TVP Kultura Czwartek, 05.09.2024 07:00 TAMTE LATA, TAMTE DNI - JERZY ILLG Magazyn, 24 min, Polska, 2020 Reżyseria: JOANNA MAKOWSKA Prowadzący: MARTA PERCHUĆ-BURZYŃSKA Tym razem swoje dzieciństwo i młodość wspomina poeta, krytyk literacki i wieloletni redaktor naczelny Społecznego Instytutu Wydawniczego "Znak", Jerzy Illg. W rozmowie wraca do czasów zabaw na podwórku w Katowicach, spotkań katowickiego undergroundu na poddaszu Urszuli Broll i Andrzeja Urbaniaka, początków ruchu hippisowskiego oraz swojej znajomości z Czesławem Miłoszem. 07:35 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.I - ODC. 8 ZAMEK CZY LEPIANKA - DYLEMATY ŚREDNIOWIECZA Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2015 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Czy naprawdę ludzie w średniowieczu żyli wyłącznie w zamkach lub zimnych lepiankach? Okazuje się, że takie wyobrażenie nie ma nic wspólnego z prawdą. Rycerze i książęta na potrzeby mieszkalne budowali zagadkowe wieże, które, niestety, w większości nie przetrwały. Na szczęście takiego losu nie podzieliła unikatowa na skalę światową wieża w Siedlęcinie na Dolnym Śląsku. Radosław Kotarski odwiedza to ciekawe miejsce, by sprawdzić, w jakich warunkach żyli tam ludzie 700 lat temu. Odkrywa również tajemnicze malowidła ścienne, które przedstawiają losy dzielnego Lancelota, rycerza króla Artura. 08:15 RZECZ POLSKA - MEBLE DLA IGNACEGO MOŚCICKIEGO Cykl dokumentalny, 11 min, Polska, 2018 Reżyseria: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Scenariusz: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Muzyka: Bartosz Kruczyński Wykonawcy: Marek Sosenko, Stanisław Lenartowicz 100 najlepszych polskich projektów na 100 - lecie Niepodległości! W trzecim odcinku zespół mebli z Zameczku Prezydenta RP w Wiśle. Zarówno pałac, jak i meble powstały jako dar Województwa Śląskiego dla prezydenta Ignacego Mościckiego. Meble były pierwszym w Polsce przykładem funkcjonalizmu w projektowaniu. W kraju, gdzie wciąż modny był styl dworkowy, połączenie metalowych rur ze skórami egzotycznych zwierząt, musiało wręcz szokować nowoczesnością. 09:05 CHŁOPI - ODC. 2/13 - JARMARK Serial TVP, 49 min, Polska, 1972 Reżyseria: Jan Rybkowski Scenariusz: Jan Rybkowski, Ryszard Kosiński Zdjęcia: Marek Nowicki Muzyka: Adam Sławiński Aktorzy: Władysław Hańcza, Jadwiga Chojnacka, Ignacy Gogolewski, Zofia Merle, Zygmunt Zintel, Tadeusz Fijewski, Maria Broniewska, Igor Śmiałowski, Bolesław Płotnicki, August Kowalczyk, Emilia Krakowska, Krystyna Królówna Wrześniowa niedziela na wsi. Odświętnie przystrojeni gospodarze. Kobiety i dzieci wolno i uroczyście podążają do kościoła. Drugim miejscem spotkań mieszkańców wsi jest karczma. Tutaj chodzi się na tańce, pijatykę i dysputy polityczne. Tymczasem w domu Borynów dochodzi do ostrej sprzeczki między ojcem a synem. Antek nie może już wytrzymać stałego wypominania, że żyje na łasce ojca. 10:05 MIASTO Z MORZA Film obyczajowy, 113 min, Polska, 2009 Reżyseria: Andrzej Kotkowski Scenariusz: Andrzej Kotkowski Zdjęcia: Adam