TVP Nauka Poniedziałek, 09.09.2024 06:15 ASTRONARIUM - 90 - POCHODZENIE PIERWIASTKÓW Magazyn, 23 min, Polska, 2019 Scenariusz: Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Pierwiastki chemiczne to cegiełki, z których zbudowany jest cały otaczający nas świat. Ale nie byłoby ich, gdyby nie zjawiska, jakie obserwujemy we wszechświecie. W tym programie pokażemy, jak powstały pierwiastki, które znamy w przyrodzie. I jakie jest ich kosmiczne pochodzenie. 06:45 RYTMY ZDROWIA - CHOROBY PŁUC Magazyn medyczny, 20 min, Polska, 2021 Autor: Piotr Poraj Poleski Prowadzący: Piotr Poraj - Poleski Magazyn medyczny omawiający najczęstsze schorzenia oraz diagnostykę i leczenie. W tym odcinku między innymi o nowych metodach leczenia płuc. Wiemy, że aby żyć, musimy oddychać. Oddychamy dzięki płucom, które są swoistym filtrem. Powstrzymują przed wtargnięciem do naszego organizmu wszelkie zanieczyszczenia i inne niepożądane substancje. Kształt odchodzących od tchawicy oskrzeli i oskrzelików przypomina silnie rozgałęzione drzewo, którego pniem jest tchawica, a koroną płuca. Lekarze nazywają je drzewem oskrzelowym. My nazwaliśmy je drzewem życia. Za najważniejsze choroby płuc uważa się nowotwory płuc, astmę oraz POCHP, czyli przewlekłą obturacyjną chorobę płuc. Za najczęstsze przyczyny tych chorób - kontakt ze szkodliwymi substancjami w powietrzu. Szczególnie w postaci dymu papierosowego oraz pyłów węglowych. W tym odcinku zajmiemy się diagnostyką i leczeniem chorób płuc. 07:20 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 236 KĘPNO Magazyn, 22 min, Polska, 2021 Reżyseria: Adam Molak Scenariusz: Weronika Mliczewska Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Kępno to miasto wielu kultur przyciągające smaczkami historycznymi, ze śladami osadnictwa z epoki brązu. Położone jest na styku szlaków komunikacyjnych i szczyci się największym - po Poznaniu - rynkiem Wielkopolski. Dzięki niemu kwitł tu handel. Układ przestrzenny miasta sięga średniowiecza. Wizyta w Kępnie to podróż w czasie, droga po trzech wyznaniach, innych kulturach, które współistniały i uzupełniały się, tworząc jeden, sprawnie funkcjonujący organizm. To niewielkie miasteczko kryje w sobie niesamowity potencjał. 07:50 JAK ŻYJE LAS... - DRZEWO W CYKLU ŻYCIA Magazyn, 23 min, Polska, 2023 Scenariusz: Robert Słowik W tym odcinku programu opowiemy na czym polega hodowla drzew i drewna. Od tysięcy lat człowiek korzysta z dóbr przyrody. Wszyscy Ci, którzy doceniają jej rolę wiedzą, że to jednak wzajemna zależność. Dlatego tak istotną kwestią jest rozsądne wykorzystywanie jej darów. Nikogo nie bulwersują obrazy ścinanego zboża, za naturalne uznajemy pielęgnację sadów w postaci różnego rodzaju przycinek czy wycinki drzew owocowych. Koszenie trawy czy opieka nad trawnikami jest powszechną praktyką. Wiemy, że te wszystkie naturalne czynności to element pielęgnowania dobrostanu przyrody, tak byśmy mogli nieustannie korzystać z jej owoców, tego co rodzi natura, ale aby móc to robić musimy o nią dbać i dlatego podejmujemy określone działania związane z wycinaniem, przycinaniem czy pielęgnacją. Sytuacja ulega diametralnie zmianie, kiedy widzimy ścinane drzewo. Obrazki gdy tych drzew ścinanych jest już kilkanaście wywołują gorące dyskusje w, których górują emocje. Jednocześnie w większości naszych domów znajdują się przedmioty z drewna. Nie chcemy rezygnować z tego rodzaju dobra, aby jednak możliwym było korzystanie z tego naturalnego surowca potrzebne jest w pełni zaplanowane i konsekwentnie realizowane działanie tak, by ta naturalna fabryka jeszcze przez pokolenia dostarczała nam jednego z najbardziej doskonałych wytworów natury - drewna. Dokumentalny cykl "Jak żyje las", realizowany wspólnie z Lasami Państwowymi przybliża widzom tajniki gospodarki leśnej, obala mity, tłumaczy pojęcia i definicje z nią związane. Leśników, naukowców i ekspertów występujących w programie łaczy wspólna pasja - las jako ekosystem istotny dla życia ludzi, cenne środowisko przyrodnicze dostarczające tlenu, pochłaniające dwutlenek węgla i gwarantujące równowagę zasobów wodnych, a jednocześnie źródło ważnych dla gospodarki surowców. 