TVP Nauka Czwartek, 29.08.2024 06:10 JAK TO DZIAŁA - ODC. 63 POMOC OSOBOM STARSZYM I NIEPEŁNOSPRAWNYM Magazyn, 25 min, Polska, 2014 Wielu marzy o tym, by być wiecznie młodymi i pięknymi. Niestety, natura ma dla nas inny plan. Lek na nieśmiertelność to na razie futurystyczna wizja. Może w takim razie ułatwić życie tym, którzy potrzebują wsparcia, bo nie są w pełni samodzielni? To już potrafimy i dzięki technologii robimy to coraz lepiej. W tym odcinku udowodnimy, że nowoczesna technologia może dobrze służyć także osobom starszym i niepełnosprawnym. 06:40 ASTRONARIUM - 97 - PLANETY Z WYSP KANARYJSKICH Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Agnieszka Słowikowska, Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Solaris i Pirx - polska gwiazda i planeta. Dwa ciała niebieskie, których nazwy wyłoniono w konkursie Międzynarodowej Unii Astronomicznej. Nieprzypadkowo właśnie one zostały wybrane dla Polski. Odkrycia planety Pirx dokonał polski astronom. W tym programie udamy się wraz z nim w podróż do niezwykłego miejsca, z którego prowadzi swoje badania. I dowiemy się, jak wygląda poszukiwanie takich nowych, nieznanych światów. 07:15 CZY WIESZ, ŻE? - /58/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 19 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 07:45 PODWODNY RAJ BORNEO - ŚWIĄTYNIE Film dokumentalny, 24 min, Polska, 2014 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Muzyka: Piotr Czubin Wokół pięciu rajskich wysepek otaczających Borneo, które odwiedzimy, rozsiane są bogate w życie rafy koralowe. Prawdziwą perłą wśród nich jest Sipadan, mekka płetwonurków. Czy jednak można wejść do raju, nie zetknąwszy się wcześniej ze śmiercią? W jaki sposób żywioł oceanu zawłaszcza i wykorzystuje spoczywający na dnie wrak Syreny? Wody Indo-Pacyfiku są pełne fascynujących i groźnych stworzeń. Dokąd prowadzi Aleja Żarłacza? Czy uda nam się odkryć tajemnicę i spenetrować niebezpieczną Jaskinię Żółwia, gdzie śmierć od stuleci zbiera żniwo? Eksplorując wody wokół północno-wschodniego Borneo, nie tylko staniemy oko w oko z rekinami, żółwiami, barrakudami czy płaszczkami, ale także spotkamy Morskich Cyganów. Kim są? Jak żyją? Nie tylko woda kryje w sobie tajemnice. Tropikalny las deszczowy Borneo także pełen jest zagadek. Jak daleko uda się zapuścić w jego głąb, płynąc dziką rzeką Kinabatangan? Podczas fascynującej borneańskiej wyprawy odwiedzimy rezerwaty ginących gatunków: Sepilog, centrum rehabilitacji orangutanów oraz Labuk Bay, jedyne na świecie sanktuarium nosaczy. W niezwykłą podróż zabierze nas Piotr Matejek, doświadczony płetwonurek z 25-letnim stażem, którego doświadczenie i wiedza przemienią wyprawę w prawdziwą przygodę. "Podwodny raj Borneo" to seria filmów dokumentalnych o świecie Borneo i zetknięciu z nim człowieka, dla którego podwodny świat jest całym życiem. 08:20 PORZĄDEK I NIEPORZĄDEK - /2/ (ORDER AND DISORDER) Serial dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania, 2012 W drugim odcinku profesor fizyki Jim Al-Khalili odkrywa, w jaki sposób ujarzmiliśmy moc symboli od pierwszego alfabetu, przez telegraf elektryczny, po współczesną erę cyfrową. Jednak podczas tej podróży dowiaduje się, że informacje dotyczą nie tylko komunikacji międzyludzkiej, ale są bardzo głęboko wplecione w tkankę rzeczywistości. 