TVP Dokument Wtorek, 10.09.2024 05:35 DZIKA POLSKA - TANIEC ŻYWIOŁÓW Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2007 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski, Jerzy Abramowicz Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Marcin Kostrzyński Lektor: Dariusz Odija Tym razem z naszymi prowadzącymi wyruszyliśmy na największą polską wyspę Wolin. Jej tajemnice odkryje przed widzami prof. Stanisław Musielak z Instytutu Nauk o Morzu Uniwersytetu Szczecińskiego. Wody Bałtyku utworzyły tu najwyższe na polskim wybrzeżu klify. Nieustannie atakowany przez fale brzeg klifowy cofa się tu co roku o około metr. Wyspa Wolin, ukształtowana przez ostatni lodowiec 11 tysięcy lat temu, wciąż się zmienia. Mamy przed sobą jeden z najbardziej gwałtownie i dynamicznie zmieniających się krajobrazów na ziemi, a dochodzące do głosu siły przyrody nieożywionej są motorem napędzającym te zmiany. Przemieszczanie się całych kontynentów, huraganowe wiatry, falowanie morskie, ruchy lodowców, wędrujące piaski - to wszystko sprawia, że życie na ziemi rozwija się, różnicuje i doskonali. To, co po ludzku określane jest mianem niszczących katastrof, jest dla życia błogosławieństwem. 06:10 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.IV - ODC. 41 KRÓTKA HISTORIA BRUDU Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2017 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Jak nasi pradziadowie radzili sobie z poranną i wieczorną toaletą? Jak bardzo ich zwyczaje różniły się od naszych? Aby to sprawdzić, Radosław Kotarski przemierza Kujawy, Podlasie, Pomorze i Warmię w poszukiwaniu śladów ewolucji higieny na polskich ziemiach. 06:45 SKARBY DZIKIEJ AUSTRALII - ODC. 5 PRASTARE LASY (AUSTRALIA’S WILD TREASURE (5/6) ANCIENT RAINFOREST) Cykl dokumentalny, 51 min, Australia, 2020 Reżyseria: Aaron Pedersen Zrealizowany przez doświadczoną ekipę filmowców serial dokumentalny pokazujący różnorodne i wyjątkowe krajobrazy i ekosystemy Australii, które nie mają sobie równych. Sześć wyjątkowych miejsc o znaczeniu ekologicznym i naturalnie pięknych, w których zwierzęta przystosowały się do swoich konkretnych siedlisk, każde niesamowite na swój własny sposób. Niezapomniana podróż po niezwykłych krajobrazach, które tworzą ten australijski kontynent. Część 5. Prastare lasy. Daintree to część australijskiego obszaru tropikalnych lasów deszczowych. Ten leśny raj zajmuje tylko jeden procent powierzchni głównie suchego kontynentu, a zapewnia przetrwanie jednej trzeciej gatunków roślin i zwierząt Australii. Wiele z nich wyewoluowało właśnie tutaj. Dzięki nim ten zakątek zaliczamy do najwspanialszych cudów przyrody. Tropikalny, wilgotny obszar Australii porastają głównie bujne lasy deszczowe. Zajmują powierzchnię 22 tysięcy kilometrów kwadratowych wzdłuż wybrzeży północnej części stanu Queensland. Rośnie tu najstarszy las deszczowy na Ziemi - Daintree. Ten wilgotny las jest pozostałością lasów, które niegdyś pokrywały cały kontynent. Tu powstała większość wyjątkowych gatunków Australii, takich jak kazuar hełmiasty. 07:50 SUROWE ŚWIATY I DZIKIE PIĘKNO. BAŁKAŃSKIE PARKI NARODOWE - ODC. 6 GRECJA (NATIONAL PARKS OF THE BALKAN: RUGGED WORLDS AND WILD BEAUTY GREECE) Serial dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2022 Reżyseria: Jeremy J. P. Fekete W 6 odcinkach odkryjemy ukryte skarby Bałkanów: parki narodowe od Chorwacji po Grecję. Półwysep Bałkański jest jednym z trzech półwyspów południowoeuropejskich i ma powierzchnię 500 000 kilometrów kwadratowych. Bywa opisywany jako jako przytułek Europy i beczka prochu. Jest też uznawany za granicę geograficzną