TVP Nauka Piątek, 13.09.2024 06:15 ASTRONARIUM - (86) - ASTRONOMICZNE ORGANIZACJA POZARZĄDOWE Magazyn, 22 min, Polska, 2019 Scenariusz: Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Stowarzyszenia, fundacje, kluby. Oddolne zrzeszenia, które łączy jedno - fascynacja kosmosem. W tym programie pokażemy, na czym polega rola organizacji związanych z astronomią. I jak pomagają budzić zainteresowanie Wszechświatem. 06:45 OPERACJA ZDROWIE - MAGAZYN MEDYCZNY - /15/ RAK PŁUC Magazyn medyczny, 25 min, Polska, 2024 Reżyseria: Piotr Poraj - Poleski Scenariusz: Piotr Poraj - Poleski Magazyn medyczny, który prezentuje innowacyjne metody diagnostyczne i terapie dostępne w Polsce. Każdy odcinek przybliża inne schorzenie. Lekarze wskazują objawy, na które warto zwrócić uwagę i mówią, w jaki sposób diagnozuje się chorobę. Pacjenci opowiadają o swoich doświadczeniach związanych z leczeniem i co musieli zmienić w życiu, żeby uniknąć nawrotu choroby. Rak płuca to najczęściej diagnozowany nowotwór złośliwy w skali globu. Co roku diagnozę słyszy 1, 6 mln pacjentów na świecie - umiera 1, 4 mln chorych. W Polsce diagnozuje się około 21 tys. nowych przypadków raka płuca rocznie. 9 na 10 przypadków raka płuc ma jeden, wspólny mianownik: papierosy. Tymczasem według badań Polskiej Akademii Nauk, odsetek palaczy w Polsce w ostatnich latach wzrósł i sięga już blisko 29%. Papierosy pali ponad 8 mln z nas: 5 mln mężczyzn i 3 mln kobiet. Europejskie Biuro WHO dodaje, że całożyciowe ryzyko zachorowania na raka płuca jest aż 22 razy wyższe u osób palących papierosy niż tych, które nie palą. W Europie rak płuca stanowi ok. 11, 8% nowotworów złośliwych i jest odpowiedzialny za ok. 21% zgonów. O niebezpieczeństwach związanych z paleniem papierosów i o tym, jakie choroby powoduje nałóg - w tym odcinku programu "Operacja Zdrowie". 07:20 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 240 PARK KRAJOBRAZOWY DOLINA BOBRU Park Krajobrazowy Dolina Bobru obejmuje obszar, na którym w niedalekiej odległości położone są aż 3 jeziora zaporowe, a malowniczo meandrująca rzeka w dolinie, oddziela pasma górskie Sudetów Zachodnich. Niemal w całości, bo aż w 98%, jest położony w zlewni rzeki Bóbr. Utworzono go, aby chronić wartości historyczne, kulturowe ale przede wszystkim, by otaczać opieką jego najciekawszy przyrodniczo odcinek - Dolinę Bobru. Bóbr wypływając z Jeleniej Góry wcina się pomiędzy Wzgórze Krzywoustego Górę Siodło i Górę Gapy. Siła erozji sprawiła, że rzeka stworzyła tu niezwykle malowniczą dolinę, 4 - kilometrowy Borowy Jar, oddzielający pogórze Izerskie po lewej i Góry Kaczawskie po prawej. 07:50 PRZYRODNIK NA TROPIE - /40/ JESIOTR BAŁTYCKI Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Scenariusz: Łukasz Bożycki Prowadzący: Łukasz Bożycki Serial przyrodniczy, w którym prowadzący dr Łukasz Bożycki, porusza różne aspekty życia zwierząt w kontekście ich wzajemnych powiązań i oddziaływań. Młody biolog, jednocześnie uznany międzynarodowy fotograf przyrody, podpatruje z kamerą w naturalnym środowisku wybrane gatunki rodzimej fauny i flory. Bohaterem tego odcinka jest jesiotr bałtycki. Ostatnie stulecia przyniosły dramatyczny spadek liczebności tego gatunku, w konsekwencji w drugiej połowie XX wieku uznano go za gatunek wymarły na obszarze wszystkich państw zlewni Morza Bałtyckiego. Przyczyniło się do tego m.in przełowienie oraz liczne zmiany w środowisku wywołane przez człowieka. Na całe szczęście, od 1996 roku podejmuje się skuteczne próby restytucji jesiotra bałtyckiego. 