TVP Dokument Piątek, 13.09.2024 05:40 DZIKA POLSKA - PAMIĘĆ KAMIENI Serial dokumentalny, 23 min, Polska, 2007 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Marcin Kostrzyński W kolejnym już odcinku razem z naszymi prowadzącymi wyruszyliśmy na Suwalszczyznę. Przewodnikiem po niej jest zamieszkały nad Czarną Hańczą prof. Andrzej Strumiłło, malarz, rzeźbiarz, grafik. "Dzika Polska" to program pokazujący świat dzikich zwierząt i przyrody oraz ludzi, którzy ją chronią. W Polsce można znaleźć niemal wszystko: od gór o charakterze alpejskim, przez szerokie plaże, czyste jeziora, pierwotne lasy, nieuregulowane rzeki, po największe mokradła. Polska przyroda na tle przyrody Europy ma szczególną wartość, bo tak wszechstronnie reprezentuje świat istot żywych całego kontynentu. Jest mniej przekształcona i mniej zniszczona. Dlatego wielu Anglików czy Holendrów, którzy pamiętają swe kraje sprzed 50-60 lat, widząc polską przyrodę, mówi: "Tak wyglądała przyroda mojego dzieciństwa?". Wśród nich są tacy, którym wcale nie spieszno zwiedzać Wawel, Malbork czy podziwiać gdańską Starówkę. Wolą godzinami przesiadywać pod podlaską wierzbą, bo gnieżdżą się w jej dziupli kolorowe kraski, tkwić w zmyślnie uszytych namiotach w dolinie górnej Narwi, gdyż obfituje ona w rzadkie w Europie zachodniej ptaki błotne, czatować za pagórkami koło Sokółki, bo czasami wychodzą na nie dzikie żubry. Program ma formę przygodowych ekspedycji w najbardziej niedostępne i dzikie miejsca w Polsce. Uczestniczą w nich Marcin Kostrzyński, znawca biologii i zachowań zwierząt oraz fotograf przyrody Tomek Kłosowski, którego intryguje odkrywanie tajemnic psychiki zwierząt i szukanie odpowiedzi na pytania o to, co jest wspólnego w zachowaniach ludzkich i zwierzęcych, takich jak: zaloty, dobieranie się w pary, opieka nad potomstwem, hierarchia w stadzie, walka, zdobywanie pożywienia. 06:10 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.V - ODC. 44 CZARNE ZŁOTO Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2017 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Tradycyjnie polskie ziemie wschodnie zajmowały niegdyś trzecie miejsce na świecie jeśli chodzi o wydobycie ropy naftowej. Radosław Kotarski rusza tym śladem i sprawdza ile zostało na Podkarpaciu z dziedzictwa, które zostawił po sobie Ignacy Łukasiewicz i jego współpracownicy? Czy urządzenia zaprojektowane przez nich byłyby w stanie także dzisiaj wydobyć ropę naftową z podziemi? Na te pytania odpowiada pierwszy odcinek piątej serii Podróży z historią" 06:50 WSZYSTKO O TORBACZACH - ODC. 2 OD PUSTYNI PO NIEBO (THE WONDERS OF MARSUPIALS FROM THE DESERTS TO THE SKIES) Film dokumentalny, 49 min, Australia, 2016 Reżyseria: Edward Saltau, Daniel Hunter Trzyczęściowa seria dokumentalna o torbaczach, badająca ich ewolucję, dzięki której poradziły sobie z wyjątkowymi i trudnymi wyzwaniami życia w Australii. Wizualna uczta oszałamiających australijskich krajobrazów. Seria przedstawia kangura rudego, koale, niełazy tygrysie, bandykoty, potaroo i nie tylko. Spotkamy największe i najmniejsze torbacze, a także najrzadsze i odnoszące największe sukcesy. Oprócz spotkania z niesamowitą różnorodnością australijskich torbaczy, dowiemy się, jak powstały te stworzenia i jak przybyły na ten ogromny, wyspiarski kontynent. Część 2 - "Od pustyni po niebo". Znalezienie chłodniejszego miejsca na pustyni jest prawdziwym wyzwaniem. Życie pod ziemią to sposób przetrwania, pozwalający zwierzętom chłodzić się i nie tracić za dużo płynów. Najlepiej się to udaje wombatowcom szerokogłowym. Samiec kopie sobie dom. To ciężka praca, ale musi ją dobrze wykonać, bo od tego zależy jego życie. Spędza 75% czasu pod ziemią. Duże pazury i silne łapy pomagają w wykopie. Tam w dole jest znacznie chłodniej... Popołudniu temperatura się obniża i pora żerować - bo kopanie bardzo uszczupliło mu rezerwy energii. Jego sekret kryje się pod ziemią. Wielu szuka schronienia pod ziemią, ale są tacy, co mierzą wyżej. Workolotokształtne to jedne z najbardziej różniących się od reszty grup torbaczy. Są znakomicie przystosowane do życia w koronach drzew. 