TVP Kultura Czwartek, 19.09.2024 06:50 TAMTE LATA, TAMTE DNI - ANDRZEJ I JACEK ZIELIŃSCY Magazyn, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Joanna Makowska Scenariusz: Marta Perchuć - Burzyńska, Joanna Makowska Prowadzący: Marta Perchuc - Burzyńska Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Rozmowy realizowane są w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie sentymentalne. Tym razem w podróż do krainy najmłodszych lata zabierają nas bracia Andrzej i Jacek Zielińscy, popularni muzycy, znani jako "Skaldowie". 07:25 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.II - ODC. 19 NA TORACH HISTORII Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2016 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Radosław Kotarski tym razem dosłownie i w przenośni podąża torami historii. Sprawdza, jak dawniej podróżowano koleją i dowiaduje się czym było piąte koło u wozu. Poznaje także sekrety, które skrywa zabytkowa parowozownia w Wolsztynie oraz próbuje uruchomić dawne maszyny i drezyny. To prawdziwie historyczna podróż. 08:05 WANDA CZEŁKOWSKA Reportaż, 19 min, Polska, 2018 Reżyseria: Anna Zakrzewska Scenariusz: Małgorzata Piwowar Wykonawcy: Wanda Czełkowska Jest jedną z najoryginalniejszych i najbardziej niezależnych polskich artystek. Choć rzeźba jest główną formą jej ekspresji to jednak jest daleka od tradycyjnego pojmowania tego gatunku sztuki. Uważana przez krytyków sztuki za prekursorkę minimalizmu i konceptualizmu, uosobienie ducha awangardy Wanda Czełkowska jest artystką bezkompromisową od początku swoich artystycznych wyborów. Ona sama mówi: to co autor zrobił jest najważniejsze. Życie lubi wszystko psuć i zakłócać. Mówi o sobie rzeźbiarz, bo płeć nie jest dla niej istotna. Zdjęcia powstały w imponującej pracowni Wandy Czełkowskiej znajdującej się na warszawskim Mokotowie od 2003 roku. Artystka znalazła się w tej wypełnionej wieloma olbrzymimi oknami i tak doświetlonej przestrzeni, po wielu przeprowadzkach w Krakowie i przymusowych zmianach lokalizacji pracowni w poprzemysłowej przestrzeni znalazła odpowiednie pomieszczenie do pracy. Wiedzie odosobnione życie. Jako, że najważniejsze jest dla niej rozwiązywanie artystycznych dylematów jej życie codzienne nie obrosło w przedmioty. Do codziennego życia wystarczają jej te użytkowe: stół, radio, książki ułożone w przeszklonym regale. Pracownia wypełniona jest pracami rzeźbiarki głowopodobnymi przeskalowanymi twarzami tak figuratywnymi jak i abstrakcyjnymi. 09:05 CHŁOPI - ODC. 10/13 - ŚMIERĆ BORYNY Serial TVP, 49 min, Polska, 1972 Reżyseria: Jan Rybkowski Scenariusz: Jan Rybkowski, Ryszard Kosiński Zdjęcia: Marek Nowicki Muzyka: Adam Sławiński Aktorzy: Władysław Hańcza, Emilia Krakowska, Ignacy Gogolewski, Krystyna Królówna, Józef Nowak, August Kowalczyk, Aleksander Fogiel, Jadwiga Chojnacka, Tadeusz Janczar, Mieczysław Czechowicz, Bronisław Pawlik, Zofia Merle, Barbara Ludwiżanka, Wanda Łuczycka U Borynów wciąż wybuchają awantury między Hanką a Jagną, która nie chce pracować w polu, natomiast coraz częściej wraca do domu po nocy pijana. Z więzienia wychodzi większość chłopów, ale Antek nadal jest za kratkami. Ludzie z Lipiec znajdują w lesie wójta śpiącego obok Jagny. Ksiądz gromi ich za to w kazaniu. Tymczasem Jasio wyjeżdża do seminarium uczyć się "na księdza". Szymek, brat Jagny, chce się żenić z Nastką Gołębianką. Dominikowa sprzeciwia się planom syna, dochodzi do bójki. Szymek zabiera pieniądze, ale matka odmawia mu ziemi. Boryna ostatnie dni spędza w łożu ustawionym w sadzie. Umiera w nocy, na polu, jak gospodarz. 