TVP Kultura Czwartek, 12.09.2024 06:55 TAMTE LATA, TAMTE DNI - ALICJA MAJEWSKA Magazyn, 24 min, Polska, 2021 Reżyseria: Joanna Makowska Scenariusz: Marta Perchuć - Burzyńska, Joanna Makowska Prowadzący: Marta Perchuc - Burzyńska Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Rozmowy realizowane są w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie sentymentalne. Tym razem do swojego kraju lat dziecinnych zabiera nas popularna piosenkarka, Alicja Majewska. 07:35 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.III - ODC. 27 JEDYNE TAKIE MIASTO Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2016 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Jakie tajemnice skrywa współczesny Lwów? Czy znajdziemy w nim ślady polskiej przeszłości? Radosław Kotarski w swojej podróży na dawne, wschodnie rubieże Rzeczpospolitej dociera do miejsc na co dzień niedostępnych lub pomijanych przez przewodników. Zapraszamy w niezwykłą podróż do miasta, które od zawsze było tyglem narodów, języków i niesamowitej kuchni. 08:15 RZECZ POLSKA - HODOWLA ZWIERZĄTEK KAROLA BORSUKA Cykl dokumentalny, 12 min, Polska, 2018 Reżyseria: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Scenariusz: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Muzyka: Bartosz Kruczyński Wykonawcy: Marek Sosenko, Stanisław Lenartowicz 100 najlepszych polskich projektów na 100 - lecie Niepodległości. W czwartym odcinku prezentujemy grę planszową Hodowla Zwierzątek, dziś znaną jako Superfarmer. Gra została stworzona przez Karola Borsuka w okupowanej Warszawie, a jej produkcja była jedyną możliwością pracy zarobkowej dla zwolnionego przez Niemców z uniwersytetu profesora matematyki. Jedyny zachowany w całości egzemplarz gry jest prezentowany w Muzeum Powstania Warszawskiego, pozostałe spłonęły w stolicy w sierpniu 1944 roku. 09:05 CHŁOPI - ODC. 6/13 - OGIEŃ Serial TVP, 50 min, Polska, 1972 Reżyseria: Jan Rybkowski Scenariusz: Jan Rybkowski, Ryszard Kosiński Zdjęcia: Marek Nowicki Muzyka: Adam Sławiński Aktorzy: Władysław Hańcza, Emilia Krakowska, Ignacy Gogolewski, Krystyna Królówna, Tadeusz Janczar, August Kowalczyk, Stanisław Milski, Jadwiga Chojnacka, Stanisław Niwiński, Tadeusz Bartosiewicz, Bronisław Pawlik, Maciej Damięcki, Barbara Ludwiżanka, Wanda Łuczycka Antek jest gotów pogodzić się z Mateuszem, który odwołuje swoje przechwałki odnośnie do Jagny. W karczmie chłopi radzą, co zrobić, by uniemożliwić dziedzicowi sprzedaż lasu. Tymczasem w drugiej izbie Antek tańczy z Jagną tak ogniście, że cała wieś znowu "bierze ich na języki". Jagna już o to nie dba, regularnie wymyka się z chałupy na spotkania z Antkiem. Boryna domyśla się, że żona go zdradza, ale nie ma na to dowodu. We wsi pojawia się agitator Roch, który podburza gospodarzy przeciw panom. Maciej Boryna przyłapuje Jagnę z Antkiem w stogu siana. Oszalały z zazdrości podpala stóg. Kochankowie ratują się, ale wybucha pożar. 10:10 RUDZIELEC (POIL DE CAROTTE) Dramat, 93 min, Francja, 1932 Reżyseria: Julien Duvivier Scenariusz: Julien Duvivier Zdjęcia: Armand Thirard, Monniot Monniot Muzyka: Alexander Tansman Aktorzy: Robert Lynen, Harry Baur, Catherine Fonteney Film oparty na autobiograficznej książce Julesa Renarda. Mały Francois spędza wakacje z rodziną, ale czuje się odtrącony przez najbliższych. Matka ignoruje go, zajmując się wyłącznie starszym synem, ojciec zaś nie widzi świata poza pracą i polityką. Z powodu ognisto - rudych włosów chłopiec nazywany jest "Rudzielcem". Pozbawiony miłości, udręczony przez samotność i nieszczęśliwy widzi przed sobą tylko jedno wyjście - samobójstwo... 