07:50 CAMARGUE - ODC. 1 SÓL I MORZE (CAMARGUE: WILD PARADISE / CAMARGUE, PARADIS SAUVAGE / LA CAMARGUE, SAUVAGE ET FRAGILE - ENTRE SEL ET MER) Cykl dokumentalny, 52 min, Francja, 2022 Reżyseria: Xavier Lefebvre Film dokumentalny o Camargue - krainie geograficznej położonej na południu Francji, między dwiema głównymi odnogami Rodanu w delcie tej rzeki i wybrzeżem Morza Śródziemnego. Odkryjemy na lądzie i na morzu dziewicze krajobrazy i wyjątkową bioróżnorodność tego rezerwatu przyrody, położonego na skrzyżowaniu wody słodkiej i słonej. Ta dwuczęściowa seria oferuje rzadki wgląd w mało znany ekosystem, poznamy gatunki morskie żyjące w wodach przybrzeżnych. Odc. 1. Camargue to największy ekosystem mokradeł Francji. Dzieli się na dwie części: z wodą słoną i słodką. Wybrzeże Camargue to bezkresny ciąg plaż i wydm między Fos - sur - Mer i Le Grau - du - Roi. To przede wszystkim delta Rodanu. U wybrzeży Camarque żyją delfiny, pławikoniki i żółwie morskie. Wydobycie soli zmieniło południowo - wschodnią część Camargue. Saliny przeobraziły pejzaż. Wszędzie widać groble dzielące stawy. Sansouire to słone łąki porośnięte roślinami znoszącymi wysokie zasolenie. To ostoja ptaków, takich jak rybitwy białoczelne. A pod wodą rosną cenne gatunki roślin. Powstał też obszar zwany "strefą ochrony biosfery". 08:50 NA KRAWĘDZI - ODC. 3 GORĄCO (ON THE EDGE 3. HEAT) Serial dokumentalny, 51 min, Francja, 2018 Reżyseria: Laurent Ramamonjiarisoa Mini - seria dokumentalna (6 odcinków) opowiadająca o tym, co dzieje się z ludzkim organizmem w ekstremalnych warunkach. Marc poddaje się kolejnym wyzwaniom, które spowodują, że znajdzie się w ekstremalnie niskich lub wysokich temperaturach, na wysokości lub bardzo głęboko oraz poddany będzie ogromnym prędkościom lub bardzo wymagającym testom na refleks. Spotka się z różnymi specjalistami, naukowcami i sportowcami, którzy będą go trenować, testować i dawać rady jak robić postępy. Odc. 3 - "Gorąco". Tym razem wyzwaniem będzie wysoka temperatura. Marc podejmie samotną wędrówkę - 150 km, w ekstremalnym upale po tunezyjskiej pustyni. Później będzie dokonywał testu i sprawdzał, jak zachowa się organizm w komorze klimatycznej w temperaturze 45 st. C. Nauczy się znosić upał, zarządzać wysiłkiem, przekraczać swoje granice, pocić się. Aby przejść 100 km na Saharze trzeba zaadaptować ciało, słuchać go, wzmacniać mięśnie i nie zapominać o nawadnianiu. Poznamy też Philippe Frey'a, który nosi przydomek "biały nomada". Pustynia sama ustala zasady. Człowiek nie zapanuje nad wszystkim. To królestwo natury, a człowiek może tylko odczuwać względem niej respekt. To będzie prawdziwa próba sił. 09:50 WĘDRUJĄC PO ZIEMI - ODC. 9 KOSTARYKA (I WALKED ON EARTH / J’AI MARCH SUR LA TERRE AU COSTA RICA) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2014 Reżyseria: Guillaume Maidatchevsky, Mathieu Vidard, Luc Marescot Dziesięcioczęściowa podróżnicza seria dokumentalna to niezwykła eksploracja egzotycznych zakątków świata. Odc. 9. Kostaryka, raj różnorodności biologicznej, do którego wdarł się człowiek, zaburzając jego naturalną równowagę. 4 miliony lat temu kontynenty Ameryki Północnej i Południowej zostały połączone cienkim pasem lądu. Ten żyzny korytarz stworzył tysiącom gatunków roślin i zwierząt idealne warunki do rozwoju. Witajcie w Kostaryce. Pomiędzy dwoma oceanami leży pierwotny las tropikalny. 