TVP Kultura Piątek, 30.08.2024 07:05 TAMTE LATA, TAMTE DNI - ANDRZEJ I JACEK ZIELIŃSCY Magazyn, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Joanna Makowska Scenariusz: Marta Perchuć - Burzyńska, Joanna Makowska Prowadzący: Marta Perchuc - Burzyńska Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Rozmowy realizowane są w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie sentymentalne. Tym razem w podróż do krainy najmłodszych lata zabierają nas bracia Andrzej i Jacek Zielińscy, popularni muzycy, znani jako "Skaldowie". 07:45 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.V - ODC. 44 CZARNE ZŁOTO Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2017 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Tradycyjnie polskie ziemie wschodnie zajmowały niegdyś trzecie miejsce na świecie jeśli chodzi o wydobycie ropy naftowej. Radosław Kotarski rusza tym śladem i sprawdza ile zostało na Podkarpaciu z dziedzictwa, które zostawił po sobie Ignacy Łukasiewicz i jego współpracownicy? Czy urządzenia zaprojektowane przez nich byłyby w stanie także dzisiaj wydobyć ropę naftową z podziemi? Na te pytania odpowiada pierwszy odcinek piątej serii Podróży z historią" 08:25 WĘDROWIEC POLSKI Cykl reportaży, 24 min, Polska, 2021 Reżyseria: Agnieszka Żmijewska Scenariusz: Agnieszka Żmijewska, Krzysztof Koehler Prowadzący: Krzysztof Koehler Cykl 25 minutowych programów, którego celem jest przybliżenie historii, tradycji, kultury różnych regionów Polski. Prowadzącym ten niekonwencjonalny kulturalny przewodnik po Polsce jest poeta, literaturoznawca i krytyk literacki Krzysztof Koehler. W kolejnym odcinku programu Wędrowiec Polski odwiedza Orawę. Polska Orawa, położona jest u podnóża Babiej Góry. Odwiedzamy Muzeum - Orawski Park Etnograficzny w Zubrzycy Górnej. Zwiedzamy również kościół parafialny św. Jana Chrzciciela w Orawce zbudowany w 1651 roku. Na koniec Wędrowiec próbuje nauczyć się tańca orawskiego. 09:05 POLSKIE DROGI - ODC. 10/11 - HIMMLERLAND Serial TVP, 81 min, Polska, 1977 Reżyseria: Janusz Morgenstern Scenariusz: Jerzy Janicki Zdjęcia: Witold Adamek Muzyka: Andrzej Kurylewicz Aktorzy: Karol Strasburger, Kazimierz Kaczor, Konrad Morawski, Józef Duriasz, Aleksander Bardini, Ryszarda Hanin, Zbigniew Zapasiewicz, Wanda Stanisławska-Lothe, Andrzej Makowiecki, Maciej Góraj, Andrzej Seweryn, Henryk Talar, Jolanta Lothe Wielokrotnie nagradzany, jeden z najpopularniejszych polskich seriali lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych. Epicka, wielowątkowa opowieść o losach Polaków w latach II wojny światowej. Wojnę pokazano z punktu widzenia dwóch głównych bohaterów - porucznika Władysława Niwińskiego i Leona Kurasia - drobnego cwaniaka, nie pozbawionego jednak znamion heroizmu. Autorzy serialu starali się pokazać dzień powszedni okupacji hitlerowskiej w Polsce. Jesień 1942 roku. Na Zamojszczyźnie rozpoczyna się pacyfikacja i wysiedlanie ludności. Odziały Gwardii Ludowej, Batalionów Chłopskich