TVP Nauka Środa, 04.09.2024 06:15 ASTRONARIUM - 93 - KOSMICZNY TELESKOP ATHENA Magazyn, 22 min, Polska, 2019 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Agnieszka Słowikowska, Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Teleskop, który zamiast światła będzie skupiał promienie rentgena. Kosmiczny instrument nowej generacji, zdolny pokazać niewidoczną stronę wszechświata. Właśnie tak ma wyglądać ATHENA - rentgenowski teleskop przyszłości budowany przez Europejską Agencję Kosmiczną. W tym programie pokażemy, w jaki sposób w jego tworzenie są zaangażowani polscy naukowcy. 06:45 RYTMY ZDROWIA - STOMATOLOGIA. NAJNOWOCZEŚNIEJSZE METODY LECZENIA ZĘBÓW. Magazyn medyczny, 20 min, Polska, 2021 Autor: Regina Sawicka, Piotr Poraj - Poleski Prowadzący: Piotr Poraj - Poleski Magazyn medyczny skierowany do kobiet i omawiający najczęstsze schorzenia oraz leczenie i diagnostykę medyczną. Wyniki przeprowadzonych ostatnio badań są alarmujące. Trzylatki mają już 3 zepsute zęby, piętnastolatki 8, a czterdziestolatki aż 17. Trudno znaleźć Polaka bez próchnicy. Ponad 40 procent z nas zostaje na starość bez zębów. Nie dbamy też odpowiednio o higienę: prawie 4 mln Polaków nie myje zębów, 800 tysięcy nie ma nawet własnej szczoteczki do zębów!!! Większą dbałość o zdrowie jamy ustnej wykazują kobiety, które częściej myją zęby. Mężczyźni, niestety, dbają o nie słabiej. Badania pokazują również, że prawie wszyscy Polacy boją się dentysty, a 15 proc. badanych deklaruje dentofobię, czyli paniczny lęk przed stomatologiem. Czy jest się czego bać? Dlaczego stan uzębienia Polaków jest tak zły? Co można na to poradzić? Bonding zębów jest jednym z dość tanich i małoinwazyjnych sposobów na poprawę wyglądu zębów. Wykonuje się go przy pomocy specjalnych żywic kompozytowych. Użycie tego typu materiału ma wiele zalet, pozwalając nie tylko zamaskować drobne uszkodzenia, przede wszystkim ukruszenia i przetarcia, ale także zmienić kolor zębów na odcień pożądany przez pacjenta. To ciekawa alternatywa dla wybielania zębów i drogich licówek. Bonding kompozytowy pozwala odbudować zęby w trakcie jednej wizyty w gabinecie stomatologicznym. Pamiętajmy, że im wcześniej zaczniemy dbać o higienę jamy ustnej, tym lepiej. Aby zęby stałe były zdrowe i mocne, należy zacząć o nie dbać już u niemowląt i zupełnie małych dzieci. 07:20 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 233 STARE MIASTO W POZNANIU Magazyn, 22 min, Polska, 2022 Reżyseria: Adam Molak Scenariusz: Tomasz Malkowski Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Stare Miasto w Poznaniu to miejsce, gdzie zobaczymy słynny zegar z koziołkami trykającymi się rogami. Starówka słynie też z innych rogów, a dokładniej przepysznych rogali świętomarcińskich. Poznań miał być w zamierzeniu idealnym średniowiecznym miastem, stąd jego rynek jest kwadratem o boku długości 141 metrów. Z każdej pierzei placu odchodzą dokładnie po trzy ulice. Ta regularna siatka staromiejskich ulic z XIII wieku przetrwała do dziś prawie w niezmienionym stanie. To tylko jeden z wielu powodów, dla którego poznańskie Stare Miasto wypełnione cennymi zabytkami otrzymało w 2008 roku zaszczytny tytuł Pomnika Historii RP. 08:25 WSPÓŁCZESNE DINOZAURY - TUATARA (MODERN DINOSAURS) Serial dokumentalny, 47 min, Nowa Zelandia/Niemcy, 2017 Seria "Modern Dinosaurs" ukazuje przyrodę Nowej Zelandii, a szczególnie uważnie przygląda się niezwykłym znaleziskom kopalnym, dzięki czemu dowiemy się, dlaczego fauna tutaj jest tak wyjątkowa. W każdym odcinku zarówno naukowcy jak i poszukiwacze przygód zabierają nas w odległe, spektakularne miejsca wysp Nowej Zelandii. Odkrywamy także niezwykle zróżnicowane krajobrazy i dziką przyrodę Australii, najbliższego sąsiada Nowej Zelandii, z którym kiedyś była połączona. "Modern Dinosaurs" ukazuje ewolucję nowozelandzkiej przyrody na przestrzeni tysiącleci i szuka odpowiedzi na pytania, jak powstała Nowa Zelandia, jak się zmienia i jaka przyszłość czeka tutejszą faunę. 