10:50 NA PLANIE U WAJDY Reportaż, 20 min, Polska, 1980 Autor: Andrzej Geber, Krzysztof Miklaszewski Prowadzący: Krzysztof Miklaszewski Praca reżysera Andrzeja Wajdy na planie serialu filmowego "Z biegiem lat, z biegiem dni". Serial jest opowieścią filmową o dwóch krakowskich rodzinach, usytuowaną w latach 1874 - 1914. Ekipa telewizyjna towarzyszy reżyserowi i jego aktorom podczas pracy w Zakopanem oraz w Teatrze Juliusza Słowackiego w Krakowie. Na planie wielu wybitnych aktorów scen krakowskich, m.in.: Jerzy Bińczycki, Anny Polony, Andrzej Buszewicz, Mieczysław Grąbka. Praca nad serialem zbiega się w czasie z 25 - leciem pracy reżyserskiej Andrzeja Wajdy. Obszerne fragmenty z planu zdjęciowego. 11:20 POLSKIE DZIEDZICTWO S.II - SEZON 2 ODC. 8 Magazyn historyczny, 28 min, Polska, 2022 Reżyseria: Maciej Kłobucki Scenariusz: Bartosz Kucharski, Tomasz Kępski, Kamil Szymański W drugim sezonie programu "Polskie dziedzictwo" przybliżona zostanie widzom zapomniana historia polskiego dziedzictwa na Litwie, Łotwie oraz w Estonii. W tym odcinku wybierzemy się między innymi do tajemniczego województwa wendeńskiego. 11:55 FILARY CZASU - ODC. 4 GOTYK - I STAŁA SIĘ ŚWIATŁOŚĆ (LOS PILARES DEL TIEMPO EP. 04_GOTIC) Serial dokumentalny, 54 min, Hiszpania, 2022 Reżyseria: Leonor Martn, Antonio Lopez Pulido, Lidia San Jos, Aitor Antepara Zuza Serial dokumentalny (10 odcinków), który dosłownie prześwietla najbardziej imponujące zabytki w Hiszpanii, aby pokazać je jak nigdy dotąd. Cykl, który pozwala zrozumieć architekturę i przeznaczenie budynków na przestrzeni dziejów. Każdy odcinek to podróż na historyczne lub architektoniczne szlaki. Odc. 4 - "Gotyk - i stała się światłość". Dziś zwiedzimy katedrę Santa Mara de la Regla w León, a także dawny ośrodek handlu morskiego, Giełdę Jedwabiu w Walencji. Na koniec poznamy najwspanialsze budowle katalońskiego gotyku: bazylikę Santa Mara del Mar w Barcelonie i katedrę w Gironie z najszerszą nawą główną na świecie. Towarzyszyć nam będzie zespół ekspertów, którzy za pomocą skanera zarejestrują w 3D zabytki wzdłuż naszej trasy. Witraże nie tylko wpuszczają światło do gotyckich budynków, ale także opowiadają nam wyjątkowe historie. Zobaczymy jedne z największych i najstarszych witraży na świecie, prawdziwą feerię barw. 13:00 CHIRURDZY - CHIRURGIA NACZYNIOWA Serial dokumentalny, 45 min, Polska, 2023 Reżyseria: Alicja Chmielewska Scenariusz: Alicja Chmielewska, Piotr Poraj Poleski Zdjęcia: Filip Pakuła Lektor: Paweł Bukrewicz Bohaterem ósmego odcinka jest prof. dr hab. n. med. Piotr Andziak - ceniony chirurg naczyniowy i były kierownik Kliniki Chirurgii Ogólnej i Naczyniowej PIM MSWiA. To on przez lata swojej kariery wyszkolił kolejne pokolenia lekarzy i zbudował zespół ludzi, którzy traktują swoją pracę z pasją, zaangażowaniem, ale przede wszystkim lubią siebie nawzajem. Jak wielu bohaterów serii "Chirurdzy" prof. Andziak posiada pasje pozazawodowe. To one pozwalają mu na chwilę wytchnienia pomiędzy kolejnymi zabiegami, ale także stanowią pretekst do utrzymywania i pogłębiania więzi rodzinnych. Czy zawód chirurga był zawodem, z którym prof. Andziak od dzieciństwa wiązał swoją przyszłość? Co mógłby robić, gdyby nie został lekarzem? 13:55 WSZYSTKO O TORBACZACH - ODC. 3 W ZAGROŻENIU (THE WONDERS OF MARSUPIALS MARSUPIALS ON THE BRINK) Cykl dokumentalny, 49 min, Australia, 2016 Reżyseria: Edward Saltau, Daniel Hunter Trzyczęściowa seria dokumentalna o torbaczach, badająca ich ewolucję, dzięki której poradziły sobie z wyjątkowymi i trudnymi wyzwaniami życia w Australii. Wizualna uczta oszałamiających australijskich krajobrazów. Seria przedstawia kangura rudego, koale, niełazy tygrysie, bandykoty, potaroo i nie tylko. Spotkamy największe i najmniejsze torbacze, a także najrzadsze i odnoszące największe sukcesy. Oprócz spotkania z niesamowitą różnorodnością australijskich torbaczy, dowiemy