10:05 BYŁ SOBIE PIES 2 (DOG'S JOURNEY, A) Komedia, 103 min, USA, 2019 Reżyseria: Gail Mancuso Aktorzy: Dennis Quaid, Josh Gad, Henry Lau, Kathryn Prescott, Marg Helgenberger Nakręcony w 2017 roku film familijny "Był sobie pies" w reżyserii Lasse Hallstroma adresowano przede wszystkim do małych widzów, którzy marzą o własnym pupilu. Miał być cenną wskazówką, jak należy postępować z czworonożnym przyjacielem, by zyskać jego zaufanie. Uczył odpowiedzialności oraz miłości do zwierząt, bowiem tylko od właściciela zależy, jakie będą ich relacje. Za odpowiednie traktowanie, pupil zawsze potrafi się odwdzięczyć swoim przywiązaniem do ukochanego pana czy pani. "Był sobie pies 2" to sequel do tamtej historii wielkiej przyjaźni Ethana i jego psa Baileya, któremu jako chłopiec uratował życie. Przeszli razem wiele, były momenty radosne i dramatyczne. Bailey zawsze był oddany swemu panu, a kiedy odszedł z tego świata przeszedł reinkarnację, by znowu być przy nim. Teraz Bailey pędzi szczęśliwy żywot u boku swego sędziwego już pana. Mieszka na farmie w Michigan wraz zz Ethanem i jego żoną Hannah oraz z ich owdowiałą synową Glorią i 2 - letnią wnuczką CJ. Ale Gloria przysparza mnóstwo zmartwień. Nie jest najlepszą matką, ma napięte stosunki z teściami, a w dodatku nienawidzi psów i marzy tylko o karierze piosenkarki. W końcu postanawia się wyprowadzić i zabiera CJ. Wkrótce Ethan odkrywa, że jego wierny druh jest poważnie chory i bardzo cierpi. Zanim Bailey zostanie uśpiony, Ethan prosi go, by zaopiekował się CJ, kiedy znowu wróci do świata żywych jako inny pies. Mija kilka lat. Bailey jest teraz suczką Molly, która zaprzyjaźnia się z CJ. Pamiętając o prośbie Ethana, by chronił jego wnuczkę, musi jeszcze wkupić się w łaski Glorii, która nie chce mieć psa w domu. Gdy CJ dorasta, sytuacja kompluikuje się coraz bardziej. Ale Bailey w skórze Molly nie daje za wygraną, zrobi wszystko, by wypełnić powierzone mu zadanie. Będzie jeszcze musiał pomóc swojej ukochanej pani odnaleźć prawdziwą miłość, zrealizować marzenia i przede wszystkim pogodzić zwaśnioną rodzinę. Przyjdzie też czas, że będzie musiał odejść, jednak znów powróci w nowym wcieleniu. 12:05 REŻYSERZY S.VII - BARRY LEVINSON 9/10 SEZON 7 (BARRY LEVINSON 9/10 SEZON 7) Cykl dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Lyndy Saville Cykl dokumentalny poświęcony najważniejszym reżyserom kina. W tym odcinku przyglądamy się twórczości Barry’ego Levinsona, reżysera m.in. filmów: "Fakty i akty", "Good Morning, Vietnam" czy "Rain Man". 