TVP Historia Poniedziałek, 02.09.2024 Zmiany z dnia 21.08.2024 w stosunku do raportu z dnia 05.08.2024 (dodano pozycję programową) 08:00 GDAŃSK '39 - ODC. 3 - KOŃ TROJAŃSKI Serial TVP, 54 min, Polska, 1989 Reżyseria: Zbigniew Kuźmiński Scenariusz: Kazimierz Radowicz Zdjęcia: Tomasz Tarasin Aktorzy: Krzysztof Ibisz, Ewa Skibińska, Edmund Fetting, Katarzyna Gniewkowska, Krzysztof Gordon, Emilia Krakowska, Lech Łotocki, Tomasz Zaliwski, Janusz Zakrzeński, Tadeusz Falana, Adam Marjański, Leon Niemczyk, Ryszard Kotys, Barbara Brylska, Włodzimierz Adamski Na Westerplatte przychodzi wiadomość, że w wypadku wojny tamtejszy oddział będzie się musiał bronić dłużej niż zakładano. Wywołuje to wzburzenie majora Sucharskiego. Helma zaręcza się z Zygmuntem. Ślub ma się odbyć 2 września. Prześladowane ludności polskiej w Gdańsku nasila się. Nawet głośne śpiewaniepo polsku może być niebezpieczne. Gorontzek donosi Maternie o planach ataku na Pocztę Polską, zaś w siedzibie Ligi Narodów gauleiter Forster oświadcza, że Hitler nie pragnie wojny. Tymczasem w Pszczółkach, gdzie pracuje Józef Paterek, dochodzi do kolejnej niemieckiej prowokacji. Hitlerowcy bezprawnie kontrolują pasażerów pociągu, co wywołuje zdecydowaną interwencję miejscowego personelu. Jednak w nazistowskiej prasie winą za zajście obarcza się Polaków. W placówce celnej w Dołach hitlerowcy niespodziewanie zakazują wstępu polskim celnikom. Świadkiem tego wydarzenia jest Zygmunt. Mimo ciągłych niemieckich prowokacji, politycy hitlerowscy zapewniają gdzie mogą, że ich "fuhrer" nie myśli o wojnie. Tymczasem do Zatoki Gdańskiej wpływa pancernik Schleswig - Holstein. (dodano pozycję programową) 10:45 ZIEMIA WIDZIANA Z KOSMOSU - ODC. 2 (EARTH FROM SPACE. 2. PATTERNED PLANET) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Barny Revill, Chloe Sarosh Wykonawcy: Janusz Szydłowski Odcinek: 2. Patterned Planet U wybrzeży lądów w strefach tropikalnych często występują rafy koralowe. Na pierwszy rzut oka ich kształty wydają się zupełnie przypadkowe. Istnieją w nich jednak pewne stałe elementy - jasne kręgi otaczające ciemną plamę koralowców. Dzięki zdjęciom satelitarnym naukowcy znaleźli ten charakterystyczny kształt w rafach koralowych na całym świecie. Zrozumienie mechanizmu ich powstawania pozwala lepiej ocenić stan oceanów i stan zdrowia zwierząt zamieszkujących rafy koralowe. Ryby, których życie jest związane z rafą, w różny sposób znajdują pożywienie. Niektóre żerują bezpośrednio na koralowcach. Inne przeszukują dno morskie wokół rafy. Ale żerowanie w otwartej przestrzeni bywa niebezpieczne. Drapieżniki takie jak grańce koralowe czy rekiny patrolują okolice rafy. Dlatego małe ryby tylko wyjątkowo się od niej oddalają. Pilnują, żeby bezpieczne schronienie zawsze było w pobliżu. Z czasem dno wokół każdego fragmentu rafy zostaje ogołocone z pożywienia. Powstają w ten sposób jasne kręgi gołego piasku. Przez miliony lat siły przyrody kształtowały ziemski krajobraz. Ale teraz to my decydujemy o tym, jak w przyszłości będzie wyglądała nasza planeta. (dodano pozycję programową) 11:40 SPÓR O HISTORIĘ - SOJUSZ POLSKO - RUMUŃSKI Debata, 30 min, Polska, 2020 Scenariusz: Elżbieta