między Zachodem a Orientem. Jego skaliste brzegi otacza pięć mórz: Czarne, Marmara, Egejskie, Jońskie i Adriatyckie. Jego ukrytymi skarbami są parki narodowe od Chorwacji po Grecję. Wybierz się w filmową podróż do dzikiej części Europy - przez góry, jeziora i morza. Odc. 6 - "Grecja". Sporady, wokół których wody znów są domem delfinów i fok. Jezioro będące bezpiecznym lęgowiskiem dla pelikanów. Najgłębszy wąwóz na świecie z lasem pośród pradawnych skał i laguny urzekające swoją zmiennością. To surowy świat i dzikie piękno Grecji. Alonissos - wyspa Sporad Północnych i największy park morski w Europie. Starożytni Grecy czcili delfiny jako towarzyszy bogów. Dziś morskie ssaki walczą o przetrwanie w Morzu Egejskim. Góra Olimp ze starożytnej mitologii jest de facto masywem górskim z 52 szczytami, ciągnącymi się od Morza Egejskiego do najwyższego szczytu - Mitikas. Niedaleko Salonik rozciąga się krajobraz lagunowy. Deltę tworzy rzeka Axios. Vikos uważany jest za najgłębszy wąwóz na świecie. To punkt orientacyjny najwyższego pasma górskiego na Półwyspie Peloponeskim. Ocean jest obfitym źródłem zasobów i estetycznym, harmonijnym, różnorodnym ekosystemem. Jeśli nie będziemy dbać o niego - długo z nami nie pozostanie. 08:50 GLOBALNA NAUKA - ODC. 6 NOWOCZESNE TECHNOLOGIE - KSZTAŁTOWANIE PRZYSZŁOŚCI (GLOBAL SCIENCE E06: TECHNOLOGY - SHAPING OUR NEW WORLD) Cykl dokumentalny, 49 min, Francja, 2020 Reżyseria: Yohann Thiriet Ta seria dokumentalna (6 odcinków) przybliży największe odkrycia na arenie współczesnych badań naukowych, przedstawiając najbardziej niesamowite przełomy, które kształtują świat i jego przyszłość. Odc. 6 - "Nowoczesne technologie, kształtowanie przyszłości". Technologia przenika wszystkie aspekty naszego życia. Smartfony, drony, wirtualna rzeczywistość. Za innowacjami stoją pionierzy kształtujący przyszłość poprzez zmianę naszego zachowania, nawyków, a nawet kultury. Technologia łączy się z ludzkością jak nigdy wcześniej. Odmienia to, jak się poruszamy i jak naprawiamy własne ciała. Uzależniliśmy się od innowacji, a technologia ewoluuje w niespotykanym dotąd tempie, aby sprostać naszym potrzebom. Witajcie w świecie, w którym technologia wprowadza ludzkość w ekscytującą przyszłość. Ludzie są istotami technologicznymi. Od pierwszych, kamiennych narzędzi Paleolitu po komputery kwantowe, dążymy do wartości niezbędnych dla naszego przetrwania: wydajności, wygody i bezpieczeństwa. Naukowcy z koreańskiego uniwersytetu Sejong opracowali klawiaturę, która mieści się w kieszeni. Nie zawiera ona żadnych sztywnych elementów poza nanorurkami z włókna węglowego. Silikonowa klawiatura zwija się, zgina i składa bez najmniejszych problemów. Po drugiej stronie świata, w angielskim Hampshire, technologia pozwala hodowcom znaleźć żywy inwentarz. Mogą wybierać swoje przyszłe krowy, korzystając z aplikacji ze zdjęciami i dokładnymi opisami bydła. W Kalifornii najnowsze technologie wirtualne przygotowują kierowników do zwalniania podwładnych. 09:50 WĘDRUJĄC PO ZIEMI - ODC. 6 CHILE (I WALKED ON EARTH IN CHILE / J’AI MARCH SUR LA TERRE AU CHILI) Serial dokumentalny, 51 min, Francja, 2014 Reżyseria: Pierre Belet, Mathieu Vidard Dziesięcioczęściowa podróżnicza seria dokumentalna. to niezwykła eksploracja egzotycznych zakątków świata. Odc. 6 Chile. Andy. Wysokie przełęcze chilijskiego altiplano. To właśnie tu znajduje się najdłuższe pasmo górskie na świecie. Jedynymi zwierzętami przystosowanymi do życia na tej wysokości są dalecy kuzyni wielbłąda. Osobliwością lokalnej fauny jest też wikunia - dzikie zwierzę doskonale przystosowane do dużych wysokości i niedostatku tlenu. 