13:05 CUD NAD WISŁĄ Dokument fabularyzowany, 52 min, Polska, 1921 Reżyseria: Ryszard Bolesławski Scenariusz: Adam Zagórski Zdjęcia: Zbigniew Gniazdowski Aktorzy: Jadwiga Smosarska, Anna Belina, Władysław Grabowski, Edmund Gasiński, Leonard Bończa-Stępiński, Stefan Jaracz, Wincenty Rapacki, Jerzy Leszczyński, Kazimierz Junosza-Stępowski, Henryk Małkowski Film zrealizowany został na zamówienie ówczesnego Wydziału Propagandy Ministerstwa Spraw Wojskowych. Treścią filmu są dzieje wojny polsko - bolszewickiej roku 1920, zakończonej słynną bitwą warszawską, która przeszła do historii jako "Cud nad Wisłą". Film ten do naszych czasów zachował się jedynie we fragmentach. 14:10 MARIA PINIŃSKA - BEREŚ. RETROSPEKTYWA Reportaż, 20 min, Polska, 2024 Scenariusz: Iwona Rosiak Maria Pinińska Bereś - fascynująca biografia artystki i jej droga twórcza gwaranyują ciekawy materiał - z wystawy w Pawilonie 4 Kopuł we Wrocławiu _m elementy biografii + głosy twórców z Europy i Polski. 14:50 SAMURAJ I KOWBOJE (SOLEIL ROUGE) Western, 112 min, Francja/Hiszpania/Włochy, 1971 Reżyseria: Terence Young Aktorzy: Charles Bronson, Ursula Andress, Toshiro Mifune, Alain Delon, Capucine Arizona, rok 1870. Pociągiem zmierzającym do stolicy USA - Waszyngtonu podróżuje ambasador Cesarstwa Japonii. Niespodziewanie na pociąg napadają gangsterzy, których łupem pada niezwykle cenny miecz , prezent dla amerykańskiego prezydenta. 16:55 CHŁOPI - ODC. 11/13 - SCHEDA Serial TVP, 51 min, Polska, 1972 Reżyseria: Jan Rybkowski Scenariusz: Jan Rybkowski, Ryszard Kosiński Zdjęcia: Marek Nowicki Muzyka: Adam Sławiński Aktorzy: Mieczysław Czechowicz, Emilia Krakowska, Ignacy Gogolewski, Krystyna Królówna, Barbara Burska, Krystyna Kołodziejczyk, August Kowalczyk, Jadwiga Chojnacka, Zofia Merle, Jerzy Święch, Bronisław Pawlik, Irena Karel, Barbara Ludwiżanka, Wanda Łuczycka Cała wieś bierze udział w pogrzebie Macieja Boryny. Tuż po uroczystości w rodzinie zaczynają się kłótnie o schedę. Po śmierci Macieja do Jagny nadal zalecają się wójt i Mateusz, są też inni adoratorzy. Wdowa nie potrafi się oprzeć urokowi Jasia, syna organisty, który wrócił jako kleryk. Szymek, brat Jagny, żeni się wreszcie z Nastką i zaczyna budować swoją chatę. Sąsiedzi znoszą im prezenty "na zasiedlenie". Hanka i Józka wypędzają z domu Borynów Jagnę, która wraca do matki. 18:15 WANDA CZEŁKOWSKA Reportaż, 19 min, Polska, 2018 Reżyseria: Anna Zakrzewska Scenariusz: Małgorzata Piwowar Wykonawcy: Wanda Czełkowska Jest jedną z najoryginalniejszych i najbardziej niezależnych polskich artystek. Choć rzeźba jest główną formą jej ekspresji to jednak jest daleka od tradycyjnego pojmowania tego gatunku sztuki. Uważana przez krytyków sztuki za prekursorkę minimalizmu i konceptualizmu, uosobienie ducha awangardy Wanda Czełkowska jest artystką bezkompromisową od początku swoich artystycznych wyborów. Ona sama mówi: to co autor zrobił jest najważniejsze. Życie lubi wszystko psuć i zakłócać. Mówi o sobie rzeźbiarz, bo płeć nie jest dla niej istotna. Zdjęcia powstały w imponującej pracowni Wandy Czełkowskiej znajdującej się na warszawskim Mokotowie od 2003 roku. Artystka znalazła się w tej wypełnionej wieloma olbrzymimi oknami i tak doświetlonej przestrzeni, po wielu przeprowadzkach w Krakowie i przymusowych zmianach lokalizacji pracowni w poprzemysłowej przestrzeni znalazła odpowiednie pomieszczenie do pracy. Wiedzie odosobnione życie. Jako, że najważniejsze jest dla niej rozwiązywanie artystycznych dylematów jej życie codzienne nie obrosło w przedmioty. Do codziennego życia wystarczają jej te użytkowe: stół, radio, książki ułożone w przeszklonym regale. Pracownia wypełniona jest pracami rzeźbiarki głowopodobnymi przeskalowanymi twarzami tak figuratywnymi jak i abstrakcyjnymi. 