09:25 CHIRURDZY - KARDIOLOGIA Serial dokumentalny, 45 min, Polska, 2023 Reżyseria: Piotr Poraj Poleski Scenariusz: Piotr Poraj Poleski Zdjęcia: Filip Pakuła Lektor: Paweł Bukrewicz W drugim odcinku cyklu "Chirurdzy" kardiolog prof. dr hab. n. med. Robert Gil zabiera widzów w sentymentalną podróż do rodzinnego Szczecina. Opowiada o początkach swojej drogi zawodowej i spotyka się ze swoimi byłymi współpracownikami. W trakcie wizyty w jego dawnym miejscu pracy dowiadujemy się, kto ukształtował doktora zawodowo i jakie przyświecają mu idee, a także w jakim kierunku zmierza współczesna medycyna. Prof. Gila i jego współpracowników poznajemy również podczas pracy w Klinice Kardiologii PIM MSWiA. To tutaj zespół wybitnych kardiologów wykorzystuje najnowocześniejsze zdobycze techniki oraz swoją wiedzę i umiejętności, żeby leczyć serca pacjentów. 10:20 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 229 CHEŁMŻA Chełmża przyciąga turystów mrocznymi historiami z czasów średniowiecza, nietuzinkowymi kamienicami z początku XX wieku oraz wielkim jeziorem będącym częścią miasta. Jej symbolem jest średniowieczna katedra będąca jednym z najokazalszych i najciekawszych zabytków Pomorza. Cennym zabytkiem sakralnym, pamiętającym XIII wiek, jest kościół pod wezwaniem św. Mikołaja. Zbudowany z cegły i polnych kamieni miał burzliwe losy. W 1422 roku w wyniku najazdu polsko - litewskiego kościół zastał zniszczony. Chełmża leżała wówczas w granicach państwa krzyżackiego W XIX wieku świątynia przeszła w ręce ewangelików i dopiero po II wojnie światowej odzyskali ją katolicy. W Chełmży można też zobaczyć ewenement na skalę europejską - wieżę ciśnień funkcjonującą w stanie niezmiennym od początku XX wieku. W mieście można się zrelaksować nad Jeziorem Chełmżyńskim, które należy do typowych jezior rynnowych i ciągnie się na długości 7 kilometrów. 1/3 jego powierzchni rozpościera się w granicach miasta, a wędkarze mogą złowić tu sandacza, szczupaka, okonia, leszcza, płoć i karpia. Do szczególnej atrakcji należą tołpyga i troć jeziorowa. Chełmża to idealne połączenie atmosfery miejskiej z naturą. Piękne, zadbane budynki przypominające o historii sięgającej średniowiecza, a dookoła jezioro, plaże i natura miejsce idealne choćby na weekendową wizytę. 10:50 OPERACJA ZDROWIE - MAGAZYN MEDYCZNY - /1/ ZAWAŁ SERCA. KOS Magazyn medyczny, 25 min, Polska, 2024 Reżyseria: Piotr Poraj - Poleski Scenariusz: Piotr Poraj - Poleski Prowadzący: Małgorzata Wiśniewska, Piotr Poraj Poleski Magazyn medyczny, który prezentuje innowacyjne metody diagnostyczne i terapie dostępne w Polsce. Każdy odcinek - to inne schorzenie. Lekarze wskazują objawy, na które warto zwrócić uwagę i mówią, w jaki sposób diagnozuje się chorobę. Pacjenci opowiadają o swoich doświadczeniach związanych z leczeniem i co musieli zmienić w życiu, żeby uniknąć nawrotu choroby. W każdym odcinku wybitni lekarze, eksperci farmakologii, stowarzyszenia pacjentów, naukowcy prezentują dostępne w naszym kraju metody leczenia oraz diagnostyki. Autorzy prezentują również nowoczesne technologie medyczne ratujące życie a będące światowymi odkryciami naukowymi. W odcinku pierwszym zajmiemy się zawałem serca. Każdego dnia doświadcza go bowiem ponad 80 tys. osób. Przeciętnie co dziesiąty pacjent umiera po zawale serca w ciągu 12 miesięcy po wypisie ze szpitala. Powód, ograniczony dostęp do kardiologa i rehabilitacji, dlatego wprowadzono system KOS, czyli program kompleksowej opieki po zawale mięśnia sercowego, który obejmuje leczenie szpitalne, ambulatoryjne i rehabilitację przez 12 miesięcy, po zawale. Dzięki systemowi KOS, który z sukcesem działa od 7 lat, o 30% zmalała śmiertelność pozawałowa. 