10:50 PIÓRKIEM I WĘGLEM - CZAS SIĘ ZATRZYMAŁ Magazyn, 22 min, Polska, 1979 Autor: Czesław Kruszelnicki Prowadzący: Wiktor Zin Audycja cykliczna, w której prowadzący prof. Wiktor Zin przybliża widzom osiągnięcia architektury polskiej i zagranicznej, ilustrując swój wykład rysunkami węglem. Tematem odcinka jest Kościół Mariacki w Krakowie. Plany ogólne i zbliżenia wielu dzieł zgromadzonych przez wieki w świątyni ukazane są wieczorem, przy świetle czerwonych lampek i świec. Wiktor Zin opowiada o wnętrzu świątyni, detalach widocznych w mroku, grobowcach znamienitych rodzin, błyszczących marmurach i przyćmionych złoceniach, krucyfiksie Wita Stwosza. Następnie Wiktor Zin rysuje prezbiterium Kościoła Mariackiego z zewnątrz, opowiada o wnętrzu prezbiterium i stara się odtworzyć jak mistrz Stwosz wkomponował ołtarz w istniejącą przestrzeń. Barwna opowieść o Ołtarzu Wita Stwosza, jego wymiarach, budowie, postaciach przedstawionych w dziele, ornamentach roślinnych i wyrazie twarzy rzeźbionych postaci. Następnie profesor rysuje fragment krakowskiego mieszkania - pulpit średniowieczny, na którym oparto księgę i stojący obok dzban z wodą, następnie zwraca uwagę na ten element umieszczony na Ołtarzu Wita Stwosza. Drugim artystą, który nadał charakter wnętrzu kościoła Mariackiego był Jan Matejko. Prof. Zin rysuje herb Odrowąż i pokazuje fragmenty polichromii Jana Matejki, gdzie są wykorzystane elementy tego herbu. 11:25 POLSKIE DZIEDZICTWO S.II - SEZON 2 ODC. 5 Magazyn historyczny, 28 min, Polska, 2022 Reżyseria: Maciej Kłobucki Scenariusz: Bartosz Kucharski, Tomasz Kępski, Kamil Szymański W piątym odcinku drugiej serii cyklu "Polskie Dziedzictwo" prowadzący Stefan Tompson zabierze widzów w fascynującą, historyczną podróż śladami polskiego dziedzictwa po Wileńszczyźnie. Odwiedzimy ruiny zamku Radziwiłłów w Dubinkach, w którym najprawdopodobniej urodziła się Królowa Polski - Barbara Radziwiłłówna. Dotrzemy do miejsce, gdzie w 2004 roku odnaleziono szczątki Mikołaja i Radziwiłła Czarnego oraz Mikołaja Radziwiłła Rudego - braci Barbary Radziwiłłówny. Prowadzący zaprowadzi widzów do jednej z najstarszych osad na Litwie - do wioski Mejszagoła, w której do dziś mieszka wielu Polaków. Poznamy pałac leżący w centrum tej wioski, wybudowany przez Onufrego Houwalta, a także odwiedzimy kościół, który zbudowano w miejscu, gdzie Władysław Jagiełło zarządził budowę jednego z siedmiu pierwszych kościołów na terenie Litwy. Stefan Tompson poprowadzi widzów także śladami marszałka Józefa Piłsudskiego. 12:00 FILARY CZASU - ODC. 1 ANDALUZJA - PODBÓJ WODY (LOS PILARES DEL TIEMPO EP. 01_AL - ANDALUS - LA CONQUISTA DEL AGUA) Serial dokumentalny, 56 min, Hiszpania, 2022 Reżyseria: Antonio Lopez Pulido, Leonor Martn, Lidia San Jos, Aitor Antepara Zuza Serial dokumentalny (10 odcinków), który dosłownie prześwietla najbardziej imponujące zabytki w Hiszpanii, aby pokazać je jak nigdy dotąd. Cykl, który pozwala zrozumieć architekturę i przeznaczenie budynków na przestrzeni dziejów. Każdy odcinek to podróż na historyczne lub architektoniczne szlaki. Odc. 1 - "Andaluzja - podbój wody". Poznamy rewolucyjne urządzenia hydrauliczne kultury andaluzyjskiej. Dzięki najnowszej technologii ujrzymy każdy zakątek takich zabytków jak meczet w Kordobie. Dzięki ścianom budynków zrozumiemy, jak w Al - Andalus wykorzystywano wodę. W Jan odkryjemy najlepiej zachowane łaźnie arabskie w Europie, podziemne kanały, tunele ukryte przez wieki, zbiorniki wodne, lochy. To Alhambra, która kryje się pod Alhambrą. I inne ukryte skarby Grenady Nasrydów. Ogromna Alhambra sama w sobie jest hołdem dla wody. Ale jak można wznosić pałace i ogrody tam, gdzie nie ma studni, ani źródeł? 