18:50 ESENCJA NASTROJU (MIECZYSŁAW KOSZ) Film dokumentalny, 53 min, Polska, 2006 Reżyseria: Robert Kaczmarek Scenariusz: Robert Kaczmarek Zdjęcia: Andrzej Adamczak, Józef Szymura Losy Mieczysława Kosza (1944 - 1973), znanego i utalentowanego kompozytora i muzyka jazzowego, który zginął tragicznie w niewyjaśnionych do dzisiaj okolicznościach. Śledzimy drogę życiową artysty od wioski na Zamojszczyźnie, poprzez jazzowe piwnice Krakowa do Warszawy. Spotkamy się z tymi, którzy odegrali ważną rolę w jego życiu i twórczości. Przyjaciele Kosza opowiedzą również o życiu towarzyskim swojego środowiska. W filmie wykorzystano materiały archiwalne z lat sześćdziesiątych ukazujące atmosferę PRL - u: prowincji, jaką była rodzinna Antoniówka k. Tomaszowa Lubelskiego, szkoły, do której chodził niewidomy artysta. Ponadto w filmie znajdą się fragmenty radiowych wywiadów Mieczysława Kosza. 20:00 HALA ODLOTÓW - /14/ Talk-show, 45 min, Polska, 2024 Hala Odlotów jest widowiskiem artystyczno - publicystycznym, w ramach którego znani artyści komentują aktualne wydarzenia, prezentując przy tym swoje najnowsze dokonania. 21:05 CZWARTKOWY KLUB FILMOWY - DOBRY, ZŁY I BRZYDKI (THE GOOD, THE BAD AND THE UGLY) Film fabularny, 171 min, Włochy/Hiszpania, 1966 Reżyseria: Sergio Leone Aktorzy: Clint Eastwood, Chelo Alonso, Mario Brega, Rada Rassimov Tytułowi dobry, zły i brzydki nie tworzą w filmie zgodnej grupy: zdecydowanym przeciwnikiem jasnowłosego, sprytnego i "dobrego" gringo Joego (Eastwood) oraz pochodzącego z meksykańskiej biedoty brzydkiego Tuco (Wallach) jest okrutny i bezwzględny Setenza (VanCleef). Żaden z nich nie staje jednak w obronie prawa i porządku, wszyscy trzej chcą się obłowić. W ogarniętym wojną secesyjną kraju wydaje się to stosunkowo łatwe. Oto bowiem w wojennym zamęcie przepada gdzieś skrzynia ze skradzionymi dwustoma tysiącami monet dolarowych. Szuka jej, nie przebierając w środkach, Setenza, nie wie jednak, gdzie znajduje się skarb. Tymczasem Joe i Tuco zawiązują spółkę, próbując inaczej się wzbogacić. Zdobywają pieniądze za pomocą sprytnej sztuczki: Joe wydaje szeryfom Tuco, za którego głowę wyznaczono nagrodę, a zgarnąwszy pieniądze, oswobadza wspólnika i obaj uciekają do kolejnego miasteczka, powtarzając ten sam numer. Gdy za którymś razem Tuco o mało nie przypłaca fortelu życiem, postanawia pozbyć się Joego. Ponieważ Joe zabija trzech nasłanych na niego rewolwerowców, Tuco chwyta go sam i wywozi na pustynię na powolną śmierć z gorąca i pragnienia. "Blondie" ratuje skórę, wyznając Meksykaninowi, że zna miejsce ukrycia skrzyni z dolarami. Obaj znów ruszają w drogę, ale wkrótce wpadają w ręce Setenzy. Zmarły w 1989 