08:25 ROZSZYFROWAĆ TAJEMNICĘ NIEBA - CENTRUM ŚWIATA (ANCIENT SKIES) Serial dokumentalny, 53 min, Wielka Brytania, 2019 Trzyodcinkowa mini seria "Rozszyfrować tajemnicę nieba" patrzy w kosmos oczami naszych przodków, przedstawiając zmieniające się na przestrzeni dziejów poglądy na temat otaczającego nas Wszechświata. Udajemy się w podróż przez minione wizje niebios, pochodzące z różnych zakątków naszej planety, od początków cywilizacji do niedawnej przeszłości. Od łowców - zbieraczy po Edwina Hubble'a, zobaczymy niezliczone sposoby, w jakie obserwowaliśmy i opisywaliśmy ruchy niebios. Razem z doświadczonymi historykami i astronomami wyjaśniamy naukę stojącą za zjawiskami, które nasi przodkowie starali się wyjaśnić za pomocą mitologii. Niezwykłe animacje pomagają prześledzić nasze ewoluujące rozumienie działania wszechświata i dostrzec nasze miejsce w stale rozszerzającym się kosmosie. 09:25 NAUKOWO - UKŁAD ODPORNOŚCIOWY /3/ (THE SCIENCE OF...) Serial dokumentalny, 29 min, Szwajcaria, 2022 09:55 NUKOWO - ALKOHOL /4/ (THE SCIENCE OF...) Serial dokumentalny, 29 min, Szwajcaria, 2022 10:25 DZIKA POLSKA - BUG MÓJ BÓG Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2009 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Artur Tabor Dolina Bugu to wciąż jeszcze naturalny korytarz ekologiczny. Pełno tu piaszczystych wysp, dzikich plaż, rozległych pastwisk przypominających stepy. Na tych piaszczystych i błotnistych pustkowiach wciąż gniazdują ptaki bardzo rzadkich gatunków. Rzadkich, bo nie znajdujących już prawie nigdzie dogodnych dla siebie terenów. Tu, nad Bugiem, życiu tych mało znanych istot przyglądał się w skupieniu badacz, który głęboko wniknął w jego tajniki, spędzając w dzikim otoczeniu wiele samotnych dni i nocy. 10:55 CZY WIESZ, ŻE? - /117/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 11:30 OPERACJA ZDROWIE - MAGAZYN MEDYCZNY - /15/ RAK PŁUC Magazyn medyczny, 25 min, Polska, 2024 Reżyseria: Piotr Poraj - Poleski Scenariusz: Piotr Poraj - Poleski Magazyn medyczny, który prezentuje innowacyjne metody diagnostyczne i terapie dostępne w Polsce. Każdy odcinek przybliża inne schorzenie. Lekarze wskazują objawy, na które warto zwrócić uwagę i mówią, w jaki sposób diagnozuje się chorobę. Pacjenci opowiadają o swoich doświadczeniach związanych z leczeniem i co musieli zmienić w życiu, żeby uniknąć nawrotu choroby. Rak płuca to najczęściej diagnozowany nowotwór złośliwy w skali globu. Co roku diagnozę słyszy 1, 6 mln pacjentów na świecie - umiera 1, 4 mln chorych. W Polsce diagnozuje się około 21 tys. nowych przypadków raka płuca rocznie. 