13:05 CHIRURDZY - UROLOGIA Serial dokumentalny, 45 min, Polska, 2023 Reżyseria: Alicja Chmielewska Scenariusz: Alicja Chmielewska, Piotr Poraj-Poleski Zdjęcia: Filip Pakuła Lektor: Paweł Bukrewicz Dr n. med. Wojciech W. Rogowski to lekarz bardzo doświadczony, który w pracy kładzie nacisk na zespołowość. W swojej karierze zawodowej pomógł powrócić do zdrowia tysiącom pacjentów. W tym wyjątkowym odcinku serii pracę Kliniki Urologii i Urologii Klinicznej PIM MSWiA widzowie poznają z perspektywy kilku lekarzy. To dzięki nim dowiemy się jak wygląda ich typowy dzień pracy, ile zajmują im czynności inne niż zabiegowe oraz z jakimi przypadkami medycznymi spotykają się najczęściej. 14:00 SKARBY DZIKIEJ AUSTRALII - ODC. 6 TASMANIA (AUSTRALIA’S WILD TREASURE (6/6) TASMANIA) Cykl dokumentalny, 52 min, Australia, 2020 Reżyseria: Aaron Pedersen Zrealizowany przez doświadczoną ekipę filmowców serial dokumentalny pokazujący różnorodne i wyjątkowe krajobrazy i ekosystemy Australii, które nie mają sobie równych. Sześć wyjątkowych miejsc o znaczeniu ekologicznym i naturalnie pięknych, w których zwierzęta przystosowały się do swoich konkretnych siedlisk, każde niesamowite na swój własny sposób. Niezapomniana podróż po niezwykłych krajobrazach, które tworzą ten australijski kontynent. Część 6. Tasmania. Na odizolowanej od kontynentu Tasmanii mogły powstać wyjątkowe gatunki. Dla innych wyspa stała się ostatnią twierdzą. Zmienna pogoda tworzy tu zachwycające krajobrazy i umożliwia istnienie jednych z najbardziej bujnych lasów strefy umiarkowanej. To Australia o nieznanym szerzej obliczu. Życie na wyspie zachęca zwierzęta do odmiennych zachowań. Izolacja daje możliwość powstania całkowicie odmiennych dróg ewolucji. Australia odłączyła się od reszty kontynentów 180 milionów lat temu. Większość miejscowych gatunków występuje tylko tutaj. Leżąca na jej południowym krańcu Tasmania jest jeszcze bardziej odległa. Pod koniec ostatniej epoki lodowej wzrost poziomu morza sprawił, że Tasmania została odcięta od kontynentu. Powstały tu gatunki niewystępujące nigdzie indziej na świecie. Tylko tutaj żyje do dziś diabeł tasmański. 15:00 DZIEŃ Z ŻYCIA ZIEMI - ODC. 1 WSCHÓD (A DAY IN THE LIFE OF EARTH) Serial dokumentalny, 46 min, Niemcy, 2018 Reżyseria: Matthew Dyas Dwuczęściowa seria dokumentalna. Jeśli zakładasz, że Ziemia potrzebuje milionów lat, aby się zmienić, czeka cię niespodzianka. Ten film przedstawia najnowsze badania naukowe, które pokazują, jak bardzo nasza planeta może się zmienić w ciągu jednego dnia. Co minutę tworzone jest nowe terytorium; co godzinę z kosmosu przybywają tony skał; zanim pójdziesz spać, chmura pyłu znad Sahary zapłodni Amazonkę. Podczas gdy to wszystko się działo, biegun północny przesunął się o prawie 150 metrów. Każdego dnia budzisz się na zupełnie innej planecie. Odc. 1 - "Wschód". Naukowcy pokażą nam, jak przebiegają zmiany... z godziny na godzinę. Zmiany, dzięki którym Ziemia jest naszym domem. Zmiany, które dają nam grunt pod nogami, pożywienie oraz powietrze. Zmiany, dzięki którym każdego ranka wstaje nowy świt, nowy dzień i nowy świat. A to dopiero połowa dnia z życia Ziemi. 