i Armii Krajowej zostają przeniesione na tereny Zamojszczyzny celem dokonania odwetu na hitlerowcach. W czasie jednej z potyczek ginie dowódca oddziału, Sylwek, a dowództwo przejmuje Niwiński. Pierwszą akcją nowego dowódcy staje się odbicie więźniów z posterunku żandarmerii - wśród nich znajduje się łączniczka z Warszawy, Marta. Tymczasem Kuraś lękając się o losy przybranej córki umieszcza ją w ochronce sióstr Szarytek. Dziewczynka zostaje jednak wraz z innymi dziećmi wywieziona do Niemiec.Odtąd jedynym celem w życiu Kurasia staje się odszukanie córki. Partyzanci ukryci w leśniczówce witają Nowy Rok 1943. 10:40 WIELKIE MANEWRY (LES GRANDES MANOEUVRES) Komediodramat, 104 min, Włochy/Francja, 1955 Reżyseria: Rene Clair Scenariusz: Rene Clair Zdjęcia: Robert Lefebvre Muzyka: Georges Van Parys Aktorzy: Gerard Philipe, Michele Morgan, Jacques Francois, Yves Robert Akcja rozgrywa się przed pierwszą wojną światową. W małym francuskim miasteczku stacjonuje pułk dragonów, wzbudzając zrozumiałe zainteresowanie płci pięknej. Młody porucznik zakłada się z kolegami o to, że bez specjalnych problemów uwiedzie pewną piękną rozwódkę. Zabawne nieporozumienia prowadzą wprost do tragedii. (Filmweb) 12:40 HENRYK WARS - PIEŚNIARZ WARSZAWY Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2007 Reżyseria: Wiesław Dąbrowski Scenariusz: Wiesław Dąbrowski Zdjęcia: Kamil Dąbrowski, Jan Komasa, Zbigniew Mazur, Piotr Rejmer Wykonawcy: Irena Santor, Hanka Ordonówna, Eugeniusz Bodo, Aleksander Żabczyński, Andrzej Piszczatowski, Jan Kobuszewski, Bohdan Łazuka, Jadwiga Andrzejewska, Maria Winiarska, Barbara Winiarska, Anna Janta, Barbara Rylska, Hanna Banaszak, Maria Pakulnis, Jadwiga Barańska Film dokumentalny o wielkim polskim kompozytorze Henryku Warsie, którego twórczość i piosenki są powszechnie znane i do dziś chętnie wykonywane. Wars był również kompozytorem muzyki filmowej do ponad 50 filmów zrealizowanych w Polsce (przed wojną) i ponad 60 w Hollywood (po wojnie), co zapewniło mu trwałe miejsce w literaturze muzycznej. Film został zrealizowany w 2007 roku. Autorów filmu zainspirowało odkrycie nieznanych dotychczas utworów muzyki poważnej skomponowanych przez Warsa. 13:45 SPOSÓB NA ALCYBIADESA - ODC. 3 Serial TVP, 55 min, Polska, 1997 Autor: Edward Niziurski Reżyseria: Waldemar Szarek Scenariusz: Wojciech Tomczyk Aktorzy: Łukasz Lewandowski, Radosław Elis, Jacek Liwot, Władysław Kowalski, Krzysztof Kowalewski, Sławomir Orzechowski, Jarosław Jakimowicz, Sebastian Konrad, Andrzej Nejman, Dominik Łoś, Karolina Gruszka, Aleksandra Woźniak Alcybiadesa coraz bardziej intryguje niezrozumiały pęd do wiedzy historycznej wśród uczniów klasy Ia. Ośmielony ich postępami w nauce, profesor proponuje podopiecznym "swobodne poszukiwanie prawdy" zamiast klasycznych lekcji, klasówek i sprawdzianów. Klasa jest wniebowzięta. Tylko Zasępa powątpiewa, czy za dziwnym zachowaniem Alcybiadesa nie kryje się podstęp. Od tej pory lekcje historii odbywają się w miejscach, upamiętniających ważne wydarzenia z narodowej historii. Zasępa, Ciamciara, Słaby i reszta, choć wciąż stosują "sposób na Alcybiadesda", powoli ulegają autentycznej fascynacji opowieściami profesora, ubarwionymi wizytami w muzeach, przy pomnikach i na cmentarzach. Pewnego dnia trójka przyjaciół z przerażeniem dowiaduje się, że ma oprowadzić po stolicy wycieczkę z Otwocka. 