Bajerski Muzyka: Tomasz Gąssowski Aktorzy: Małgorzata Foremniak, Julia Pietrucha, Jakub Strzelecki, Paweł Domagała, Marian Dziędziel Scenariusz filmu oparty na motywach I tomu powieści Stanisławy Fleszarowej - Muskat "Tak trzymać". To opowieść o pracy, przyjaźni i miłości, o wielkich nadziejach i porażkach. Ukazuje pionierski okres budowy portu gdyńskiego - w owym czasie inwestycji olbrzymiej i kosztownej, podjętej wysiłkiem polskiego rządu, polskich i francuskich inżynierów oraz robotników. To jednocześnie historia rodzącego się miasta, obejmująca okres około trzech lat, od wiosny 1923 roku do uzyskania przez Gdynię praw miejskich w 1926 roku. Główni bohaterowie filmu to cała galeria barwnych postaci. Butny i ambitny 19 - letni Krzysztof Grabień pochodzi ze wsi pod Przeworskiem. Wyruszył na Wybrzeże w poszukiwaniu pracy i swojego miejsca w życiu. Jest sierotą, jego rodzice zginęli w czasie bombardowania. W czasie podróży Krzysztof zostaje okradziony, dociera do Gdyni nocą, nie ma się pieniędzy na nocleg. Nazajutrz w kolejce do punktu werbującego robotników do pracy poznaje Wołodię Jazowieckiego, który proponuje mu niezbyt legalny, ale za to opłacalny interes. Razem zatrudniają się w garkuchni, gdzie pracuje też Łucka, dziewczyna z Kaszub. Krzysztof podoba się jej, a on odwzajemnia jej zainteresowanie. Znajomość szybko przeradza się w miłość. Kariera Grabienia na Wybrzeżu rozwija się. Młody człowiek podejmuje pracę przy budowie portu, kończy polskie gimnazjum w Gdańsku, żeni się z Kaszubką i wreszcie idzie na studia. Sukcesywnie wrasta w rodzące się miasto. Jego miłość, Łucka, pochodzi z rodziny z Konków. Początkowo zatrudniona w garkuchni dla robotników, później znajduje zatrudnienie w biurze inż. Tadeusza Wendy, kierownika budowy portu w Gdyni. Łucka zostaje żoną Krzysztofa zostaje wbrew woli ojca, Augustyna. Ich córka Julia będzie pierwszym dzieckiem urodzonym w Gdyni po uzyskaniu praw miejskich. Równie ciekawą postacią w filmie jest Wołodia Jazowiecki, rówieśnik i serdeczny przyjaciel Krzysztofa. Umie czerpać radości, kocha życie i piękne kobiety. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę wrócił do kraju ze Związku Sowieckiego wraz z ojcem. Jego matka nie przeżyła trudów podróży. Początkowo Wołodia zajmuje się lewymi interesami, jednak wszystko się zmienia, gdy ma okazję wykorzystać swoją znajomość języków obcych. Od tej pory pracuje jako tłumacz francuskich inżynierów budujących port w Gdyni, a później wstępuje do Marynarki Wojennej. Choć uchodzi za lekkoducha, jest jednocześnie człowiekiem honoru. Skłócony z ojcem, kategorycznie odmawia przyjęcia od niego pomocy finansowej. Woli pozostać na własnym utrzymaniu. Trzydziestoparoletnia wdowa po majorze Wojska Polskiego, pani Helena, to piękna i szlachetna kobieta. Po przyjeździe do Gdyni z Warszawy prowadzi nad morzem restaurację Pawilon. Próbuje ułożyć swoje życie na nowo. Francuscy inżynierowie oraz Krzysztof i Wołodia często bywają w restauracji Heleny, tu koncentruje się życie towarzyskie, tu przychodzą