TVP Historia Czwartek, 12.09.2024 Zmiany z dnia 27.08.2024 w stosunku do raportu z dnia 08.08.2024 (dodano pozycję programową) 06:50 WOJOWNICY CZASU - WUNDERWAFFE NAD POLSKĄ, CZYLI BLIZNA 1941 ODC. 90 Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2024 Reżyseria: Grzegorz Gajewski Scenariusz: Grzegorz Gajewski Zdjęcia: Grzegorz Gajewski, Krzysztof Krzyżanowski Muzyka: Krzysztof Ridan Kiedy nocą z 17 na 18 sierpnia 1943 roku potężny nalot RAF - u obrócił Peenemünde w perzynę, produkcję tajnej broni V - 1 i V - 2 przeniesiono w kilka różnych miejsc. Między innymi do podziemnych kompleksów w Turyngii i Górach Sowich. Na ziemiach polskich pierwsze oddziały rakietowe zaczęły powstawać na poligonie w Pustkowie, w miejscowości Blizna. Pierwszy start rakiety V - 2 odbył się 5 listopada 1943 r. Przeprowadziła go przybyła z Peenemunde specjalna bateria. W sumie odpalono z Blizny około 200 rakiet. Polscy wojskowi, leśnicy, kolejarze, rolnicy i robotnicy z narażeniem życia zdobywali informacje i części rakiet na poligonie Pustków - Blizna, na szlakach komunikacyjnych i miejscach upadków V - 2. Zdobyte przez wywiad materiały, trafiały do Biura Studiów Przemysłowych Oddziału II Komendy Głównej AK w Warszawie. 20 maja 1944 r. w Sarnakach nad Bugiem Armia Krajowa zdobyła kompletną rakietę, która nie eksplodowała. Materiały wywiadowcze zostały gruntownie przebadane i opracowane. Setki meldunków, analiz i raportów oraz elementy rakiet trafiły do Wielkiej Brytanii, zanim pierwsze pociski balistyczne spadły na Londyn. (dodano pozycję programową) 07:20 TEATR HISTORII - SOCHACZEW 1939 Widowisko, 26 min, Polska, 2011 Reżyseria: Adek Drabiński, Bogusław Wołoszański Scenariusz: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Adam Sikora, Waldemar Szmidt Muzyka: Dariusz Żebrowski Spektakl ma charakter fabularyzowanego dokumentu. Ważnym jego elementem są bogate materiały archiwalne oraz wypowiedzi świadków tragicznego zdarzenia - bitwy nad Bzurą we wrześniu 1939 roku. Sochaczew zawsze był twierdzą broniącą dostępu do Warszawy. Tak też było we wrześniu 1939 roku, gdy Sochaczew odgrywał główną rolę w wielkiej bitwie, która mogła zmienić bieg kampanii wrześniowej. (dodano pozycję programową) 08:50 HISTORIA POLSKI - ŻWIRKO I WIGURA. 15 DNI CHWAŁY Film dokumentalny, 53 min, Polska, 2020 Reżyseria: Piotr Kloc Bogata w unikatowe materiały archiwalne opowieść o wielkim zwycięstwie i tragicznej śmierci pilota Franciszka Żwirki i konstruktora samolotu Stanisława Wigury. Ich wygrana w międzynarodowych zawodach lotniczych Challenge International de Turisme w 1932 r. (29 lat po pierwszym locie braci Wright) była sukcesem, który wzbudził w Polsce ogromny entuzjazm. Niestety, obaj zginęli zaledwie 15 dni później w katastrofie pod Cierlickiem (na Śląsku Cieszyńskim). Bohaterami tej opowieści są legendarni pionierzy polskiego lotnictwa. Aby rozwijać swoją pasję często ryzykują. Porucznik Franciszek Żwirko jest brawurowym i obdarzonym wielką fantazją pilotem. Stanisław Wigura to młody, zdolny inżynier, który już podczas studiów na Politechnice Warszawskiej, mimo braku środków i odpowiedniego zaplecza, wraz z kolegami zaczął