Szumiec - Zielińska Prowadzący: Tomasz Muller Odradzająca się pod koniec pierwszej wojny Rzeczpospolita musiała zatroszczyć się o bezpieczeństwo swoich granic. Bezpieczeństwo granicy wschodniej miał gwarantować sojusz z Rumunią. Pierwsze rozmowy podjęto już w 1919 roku. Jednak dopiero w marcu 1921 roku podpisano Konwencję o przymierzu odpornym między Rzeczpospolitą Polską a Królestwem Rumunii oraz tajną konwencję wojskową. Traktat był sukcesywnie odnawiany. Przez całe dwudziestolecie międzywojenne Polskę i Rumunię łączyły dobre relacje. We wrześniu 1939 roku, po agresji niemieckiej, Rumunia przyjęła ponad 100 tysięcy polskich uchodźców. Tutaj także internowano prezydenta i rząd Rzeczypospolitej. (dodano pozycję programową) 12:15 NAJWAŻNIEJSZY DZIEŃ ŻYCIA - ODC. 2/9 - GRA Serial obyczajowy, 63 min, Polska, 1974 Reżyseria: Andrzej Konic Scenariusz: Andrzej Zbych Zdjęcia: Antoni Wójtowicz Muzyka: Waldemar Kazanecki Aktorzy: Janusz Bukowski, Krzysztof Kowalewski, Ryszarda Hanin, Joanna Jędryka, Marian Kociniak, Wanda Łuczycka, Joanna Rostocka Melania Kicała przeprowadza się do swojej córki i zięcia do Warszawy. Danuta i Stefan Kozłowscy pracują naukowo, uważają, że z matką, która dotychczas mieszkała na wsi, nie ma o czym rozmawiać. Melania czuje się zagubiona i samotna, zaczyna czytać książki historyczne. Wreszcie zgłasza się do teleturnieju "Wielka gra" z dziedziny mitologia Greków i Rzymian i wygrywa główną nagrodę. Odtąd córka i zięć patrzą na nią innymi oczyma. (dodano pozycję programową) 13:35 VIRTUTI Dramat wojenny, 106 min, Polska, 1989 Reżyseria: Jacek Butrymowicz Scenariusz: Jacek Butrymowicz Zdjęcia: Włodzimierz Precht Muzyka: Henryk Kuźniak Aktorzy: Kazimierz Wysota, Dorota Pomykała, Arkadiusz Bazak, Zbigniew Buczkowski, Gustaw Lutkiewicz, Wojciech Wysocki Akcja "Virtuti" toczy się w drugiej połowie września 1939 roku, niedaleko od Bugu. Opowiada o kilkunastu godzinach z życia młodego oficera rezerwy, dowódcy rozbitego oddziału, który na drodze do niemieckiej niewoli jest świadkiem ścierania się przeciwstawnych postaw i racji. Reżyser z upodobaniem stawia swoich bohaterów przed wyborami, które ich przerastają, burzą dotychczasową hierarchię wartości, uświadamiają tragizm żołnierzy Września, skazanych na chaotyczną walkę z przeważającymi siłami nieprzyjaciela. Pozostawieni samym sobie, rozproszeni stawiają sobie pytania, na które bezskutecznie szukają odpowiedzi. Wartością filmu są monochromatyczne, zamglone plenery, podkreślające daremność i beznadziejność walki z najeźdźcą. Zwraca też uwagę brak patosu i narodowo - patriotycznej frazeologii w ukazaniu tragedii Września 1939 roku. Dzięki temu bohaterowie "Virtuti" stają się bardziej ludzcy i bliżsi widzowi. (dodano pozycję programową) 15:30 KORONA KRÓLÓW - ODC 61 Telenowela historyczna TVP, 23 min, Polska, 2017 Reżyseria: Wojciech Pacyna, Jacek Sołtysiak Scenariusz: Agnieszka Olejnik, Małgorzata Jurczak Zdjęcia: Krzysztof Pakulski, Jacek Fabrowicz Muzyka: Marcin Przybyłowicz Aktorzy: Mateusz Król, Marta Bryła, Piotr Gawron - Jedlikowski, Agnieszka Mandat, Sławomir Orzechowski, Wenanty Nosul, Marcin Rogacewicz, Karina Seweryn, Krzysztof