14:55 MILION (LE MILLION) Komedia, 77 min, Francja, 1931 Reżyseria: Rene Clair Scenariusz: Rene Clair Zdjęcia: Georges Perinal Muzyka: Philippe Pares, Armand Bernard Aktorzy: Vanda Greville, Paul Ollivier, Raymond Cordy Dwaj nie cieszący się powodzeniem artyści, malarz Michel (Rene Lefevre) i rzeźbiarz Prosper (Louis Allibert), mają szczęście. Michel wygrywa milion franków na loterii. Wkłada szczęśliwy los do marynarki, którą ktoś mu kradnie. W pościgu uczestniczą m. in. także wierzyciele i policja... "Milion" to mistrzowski utwór wczesnego okresu filmu dźwiękowego, a jednocześnie przykład precyzyjnie skonstruowanej komedii muzycznej. 17:10 TADEUSZ NALEPA Reportaż, 27 min, Polska, 1997 Scenariusz: Monika Sufin Suliga, Marcin Wojciechowski Zdjęcia: Sławek Pijewski Wykonawcy: Tadeusz Nalepa Program poświęcony Tadeuszowi Nalepie. Bohater opowiada o początkach swojej kariery muzycznej w Rzeszowie, mieście, w którym się urodził i wychował. Przypomina swoje pierwsze kompozycje i historie zespołów, w których debiutował. Rozmawia ze swoimi przyjaciółmi o atmosferze lat sześćdziesiątych. Całość przeplatana klipami z udziałem dawnych formacji T. Nalepy jak "Blackout" i "Breakout" 17:50 CZARNO - CZARNY FILM. PIOSENKI TADEUSZA NALEPY CZ. 1 47 min, Polska, 2001 Wykonawcy: Tadeusz Nalepa, Stanisław Sojka, Kasia Kowalska, Kinga Preis, Edyta Jungowska, Martyna Jakubowicz, Justyna Steczkowska, Mariusz Lubomski, Maciej Maleńczuk Piosenki Tadeusza Nalepy to jedno z najbardziej oryginalnych osiągnięć artystycznych na polskiej estradzie w minionym trzydziestoleciu. Koncert Czarno - Czarny film to próba teatralizacji najbardziej znanych piosenek Tadusza Nalepy, próba spojrzenia na poetyckie sensy zawarte w wierszach Loebla i nowego ich odczytania. W programie wystąpi sam bohater wieczoru: Tadeusz Nalepa z Zespołem. Koncert został zarejestrowany poczas 22 Przegladu Piosenki Aktorskiej 2001. 18:55 GIACOMO BALLA, WŁADCA ŚWIATŁA (GIACOMO BALLA - WŁADCA ŚWIATŁA) Film dokumentalny, 52 min, Włochy, 2021 Reżyseria: Franco Rado Dokumentalna sylwetka Giacomo Balla, włoskiego malarza, futurysty, autora m.in. obrazu "Dynamizm psa na smyczy". 