11:20 ASTRONARIUM - 97 - PLANETY Z WYSP KANARYJSKICH Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Agnieszka Słowikowska, Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Solaris i Pirx - polska gwiazda i planeta. Dwa ciała niebieskie, których nazwy wyłoniono w konkursie Międzynarodowej Unii Astronomicznej. Nieprzypadkowo właśnie one zostały wybrane dla Polski. Odkrycia planety Pirx dokonał polski astronom. W tym programie udamy się wraz z nim w podróż do niezwykłego miejsca, z którego prowadzi swoje badania. I dowiemy się, jak wygląda poszukiwanie takich nowych, nieznanych światów. 11:55 JAK TO DZIAŁA - ODC. 63 POMOC OSOBOM STARSZYM I NIEPEŁNOSPRAWNYM Magazyn, 25 min, Polska, 2014 Wielu marzy o tym, by być wiecznie młodymi i pięknymi. Niestety, natura ma dla nas inny plan. Lek na nieśmiertelność to na razie futurystyczna wizja. Może w takim razie ułatwić życie tym, którzy potrzebują wsparcia, bo nie są w pełni samodzielni? To już potrafimy i dzięki technologii robimy to coraz lepiej. W tym odcinku udowodnimy, że nowoczesna technologia może dobrze służyć także osobom starszym i niepełnosprawnym. 12:30 CZY WIESZ, ŻE? - /59/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 21 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 13:10 PODWODNY RAJ BORNEO - ŚWIĄTYNIE Film dokumentalny, 24 min, Polska, 2014 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Muzyka: Piotr Czubin Wokół pięciu rajskich wysepek otaczających Borneo, które odwiedzimy, rozsiane są bogate w życie rafy koralowe. Prawdziwą perłą wśród nich jest Sipadan, mekka płetwonurków. Czy jednak można wejść do raju, nie zetknąwszy się wcześniej ze śmiercią? W jaki sposób żywioł oceanu zawłaszcza i wykorzystuje spoczywający na dnie wrak Syreny? Wody Indo-Pacyfiku są pełne fascynujących i groźnych stworzeń. Dokąd prowadzi Aleja Żarłacza? Czy uda nam się odkryć tajemnicę i spenetrować niebezpieczną Jaskinię Żółwia, gdzie śmierć od stuleci zbiera żniwo? Eksplorując wody wokół północno-wschodniego Borneo, nie tylko staniemy oko w oko z rekinami, żółwiami, barrakudami czy płaszczkami, ale także spotkamy Morskich Cyganów. Kim są? Jak żyją? Nie tylko woda kryje w sobie tajemnice. Tropikalny las deszczowy Borneo także pełen jest zagadek. Jak daleko uda się zapuścić w jego głąb, płynąc dziką rzeką Kinabatangan? Podczas fascynującej borneańskiej wyprawy odwiedzimy rezerwaty ginących gatunków: Sepilog, centrum rehabilitacji orangutanów oraz Labuk Bay, jedyne na świecie sanktuarium nosaczy. W niezwykłą podróż zabierze nas Piotr Matejek, doświadczony płetwonurek z 25-letnim stażem, którego doświadczenie i wiedza przemienią wyprawę w prawdziwą przygodę. "Podwodny raj Borneo" to seria filmów dokumentalnych o świecie Borneo i zetknięciu z nim człowieka, dla którego podwodny świat jest całym życiem. 13:45 ZAGADKI WSZECHŚWIATA - ŚMIERĆ GWIAZDY (SECRETS OF THE UNIVERSE) Serial, 24 min, USA, 2012 Ogromne czarne dziury, paleniska nuklearne w jądrach gigantycznych gwiazd i wulkaniczne szybkowary wewnątrz planet - w przestworzach czasu i przestrzeni wszechświat jest nieustająco przekształcany przez kipiące kotły energii. Ta seria dokumentalna podąża śladami energii do centrów mocy wszechświata. Każdy odcinek wizualizuje te sfery za pomocą najnowocześniejszych animacji opartych zarówno na danych naukowych, jak i najnowszych symulacjach superkomputerowych. Zanurz się w sercu supermasywnej czarnej dziury, leć w toksyczne krajobrazy obcych planet i jedź po wzburzonej powierzchni gwiazdy, która wkrótce ma wybuchnąć! Znajdź się w sercu potwornego huraganu, zobacz gigantyczne erupcje wulkanów na lodowatym księżycu Neptuna, Trytonie, eksploruj wulkaniczne satelity Jowisza. Seria "Zagadki Wszechświata" to pełne przygód spojrzenie na kosmos, to filmy, które poinformują, zadziwią i zainspirują każdy żądny wiedzy umysł bez względu na wiek. 14:10 ZAGADKI WSZECHŚWIATA - GRANICE WSZECHŚWIATA (SECRETS OF THE UNIVERSE) Serial, 24 min, USA, 2012 Ogromne czarne dziury, paleniska nuklearne w jądrach gigantycznych gwiazd i wulkaniczne szybkowary wewnątrz planet - w przestworzach czasu i przestrzeni wszechświat jest nieustająco przekształcany przez kipiące kotły energii. Ta seria dokumentalna podąża śladami energii do centrów mocy wszechświata. Każdy odcinek wizualizuje te sfery za pomocą najnowocześniejszych animacji opartych zarówno na danych naukowych, jak i najnowszych symulacjach superkomputerowych. Zanurz się w sercu supermasywnej czarnej dziury, leć w toksyczne krajobrazy obcych planet i jedź po wzburzonej powierzchni gwiazdy, która wkrótce ma wybuchnąć! Znajdź się w sercu potwornego huraganu, zobacz gigantyczne erupcje wulkanów na lodowatym księżycu Neptuna, Trytonie, eksploruj wulkaniczne satelity Jowisza. Seria "Zagadki Wszechświata" to pełne przygód spojrzenie na kosmos, to filmy, które poinformują, zadziwią i zainspirują każdy żądny wiedzy umysł bez względu na wiek. 14:45 PORZĄDEK I NIEPORZĄDEK - /2/ (ORDER AND DISORDER) Serial dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania, 2012 W drugim odcinku profesor fizyki Jim Al-Khalili odkrywa, w jaki sposób ujarzmiliśmy moc symboli od pierwszego alfabetu, przez telegraf elektryczny, po współczesną erę cyfrową. Jednak podczas tej podróży dowiaduje się, że informacje dotyczą nie tylko komunikacji międzyludzkiej, ale są bardzo głęboko wplecione w tkankę rzeczywistości. 15:50 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 229 CHEŁMŻA Chełmża przyciąga turystów mrocznymi historiami z czasów średniowiecza, nietuzinkowymi kamienicami z początku XX wieku oraz wielkim jeziorem będącym częścią miasta. Jej symbolem jest średniowieczna katedra będąca jednym z najokazalszych i najciekawszych zabytków Pomorza. Cennym zabytkiem sakralnym, pamiętającym XIII wiek, jest kościół pod wezwaniem św. Mikołaja. Zbudowany z cegły i polnych kamieni miał burzliwe losy. W 1422 roku w wyniku najazdu polsko - litewskiego kościół zastał zniszczony. Chełmża leżała wówczas w granicach państwa krzyżackiego W XIX wieku świątynia przeszła w ręce ewangelików i dopiero po II wojnie światowej odzyskali ją katolicy. W Chełmży można też zobaczyć ewenement na skalę europejską - wieżę ciśnień funkcjonującą w stanie niezmiennym od początku XX wieku. W mieście można się zrelaksować nad Jeziorem Chełmżyńskim, które należy do typowych jezior rynnowych i ciągnie się na długości 7 kilometrów. 1/3 jego powierzchni rozpościera się w granicach miasta, a wędkarze mogą złowić tu sandacza, szczupaka, okonia, leszcza, płoć i karpia. Do szczególnej atrakcji należą tołpyga i troć jeziorowa. Chełmża to idealne połączenie atmosfery miejskiej z naturą. Piękne, zadbane budynki przypominające o historii sięgającej średniowiecza, a dookoła jezioro, plaże i natura miejsce idealne choćby na weekendową wizytę. 16:25 ASTRONARIUM - 97 - PLANETY Z WYSP KANARYJSKICH Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Agnieszka Słowikowska, Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Solaris i Pirx - polska gwiazda i planeta. Dwa ciała niebieskie, których nazwy wyłoniono w konkursie Międzynarodowej Unii Astronomicznej. Nieprzypadkowo właśnie one zostały wybrane dla Polski. Odkrycia planety Pirx dokonał polski astronom. W tym programie udamy się wraz z nim w podróż do niezwykłego miejsca, z którego prowadzi swoje badania. I dowiemy się, jak wygląda poszukiwanie takich nowych, nieznanych światów. 