się, jak powstały te stworzenia i jak przybyły na ten ogromny, wyspiarski kontynent. Część 3 - "W zagrożeniu". Koala jest ikoną torbaczy australijskich. Powszechnie uważa się go za milutkie stworzenie, żyjące na drzewie, przesypiające cały dzień. Koala zdołał znaleźć sobie niszę dla siebie w koronach drzew. Torby lęgowe u torbaczy różnią się między gatunkami - a koala ma torbę otwierającą się ku tyłowi. Dziwne jak na nadrzewne ssaki, ale jest ku temu powód. Gdy maleństwo jest już tak duże, by przejść z mleka matki na liście - matka karmi go papką z rozmiękłych odchodów. Dla koali zaczyna brakować miejsca. Powszechną cechą ewolucyjną torbaczy jest ich zdolność przystosowania swojej diety do ciągle zmieniającego się otoczenia. Układ trawienny koali, pozwalający mu konsumować trujące liście, czy nieustannie rosnące zęby wombata - to typowe przykłady. Torbacze świetnie się mają w każdym ekosystemie i habitacie w Australii. Ich niezwykła różnorodność jest odbiciem inteligentnej adaptacji i wyjątkowych rozwiązań dla pokonania wyzwań w najtrudniejszych środowiskach na Ziemi. 14:55 CAMARGUE - ODC. 2 KRAINA SŁODKIEJ WODY (CAMARGUE: WILD PARADISE / CAMARGUE, PARADIS SAUVAGE / LA CAMARGUE, SAUVAGE ET FRAGILE - LE ROYAUME DE L’EAU DOUCE) Cykl dokumentalny, 52 min, Francja, 2022 Reżyseria: Xavier Lefebvre Film dokumentalny o Camargue - krainie geograficznej położonej na południu Francji, między dwiema głównymi odnogami Rodanu w delcie tej rzeki a wybrzeżem Morza Śródziemnego. Odkryjemy na lądzie i na morzu dziewicze krajobrazy i wyjątkową bioróżnorodność tego rezerwatu przyrody, położonego na skrzyżowaniu wody słodkiej i słonej. Ta dwuczęściowa seria oferuje rzadki wgląd w mało znany ekosystem, poznamy gatunki morskie żyjące w wodach przybrzeżnych. Odc. 2 - Camargue - Kraina słodkiej wody. 15:55 NA KRAWĘDZI - ODC. 4 REFLEKS (ON THE EDGE 4 REFLEX) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2018 Reżyseria: Laurent Ramamonjiarisoa Mini - seria dokumentalna (6 odcinków) opowiadająca o tym, co dzieje się z ludzkim organizmem w ekstremalnych warunkach. Marc poddaje się kolejnym wyzwaniom, które spowodują, że znajdzie się w ekstremalnie niskich lub wysokich temperaturach, na wysokości lub bardzo głęboko oraz poddany będzie ogromnym prędkościom lub bardzo wymagającym testom na refleks. Spotka się z różnymi specjalistami, naukowcami i sportowcami, którzy będą go trenować, testować i dawać rady jak robić postępy. Odc. 4 - "Refleks". W tym odcinku zbadamy refleks, Marc będzie musiał zostać najlepszym bramkarzem piłki ręcznej. Podczas meczu bramkarze otrzymują około 60 strzałów, więcej niż jeden strzał na minutę gry, przy piłce osiągającej prędkość do 100 km/h. Gwiazdy sportu fascynują szybkością, precyzją ruchów, siłą i umiejętnościami. Wymagają one wyjątkowego refleksu. Ale co oni tak naprawdę robią? To świadoma decyzja, czy automatyzm? Zostanie użyty specjalistyczny sprzęt do mierzenia funkcji motorycznych, czyli precyzji i szybkości ruchów, jak też zdolności do szybkiego reagowania na bodźce. Odróżniamy odruchy, które są mimowolnymi czynnościami motorycznymi od celowej aktywności ruchowej, która jest istotna w aktywności sportowej. 17:00 WĘDRUJĄC PO ZIEMI - ODC. 10 INDIE (I WALKED ON EARTH / J’AI MARCH SUR LA TERRE EN INDE) Serial dokumentalny, 49 min, Francja, 2014 Reżyseria: Guillaume Maidatchevsky, Mathieu Vidard Dziesięcioczęściowa podróżnicza seria dokumentalna to niezwykła eksploracja egzotycznych zakątków świata. Odc. 10. Indie. Niegdyś pokrywające ten kraj gęste lasy prawie całkowicie zniknęły. Siedliska występujących tu zwierząt zostały zniszczone przez człowieka. Poznamy ludzi, którzy walczą o przetrwanie dzikich Indii. Ogromne terytorium i zapierająca dech w piersiach różnorodność krajobrazów i kultur. W