Wrona, Tomasz Sapryk, Grzegorz Woś, Monika Radziwon, Paulina Kondrak, Gabriela Chojecka, Marianna Zydek Odc. 61 Gabija bardzo źle się czuje, Eliasz podejrzewa poważną chorobę, która, jeśli jest zaraźliwa, może zagrozić całej okolicy. Wprowadza to na dwór zamieszanie i niepokój. Król dowiaduje się o grabieżach i rozbojach Litwinów na Mazowszu. Obraduje ze swoimi doradcami w tej sprawie. (dodano pozycję programową) 17:05 HISTORIA POLSKI - KRZYŻ WESTERPLATTE Dokument fabularyzowany, 48 min, Polska, 2021 Reżyseria: Sławomir Koehler, Sławomir Koehler Scenariusz: Sławomir Koehler Aktorzy: Jerzy Zelnik, Andrzej Mastalerz, Rafał Ostrowski, Dorota Lanton, Piotr Napierała, Jakub Kornacki, Bernard Szyc, Sławomir Koehler, Mieczysław Bartłomiej Vogt, Aleksandra Meller - Ostrowska, Piotr Rodak, Piotr Gadomski Zdjęcia: Maciej Moskwa, Łukasz Głowala Muzyka: Marcin Sady Film opowiada o walce byłych żołnierzy z peerelowską władzą o przywrócenie krzyża na symbolicznej mogile ich kolegów, którzy zginęli w 1939 roku na Westerplatte, a także o walce o usunięcie sowieckiego czołgu, który kilkadziesiąt lat stał w miejscu upamiętniającym ich bohaterską śmierć. W filmie, którego akcja toczy się w roku 1976 i w okresie karnawału Solidarności, pokazane są perypetie Westerplatczyków i działaczy Solidarności wynikające z podjęcia się negocjacji z władzą komunistyczną, dla której pamięć o poległych Westerplatczykach była niewygodną sprawą, będącą w sprzeczności z ówczesną polityką historyczną rządzącej partii. Fabularna narracja filmu w końcowej fazie przekształca się w dokumentarną, w postaci wypowiedzi charyzmatycznego opozycjonisty Czesława Nowaka, byłego działacza Solidarności z Portu Gdańskiego, osoby będącej wówczas inicjatorem walki Westerplatczyków o przywrócenie krzyża na mogile ich kolegów z którymi razem bronili placówki. W filmie występują aktorzy, m.in.: Andrzej Mastalerz, Jerzy Zelnik, Rafał Ostrowski i Dorota Lanton, którzy znakomitymi kreacjami wzbogacili dramaturgię opowieści. (dodano pozycję programową) 18:50 GDAŃSK '39 - ODC. 4 - GODZINA YPSYLON Serial TVP, 57 min, Polska, 1989 Reżyseria: Zbigniew Kuźmiński Scenariusz: Kazimierz Radowicz Zdjęcia: Tomasz Tarasin Aktorzy: Krzysztof Ibisz, Ewa Skibińska, Aleksander Bednarz, Edmund Fetting, Katarzyna Gniewkowska, Krzysztof Gordon, Emilia Krakowska, Lech Łotocki, Janusz Zakrzeński, Tomasz Zaliwski, Tadeusz Falana, Adam Marjański, Leon Niemczyk, Ryszard Kotys Gorontzek informuje polski wywiad o ukrytych na pancerniku "Schlezwig Holstein" 200 żołnierzach. Na granicy między Wolnym Miastem a Prusami Wschodnimi celnicy odkrywają 30 młodych mężczyzn, nielegalnie przewożonych do Gdańska. Solecki podczas spaceru z Jadwigą Paterek zauważa w gazecie artykuł o pakcie Ribbentrop - Mołotow. W Gdańsku sytuacja robi się coraz bardziej napięta. Wszyscy boją się nadchodzącej wojny. Masowo wykupują towary ze sklepów. Na Westerplatte zostaje ogłoszone pogotowie. 1 września Paterkowie są rozdzieleni. Zygmunt w Kałdowie, Józef w Szymankowie. Obaj giną, lecz jeszcze przed śmiercią Józefowi udaje się wykoleić pociąg pełen nazistowskichżołnierzy. Westerplatte desperacko się broni. (dodano pozycję programową) 21:25 WOJNA O TRONY. PRAWDZIWA HISTORIA EUROPY S.IV - LUDWIK XIV - DZIECIŃSTWO KRÓLA. 