budować pierwsze samoloty (RWD). (usunięto pozycję programową) 09:05 HISTORIA POLSKI - BÓG JEST Z NAMI MĘŻCZYZNAMI (dodano pozycję programową) 11:10 PRZYPADEK POLSKI. POLITYKA I IDEE - ODC. 32 Magazyn historyczny, 15 min, Polska, 2024 Scenariusz: Jacek Kloczowski Zdjęcia: Wojciech Kursa "Przypadek Polski. Polityka i idee" to cykl programów przedstawiających najważniejsze postacie polskiej myśli politycznej XIX i XX wieku, reprezentujące różne nurty i środowiska ideowe. Wśród proponowanych ponad trzydziestu postaci są m.in. Stanisław Koźmian, Maurycy Mochnacki, Adam Jerzy Czartoryski, Zygmunt Krasiński, Stanisław Cat - Mackiewicz. Autorem scenariuszy poszczególnych odcinków jest dr Jacek Kloczowski, wiceprezes Ośrodka Myśli Politycznej w Krakowie. Realizacja cyklu będzie łączyć wypowiedzi narratora nagrywane w wybranych miejscach nawiązujących do biografii i idei politycznych przedstawianych postaci z uzupełniającymi je wypowiedziami ekspertów nagrywanymi w studio na odpowiednio graficznie zaaranżowanym tle. Całość uzupełnią ujęcia filmowe oraz ikonografia dotycząca danego tematu /zdjęcia, pisma, dzieła malarskie/ przedstawiona przy użyciu grafiki komputerowej. Towarzyszyć im będzie narracja prowadzona z offu. (dodano pozycję programową) 11:35 WOJOWNICY CZASU - STRAŻ U POLSKI BRAM, CZYLI KORPUS OCHRONY POGRANICZA Cykl dokumentalny, 28 min, Polska, 2021 Reżyseria: Grzegorz Gajewski Scenariusz: Grzegorz Gajewski Zdjęcia: Krzysztof Krzyżanowski, Grzegorz Gajewski Muzyka: Krzysztof Ridan Jedną z najciekawszych, choć stosunkowo słabo znanych formacji militarnych międzywojennej Polski był Korpus Ochrony Pogranicza. Powołany do życia w 1924 roku dla obrony wschodnich granic II RP przed penetracją agentów, terrorystów oraz grup dywersyjnych, jakie przerzucane były na teren Polski przez sowieckie służby specjalne. Po wybuchu II wojny światowej, wcielone do regularnej armii oddziały KOP zapisały chwalebną kartę w tragicznej kampanii wrześniowej. (dodano pozycję programową) 12:05 DROGA - ODC. 1/6 - MUSISZ TO WYPIĆ DO DNA Serial obyczajowy TVP, 58 min, Polska, 1973 Reżyseria: Sylwester Chęciński Scenariusz: Andrzej Mularczyk Zdjęcia: Andrzej Ramlau, Jacek Stachlewski Muzyka: Jerzy Derfel Aktorzy: Wiesław Gołas, Stanisława Celińska, Anna Nehrebecka, Zygmunt Malanowicz, Wanda Łuczycka, Maciej Damięcki, Andrzej Gazdeczka, Edward Lubaszenko, Ferdynand Matysik, Józef Nalberczak, Wirgiliusz Gryń Serial telewizyjny uhonorowany medalem Komisji Edukacji Narodowej za walory wychowawcze filmu (1975), przyznanym Andrzejowi Mularczykowi, Sylwestrowi Chęcińskiemu i Wiesławowi Gołasowi. Odcinek ostatni pt. "Stan wyjątkowy" otrzymał nagrodę w plebiscycie publiczności w kategorii filmu telewizyjnego na I Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku (1974) oraz wyróżnienie MON w dziedzinie teatru i filmu - dla scenarzysty i reżysera (1975). Swą popularność wśród widzów serial zawdzięczał w dużej mierze odtwórcy głównej roli. Wiesław Gołas początkowo wcale nie był zachwycony propozycją zagrania w kolejnym serialu - po dwóch latach wyjętych z życiorysu przez "Czterech pancernych". Przeczytał jednak scenariusz