09:25 GIGANCI NAUKI - NAUKA I WOJNA Teleturniej, 45 min, Polska, 2022 Reżyseria: Tomasz Motyl Prowadzący: Łukasz Nowicki Jak mawiał teoretyk wojny Carl von Clausewitz, każda broń powołuje do życia antybroń: włócznia - tarczę, bomba - schron. Dlatego potrzeby wojskowe są matką wynalazków i inicjują odkrycia naukowe. Śledzenie tych związków jest pasją uczestników tego odcinka teleturnieju. Poznamy w nim odkrycia naukowe związane z wojną i zbrojeniami, związek wojen z rozwojem medycyny i nauk medycznych, m.in. chirurgii, anatomii, toksykologii. Dowiemy się, jacy uczeni zaangażowani byli w projekty militarne, odwiedzimy wojskowe ośrodki naukowe i uczelnie, by poznać tajniki szkolnictwa wojskowego. Zapytamy o zagadki związane z kryptografią oraz o wynalazki, które przyniosła II wojna światowa, a także o wyścig zbrojeń i współczesne technologie wojskowe. "Giganci nauki" to teleturniej oparty na oryginalnym formacie TVP, dedykowany wyłącznie wiedzy naukowej. To znakomite połączenie emocji i zabawy z edukacją i misją popularyzacji nauki. Każdy odcinek to jeden temat i jeden zwycięzca, ten, który zna najlepsze odpowiedzi na pytania przygotowywane przez ekspertów, dziennikarzy i konkurentów. To teleturniej, w którym liczy się wyłącznie wiedza. Dla zawodników to rywalizacja, dla widzów pełna emocji przygoda z zagadkami i tajemnicami nauki. Na zwycięzcę teleturnieju czeka tytuł Giganta Nauki i nagroda 20 tys. PLN. Teleturniej składa się z 3 rund i finału. Zasady poszczególnych rund różnią się od siebie, punkty poszczególnych rund sumują się. 10:55 CZY WIESZ, ŻE? - /79/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 22 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 11:30 RYTMY ZDROWIA - STOMATOLOGIA. NAJNOWOCZEŚNIEJSZE METODY LECZENIA ZĘBÓW. Magazyn medyczny, 20 min, Polska, 2021 Autor: Regina Sawicka, Piotr Poraj - Poleski Prowadzący: Piotr Poraj - Poleski Magazyn medyczny skierowany do kobiet i omawiający najczęstsze schorzenia oraz leczenie i diagnostykę medyczną. Wyniki przeprowadzonych ostatnio badań są alarmujące. Trzylatki mają już 3 zepsute zęby, piętnastolatki 8, a czterdziestolatki aż 17. Trudno znaleźć Polaka bez próchnicy. Ponad 40 procent z nas zostaje na starość bez zębów. Nie dbamy też odpowiednio o higienę: prawie 4 mln Polaków nie myje zębów, 800 tysięcy nie ma nawet własnej szczoteczki do zębów!!! Większą dbałość o zdrowie jamy ustnej wykazują kobiety, które częściej myją zęby. Mężczyźni, niestety, dbają o nie słabiej. Badania pokazują również, że prawie wszyscy Polacy boją się dentysty, a 15 proc. badanych deklaruje dentofobię, czyli paniczny lęk przed stomatologiem. Czy jest się czego bać? Dlaczego stan uzębienia Polaków jest tak zły? Co można na to poradzić? Bonding zębów jest jednym z dość tanich i małoinwazyjnych sposobów na poprawę wyglądu zębów. Wykonuje się go przy pomocy specjalnych żywic kompozytowych. Użycie tego typu materiału ma wiele zalet, pozwalając nie tylko zamaskować drobne uszkodzenia, przede wszystkim ukruszenia i przetarcia, ale także zmienić kolor zębów na odcień pożądany przez pacjenta. To ciekawa alternatywa dla wybielania zębów i drogich licówek. Bonding kompozytowy pozwala odbudować zęby w trakcie jednej wizyty w gabinecie stomatologicznym. Pamiętajmy, że im wcześniej zaczniemy dbać o higienę jamy ustnej, tym lepiej. Aby zęby stałe były zdrowe i mocne, należy zacząć o nie dbać już u niemowląt i zupełnie małych dzieci. 