11:50 REŻYSERZY S.VII - NORA EPHRON 7/10 SEZON 7 (NORA EPHRON 7/10 SEZON 7) Cykl dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Lyndy Saville Cykl dokumentalny poświęcony najważniejszym reżyserom kina. W tym odcinku przyglądamy się twórczości Nory Ephron, reżyserki m.in. filmów: "Julie i Julia", "Masz wiadomość" czy "Bezsenność w Seattle". 13:30 STRASZNY SEN DZIDZIUSIA GÓRKIEWICZA Komediodramat, 101 min, Polska, 1993 Reżyseria: Kazimierz Kutz Scenariusz: Jerzy Stefan Stawiński Zdjęcia: Wiesław Zdort Muzyka: Jan Kanty Pawluśkiewicz Aktorzy: Edward Dziewoński, Katarzyna Skrzynecka, Stanisława Celińska, Janusz Gajos, Jan Peszek, Artur Barciś, Marek Kondrat, Leonard Pietraszak, Zbigniew Zamachowski, Zofia Czerwińska, Barbara Horawianka, Agnieszka Pilaszewska, Barbara Połomska, Leon Niemczyk, Anna Radwan W "Strasznym śnie Dzidziusia Górkiewicza" Kazimierz Kutz nawiązuje do "Eroiki", słynnego nowelowego filmu "szkoły polskiej" z 1957 roku. Bohaterem pierwszej noweli dzieła Andrzeja Munka jest bowiem właśnie Dzidziuś Górkiewicz, stołeczny cwaniaczek i handlarz, który wskutek zbiegu okoliczności bierze udział w powstaniu warszawskim. Dzięki temu pomysłowi fabularnemu Munk w bardzo interesujący sposób skonfrontował dwie filozofie życia: racjonalizm mocno stąpającego po ziemi cywila z irracjonalizmem i romantycznymi ideałami powstańców. Postawił też intrygujące pytanie o genezę bohaterstwa. Czy zawsze jest ono wynikiem głęboko przemyślanej postawy życiowej, czy też może niejako spontanicznie udzielić się każdemu? Po z górą trzydziestu pięciu latach Jerzy Stefan Stawiński (scenarzysta "Eroiki") dopisał dalszy ciąg losów Górkiewicza, dając przy okazji suto zaprawioną ironią interpretację powojennych dziejów Polski. Dzidziuś jest obecnie emerytem, mieszkającym z wnuczką w małym podwarszawskim miasteczku. Po latach wypełnionych robieniem interesów (nie zawsze zgodnych z prawem) ma nadzieję w spokoju dożyć swoich dni. Lokalnej społeczności szybko daje się poznać jako człowiek o szerokich horyzontach, odważny, a zarazem tolerancyjny, znający się na gospodarce. Dochodzi do tego, że grupa miejscowych biznesmenów zaczyna w nim widzieć idealnego kandydata na nowego burmistrza. Pomysł chętnie podchwytuje wnuczka Dzidziusia i inicjuje kampanię wyborczą dziadka. Górkiewicz nie jest do końca przekonany, czy ubieganie się o urząd to dobry pomysł. Pewnego razu zapada w drzemkę. Śni mu się posiedzenie rady gminy, na którym przedstawia swój program. Radni zaczynają mu zadawać kłopotliwe pytania dotyczące przeszłości. Zebranie niepostrzeżenie zmienia się w sąd nad Górkiewiczem... 15:25 LUDZIE ZA MGŁĄ (LE QUAI DES BRUMES) Film obyczajowy, 86 min, Francja, 1938 Reżyseria: Marcel Carné Scenariusz: Marcel Carné, Jacques Prévert Zdjęcia: Eugen Schufftan Muzyka: Maurice Jaubert Aktorzy: Jean Gabin, Michel Simon, Michele Morgan, Pierre Brasseur Jean (Jean Gabin), dezerter armii kolonialnej, przybywa do Hawru, by uciec z Francji. Trafia do bistro Panamy, od początku przyjaznego mu oryginała. Spędza tam noc i poznaje Nelly (Michle Morgan) - młodą, melancholijną dziewczynę, sterroryzowaną przez swojego opiekuna Zabela (Michel Simon). Nelly podejrzewa Zabela o zabójstwo swego kochanka, Maurice'a. Kiedy podejrzenia okazują się słuszne i Nelly znajduje dowody zbrodni, zdesperowany Zabel rzuca się na nią. Jean trafia na scenę bójki i w obronie dziewczyny zabija Zabela. Paszport i pewna suma pieniędzy odziedziczone po dekadenckim malarzu - samobójcy poznanym u Panamy umożliwiły mu wstęp na okręt do Wenezueli. Przewrotny los dopada go jednak i kiedy wychodzi z domu Nelly zostaje zamordowany strzałem w plecy przez Lucjana (Pierre Brasseur), miejscowego truanda, którego wrogość zjednał sobie wcześniej publicznie go ośmieszając. 