17:00 OPERACJA ZDROWIE - MAGAZYN MEDYCZNY - /1/ ZAWAŁ SERCA. KOS Magazyn medyczny, 25 min, Polska, 2024 Reżyseria: Piotr Poraj - Poleski Scenariusz: Piotr Poraj - Poleski Prowadzący: Małgorzata Wiśniewska, Piotr Poraj Poleski Magazyn medyczny, który prezentuje innowacyjne metody diagnostyczne i terapie dostępne w Polsce. Każdy odcinek - to inne schorzenie. Lekarze wskazują objawy, na które warto zwrócić uwagę i mówią, w jaki sposób diagnozuje się chorobę. Pacjenci opowiadają o swoich doświadczeniach związanych z leczeniem i co musieli zmienić w życiu, żeby uniknąć nawrotu choroby. W każdym odcinku wybitni lekarze, eksperci farmakologii, stowarzyszenia pacjentów, naukowcy prezentują dostępne w naszym kraju metody leczenia oraz diagnostyki. Autorzy prezentują również nowoczesne technologie medyczne ratujące życie a będące światowymi odkryciami naukowymi. W odcinku pierwszym zajmiemy się zawałem serca. Każdego dnia doświadcza go bowiem ponad 80 tys. osób. Przeciętnie co dziesiąty pacjent umiera po zawale serca w ciągu 12 miesięcy po wypisie ze szpitala. Powód, ograniczony dostęp do kardiologa i rehabilitacji, dlatego wprowadzono system KOS, czyli program kompleksowej opieki po zawale mięśnia sercowego, który obejmuje leczenie szpitalne, ambulatoryjne i rehabilitację przez 12 miesięcy, po zawale. Dzięki systemowi KOS, który z sukcesem działa od 7 lat, o 30% zmalała śmiertelność pozawałowa. 17:30 WYNALAZKI, KTÓRE ZMIENIŁY ŚWIAT - SMARTFON. ODC. 6/6 (REVOLUTIONS: THE IDEAS THAT CHANGED THE WORLD) 52 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Sean Smith Samochód. Samolot. Smartfon. Rakieta. Robot. Teleskop. Uznajemy te urządzenia za coś oczywistego, ale każde z nich jest szczytem ludzkich osiągnięć, a jego historia sięga daleko w przeszłość. Powstawały latami, często w wyniku zaskakujących przypadków albo dzięki wielkim, przełomowym odkryciom, a nawet cudom. Kosztowały lata walki i poświęcenia zdeterminowanych jednostek. Każdy z nich zrodził się, aby zaspokoić podstawowe ludzkie potrzeby i zrealizować odwieczne marzenia człowieka: potrzebę komunikacji, pragnienie odnalezienia naszego miejsca we wszechświecie czy potrzeby odkrywania i podróżowania. Ta seria to podróż przez historię człowieka, opowiedziana z perspektywy tych sześciu technologicznych cudów. Ujawnia, jak nauka, wynalazczość, często przypadek rozwijały się i uzupełniały, w wyniku czego zmieniły świat na zawsze, ale i ukształtowały współczesnego człowieka. Bohaterem ostatniego odcinka serii jest smartfon. 18:30 PODWODNY RAJ BORNEO - ŚWIĄTYNIE Film dokumentalny, 24 min, Polska, 2014 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Muzyka: Piotr Czubin Wokół pięciu rajskich wysepek otaczających Borneo, które odwiedzimy, rozsiane są bogate w życie rafy koralowe. Prawdziwą perłą wśród nich jest Sipadan, mekka płetwonurków. Czy jednak można wejść do raju, nie zetknąwszy się wcześniej ze śmiercią? W jaki sposób żywioł oceanu zawłaszcza i wykorzystuje spoczywający na dnie wrak Syreny? Wody Indo-Pacyfiku są pełne fascynujących i groźnych stworzeń. Dokąd prowadzi Aleja Żarłacza? Czy uda nam się odkryć tajemnicę i spenetrować niebezpieczną Jaskinię Żółwia, gdzie śmierć od stuleci zbiera żniwo? Eksplorując wody wokół północno-wschodniego Borneo, nie tylko staniemy oko w oko z rekinami, żółwiami, barrakudami czy płaszczkami, ale także spotkamy Morskich Cyganów. Kim są? Jak żyją? Nie tylko