12:05 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 233 STARE MIASTO W POZNANIU Magazyn, 22 min, Polska, 2022 Reżyseria: Adam Molak Scenariusz: Tomasz Malkowski Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Stare Miasto w Poznaniu to miejsce, gdzie zobaczymy słynny zegar z koziołkami trykającymi się rogami. Starówka słynie też z innych rogów, a dokładniej przepysznych rogali świętomarcińskich. Poznań miał być w zamierzeniu idealnym średniowiecznym miastem, stąd jego rynek jest kwadratem o boku długości 141 metrów. Z każdej pierzei placu odchodzą dokładnie po trzy ulice. Ta regularna siatka staromiejskich ulic z XIII wieku przetrwała do dziś prawie w niezmienionym stanie. To tylko jeden z wielu powodów, dla którego poznańskie Stare Miasto wypełnione cennymi zabytkami otrzymało w 2008 roku zaszczytny tytuł Pomnika Historii RP. 13:10 CZY WIESZ, ŻE? - /80/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 23 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 13:45 WSPÓŁCZESNE DINOZAURY - TUATARA (MODERN DINOSAURS) Serial dokumentalny, 47 min, Nowa Zelandia/Niemcy, 2017 Seria "Modern Dinosaurs" ukazuje przyrodę Nowej Zelandii, a szczególnie uważnie przygląda się niezwykłym znaleziskom kopalnym, dzięki czemu dowiemy się, dlaczego fauna tutaj jest tak wyjątkowa. W każdym odcinku zarówno naukowcy jak i poszukiwacze przygód zabierają nas w odległe, spektakularne miejsca wysp Nowej Zelandii. Odkrywamy także niezwykle zróżnicowane krajobrazy i dziką przyrodę Australii, najbliższego sąsiada Nowej Zelandii, z którym kiedyś była połączona. "Modern Dinosaurs" ukazuje ewolucję nowozelandzkiej przyrody na przestrzeni tysiącleci i szuka odpowiedzi na pytania, jak powstała Nowa Zelandia, jak się zmienia i jaka przyszłość czeka tutejszą faunę. 14:45 WĘDRÓWKA KONTYNENTÓW - OCEANIA: PIERŚCIEŃ OGNIA (VOYAGE OF CONTINENTS - OCEANIA: THE TECNONIC RING OF FIRE - ODC. 1) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2012 Reżyseria: Christopher Hooke Zdjęcia: Christopher Hooke Muzyka: Sylvain Moreau Od momentu powstania Ziemia nigdy nie przestała się zmieniać. Gigantyczne siły wypychały dna oceanów i zmieniały je w łańcuchy górskie. Na skutek kolizji sił tektonicznych tworzyły się kontynenty. Oczywiście siły te są nadal aktywne. Widać je w erupcjach wulkanów, w trzęsieniach ziemi i tsunami. Kształtują one nasz krajobraz, zmieniają klimat, wysuszają oceany i niszczą życie. Pięciodocinkowy angielski serial dokumentalny przedstawia wydarzenia z dalekiej i bliższej przeszłości z różnych miejsc na świecie, które zadecydowały o takim, a nie innym uformowaniu naszej planety. W pierwszym odcinku poznamy tektoniczne dzieje Oceanii. Historia tego najmniejszego kontynentu to jak historia samej Ziemi. Już u zarania kontynent ów doświadczył bowiem straszliwych zniszczeń. Największym lądem Oceanii jest Australia będąca w tej chwili najbardziej stabilnym geologicznie miejscem na naszej planecie. Przez miliony lat częścią Australii była Antarktyka. Około 50 mln lat temu Australia odłączyła się od Antarktyki. Po czym już jako oddzielny ląd przemieszczała się aż do kolizji z płytą tektoniczną przyszłej Azji. Sąsiadką Australii jest Nowa Zelandia, która nie ma tyle szczęścia, bo leży w samym środku tektonicznie niestabilnego regionu, zwanego pierścieniem ognia. Region ten obejmuje kraje wybrzeża Oceanu Spokojnego. Pierścień ognia to nieomal ciągły pas rowów oceanicznych oraz wulkanicznych łańcuchów górskich. Na tym obszarze, zwanym też okołopacyficznym pasem sejsmicznym, zdarza się przeszło 80% większych trzęsień ziemi i występuje 90% wszystkich czynnych wulkanów. 