miejscowi i letnicy w sezonie. Helena związuje się z jednym z francuskich inżynierów, Marcelem Lebrakiem. Mimo propozycji wyjazdu do Paryża i obiecujących perspektyw na przyszłość, zamierza pozostać w Gdyni. W czasie weselnego przyjęcia Krzysztofa i Łucki, organizowanego w restauracji Heleny, wszystkich poraża wiadomość, że wskutek kryzysu konsorcjum wycofuje się z budowy portu. Roboty zostają wstrzymane, ludzie tracą pracę, Francuzi wyjeżdżają. W czasie pożegnania na dworcu w Gdyni Helena zapewnia Lebraca, że przyjedzie do Paryża. Kryzys niemieckiej marki sprawia, że przepadają wszystkie oszczędności Augustyna Konki, trzymane w gdańskim banku. Konka pada rażony apopleksją. Sprowadzony przez Krzysztofa lekarz niewiele może pomóc. Pielęgnowany przez rodzinę Augustyn, leży w domu, nie ma kontaktu ze światem.Krzysztof, Łucka, Helena i Wołodia spotykają się w restauracji. Rozmawiają o przyszłości. Wszyscy są w podłym nastroju. Losy tej czwórki bohaterów splatają się z losami miejscowej ludności oraz z historią autentycznych postaci związanych z Kaszubami, z budową portu i tworzącym się miastem. 12:15 REŻYSERZY S.VII - JONATHAN DEMME 5/10 SEZON 7 (JONATHAN DEMME 5/10 SEZON 7) Cykl dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Lyndy Saville Cykl dokumentalny poświęcony najważniejszym reżyserom kina. W tym odcinku przyglądamy się twórczości Jonathana Demme’a, reżysera m.in. filmów: "Filadelfia", "Dzika namiętność" czy "Milczenie owiec". 13:50 GRAJĄCY Z TALERZA Film obyczajowy, 103 min, Polska/Francja, 1995 Reżyseria: Jan Jakub Kolski Scenariusz: Jan Jakub Kolski Zdjęcia: Piotr Lenar Aktorzy: Franciszek Pieczka, Dojnica Paładiuk, Mariusz Saniternik, Krzysztof Pieczyński, Grażyna Błęcka Kolska W baśniowej wsi mieszka stary chłop Marczyk. W studni Marczyka ukrywa się odmieniec Morka, człowiek o dwóch twarzach. Marczyk dostarcza mu jedzenie. Stary przyjaźni się również ze skrzypkiem Lundą. Ten wiejski grajek, zapatrzony w kawałki malowanych talerzy, komponuje piękną muzykę. Któregoś dnia Marczyk spotyka karliczkę Jankę, zrozpaczoną z powodu swego niskiego wzrostu. Odwodzi ją od zamiaru samobójstwa i dziewczyna zamieszkuje w chałupie starego. Pewnego razu po Marczyka przychodzi śmierć.. Film zrealizowany w konwencji poprzednich filmów Kolskiego: Jańcio Wodnik i Cudowne miejsce - poza realnym czasem, w świecie baśniowej wsi polskiej, zaludnionym postaciami z ludowej wyobraźni. 15:50 DZIWAK? - INTERPRETACJE Film dokumentalny, 55 min, Polska, 2021 Reżyseria: Anna Duda Scenariusz: Anna Duda Jak to by było być Norwidem? Bo wszyscy mówią, że geniusz, ale że dziwak, że samotnik, że nieszczęśnik, że nikt go nie rozumiał, że z życiem niespecjalnie dał sobie radę, że skazany na zły los, że kochał w uniesieniu bez wzajemności, zmarł w biedzie w przytułku, a i po śmierci pochowano go obok tych, których specjalnie nie lubił. A co jeśli to mit? Co jeśli Norwid był towarzyski, lubiany, współpracował z polonią na emigracji? Co jeśli się stylizuje, bo jego wybór wynika z obserwacji życia? Żeby