1643 - 1654. ODC. 1/6 (REAL WAR OF THRONES. ODC. 1/6) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2020 Reżyseria: Vanessa Pontet, Alain Brunard W burzliwych czasach średniowiecznej Europy żądne władzy dynastie walczyły o dominację na kontynencie. Walczono na polach bitew, jednak często decydujące boje rozgrywały się w kuluarach. Za grubymi murami zamków zawierano strategiczne sojusze, dochodziło do aktów cudzołóstwa, spisków, zdrad i morderstw. Bezlitosne intrygi doprowadziły do zerwania więzi w wielu znamienitych rodach i wpłynęły na sposób, w jaki kierowały one swoimi imperiami. Serial przybliża losy postaci bezpośrednio zaangażowanych w spory dynastyczne, przedstawia ich motywacje w dążeniu do osiągnięcia celu oraz prezentuje skutki ich dobrych i złych decyzji. Dokument ukazuje również, jak pragnienie władzy i ludzkie namiętności były istotnymi czynnikami w tworzeniu się narodów europejskich. (dodano pozycję programową) 22:25 WOJNA O TRONY. PRAWDZIWA HISTORIA EUROPY S.IV - MAZARIN, MISTRZ INTRYGI. 1654 - 1661. ODC. 2/6 (REAL WAR OF THRONES. ODC. 2/6) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2020 Reżyseria: Vanessa Pontet, Alain Brunard W burzliwych czasach średniowiecznej Europy żądne władzy dynastie walczyły o dominację na kontynencie. Walczono na polach bitew, jednak często decydujące boje rozgrywały się w kuluarach. Za grubymi murami zamków zawierano strategiczne sojusze, dochodziło do aktów cudzołóstwa, spisków, zdrad i morderstw. Bezlitosne intrygi doprowadziły do zerwania więzi w wielu znamienitych rodach i wpłynęły na sposób, w jaki kierowały one swoimi imperiami. Serial przybliża losy postaci bezpośrednio zaangażowanych w spory dynastyczne, przedstawia ich motywacje w dążeniu do osiągnięcia celu oraz prezentuje skutki ich dobrych i złych decyzji. Dokument ukazuje również, jak pragnienie władzy i ludzkie namiętności były istotnymi czynnikami w tworzeniu się narodów europejskich. (dodano pozycję programową) 23:15 WYŚCIG PO BOMBĘ ATOMOWĄ - ODC. 2. WALKA Z HITLEREM (ODC. 2.6 FRIENDS FIGHT HITLER.) Cykl dokumentalny, 52 min, Niemcy/Węgry, 2022 Reżyseria: Judith Lentze, Thomas Ammann Seria opowiada o grupie sześciu niezwykle utalentowanych i zdeterminowanych geniuszy, których prace i wynalazki zmieniły bieg historii XX wieku. Pochodzili oni z tego samego miasta i byli przyjaciółmi. Musieli uciekać z Europy, a celem ich podróży zostały Stany Zjednoczone Ameryki, gdzie każdy z nich zyskał światową sławę. Badania i osiągnięcia naukowe Johna von Neumanna, Edwarda Tellera, Eugene'a Paula Wignera i Leo Szillarda odegrały kluczową rolę w stworzeniu bomby atomowej, ale i współczesnych arsenałów. Robert Capa stał się najsłynniejszym fotografem wojennym na świecie. A film Michaela Curtiza "Casablanca" uważany jest za jeden z najbardziej kultowych filmów wszechczasów. Indywidualnie i zbiorowo - każdy z tych węgierskich Żydów - wypowiedział wojnę totalitaryzmowi. Każdy na swój sposób, ale wszyscy mieli ten sam cel, tę samą misję i tego samego wroga. Żaden z nich nie chciał "oddać" Europy bez walki.