15:55 NA KRAWĘDZI - ODC. 1 LODOWE PŁYWANIE (ON THE EDGE 1. COLD) Serial dokumentalny, 51 min, Francja, 2018 Reżyseria: Laurent Ramamonjiarisoa Mini - seria dokumentalna (6 odcinków) opowiadająca o tym co dzieje się z ludzkim organizmem w ekstremalnych warunkach. Marc poddaje się kolejnym wyzwaniom, które spowodują, że znajdzie się w ekstremalnie niskich lub wysokich temperaturach, na wysokości lub bardzo głęboko, oraz poddany będzie prędkościom lub przetestowany zostanie refleks. Spotka się z różnymi specjalistami, naukowcami i sportowcami, którzy będą go trenować, testować i dawać rady jak robić postępy. Odc. 1 - "Lodowe pływanie". Wyzwanie to ekstremalnie niskie temperatury, przebywanie w lodowatej wodzie i chłodzie. Przed wyzwaniem Marc będzie na zmianę pływał w zamarzniętych basenach, lodowych kąpielach, w zimowym morzu. Zadanie: przepłynąć 1 kilometr w wodzie o temperaturze pięciu stopni Celsjusza. Będzie więc pływał w bardzo zimnej wodzie. Najpierw badania i przygotowania, bo grozi mu hipotermia, która może prowadzić do śmierci. Przejdzie szkolenie, by tego uniknąć. Tkanka tłuszczowa stanowi warstwę ochronną, która pomoże znieść zimno. U ssaków morskich warstwa tłuszczu może obejmować połowę masy ich ciała. W zetknięciu z zimnem termoreceptory w skórze wykrywają spadek temperatury. Reakcja: dreszcze, które zwiększają produkcję ciepła w organizmie pięciokrotnie w ciągu kilku sekund. Ostatecznie Marc sprostał wyzwaniu i dołączył do ekskluzywnego grona pływaków lodowych. Ale prawdziwą nagrodą jest to, że w ciągu 100 dni poznał swoje ograniczenia. Pokonał strach. Odkrył ukryte zasoby zarówno w ciele, jak i umyśle. 17:00 WĘDRUJĄC PO ZIEMI - ODC. 7 FLORYDA (I WALKED ON EARTH IN FLORIDA / J’AI MARCH SUR LA TERRE EN FLORIDE) Serial dokumentalny, 51 min, Francja, 2014 Reżyseria: Guy Beauche, Mathieu Vidard Dziesięcioczęściowa podróżnicza seria dokumentalna to niezwykła eksploracja egzotycznych zakątków świata. Odc. 7. Floryda. Tu zgodnie współistnieją człowiek i natura. W tym regionie badacze interesują się lokalnymi gatunkami, także tymi, które zagrażają ekosystemom. Autorzy ukazują charakterystyczne dla tego regionu zwierzęta, które przyciągają uwagę naukowców. Następnie ekipa filmowa przenosi się do Sainte Augustine, by przybliżyć widzom historię aligatora amerykańskiego, który występował na Florydzie na długo przed człowiekiem. Ów gad nie podzielił losu dinozaurów. Jak zdołał przetrwać zmiany, które wstrząsnęły naszą planetą? Dla badaczy aligator jest prawdziwym zwierzęciem wskaźnikowym. Pozwala im obserwować i rozumieć ewolucję i stan środowiska. 18:00 FILARY CZASU - ODC. 2 LA MANCHA - ŚLADAMI DON KICHOTA (LOS PILARES DEL TIEMPO EP. 02_LA MANCHA: IN THE FOOTSTEPS OF DON QUIXOTE) Serial dokumentalny, 56 min, Hiszpania, 2022 Reżyseria: Leonor Martn, Antonio Lopez Pulido, Lidia San Jos, Aitor Antepara Zuza Serial dokumentalny (10 odcinków), który dosłownie prześwietla najbardziej imponujące zabytki w Hiszpanii, aby pokazać je jak nigdy dotąd. Cykl, który pozwala zrozumieć architekturę i przeznaczenie budynków na przestrzeni dziejów. Każdy odcinek to podróż na historyczne lub architektoniczne szlaki. Odc. 2 - "La Mancha - śladami Don Kichota". Literatura i architektura La Manchy prowadzą nas do Toledo, gdzie skaner odsłoni ołtarz, który był ukryty przez ponad pięć wieków. W La Manchy szlachcic z lancą przeżył jedną z najbardziej ekscytujących przygód w literaturze. Zamierzamy ponownie prześledzić tę zadziwiającą historię. Skaner 3D pozwoli nam się przyjrzeć najbardziej reprezentatywnym symbolom marszruty Don Kichota. Wiatraki. Teatr Złotego Wieku. Odkryjemy anegdoty i ciekawostki związane z miejscami uwiecznionymi przez Cervantesa. Dzięki niemu odkryłyśmy, że La Mancha to znacznie więcej niż Don Kichot. 