17:10 CHŁOPI - ODC. 7/13 - BÓR Serial TVP, 50 min, Polska, 1972 Reżyseria: Jan Rybkowski Scenariusz: Jan Rybkowski, Ryszard Kosiński Zdjęcia: Marek Nowicki Muzyka: Adam Sławiński Aktorzy: Władysław Hańcza, Emilia Krakowska, Ignacy Gogolewski, Krystyna Królówna, Stanisław Milski, Franciszek Pieczka, Tadeusz Janczar, Jadwiga Chojnacka, Aleksander FOgiel, Mieczysław Czechowicz, August Kowalczyk, Bogusław Sochnacki, Barbara Ludwiżanka, Wanda Łuczycka Antkowi nie układa się romans z Jagną, młody Boryna pije na umór. Hanka udaje się do jego ojca po pomoc. Antek urządza jej za to potworną awanturę, żona grozi mu siekierą. Zaczyna się wyrąb lasu. Wójt proponuje wniesienie skargi na dziedzica. Roch tłumaczy chłopom, że serwituty z lasu należą się także najbiedniejszym. Chłopi boją się jednak, że zanim legalnie dojdą sprawiedliwości, lasu już nie będzie. Cała wieś z Maciejem Boryną na czele rusza przeciw drwalom. Wywiązuje się walka, drwalom pomaga służba dworska. Zaczajony za drzewami Antek chce zastrzelić ojca, ale zmienia zamiar. Kiedy Maciej osuwa się na ziemię ugodzony przez borowego, Antek dopada napastnika i zabija. 18:25 RZECZ POLSKA - SKUTER OSA Cykl dokumentalny, 12 min, Polska, 2018 Reżyseria: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Scenariusz: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Muzyka: Bartosz Kruczyński Wykonawcy: Marek Sosenko, Stanisław Lenartowicz 100 najlepszych polskich projektów na 100 - lecie Niepodległości. W tym odcinku skuter osa. Pierwszy model powstał w 1959 roku w "odwilżowej" Polsce i był częścią rodzącej się kultury młodzieżowej. Był też odpowiedzią na dostępne na zachodzie jednoślady (włoskie słowo vespa znaczy osa). Choć w Polsce był towarem ekskluzywnym i deficytowym, jego produkcja na wielką skalę odbywała się w Indiach, gdzie sprzedano na niego licencję. 18:50 MIECZYSŁAW KARŁOWICZ - SAMOTNA WĘDRÓWKA Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2017 Reżyseria: Tomasz Knittel Film dokumentalny przybliżający postać Mieczysława Karłowicza, wybitnego polskiego kompozytora zmarłego przedwcześnie w wieku 33 lat; zginął tragicznie, pod lawiną, w polskich Tatrach podczas wyprawy wysokogórskiej. Dzięki barwnej, wielowątkowej i zróżnicowanej w zakresie języka filmowego narracji, powstała nowoczesna i intrygująca opowieść o mogłoby się wydawać zapomnianym dziś artyście, skierowana dla szerokiego grona współczesnych odbiorców. Film jest opowieścią o wybitnym twórcy, jakim był Karłowicz, o jego muzyce, inspiracjach, pracy twórczej i podróżach, a także pasji do fotografowania, publicystyki i polskich gór. 20:00 HALA ODLOTÓW - /13/ Talk-show, 45 min, Polska, 2024 Hala Odlotów jest widowiskiem artystyczno - publicystycznym, w ramach którego znani artyści komentują aktualne wydarzenia, prezentując przy tym swoje najnowsze dokonania. 