20:00 KOMEDIOWE LATO - CO MI ZROBISZ JAK MNIE ZŁAPIESZ Komedia, 100 min, Polska, 1978 Reżyseria: Stanisław Bareja Scenariusz: Stanisław Bareja, Stanisław Tym Zdjęcia: Jan Laskowski Muzyka: Jerzy Derfel Aktorzy: Krzysztof Kowalewski, Bronisław Pawlik, Stanisław Tym, Ewa Wiśniewska, Ewa Ziętek, Andrzej Fedorowicz "Co mi zrobisz, jak mnie złapiesz?" jest znakomitą próbką stylu Stanisława Barei. Film ten, co rzadko zdarzało się za życia twórcy "Misia", został świetnie przyjęty nie tylko przez widownię, ale i krytykę. Wybrzydzano wprawdzie trochę na niespójność intrygi oraz sporadycznie niewybredny dowcip, zarzuty te ginęły jednak w morzu pochwał. Najwięcej komplementów zebrali autorzy scenariusza oraz znakomici aktorzy: Krzysztof Kowalewski, Bronisław Pawlik, Ewa Wiśniewska, Stanisław Tym. Dostrzeżono także odwagę reżysera, który ostrze swej satyry skierował bezceremonialnie w środowisko decydentów, na co ówczesna cenzura była szczególnie uczulona. Mimo że Bareja nie zostawił suchej nitki na peerelowskim establishmencie, "Co mi zrobisz..." dostał pozwolenie na rozpowszechnianie. Dzięki temu widzowie mogli go oglądać niemal równolegle z "Człowiekiem z marmuru", "Wodzirejem" czy "Bez znieczulenia" - utworami serio mówiącymi o świecie bezlitośnie wyszydzonym przez Bareję. Akcja "Co mi zrobisz, jak mnie złapiesz?" toczy się w drugiej połowie lat 70. Dyrektor Krzakoski jedzie w służbową delegację do Paryża. W ambasadzie poznaje apetyczną Danusię i spędza z nią noc. Nie wie, że dziewczyna jest córką partyjnego prominenta. Mija kilka miesięcy. Pewnego dnia Danusia składa wizytę w gabinecie Krzakoskiego. Bez ogródek oznajmia skonfundowanemu dyrektorowi, że jest z nim w ciąży. Mężczyzna czym prędzej zawozi ją do znajomego ginekologa. Ten jednak uświadamia Krzakoskiemu, z kim miał romans. Dyrektorowi niczego więcej nie trzeba. Jego przedsiębiorstwo ma się kiepsko, dalsza kariera wisi na włosku. Krzakoski postanawia niezwłocznie rozwieść się z żoną, poślubić Danusię i w ten sposób uratować własny stołek. Od pomysłu do realizacji wszakże droga daleka i niełatwa. 22:00 SERIALOWA NOSTALGIA - OSIECKA - ODC. 5 Serial TVP, 45 min, Polska, 2020 Reżyseria: MICHAŁ ROSA Scenariusz: ANETA WRÓBEL 50 %, MACIEJ KARPIŃSKI 50 % Muzyka: ADAM LEPKA Aktorzy: ELIZA RYCEMBEL, MARIA PAKULNIS, JAN FRYCZ, JĘDRZEJ HYCNAR, MIKOŁAJ ROZNERSKI, BARBARA GARSTKA, ADAM TURCZYK, JAN MARCZEWSKI, MARCIN JANUSZKIEWICZ, MATEUSZ KMIECIK, JAN HRYNKIEWICZ, MARCIN BUBÓŁKA, OSKAR BORKOWSKI, MAGDALENA SMALARA, MARCIN WOJCIECHOWSKI Osiecka na planie filmu "Niewinni czarodzieje" Andrzeja Wajdy realizuje swoją etiudę szkolną pt. Słoń. Nie czuje się potrzebna, nie ma też nadziei na powrót Hłaski do kraju. Kolega i autor muzyki do tej etiudy, Wojciech Solarz, opowiada jej o Wojtku Frykowskim i jego oryginalnym sposobie bycia. Agnieszka poznaje Frykowskiego w łódzkim SPATiF-ie i pozwala się zaprosić na szaloną wycieczkę samochodem, która będzie miała swój ciąg dalszy. 