zrozumieć Norwida trzeba pójść za nim, podążyć za jego azymutami (Niemcy, Włochy, Francja, Stany Zjednoczone), trzeba popatrzeć na tamten świat w kontekście czasów, w których żył i poprzez wybrane teksty wierszy, listów, dramatów, prozy z perspektywy jego jako filozofa, indywidualisty, artysty wszechstronnego. Film to próba artystycznego odtworzenia spojrzenia Norwida na współczesne mu czasy, próba zrozumienia jego sposobu myślenia, postrzegania świata i sztuki. To próba stworzenia bohatera, z którym widzowie będą współodczuwali, którego portret będzie na miarę najbardziej fascynującego bohatera filmowego, któremu wszyscy sekundują, podziwiają go albo który wręcz wywołuje politowanie, ale wobec którego ma się intensywne emocje, którego się żałuje, ale jednocześnie z ciekawością podąża za jej losem. 17:05 CHŁOPI - ODC. 3/13 - ZRĘKOWINY Serial TVP, 51 min, Polska, 1972 Reżyseria: Jan Rybkowski Scenariusz: Jan Rybkowski, Ryszard Kosiński Zdjęcia: Marek Nowicki Muzyka: Adam Sławiński Aktorzy: Władysław Hańcza, Jadwiga Chojnacka, Ignacy Gogolewski, August Kowalczyk, Aleksander Fogiel, Tadeusz Fijewski, Magda Wołłejko, Tadeusz Janczar, Bronisław Pawlik, Franciszek Pieczka, Barbara Burska, Irena Karel, Józef Nowak, Emilia Krakowska, Krystyna Królówna Maciej Boryna stara się o rękę pięknej Jagny. Zgodnie ze zwyczajem wysyła swatów do domu Dominikowej. Nie wie, że jego przyszła żona spotyka się wieczorami z Antkiem. Tymczasem rodzina Boryny, zaniepokojona pojawieniem się dodatkowej osoby do podziału majątku, zaczyna domagać się swoich praw. Rozwścieczony ojciec wypędza z domu Antka wraz z żoną i dziećmi. 18:20 RZECZ POLSKA - HODOWLA ZWIERZĄTEK KAROLA BORSUKA Cykl dokumentalny, 12 min, Polska, 2018 Reżyseria: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Scenariusz: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Muzyka: Bartosz Kruczyński Wykonawcy: Marek Sosenko, Stanisław Lenartowicz 100 najlepszych polskich projektów na 100 - lecie Niepodległości. W czwartym odcinku prezentujemy grę planszową Hodowla Zwierzątek, dziś znaną jako Superfarmer. Gra została stworzona przez Karola Borsuka w okupowanej Warszawie, a jej produkcja była jedyną możliwością pracy zarobkowej dla zwolnionego przez Niemców z uniwersytetu profesora matematyki. Jedyny zachowany w całości egzemplarz gry jest prezentowany w Muzeum Powstania Warszawskiego, pozostałe spłonęły w stolicy w sierpniu 1944 roku. 18:45 MAREK BILIŃSKI - ŻYCIE JEST MUZYKĄ Film dokumentalny, 56 min, Polska, 2023 Reżyseria: Grzegorz Brzozowicz Scenariusz: Grzegorz Brzozowicz Biliński ukończył Akademię Muzyczną w Poznaniu i mimo angażu w tamtejszej filharmonii zamienił życie filharmonika na niepewny los rockmana. Zafascynowany w latach 70. instrumentami elektronicznymi, które dopiero co wkroczyły do muzyki rozrywkowej, postanowił poświęcić się poszukiwaniu nowych brzmień. Początkowo występował w zespołach rockowych (Heam, Bank) oraz akompaniował gwiazdom estrady (m.in. Halinie Frąckowiak). W latach 80. rozpoczął karierę solową