanych archiwaliów i wspomnień bliskich osób wyłania się portret jej bohatera. Ale telewizja nie jest zainteresowana ujawnieniem tej prawdy. 00:55 SCENA TANECZNA - TEATR TAŃCA CZ. II Magazyn, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Prowadzący: Aleksandra Dziurosz, Klaudia Carlos Wykonawcy: Polski Teatr Tańca Scena taneczna to nowy cykl TVP Kultura, w którym widzowie poznają historię tańca i różnorodność jego języka. W programie zobaczymy m.in. taniec towarzyski, balet, taniec jazzowy, stepowanie, swing i wiele innych. Choreografie wykonają jedni z najlepszych polskich tancerzy. Usłyszymy także omówienie eksperckie, traktujące taniec jako zjawisko społeczno - kulturowe, a nie jedynie sceniczno - artystyczne. W kolejnym odcinku "Sceny tanecznej" wystąpi Polski Teatr Tańca, profesjonalny zespół, który działa w Poznaniu od 1973 roku. Od 2016 roku dyrektorem PTT jest dr Iwona Pasińska - tancerka, choreograf, pedagog, doktor teatrologii, wieloletnia pierwsza solistka PTT. W programie zobaczymy fragmenty kilku spektakli z repertuaru PTT, m.in. "Kurka wodna albo urojenie", "Fabula rasa", "Trucizna". 01:35 ARKTYKA (ARCTIC) Dramat, 93 min, USA, 2018 Reżyseria: Joe Penna Aktorzy: Madds Mikkelsen, Maria Thelma Smaradottir Zatrważający dramat rozgrywa się w samym środku arktycznego pustkowia, gdzie panują ekstremalne warunki pogodowe. Z siarczystym mrozem, śnieżycami, silnym wiatrem zmaga się samotny bohater filmu ocalały z rozbitego samolotu. Choć wydaje się, że w walce z potężnym żywiołem jest z góry skazany na przegraną, nie poddaje się, do końca nie traci nadziei. Zaopatrzony w najpotrzebniejszy sprzęt wyciągnięty z wraka samolotu, rozbitek rusza przed siebie, szukając ratunku. Wraz z rozwojem akcji coraz bardziej staje się jednak jasne, że jego szanse na przetrwanie są znikome. Czy mimo przeciwności losu wytrwa do końca? 03:20 KINO WEDŁUG GODARDA (GODARD CINEMA/ GODARD, SEUL LE CINEMA) Film dokumentalny, 100 min, Francja, 2022 Reżyseria: Cyril Leuthy Scenariusz: Cyril Leuthy Jean - Luc Godard nakręcił ponad 140 filmów. Po okresie Nowej Fali zajął się filmami zaangażowanymi społecznie. Dopiero po dłuższym czasie wrócił do filmów, w których eksperymentował z montażem, narracją i technologią wideo. Dokument opowiada o eksperymentach, porażkach, obsesjach i odkryciach, jakie zdarzały się w ciągu dziesięcioleci pracy Godarda. O współpracy z reżyserem opowiadają m. in. Nathalie Baye, Marina Vlady, Macha Meril i Hanna Schygulla.