19:10 POŁOŻNA Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2019 Stanisława Leszczyńska w lutym 1943 roku za pomoc osadzonym w łódzkim getcie zostaje aresztowana przez gestapo i wraz z trójką dzieci zesłana do obozu Auschwitz - Birkenau. Tam przechodzi straszliwą próbę życiową. Zostaje akuszerką i w nieludzkich warunkach, na skraju wyczerpania, odbiera 3000 porodów, nie tracąc ani jednego dziecka. Jej nazwisko, jako jednej z czterech najwybitniejszych Polek ostatniego tysiąclecia, zostaje umieszczone na Kielichu Życia i Przemiany Narodu złożonym przez kobiety polskie na Jasnej Górze. Na czym polegał fenomen tej niezwykłej kobiety? W czym tkwiła jej siła? Dlaczego nawet w obliczu śmierci nigdy nie straciła wiary w sens tego, co robi? 20:15 WOJNA DOMOWA Film dokumentalny, 78 min, Polska, 2022 Reżyseria: Aleksander Zalewski Scenariusz: Aleksander Zalewski Zdjęcia: Piotr Chodura Muzyka: Antoni Wojnar Historia Imada - Syryjczyka, który w 1990 roku opuścił swoją ojczyznę i wyjechał do Polski, gdzie założył rodzinę. Jego losy śledzimy na przestrzeni kilku lat, a także poznajemy historię jego młodości przedstawioną za pomocą archiwalnych ujęć z dawnej Syrii użytych w charakterze impresyjnych wspomnień. Sednem filmu jest jednak organizowana przez Imada w 2013 roku wyprawa pomocowa do Syrii, która okazuje się niezwykle kontrowersyjnym i przejmującym doświadczeniem dla całej rodziny. Zetknięcie z niewyobrażalnie okrutną wojną jest jak choroba, która po powrocie zaczyna trawić bohaterów od środka, wywołując długotrwałe konsekwencje dla ich dalszych losów. To film o cenie, jaką płaci się za porzucenie swojego naturalnego środowiska. Bywa, że jest ona wyjątkowo wysoka. 21:35 SALARYMAN - JAPOŃSKI PRACOWNIK (SALARYMAN) Film dokumentalny, 55 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Allegra Pachec Film dokumentalny o złożonym bohaterze tokijskiej kultury pracy. Opowieść o ludziach - trybikach w grupie roboczej, zatrudnionych w korporacjach. Bezimienni, pozbawieni głosu, przepracowani i niedoceniani etatowcy, od których oczekuje się, że w imię pracy porzucą swoje życie domowe, towarzyskie i społeczne. Zarwane noce i intensywne sesje alkoholowe powodują, że wielu z nich spędza noce na ulicach miasta. Inni wpadają w depresje. Ten wnikliwy dokument stawia pytania dotyczące etyki naszych globalnych praktyk pracowniczych w społeczeństwie kapitalistycznym. Schemat wygląda tak: Pieniądze. Praca. Codzienność. Wytrwałość. Smutek. Niewolnictwo. Ojcostwo. Kochanek. Współczucie. Kim jest Salaryman? Wystarczy pięć słów. Garnitur. Laptop. Pociąg - w godzinach szczytu. Wieczór w barze. Kultura salarymanów jest specyficzna dla Japonii. Salaryman jest nowoczesnym samurajem w kapitalistycznym społeczeństwie. Jest w nim trochę z niewolnika i z wojownika. Jest niczym najemnik, ręce do pracy. Film ten jest poświęcony pamięci Matsuri Takahashi i wszystkich innych ofiar przepracowania na całym świecie. 22:40 CHIRURDZY - TRANSPLANTOLOGIA Serial dokumentalny, 45 min, Polska, 2023 Reżyseria: Piotr Poraj Poleski Scenariusz: Piotr Poraj Poleski Zdjęcia: Filip Pakuła Lektor: Paweł Bukrewicz W szóstym odcinku serii "Chirurdzy" widzowie poznają kolejnego wybitnego chirurga - prof. dr hab. n. med. Marka Durlika. To on jako jedyny lekarz w Polsce wykonuje operacje trzustki za pomocą robota da Vinci. Tym razem profesora czeka kolejny zabieg - rodzinny przeszczep nerki. W walce o zdrowie pacjentów towarzyszyć mu będzie zespół lekarzy z Kliniki Chirurgii Gastroentorologicznej i Transplantologii PIM MSWiA. Czy poza pracą profesor znajduje czas dla żony i ukochanego psa? I jak postęp medycyny wpływa na wykonywaną przez niego pracę? 