tym szybko rozwijającym się kraju ludzie i zwierzęta muszą współistnieć na tym samym terytorium. Poznamy ludzi, którzy walczą o utrzymanie kruchej równowagi między naturą a człowiekiem. Pierwszym etapem podróży jest stolica kraju New Delhi. W tej 20 - milionowej metropolii po ulicach buszuje ponad 30 tysięcy dzikich małp. Miasta powstały na ich dawnych terytoriach. W rezultacie te zwierzęta znacznie poszerzyły swoją dietę. Dziś możemy mówić o "miejskich małpach". Pomimo zakazu, Indusi dokarmiają małpy. Dziś Indie są odzwierciedleniem tego, co robimy naturze w skali globalnej. Brakuje przestrzeni, altruizmu, tolerancji. Takie działania jak te pokazują, że należy słuchać zwierząt, szanować ich przestrzeń życiową i odmienny tryb życia. 18:00 FILARY CZASU - ODC. 5 HISPANIA - ŻYCIE W PRZEPYCHU (LOS PILARES DEL TIEMPO EP. 05_HISPANIA) Serial dokumentalny, 53 min, Hiszpania, 2022 Reżyseria: Leonor Martn, Antonio Lopez Pulido, Lidia San Jos, Aitor Antepara Zuza Serial dokumentalny (10 odcinków), który dosłownie prześwietla najbardziej imponujące zabytki w Hiszpanii, aby pokazać je jak nigdy dotąd. Cykl, który pozwala zrozumieć architekturę i przeznaczenie budynków na przestrzeni dziejów. Każdy odcinek to podróż na historyczne lub architektoniczne szlaki. Odc. 5 - "Hispania - życie w przepychu". Poznamy miasto, w którym wytwarzano bardzo ceniony przez Rzymian sos. Użyjemy najnowocześniejszej technologii, która pozwoli nam analizować w 3D te archeologiczne klejnoty. Wyruszamy w podróż po dostatniej Hispanii. W Kadyksie znajdują się dwa dawne rzymskie miasta: Gades, Baelo. Chcę spojrzeć na Kadyks z jednego z punktów widokowych. Ta fantastyczna panorama uwidacznia perłę Okcydentu. Założone przez Fenicjan Gadir jest uważane za pierwsze miasto Zachodu. 19:05 MAREK BILIŃSKI - ŻYCIE JEST MUZYKĄ Film dokumentalny, 56 min, Polska, 2023 Reżyseria: Grzegorz Brzozowicz Scenariusz: Grzegorz Brzozowicz Biliński ukończył Akademię Muzyczną w Poznaniu i mimo angażu w tamtejszej filharmonii zamienił życie filharmonika na niepewny los rockmana. Zafascynowany w latach 70. instrumentami elektronicznymi, które dopiero co wkroczyły do muzyki rozrywkowej, postanowił poświęcić się poszukiwaniu nowych brzmień. Początkowo występował w zespołach rockowych (Heam, Bank) oraz akompaniował gwiazdom estrady (m.in. Halinie Frąckowiak). W latach 80. rozpoczął karierę solową stając się błyskawicznie główną postacią nowej sceny. Jego debiutancki album pt. "Ogród króla świtu" zyskał wielką popularność, a instrumentalny utwór pt. "Ucieczka z tropiku" stał się wielkim przebojem pamiętanym do dziś. W kolejnych latach Marek Biliński tworzył multimedialne spektakle, występował w filharmoniach i w plenerach przed wielotysięczną widownią, a także był wykładowcą na Akademii Muzycznej w Kuwejcie. Ważną częścią filmu są archiwalia, zarówno zdjęcia jak i filmy, dokumentujące najważniejsze występy Marka Bilińskiego. Film to także opowieść o historii powojennej Polski. Wykorzystując materiały z epoki reżyser pokazuje zasiedlenie Ziem Odzyskanych, propagandę sukcesu epoki Edwarda Gierka, fenomen festiwalu w Jarocinie czy czasy tzw. wolnego handlu lat 90. W filmie pojawiają się znane postaci polskiej kultury jak Agnieszka Duczmal, Aleksander Maliszewski, Halina Frąckowiak, Jerzy Kordowicz oraz członkowie zespołu Heam. Szczególne wrażenie robią wypowiedzi Walerii Bilińskiej, 97 - letniej matki bohatera filmu. Ważnym elementem filmu jest sama muzyka Marka Bilińskiego, która rozbrzmiewa przez cały czas. 20:10 GROZNY. CZECZEŃSKI TYGRYS PUTINA Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2015 Reżyseria: Barbara Włodarczyk Scenariusz: Barbara Włodarczyk Zdjęcia: Walentin Bodrow Prowadzący: Barbara Włodarczyk Lektor: Krystyna Czubówna, Janusz Szydłowski Każdy, kto