23:00 SEANS KULTOWY - ŻYCZENIE ŚMIERCI (DEATH WISH) Dramat, 89 min, USA, 1974 Reżyseria: Michael Winner Aktorzy: Charles Bronson, Hope Lange, Wincent Gardenia, Olympia Dukakis, Jeff Goldblum Sprawnie zrealizowany dramat brytyjskiego reżysera Michaela Winnera, absolwenta prawa w Cambridge, twórcy emitowanej w TVP "Loży szyderców". Film według powieści Briana Garfielda wzbudził wiele emocji. Zarzucano mu sfałszowanie wymowy literackiego pierwowzoru, pochwałę samosądów i tendencje bliskie faszyzmowi. Bohaterem kontrowersyjnego dzieła Winnera jest wzięty nowojorski architekt, który po życiowej tragedii przemienia się w anioła zemsty. Samotnie wymierza sprawiedliwość okupującym miasto przestępcom, zdobywając szacunek i uznanie spokojnych obywateli. Nieuchwytnego mściciela poszukuje policja, chociaż stróże prawa muszą przyznać, że dzięki jego nocnym akcjom o połowę spadła przestępczość w mieście. Reżyser ukazuje przygnębiającą wizję Nowego Jorku, miasta którym niepodzielnie rządzą przemoc i terror, gdzie z każdego zakamarka ulicy wyłaniają się groźni przestępcy, królujący w parkach, kolejkach podziemnych, w sklepach. "Życzenie śmierci" otworzyło serię czterech dalszych filmów o samotnym bohaterze zaprowadzającym porządek w mieście, którego również zagrał Charles Bronson. Dreszczowiec rozpoczyna się niewinną sceną na Hawajach, gdzie biznesmen Paul Kersey (Charles Bronson) spędza beztroski urlop z żoną Joanną (Hope Lange). Po powrocie do kraju dochodzi do tragicznych wydarzeń, które zmienią całe życie Paula. Jego żona i córka Carol (Kathleen Tolan) zostają napadnięte przez trzech sadystycznych rabusiów. Brutalnie pobita Joanna umiera, a zgwałcona Carol traci zmysły. Kersey zwraca się o pomoc do policji, ale w mieście, gdzie przestępczość rośnie w zastraszającym tempie, stróże prawa wydają się bezradni. Zdesperowany mężczyzna postanawia sam wymierzyć sprawiedliwość winnym. Rozpoczyna krwawą wendettę, zabijając każdego napotkanego nocą bandytę. Tymczasem inspektor Frank Ochoa (Vincent Gardenia) i jego ludzie poszukują tajemniczego mściciela, o którym mówi już cały Nowy Jork. W roli jednego z sadystycznych rabusiów zadebiutował 22-letni wówczas Jeff Goldblum, który szybko zdobył popularność. Aktor znany jest m.in. z "Wielkiego chłodu", "Muchy", "Gracza", "Parku Jurajskiego". W postać żony Charlesa Bronsona wcieliła się Hope Lange (rocznik 1921), córka muzyka i aktorki debiutowała na Broadwayu w wieku 12 lat. Potem występowała w telewizji. Jej pierwszym filmem kinowym był "Przystanek autobusowy" (1957), rok później była nominowana do Oscara za kreację w "Mieszkańcach Peyton Place". W 1977 roku, po 34 latach nieobecności na scenie, powróciła na Broadway. Sukcesami broadwayowskimi mógł poszczycić się również Vincent Gardenia, który święcił triumfy w sztukach Neila Simona, zdobywając za jedną z nich prestiżową nagrodę Tony. Swój wszechstronny talent potwierdził w filmach "Uderzaj powoli w bęben" (1973) i "Wpływ księżyca" (1987), za rolę w których otrzymał nominacje do Oscara. 