9 na 10 przypadków raka płuc ma jeden, wspólny mianownik: papierosy. Tymczasem według badań Polskiej Akademii Nauk, odsetek palaczy w Polsce w ostatnich latach wzrósł i sięga już blisko 29%. Papierosy pali ponad 8 mln z nas: 5 mln mężczyzn i 3 mln kobiet. Europejskie Biuro WHO dodaje, że całożyciowe ryzyko zachorowania na raka płuca jest aż 22 razy wyższe u osób palących papierosy niż tych, które nie palą. W Europie rak płuca stanowi ok. 11, 8% nowotworów złośliwych i jest odpowiedzialny za ok. 21% zgonów. O niebezpieczeństwach związanych z paleniem papierosów i o tym, jakie choroby powoduje nałóg - w tym odcinku programu "Operacja Zdrowie". 12:05 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 240 PARK KRAJOBRAZOWY DOLINA BOBRU Park Krajobrazowy Dolina Bobru obejmuje obszar, na którym w niedalekiej odległości położone są aż 3 jeziora zaporowe, a malowniczo meandrująca rzeka w dolinie, oddziela pasma górskie Sudetów Zachodnich. Niemal w całości, bo aż w 98%, jest położony w zlewni rzeki Bóbr. Utworzono go, aby chronić wartości historyczne, kulturowe ale przede wszystkim, by otaczać opieką jego najciekawszy przyrodniczo odcinek - Dolinę Bobru. Bóbr wypływając z Jeleniej Góry wcina się pomiędzy Wzgórze Krzywoustego Górę Siodło i Górę Gapy. Siła erozji sprawiła, że rzeka stworzyła tu niezwykle malowniczą dolinę, 4 - kilometrowy Borowy Jar, oddzielający pogórze Izerskie po lewej i Góry Kaczawskie po prawej. 12:40 PRZYRODNIK NA TROPIE - /40/ JESIOTR BAŁTYCKI Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Scenariusz: Łukasz Bożycki Prowadzący: Łukasz Bożycki Serial przyrodniczy, w którym prowadzący dr Łukasz Bożycki, porusza różne aspekty życia zwierząt w kontekście ich wzajemnych powiązań i oddziaływań. Młody biolog, jednocześnie uznany międzynarodowy fotograf przyrody, podpatruje z kamerą w naturalnym środowisku wybrane gatunki rodzimej fauny i flory. Bohaterem tego odcinka jest jesiotr bałtycki. Ostatnie stulecia przyniosły dramatyczny spadek liczebności tego gatunku, w konsekwencji w drugiej połowie XX wieku uznano go za gatunek wymarły na obszarze wszystkich państw zlewni Morza Bałtyckiego. Przyczyniło się do tego m.in przełowienie oraz liczne zmiany w środowisku wywołane przez człowieka. Na całe szczęście, od 1996 roku podejmuje się skuteczne próby restytucji jesiotra bałtyckiego. 13:10 CZY WIESZ, ŻE? - /118/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 25 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 13:45 ROZSZYFROWAĆ TAJEMNICĘ NIEBA - CENTRUM ŚWIATA (ANCIENT SKIES) Serial dokumentalny, 53 min, Wielka Brytania, 2019 Trzyodcinkowa mini seria "Rozszyfrować tajemnicę nieba" patrzy w kosmos oczami naszych przodków, przedstawiając zmieniające się na przestrzeni dziejów poglądy na temat otaczającego nas Wszechświata. Udajemy się w podróż przez minione wizje niebios, pochodzące z różnych zakątków naszej planety, od początków cywilizacji do niedawnej przeszłości. Od łowców - zbieraczy po Edwina Hubble'a, zobaczymy niezliczone sposoby, w jakie obserwowaliśmy i opisywaliśmy ruchy niebios. Razem z doświadczonymi historykami i astronomami wyjaśniamy naukę stojącą za zjawiskami, które nasi przodkowie starali się wyjaśnić za pomocą mitologii. Niezwykłe animacje pomagają prześledzić nasze ewoluujące rozumienie działania wszechświata i dostrzec nasze miejsce w stale rozszerzającym się kosmosie. 