stając się błyskawicznie główną postacią nowej sceny. Jego debiutancki album pt. "Ogród króla świtu" zyskał wielką popularność, a instrumentalny utwór pt. "Ucieczka z tropiku" stał się wielkim przebojem pamiętanym do dziś. W kolejnych latach Marek Biliński tworzył multimedialne spektakle, występował w filharmoniach i w plenerach przed wielotysięczną widownią, a także był wykładowcą na Akademii Muzycznej w Kuwejcie. Ważną częścią filmu są archiwalia, zarówno zdjęcia jak i filmy, dokumentujące najważniejsze występy Marka Bilińskiego. Film to także opowieść o historii powojennej Polski. Wykorzystując materiały z epoki reżyser pokazuje zasiedlenie Ziem Odzyskanych, propagandę sukcesu epoki Edwarda Gierka, fenomen festiwalu w Jarocinie czy czasy tzw. wolnego handlu lat 90. W filmie pojawiają się znane postaci polskiej kultury jak Agnieszka Duczmal, Aleksander Maliszewski, Halina Frąckowiak, Jerzy Kordowicz oraz członkowie zespołu Heam. Szczególne wrażenie robią wypowiedzi Walerii Bilińskiej, 97 - letniej matki bohatera filmu. Ważnym elementem filmu jest sama muzyka Marka Bilińskiego, która rozbrzmiewa przez cały czas. 20:05 CZWARTKOWY KLUB FILMOWY - ZA GARŚĆ DOLARÓW (FISTFUL OF DOLLARS, A) Western, 95 min, Hiszpania/Włochy/Niemcy, 1964 Reżyseria: Sergio Leone Scenariusz: Victor Andres, Clin Eastwood Muzyka: Ennio Morricone Aktorzy: Clint Eastwood, Marianne Koch, Gian Maria Volonte, Wolfgang Lukschy Samotny wędrowiec przybywa do zagubionego miasteczka leżącego przy granicy z Meksykiem. Panuje tu złowroga cisza, czasem przerywana tylko strzałami z rewolwerów. W takim miejscu można szybko stracić życie. Zastraszeni przez dwie bandy, które się wzajemnie zwalczają, mieszkańcy boją się wychodzić z domów. Tajemniczy i bezwzględny rewolwerowiec, postanawia skorzystać z okazji i wkroczyć do gry... 21:55 SERIALOWA NOSTALGIA - TRZECI OFICER - ODC. 12/13 - MECHANIZM ZEGAROWY Serial sensacyjny TVP, 46 min, Polska, 2008 Reżyseria: Maciej Dejczer Scenariusz: Wojciech Tomczyk Aktorzy: Paweł Małaszyński, Borys Szyc, Cezary Pazura, Katarzyna Cynke, Katarzyna Różczka Policjanci znajdują Sophie w kryjówce Kaja. Agenci przesłuchują Kajetana w sprawie zabójstw. Matejewski werbuje Kaja do współpracy z wywiadem. Wiktor wyjawia Kruszonowi, że jego córka została porwana, a on sam - zmuszony do kłamstwa. Mówi także, że był u niego jeden z porywaczy, Grand. Boguta mówi policjantom o filmie z transakcji, którą Konecki nagrał w hotelu Solec wiele lat temu. Policjanci podejrzewają, że chodziło o zakup broni. Grand mówi Kruszonowi, że ma razem z Wiktorem uczestniczyć w transakcji sprzedaży bomby. Kruszon, Wiktor, Borys i Zosia podjeżdżają pod Pałac Kultury, mężczyźni idą po bombę ukrytą w zegarze. Do windy wpada granat. Kruszon wyskakuje za napastnikiem, Grand wyrzuca Kaja przez okna Pałacu. Kiedy Kruszon wraca do windy, okazuje się, że Wiktor nie żyje. Kruszon domyśla się, że zabił go Borys. Chce go aresztować. Do akcji włączają się agenci, brygada antyterrorystyczna i policja. 