23:40 MORDERSTWO W RODZINIE - ODC. 2 JENNIFER CRONIN (A MURDER IN THE FAMILY / AMERICAN MURDER: THE FAMILY NEXT DOOR EP. 2 JENNIFER CRONIN) Serial dokumentalny, 46 min, Wielka Brytania, 2022 Reżyseria: Jenny Popplewell Odc. 2 - "Jennifer Cronin". Na policję zadzwoniła kobieta, którą jej były mąż Kieren Lynch przyszedł zabić. Do szpitala trafiły dwie osoby z ciężkimi poparzeniami. Mężczyzna podpalił jej matkę, a potem siebie. Oskarżono go o próbę zabójstwa. Kobieta twierdzi, że chciał ją skrzywdzić. Wiedział, jak bardzo były zżyte z matką, którą zabił, a można było temu zapobiec. Policja ich nie ochroniła. Krzyczały, machały rękami - bez skutku. Zarządzono dochodzenie, czy do śmierci Lyncha i Jennifer Cronin nie doszło z powodu błędów funkcjonariuszy. Lynch oblał benzyną Jennifer i podpalił, a potem to samo zrobił ze sobą. Okoliczności śmierci Jennifer wywołały szok. Celem dochodzenia jest ustalenie, jak ktoś zmarł i w jakich okolicznościach. Ustalono, że do śmierci Jennifer Cronin przyczyniło się pięć błędów policji. Nie stwierdzono bezpośredniej winy żadnego funkcjonariusza, chociaż wobec niektórych podjęto pewne kroki administracyjne. Policja w Essex prowadzi szkolenia w zakresie rozpoznawania przemocy domowej i stalkingu. W 94 % stalking prowadzi do zabójstwa. 00:40 SZLACHETNY DZIKUS (FILM O BRONISŁAWIE MALINOWSKIM) Film dokumentalny, 52 min, Polska, 1999 Reżyseria: Jerzy Domaradzki Scenariusz: Jerzy Domaradzki Lektor: Daria Trafankowska, Olgierd Łukaszewicz Zdjęcia: Jerzy Domaradzki Film poświęcony postaci światowej sławy antropologa, prekursora i pioniera badań plemion prymitywnych - Bronisława Malinowskiego. (1884 - 1942). Bezpośrednią inspiracją filmu była wyprawa uczonego na Triobriandy w Nowej Gwinei, po której powstała glośna książka "Życie seksualne dzikich". Wyspy Triobrianda to jeden z małych, koralowych archipelagów na Morzu Salomona. Łączna powierzchnia Triobriandów niewiele przekracza czterysta kilometrów kwadratowych, a liczba ludności wynosi kilkanaście tysięcy mieszkańców. Jednak ten niepozorny, niczym szczególnym nie wyróżniający się archipelag stał się znany w świecie. Zainteresowanie ludzi nauki i rozgłos wśród szerszej publiczności zyskał dzięki pracom Bronisława Malinowskiego, który w latach 1915 - 18 prowadził na wyspach badania naukowe. Plonem owych obserwacji stały się klasyczne dzieła kierunku funkcjonalnego w antropologii: "Argonauci Zachodniego Pacyfiku", "Zwyczaj i zbrodnia w społeczności dzikich" oraz budzący szczególne namiętności tom "Życie seksualne dzikich w północno - zachodniej Melanezji". Czytelników szokowała opisana w tym ostatnim dziele swoboda obyczajowa tubylców identyfikowana z wyuzdaniem. Bronisław Malinowski urodził się w Krakowie, studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim matematykę, fizykę, historię filozofii, psychologię, literaturę i etnologię. Naukę kontynuował w Lipsku i Londynie. W 1914 roku popłynął na drugą półkulę. Prowadził badania w Australii, Nowej Gwinei i na Wyspach Triobriandzkich. Po zakończeniu Wielkiej Wojny wrócił do Europy. Wykładał na uniwersytecie w Londynie, prowadził seminaria w Genewie, Rzymie i Wiedniu. Następnie wyjechał do Stanów Zjednoczonych. Był profesorem w Yale University. W filmowym portrecie znakomitego naukowca współczesna relacja z miejsc, gdzie przebywał Malinowski, przeplata się z fragmentami jego dzienników i ze zdjęciami archiwalnymi z lat 1914 - 1918. 