14:50 ZAGADKI WSZECHŚWIATA - SUPERWULKANY (SECRETS OF THE UNIVERSE) Serial, 24 min, USA, 2012 Ogromne czarne dziury, paleniska nuklearne w jądrach gigantycznych gwiazd i wulkaniczne szybkowary wewnątrz planet w przestworzach czasu i przestrzeni - wszechświat jest nieustająco przekształcany przez kipiące kotły energii. Ta seria dokumentalna podąża śladami energii do centrów mocy wszechświata. Każdy odcinek wizualizuje te sfery za pomocą najnowocześniejszych animacji opartych zarówno na danych naukowych, jak i najnowszych symulacjach superkomputerowych. Zanurz się w sercu supermasywnej czarnej dziury, leć w toksyczne krajobrazy obcych planet i jedź po wzburzonej powierzchni gwiazdy, która wkrótce ma wybuchnąć! Znajdź się w sercu potwornego huraganu, zobacz gigantyczne erupcje wulkanów na lodowatym księżycu Neptuna, Trytonie, eksploruj wulkaniczne satelity Jowisza! Seria "Zagadki wszechświata" to pełne przygód spojrzenie na kosmos, to filmy, które poinformują, zadziwią i zainspirują każdy żądny wiedzy umysł bez względu na wiek. 15:15 ZAGADKI WSZECHŚWIATA - NARODZINY KSIĘŻYCA (SECRETS OF THE UNIVERSE) Serial, 24 min, USA, 2012 Ogromne czarne dziury, paleniska nuklearne w jądrach gigantycznych gwiazd i wulkaniczne szybkowary wewnątrz planet w przestworzach czasu i przestrzeni - wszechświat jest nieustająco przekształcany przez kipiące kotły energii. Ta seria dokumentalna podąża śladami energii do centrów mocy wszechświata. Każdy odcinek wizualizuje te sfery za pomocą najnowocześniejszych animacji opartych zarówno na danych naukowych, jak i najnowszych symulacjach superkomputerowych. Zanurz się w sercu supermasywnej czarnej dziury, leć w toksyczne krajobrazy obcych planet i jedź po wzburzonej powierzchni gwiazdy, która wkrótce ma wybuchnąć! Znajdź się w sercu potwornego huraganu, zobacz gigantyczne erupcje wulkanów na lodowatym księżycu Neptuna, Trytonie, eksploruj wulkaniczne satelity Jowisza! Seria "Zagadki wszechświata" to pełne przygód spojrzenie na kosmos, to filmy, które poinformują, zadziwią i zainspirują każdy żądny wiedzy umysł bez względu na wiek. 15:50 DZIKA POLSKA - BUG MÓJ BÓG Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2009 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Artur Tabor Dolina Bugu to wciąż jeszcze naturalny korytarz ekologiczny. Pełno tu piaszczystych wysp, dzikich plaż, rozległych pastwisk przypominających stepy. Na tych piaszczystych i błotnistych pustkowiach wciąż gniazdują ptaki bardzo rzadkich gatunków. Rzadkich, bo nie znajdujących już prawie nigdzie dogodnych dla siebie terenów. Tu, nad Bugiem, życiu tych mało znanych istot przyglądał się w skupieniu badacz, który głęboko wniknął w jego tajniki, spędzając w dzikim otoczeniu wiele samotnych dni i nocy. 16:25 CZY WIESZ, ŻE? - /119/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 19 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 17:00 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 240 PARK KRAJOBRAZOWY DOLINA BOBRU Park Krajobrazowy Dolina Bobru obejmuje obszar, na którym w niedalekiej odległości położone są aż 3 jeziora zaporowe, a malowniczo meandrująca rzeka w dolinie, oddziela pasma górskie Sudetów Zachodnich. Niemal w całości, bo aż w 98%, jest położony w zlewni rzeki Bóbr. Utworzono go, aby chronić wartości historyczne, kulturowe ale przede wszystkim, by otaczać opieką jego najciekawszy przyrodniczo odcinek - Dolinę Bobru. Bóbr wypływając z Jeleniej Góry wcina się pomiędzy Wzgórze Krzywoustego Górę Siodło i Górę Gapy. Siła erozji sprawiła, że rzeka stworzyła tu niezwykle malowniczą dolinę, 4 - kilometrowy Borowy Jar, oddzielający pogórze Izerskie po lewej i Góry Kaczawskie po prawej. 17:30 DOMY ZWIERZĄT: INŻYNIEROWIE I BUDOWNICZOWIE - DOMY ZWIERZĄT. URODZENI INŻYNIEROWIE. LOKALIZACJA (ANIMAL HOMES NATURAL BORN ENGINEERS. LOCATION) Cykl dokumentalny, 49 min, Austria, 2015 Reżyseria: Ann Johnson Prum Odpowiednia lokalizacja zapewnia bezpieczeństwo i ochronę przed żywiołami. To niezbędne cechy domu. Idealne miejsce, by zbudować wymarzony dom i obcować z przyrodą. Bobry to jedyne ssaki poza ludźmi, które budują tamy, by spiętrzyć wodę. Ich konstrukcje są naprawdę duże. Mogą mieć setki metrów długości. Bywają wystarczająco mocne, by utrzymać ciężar człowieka. Bobry można nazwać hydrotechnikami świata zwierząt. Wykopują kanały. Usunęły stąd muł przednimi łapami. Spławiają tym szlakiem wodnym duże kłody w kierunku tamy i żeremia. Te ssaki wodne podpływają tędy do kolejnych drzew. Doskonały system transportowy. 18:30 OPERACJA ZDROWIE - MAGAZYN MEDYCZNY - /15/ RAK PŁUC Magazyn medyczny, 25 min, Polska, 2024 Reżyseria: Piotr Poraj - Poleski Scenariusz: Piotr Poraj - Poleski Magazyn medyczny, który prezentuje innowacyjne metody diagnostyczne i terapie dostępne w Polsce. Każdy odcinek przybliża inne schorzenie. Lekarze wskazują objawy, na które warto zwrócić uwagę i mówią, w jaki sposób diagnozuje się chorobę. Pacjenci opowiadają o swoich doświadczeniach związanych z leczeniem i co musieli zmienić w życiu, żeby uniknąć nawrotu choroby. Rak płuca to najczęściej diagnozowany nowotwór złośliwy w skali globu. Co roku diagnozę słyszy 1, 6 mln pacjentów na świecie - umiera 1, 4 mln chorych. W Polsce diagnozuje się około 21 tys. nowych przypadków raka płuca rocznie. 9 na 10 przypadków raka płuc ma jeden, wspólny mianownik: papierosy. Tymczasem według badań Polskiej Akademii Nauk, odsetek palaczy w Polsce w ostatnich latach wzrósł i sięga już blisko 29%. Papierosy pali ponad 8 mln z nas: 5 mln mężczyzn i 3 mln kobiet. Europejskie Biuro WHO dodaje, że całożyciowe ryzyko zachorowania na raka płuca jest aż 22 razy wyższe u osób palących papierosy niż tych, które nie palą. W Europie rak płuca stanowi ok. 11, 8% nowotworów złośliwych i jest odpowiedzialny za ok. 21% zgonów. O niebezpieczeństwach związanych z paleniem papierosów i o tym, jakie choroby powoduje nałóg - w tym odcinku programu "Operacja Zdrowie". 19:00 CZY WIESZ, ŻE? - /120/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 19 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 19:30 PRZYRODNIK NA TROPIE - /40/ JESIOTR BAŁTYCKI Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Scenariusz: Łukasz Bożycki Prowadzący: Łukasz Bożycki Serial przyrodniczy, w którym prowadzący dr Łukasz Bożycki, porusza różne aspekty życia zwierząt w kontekście ich wzajemnych powiązań i oddziaływań. Młody biolog, jednocześnie uznany międzynarodowy fotograf przyrody, podpatruje z kamerą w naturalnym środowisku wybrane gatunki rodzimej fauny i flory. Bohaterem tego odcinka jest jesiotr bałtycki. Ostatnie stulecia przyniosły dramatyczny spadek liczebności tego gatunku, w konsekwencji w drugiej połowie XX wieku uznano go za gatunek wymarły na obszarze wszystkich państw zlewni Morza Bałtyckiego. Przyczyniło się do tego m.in przełowienie oraz liczne zmiany w środowisku wywołane przez człowieka. Na całe szczęście, od 1996 roku podejmuje się skuteczne próby restytucji jesiotra bałtyckiego. 20:00 EINSTEIN I HAWKING: GENIUSZE NASZEGO WSZECHŚWIATA/ 2/ (EINSTEIN AND HAWKING: MASTERS OF OUR UNIVERSE 2) 51 min, Wielka Brytania, 2019 Albert Einstein i Stephen Hawking. Dwa największe umysły XX wieku. Einstein stworzył teorię względności, narzędzie do badania i przewidywania sposobu działania wszechświata od samego powstania do ostatecznego końca. A Hawking chciał użyć tego narzędzia do odkrycia lepszego zrozumienia wszechświata na poziomie kwantowym. Jego dążenie: stworzyć teorię wszystkiego. Wykorzystując wywiady i nagrania Einsteina i Hawkinga, ten dokument przywraca obu naukowców do życia, wywołując nowe dyskusje, spory i wgląd w ich życie. Dwóch tytanów nauki. Dwie oszałamiające teorie. Ale kto był prawdziwym panem wszechświata? 21:05 300 MILIONÓW LAT - ZIEMIA CZŁOWIEKA - ODC. 2 (300 MILLION YEARS) Serial dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2016 300 milionów lat obejmuje okres dramatycznego kształtowania się europejskiego kontynentu: od karbonu do dzisiaj. Podczas tego długiego okresu Europa podróżowała pomiędzy różnymi strefami klimatycznymi, była przemieniana przez różne żywioły i kolizje z innymi kontynentami. Z perspektywy geologicznej ludzie żyją na Ziemi zaledwie od kilku chwil, jednak już podczas tego krótkiego okresu przemienili naszą planetę. Za pomocą grafiki komputerowej i spektakularnych zdjęć film ukazuje geologiczną historię Europy: odc. 1: Wielka kolizja; odc. 2: Ziemia człowieka. 22:10 DZIKA POLSKA - BUG MÓJ BÓG Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2009 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Artur Tabor Dolina Bugu to wciąż jeszcze naturalny korytarz ekologiczny. Pełno tu piaszczystych wysp, dzikich plaż, rozległych pastwisk przypominających stepy. Na tych piaszczystych i błotnistych pustkowiach wciąż gniazdują ptaki bardzo rzadkich gatunków. Rzadkich, bo nie znajdujących już prawie nigdzie dogodnych dla siebie terenów. Tu, nad Bugiem, życiu tych mało znanych istot przyglądał się w skupieniu badacz, który głęboko wniknął w jego tajniki, spędzając w dzikim otoczeniu wiele samotnych dni i nocy. 22:50 DOMY ZWIERZĄT: INŻYNIEROWIE I BUDOWNICZOWIE - DOMY ZWIERZĄT. URODZENI INŻYNIEROWIE. LOKALIZACJA (ANIMAL HOMES NATURAL BORN ENGINEERS. LOCATION) Cykl dokumentalny, 49 min, Austria, 2015 Reżyseria: Ann Johnson Prum Odpowiednia lokalizacja zapewnia bezpieczeństwo i ochronę przed żywiołami. To niezbędne cechy domu. Idealne miejsce, by zbudować wymarzony dom i obcować z przyrodą. Bobry to jedyne ssaki poza ludźmi, które budują tamy, by spiętrzyć wodę. Ich konstrukcje są naprawdę duże. Mogą mieć setki metrów długości. Bywają wystarczająco mocne, by utrzymać ciężar człowieka. Bobry można nazwać hydrotechnikami świata zwierząt. Wykopują kanały. Usunęły stąd muł przednimi łapami. Spławiają tym szlakiem wodnym duże kłody w kierunku tamy i żeremia. Te ssaki wodne podpływają tędy do kolejnych drzew. Doskonały system transportowy. 23:55 ASTRONARIUM - (86) - ASTRONOMICZNE ORGANIZACJA POZARZĄDOWE Magazyn, 22 min, Polska, 2019 Scenariusz: Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Stowarzyszenia, fundacje, kluby. Oddolne zrzeszenia, które łączy jedno - fascynacja kosmosem. W tym programie pokażemy, na czym polega rola organizacji związanych z astronomią. I jak pomagają budzić zainteresowanie Wszechświatem. 00:30 PRZYRODNIK NA TROPIE - /40/ JESIOTR BAŁTYCKI Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Scenariusz: Łukasz Bożycki Prowadzący: Łukasz Bożycki Serial przyrodniczy, w którym prowadzący dr Łukasz Bożycki, porusza różne aspekty życia zwierząt w kontekście ich wzajemnych powiązań i oddziaływań. Młody biolog, jednocześnie uznany międzynarodowy fotograf przyrody, podpatruje z kamerą w naturalnym środowisku wybrane gatunki rodzimej fauny i flory. Bohaterem tego odcinka jest jesiotr bałtycki. Ostatnie stulecia przyniosły dramatyczny spadek liczebności tego gatunku, w konsekwencji w drugiej połowie XX wieku uznano go za gatunek wymarły na obszarze wszystkich państw zlewni Morza Bałtyckiego. Przyczyniło się do tego m.in przełowienie oraz liczne zmiany w środowisku wywołane przez człowieka. Na całe szczęście, od 1996 roku podejmuje się skuteczne próby restytucji jesiotra bałtyckiego. 01:10 EINSTEIN I HAWKING: GENIUSZE NASZEGO WSZECHŚWIATA/ 2/ (EINSTEIN AND HAWKING: MASTERS OF OUR UNIVERSE 2) 51 min, Wielka Brytania, 2019 Albert Einstein i Stephen Hawking. Dwa największe umysły XX wieku. Einstein stworzył teorię względności, narzędzie do badania i przewidywania sposobu działania wszechświata od samego powstania do ostatecznego końca. A Hawking chciał użyć tego narzędzia do odkrycia lepszego zrozumienia wszechświata na poziomie kwantowym. Jego dążenie: stworzyć teorię wszystkiego. Wykorzystując wywiady i nagrania Einsteina i Hawkinga, ten dokument przywraca obu naukowców do życia, wywołując nowe dyskusje, spory i wgląd w ich życie. Dwóch tytanów nauki. Dwie oszałamiające teorie. Ale kto był prawdziwym panem wszechświata? 02:15 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 240 PARK KRAJOBRAZOWY DOLINA BOBRU Park Krajobrazowy Dolina Bobru obejmuje obszar, na którym w niedalekiej odległości położone są aż 3 jeziora zaporowe, a malowniczo meandrująca rzeka w dolinie, oddziela pasma górskie Sudetów Zachodnich. Niemal w całości, bo aż w 98%, jest położony w zlewni rzeki Bóbr. Utworzono go, aby chronić wartości historyczne, kulturowe ale przede wszystkim, by otaczać opieką jego najciekawszy przyrodniczo odcinek - Dolinę Bobru. Bóbr wypływając z Jeleniej Góry wcina się pomiędzy Wzgórze Krzywoustego Górę Siodło i Górę Gapy. Siła erozji sprawiła, że rzeka stworzyła tu niezwykle malowniczą dolinę, 4 - kilometrowy Borowy Jar, oddzielający pogórze Izerskie po lewej i Góry Kaczawskie po prawej.