22:55 NA WSCHÓD OD HOLLYWOOD - BIAŁY, BIAŁY DZIEŃ (HVITUR, HVITUR DAGUR (AKA WHITE, WHITE, DAY)) Film fabularny, 104 min, Islandia, 2019 Reżyseria: Hlynur Palmason Aktorzy: Ingvar Sigurdsson, Hilmir Snr Gunason, Ida Mekkin Hlynsdóttir W biały dzień dochodzi do tragicznego zdarzenia w położonym na odludziu islandzkim miasteczku. Ginie żona Ingimundura, która spada w przepaść rozpędzonym samochodem. Owdowiały policjant bardzo przeżywa jej śmierć, ale stara się nie myśleć o sobie, lecz o rodzinie. Poświęca się opiece nad kilkuletnią wnuczką Salką, remontuje budynki na farmie swojej córki. Chodzi również na terapię, by szybciej zacząć żyć normalnie. Wciąż jednak wraca myślami do tego tragicznego dnia, zastanawia się, jak mogło dojść do wypadku. Ingimundur obsesyjnie szuka prawdy, narażając przy tym siebie i swoich bliskich. Pewnego razu, segregując rzeczy po swojej zmarłej żonie, odkrywa jej tajemnicę, co wzbudza w nim silne emocje. Atakuje jednego z mieszkańców miasteczka, Olafssona, podejrzewając, że ten miał romans z jego żoną. 00:55 KINO NOCNE - NIEMCY Dramat, 106 min, Polska, 1996 Autor: Leon Kruczkowski Reżyseria: Zbigniew Kamiński Scenariusz: Zbigniew Kamiński Zdjęcia: Zbigniew Wichłacz Aktorzy: Per Oscarson, Matthew Sullivan, Vivian Schilling, Scott Cleverdon, Beata Tyszkiewicz, Peter Thoemke, Mark Folger, Teresa Budzisz Krzyżanowska, Katarzyna Figura, Edward Żentara, Wiktoria Padlewska, Jan Prochyra, Cezary Żak Adaptacja powieści L.Kruczkowskiego "Niemcy"."Jestem przekonany, że problemy poruszane w "Niemcach" mogą zainteresować i dzisiejszego odbiorcę. Świadczy o tym przykład "Listy Schindlera", którą obejrzało miliony ludzi na świecie. "Niemcy" to jeden z najlepszych tekstów napisanych po wojnie. Myślę, że przetrwał próbę czasu i mimo upływu lat nie stracił na aktualności. Problemy w nim przedstawione występują i dziś, choć w innej oprawie. Pojawiają się te same dylematy moralne..." - mówił w jednym z wywiadów Zbigniew Kamiński. Jego opinie o niezwykłej jakości dramatu Leona Kruczkowskiego wydają się nieco szokujące. Wszak po wojnie pojawiło się w Polsce kilku twórców piszących dla teatru co najmniej nie gorzej niż autor "Kordiana i chama". Dość przypomnieć nazwiska Mrożka, Gombrowicza, Różewicza czy Szaniawskiego. Nie wspominając już o autorach zagranicznych. Warto jednak docenić odwagę Kamińskiego, który podjął się tchnąć nowego ducha w tekst coraz bardziej popadający w zapomnienie, a przy tym lekko "nadkażony" socrealistycznym propagandyzmem. By uczynić "Niemców" zrozumiałymi dla współczesnego widza, autor "Amerykańskiej nocy" dokonał kilku, nieznacznych zresztą, przeróbek oryginału. I tak w filmie prof. Sonnenbruch to nie tyle przebywający na "wewnętrznej emigracji" humanista, ze skrywaną pogardą odnoszący się do nazizmu, co raczej człowiek ubezwłasnowolniony, dyskretnie, ale zauważalnie inwigilowany, płacący za swą postawę poczuciem osaczenia. Zmiany dotyczą również kluczowej postaci Petersa, u Kruczkowskiego - wyidealizowanego komunisty, "jedynego sprawiedliwego" wśród bohaterów. W wersji