TVP Historia                         Wtorek, 10.09.2024


Zmiany z dnia 29.08.2024
w stosunku do raportu z dnia 27.08.2024

(dodano pozycję programową)
18:30 CZAS PIENIĄDZA - ODC. 5. NIEPODLEGŁA I JEJ GOSPODARKA

Cykl dokumentalny, 15 min, Polska, 2021
Reżyseria: Agnieszka Żmijewska
Scenariusz: Bartłomiej Grudnik

Odcinek poświęcony zmianom w polskim systemie monetarnym i gospodarczym w okresie XX - lecia międzywojennego, reformom Władysława Grabskiego i Eugeniusza Kwiatkowskiego oraz ugruntowaniu polskiego złotego. Polska wychodziła z I wojny jako kraj zniszczony, ubogi. Dotychczasowe rynki zbytu dla polskich przedsiębiorstw, w związku ze zmianą sytuacji geopolitycznej, zniknęły. Tereny dawnych zaborów rosyjskiego, austriackiego i niemieckiego były de facto trzema odrębnymi bytami gospodarczymi i społecznymi. Każda z nich w gospodarce państwa zaborczego pełniła inną funkcję. Królestwo Polskie było zapleczem przemysłowym dla rynku rosyjskiego. Wielkopolska była pruskim spichlerzem. Galicja i Lodomeria, czyli Małopolska były jednocześnie obszarami rolniczymi jak i zagłębiami przemysłowymi, w których ważną rolę odgrywał przemysł wydobywczy. Najbardziej rozwiniętym regionem był Śląsk mający kopalnie i huty. Ogromnym problemem było bardzo duże rozwarstwienie pomiędzy miastem a wsią. Wieś była bardzo biedna, przeludniona i zacofana technicznie. Zadaniem odrodzonej niepodległej Polski było uczynienie z tych odrębnych gospodarek jednego bytu państwowego. Na przeszkodzie stała ogromna inflacja i niewydolność systemu poboru podatków. Reforma Władysława Grabskiego wprowadziła polską gospodarkę na nowe tory. Polegała z jednej strony na przewalutowaniu i wprowadzeniu polskiego złotego. Z drugiej na uszczelnieniu systemu podatkowego, zwiększeniu dochodów państwa i zbilansowaniu budżetu państwa. Ograniczyła również inwestycje publiczne i państwowe dotacje dla przedsiębiorstw. Wprowadziła rygorystyczną politykę oszczędnościową w zakresie wydatków na administrację publiczną. Stała się początkiem reformy monetarnej, a także rozwoju przemysłu. Wielki kryzys przełomu lat 20. i 30. XX wieku zachwiał wątłymi ekonomicznymi podstawami państwa polskiego. Reformy przeprowadzone po jego ustaniu przez wicepremiera i ministra skarbu Eugeniusza Kwiatkowskiego doprowadziły do odbudowania przemysłu, rozbudowy portu w Gdyni i powstania Centralnego Okręgu Przemysłowego. II Rzeczpospolita była producentem ropy naftowej i gazu ziemnego.