i - jak wyznał w wywiadzie - od razu zmiękł: "Postać kierowcy Marianka była inna od tych, które dotychczas grałem. Ujęła mnie przede wszystkim jego wrażliwość na cudze nieszczęścia, krzywdę i chęć niesienia pomocy". Osią fabularną serialu są przygody kierowcy bazy transportowej PKS. Każdy wyjazd Mariana Szyguły w teren to pretekst do pokazania innych ludzi i nowych spraw. Główny bohater to trochę życiowy nieudacznik. Kiedyś opuścił swego syna i jego matkę, pogubił się, ale wierzy, że zdoła jeszcze naprawić swój błąd. Równocześnie jest to człowiek o gołębim sercu, który zawsze jest gotów dzielić kłopoty innych, choć sam nie zawsze wychodzi na tym najlepiej. Poszczególne nowele reprezentują różne gatunki filmowe - jest tu melodramat i komedia, dramat obyczajowy i sensacyjny. We wszystkich jest sporo humoru i trafnych obserwacji obyczajowych, podobnie jak w najbardziej znanych filmach spółki Mularczyk - Chęciński: "Sami swoi" i "Nie ma mocnych". Nawiasem mówiąc, w jednym z odcinków "Drogi" Marianek odwiedzi rodziny Kargulów i Pawlaków. W pierwszym filmie z tej serii Marian Szyguła śpieszy z pomocą przyjacielowi, który został zwolniony z pracy za pijaństwo i spowodowanie wypadku samochodowego. Marianek nie wierzy w winę kolegi-kierowcy, postanawia doprowadzić do wyjaśnienia sprawy. Dowiaduje się, że Garlicza napadli i wlali mu wódkę do gardła ludzie wynajęci przez kobietę, która w ten sposób chciała zemścić się na Zbyszku za poślubienie innej. Teraz obaj muszą doprowadzić do tego, by Garlicz mógł wrócić do pracy. (dodano pozycję programową) 17:00 HISTORIA POLSKI - NA BITEWNYM SZLAKU - ODC. 7 BITWA POD WIEDNIEM Magazyn, 20 min, Polska, 2022 Scenariusz: Jacek Tokarczyk Prowadzący: Jacek Tokarczyk "Na bitewnym szlaku" to program przybliżający widzom w nowoczesny, dynamiczny i całościowy sposób spektakularne bitwy polskiego oręża. Nie samych triumfów i nie samych porażek. Bitew różnorodnych, tak jak i różnorodna jest polska historia. Tematami odcinków będą także mniej znane i rzadziej omawiane polskie działania militarne. Konwencja newsowego programu, eksperci, balistycy, stratedzy i historycy, pasjonujące detale przywracają klimat historycznych wydarzeń. (usunięto pozycję programową) 17:05 HISTORIA POLSKI - UKRAIŃSKA MODLITWA (dodano pozycję programową) 17:25 PREMIERZY - TADEUSZ MAZOWIECKI Cykl dokumentalny, 45 min, Polska, 2011 Reżyseria: Beata Biel Scenariusz: Beata Biel Tadeusz Mazowiecki, urodzony 18 kwietnia 1927 r. w Płocku, polityk i publicysta. Ostatni premier PRL i pierwszy premier III Rzeczypospolitej (w latach 1989 - 1990); współtwórca i przewodniczący Unii Demokratycznej i Unii Wolności; poseł na Sejm PRL III, IV i V kadencji, poseł na Sejm RP I, II i III kadencji (w latach 1991 - 2001). Kawaler Orderu Orła Białego, doradca prezydenta polityki krajowej i międzynarodowej. Tadeusz Mazowiecki zmarł 28 października 2013 roku. (dodano pozycję programową) 18:15 FLESZ HISTORII - ODC. 678 Cykl reportaży, 15 min, Polska, 2024 Autor: Piotr Mielech Program którego celem jest prezentowanie najciekawszych informacji o wydarzeniach historycznych, wystawach, inscenizacjach w całej Polsce. (dodano