woda kryje w sobie tajemnice. Tropikalny las deszczowy Borneo także pełen jest zagadek. Jak daleko uda się zapuścić w jego głąb, płynąc dziką rzeką Kinabatangan? Podczas fascynującej borneańskiej wyprawy odwiedzimy rezerwaty ginących gatunków: Sepilog, centrum rehabilitacji orangutanów oraz Labuk Bay, jedyne na świecie sanktuarium nosaczy. W niezwykłą podróż zabierze nas Piotr Matejek, doświadczony płetwonurek z 25-letnim stażem, którego doświadczenie i wiedza przemienią wyprawę w prawdziwą przygodę. "Podwodny raj Borneo" to seria filmów dokumentalnych o świecie Borneo i zetknięciu z nim człowieka, dla którego podwodny świat jest całym życiem. 19:00 JAK TO DZIAŁA - ODC. 63 POMOC OSOBOM STARSZYM I NIEPEŁNOSPRAWNYM Magazyn, 25 min, Polska, 2014 Wielu marzy o tym, by być wiecznie młodymi i pięknymi. Niestety, natura ma dla nas inny plan. Lek na nieśmiertelność to na razie futurystyczna wizja. Może w takim razie ułatwić życie tym, którzy potrzebują wsparcia, bo nie są w pełni samodzielni? To już potrafimy i dzięki technologii robimy to coraz lepiej. W tym odcinku udowodnimy, że nowoczesna technologia może dobrze służyć także osobom starszym i niepełnosprawnym. 19:25 CZY WIESZ, ŻE? - /60/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 20:00 ZAGADKI WSZECHŚWIATA - ŚMIERĆ GWIAZDY (SECRETS OF THE UNIVERSE) Serial, 24 min, USA, 2012 Ogromne czarne dziury, paleniska nuklearne w jądrach gigantycznych gwiazd i wulkaniczne szybkowary wewnątrz planet - w przestworzach czasu i przestrzeni wszechświat jest nieustająco przekształcany przez kipiące kotły energii. Ta seria dokumentalna podąża śladami energii do centrów mocy wszechświata. Każdy odcinek wizualizuje te sfery za pomocą najnowocześniejszych animacji opartych zarówno na danych naukowych, jak i najnowszych symulacjach superkomputerowych. Zanurz się w sercu supermasywnej czarnej dziury, leć w toksyczne krajobrazy obcych planet i jedź po wzburzonej powierzchni gwiazdy, która wkrótce ma wybuchnąć! Znajdź się w sercu potwornego huraganu, zobacz gigantyczne erupcje wulkanów na lodowatym księżycu Neptuna, Trytonie, eksploruj wulkaniczne satelity Jowisza. Seria "Zagadki Wszechświata" to pełne przygód spojrzenie na kosmos, to filmy, które poinformują, zadziwią i zainspirują każdy żądny wiedzy umysł bez względu na wiek. 20:30 ZAGADKI WSZECHŚWIATA - GRANICE WSZECHŚWIATA (SECRETS OF THE UNIVERSE) Serial, 24 min, USA, 2012 Ogromne czarne dziury, paleniska nuklearne w jądrach gigantycznych gwiazd i wulkaniczne szybkowary wewnątrz planet - w przestworzach czasu i przestrzeni wszechświat jest nieustająco przekształcany przez kipiące kotły energii. Ta seria dokumentalna podąża śladami energii do centrów mocy wszechświata. Każdy odcinek wizualizuje te sfery za pomocą najnowocześniejszych animacji opartych zarówno na danych naukowych, jak i najnowszych symulacjach superkomputerowych. Zanurz się w sercu supermasywnej czarnej dziury, leć w toksyczne krajobrazy obcych planet i jedź po wzburzonej powierzchni gwiazdy, która wkrótce ma wybuchnąć! Znajdź się w sercu potwornego huraganu, zobacz gigantyczne erupcje wulkanów na lodowatym księżycu Neptuna, Trytonie, eksploruj wulkaniczne satelity Jowisza. Seria "Zagadki Wszechświata" to pełne przygód spojrzenie na kosmos, to filmy, które poinformują, zadziwią i zainspirują każdy żądny wiedzy umysł bez względu na wiek. 21:00 SEKRETY CHAOSU (SECRET LIFE OF CHAOS) Film dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania, 2007 Teoria chaosu ma złą sławę. Przywołuje obrazy nieprzewidywalnej pogody, krachów gospodarczych