filmowej Peters nie jest już heroicznym wyznawcą marksizmu - leninizmu, lecz ukrywającym się Żydem, byłym asystentem uczonego. Nie wygłasza tyrad na temat "walki", a jedynie żal z powodu degrengolady swego mistrza i jego panicznego lęku wywołanego niespodziewaną wizytą dawnego wychowanka. Kamiński robił, co mógł, by ustrzec się nadmiernej teatralizacji filmu. Przyspieszył więc tempo akcji, dodał kilka scen, których nie było w dramacie. Mimo to, w paru miejscach słowo wyraźnie dominuje nad obrazem. Obsada "Niemców" jest międzynarodowa. Profesora Sonnenbrucha zagrał Per Oscarsson, ceniony aktor szwedzki, laureat m.in. Złotej Palmy w Cannes za rolę w "Głodzie" wg słynnej powieści Knuta Hamsuna. Pozostałe kreacje odtwarzają Amerykanie, Anglicy i Polacy, częściowo ci, z którymi autor "Pani Bovary to ja" współpracował jeszcze przed swym wyjazdem do USA. Tak jest w przypadku Beaty Tyszkiewicz (grała w dwu filmach Kamińskiego: "Niewdzięczność" i "W obronie własnej") i Teresy Budzisz - Krzyżanowskiej (wystąpiła w "Lekcji miłości" - debiucie fabularnym reżysera). Angaż do "Niemców" okazał się szczególnie szczęśliwy dla Beaty Tyszkiewicz, ponieważ zaowocował nagrodą za najlepszą rolę drugoplanową na FPFF w Gdyni w 1996 roku. Niemcy, 1943. Akcja filmu rozgrywa się w dniu, w którym ma się odbyć uroczystość 40-lecia pracy naukowej wybitnego biologa profesora Sonnenbrucha. Uroczystość jest okazją do spotkania całej rodziny Sonnenbruchów, której członków dzielą postawy wobec faszyzmu i nacjonalizmu. Sonnenbruch przyjął postawę izolacji wobec totalitaryzmu. Jegożona, Berta, jest zawziętą nacjonalistką. Chorobliwą nacjonalistką jest Liesel, wdowa po ich synie, który zginął pod Stalingradem i która straciła dwoje dzieci w bombardowaniu. Z Norwegii przyjeżdża syn Wili, sadystyczny oficer SS, a z występów w niemieckich garnizonach we Francji - córka Ruth, podrzędna aktorka, obojętna wobec polityki. Dołącza do nich Hoppe, od wielu lat związany z domem Sonnenbruchów, teraz policjant w Polsce, posłuszny wykonawca rozkazów. W tym samym czasie z obozu pracy ucieka Joachim Peters, były asystent profesora i jego przyjaciel. Kompletnie wyczerpany, przybywa do domu 02:55 DOKUMENT TYGODNIA - DOTKNIĘCIE ANIOŁA Film dokumentalny, 59 min, Polska, 2015 Reżyseria: Marek Tomasz Pawłowski Czy był możliwy inny scenariusz Holocaustu? Czy w Auschwitz - Oświęcimiu można było uratować tysiące Żydów ze Śląska, zanim powstała idea najokrutniejszego z obozów śmierci? Czy historia Żydów w Polsce mogłaby potoczyć się pod okupacją hitlerowską inaczej, gdyby świat zachodni nie odniósł się do nich z tak szokującą obojętnością? Henryk Schoenker, syn ostatniego przewodniczącego Gminy Żydowskiej w Oświęcimiu ujawnia światu nieznaną historię tragicznej szansy emigracji Żydów. Zanim zrodziła się idea obozu Auschwitz - Birkenau, jesienią 1939 roku powstało w mieście Biuro Emigracji Żydów do Palestyny. Założył je na rozkaz niemieckich władz wojskowych Leo Schoenker, ojciec bohatera filmu. Tysiące ludzi w nadziei na ratunek ściągały