08:25 EINSTEIN I HAWKING: GENIUSZE NASZEGO WSZECHŚWIATA /1/ (EINSTEIN AND HAWKING: MASTERS OF OUR UNIVERSE) 51 min, Wielka Brytania, 2019 Albert Einstein i Stephen Hawking. Dwa największe umysły XX wieku. Einstein stworzył teorię względności, narzędzie do badania i przewidywania sposobu działania wszechświata od samego powstania do ostatecznego końca. A Hawking chciał użyć tego narzędzia do odkrycia lepszego zrozumienia wszechświata na poziomie kwantowym. Jego dążenie: stworzyć teorię wszystkiego. Wykorzystując wywiady i nagrania Einsteina i Hawkinga, ten dokument przywraca obu naukowców do życia, wywołując nowe dyskusje, spory i wgląd w ich życie. Dwóch tytanów nauki. Dwie oszałamiające teorie. Ale kto był prawdziwym panem wszechświata? 10:25 RAPORT NAUKOWY - 89 23 min, Polska, 2023 Scenariusz: Artur Onacki, Bogumił Radajewski Cotygodniowy przegląd najważniejszych wydarzeń w dziedzinie nauki, zarówno w Polsce jak i na świecie. Odkrycia i dokonania naukowców, misje badające tajemnice kosmosu i naszego globu, fascynujące technologie i wydarzenia, które zmieniają historię. To niezbędnik tych, którzy chcą być na bieżąco z tym, co dzieje się w nauce, poznawać i rozumieć naszą rzeczywistość, a czasem wybiegać myślą w przyszłość. W tym programie nie zapomnimy także o ważnych rocznicach i historii nauki. 10:55 ŁABĘDŹ NIEMY 23 min, Polska, 2023 Reżyseria: Bogumił Radajewski, Bogumił Radajewski Scenariusz: Bogumił Radajewski, Bogumił Radajewski, Adam Ejnik, Michał Fabiszewski Siłą filmu są wyjątkowej urody zdjęcia, na których uchwycono zarówno piękne jak i dramatyczne chwile z życia tych niezwykłych ptaków. Wszystko zarejestrowano w jakości UHD. Film przedstawia wciągającą narrację dotyczącą funkcjonowania łabędzi i wyzwać, jakim stawiają czoła na przestrzeni całego roku w Polsce. 11:30 RYTMY ZDROWIA - CHOROBY PŁUC Magazyn medyczny, 20 min, Polska, 2021 Autor: Piotr Poraj Poleski Prowadzący: Piotr Poraj - Poleski Magazyn medyczny omawiający najczęstsze schorzenia oraz diagnostykę i leczenie. W tym odcinku między innymi o nowych metodach leczenia płuc. Wiemy, że aby żyć, musimy oddychać. Oddychamy dzięki płucom, które są swoistym filtrem. Powstrzymują przed wtargnięciem do naszego organizmu wszelkie zanieczyszczenia i inne niepożądane substancje. Kształt odchodzących od tchawicy oskrzeli i oskrzelików przypomina silnie rozgałęzione drzewo, którego pniem jest tchawica, a koroną płuca. Lekarze nazywają je drzewem oskrzelowym. My nazwaliśmy je drzewem życia. Za najważniejsze choroby płuc uważa się nowotwory płuc, astmę oraz POCHP, czyli przewlekłą obturacyjną chorobę płuc. Za najczęstsze przyczyny tych chorób - kontakt ze szkodliwymi substancjami w powietrzu. Szczególnie w postaci dymu papierosowego oraz pyłów węglowych. W tym odcinku zajmiemy się diagnostyką i leczeniem chorób płuc. 12:05 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 236 KĘPNO Magazyn, 22 min, Polska, 2021 Reżyseria: Adam Molak Scenariusz: Weronika Mliczewska Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Kępno to miasto wielu kultur przyciągające smaczkami historycznymi, ze śladami osadnictwa z epoki brązu. Położone jest na styku szlaków komunikacyjnych i szczyci się największym - po Poznaniu - rynkiem Wielkopolski. Dzięki niemu kwitł tu handel. Układ przestrzenny miasta sięga średniowiecza. Wizyta w Kępnie to podróż w czasie, droga po trzech wyznaniach, innych kulturach, które współistniały i uzupełniały się, tworząc jeden, sprawnie funkcjonujący organizm. To niewielkie miasteczko kryje w sobie niesamowity potencjał. 12:40 JAK ŻYJE LAS... - DRZEWO W CYKLU ŻYCIA Magazyn, 23 min, Polska, 2023 Scenariusz: Robert Słowik W tym odcinku programu opowiemy na czym polega hodowla drzew i drewna. Od tysięcy lat człowiek korzysta z dóbr przyrody. Wszyscy Ci, którzy doceniają jej rolę wiedzą, że to jednak wzajemna zależność. Dlatego tak istotną kwestią jest rozsądne wykorzystywanie jej darów. Nikogo nie bulwersują obrazy ścinanego zboża, za naturalne uznajemy pielęgnację sadów w postaci różnego rodzaju przycinek czy wycinki drzew owocowych. Koszenie trawy czy opieka nad trawnikami jest powszechną praktyką. Wiemy, że te wszystkie naturalne czynności to element pielęgnowania dobrostanu przyrody, tak byśmy mogli nieustannie korzystać z jej owoców, tego co rodzi natura, ale aby móc to robić musimy o nią dbać i dlatego podejmujemy określone działania związane z wycinaniem, przycinaniem czy pielęgnacją. Sytuacja ulega diametralnie zmianie, kiedy widzimy ścinane drzewo. Obrazki gdy tych drzew ścinanych jest już kilkanaście wywołują gorące dyskusje w, których górują emocje. Jednocześnie w większości naszych domów znajdują się przedmioty z drewna. Nie chcemy rezygnować z tego rodzaju dobra, aby jednak możliwym było korzystanie z tego naturalnego surowca potrzebne jest w pełni zaplanowane i konsekwentnie realizowane działanie tak, by ta naturalna fabryka jeszcze przez pokolenia dostarczała nam jednego z najbardziej doskonałych wytworów natury - drewna. Dokumentalny cykl "Jak żyje las", realizowany wspólnie z Lasami Państwowymi przybliża widzom tajniki gospodarki leśnej, obala mity, tłumaczy pojęcia i definicje z nią związane. Leśników, naukowców i ekspertów występujących w programie łaczy wspólna pasja - las jako ekosystem istotny dla życia ludzi, cenne środowisko przyrodnicze dostarczające tlenu, pochłaniające dwutlenek węgla i gwarantujące równowagę zasobów wodnych, a jednocześnie źródło ważnych dla gospodarki surowców. 13:10 CZY WIESZ, ŻE? - /102/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 24 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 13:45 EINSTEIN I HAWKING: GENIUSZE NASZEGO WSZECHŚWIATA /1/ (EINSTEIN AND HAWKING: MASTERS OF OUR UNIVERSE) 51 min, Wielka Brytania, 2019 Albert Einstein i Stephen Hawking. Dwa największe umysły XX wieku. Einstein stworzył teorię względności, narzędzie do badania i przewidywania sposobu działania wszechświata od samego powstania do ostatecznego końca. A Hawking chciał użyć tego narzędzia do odkrycia lepszego zrozumienia wszechświata na poziomie kwantowym. Jego dążenie: stworzyć teorię wszystkiego. Wykorzystując wywiady i nagrania Einsteina i Hawkinga, ten dokument przywraca obu naukowców do życia, wywołując nowe dyskusje, spory i wgląd w ich życie. Dwóch tytanów nauki. Dwie oszałamiające teorie. Ale kto był prawdziwym panem wszechświata? 14:50 300 MILIONÓW LAT - WIELKA KOLIZJA - ODC. 1 (300 MILIONS YEARS) Serial dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2016 300 milionów lat obejmuje okres dramatycznego kształtowania się europejskiego kontynentu: od karbonu do dzisiaj. Podczas tego długiego okresu Europa podróżowała pomiędzy różnymi strefami klimatycznymi, była przemieniana przez różne żywioły i kolizje z innymi kontynentami. Z perspektywy geologicznej ludzie żyją na Ziemi zaledwie od kilku chwil, jednak już podczas tego krótkiego okresu przemienili naszą planetę. Za pomocą grafiki komputerowej i wyjątkowych zdjęć film ukazuje geologiczną historię Europy - odc. 1: Wielka kolizja; odc. 2: Ziemia człowieka. 15:50 RAPORT NAUKOWY - 89 23 min, Polska, 2023 Scenariusz: Artur Onacki, Bogumił Radajewski Cotygodniowy przegląd najważniejszych wydarzeń w dziedzinie nauki, zarówno w Polsce jak i na świecie. Odkrycia i dokonania naukowców, misje badające tajemnice kosmosu i naszego globu, fascynujące technologie i wydarzenia, które zmieniają historię. To niezbędnik tych, którzy chcą być na bieżąco z tym, co dzieje się w nauce, poznawać i rozumieć naszą rzeczywistość, a czasem wybiegać myślą w przyszłość. W tym programie nie zapomnimy także o ważnych rocznicach i historii nauki. 16:25 ŁABĘDŹ NIEMY 23 min, Polska, 2023 Reżyseria: Bogumił Radajewski, Bogumił Radajewski Scenariusz: Bogumił Radajewski, Bogumił Radajewski, Adam Ejnik, Michał Fabiszewski Siłą filmu są wyjątkowej urody zdjęcia, na których uchwycono zarówno piękne jak i dramatyczne chwile z życia tych niezwykłych ptaków. Wszystko zarejestrowano w jakości UHD. Film przedstawia wciągającą narrację dotyczącą funkcjonowania łabędzi i wyzwać, jakim stawiają czoła na przestrzeni całego roku w Polsce. 17:00 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 236 KĘPNO Magazyn, 22 min, Polska, 2021 Reżyseria: Adam Molak Scenariusz: Weronika Mliczewska Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Kępno to miasto wielu kultur przyciągające smaczkami historycznymi, ze śladami osadnictwa z epoki brązu. Położone jest na styku szlaków komunikacyjnych i szczyci się największym - po Poznaniu - rynkiem Wielkopolski. Dzięki niemu kwitł tu handel. Układ przestrzenny miasta sięga średniowiecza. Wizyta w Kępnie to podróż w czasie, droga po trzech wyznaniach, innych kulturach, które współistniały i uzupełniały się, tworząc jeden, sprawnie funkcjonujący organizm. To niewielkie miasteczko kryje w sobie niesamowity potencjał. 17:30 NIESKOŃCZONOŚĆ - WYMIAR SPRAW (INFINITY) Film dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania, 2021 Ta niezwykła miniseria szuka odpowiedzi na niektóre z najważniejszych pytań bez odpowiedzi naszych czasów. Czy istnieje nieskończoność? Co jest poza wszechświatem? Czy naprawdę może być nic? Jak to się wszystko zaczęło? W każdym z trzech odcinków twórcy filmu badają możliwość istnienia różnych wymiarów i nieskończonych wszechświatów w naszym zasięgu, a także zastanawiają się, czego jeszcze możemy się nauczyć z teorii Wielkiego Wybuchu. Rozmowy z czołowymi myślicielami ujawniają najnowsze badania naukowe, gdy zastanawiamy się, co jest poza naszym wszechświatem i pytamy, czy nauka ma swoje granice. 18:30 RYTMY ZDROWIA - CHOROBY PŁUC Magazyn medyczny, 20 min, Polska, 2021 Autor: Piotr Poraj Poleski Prowadzący: Piotr Poraj - Poleski Magazyn medyczny omawiający najczęstsze schorzenia oraz diagnostykę i leczenie. W tym odcinku między innymi o nowych metodach leczenia płuc. Wiemy, że aby żyć, musimy oddychać. Oddychamy dzięki płucom, które są swoistym filtrem. Powstrzymują przed wtargnięciem do naszego organizmu wszelkie zanieczyszczenia i inne niepożądane substancje. Kształt odchodzących od tchawicy oskrzeli i oskrzelików przypomina silnie rozgałęzione drzewo, którego pniem jest tchawica, a koroną płuca. Lekarze nazywają je drzewem oskrzelowym. My nazwaliśmy je drzewem życia. Za najważniejsze choroby płuc uważa się nowotwory płuc, astmę oraz POCHP, czyli przewlekłą obturacyjną chorobę płuc. Za najczęstsze przyczyny tych chorób - kontakt ze szkodliwymi substancjami w powietrzu. Szczególnie w postaci dymu papierosowego oraz pyłów węglowych. W tym odcinku zajmiemy się diagnostyką i leczeniem chorób płuc. 19:00 CZY WIESZ, ŻE? - /104/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 24 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 20:00 NAUKOWO - UKŁAD ODPORNOŚCIOWY /3/ (THE SCIENCE OF...) Serial dokumentalny, 29 min, Szwajcaria, 2022 20:35 NUKOWO - ALKOHOL /4/ (THE SCIENCE OF...) Serial dokumentalny, 29 min, Szwajcaria, 2022 21:10 TAJEMNICE PIRAMID - GROBOWIEC TAJEMNIC /2/ (PYRAMIDS: SOLVING THE MYSTERY) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Jak zbudowano piramidy? Seria ta ma na celu rozszyfrowanie tajemnic budowy piramid i odtworzenie Egiptu sprzed ponad 5000 lat, dzięki wykorzystaniu CGI, obrazów satelitarnych i najnowocześniejszej archeologii lotniczej. 22:10 RAPORT NAUKOWY - 89 23 min, Polska, 2023 Scenariusz: Artur Onacki, Bogumił Radajewski Cotygodniowy przegląd najważniejszych wydarzeń w dziedzinie nauki, zarówno w Polsce jak i na świecie. Odkrycia i dokonania naukowców, misje badające tajemnice kosmosu i naszego globu, fascynujące technologie i wydarzenia, które zmieniają historię. To niezbędnik tych, którzy chcą być na bieżąco z tym, co dzieje się w nauce, poznawać i rozumieć naszą rzeczywistość, a czasem wybiegać myślą w przyszłość. W tym programie nie zapomnimy także o ważnych rocznicach i historii nauki. 22:45 NIESKOŃCZONOŚĆ - WYMIAR SPRAW (INFINITY) Film dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania, 2021 Ta niezwykła miniseria szuka odpowiedzi na niektóre z najważniejszych pytań bez odpowiedzi naszych czasów. Czy istnieje nieskończoność? Co jest poza wszechświatem? Czy naprawdę może być nic? Jak to się wszystko zaczęło? W każdym z trzech odcinków twórcy filmu badają możliwość istnienia różnych wymiarów i nieskończonych wszechświatów w naszym zasięgu, a także zastanawiają się, czego jeszcze możemy się nauczyć z teorii Wielkiego Wybuchu. Rozmowy z czołowymi myślicielami ujawniają najnowsze badania naukowe, gdy zastanawiamy się, co jest poza naszym wszechświatem i pytamy, czy nauka ma swoje granice. 00:05 ASTRONARIUM - 90 - POCHODZENIE PIERWIASTKÓW Magazyn, 23 min, Polska, 2019 Scenariusz: Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Pierwiastki chemiczne to cegiełki, z których zbudowany jest cały otaczający nas świat. Ale nie byłoby ich, gdyby nie zjawiska, jakie obserwujemy we wszechświecie. W tym programie pokażemy, jak powstały pierwiastki, które znamy w przyrodzie. I jakie jest ich kosmiczne pochodzenie. 01:15 NAUKOWO - UKŁAD ODPORNOŚCIOWY /3/ (THE SCIENCE OF...) Serial dokumentalny, 29 min, Szwajcaria, 2022 01:50 NUKOWO - ALKOHOL /4/ (THE SCIENCE OF...) Serial dokumentalny, 29 min, Szwajcaria, 2022 02:30 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 236 KĘPNO Magazyn, 22 min, Polska, 2021 Reżyseria: Adam Molak Scenariusz: Weronika Mliczewska Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Kępno to miasto wielu kultur przyciągające smaczkami historycznymi, ze śladami osadnictwa z epoki brązu. Położone jest na styku szlaków komunikacyjnych i szczyci się największym - po Poznaniu - rynkiem Wielkopolski. Dzięki niemu kwitł tu handel. Układ przestrzenny miasta sięga średniowiecza. Wizyta w Kępnie to podróż w czasie, droga po trzech wyznaniach, innych kulturach, które współistniały i uzupełniały się, tworząc jeden, sprawnie funkcjonujący organizm. To niewielkie miasteczko kryje w sobie niesamowity potencjał.