i błędów w nauce. Istnieje jednak fascynująca i ukryta strona chaosu, którą naukowcy dopiero teraz zaczynają rozumieć. Okazuje się, że teoria chaosu odpowiada na pytanie, które ludzkość zadawała od tysiącleci: jak się tu dostaliśmy? Profesor Jim Al - Khalili ujawnia naukę stojącą za pięknem i strukturą świata natury i odkrywa, że jest on nieodłączną częścią praw fizyki. Co zaskakujące, okazuje się, że matematyka chaosu może wyjaśnić, jak i dlaczego wszechświat tworzy wyjątkowy porządek i wzór. Świat przyrody jest pełen inspirujących przykładów tego, jak natura przekształca prostotę w złożoność. Od drzew, przez chmury, po ludzi. 22:15 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 229 CHEŁMŻA Chełmża przyciąga turystów mrocznymi historiami z czasów średniowiecza, nietuzinkowymi kamienicami z początku XX wieku oraz wielkim jeziorem będącym częścią miasta. Jej symbolem jest średniowieczna katedra będąca jednym z najokazalszych i najciekawszych zabytków Pomorza. Cennym zabytkiem sakralnym, pamiętającym XIII wiek, jest kościół pod wezwaniem św. Mikołaja. Zbudowany z cegły i polnych kamieni miał burzliwe losy. W 1422 roku w wyniku najazdu polsko - litewskiego kościół zastał zniszczony. Chełmża leżała wówczas w granicach państwa krzyżackiego W XIX wieku świątynia przeszła w ręce ewangelików i dopiero po II wojnie światowej odzyskali ją katolicy. W Chełmży można też zobaczyć ewenement na skalę europejską - wieżę ciśnień funkcjonującą w stanie niezmiennym od początku XX wieku. W mieście można się zrelaksować nad Jeziorem Chełmżyńskim, które należy do typowych jezior rynnowych i ciągnie się na długości 7 kilometrów. 1/3 jego powierzchni rozpościera się w granicach miasta, a wędkarze mogą złowić tu sandacza, szczupaka, okonia, leszcza, płoć i karpia. Do szczególnej atrakcji należą tołpyga i troć jeziorowa. Chełmża to idealne połączenie atmosfery miejskiej z naturą. Piękne, zadbane budynki przypominające o historii sięgającej średniowiecza, a dookoła jezioro, plaże i natura miejsce idealne choćby na weekendową wizytę. 22:50 WYNALAZKI, KTÓRE ZMIENIŁY ŚWIAT - SMARTFON. ODC. 6/6 (REVOLUTIONS: THE IDEAS THAT CHANGED THE WORLD) 52 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Sean Smith Samochód. Samolot. Smartfon. Rakieta. Robot. Teleskop. Uznajemy te urządzenia za coś oczywistego, ale każde z nich jest szczytem ludzkich osiągnięć, a jego historia sięga daleko w przeszłość. Powstawały latami, często w wyniku zaskakujących przypadków albo dzięki wielkim, przełomowym odkryciom, a nawet cudom. Kosztowały lata walki i poświęcenia zdeterminowanych jednostek. Każdy z nich zrodził się, aby zaspokoić podstawowe ludzkie potrzeby i zrealizować odwieczne marzenia człowieka: potrzebę komunikacji, pragnienie odnalezienia naszego miejsca we wszechświecie czy potrzeby odkrywania i podróżowania. Ta seria to podróż przez historię człowieka, opowiedziana z perspektywy tych sześciu technologicznych cudów. Ujawnia, jak nauka, wynalazczość, często przypadek rozwijały się i uzupełniały, w wyniku czego zmieniły świat na zawsze, ale i ukształtowały współczesnego człowieka. Bohaterem ostatniego odcinka serii jest smartfon. 