odwiedza dziś Czeczenię, przeżywa szok. Jej stolica, Grozny, która w 2003 roku była uznana przez UNESCO za najbardziej zniszczone miasto na Ziemi - dziś miejscami przypomina Dubaj. Wizytówką Groznego stały się szklane wieżowce (w jednym z nich zafundowano apartament Gerardowi Depardieu) i największy meczet w Europie. A wszystko dzięki temu, że Moskwa daje Czeczenii miliardowe dotacje i wspiera namaszczonego przez Putina przywódcę Ramzana Kadyrowa, który rządzi twardą ręka. W zamian zyskuje pokój i wiernego sojusznika. "Jeśli trzeba umrzeć za Rosję, to jesteśmy gotowi" - mówi Ramzan Kadyrow. O wyjściu z Federacji Rosyjskiej, o co toczyła się wojna w latach 90. , nawet nie wspomina. Czeczenia to państwo w państwie. Republika rządzi się swoimi prawami, które ustanawia sam Ramazan Kadyrow. Wolno mu więcej niż innym przywódcom regionów. Nawet lekceważyć konstytucję. Promuje np. wielożeństwo. Film przedstawia nowe nieznane oblicze Czeczenii, codzienne życie, obyczaje (mieszankę szariatu z dataem, czyli prawem zwyczajowym), problemy, a także rolę i pozycję Kadyrowa namaszczonego przez Putina. Autorka dociera m.in.: do notabla, który ma dwie żony i wcale się z tym nie kryje, choć poligamia jest w Federacji Rosyjskiej zabroniona, do chłopaka, który pół roku spędził w Państwie Islamskim, do szkoły, w której dzieci śpiewają o Kadyrowie i którego nazywają Słońcem. Film wzbogacony jest cytatami Ramzana, który zabiera głos na każdy temat. 21:25 SŁOWACJA - ZABICI KOCHANKOWIE (SLOVAKIA, THE MURDERED LOVERS / SLOVAQUIE - LES FIANCES ASSASSINES) Film dokumentalny, 53 min, Francja, 2021 Reżyseria: Camille Le Pomellec 26 lutego 2018 r. w pewnym domu pod Bratysławą na Słowacji odkryto ciała 27 - letniego Jana Kuciaka i jego narzeczonej Martiny Kusnirovej. Jan, dziennikarz śledczy, miał opublikować wyniki dochodzenia, dotyczącego powiązań między przywódcami politycznymi kraju a Ndranghetą. Ujawnione pośmiertnie ustalenia śledztwa doprowadziły do dymisji ówczesnego premiera Ficy. Czy jednak to śledztwo doprowadziło do odkrycia prawdy? 22:30 OVER THE LIMIT Film dokumentalny, 73 min, Polska, 2018 Reżyseria: Marta Prus Scenariusz: Marta Prus Zdjęcia: Adam Suzin Muzyka: Mikołaj Stroiński, Maciej Palmowski "Over the limit" to pierwszy film dokumentalny pokazujący zamknięty świat rosyjskiego fenomenu gimnastyki artystycznej. Film stanowi intymny portret wybitnej gimnastyczki artystycznej Margarity Mamun, zawodniczki prestiżowego rosyjskiego klubu Gazprom. Prezentuje kluczowy rok w jej życiu. Zawodniczka staje przed życiową szansą zdobycia Olimpijskiego Mistrzostwa, rywalizując z najbliższą koleżanką ze swojego klubu, obecną mistrzynią świata, Janą Kudriawcewą. Film rozpoczynają Mistrzostwa Świata w Stuttgarcie w 2015 roku, które są jednocześnie eliminacjami do Igrzysk. Po zawodach rozpoczyna się ostatni rok treningów Margarity. Zdecydowaną większość czasu zawodniczka spędza w zamkniętym ośrodku sportowym pod Moskwą w Nowogorsku, gdzie mieszka i trenuje 8 godzin dziennie. Tylko tam rosyjskie gimnastyczki mają szansę na światową karierę. To elitarny klub narodowych bohaterów, bowiem sport ten jest dumą Rosjan. Margarita jest odseparowana od świata zewnętrznego. Po codziennych treningach, wizytach u lekarzy i specjalistów sportowych odpoczywa z innymi gimnastyczkami, głównie z Janą, z którą mieszka w pokoju. Igrzyska Olimpijskie stanowią początek nowego etapu w życiu bohaterki. Teraz Margarita musi znaleźć nowy sens życia. Na czym polega koniec kariery wielkiego sportowca? Czy można przygotować się na zupełną zmianę swojej codzienności? Jak główna bohaterka odnajduje się w świecie rosyjskiego sportu, jakie relacje buduje z trenerką Iriną Winer i koleżanką Janą. W jaki sposób jest przygotowywana psychicznie do startu na olimpiadzie? Jakie