00:45 NOC KRÓTKICH FILMÓW - JESTEM TUTAJ Film animowany, 14 min, Polska, 2020 Reżyseria: Julia Orlik Scenariusz: Julia Orlik Zdjęcia: Julia Orlik Wykonawcy: Zdzisław Wardejn, Jan Jurkowski, Izabela Kuna Krótki film animowany. Jestem tutaj! Chciałaby krzyknąć bohaterka, ale nie jest w stanie poprosić nawet o szklankę wody. Nie może też wstać, bo choroba przykuła ją do łóżka i uzależniła od innych. Doskonale za to słyszy wszystko, co jej bliscy mówią na temat jej stanu. Codzienność starszej kobiety dokumentuje nieruchoma kamera, skierowana prosto na jej twarz. Pozostali bohaterowie: mąż, córka, wnuki, lekarz czy ksiądz są tylko korowodem pojawiających się w kadrze nóg i wypowiadanymi w tle zdaniami. Przeszywająca opowieść o samotności w obliczu śmierci przedstawiona z perspektywy umierającej kobiety, choć ta nie wypowiada ani słowa. 01:00 NOC KRÓTKICH FILMÓW - WE HAVE ONE HEART Film krótkometrażowy, 11 min, Polska, 2020 Reżyseria: Katarzyna Warzecha Scenariusz: Katarzyna Warzecha Zdjęcia: Grzegorz Hartfiel Wykonawcy: Iwo Rajski, Sandra Drzymalska, Marianna Zydek, Jegr Khoshnaw, Tymon Konopka Po śmierci matki Adam odnajduje korespondencję, wymienianą przed laty przez rodziców: Polkę i mieszkającego w Iraku Kurda. Dla Adama to okazja, by dowiedzieć się czegoś więcej o ojcu, którego nigdy nie poznał. Połączenie animacji rysunkowej z materiałami archiwalnymi pozwala przenieść się niemal 40 lat wstecz, poczuć emocje łączące żyjących w różnych częściach świata zakochanych oraz odkryć niezwykłą tajemnicę rodzinną. 01:30 KINO NOCNE - W KRĘGU ZŁA (LE CERCLE ROUGE) Film kryminalny, 128 min, Francja/Włochy, 1970 Reżyseria: Jean-Pierre Melville Lektor: Jan Szydłowski Aktorzy: Alain Delon, Bourvil, Gian Maria Volonte, Yves Montand, Francois Perier Jeden z najwybitniejszych filmów Jean - Pierre’a Melville’a, mistrza francuskiego kina gangsterskiego. Minimalistyczna forma do dzisiaj zachwyca twórców kina, a pozbawiona dialogów 25 - minutowa scena napadu na jubilera przeszła do historii. Na planie W kręgu zła spotkały się co najmniej cztery legendy światowego kina - Alain Delon, Gian Maria Volont, Yves Montand i Bourvil. Vogel (Gian Maria Volont) ucieka z transportu swojemu opiekunowi. Inny przestępca, Corey (Alain Delon), opuszcza więzienie i chce odnaleźć swego denuncjatora Rice (Andr Ekyan). Na drodze spotyka Vogela. 04:00 HENRYK WARS - PIEŚNIARZ WARSZAWY Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2007 Reżyseria: Wiesław Dąbrowski Scenariusz: Wiesław Dąbrowski Zdjęcia: Kamil Dąbrowski, Jan Komasa, Zbigniew Mazur, Piotr Rejmer Wykonawcy: Irena Santor, Hanka Ordonówna, Eugeniusz Bodo, Aleksander Żabczyński, Andrzej Piszczatowski, Jan Kobuszewski, Bohdan Łazuka, Jadwiga Andrzejewska, Maria Winiarska, Barbara Winiarska, Anna Janta, Barbara Rylska, Hanna Banaszak, Maria Pakulnis, Jadwiga Barańska Film dokumentalny o wielkim polskim kompozytorze Henryku Warsie, którego twórczość i piosenki są powszechnie znane i do dziś chętnie wykonywane. Wars był również kompozytorem muzyki filmowej do ponad 50 filmów zrealizowanych w Polsce (przed wojną) i ponad 60 w Hollywood (po wojnie), co zapewniło mu trwałe miejsce w literaturze muzycznej. Film został zrealizowany w 2007 roku. Autorów filmu zainspirowało odkrycie nieznanych dotychczas utworów muzyki poważnej skomponowanych przez Warsa.