23:55 OPERACJA ZDROWIE - MAGAZYN MEDYCZNY - /1/ ZAWAŁ SERCA. KOS Magazyn medyczny, 25 min, Polska, 2024 Reżyseria: Piotr Poraj - Poleski Scenariusz: Piotr Poraj - Poleski Prowadzący: Małgorzata Wiśniewska, Piotr Poraj Poleski Magazyn medyczny, który prezentuje innowacyjne metody diagnostyczne i terapie dostępne w Polsce. Każdy odcinek - to inne schorzenie. Lekarze wskazują objawy, na które warto zwrócić uwagę i mówią, w jaki sposób diagnozuje się chorobę. Pacjenci opowiadają o swoich doświadczeniach związanych z leczeniem i co musieli zmienić w życiu, żeby uniknąć nawrotu choroby. W każdym odcinku wybitni lekarze, eksperci farmakologii, stowarzyszenia pacjentów, naukowcy prezentują dostępne w naszym kraju metody leczenia oraz diagnostyki. Autorzy prezentują również nowoczesne technologie medyczne ratujące życie a będące światowymi odkryciami naukowymi. W odcinku pierwszym zajmiemy się zawałem serca. Każdego dnia doświadcza go bowiem ponad 80 tys. osób. Przeciętnie co dziesiąty pacjent umiera po zawale serca w ciągu 12 miesięcy po wypisie ze szpitala. Powód, ograniczony dostęp do kardiologa i rehabilitacji, dlatego wprowadzono system KOS, czyli program kompleksowej opieki po zawale mięśnia sercowego, który obejmuje leczenie szpitalne, ambulatoryjne i rehabilitację przez 12 miesięcy, po zawale. Dzięki systemowi KOS, który z sukcesem działa od 7 lat, o 30% zmalała śmiertelność pozawałowa. 00:35 PODWODNY RAJ BORNEO - ŚWIĄTYNIE Film dokumentalny, 24 min, Polska, 2014 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Muzyka: Piotr Czubin Wokół pięciu rajskich wysepek otaczających Borneo, które odwiedzimy, rozsiane są bogate w życie rafy koralowe. Prawdziwą perłą wśród nich jest Sipadan, mekka płetwonurków. Czy jednak można wejść do raju, nie zetknąwszy się wcześniej ze śmiercią? W jaki sposób żywioł oceanu zawłaszcza i wykorzystuje spoczywający na dnie wrak Syreny? Wody Indo-Pacyfiku są pełne fascynujących i groźnych stworzeń. Dokąd prowadzi Aleja Żarłacza? Czy uda nam się odkryć tajemnicę i spenetrować niebezpieczną Jaskinię Żółwia, gdzie śmierć od stuleci zbiera żniwo? Eksplorując wody wokół północno-wschodniego Borneo, nie tylko staniemy oko w oko z rekinami, żółwiami, barrakudami czy płaszczkami, ale także spotkamy Morskich Cyganów. Kim są? Jak żyją? Nie tylko woda kryje w sobie tajemnice. Tropikalny las deszczowy Borneo także pełen jest zagadek. Jak daleko uda się zapuścić w jego głąb, płynąc dziką rzeką Kinabatangan? Podczas fascynującej borneańskiej wyprawy odwiedzimy rezerwaty ginących gatunków: Sepilog, centrum rehabilitacji orangutanów oraz Labuk Bay, jedyne na świecie sanktuarium nosaczy. W niezwykłą podróż zabierze nas Piotr Matejek, doświadczony płetwonurek z 25-letnim stażem, którego doświadczenie i wiedza przemienią wyprawę w prawdziwą przygodę. "Podwodny raj Borneo" to seria filmów dokumentalnych o świecie Borneo i zetknięciu z nim człowieka, dla którego podwodny świat jest całym życiem. 01:10 CHIRURDZY - KARDIOLOGIA Serial dokumentalny, 45 min, Polska, 2023 Reżyseria: Piotr Poraj Poleski Scenariusz: Piotr Poraj Poleski Zdjęcia: Filip Pakuła Lektor: Paweł Bukrewicz W drugim odcinku cyklu "Chirurdzy" kardiolog prof. dr hab. n. med. Robert Gil zabiera widzów w sentymentalną podróż do rodzinnego Szczecina. Opowiada o początkach swojej drogi zawodowej i spotyka się ze swoimi byłymi współpracownikami. W trakcie wizyty w jego dawnym miejscu pracy dowiadujemy się, kto ukształtował doktora zawodowo i jakie przyświecają mu idee, a także w jakim kierunku zmierza współczesna medycyna. Prof. Gila i jego współpracowników poznajemy również podczas pracy w Klinice Kardiologii PIM MSWiA. To tutaj zespół wybitnych kardiologów wykorzystuje najnowocześniejsze zdobycze techniki oraz swoją wiedzę i umiejętności, żeby leczyć serca pacjentów. 02:10 CZY WIESZ, ŻE? - /61/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 21 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie.