TVP Nauka                         Sobota, 07.09.2024


Zmiany z dnia 06.09.2024
w stosunku do raportu z dnia 27.08.2024

(dodano pozycję programową)
08:35 NOTACJE - KAZIMIERZ PIOTR ZALESKI. DROGA DO PRACY Z IRENE JOLIOT CURIE

Cykl dokumentalny, 10 min, Polska, 2019

Kazimierz Piotr Zaleski (C. Pierre Zaleski; rocznik 1928), polski fizyk mieszkający we Francji, specjalista od spraw energii jądrowej, profesor uniwersytetów we Francji i USA. Syn Zygmunta Lubicz - Zaleskiego, historyka literatury, krytyka, poety i publicysty oraz Marii 
z domu Zdziarskiej, brat przedsiębiorcy Romana (Romaina) Zaleskiego. Urodzony w Paryżu, spędzał co roku wakacje letnie w Polsce w posiadłościach rodzinnych. Wybuch II wojny światowej w 1939 r. uniemożliwił mu powrót do Francji. W 1942 r. wstąpił do Związku Walki Zbrojnej późniejszej Armii Krajowej, a po zdaniu tajnej matury do partyzantki (30. dywizja poleska). Do sierpnia 1944 jego oddział brał udział w ciężkich walkach. W 1944 r. uciekł z Majdanka, próbował się przedostać do walczącej Warszawy. Aresztowany przez NKWD koło Garwolina i przesłuchiwany. Przekazany polskim władzom komunistycznym, za przynależność do AK. Zwolniony warunkowo w lutym 1946 r. dostał się na Politechnikę Warszawską. Naukę kontynuował we Francji, studiował na Wydziale Nauk Ścisłych w Paryżu i w Instytucie Radu pod kierownictwem Ireny Joliot - Curie.



(dodano pozycję programową)
08:45 NOTACJE - MIECZYSŁAW MĄKOSZA. ŻYCIE TO CHEMIA

Cykl dokumentalny, 9 min, Polska, 2016

Profesor Mieczysław Mąkosza (rocznik 1934) zyskał światowe uznanie dzięki pionierskim badaniom. Opracował i wprowadził do chemii organicznej katalizę przeniesienia międzyfazowego - szeroko stosowaną w laboratoriach i przemyśle chemicznym. Odkrył reakcję nukleofilowego podstawienia wodoru. Karierę naukową związał z Wydziałem Chemii na Politechnice Warszawskiej oraz Instytutem Chemii Organicznej PAN. Jest członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk, Polskiej Akademii Umiejętności, Akademii Europejskiej i Niemieckiej Akademii Nauk Leopoldina. Otrzymał 7 doktoratów honoris causa uczelni w Polsce, Francji, Rosji i USA.



(dodano pozycję programową)
16:25 KTÓRĘDY PO SZTUKĘ - SARKOFAG IRET HOR IRU

Magazyn, 4 min, Polska, 2022
Reżyseria: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska
Scenariusz: Anna Zakrzewska, Tomasz Filiks

Sarkofag z kolekcji Muzeum Narodowego w Poznaniu należy do Iret - hor - iru z ojca Nes - pa - hereda i matki Iret - iru. Ten męski mahoniowy sarkofag w kształcie mumii powstał w Okresie Późnym Starożytnego Egiptu (VIII IV w. przed Chrystusem). Na wieku przebóstwione oblicze zmarłego. Na piersiach znajduje się wielorzędowy naszyjnik usech, dalej postać siedzącej bogini Nut, umieszczona nad wizerunkiem komory grobowej z mumią zmarłego spoczywającą na łożu. O obiekcie i jego znaczeniu, a także o rytuałach pogrzebowych w Starożytnym Egipcie opowie kurator i historyk sztuki, Wojciech Jenerałek.



(dodano pozycję programową)
18:00 KTÓRĘDY PO SZTUKĘ - KATEDRA W FARAS

Magazyn, 5 min, Polska, 2020
Reżyseria: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska
Scenariusz: Anna Zakrzewska, Tomasz Filiks
Zdjęcia: Nicolas Villegas, Kamil Hasiuk

Galeria Faras w Muzeum Narodowym w Warszawie to jedyne miejsce w Europie, gdzie możemy zobaczyć malowidła pochodzące z Faras w Sudanie. W związku z budową wysokiej tamy asuańskiej, która miała doprowadzić do zalania olbrzymich połaci zarówno Egiptu jak i Sudanu, istniała realna obawa, że nie uda się ocalić dziedzictwa ludzkości, które znajdowało się na tym terenie. Na zaproszenie lokalnego rządu wybitny polski archeolog, Profesor Kazimierz Michałowski wraz z polską misją archeologiczną wyruszył do Faras by odkryć, zabezpieczyć i uratować ponad 120 malowideł i innych obiektów, które tam odnaleziono. O unikatowych przedstawieniach świętych i biskupów (biskup Marinos z I połowy XI w) odkrytych w tamtejszej katedrze opowie Aleksandra Sulikowska.