21:05 CZWARTKOWY KLUB FILMOWY - ZA KILKA DOLARÓW WIĘCEJ (FOR A FEW DOLLARS MORE) Western, 125 min, Włochy/Niemcy/Hiszpania, 1966 Reżyseria: Sergio Leone Aktorzy: Clint Eastwood, Lee Van Cleef, Gian Maria Volonte, Klaus Kinsky Historia dwóch sławnych rewolwerowców: Douglasa Mortimera (Lee Van Cleef) i tajemniczego Człowieka Bez Imienia (Clint Eastwood), którzy polują na bandytę imieniem Indio (Gian Maria Volonté). Za jego głowę wyznaczono wysoką nagrodę. Obaj "myśliwi" reprezentują odmienne "szkoły" i "pracują" krańcowo różnymi metodami. Człowiek Bez Imienia lubi improwizację. Nieomylne oko, błyskawiczny refleks, niemal cyrkowa zręczność dają mu pewność zwycięstwa. Jest przy tym cyniczny i bezwzględny, nie kryje, że jest "łowcą głów" dla pieniędzy. Starszy, Mortimer, okupił zapewne swoją mądrość życiową i rozsądek ciężkimi doświadczeniami. Przygotowuje się do akcji z pedantyczną dokładnością, opracowuje jej szczegółowy plan. Wynik polowania na Indio będzie zarazem rozstrzygnięciem zawodowego pojedynku obu mistrzów. Pewnego dnia dowiadują się, że Indio szykuje skok na bank w El Paso. Przybywają tam za późno. Okazuje się, że Indio wraz ze swą bandą uciekł, zabierając zrabowane pieniądze. Mortimer i Człowiek Bez Imienia rozpoczynają pościg. Westernowa trylogia Sergia Leone uczyniła z Clinta Eastwooda gwiazdę ekranu. Bohater telewizyjnego serialu "Rawhide" pewnie jeszcze długo terminowałby w amerykańskiej telewizji, gdyby nie propozycja włoskiego twórcy. Po trzech udanych rolach wrócił do Hollywood w glorii sławy, zajmując należne miejsce obok Johna Wayne'a i Steve'a McQueena. Podejmowane wielokrotnie przez różnych europejskich reżyserów próby stworzenia na Starym Kontynencie imitacji westernu grzeszyły brakiem polotu i nieudolnością. Gdy w 1964 r. początkujący włoski reżyser Sergio Leone nakręcił film "Za garść dolarów", na wszelki wypadek, w obawie przed niepochlebnymi recenzjami, umieścił w czołówce nie swoje prawdziwe nazwisko, ale pseudonim Bob Robertson. Film okazał się prawdziwą sensacją kasową: tylko we Włoszech po kilku zaledwie tygodniach eksploatacji przyniósł 430 mln lirów zysku. Leone jako pierwszy zdołał złamać amerykański monopol na ten gatunek filmowy i, zachęcony sukcesem, zrealizował rok później, już pod swoim nazwiskiem, ale z tymi samymi aktorami, drugą część "dolarowej" trylogii - "Za kilka dolarów więcej". Ostatnia - "Dobrzy, źli i brzydcy" powstała w 1966 r., lecz nie zakończyła przygody Sergia Leone z westernem. Reżyser jeszcze wielokrotnie wracał do tego typu filmów realizując m.in. "Dawno temu na Dzikim Zachodzie" czy "Garść dynamitu". "Za kilka dolarów więcej", uważany przez wielu krytyków za najdoskonalszy przykład "spaghetti westernu", miał już wszystkie typowe cechy gatunku: amerykański koloryt, sporą dawkę okrucieństwa (w filmie pada ok. 40 trupów) i trochę nihilistyczny wydźwięk. Sergio Leone dorzucił do tego jeszcze jeden wyróżnik: znakomitą muzykę Ennia Morricone, która nadawała jego spaghetti-westernom specyficzny klimat. (FOR A FEW DOLLARS MORE/ PER QUALCHE DOLLARO IN PIU) 23:25 SERIALOWA NOSTALGIA - TRZECI OFICER - ODC. 13/13 - TAK ZGINĄŁ Serial sensacyjny TVP, 47 min, Polska, 2008 Reżyseria: Maciej Dejczer Scenariusz: Wojciech Tomczyk Aktorzy: Paweł Małaszyński, Borys Szyc, Cezary Pazura, Katarzyna Cynke, Katarzyna Różczka Rezus i Jankes przesłuchują Zosię. Ta mówi im o szczegółach transakcji. Ma się spotkać z kupcami w Nicei. Sznajder, Ala, Jarząbek i Rybak jadą do mieszkania Koneckiej. Odnajdują taśmę, którą Konecki ukrył tam 12 lat temu. Orientują się, że Matejewski wysłał Kruszona na śmierć. Kruszon i Grand jadą do Nicei. Grand mówi, że to Matejewski kazał uwolnić Kaja i zlecił mu zabójstwo. Uprzedza Kruszona, że generałowi nie można ufać. Dziewczyna na rolkach wręcza Grandowi ulotkę z podanym miejscem spotkania. Tymczasem w Warszawie odbywa się pogrzeb Granda w hangarze. Są tam obecni policjanci, agenci wywiadu. Transmisję z pogrzebu oglądają Wiktor i Borys. Po pogrzebie policjanci przejmują Matejewskiego, pokazują mu film Koneckiego. Okazuje się, że generał uczestniczył w transakcji sprzedaży bomby. Zostaje aresztowany. Kruszon wraca do domu. W wiadomościach słyszy informację o rozbiciu grupy terrorystycznej w Nicei oraz o śmierci Granda. 00:30 NA WSCHÓD OD HOLLYWOOD - FRANCUSKA SUITA (SUITE FRANCAISE) Dramat wojenny, 102 min, Francja/Wielka Brytania/Belgia, 2014 Reżyseria: Saul Dibb Aktorzy: Michelle Williams, Kristin Scott Thomas, Matthias Schoenaerts, Heino Ferch, Tom Schilling Dramat wojenny. Okupowana Francja, lato 1940. Śliczna i młoda Lucile Angellier (Michelle Williams) mieszka z surową teściową (Kristin Scott Thomas) w posiadłości ziemskiej i niecierpliwie wyczekuje wieści od męża, który trafił do obozu jenieckiego. Gdy armia niemiecka dociera do ich miasteczka, w posiadłości zostaje zakwaterowany młody porucznik Bruno von Falk (Matthias Schoenaerts). Początkowo Lucile traktuje go wrogo i stara się go unikać, ale z czasem uświadamia sobie, że przystojny oficer coraz bardziej ją pociąga. 02:30 KINO NOCNE - SZALONY PIOTRUŚ (PIERROT LE FOU) Film obyczajowy, 105 min, Francja, 1965 Reżyseria: Jean-Luc Godard Zdjęcia: Raoul Coutard Muzyka: Antoine Duhamel Aktorzy: Jean-Paul Belmondo, Anna Karina Klasyczny film z najpłodniejszego i najciekawszego okresu w twórczości "papieża" Nowej Fali, Jean - Luc Godarda. Jeżeli francuski reżyser uważany jest za jedną z najważniejszych i najbardziej wpływowych postaci nowoczesnego kina, to właśnie dzięki takim obrazom jak "Szalony Piotruś". Fabuła "Szalonego Piotrusia", jak to najczęściej bywa u Godarda, jest raczej pretekstem niż powodem do nakręcenia filmu. Tytułowy Piotruś - Pierrot (Jean - Paul Belmondo) - w rzeczywistości nazywa się Ferdynand i wiedzie tyleż ustabilizowane, co nudne mieszczańskie, rodzinne życie. Pewnego dnia porzuca je pod wpływem impulsu, by podążyć za tajemniczą Marianne (Anna Karina), która uparcie, nie wiedzieć czemu, nazywa bohatera Piotrusiem. Piękna dziewczyna jest zamieszana w podejrzane i niebezpieczne sprawy; ścigają ją płatni zabójcy z Algierii, szalona podróż kochanków na południe Francji będzie, więc jedną wielką ucieczką. Podobnie jak w swoim przełomowym dziele "Do utraty tchu" JEAN - LUC GODARD sięga po konwencję kryminału, ale sensacyjna intryga niespecjalnie interesuje reżysera. "Szalony Piotruś" to film pełen dygresji, drugoplanowych postaci. Bohaterowie czytają fragmenty literatury, wygłaszają filozoficzne komentarze na temat współczesności, akcja naszpikowana jest też krytycznymi odniesieniami do sytuacji politycznej lat 60. , między innymi do zaczynającej się amerykańskiej interwencji w Wietnamie. Przede wszystkim jednak "Szalony Piotruś" to poemat na temat straconej, niemożliwej miłości oraz hołd złożony urodzie i wdziękowi grającej tajemniczą Marianne Anny Kariny, ówczesnej towarzyszki życia Godarda. W filmie aktorce partneruje odtwarzający Piotrusia Jean - Paul Belmondo, który tak doskonale sprawdził się kilka lat wcześniej w "Do utraty tchu". To między innymi dzięki energetycznej, niesfornej osobowości Belmonda "Szalony Piotruś", mimo dużego ładunku polityki oraz literackich i filozoficznych aluzji, zachowuje świeżość młodzieńczej, anarchicznej przygody, pozostając jedną z najbardziej udanych demonstracji reżyserskiej samoświadomości, z której słynął Godard.