16:25 CZY WIESZ, ŻE? - /81/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 23 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 17:00 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 233 STARE MIASTO W POZNANIU Magazyn, 22 min, Polska, 2022 Reżyseria: Adam Molak Scenariusz: Tomasz Malkowski Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Stare Miasto w Poznaniu to miejsce, gdzie zobaczymy słynny zegar z koziołkami trykającymi się rogami. Starówka słynie też z innych rogów, a dokładniej przepysznych rogali świętomarcińskich. Poznań miał być w zamierzeniu idealnym średniowiecznym miastem, stąd jego rynek jest kwadratem o boku długości 141 metrów. Z każdej pierzei placu odchodzą dokładnie po trzy ulice. Ta regularna siatka staromiejskich ulic z XIII wieku przetrwała do dziś prawie w niezmienionym stanie. To tylko jeden z wielu powodów, dla którego poznańskie Stare Miasto wypełnione cennymi zabytkami otrzymało w 2008 roku zaszczytny tytuł Pomnika Historii RP. 17:30 PORZĄDEK I NIEPORZĄDEK - /1/ (ORDER AND DISORDER) Serial dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania, 2012 Profesor fizyki Jim Al - Khalili ujawnia, jak ludzkość odkryła zasady rządzące wszechświatem i opanowała dwie najważniejsze koncepcje współczesności: energię i informację. Energia jest nam wszystkim niezbędna, ale czym właściwie jest energia? Próbując odpowiedzieć na to pytanie, Jim bada dziwny zestaw praw, które łączą ze sobą wszystko, od silników, przez ludzi, po gwiazdy. Okazuje się, że energia, tak kluczowa dla codziennego istnienia, pomaga nam zrozumieć cały wszechświat. 18:35 RYTMY ZDROWIA - STOMATOLOGIA. NAJNOWOCZEŚNIEJSZE METODY LECZENIA ZĘBÓW. Magazyn medyczny, 20 min, Polska, 2021 Autor: Regina Sawicka, Piotr Poraj - Poleski Prowadzący: Piotr Poraj - Poleski Magazyn medyczny skierowany do kobiet i omawiający najczęstsze schorzenia oraz leczenie i diagnostykę medyczną. Wyniki przeprowadzonych ostatnio badań są alarmujące. Trzylatki mają już 3 zepsute zęby, piętnastolatki 8, a czterdziestolatki aż 17. Trudno znaleźć Polaka bez próchnicy. Ponad 40 procent z nas zostaje na starość bez zębów. Nie dbamy też odpowiednio o higienę: prawie 4 mln Polaków nie myje zębów, 800 tysięcy nie ma nawet własnej szczoteczki do zębów!!! Większą dbałość o zdrowie jamy ustnej wykazują kobiety, które częściej myją zęby. Mężczyźni, niestety, dbają o nie słabiej. Badania pokazują również, że prawie wszyscy Polacy boją się dentysty, a 15 proc. badanych deklaruje dentofobię, czyli paniczny lęk przed stomatologiem. Czy jest się czego bać? Dlaczego stan uzębienia Polaków jest tak zły? Co można na to poradzić? Bonding zębów jest jednym z dość tanich i małoinwazyjnych sposobów na poprawę wyglądu zębów. Wykonuje się go przy pomocy specjalnych żywic kompozytowych. Użycie tego typu materiału ma wiele zalet, pozwalając nie tylko zamaskować drobne uszkodzenia, przede wszystkim ukruszenia i przetarcia, ale także zmienić kolor zębów na odcień pożądany przez pacjenta. To ciekawa alternatywa dla wybielania zębów i drogich licówek. Bonding kompozytowy pozwala odbudować zęby w trakcie jednej wizyty w gabinecie stomatologicznym. Pamiętajmy, że im wcześniej zaczniemy dbać o higienę jamy ustnej, tym lepiej. Aby zęby stałe były zdrowe i mocne, należy zacząć o nie dbać już u niemowląt i zupełnie małych dzieci. 19:00 CZY WIESZ, ŻE? - /82/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 24 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 20:00 INŻYNIERIA PRZYSZŁOŚCI - ENERGETYKA WIATROWA (ENGINEERING THE FUTURE) Serial dokumentalny, 53 min, USA, 2020 Trwa rewolucja w inżynierii za sprawą specjalistów nieustannie pracujących nad konstruowaniem urządzeń, które zmienią nasze życie. Inżynierowie ci niestrudzenie przesuwają granice technologiczne, aby wciąż doskonalić swoje wynalazki. Ich wizja to czystszy, bardziej zielony świat. Ich cel: tworzenie Inżynierii Przyszłości. 21:05 TAJEMNICE PIRAMID - PIERWSZA PIRAMIDA /1/ (PYRAMIDS: SOLVING THE MYSTERY) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Jak zbudowano piramidy? Seria ta ma na celu rozszyfrowanie tajemnic budowy piramid i odtworzenie Egiptu sprzed ponad 5000 lat dzięki wykorzystaniu CGI, obrazów satelitarnych i najnowocześniejszej archeologii lotniczej. 22:40 PORZĄDEK I NIEPORZĄDEK - /1/ (ORDER AND DISORDER) Serial dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania, 2012 Profesor fizyki Jim Al - Khalili ujawnia, jak ludzkość odkryła zasady rządzące wszechświatem i opanowała dwie najważniejsze koncepcje współczesności: energię i informację. Energia jest nam wszystkim niezbędna, ale czym właściwie jest energia? Próbując odpowiedzieć na to pytanie, Jim bada dziwny zestaw praw, które łączą ze sobą wszystko, od silników, przez ludzi, po gwiazdy. Okazuje się, że energia, tak kluczowa dla codziennego istnienia, pomaga nam zrozumieć cały wszechświat. 23:55 ASTRONARIUM - 93 - KOSMICZNY TELESKOP ATHENA Magazyn, 22 min, Polska, 2019 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Agnieszka Słowikowska, Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Teleskop, który zamiast światła będzie skupiał promienie rentgena. Kosmiczny instrument nowej generacji, zdolny pokazać niewidoczną stronę wszechświata. Właśnie tak ma wyglądać ATHENA - rentgenowski teleskop przyszłości budowany przez Europejską Agencję Kosmiczną. W tym programie pokażemy, w jaki sposób w jego tworzenie są zaangażowani polscy naukowcy. 01:05 INŻYNIERIA PRZYSZŁOŚCI - ENERGETYKA WIATROWA (ENGINEERING THE FUTURE) Serial dokumentalny, 53 min, USA, 2020 Trwa rewolucja w inżynierii za sprawą specjalistów nieustannie pracujących nad konstruowaniem urządzeń, które zmienią nasze życie. Inżynierowie ci niestrudzenie przesuwają granice technologiczne, aby wciąż doskonalić swoje wynalazki. Ich wizja to czystszy, bardziej zielony świat. Ich cel: tworzenie Inżynierii Przyszłości. 02:15 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 233 STARE MIASTO W POZNANIU Magazyn, 22 min, Polska, 2022 Reżyseria: Adam Molak Scenariusz: Tomasz Malkowski Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Stare Miasto w Poznaniu to miejsce, gdzie zobaczymy słynny zegar z koziołkami trykającymi się rogami. Starówka słynie też z innych rogów, a dokładniej przepysznych rogali świętomarcińskich. Poznań miał być w zamierzeniu idealnym średniowiecznym miastem, stąd jego rynek jest kwadratem o boku długości 141 metrów. Z każdej pierzei placu odchodzą dokładnie po trzy ulice. Ta regularna siatka staromiejskich ulic z XIII wieku przetrwała do dziś prawie w niezmienionym stanie. To tylko jeden z wielu powodów, dla którego poznańskie Stare Miasto wypełnione cennymi zabytkami otrzymało w 2008 roku zaszczytny tytuł Pomnika Historii RP.