01:40 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - "W SUKURS PAMIĘCI" (ODC. 297) Magazyn historyczny, 24 min, Polska, 2023 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki "W sukurs pamięci" Po powstaniu styczniowym na ziemiach dawnego zaboru rosyjskiego przybyło przydrożnych krzyży i kapliczek. Nieodłącznym elementem tych miejsc była lokalna opowieść o potyczce powstańczej patii, o zmarłych z ran bohaterach. I dzisiaj właśnie wyruszamy tej pamięci w sukurs w stronę Treblinki. Mieszkańcy gminy Małkinia Dolna od lat szukają pomocy w rozwiązaniu zagadki krzyża, który niegdyś stał przy polnej drodze w miejscowości Prostyń. Przechodząca tędy w 1944 roku Armia Czerwona zniszczyła go, a nikt nigdy nie wzniósł ponownie. Zaś wedle przekazu było to miejsce spoczynku powstańców styczniowych, aczkolwiek nikt już żadnych szczegółów nie pamięta. Władze gminy zwróciły się z prośbą do nas, a my nigdy takiej pomocy nie odmawiamy. Zamierzamy sprawę rozstrzygnąć badaniami geofizycznymi. 02:15 FOTOGRAF PARTYZANTÓW Film dokumentalny, 31 min, Polska, 2010 Reżyseria: Wiesław Paluch Scenariusz: Wiesław Paluch W czasie II wojny w małym miasteczku Biłgoraj Edward Buczek (1906 - 1983) prowadził zakład fotograficzny. Z jego usług korzystali mieszkańcy i okupujący te tereny żołnierze niemieccy. Buczek robił portrety i zdjęcia rodzinne, fotografował także codzienne życie miasteczka i okolic. Był również zaprzysiężonym fotoreporterem partyzanckim, na terenie biłgorajskiego obwodu AK, z prawem przebywania w obozach i oddziałach stacjonujących w okolicznych lasach. W tajemnicy dokumentował działalność oddziałów partyzanckich (Konrada Bartoszewskiego "Wira" i Józefa Steglińskiego "Corda"). Są to unikatowe zdjęcia, pokazujące życie i działania oddziałów partyzanckich na Zamojszczyźnie. Dokumentacja ta jest niepowtarzalna, nasiąknięta rzeczywistością partyzancką. Autor utrwalił klimat i nastrój tamtych dni. Większość fotografii wykonał wiosną 1944 roku, przed bitwą osuchowską. Udało mu się zatrzymać w kadrze ludzi, którzy w większości zginęli w walce. W czerwcu 1944 roku, wycofująca się z frontu wschodniego armia niemiecka okrążyła oddziały partyzanckie stacjonujące w lasach Puszczy Solskiej. Około tysiąca partyzantów stanęło naprzeciw 30 - tysięcznej armii niemieckiej ze wsparciem lotniczym i artyleryjskim (tak wielkich sił do walki z partyzantami nigdzie w Polsce nie użyto przez cały okres okupacji). Przeżyło około 200 partyzantów. Niestety, w świadomości Polaków ta ważna bitwa nie istnieje. Nie uczono o niej w szkołach, a partyzanci, którzy przeżyli, byli prześladowani przez NKWD i UB. Film opowiada o żołnierzach walczących w lasach Puszczy Solskiej podczas II wojny, utrwalonych na fotografiach Edwarda Buczka. 03:00 DZIECI MORZA I WIATRU... Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2009 Reżyseria: Janusz Sidor Scenariusz: Janusz Sidor Zdjęcia: Mirosław Basaj, Tomasz Chruściel Film składa się z kilku części łączonych ze sobą impresjami filmowymi pokazującymi konie w związkach z rodzimą literaturą i prezentowanym zagadnieniem. Araby zostały sprowadzone do kraju przed 200 laty przez m. in. Sanguszków, Małachowskich czy Wacława Rzewuskiego, stanowiły podstawę końskiej naszej rasy narodowej, najdoskonalszej do wojny. Film opowiada o najlepszych stadninach i ludziach hodujących konie współcześnie oraz jak pracować z koniem, by rozumiał jeźdźca i był dla jego przyjacielem; pokazuje, jak układa się najlepsze konie do zaprzęgu, do wyścigów, do skoków, do pokazów, do pracy i dla wojny, mimo że ta dzisiaj już nie jest dla konia istotą jego powołania. Jakie teraz w Polsce hoduje się rasy koni i jakich koni używa się do rozmaitych zaplanowanych dla nich zadań? Najznamienitsze egzemplarze koni, ich maści i to, co stanowi w nich znamię szlachectwa oraz naturalnego piękna, po które przyjeżdża do krajowych stadnin świat cały, by zobaczyć, poobcować, kupić, lub by zdobyć genetyczny zaczyn przyszłych doskonałych hodowli.