r. Sergio Leone nie wymyślił ani europejskiego, ani nawet włoskiego westernu, bowiem naśladownictw tego gatunku próbowano na Starym Kontynencie już od dawna. Grzeszyły one jednak brakiem polotu i nieudolnością. Także i Leone, podejmując w 1964 r. jako początkujący reżyser realizację filmu "Za garść dolarów", na wszelki wypadek, w obawie przed niepochlebnymi recenzjami, umieścił w czołówce nie swoje prawdziwe nazwisko, ale pseudonim Bob Robertson. Uczynił słusznie, gdyś krytyka zmiażdżyła jego spaghetti - western, pierwszy z trylogii, na którą złożyły się także "Za kilka dolarów więcej" z 1966 r. i właśnie "Dobry, zły i brzydki". Ponieważ jednak tamten pierwszy film odniósł oszałamiający sukces komercyjny, Sergio Leone poszedł za ciosem: nie tylko nakręcił dwa kolejne westerny, ale już śmiało się pod nimi podpisał. We wszystkich trzech jedną z głównych ról zagrał Clint Eastwood, z którego trylogia Sergia Leone uczyniła gwiazdę ekranu. Bohater serialu "Rawhide" pewnie jeszcze długo terminowałby w amerykańskiej telewizji, gdyby nie propozycja włoskiego reżysera. Jego pozycja rosła z każdym tytułem. Z wynoszącego ponad milion dolarów budżetu "Dobrego, złego i brzydkiego" (więcej niż wydano na dwa poprzednie filmy razem) aż jedną czwartą pochłonęło honorarium Eastwooda. Po trzech udanych rolach wrócił do Hollywood w glorii sławy, zajmując należne miejsce obok Johna Wayne'a i Steve'a McQueena. Westernowa trylogia nie zakończyła też przygody Sergia Leone z tym gatunkiem filmowym. Reżyser jeszcze wielokrotnie do niego wracał, realizując m.in. "Dawno temu na Dzikim Zachodzie" czy "Garść dynamitu". 00:10 SERIALOWA NOSTALGIA - MATYLDA - ODC. 1 Serial kostiumowy, 44 min, Polska, 2024 Reżyseria: Krzysztof Lang, Małgorzata Adamska Scenariusz: Marcin Grabowski, Andrzej Staszczyk, Sylwia Zientek, Monika Franczak Muzyka: Paweł Lucewicz Aktorzy: Maria Kowalska, Kamil Szeptycki, Mirosław Haniszewski, Dariusz Chojnacki, Ireneusz Czop, Małgorzata Buczkowska, Emma Giegżno, Maurycy Popiel, Karol Franciszek Nowiński, Grażyna Sobocińska, Alona Szostak, Klaudia Koścista, Urszula Grabowska, Emilia Ostaszewska, Wojciech Brzeziński Rok 1878 roku na Lubelszczyźnie. Siedemnastoletnia Matylda Bilińska uczy się na jednej z lubelskich pensji, ale jej niespokojna i buntownicza natura pragnie czegoś więcej. Właścicielka pensji, Madame Kretoczkin, łapie ją na gorącym uczynku i za mówienie po polsku, czytanie polskiej literatury romantycznej oraz udział w konspiracyjnych zebraniach kobiet, zamierza oddać w ręce policji. W nocy Matylda ucieka z pensji i szuka schronienia w Brzezinie, majątku przyjaciół jej ojca. Matylda jest przekonana, że jej rodzice nie żyją, a Witold Różański jest jej jedynym prawnym opiekunem. Prawda jest inna. Ojciec Matyldy, Tadeusz Biliński, został zesłany na Syberię i pracuje w nieludzkich warunkach w kamieniołomach. Przybycie Matyldy do dworu w Brzezinie nie jest w smak żonie Witolda, Helenie, której uwaga skupiona jest na wydaniu za mąż najstarszej córki. To śliczna i inteligentna Aleksandra, która kocha z wzajemnością Rosjanina - Piotra Sokołowa. Różański nie radzi sobie najlepiej jako gospodarz majątku i jest mocno zadłużony u Maurycego Rubina. Bogaty Rubin czuje się panem i władcą okolicy. Żyje w pałacu z młodą żoną oraz chorującą na serce córeczką Urszulką. Przyjazd Bilińskiej nie uchodzi jego uwagi. Wymyśla na poczekaniu intrygę - chce wydać Matyldę za swojego syna z pierwszego małżeństwa, Michała. Żyje on nie tylko w cieniu swojego ojca, ale odczuwa przed nim strach i ożenek nie wydaje się mu szczęśliwym rozwiązaniem. Chłopak nie ma jednak odwagi zaprotestować. Plany Rubina popiera Helena Różańska, która liczy na to, że nie tylko pozbędzie się z domu niechcianego gościa, ale jeszcze skorzysta na tym finansowo. A pieniądze są jej pilnie potrzebne na wyprawienie wystawnych zaręczyn Aleksandry. Tymczasem na Syberii Biliński wykorzystuje okazję do ucieczki. Jest jednak z miejsca ścigany nie tylko przez Rosjan, ale swojego największego wroga - Rubina. Przed laty, w czasach powstania styczniowego, zadenuncjował go i przejął po nim pałac. Natomiast Matylda podczas jazdy konnej poznaje młodego i przystojnego wdowca - doktora Bodena. Oboje są sobą zainteresowani. Tymczasem pierwszej nocy spędzonej we dworze Matylda otrzymuje ostrzeżenie od młodego nieznajomego młodego mężczyzny, który każe jej uciekać z powodu grożącego niebezpieczeństwa. 01:10 W KRĘGU ZŁA (LE CERCLE ROUGE) Film kryminalny, 128 min, Francja/Włochy, 1970 Reżyseria: Jean-Pierre Melville Lektor: Jan Szydłowski Aktorzy: Alain Delon, Bourvil, Gian Maria Volonte, Yves Montand, Francois Perier Jeden z najwybitniejszych filmów Jean - Pierre’a Melville’a, mistrza francuskiego kina gangsterskiego. Minimalistyczna forma do dzisiaj zachwyca twórców kina, a pozbawiona dialogów 25 - minutowa scena napadu na jubilera przeszła do historii. Na planie W kręgu zła spotkały się co najmniej cztery legendy światowego kina - Alain Delon, Gian Maria Volont, Yves Montand i Bourvil. Vogel (Gian Maria Volont) ucieka z transportu swojemu opiekunowi. Inny przestępca, Corey (Alain Delon), opuszcza więzienie i chce odnaleźć swego denuncjatora Rice (Andr Ekyan). Na drodze spotyka Vogela. 03:45 KINO NOCNE - ATAK PANIKI Komedia, 95 min, Polska, 2017 Reżyseria: Paweł Maślona Scenariusz: Paweł Maślona, Bartlomiej Kotschedoff, Aleksandra Pisula Aktorzy: Małgorzata Hajewska - Krzystofik, Artur Żmijewski, Dorota Segda, Magdalena Popławska, Grzegorz Damięcki, Julia Wyszyńska, Bartłomiej Kotchedoff, Aleksandra Pisula, Andrzej Konopka, Aleksandra Adamska, Olaf Marchwicki Brawurowo zagrana obyczajowa opowieść z akcentami komediowymi, w której bohaterowie doświadczają niezwykłych wydarzeń, zmieniających ich osobowość i dotychczasowe życie. Wszyscy oni, w różnych okolicznościach, doznają tytułowego ataku paniki. Protagoniści tej historii ogarnięci panicznym strachem to: prezenter radiowy, uzależniony od gry komputerowej kelner, panna młoda w ciąży, neurotyczna pisarka żyjąca w separacji z mężem, małżeństwo wracające z podróży marzeń, behawiorysta zwierząt, ukrywająca swoją profesję gwiazda porno. Gdy bohaterowie znajdą się nagle w niepożądanej sytuacji, pełni trwogi i lęku już nie potrafią zapanować nad swoimi emocjami.