emocje towarzyszą udziałowi w najistotniejszych zawodach w karierze sportowca? Jak trenerzy i psycholog przygotowują ją do zakończenia kariery? Opowieść o Margaricie Mamun jest parabolą systemu sportowego, który stworzyła prezes klubu Irina Viner. Jest też opisem rywalizacji między koleżankami. Jest to film o marzeniach, dojrzewaniu i samotności wybitnego człowieka. Historia będzie nakłaniała do postawienia pytań: gdzie jest granica pomiędzy poświęceniem a zaangażowaniem; jaka jest cena zwycięstwa; czy osiągnięcie sukcesu daje faktyczne szczęście. Film zdobył wiele nagród na festiwalach filmowych w Polsce i na świecie. 23:55 PRAWDZIWE PSY - ODC. 2/12 Cykl dokumentalny, 24 min, Polska, 2001 Reżyseria: Krzysztof Lang, Patryk Vega Podkomisarz Krzysztof Tkaczyk, który ma za sobą 8 lat służby, zwierza się, że im dłużej pracuje w Wydziale Zabójstw KS, tym mniej wierzy w człowieka i nabiera przekonania, że zabić może każdy, a potem wszelkimi sposobami chce uniknąć odpowiedzialności. Teraz ze Sławomirem Opalą jedzie nad Jeziorko Czerniakowskie, gdzie znaleziono zwłoki mężczyzny. Aspirant Krzysztof Balawender ma przed sobą ważny dzień - dzień meczu, który zadecyduje o mistrzostwie Polski. Oddziały krakowskiej prewencji działają w pociągach. Oddziały stołeczne przejmą kibiców na dworcu. Docierają informacje, że podobno zmierzający na mecz są "nagrzani" i mają niebezpieczne przedmioty. Tkaczyk szuka nad jeziorkiem śladów, które pomogłyby wyjaśnić tajemnicę śmierci mężczyzny. Denat nie ma przy sobie dokumentów. Sądząc po dłoniach i plamach na odzieży, jest pracownikiem budowlanym. W kieszeni ma plastikowe krzyżyki, jakich używają glazurnicy. Zapewne był zatrudniony na jednej z pobliskich budów. Rzecz w tym, że jest ich ponad pięćdziesiąt. Tkaczyk z Opalą przedstawiają sprawę przełożonym. Ktoś próbował upozorować, że mężczyzna pośliznął się, wpadł do wody i uderzył głową w leżące tam kamienie. Nie ma jednak wątpliwości, że kamienie zostały specjalnie ułożone, zapewne już po zbrodni. Zdjęcia denata rozsyłane są do wszystkich jednostek policji. Być może tą drogą uda się ustalić jego tożsamość. Oczywiście, pod warunkiem że nie jest cudzoziemcem pracującym "na czarno". Na stadionie mężczyzna kierujący reakcjami kibiców podgrzewa i bez tego gorącą atmosferę. Nagle, w jednym z sektorów zaczyna się zadyma. Teraz mężczyzna prosi o opanowanie emocji, nikt go jednak nie słucha. Meczu już nie ma. Jest bitwa. Coraz bardziej rozjuszeni pseudokibice dewastują stadion. Do akcji ruszają oddziały prewencji. Krzysztof Balawender krzyczy do adiotelefonu, dowodząc swoim oddziałem. Widok policji rozjusza kiboli jeszcze bardziej. Policjanci nie ustępują. Stopniowo wypychają wszystkich ze stadionu. Najagresywniejsi lądują w "sukach". Nad stadionem unoszą się kłęby czarnego dymu. Płoną foteliki w jednym z sektorów. Przyjeżdża straż pożarna. Stadion wygląda jak pobojowisko. Tym razem Balawenderowi nie udało się uchronić mienia publicznego. Sekcja znalezionych nad jeziorkiem zwłok mężczyzny potwierdza przypuszczenia policjantów. To nie topielec. Zgon nastąpił po uderzeniach w głowę tępym narzędziem. Kilka dni później do Komendy przychodzi mężczyzna i zgłasza zaginięcie kolegi, a zarazem krajana z Mrągowa. Zaginiony jest glazurnikiem i obaj mieli pracować na budowie. W ten sposób udało się ustalić personalia denata. Kto jednak i dlaczego go zabił? 