ze Śląska do zwykłego miasteczka Oświęcim. Schoenker zawezwany do Berlina do Eichmanna składał sprawozdanie z wielką wiarą i konkretnym planem międzynarodowego działania. Niestety, wskutek obojętności świata idea legalnej emigracji legła w gruzach. Dziś Henryk wraca w ruiny rodzinnej rezydencji, które niosą echa tamtych wydarzeń. Zdjęcia do filmu były nagrywane w autentycznych wnętrzach Oświęcimia, Krakowa, Wieliczki, Bochni i Tarnowa. Większość z budynków uległa zniszczeniu w kilka miesięcy potem. Miejsca ważne dla historii zdążyły jeszcze oddać świadectwo minionych wydarzeń. Sam bohater filmu jest od czasu wojny kompletnie głuchy. "Straszliwe dźwięki mojego dzieciństwa zamknęły się we mnie jak w muszli. Pewnie dlatego straciłem słuch, abym nie mógł o nich zapomnieć" - mówi w filmie Henryk Schoenker, krocząc po śladach sześcioletniej gehenny wojennej. W filmie wcielili się w postacie z przeszłości zawodowi aktorzy oraz liczni mieszkańcy Oświęcimia. Wszyscy musieli być podobni do pierwowzoru prawdziwych postaci, więc casting trwał wiele miesięcy. Grający rolę tytułowego Anioła zapuszczał siwe włosy i brodę przez rok. Przyczynę dziwacznego wizerunku utrzymywał w tajemnicy przed bliskimi. Wirtuoza skrzypiec Birnbauma zagrał prawdziwy skrzypek Oświęcimia. Dzieci oprócz talentu musiały się wykazać nadzwyczajnym hartem ducha w skrajnie trudnych warunkach atmosferycznych. W filmie po raz pierwszy na ekranie ożyją tzw. archicollage. Autorski wynalazek reżysera Marka Tomasza Pawłowskiego oraz grafika Roberta Manowskiego jest nowym, artystycznym sposobem przywoływania minionych wydarzeń. 04:10 DZIWAK? - INTERPRETACJE Film dokumentalny, 55 min, Polska, 2021 Reżyseria: Anna Duda Scenariusz: Anna Duda Jak to by było być Norwidem? Bo wszyscy mówią, że geniusz, ale że dziwak, że samotnik, że nieszczęśnik, że nikt go nie rozumiał, że z życiem niespecjalnie dał sobie radę, że skazany na zły los, że kochał w uniesieniu bez wzajemności, zmarł w biedzie w przytułku, a i po śmierci pochowano go obok tych, których specjalnie nie lubił. A co jeśli to mit? Co jeśli Norwid był towarzyski, lubiany, współpracował z polonią na emigracji? Co jeśli się stylizuje, bo jego wybór wynika z obserwacji życia? Żeby zrozumieć Norwida trzeba pójść za nim, podążyć za jego azymutami (Niemcy, Włochy, Francja, Stany Zjednoczone), trzeba popatrzeć na tamten świat w kontekście czasów, w których żył i poprzez wybrane teksty wierszy, listów, dramatów, prozy z perspektywy jego jako filozofa, indywidualisty, artysty wszechstronnego. Film to próba artystycznego odtworzenia spojrzenia Norwida na współczesne mu czasy, próba zrozumienia jego sposobu myślenia, postrzegania świata i sztuki. To próba stworzenia bohatera, z którym widzowie będą współodczuwali, którego portret będzie na miarę najbardziej fascynującego bohatera filmowego, któremu wszyscy sekundują, podziwiają go albo który wręcz wywołuje politowanie, ale wobec którego ma się intensywne emocje, którego się żałuje, ale jednocześnie z ciekawością podąża za jej losem.