pozycję programową) 21:00 MISTRZ Dramat, 76 min, Polska, 1966 Reżyseria: Jerzy Antczak Scenariusz: Zdzisław Skowroński Zdjęcia: Jan Janczewski Muzyka: Johann Sebastian Bach Aktorzy: Janusz Warnecki, Ignacy Gogolewski, Ryszarda Hanin, Andrzej Łapicki, Henryk Borowski, Igor Śmiałowski, Zbigniew Cybulski, Andrzej Żarnecki, Andrzej Szenajch, Józef Nalberczak, Juliusz Kalinowski Wykonawcy: Marian Sawa Rok 44. w klasztorze koczuje grupa uchodźców ze sławnym ongiś choć niespełnionym aktorem prowincjonalnym. Po wysadzeniu torów kolejowych przez partyzantów, niemcy wybierają ludzi na rozstrzelanie. Zginąć mają głównie inteligenci, a aktor ma w kenkarcie zawód buchalter. Aktor proponuje, że recytując monolog Makbeta udowodni, jaki jest jego prawdziwy zawód, tekst jest tragicznie aktualny. Niemiec stwierdza, że aktor to prawdziwy zawód bohatera i przesuwa go do grupy ludzi przeznaczonych do rozstrzelania. Studium psychologiczne zawodu aktora. (dodano pozycję programową) 22:25 ŚMIERĆ W ŚRODKOWYM POKOJU Film TVP, 24 min, Polska, 1965 Reżyseria: Andrzej Trzos Scenariusz: Ireneusz Iredyński Zdjęcia: Tadeusz Wieżan Aktorzy: Aleksandra Śląska, Maria Gella, Maria Kaniewska, Zdzisław Maklakiewicz, Marian Gamski, Tadeusz Kossudarski, Stanisław Niwiński, Eugeniusz Kamiński, Janusz Kubicki, Jerzy Czupryniak, Tadeusz Sabara Dramatyczna opowieść z czasów niemieckiej okupacji przedstawiająca rewizję dokonywaną przez gestapo w jednym z warszawskich mieszkań. (dodano pozycję programową) 24:00 HAKERZY SOLIDARNOŚCI Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2016 Reżyseria: Grzegorz Linkowski Scenariusz: Grzegorz Linkowski Zdjęcia: Jacek Piotr Tarasiuk, Hanna Linkowska Muzyka: Mariusz Ostański Film przedstawia żywą historię powstania i działalności pierwszego w Polsce podziemnego radia Solidarność emitującego programy i audycje radiowe na fonii telewizji publicznej, będącej w PRL tubą propagandową władzy. Metoda ta stała się znaczącym elementem przełamania monopolu partyjnej informacji, a pomysł narodził się w Świdniku i Lublinie. Radio pracowało od 30 kwietnia 1983 r. przez pięć lat i nadało w tym czasie 43 audycje - na ścieżce fonii TVP w programach pierwszym i drugim, również w czasie emisji "Dziennika TVP". (dodano pozycję programową) 01:05 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - "POD KRZAKIEM DZIKIEJ RÓŻY" ODC. 317 Magazyn historyczny, 25 min, Polska, 2023 Autor: Bartek Wieczorek Scenariusz: Izabela Fatalska "Pod krzakiem dzikiej róży" Czterdziestu dziewięciu. Ta liczba to straty poniesione w ciągu jednego dnia przez 28. pułk Strzelców Kaniowskich, w dniu1 sierpnia 1920 roku, podczas walki z bolszewikami na obrzeżach majątku Mazury koło Wysokiego Mazowieckiego. W starciu z wrogą kawalerią, po wystrzeleniu ostatnich naboi, Polacy zostali zmasakrowani przez sowiecką kawalerię. Problem w tym, że poza jedną mogiłą dowódcy tej kompanii - na cmentarzu w Jabłonce Kościelnej, ciągle nie wiemy, gdzie spoczywa pozostałych czterdziestu dziewięciu. Pewne tropy prowadzą do miejscowych kolaborantów z wiejskiego Rewkomu, czyli komitetu rewolucyjnego, który zatarł ślady pochówku. Będziemy tego miejsca szukać.