00:35 ZNAKI Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2017 Reżyseria: Wojciech Klimala Scenariusz: Wojciech Klimala Zdjęcia: Sylwester Kaźmierczak Muzyka: Tomasz Opałka Historia głuchej Miss Świata, Iwony Cichosz. Jej rodzice, siostra, dziadkowie nie słyszą. Dzięki uporowi babci nauczyła się mówić, lecz nie słyszy własnych słów. Obserwujemy jej codziennie życie, bariery jakie musi pokonywać, by funkcjonować w świecie słyszących. Iwonę poznajemy w szczególnym dla niej momencie - w przeddzień finałów Miss Deaf International (Miss Świata Głuchych) w Las Vegas. Wyrusza do Ameryki, by walczyć w konkursie piękności, który niespodziewanie wygrywa. Korona to przepustka do międzynarodowego środowiska osób głuchych, ale także obowiązki i wyrzeczenia. Iwona nie boi się wyzwań, bo już od najmłodszych lat podejmowała ryzyko, gdy jako 12 - latka wyjechała wraz z ulicznym teatrem w tournee po świecie. Aktywnie działa na rzecz swojego środowiska. Chce, by język migowy został uznany za język obcy. Walczy o to, by słyszący zrozumieli, że nie wystarczy napisać na kartce informacji dla głuchego, bo głusi w większości mają problem z językiem polskim, który jest dla nich językiem obcym. Pokonując wiele słabości i odnosząc sukcesy potwierdza swoją wartość. Widzimy jej drogę do tytułu i ciężką pracę Ambasadorki Głuchych po powrocie zza oceanu. Uczestniczy jako juror w konkursie Miss, Mister & Queen Deaf Tajlandii, zostaje zakwalifikowana do Tańca z Gwiazdami, aktywnie udziela się w mediach. W trakcie tych wydarzeń zupełnie niespodziewanie poznaje miłość swojego życia. 01:40 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - OSTATNIA REDUTA MARYNARZY. Magazyn historyczny, 24 min, Polska, 2023 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki "Ostatnia reduta marynarzy" Mieli być tymi, którzy otworzą szeroko okna odrodzonej Rzeczpospolitej na świat, na morza. Ale o ich losie zdecydował wybuch wojny polsko - bolszewickiej. W lipcu 1920 roku od dowódcy I Pułku Morskiego usłyszeli te słowa: "Ojczyzna woła. Jestem pewny, że wykonacie Wasz obowiązek dzielnie, bez drgnięcia w sercu. Pamiętajcie, że marynarz na lądzie to lew w klatce, a ściana klatki to Wasz wróg. Wszędzie i zawsze marynarka była pierwsza, więc na Was pierwszych pada obowiązek ją reprezentować. W najbliższym czasie spotkamy się na linii bojowej, gdzie znajdę Was przykrytych już sławą bojową. Bywajcie mi zdrowi i zwyciężajcie". Najdramatyczniejsze walki czekały pułk w okolicach Zambrowa, gdzie wielu zostało na małych wiejskich cmentarzach. Próbujemy ich losy opisać i jeśli się da, mogiłom przywrócić nazwiska. 02:15 GDYBY TO NIE BYŁ EVEREST Film dokumentalny, 30 min, Polska, 1981 Scenariusz: Stanisław Jaworski Zdjęcia: Jerzy Bakalarski, Walenty Fiut, Stanisław Jaworski, Walenty Fiut, Stanisław Jaworski, Ryszard Szafirski Film jest relacją z polskiej zimowej wyprawy na Mount Everest, której kierownikiem był Andrzej Zawada. 17 lutego 1980 roku wyprawa została uwieńczona sukcesem. Jej dwóch członków: Krzysztof Wielicki i Leszek Cichy, jako pierwsi ludzie na świecie zimą stanęli na najwyższym szczycie Ziemi. 02:55 MÓJ OJCIEC STAŚ Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2014 Reżyseria: Andrzej Dudziński, Magdalena Dygat - Dudzińska Scenariusz: Magdalena Dygat - Dudzińska Subiektywna biografia Stanisława Dygata. Subiektywna, bo opowiedziana przez córkę pisarza, która podąża śladami ojca, starając się do niego zbliżyć i zrozumieć motywy jego postępowania. Magda Dygat przez całe swoje dorosłe życie prowadzi z ojcem artystyczny dialog. Szuka tych momentów i chwil, które miały szczególne znaczenie dla niego i jego twórczości. W filmowej podróży jego śladami spróbuje dotknąć mistycznej klamry spinającej karierę pisarską Dygata. To, jej zdaniem, symboliczne Jezioro Bodeńskie. Właśnie tam, podczas internowania w 1941 roku w obozie dla cudzoziemców narodził się pomysł jego debiutanckiej powieści, która przyniosła mu rozgłos i ugruntowała zawodową pozycję. W filmie Magda Dygat odwiedza miejsca związane z życiem i twórczością pisarza. Poza wykorzystaniem materiałów archiwalnych, kilka epizodów historycznych jest ukazanych inscenizacyjnie.